Heimskringla - 12.11.1930, Blaðsíða 2

Heimskringla - 12.11.1930, Blaðsíða 2
2. m.AÐSlÐA HtlMSKRINGLA WINNIPEG 12. NÓVEMBER, 1930. Um víða veröld Eiturstyrjaldir og loftárásir og friðarstarfsemin. Heimsstyrjöldin síðasta kostaði 6- friðarþjóðimar 9 miljónir mannslífa og ógrynni fjár. Síðan hafa margir beztu menn þjóðanna beitt sér fyrir afvopnun og margar ráðstefnur hafa verið haldnar um þetta. En seint gengur, og jafnframt búa svo að segja allar þjóðir sig ósköp rólega undir nýja styrjöld, eða undir nýja vörn, eins og þeir kalla V>að. Um það er oft talað, að styrjaldir fram- tíðarinnar. muni fyrst og fremst verða eiturstríð, þjóðimar muni í stómm stíl nota allskonar óskapleg- ar eiturtegundir, sem hellt verði yfir bæi og byggðarlög, einkum úr flug- vélum og hefir því oft verið lýst, hversu óskapleg áhrif þetta geti haft. 1 erindi, sem dr. Terbert Liv- instein hélt nýlega í félagi efnaiðn- aðarins í London, gerði hann þessi mál að umtalsefni. Hann komst að þeirri niðurstöðu, að þótt eiturstyrj- aldir væm að visu ógurlegar og sið- lausar, eins og allar styrjaldir, þá væm þær samt sem áður ekki eins hættulegar og þær styrjaldir, sem hingað til hafa tíðkast mest, sem sé skot- og sprengistyrjaldir, með eld- hættu þeirri, sem af þeim leiðir. 1 nýrri grein eftir herforingja hér á Norðurlöndum, Eric Qvam, er niður- staðan sú sama. Hann segir, að hug myndir manna um eitrið í styrjöld- unum séu nú álíka ýtkar og hug- myndirnar vom fyrir aldamótin um áhrif reyklausa púðursins og sprengi- *T HÉ BEST% IN RADIO Vicéor.Majesíic. GeneraJ Electiir. Silver- Marshall. E.NESBnnr mriD). Sarqent at Sherbrook LOWEST TERMS IN CANADA M ma efnanna. Þá (1899) skrifaði Rúss- in v. Block bók um styrjaldir fram- tíðarinnar og sagði, að bær, sem á yrði skotið, mundi falla í rústir á fáeinum klukkustundum. En menn gæta þess ekki, segja höfundamir, sem að ofan getur, að jafnframt nýjum árásarvopnum finna vísindin ávalt ný vamarmeðul, sem eyða hættunni eða draga úr henni. A þenna hátt hafa áhrif kafbátahera aðarins að þeirra áliti orðið mjög lít- il og sömuleiðis áhrif loftárásanna. Árið 1916 kunnu menn svo lítið að verjast hemaðarflugvélum, að talið er að 11 þús. skot þyrfti til að eyða einni flugvél. Nú hafa amerískar tilraunir sýnt, að eyða má flugvél með 150 skotum. Menn hafa einnig fundið upp miðunaraðferð með raf- magni, svo að eitt af hverjum 10 skot um hittir, þó að flugvélin sé á hraðri ferð. A Þýzkalandi er einnig verið að gera tilraunir með rafmagns- áhrif á flugvélar- Það hefir tekist neðan af jörðinni, að hafa svo sterk áhrif á vélar flugtækjanna, að þau neyðast til að lenda. Menn hafa einn ig fundið talsvert ömggar aðferðir til þess að komast að þvi hvar flug- vélar eru, þó að þær fljúgi ljóslausar í svartamyrkri, og geta því varpað ljósi á þær og skotið. Þessi aðferð er iólgin í mælingum á hitageislun- um, sem berast frá flugvélinni, en þeir geislar hafa sama hraða og ljós ið, sem sé 300 þús. km. á sekúndu. Það er því talið að hætta af loftá- rásum sé mjög að minnka og þótti hún þó ekki mikil á stríðsárunum á móts við aðra hættu. I París fómst af loftárásum 260 menn á 4 ámm, en 600 særðust, en samt lögðu Þjóð- verjar mikla áherzlu á þessar loft- árásir. Þeir sendu t. d. aðeins á ár- inu 1918 480 næturflugvélar yfir Par ís með 260 smálestir af sprengikúl um. Eins telja menn að áhrif eiturárás- anna fari minnkandi. Af þeim, sem lömuðust af eiturgasi í heimsstyrj öldinni, dóu c.a- 2%, en 24% af þeim, sem særðust á annan hátt. Tilgang- ur eiturstyrjaldanna á ekki að vera sá að drepa heldur að gera óvinina ófæra til að berjast í langan tíma frá 2 klst, upp í 6 mánuði. Eftir þýzku gasárásina hjá Verdun, þurftu t. d. 15 þús. Frakkar að leggjast á Vantar 100 Menn Stöðug, vel borguð vinna Oss vantar fleiri menn undireins og borgum 50c á kl.tímann áhuga- miklum mönnum. Part af tímanum borgað fyrir meðan þú nemur iðn sem vel er borguð svo sem Auto Mechanics og Garage vinna En- gineering og raffræði, plastering, tile setting og húsavírun. Einnig rakara-iðn, sem er hrein inni vinna. Menn hætta erfiðisvinnu og nema nú iðn sem betur er borguð. Skrifið eða komið eftir fríum bókum um tækifærin hjá Dominion. The Dominion er með stjómarleyfi starf- ræktur með frírri atvinnudeild. Vér ábyrgjumst að gera menn á- nægða. Þetta er stærsta stofnun sinnar tegundar, með útibú hafa á milli í Canada og Bandaríkjunum. Utanáskrift vor er: Boamnion *MöI Schcx)us 580 MAIPÍ STREKT WINNIPICG - MANITOBA FERÐIST í vetur spítala í sex mánuði, en einungis 100 þeirra dóu. Árið 1928 kom fyrir ó- happ í Hamborg, sem sýndi áhrif eiturgassins á friðsamlega borgara í stórborg. Þá sprungu þar 15 smá- lestir of fosgen, eða í orði kveðnu nóg til þess að drepa helmingi fleira fólk en alla ibúa jarðarinnar. En áhrifin urðu raunverulega þau, að 12 dóu. Samkvæmt þessu á engin hem aðarþjóð nú nógu mikinn loftflota til þess að geta gert út af við bæ eins og Reykjavík með eiturgasi. — Hemaðarfræðingar trúa ekki á það, að upp verði fundin bráðlega magn- aðri eiturefni en þegar eru kunn. A síðustu 15 árum hafa að vísu ver- ið framleidd ca- 150 þús. ný 'efni, en engin áhrifameiri en það eitur, sem áður þekktist í hernaði, t. d. fosgen, sem hefir verið þekkt síðan 1812 og sipnepsgas, sem er hatramasta eit- urloft sem til er og var fundið árið 1854. Það er því ekki ástæða til að ótt- ast eiturstyrjaldir umfram aðrar, segja þessir menn, en allar jafnt ættu þær að vera útlægar af jörð- inni. * * • Henry Ford um framtíð kvenfólksins. Henry Ford, bílakonungurinn svo- nefndi, hefir nýlega látið hafa eftir sér í frönsku timariti ýms ummæli um konur nútímans og störf þeirra frá sjónarmiði þeirrar iðnmenning- ingar og vélamenningar, sem hann trúir að verða muni menning fram- tíðarinnar ennþá meira en hún er nú. öld vélanna verður öíd þægindanna, segir Ford. Kvenfólkið losnar við marga erfiðisvinnu. Rafmagn verð- ur komið um allar sveitir, á afskekta bæi eins og í borgir. Iðnaðurinn hættir þá auðvitað að safnast í borg imar. Hann breiðist um allar byggð ir og dregur fólkið út í sveitimar, að grasinu, trjánum og skepnunum. — Þannig kemst fólkið undan hávaða og gný borganna og öðlast betra líf. Ef kvenfólkið heldur vel á sínu, segir Ford ennfremur, munu völd þess fara vaxandi, ekki í iðnaðinum heldur á heimilunum. Heimilið er markið, sem unnið er fyrir, iðnaður- inn er ekkert takmark í sjálfu sér, hann er einungis meðal til þess að vinna fyrir heimilin. Konum fer fremur fækkandi en fjölgandi i iðn- aðinum og eftir því sem iðnaðurinn eflist mun kvenfólkið alveg hverfa úr honum, því konur vantar þá ná- kvæmni og vélgengi hugans, sem iðnaðurinn krefst. Þær hafa ekki þolinmæði til þess að stjóma vélum og kæra sig ekki um það að full- konína sig í vélavinnu. Konur og menn eiga ekki að vera að bítast og keppa i iðnaði og á vinnumarkaði. Þau eiga að vinna saman. trr sam- vinnu þeirra mun koma miklu betra líf og starf en nú á sér stað- Slík samvinna verður eins og trú, en i trúnni er afar áhrifamikill kraftur til göfgunar mannkynsins, sagði Ford að lokum. * * * AUSTUR CANADA eða VESTUR Á STRÖND RáðstafiS nú aS taka hví'd í vetur. Skemtiferðir til ýmsra staða í Canada sem byrja í desember munu veita beztu skemtun með óvanalega litlum kostnaði. Leitið upplýsinga nú hjá næsta Canadian Ntaional agenti eða skrifið : W. J. QUINLAN, D.P. A„ Winnipeg, Man, Canadian National Fjárhagsörðugleikar heirnsins og or- sakir atvinnuleysisins. Fjárhagsástandið í heiminum veld- ur mönnum vaxandi áhyggjum, Við- skiftakreppan og atvinnuleysið, sem skýrt var frá ! síðustu Lögréttu, er ekki neitt sérkenni fyrir Breta, þó að það komi hart niður á þeim, það er alheims vandamál. Kreppan hefir læst sig eins og krabbamein um svo að segja allan hinn byggða heim, segir "Westminster Bank Review” Til dæmis um viðskiftakreppuna ber blaðið saman birgðimar af tveimur miklum vörutegundum, hveiti og baðmull (óunninni), í desember 1928 og í febrúar 1930. 1928 vom fyrir- liggjandi 382 miljón bushels af hveiti, en í febrúar í ár 577 miljónir, en af baðmull í ár 6 miljónir 575 þús. ballar móts við 3 milj. 61 þús. i árs- lok 1928. Og horfur eru á því að birgðirnar aukist enn vegna krepp- unnar. Það fer mikið eftir ástand- inu í Ameríku hvenær úr rætist- En það er nokkuð erfitt að dæma um á- standið þar, því að Ameríkumenn sjálfir vilja varpa á það nokkuð fölsku ljósi, með kenningunni um hina almennu "amerísku vellíðan”. En sannleikurinn er sá, að kreppan og at vinnuleysið er alveg eins tilfinnan legt i Ameríku eins og í Evrópu. En ástandið í Ameríku beinir athyglinni að nýju atriði í atvinnuleysismálun- um, eins og nýlega var bent á í “The Times”. Því hefir venjulega verið haldið fram, að á svonefndum “normal”- tímum muni atvinnuleysi ekki vera til, þá væri starf fyrir alla, sem vildu starfa. En í Ameríku sprettur mikið af atvinnuleysinu af va^xandi framförum og fullkomnun atvinnu veganna á “normal”-tímum, fyrst og fremst af fullkomnun vélanna, sem þar eru allt í öllu. 1 Milwaukee er nú starfrækt vél — það var margra ára verk að smíða hana og hún nær yfir 3 ekmr — en hún framleiðir dag- lega 8600 bílkassa og þarf ekki nema 120 men ntil að stjóma henni, en annars þyrfti þúsundir manna til að vinna sama verk. Afgangurinn er atvinnulaus — ekki vegna ónógrar framleiðslu, heldur vegna mikillar og fullkominnar framleiðslu. Lögrétta. Tvennskonar hjónaband Ensktir preláti leggur til að hjóna- bandinu verði gerbreytt. Geysimikið umtal hefir það vakið á Englandi og viðar, að einn af merk- ustu prelátum ensku kirkjunnar, Dean Inge, við St. Páls kirkjuna í London, stingur upp á því að hjónabandinu verði breytt. Hann hefir ritað bók um kristna siðfræði og vandamál nú- tímans. Þar kemur hann fram með þá tillögu, að hjónaböndin verði tvennskonar: 1. Hjónabönd samkvæmt samningi einhvern vissa ntíma, þar sem ekki komi til greina æfilangt loforð um tryggðir. Slík hjónabönd á ríkisvald ið að víðurkenna. 2. Kirkjuhjónabönd, eins og þau eru nú, sem eiga að gilda upp á lífs- tíð. Það fólk, sem gengur í kirkjulegt hjónaband, á að vera skuldbundið til þess að skilja ekki allt til æfiloka hvað sem á gengur. En ef fólk vill ekki bindast æfilöng- um tryggðaböndum, þá á það að geta gert hreina og ákveðna samninga sin á milli. A það fólk fulla heimtingu á,/ að ríkið viðurkenni samninga þeirra. En höfundur er ekki alveg viss um, hýort það fólk, sem gengur í þess háttar hjónabönd, eigi heima innan kirkjunnar- vébanda. Höf. lítur svo á, að hjónaskilnaðir skuli leyfðir fýrir aðrar orsakir en tryggðarof, t. d. ef um er ræða drykkjuskap, ruddaskap, ef viðkom- andi er dæmdur fyrir stórglæpi, eða hefir leynt andlegum eða líkamleg- um kvillum. Höf er yfirleitt frjálslyndari gagn- vart hjónaskilnuðum, en menn eiga að venjast meðal enskra kirkju- manna. Hann segir að kenningar kirkjunnar um hjónabandið brjóti gersamlega í bága við núverandi tíð- aranda. En áhinn bóginn sé erfitt að gera sér fyllilega grein fyrir af- stöðu Krists til hjónabandsins. En han nlíti svo á, að sennilega myndi Kristur hafa sagt, að hjónabandið væri gert vegna mannanna, en menn- irnir ekki til fyrir hjónabandið. Það hafi ekki verið vilji hans að setja strangar, ósveigjanlegar reglur. Og ekki sé hægt að færa sönnur á það samkvæmt bókum Nýja testamentis- ins, að hjónabandið ætti að vera ó- rjúfanlegt til æfiloka. Hearst blaðskonungur gerður landrækur úr Frakklandi. Ameríski blaðakóngurinn WiIIiam R. Hearst, hefir í sumar verið á ferðalagi i Evrópu. Hann kom ný- lega til Parísar og bjó þar undir fölsku nafni á einni stærstu gisti- höll borgarinnar. Hinn 2. f. ,m lét Tardieu stjómarforseti Frakka visa Hearst úr landi, vegna þess að Hearst blöðin birtu fyrir tveim árum hinn leynilega fransk-enska flotasamning. Hearst lét ekki á sér standa og fór strax með flugvél til London. Burtreksturinn vakti mikla eftir- tekt, því Hearst er nafnkunnasti og einn voldugasti blaðaútgefandi í Bandaríkjunum. Hann hefir frábær- an skilning á leyndum óskum hins ó- menntaða fjölda og sníður blöð sín eftir þeim. Hearst leggur því t. d. mikla áherzlu á, að blöð hans lýsi ítarlega morðum og öðmm glæpum og flytji yfirleitt æsandi fréttir, sem fjöldinn í Batadarikjunum gleypir við. Hee -st blöðin berjast á móti auðvakliru í Bandaríkjunum og skýra itarlega frá hneykslismálum ríka fólksins. Þau berjast á móti Evrópu- þjóðum, á móti “spillingunni í Ev- rópu”, og vilja ekki láta Bandaríkin hafa nein afskifti af deilumálum Ev- rópuþjóða. Þau berjast á móti því að Bandaríkin gangi í Þjóðbandalag- ið, eða taki þátt í milliþjóðasamvinnu sem kunni að leggja Bandaríkjunum á herðar einhverjar pólitískar skyld- ur gagnvart öðrum þjóðum. — Og þessi barátta Hearstblaðanna felur í góðan jarðveg hjá fjöldanum. Hearst hefir tekist að skapa eitt stærsta blaðafyrirtæki Bandaríkj- anna. Hann gefur út um 30 dag- blöð auk margra tímarita. Fjórði hver maður í Bandaríkjunum les blöð hans. Þau em því einhver hin víð- lesnustu, en langt frá því mest metnu blöð i Bandarikjunum. — Hearst sagði einu sinni við útgefanda mikils metins blaðs í Bandaríkjun- um: “Allir bera virðingu fyrir blaði yðar ,en enginn les það. Enginn ber virðingu fyrir mínum blöðum, en all- ir lesa þau.” Crtbreiðsla Hearstblaðanna hefir skapað honum mikið vald í Banda- ríkjunum, þótt vald hans sé minna en ætla mætti eftir útbreiðslu blaða hans. Hearst hefir stundum haft mikil áhrif á stjómmál Bandarikj- anna. • • • Það hefir lengi verið grunnt á því góða milli Hearst og Frakka. M. a. heimtar Hearst, að Frakkar greiði stríðsskuldir sínar við Bandaríkin sem fyrst. “Mér þætti það vel til fallið,” segir Hearst, “ef Frakkar vildu verja nokkrum hluta þýzku skaðabótanna til þess að borga stríðs- skuldirnar, einkum þar sem Frakkar eiga Bandaríkjamönnum það að þakka, að heimsófriðnum lauk svo, að Frakkar fá nú skaðabætur í stað þess að þurfa að greiða öðrum bæt- ur.” Sumarið 1928 var reynt að koma á sættum milli Hearst og Frakka. — Hearst var þá í París. Frakkar tóku honum vel, Briand hélt honum veizlu og franska stjórnin sæmdi vin konu Hearsts, leikkonuna Marion Davisj- riddarakrossi heiðursfylking- arinnar. En allt í einu hvarf Hearst. Daginn eftir birtu blöð hans flota- samning þann, er Frakkar og Eng- lendingar höfðu þá nýlega gert með sér. Samningur þessi átti m. a. að tryggja það, að Englendingar gætu haft yfirhöndina á hafinu, ef til ó- friðar kæmi. Englendingar lofuðu i staðinn að stuðla að því, að Frakkar gætu haft yfirhöndina á landi. — Franskur blaðamaður, Delplanque, fékk afrit af flotasamnipgnum að láni í utanríkis ráðuneytinu franska og lánaði Horan, fréttaritara Hearst blaðanna afritið. Horan símaði strax samninginn til Hearst blaðanna, og þau birtu samninginn undir yfirskrift inni: “Tvö stórveldi gera með sér bandalag á móti Bandarikjunum”. Bandaríkjamenn urðu mjög reiðir út af samningi þessum, og skömmu seinna létu Englendingar samning- inn falla úr gildi. Frökkum gramdist mjög framkoma Horans og Hearst blaðanna i þessu máli og vísaði Horan úr landi. Nú eftir 2 ár hafa Frakkar ætlað að launa Hearst birtingu samnings- ins og vísað honum úr landi. Betri laun gat hann varla fengið. Hann tók burtrekstrinum eins og állinn tók því, þegar holbúarnir ætluðu að drekkja honum. Hearst var í sjö- unda himni- Auðvitað gerir hann sér mat úr burtrekstrinum í blöðum sínum. Blaðamenn áttu til við Hearst þá er hann kom til London. “Það er ekkert við burtrekstrinum að segja,” sagði Hearst. “Frakkar voru kurt- eisir; þeir buðu mér 4 daga frest, en eg vildi ekki stofna hinni stóru frönsku þjóð í hættu. Eg fór því strax burt úr Frakklandi. Banda- rikin björguðu Frakklandi í heims- ófriðnum. Nú bjargaði eg Frakk- landi með því að fara strax.” Hearst blöðin verða sízt blíðari l garð Frakka eða Evrópuþjóða yfir- leitt eftir þetta. Mbl. Nýrækt og mjólkurbú Frá ferðalagi Sig. Sigurðssonar bún- aðarmálastjóra um Norðurland. Sig. Sigurðsson búnaðarmálastjóri kom nýlega úr ferð um Norðurland. Hann fór alla leið austur á Mel- rakkasléttu. — Frá ferðalagi sínu hefir hann sagt Morgunblaðinu meðal annars það sem hér segir: Mikið þótti honum til þess koma, VISS MERKI um nýrnaveiki eru bakverkir, þvag- teppa og þvag'steinar. GIN PILL.S lækna nýrnaveiki, meS því að deyfa og græöa sjúka parta. — 50c askjan hjá öllum lyfsölum. 131 hve nýrækt er mikil orðin austur I Axarfirði og Núpasveit. Þar em víða mjög fallegar sáðsléttur og stór- ar. Forgöngumenn nýræktar þar um slóðir eru þeir bræður Kristjáns- synir að Leirhöfn á Sléttu og þó eink um Helgi. Hann hefir ræktað svo mikið land undanfarin ár, og komið því í svo góða rækt, að þama á þess- um útkjálka er nú meira hey en búið í Leirhöfn með 700/fjár þarf á að halda. Þeir vilja selja hey ,en koma því ekki frá sér. Miklir jarðræktarmenn aðrir þar um slóðir eru þeir Friðrik Sæmunds- son að Efri-Hólum í Núpasveit og Benedikt Kristjánsson að Þverá í Axarfirði. Mest er þó nýrssktin í Eyjafirði. Þar unnu tveir þúfnabanar í sum- ar og 7 dráttarvélar. Þar er það bændum stoð við jarðabæturnar, að Kaupfélag Eyfirðinga lánar bændum fé til áburðar- og frækaupa á vorin. Ennfremur lánar félagið til kaupa á sláttuvélum og rakstrarvélum — og fjölgar vélum þeim nú ört — jafn- framt því sem meðferð þeirra og hirðing batnar, og er nú sá ósiður að hverfa, að láta dýrar vinnuvélar standa úti ávetrum og og ryðga og skemmast. Yfirleitt er það mjög mikils virði fyrir hvert hérað, að það fá einhveru áhugasaman forgöngumann í jarð- ræktinni til þess að sýna héraðsbúum í verki hvað hægt er að gera. Með fordæmin fyrir augum fara menn að hrista af sér slénið og taka til óspiltra. málanna i nýræktinni. 1 Eyjafirði hefir Bergsteinn bóndi sem lengi var i Kaupangi, en nú er á Leifsstöðum, um langt skeið ver- ið meðal mestu framkvæmdarmanna En hann hafði lengi vel fullkomna 6- trú á þvi, að hægt væri að rækta með fræsáningu, og breyta óræktarmóum á skömmum tíma í frjósöm tún. En nú er hann kominn á aðra skoðun. Nú hefir hann gerbreytt býlinu Leifsstþðum á einum tveim árum í ræktað stærðartún — og húsað bæ sinn jafnframt. Fjölgun mjólkurbúa. Á tveim sföðum hugsa menn nú til þess að koma upp mjólkurbúum, í Skagafirði og í Dölum. 1 Skagafirði hafa bændur nú um 1 milj. lítra á ári, er þeir gætu sett í mjólkurbú. — Bændur þar veigra sér við að fjölga sauðfénaði að miklum mun, því sauðfjár beitilöndin eru þar ekki góð. Tveir staðir koma til mála fyrir mjólkurbúið í Skagafirði, Reykjar- hóll og Sauðárkrókur. Reikna verður út hve jarðhitinn á Reykjarhóli verður búinu mikil3 Ferðist Með Canadian Pacific tii brautinni GAMLA LANDSINS f SAMA VAGNINUM ALLA LEIÐ til skips í W. Saint John, N. B. í desember sigla i Duchess of York......desember 5 Duchess of Richmond. .desember 12 Montclare ........desember 13 Duchess of Atholl.desember 16 Fargjöld Iœgri yfir desembermánuð Skrifið yður fyrir plássi hjá agentum CANADIAN PACIFIC Skemtiferðir bæði til Kyrrahafs og Atlantshafsstrendar

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.