Heimskringla - 12.11.1930, Blaðsíða 4

4. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 12. NÓVEMBER, 1930.
Hetmskringk
(Stofnuð 1SS6)
Kemur út á hverjum miðvikudegi.
Elgendur:
THE VIKING PRESS. LTD.
SS3 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg
Talsími: 86537
Verð blaðsins er $3.00 árgangurinn borglst
fyrlríram. AUar borganir sendist
THE VIKING PRESS LTD.
Utanáskrift til blaðsins:
Manager THE VIKING PRZSS LTD.,
S53 Sargent Ave., Winnipeg.
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEIMSKRINGLA
853 Sargent A x., Winnipeg.
"Helmskringla" is published by
and printed by
The Viking Press Ltd.
S53-S55 Snrgent Avenue, Winnipeg, Man.
Telephone: 89 994
WINNIPEG 12. NÖVEMBER, 1930.
“Friður, friður, þar sem
enginn triður er,”
Ræða flutt af sr. Benjamín Kristjánssyni
í kirkju Sambandssafnaðar í Winnipeg
9. nóvember 1930.
“Þeir hyggjast að lækna áfall þjóð-
ar minnar með hægu móti segjandi:
friður, friður! Þar sem enginn frið-
ur er.” — Jer. 6, 14.
Það er Jeremía spámaður, sem leggur
drottni sínum þessi orð í munn. Og um
ihverja er hann að tala? Hann er að tala
um spámenn og presta ísraels, hina
smurðu leiðtoga guðsþjónustunnar og hina
vígðu iærifeður trúarbragðanna, þá sem
áttu að vera andlegir leiðtogar og sam-
vizka þjóðarinnar, en sem stöðugt, gagn-
stætt Jeremía, spáðu heillum landinu til
handa, til þess að koma sér í mjúkinn hjá
yfirvöldunum og alþýðu manna.
Þessir menn, segir Jeremía, hyggjast
að lækna mein þjóðar sinnar með hægu
móti. Því er eins farið með þá og ábyrgð-
arlausa lækna, sem aldrei hirða um það,
hversu mikið og illkynjað meinið er, né
gera sér ómak af því að reyna að skera
nógu djúpt til þess að uppræta það, held-
ur breiða yfir það með falsspádómum og
fagurgala, sem villir mönnum sýn á hið
rétta eðli þess og reyna þannig að friða
menn í bráðina með deyfandi lyfjum. En
á meðan vex meinið og verður ólæknandi.
Á líkan hátt fer, þegar úr sjúkdómum
þjóða er gerð hreysti. Þegar heillaspá-
mennirnir boða frið, frið, en það er eng/
inn friður.
Þegar Jeremía spámaður talaði vam-
aðar orð sín til þjóðarinnar, grúfði kol-
svart ófriðarský yfir sjóndeildarhringn-
um í austri. Ríki Azúrs var að liðast sund-
ur. Babylon hafði gert bandalag við
erfðafjendur þess Meda og nálgaðist óveðr
ið stöðugt hið gamla “rándýrsbæli”, en
við það tendraðist von Júðaríkis að ná
aftur sjálfstæði sínu og litu konungar þess
hálft um hálft til annars erfðafjanda Ass-
yríuríkis, Egyptalands, sem væntanlegrar
hjálparhellu. Allt logaði í uppreisnum í
sýrlenzku smáríkjunum. Og þótti nú heilla
spámönnum Júða sem stundin væri kom-
in til að brjótast undan öllu erlendu valdi
og gera uppreisn, og boðuðu þess vegna
heill! heill! En gegn þessu barðist Jere-
mía. Ekki af því að hann ynni eigi þjóð
sinni jafnmikið og aðrir, heldur af því að
hann sá að hún mundi verða eins og mús
í vargsgini og eigi hafa annað en óham-
ingju af uppreisninni. Hann sá enn frem-
ur, að þó að veldissól Azúrs hnigi til við-
ar, myndi Babylon undireins teygja
hramm sinn vestur á Miðjarðarhafsströnd
ina, og þá yrði Júðaríki fljótt að gefast upp
ef það hyggðist að beita mótþróa. Og
þetta rættist allt saman. Fyrir uppreisn-
argirni sína varð Júðaríki fyrst Egyptum
að bráð, en síðar Nebukadnezar Baby-
loníukonungi, og herleiddi hann að lok-
um, árið 586 f. Kr., hér um bil fjórða
hluta þóðarinnar austur til Babylon,
vegna stöðugra uppreisna, og brenndi
musterið og reif niður borgarmúra Jerú-
salem.
Alla þá stund sem þessi hrakföll gengu
yfir Júðaríki, hafði Jeremía haldið áfram
að spá óheillum, því að hann sá, að hin
eina von þjóðarinnar var að halda trúnað
við Babylon, og að uppreisn eða ófriður
mundi ekki leiða til annars en enn verra
ófarnaðar. Þess vegna var hann líka
brennimerktur sem föðurlandssvikari,
hann var fyrirlitinn og hrakinn í dyflizu,
vegna þess, sögðu æðstu prestar Jerúsal-
ems, að ihann spáði “gegn þessari borg’’.
Og þeir töldu hann dauðasekan. Þeir,
heillaspámennirnir boðuðu aftur á móti
frið, frið — en egndu til uppreisnar. Á-
rangurinn varð hin mesta smán, sem
yfir þjóðina hafði nokkru sinni gengið.
Höfuðborgin var eyðilögð, mikill hluti
þjóðariniíar herleiddur, og í kjölfar ófrið-
arins kom drepsótt og hallæri.
Þegar vér lesum um þessa falsspámenn
! hins forna Júðaríkis, sem stöðugt boðuðu
heill heill og frið, frið, en jafnframt hugðu
til ófriðar í hjarta sínu, getum vér ekki
að því gert nema að láta oss koma í hug,
hvort sumt af friðarskrafi nútímans, sé
ef til vill ekki reist á áh'ka falsi og yfir-
drepsskap, og hvort enn muni eigi reka
að sömu niðurstöðu og fyrr um ógæfu
mannkynsins.
Sjaldan hefir meira verið rætt og ráð-
gert um frið og nú. Síðan hinu ægilega
Evrópustríði lauk árið 1918, hafa þjóð-
irnar rætt friðarmálin af miklu kappi og
látist' vilja mikið til vinna, að tryggja
friðinn framvegis. Hið fyrsta spor í þessa
átt var Þjóðábandalagið, sem stofnað var
. með lögum 1920 og í því skyni að jafna
deilumál með þjóðum og koma í veg fyrir
stríð. f því eru nú um 55 ríki. En þó að
segja megi að Þjóðabandalaginu hafi tek-
ist að jafna nokkrar smádeilur á þolan-
legan hátt, og hafa holl áhrif á endurreisn
arstarfið í Norðuráifunni eftir stríðið
mikla, þá hefir það þó misstekist annars-
staðar, þar sem. verulega hefir skorist í
odda, og enn er engin reynd komin á,
hvort Bandalagið muni að nokkru haldi
koma, þar sem tveimur eða fleiri stórveld-
um lendir saman. Hefir þó af sumum mik
ið verið gert úr starfsemi þess, og þýðingu
alþjóða dómstólsins, sem settur var á
stofn í sambandi við það, og Bandaríkin
hafa nú nýlega tekið sæti í. Er það og
mála sannast, að hlut hafa átt að Þjóða-
bandalginu ýmsir menn, sem hafa verið
einlægir friðarvinir. Hið sama má ef til
segja um Locarno-fundinn 1925, er einna
djarflegast gekk fram í því að reyna að
ráða bætur á ýmsum misfellum Versaille
samninganna, og gekst fyrir því, meðal
annars, að Þjóðverjar fengu inngöngu í
Þjóðabandaiagið Og enn gegnir lfku
máli um pan-amerísku hreyfinguna, og
hugmynd Briands um Bandaríki Evrópu,
þótt hvorugt hafi þetta mikinn árangur
borið.
En um afvopnunarfundina, sem haldn-
ir hafa verið, í Washington 1922, og í
Lundúnum í vor sem leið, gegnir öðru
máli. Þar var eins og öll stórveldin gengju
að samningum með hnífinn uppi í erm-
inni.^og töluðu um frið, þótt þau hugs-
uðu um stríð. Því að enda þótt ákveðið
væri að rífa nokkra gamla skipsskrokka.
og byggja eigi fleiri herskip næstu sex ár,
þá var það því þýðingarminna atriði til
verulegrar friðartryggingar, sem fyrirsjá-
anlegt er, að þessir stóru og dýru bryn-
drekar, sem hægt er að sökkva á fáeinum
augnablikum, eru að verða gersamlega
i'irelt hernaðartæki. öllum kemur saman
um að næsta stríð muni verða háð með
flugvélum í loftinu, fremur en á láði eða
legi, og á takmörkun þess vígbúnaðar var
a-lls eigi viðkomandi á stórveldafundinum
í Lundúnum í vor sem leið. Einnig má
telja að sá fundur sé næsta einkennilegt
tákn tímanna, eftir að undirritaður var
friðarsáttmálinn í París 1928, þar sem
flestar þóðir heimsins hafa lýst yfir því,
að þær vilji algerlega hafna stríðum sem
pólitískri aðferð til að ná rétti sínum, og
framvegis leita allra friðsamlegra úr-
lausna á vandamálum sínum. Ef að
nokkur alvara hefði tfylgt þeirri samn-
ingsgerð, virðist svo, að eigi hefði þurft
langa fundi og mikið málastapp meðal
stórveldanna, til að fá því til leiðar komið
að eigi yrði farið að auka enn á ný stór-
kostlega við herbúnað þeirra þjóða, sem
þegar eru gráar fyrir járnum og hafa víg-
húist af kappi í mörg ár. í raun og veru
fóru samningarnir í London í vor þannig
fram, eins og aldrei hefði neinn friðarsátt-
máli verið gerður, og enginn myndi eftir
honum. Rætt var um takmörkun vígbún-
aðar„ eigi á þeim grundvelli, að nú væri
stríð ekki hugsanlegt framar — heldur
einmitt með það fyrir augum, hvað óhætt
væri að hafa minnst af vopnabúnaði, ef
til ófriðar dragi. Og þegar einnig er tek-
ið tillit til þess, að talið er að nú sem
stendur muni vera um 35 milj. hermanna
undir vopnum, og að varið er nq marg-
falt stærri upphæð til hernaðarþarfa en
gert var fyrir stríðið 1914, þá fer að
verða tvísýnt um friöarútlitið, þrátt fyr-
ir allt friðarskraf stórveldanna, og af-
vopnunarfundirnir fara að h'kjast meir
stjómmálabrellu, þar sem hver þjóð um
sig reynir að leika á aðra eða kasta ryki í
augun á hinni, til þess að standa betur að
vígi, þegar til ófriðar dregur.
Það er á allra vitorði, að tvö ríki Ev-
rópu, Rússland og Italía, vígbúast nú sem
ákafast og búast við stríði þá og þegar.
Hvorttveggja ríkið þykist gera það af því,
að það telur sér búinn fjandskap af öðr-
um þjóðum, og þykjast því vera í stöðugri
sjálfsvörn. Mussolini hefir lýst því yfir
að eigi muni á löngu líða áður en öll Norð
urálfan logi í ófriði milli fascista og anti-
fascista, og þykist hann sjá í þeim tíð-
indum, sem nú eru að gerast í Þýzka-
landi, tákn tímanna um þetta efni. En
það eru fleiri en Mussolini, sem telja að
allt friðarskrafið í Evrópu sé hræsnin tóm.
Prófessor C. Delisle Burns við háskólann
í Glasgow, hélt fyrirlestur síðastliðið sum-
ar, þar sem hann spáði öðru Evrópustríði
innan 10 ára. Aðrir telja að draga muni
til styrjaldar innan fimm ára.
Amerískur stjórnmálamaður, sem sagði
nákvæmlega fyrir stríðið 1914, og gat þess
þá, að þrátt fyrir allt friðarhjalið í Haag,
vírtist dúfa friðarins algerlega horfin úr
augsýn, telur nú horfa hálfu ófriðlegar í
Norðurálfunni en nokkurntíma þá. Er
hann nýkominn úr Evrópuferð og mjög
kunnugur öllum málum iþar. Segir hann
miklu meiri herbúnað í öllum löndum álf-
unnar og stærri her undir vopnum en
nokkru sinni fyrir stríðið. Og þrátt fyrir
alt sparnaðarhjal, fjárköggur og atvinnu
kreppu, eyðir Evrópa á degi hverjum 6
miljónum dollara í herbúnað, eða 2 bilj •
ónum dollara á ári, auk þeirra óteljandi
biljóna, er ganga í það að afborga gaml-
ar stríðsskuldir. Og hið sama má segja
um Bandaríkin. Langsamlega meiri-
hlutanum af tekjum ríkisins er enn blótað
herguðinum, og tæplega 20% af þeim
ganga til nytsamlegra og friðsamra stjóm-
arstarfa. Meðan þannig er í pottinn búið,
getur naumast verið mikils fróðafriðar
að vænta.
Hversu hátt sem heillaspámennirnir
boða frið, frið og heill, heill, þá stefnir
samt til ófriðar, því að á þessum hugsun-
arhætti, að hervæðast til að tryggja frið,
getur aðeins einn endir orðið. Þegar við-
búnaðurinn við stríði er orðinn nógu öfl-
ugur, þlýtur það að brjótast út. Það
verður að sálrænni nauðsyn, ef fjárhags-
ástæður eða ytri deilumál knýja ekki til.
Og íkveikjan þarf ekki að vera mikil frek-
ar en 1914, til þess að allt standi í björtu
báli. Kunnugir menn segja, að þau séu
mörg íkveikjuefnin í Norðurálfunni sem
stendur. Ranglæti Versail’.e samninganna,
þar sefti Þjóðverjar voru látnir undirrita
sekt sína um síðasta ófrið, svíður
enn í lund þjóðarinnar, og þá sneypu
hafa þeir fullan vilja á að þvo
af með blóði, fyr eða seinna, ef
hún verður ekki lagfærð á annan hátt.
Meðferð ítala á Þýzku Tyrol, deilur Júgó-
Slavíu og ítalíu, um Trieste og Fiume, á-
girnd Rússa á Bessarabíu og Eystrasalts-
löndunum og ýmislegar deilur um pólsk
héruð, geta hlept öllu í bál og brand hve-
nær sem er. Ef það er nokkuð, sem held-
ur aftur af Evrópuþjóðunum að fara að
berjast á nýjan leik, væri það aðeins fá-
tækt sú og fjárkreppa, sem hefir orðið af-
leiðing hinnar ógurlegu blóðtöku styrj-
aldaráranna, og á löngu líður áður en að
grær um að fullu. Flestar Evrópuþjóð-
irnar eru nú sem stendur of vanmáttug-
ar til að steypa sér út í nýjan hildarieik,
þótt viljinn sé nógur. Hörmungar hins
síðasta stríðs eru og þessari kynslóð í of
fersku minni til þess að hún hugsi sig
ekki um tvisvar, áður en gengið er til sama
leiks á ný. — En hið sorglegasta við all-
an hennar stjórnarfarslega hugsunarhátt
er, að hann elur sama hernaðarandann
upp í yngri kynslóðinni og þeirri eldri
varð til falls. Ein kynslóðin virðist lítið
læra af annari í þessu efni. Rótgróinn
hugsunarháttur margra alda leggst á eitt
með ofstopa og yfirgangi sérdrægrar
fjárgróðahyggju hverrar kynslóðar til að
hrinda mannkyninu út í hörmungarnar að
nýju.
Það er enn annað, sem vekur hik flestra
sem eitthvert skyn bera á hvað stríð er.
Enginn, sem eitthvað komst í kynni við
siíðasta stríð, mun ganga þess dulinn, hví-
lík óendanleg hörmung það var, vonlaus-
ari og tilgangslausari öllum þeim, er þátt
tóku í því, en orð megi lýsa. Bækur eins
og bók Remarques: “Tíðindalaust á vest-
urstöðvunum’’, lýsa fyrir oss hinum, sem
ekkert sáu af hildarleiknum sjálfum, við-
urstyggð hans og skelfingum, svo að vart
er á bætandi. En þó mun flestum koma
saman um, að hið síðasta stríð hafi ver-
ið barnaleikur einn hjá því, sem hið kom-
anda muni verða, ef til þess
kemur. Fluglistinni, sem þá
var í bernsku, hefir nú fleygt
svo fram, að nú eru öll líkindi
til, að herbrögð loftsins verði
það, sem sigri eða ósigri ræður
í næstu stríðum. Sprengiefni
og, eiturgastegundir hafa verið
fundin upp, hálfu voðalegri og
meira eyðileggjandi en dæmi eru
til fyr. Ef til stríðs dragi, mundi
frá ósýnilegum óvinum í skýj-
um himins rigna eitri og eyði-
legging yfir borgir og bæi, og
hitta alla jafnt, bæði böm og
konur og gamalmenni, sem
reynt hefir þó verið að hlífa og
vernda í undanfarandi stríðum
að nokkru leyti. Eyðilegging
bins komandi stríðs mundi
geysa hlífðarlaus og óviðráðan-
leg um löndin eins og fellibylur
og sem gereytt gæti borgir eins
og London á nokkrum klukku-
tímum að því er sumir hyggja,
þótt aðrir beri á móti. En
þegar út í stríð er komið verða
mennirnir trylltari og misk-
unnarsnauðari en nokkrir
djöflar sem þeir hafa fundið
upp með ímyndunarafli sínu. —
Komandi stríð munu eigi aðeins
stefna til böls og hörmunga, eins
og að undanförnu, heldur eru
meiri líkandi til að þau muni
ríða vestrænni menningu að
fullu.
Og þetta vita menn vel að er
í aðsígi, og þó er friðarhjalið alt
saman blandið hræsni og hálf-
velgju og eins og til þess eins
gert að breiða yfir herbrestina,
sem þegar eru teknir að heyrast
(úr öllum áttum heims. Menn tala
um frið, en búast við stríði, enn
eins og á dögum Jeremía. Og
afleiðingin mun enn verða sú
s^ma. Rótgróin stjórnarvenja,
stríð, sem búið er að sá til og
undirbúa um langt skeið, hlýt-
ur að brjótast út. Þegar stefnt
er í vítisátt, hlýtur áfangastað-
urinn að vera víti. Og eins og
hinn ágæti heimspekingur, dr.
Helgi Pjeturss kemst að orði,
þá er “vítisstefnan stefna hinn-
ar vaxandi þjáningar. Grun-
lausir ganga menn leiðina til
glötunar. Hatrið ólgar milli
einstaklinga, milli stétta hinna
einstöku þjóðfélaga og milli
þjóðanna. Og þegar eru menn
teknir að undirbúa næstu
.styrjöld á miklu stórkostlegri
hátt en sú síðasta hafði verið
unðirbúin. En styrjaldirnar
svara í mannfélagi til sóttar í
líkama. Þá brýst ferlegast út í
framkvæmd allur misskilning-
ur á lífinu, allar hinar röngu
hugmyndir. Þá er þverast stefnt
gegn því, sem þarf að vera, ef
tilgangi lífsins á að vera náð.
Þá er fjarst verið því, að stefna
áleiðis til þeirrar lífheildar, sem
verður þegar enginn hugsar
rangt um annan, og enginn vill
öðruvísi en vel.”
Eg held að vér getum ver-
ið dr. Helga Péturss sammála í
því, að mannkynið þarf að taka
igersamlegri stefnubreytingu, ef
það á að fá umflúið komandi
reiði og stefnt hjá algerri tor-
tímingu. Alvörulaust eða flá-
rátt friðarhjal gagnar eigi frem-
ur en rjúkandi kveikur til að
stýra hjá ógæfu. Hin forna
stjórnarregla: ef þú vilt frið,
þá bústu við stríði, verður að
nemast úr gildi, því að menn
hljóta ávalt að fá það. sem menn
búast við. Hin einfaldasta regla
sálarfræðinnar er það, að end-
urtekningin skapar venju í hugs-
un og athöfnum, sem að lokum
verða óviðráðanleg.
Þar, innst inni í fylgsnum sáln
anna, verður breytingin fyrst að
koma. Þess vegna verða menn
einnig að snúa þessari æfa-
gömlu stjómarfarsreglu við og
segja: Ef menn vilja friðinn.
verða þeir einnig að búast við
friðnum.
Þetta eru þau. grundvallar
sannindi, sem að vísu voru við-
urkennd í orði kveðnu við und-
irritun Parísar sáttmálans 1928
og þess vegna letruð á pennann
sem sáttmálinn var undirritað-
ur með, en gleymdust þó undir-
eins af þeim sömu þjóðum, er
er þann penna höfðu handleik-
ið eins og gleggst kom í ljós á
Lundúna fundinum í vor.
En ef vér viljum reyna að
ráða bætur á rótgrónum ósið-
um í hegðun mannkynsins,
verðum vér að vera raunsæ á
aðferðina til þess. Vér verð-
um að skilja það, að ástæðan til
þess að ein þjóðin æfir her og
byggir flota, er sú, að önnur
þjóð hefir einmitt farið þannig
að ráði sínu. Þær hervæðast
hver af ótta við aðra og hver í
kapp við aðra. Af þessu vex
ríðan allur misskilningur og
fjandskapur, og af þessu spretta
stríðin.
Það er t. d. einkennilegt að
í fullan aldarfjórðung hafa
Dodds nýrna pillur verið hin
viðurkenndu meðul við bak-
verk, gigt og blöðru sjúkdóm-
um, og hinna mörgu 'kvilla, er
stafa frá veikluðum nýrum. t—
Þær eru til sölu í öllum lyfja-
búðum á 50c askjan e,a 6 öskjur
fyrir $2.50. Panta má þær beint
frá Dodds Medicine Company,
Ltd., Toronto, Ont., og senda
andvirðið þangað.
veita því athygli, að hvorki
Randaríkin eða Canada hafa
þurft á her að halda til þess
að halda uppi reglu eða varð-
veita ,frið sín á milli um meira
en hundrað ára skeið. Þetta ber
gleggst vitni um það, hvemig
góðvild og tlltrú er betri friðar-
gætir en fallbyssur og sprengi-
kúlur, og hvernig friðarins er
betur gætt með því að búast við
friði, en með því að vænta stríðs.
— Hver mundi efast um það.
að ef þessar tvær þjóðir, Can-
ada og Bandaríkin, hefðu safn-
að her og byggt vígstöðvar á
landamærunum til þess að verj-
ast hvor ennari. að iþá hefðii
þær fyrir löngu fundið ástæðu
til þess að slá í brýnu? Nei,
vér verðum að skilja, að sér-
hver stefna vísar ávalt til síns
| ákvörðunarstaðar, og að þar
sem búist er við stríði, hlýtur
, þess vegna ávalt að verða stríð.
Og eins verður það, þegar
I stórveldin semja frið með hníf-
[ inn uppi í erminni. Þótt þau
j þykist ekki ætla að grípa til
j hans, nema ef í nauðirnar rek-
; ur og í ítrustu nauðsyn, þá verð
| ur alltaf gripið til þess vopnsins
i á endanum, sem treyst er á til
lirslita. Hversu mjög sem þjóð-
irnar látast elska friðinn, þá
gera þær það þó ekki í hjarta
sínu, því að annars mumdu þœr
ekki ala börn sín upp í hern-
aðaranda og kenna þeim her-
mennsku, jafnframt því sem þær
látast vera að semja frið sín á
milli. Því að með því ganga
þær jafnharðan í tauma sinna
eigin friðbanda, á iheimskulegri
hátt en þær mundu gera í"
nokkru öðru máli. f þessu kem-
nr í ljós hið óumflýjanlega lög
mál, hið sama og Jesús Kristur
lýsti fyrir lærisveini sínum Sí-
moni Pétri, er hann mælti:
“Slíðra þú sverð þitt, þvi að þeir
sem grípa til sverðs munu far-
ast fyrir sverðií”
Þ4ls vegna verðum vér, ef
nokkur von er til þess, að stefnt
verði hjá ennþá meira heimsbölí
í náinni framtíð, en því, sem
nýlega er liðið ihjá, að gæta þess
að hefja ekki friðarhjalið fyrst
þar, sem í óefnið er komið.
við rjúkandi seið vígvallarins,,
heldur þar sem nokkur von er
til. að það geti borið einhvem
ávöxt, strax við vöggu hinna ó-
málgu. Ef hmgur barnsins er
signdur friðarmarki strax f
byrjun og í sál þess er sáð til
friðarins strax í heimahúsum,
í barnaskólum og æðri skólum,
í stað hinnar eilífu suðu um
herfrægð og vígskyldu, þá
mundi það starf bera fagran og
góðan ávöxt á símum tíma, eins
og stríðshyggjan ber illan ávöxt
fyr eða seinna. Ef foreldrum
og uppfræðurum tekst að sá
hugsjón friðarins í hiörtu hinna
ungu, er heiminum borgið, en
aldrei með öðru móti.
Og því skulum vér eigi, frek-
ar en .Jeremía, láta glepjast af
staðlitlu friðarhjali. Vér skul*
um eigi láta oss sjást yfir. að
mein ófriðarins stendur djúpt.
Rætur þess liggia í vorri eigin
sál. Margir halda að þær séu
eingöngu fjárhagslegar. En
þær eru það ekki. Þær eru fyrst
og fremst trúarlegar. Og ef
kristin kirkja er til nokkurs
nýt, þá er það hennar verk að
lækna þetta mein. En þess
vegna má hún hvergi verða tál-
sýn á hið rétta eðli þess. Hún
má aldrei láta nota sig til þess
að leggja blessun sína yfir við-
urstyggð eyðileggingarinnar.
Hún verður í anda leiðtoga síns-