Heimskringla - 07.10.1931, Page 1

~}orMÉ£i3rý
DYERS & CLEANERS, LTD.
SPECIAL
Men’s Sults Dry Cleaned
and Pressed ...........$1.00
Ladies’ Plain Dresses Dry
Cleaned and Pressed ...$1.00
Goods Called For and Deliirered
Mlnor Repaira, FREE.
Phone 37 061 (4 llnes)
MAKE NO MISTAKES
CALL
DTERS & CLEANERS, LTD.
PHONE 37 061 (4 lines)
XLiVI. ÁRGANGUR.
WINNIPBG MIÐVIKUDAGINN 7. OKTÓBER 1931.
NÚMER 2.
Mr. og Mrs. P. S. Dalman
SILFURBRÚÐKAUPSKVÆÐI
27. sept. 1931.
Á hlaupum lífs, frá mold til moldar,
hver mæt er vina stund,
sem angan-blóm í faðmi foldar,
er fegrar sumars grund.
Og bezta eignin — björtust myndin,
sem ber við loft og skín við hinzta tindinn,
er geislinn vina geði frá.
Hann glóir seinast minning á.
Og því skal nú á hlaupum hægja,
að hér er vina kvöld,
en láta flýtis fákinn æjá,
sem fælir þessi öld.
Við höfum allir margs að minnast
og mættum líka ,sumir, betur kynnast,
sem hérna stanza og hafa áð
að heilsa Páli og Engilráö.
Vor þökk er stundum þur á manninn
og þögn hin einu gjöld,
en hér um ykkar heima-ranninn
mun hljóma þökk í kvöld,
og heilla árnan, heiðurs minning,
og hrós og lof um aldar fjórðungs kynning.
Nú verður það úr hugum heimt,
sem hjörtun báru lengi geymt.
Þótt burtu söngfugl svífi héðan,
er sezt í garðinn haust,
Við eigum glaða óma á meðan
á ykkar hlýðum raust.
Þið lífið saman sungið hafið
og sannspil þess í einum rómi vafið,
og innra sálar unað glætt,
en ytra vakið, prýtt og bætt.
Þið hafið okkur söngelsk sungið
oft sólar inn á lönd,
er loftið var af vetri þrungið
og vors sást engin rönd.
Og heima fyrir hlý var lundin,
og hjartanleg var gesti kornu stundin. —
Því geislinn vina geði frá
mun glóa í framtíð ykkur hjá.
Þ. Þ. Þ.
KOSNINGAR Á ENGLANDI
Á stjórnarráðsfundi s. 1. mánu
dag á Englandi var með einum
rómi samþykt, að láta kosning-
ar fara fram undir eins.
Þingi verður slitið í dag og
samkvæmt því ættu kosningar
að verða 28 október.
Á kosningamálin hefir áður
verið minst. Stjórnin sækir
undir því merki, að lækna mein
þjóðarinnar með lyfjum sam-
steypustjórnarinnar. Er nú uni
þá stefnu talað sem ‘‘the doc-
tors mandate”, eða læknisráð-
legginguna. Að minsta kosti
22 liberalar sækja undir merkj-
Um stjórnarinnar. Ekki er
Lloyd George gamli einn af
þeim. Kveður hann liberal
flokkinn óháðan.
STRIKA ÚT SKULDIR
Á ársfundi verkamanna flokks
*Us á Englandi s. 1. mánudag,
^élt Arthur Henderson, leiðtogi
fi°kksins frain, að stjórnin ætti
að strika út allar lierskuldir og
^vað hann það áform og stefnu
Verkamannaflokksins, ef hann
kæmist til valda við næstu
^osningar.
ljótar kosningar
^uð íítur út fyrir að það
hafi ekki verið alt með feldu
yið sfðustu fylkiskosningarnar
f Quebec. Það eru hvorki
fleiri né færri en 70 þingmenn,
sem horfast í augu við að tapa
þingsætum sínum. Mútugjafir
og ýma önnur brot á kosn-
ingalögunurn er mergUr m4is.
ins í kærunum.
SIR thomas LIPTON DÁINN
Sir T homas Lipton kaupmað-
ur og sportsmaður mikOl, dó
s- 1. föstudag á Englandi. Hann
Var hinn mesti dugnaðarmafhir
°S varð miljóna-mæringur þó
faeddur væri fátækur. Brezka
þjóðin unni honum þó sérstak-
lega fyrir framkomu lians í
sporti. Hann varði $10,000,-
000 til þess, að reyna að ná
fyrir hönd Engands, sigl-
inga-silfur bikarnum ameríska,
sem í raun og veru kostar ekki
nema 100 guineur, en ,enda
þótt honum tækist ekki að ná
bikarnum, lét hann það aldrei1
á sig fá. Hann var 81 árs ogl
dó af hjartabilun.
MÁLAFERLI.
Mál hefir Gillespie Terminal
Grain Co., Ltd., í Port Arthur
höfðað á móti Manitoba Hveiti-
samlaginu, út af ógreiddri leigu,
skatti og vátryggingu á korn-
hlöðu þeirri er Samlagið hafði
á leigu tekið af nefndu félagi.
Öll upphæðin sem Samlagið
skuldar, segir málshefjandi að
nemi $146,729.77.
Samlagið tók bygginguna á
leigu 8. sept., 1928 til fimm
ára. En nú hefir það hætt að
nota hana. Leigan var $55,-
000. á ári. Og skatt og vá-
tryggingu samþykti Samlagið
einnig að greiða.
FRÁ ESTEVAN
Fyrir réttinn komu s. 1. laug-
ardag, þessir 13 menn, sem
handteknir voru í uppþotinu í
Estevan s. 1. viku. Við yfir-
heyrsluna kveður Hon. M. A.
MacPherson dómsmálaráðherra
í Saskatchewan þetta hafa
komið í ljós:
Að mennirnir sem upptök
áttu að verkfallinu hafi verið
í sambandi við kommúnista-
félagið “Internationale”.
Leiðtogar verkfallsins forð-
uðust ráðherrana, sem til Este-
van fóru til þess að reyna að
sætta verkamenn og verkveit-
endur.
Félagið sem að baki stóð verk
fallsleiðtogunum var orsök á-
rásanna á hin reglulegu verka-
mannafélög (Unions).
JÖN ÖI.AFSSON
EINN LANDINN ENN.
Sé liægt að segja það með
sanni um nokkra þjóð að húu
sé “salt jarðar” í þeirri merk-
ingu, sem það er venjulega haft,
þá er það áreiðanlega íslending-
ar.
Heiman frá íslandi liafa þeir
dreifst um öll lönd Evrópu og
jafnvel austur um Asíu; héðan
frá Canada hafa þeir fluzt um
alla Norður-Ameríku og jafnvel
Suður-Ameríku.
í sjálfu sér er það ekkert
merkilegt út af fyrir sig þótt
þeir hafi farið víða; eins og það
er engin frægð að lifa lengi
þannig er það lítilsvirði að reika
frá einum stað í annan ef ellinni
fylgja engin afrek og dreifing-
unni engin framtakssemi.
En hvar sem landinn fer fylg-
ir honum sú 'einkunn að hann
lætur sér það ekki lynda að
vera litlaust sandkoni í eyði-
mörku eða hreifingarlaus dropi
í hafinu. Hvernig sem kring-
umstæðunrar eru og hversu
miklum erfiðleikum, sem hann
mætir ryður hann sér venju-
lega einhverja sjálfstæða braut;
siglir sinn eigin sjó og treystir
á eigin manndóm, hvar sem
hann er. Eins og Jón Ólafsson
sagði um Jón Sigurðsson sér-
staklega þannig má yfirleitt
segja um landann í heild sinni.
að “í engu er hann meðalmað-
ur”.
Þessar línur eiga samt ekki
að vera til þess að lýsa land-
anuni eða Menzku þjóðinni
heldur langar mig til þess að
vekja athygli á einum sérstök-
,um landa vorum, sem dvelur
hér mitt á meðal vor en er of
fáum íslendingum þektur, þótt
hann skipi stöðu sem bæði er
ábyrgðar mikil og nytsöm og
njóti framúrskarandi trausts
fyrir sakir þekkingar og vís-
indalegrar nákvæmni.
Þessi maður heitir Jón Ólafs-
son og >eru þeir systkina synir
hann og Jón Ólafsson prófessor
við háskólann í Reykjavík.
Hann kom hingað vestur um
haf árið 1913 allslaus og ó-
kunnugur; vann hann lengi
við stálgerðarverksmiðju í Sel-
kirk og lærði fullkomlega það
vandasama starf að búa til stál.
Hefir hann nú um allmörg
undanfarandi ár verið aðal efna
fræðingur fyrir ‘‘Vulcan” stál-
félagið hér í Winnipeg. —
Umsjónarmenn jámbrauta
hér í landi hafa félag, sem
heldur fundi reglulega, þar
sem rædd eru vísindaleg og
verkfræðileg málefni. Félagið
heitir “Railway Supervisors
Association”. Á fundum þess-
um er oftast haldinn fyrirlestur
af einhverjum verkfræðingi eða
vísindamanni og frjálsar um-
ræður leyfðar á eftir.
7. apríl í vor var liaklinn
einn þessara funda í Fort Garry
hótelinu og flutti h>eri-a Jón
Ólafsson þar fyrirlestur, er hann
skýrði með myndum. Eg var á
þessum fundi og hafði .hina
mestu ánægju af. Eg finn
æfinlega til einhverrar óskýr-
anlegrar ánægju — einhvers
kitlandi stolts fyrir hönd ts-
lendinga, þegar eg er staddur
þar sem “landinn” heldur leik-
sviðinu með heiðri og aðrir
eru áðdáandi áhorfendur. Þann
ig var það í þetta skifti.
Fundurinn var afarfjölsóttur
og hinn allra bezti rómur gerð-
ur að fyrirlestrinúm. í tíma-
riti félagsins sem út kom í maí-
mánuði, eru þessi umrnæli með-
al annars:
‘‘Vér vorum svo lánssamir að
hlusta á fyrirlestur sem herra
Jón Ólafsson flutti; hann er
efnafræðingur hjá “Vulcan”
járnfélaginu í Winnipeg. Fyrir-
lesturinn var um: “Vísindalega
framleiðslu á stáli”, og var
hann skýrður með myndum.
Að fyrirlestrinum loknum
svaraði Mr. Ólafsson mörgum
spuraingum, og var það auð-
ráðið af umræðunum, sem fram
fóru að fyrirlesarinn hafði ver-
ið sérlega fræðandi og skemti-
legur fyrir meðlimi félagsins og
þá gesti sem fúndinn sóttu.
Var fyrirlesaranum greitt ein-
hljóða þakklætis atkvæði.”
M. Lancaster,
skrifari félagsins.
í þessu sama hefti tímarits-
ins er fyrirlesturinn birtur, á-
samt spurningum, sem á eftir
voru bornar fram og fyrirles-
arinn svaraði ágætlega vel.
Síðan þetta gerðist befir
herra Jón Ólafsson verið feng-
inn af ýmsurn félögum hér til
að flytja þennan sama fyrirlest-
ur, og hefir allstaðar verið
gerður að honum hinn bezti
rómur.
Fyrir áeggjan ýmsra hefir
herra Ólafsson nú ákveðið að
flytja fyririesturinn á íslenzku
innan skamms til ágóða fyrir
líknarfélag beggja íslenzku
safnaðanna og er vonandi að
það mót verði vel sótt.
Hér er um mann að ræða.
sem hefir á eigin spitur rutt
sér braut til álits og virðingar
verðrar vandastöðu. Hér er
það einn landinn enn, sem
skarar fram úr.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Þeir er þátt tóku í uppþot- í
inu, vissu að þeir voru að ó-
hlýðnast fyrirskipunum stjórn-
arinnar með að hafa kröfu-
gönguna og vissu hvað því
fylgdi, því þeir voru með bar-
efli, skotspjót og meira að
segja byssur í höndunum.
• • •
Leiðtogar uppþotsmanna náð
ust ekki. Þeir voru 3 og eru
nöfn þeirra Martin Forkin, Sam
Scarlett og James Sloan. Vita
menn ekkert hvort þeir hafa í
burtu komist eða eru í felum í
Estevan.
Jarðarför þeirra er bana biðu
af kúlum lögreglunnar í upp-
þotinu fór fram s. 1. sunnudag.
Voru þeir 3; nöfn þeirra voru
þessi: Julian Jryshko, Nick Nar-
wan, Pete Markuni. Sáu Mine
Worker’s Union of Canada um
útförina. Um 600 manns fylgdi
þeim til grafar. Fánar voru
bornir með þessu árituðu úr
stofnskrá eða reglugerð félags
ins:
“Þeir stríddu fyrir brauði, en
hlutu kúlur í þess stað”. ‘‘Heið-
ur píslarvottum málefnis verka
manna”. Myrtir af yfirvöld-
Veizlukvæði.
í GULLBRÚÐKAUPI MR. OG MRS. JÓHANN BRIEM
24. sept. 1931.
Oss dylst það víst í vetur, kannske lengur,
Sem varðar einna mestu þennan fund,
Hvort það er æska’ eða’ elli, sem nú gengur
f endurnýjað hjónaband á Grund.
Þó brúðkaup það sé haldið hér í geislum
Frá haustsins sól, sem roðar fölan skóg,
Við eigum ekki von á skírnarveizlum
Að vori, nema þá hjá Marino.
Á Grund var það ei elli, heldur æska,
Sem öllum lögum réð með trú og dygð,
Og henni fylgdi frjósöm ársins gæzka
Og framkvæmd mjög til góðs í vorri bygð.
Og hjónin eru ástartöfravöldum
Enn ung og fVjáls í veruleikans heim,
Sem ein þau væru að ganga á góðum kvöldum
Og gamalt fólk að líta eftir þeim.
Með sóma hefir bærinn nafnið borið;
Og blómalífið þar er víða frægt,
Því haustið er eins heilnæmt eins og vorið
Og hagkvæmt fyrir andans blómarækt.
Og hjónum greiðast ræktarlaun í ræðum
Og rauðagulli þakkláts hjartalags
Og honum ekki’ í huldum ástarkvæðum
En henni — vegna þeirra brúðkaupsdags.
Og hér í dag að rekja ramma þætti
Er ræðumönnum einkar ljúft og skylt
En hjónaband, sem efni í kvæði ætti
Af ástaskáldi að vera tekið gilt.
Þó dettur engum hitt í hug að 9kafa
Af hjónabandi að það er stundum kíf
Og því er ver að hengt sig margir hafa >
í hjónabandi, en aðrir fengið líf.
' í
Og hjónin þau, sem hlutu mesta framann
Af hugarfestu, virtu ei sem neitt
Þau teygjubönd, sem togna’ og skreppa saman
í trygðalífi og hjúskap yfirleitt,
En hjónabandið þeirra, það er keðja
Úr þankastáli — ei sem veitti sár,
En hamrað var á hörðum lífsins steðja
í hlekki þá sem entust 50 ár.
Og blessist hjónin, blessist þeiiTa vinir
Og börnin þeiira og ættmenn nær og fjær!
Svo bið eg þess að blessist allir hinir,
Sem bræður eru, þó þá skilji sær.
Og trygðabandið traust ei af sér svíki,
Það tengi saman lönd og höfin blá,
Svo heimur verði hjónabandaríki
Og hjónabandalagið komist á.
Gutt. J. Guttormsson.
unum, leigðum lögregluillmenn-
um”.
* * * *
Vonlaust var ekki talið s. 1.
mánudag, að sættir næðust á
fundi sem gert var ráð fyrir
að hafa í gærkveldi. Nú hefir
verkfallið staðið yfir 27 daga.
SVEITABANN í BIFROST
Sveitarráðið í Bifrost hefir á-
kveðið að láta fara fram at-
kvæðagreiðslu um sveitarbann
27. nóvember í haust. Vinni
bannstefnan, verður bjórsölun-
um í Árborg og Riverton lok-
að. Stjórnar-vínbúðir eru eng-
ar í sveitinni.
BRÍKJA-MAÐUR HEIDRAÐUR
í RÚSSLANDI
Joseph McDowell, bóndason
frá Kansas í Bandaríkjunum,
hefir verið sæmdur Lenin-orð-
unni, einu mesta heiðursmerki
í Rússlandi, af Soviet stjórn-
inni. Mr. McDowell hefir um
tveggja eða þriggja ára skeið
verið í Rússlandi og bygt þar
forkunnar mikla verksmiðju,
er smíða á landbúnaðaráhöld.
Samfara þessum heiðri er launa
hækkun er nemur $15. á mán-
uði. Einnig 25% lækkun á
húsaleigu; ennfremur tvö far-
bréf á ári til hvaða staðar sem
er á Rússlandi og þrír strætis-
vagna farmiðar (Tickets).
Með stætisvagna farmiðana
í liöndunum, eru Mr. McDowell
þau hlunnindi ennfremur heim-
iluð, að ganga inn um fram
dyr strætisvagnanna, en það
eru réttindi, sem ekki njóta
nema þeir, sem einhverja viður-
kenningu hafa hlotið á Rúss-
landi.
W. E. HEFIR NÆGA ORKU
Edward Anderson K. C. stjórn
andi Winnipeg Electirc félags-
ins, hefir skrifað Mr. Glassco,
formanni City Hydro-kerfisins,
að hann búist við að hafa næga
orku 1. nóvember til þess að
taka yfir fylkiskerfið. City
Hydro hefir 9elt orku til fylkis-
kerfisins, en nú verður hún
keypt af W. E. félaginu, eftir
að Sjösystra verið tekur til
starfa. Verð hvers hest-afl3
er hið sama hjá báðum félög-
unum, en W. E. félagið gaf
meiri afslátt af allri orkuneyzl-
unni yfir árið, eða nokkur ár,
en City Hydro gerði. Það kem-
ur því snemma fram sem spáð
var um það, að City Hydro
stafaði hætta af Sjösystra söl-
unni.
SAMSTEYPUSTJÓRN
f MANITOBA
Um leið og blaðið fer í press-
una, berst sú frétt út, að for-
sætisráðherra J. Bracken, hafi
lagt til að hér væri mynduð
samsbeypustjórn. En Konser-
vatívar er verkamenn aftóku
það. Hugmynd Mr. Brackens
var að þetta væri gert til að
spara ko9tnað við kosningar,
á þessum fjárkrepputímum.
Fjórir ráðgjafar hans voru
reiðubúnir að víkja úr sætum
sínum. t stað þeirra átti að
taka 2 kon. 1 verkam. 1 lib.
Hugmyndin virðist hafa verið
kyrkt í fæðingunni.
— Það er alveg stórmerki-
legt að á hverjum degi skuli
gerast nákvæmlega nógu mik-
ið til þess að fylla blöðin.