Heimskringla - 23.12.1931, Blaðsíða 3

WINNIPEG 23. DEC. 1931
HEIMSKRINGLA
3 SÍÐA
þir sem
n otiS
TIMBUR
KA UPIÐ
AF
The Empire Sash & Door Co., Ltd.
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.
yfir landamærin í Kóngshliði
(Kingsgate). Var Canada heils-
að feginslega, eins og gömlum
og góðum kunningja. Var þá
kippkorn eitt eftir í næsta án-
ingarstað, Cranbrook, B. C. En
skamt norðan landamæranna
lentum við í hafvillum nokkr-
um og krappasævi. Varð að
þessu eigi aðeins hin alvarleg-
asta geðprýðisraun, heldur og
dálítil töf. Hallaði til miðaftans
er við lögðum undir okkur síð-
ustu múlana suðvestur af Cran-
brook. Brátt opnaðist útsýni
frá dalsléttunni til fjallanna alt
í kring. Sáum við þá hefja sig
upp úr þéttu lognmistrinu tvö
skínandi hvít skýjabákn, annað
í austri, hitt í norðri. Hugðum
vér fyrst að þar væru hájöklar,
er bólstruðu um sig hina sterku
uppgufun, svo sem vér höfðum
oft séð Snæfellsjökul gera í
sólviðrum, — að ógleymdum
Mt. Baker. En er nær dróg,
sáum við að þetta voru voldug
gufuský upp af skógareldum.
Gras og grænviður láta frá sér
mikla gufu við brunann. En
gufan hefir meira lyftimagn en
reykurinn, og bólstrar sig svo,
drifhvít, og dúnprúð, ofan á
svælunni, eins og svanur á
tjörn.
Ekki virtust Cranbrook-menn
hafa neina ánægju af því að
horfa á þessar hamfarir náttúr-
unnar. Hitt var þeim frekar á
huga, að skaðinn var metinn til
miljóna. Hafði norðari eldur-
inn geysað dögum saman, og
var okkur tilkynt að fyrirhuguð
braut vor norður til Banff væri,
að stjórnarboði iokuð allri um-
ferð . Austari eldurinn hafði
ekki kviknað fyr en seint þá
um daginn. En ferðafólk að
austan, sem slapp í gegn, tjáði
okkur að eldibrandar væru sem
óðast að falla á brautina, og
þjóðvegurinn um Lethbridge
austur til Winnipeg þar með að
lokast. Var nú ekki um annað
að gera en að bíða morguns og
átekta. Leituðum við þá nátt-
staðar. Fyrirætlunin var sú að
gista yfirleitt í ferðamannabúð-
um (cabins). Loks settumst
við þó þarna að á Cosmopoli-
tan-gistihúsinu — og fekk hvoi
fjölskylda úrvals-herbergi, með
mahogni húsgögnum, nægu
svefnlægi, kerlaug, steypilaug
og salerni, fyrir 2 dali, — sama
enn mjög að magnast í suðrinu,
vestanvert við brautina, sem við
höfðum ekið norður. En við
vorum sloppin framhjá og vor-
um óhult. Sáum við nú, og
hugleiddum það kyrlátlega,
hversu fram var komin ljóða-
véfrétt læknisins, um “eldhaf-
ið’’, sem “geystist yfir jörð”.
Fáar mílur frá Windermere
taka við brekkur og klif hinna
eiginlegu Klettafjalla. • Gerist
nú náttúran öll stórfeldari og
fegurri, — fjöllin hærri og tind-
uð, firðsýni meira og fjölbreytt-
ari litir. Upp eftir hlíðunum
teygir barrskógurinn sfg svo
hátt, að undrum sætir. Harð-
gjörvi þessara trjáa, sem tylla
tánum á snasir í reginhæð, þar
sem skjóllaust er fyrir blind-
byljum vetrar og sólarloga sum-
ars, og láta sér nægja sprungu
í kalbláan kiettinn í jarðvegs
stað, var oss stöðugt furðu efni
á þessum fjallaferðum. Þessar
klifurfurur eru glæsileg ímynd
forgönguandans. Þær eru frum-
býlingar, áræðnir og þrautseig-
ir brautryðjendur. Líf þeirra
er þrautlaus tilraun til vaxtar,
nýrra landvinninga og hærri
göngu. Þegar þær “brotna
bylnum stóra seinast’’ verða
moldir þeirra lífsskilyrði lin-
gerðari frændum.
Og oss fanst óhugsandi að
slíkar jötnar kapps og krafta
væru þess ómáttugir að etja
gegn dutlungum íslenzkrar
veðráttu. í anda sáum vér
“fjallið klætt” heima á Fróni.
Klettafjöllin virtust oss mjög
risavaxnari en íslenzk fjöll eru
yfirleitt. En þrátt fyrir hátinda
sína og snæhettur jafnast þau
naumast við íslenzk fjöll að
svipbreytileik, — “persónuleik.’’
En það þótti okkur lækni jafn-
an fegurst, í ferð þessari, er
mest minti á það, sem íslenzkt
er. Sáum við þar hlutdrægnis-
hættuna, en fengum ekki að
gert. Það þótti oss sérstæðast
í svip Klettafjallanna, einkum
í nánd við Banff, að ofan skóg-
ínunnar minnar sum þeirra ein-
kennilega skýrt á tröllaukna
“sfinxa” er leggja hrikalega
hrammana fram á brúnir bratt-
ra hlíða. Við vorum að reyna
að bæta úr fullkominni van-
þekkingu á örnefnum, með því
að búa þau tii eftir hendinni.
Og færum við slíka ferð öðru
tvent hefir hann sér til ágætis.
Sprettur þarna upp úr iðrum
fjallanna heitt og tært hvera-
vatn, er blandast ánni. Er þar
nú kominn hinn prýðilegasti
baðstaður. Eiginlega hefði«mað-
ur átt að dvelja þar svo sem
viku tíma, en til þess var ekki
tóm . Hitt er það, að þarna
standa suðurhlið hins fræga
þjóðgarðar Canada, er “Koot-
enay National Park” nefnist,
með Banff of Lovísuvatn í
hjartastað. Svo sem venja er
«1 uui slíka þjóðgarða, er þar
dýralíf alt friðað, svo og skóg-
ar og alt annað, er ágirnd
mannanna og aflahvöt vanalega
tortímir. Hér var því komið
á helga jörð, fagra og fjölskrúð-
uga. Ókum við þennan dag all-
an til kvölds, um djúpa og langa
dali og rishá fjallaskörð; fór-
um okkur hvergi óðslega, kom-
um á margar fagrar sjónarhæð-
ir og tókum myndir. Mikill
viðburður þótti það, er eitt
friðaða og frjálslífa náttúru-
barnið staðnæmdist á brautinni
framundan og horfði á okkur
hugulum augum. Var það stór
og fögur hind, eður hjartynja.
En áður en læknir næði tök-
um á myndgerði sinni var
“brúðurin blárra fjalla” horf-
in í skóginn.
Klukkan 8 um kvöldið vorum
við komin upp að Lovísuvatni.
Það liggur upp við jökulrætur.
Kalla ferðamenn það “gimstein
Klettafjallanna” (“The Gem of
the Rockies”). Nóttin var að
færast yfir. Brátt var hinn
tröllslegi hrikaleikur öræfanna
húmi hulinn. Svöl næturkylj-
1 an hjalaði við barrskóginn og
níðþung jökulsáin fossaði hjalla
af hjalla, flúð af flúð. Kafteinn
vor gerðist þungt hugsi. Síðar
fengum vér að vita að hann
hafði þetta kveðið:
verð og okkur bauðst óvistleg I sínni mundum við kannast við
búð fyrir, með einu tvíbreiðu- j Bustarfell, Kirkjufell, Helgrind-
rúmi, yfirsængur og koddlausu. ’ ur 0. s. frv.
Mistum við hérmeð alla trú áj örskamt frá Windermere rís
búðum, og leituðum gistihúsa — sem sagt — fyrst fjallaldan
það sem eftir var ferðarinnar. af þremur er sigla verður norð-
Cranbrook virtist oss einn ur, ef lenda skal við Lovísuvatn
vistlegasti mannbústaðurinn, (Lake Louise), eða Banff, og
sem varð á leið vorri; telur'mun sú síðasta verst, eins og
3000 manns, hreinn og reisuleg-|vera ber um ólag í lendingu.
ur. Ekki skemmir það, að rétt j Brött og óárennileg er Winder-
í jaðri hans er vallKúluvöllur, I mere-hlíð. Um eitt skeið varð
svo og óvenjugóð sundlaug. !ekki annað séð en að brautin
Fólkið mannvænlegt og velvilj- j iægi beint inn í svartan hamar-
að. Sinn er bragur á hverri.-inn. Svo reyndist þó ekki held-
Hefðum vér unað því ur hvarf hún upp í árgljúfur,
að teppast í Cranbrook þröngt og kræklótt, og fylgir
hún því þannig, að ýmist er
sneitt á snösum, eða hamrar
holgrafnir, eða henst á milli
bakkanna brúarstökkum — á-
gætisbraut, hið mesta mann-
virki, þótt seinfarin sé og hættu
sveit.
allvel
degi lengur en raun varð á.
IV.
Um hádegi næsta dag, mánu-
dag, opnaðist vegurinn norð-
vestur til Banff, og tókum við
þegar stjórann. Þann dag var
afmæli Arnar, afmælislcöku-
laust. Eftir 70 mílna keyrslu
komum við á brunasvæðið.
Rauk þar enn allmjög. Víða
glytti í glæður í trjáleifum og
smábál voru á strjálingi, en
eigi að neinu leyti til farar-
tálma. Brátt náðum við án-
ingarstað í Windermere. Það-
an sáum við að eldurinn var
eigi allfá dæmin að sjálfur frón-
búinn hefir látið sér farast lítil-
mannlega við gesti landsins, og
bakað þjóðerni sínu skömm. En
bæði er það, að glöggt er gests-
augað, svo og það að ferða-
maðurinn er manna næmastur
fyrir allri aðbúð af hálfu þeirra,
og niðjanna. Það lá við að hag- í höndum þeirra alla þessa leið.
mælskan setti upp alvörusvip,
enda var vegurinn til Calgary
ágætur og gott næði til rím-
rauna. Vér kváðum:
Sléttan opnar óravíðan geim.
er hann þarf að hafa eitthvað)Austan heilsar morgunvari þýð-
saman við að sælda. Það sætir
ur.
Fram úr jökla- og gljúfra hrika-
heim
því furðu hversu stirt og ljúf-
menskunnar margt greiða-
sölufólk er. Hinu yrðum vér. hra®ur jórinn eins og draumur
ekki hissa á, að ránsverðið, sem
Grúfir nótt í gljúfrasal.
Gráar slæður hylja dal.
Niðar mörk við norðankal.
Niflheimsbúar slást á tal.
Ymur kurr í klettaþröng.
Kyrja fossar “Líkaböng”.
Vættir drynja dimman söng.
Dansa tröll á jökulspöng.
Er sem hringi hamraskál, .
húmið jörðu gefi sál,
svipir skauti á skygndum ál,
skógaþytur verði mál.
Öll í felur flýja dýr.
Fránn af veiðum gammur snýr.
Urrar björn í bæli hlýr.
Beygur hind í skóginn knýr.
Kátur þröstur þagnar fljótt.
Þögul ugla húkir rótt.
Hlúir önd að ungum skjótt;
uggir margt um dimma nótt.
En er vér heyrðum ljóð þetta
sögðum vér: “Þú gefur út þína
eigin ljóðabók, Jón Skúta”.
Áður var umsamið að vér, sem
ferðarbyrjun vorum álitnir
meira skáld, gæfum út ljóða-
bókina, en að Jón léði oss nokk-
ur kvæði. Nú sáum vér að
það var ekki ^sanngjarnt.
Að sjálfsögðu hefðum vér
einnig heiðrað staðinn með út-
hellingu anda vors og ljóðsnild-
ar ef ferðalúinn .matarþörfin
og nætumepjan hefði eigi knúð
oss þegar á vettvang mángara-
menningarinnar. Léði hún okk-
ur loks þak yfir höfuðið, við
því lægsta okurverði, sem um
gat verið að ræða. Stinga þess-
ar iðnu ránsannir kaupmensk-
unnar gremjulega í stúf við
friðhelgi náttúrunnar.
Ferðamaðurinn er aúðunnið
fórnardýr. Hann hefir vana-
ríkir í þessari sumarparadís
Klettafjallanna, sé upptekið ráð
auðkýfinga til útilokunar fá-
tæklingum. Fyrirbrigðið er
ekki sjaldgæft.
Að morgni, þriðjudaginn, 28.
júlí, litum við á staðinn. Brátt
flýði nepjan fyrir ljósflóði heið-
ríks himins. Var veður hið
yndislegasta. Blasti nú við öll
hin rómaða hrikafegurð fjar-
lægðarinnar og fíngerð fegurð
nándarinnar. Við nyrðri enda
vatnsins eru sumarsetrin. Þar
gnæfir hin fræga gistihöll C. P.
R.-félagsins, geysimikið hús og
fagurt, en ekki beinlínis ætlað
öreigum. Aðeins eina tegund
blóma sáum vér þama ræktaða
til skrauts, og kalla þeir blóm
þetta “Iceland Poppy”, og land-
ar hér kalla það ‘íslenzka sóley’.
Ekki er það þó íslenzk túnsóley,
- svo mikið vitum vér í grasa-
fræði, en líkara holtasóley. Eru
stórar breiður af jurt þessari
framan við höllina og fram á
vatnsbakkann. Fyrir því verða
allir að hugsa oft og mikið
um ísland, sem þarna koma og
dvelja. Þarna hlaut þá líka
andinn að koma yfir doktorinn:
Inn í fornum fjallahring
fögur glitra blóm í kring.
Holtasóley, hýr við lyng,
heilsar gömlum íslending.
Til beggja hliða girða vatnið
háar fjallshlíðar, þaktar dimm-
grænum barrskógi. Milli þeirra,
og yfir vatnið, sést jökullinn
lyfta sér í ljósum bláma og
teygja skriðþungan fanna-
hramminn niður í vatnsendann.
Á spegilfleti vatnsins leika sér
litir og myndir umhverfisins.
Dvöldum við þaraa góða stund
og þótti okkur staðurinn vist-
legur. Hefðum við, að ríkra
manna sið, gjarna viljað leigja
hesta og fylgd Indíánanna, sem
margt var af, og halda hærra
í fjöllin. En við urðum að flýta
okkur. Þó fékk barnahópur-
inn allur að koma á hestbak,
og þótti það bezta skemtun.
Senn var Ökuþór kominn á
sprettinn áleiðis til Banff. Þar
áðum við stuttlega, snæddum.
skoðuðum hverhellinn, hina
prýðilegu hversundlaug, laxa-
klakið, og elkahjörðina. Vorum
við nú tilbúin að kveðja Kletta-
líður.
Miðvikudagskvöld náðum við til
Regina, eftir 470 mílna akstur
þann daginn. Leituðum við þar
lengi og vel að náttstað. Eru
þeir þar margir, en allir okur-
dýrir, — engu ódýrari en tíðk-
ast upp við Lovísuvatn. Síðustu
400 mílurnar til Winnipeg flutu
léttilega framhjá næsta dag.
Klukkan 8 um kvöldið náðum
við heim í hlaðið hjá séra
Benjamín Kristjánssyni. Sett-
umst vér þar upp með fólk vort,
en læknisfjölskyldan hélt á
fund frænda sinna og vina.
Frh.
JÓLA KLIÐUR
Vittu, fagra víðsýnisins land,
viðkvæmt er að taka kveðju
þinni.
Dulvís örlög sagna’- og sifja-
band
saman spunnu þér og ættjörð
minni.
Hnipin móðir kvaddi soninn
sinn:
sæmd hann fann, og nægt, hjá
þínum arni.
Ljær nú sólhlýr sumarskrúðinn
þinn
svefnró mörgu þreyttu íslands-
barni.
Hérna, þar sem víðum vinjar-
faðm
vefjast fell, og tindar heiði
blána,
gróið kumbl við grænan fold-
arbaðm
geymir hljóðlaust Fjallasvaninn Sem inst í hugrúmi grær,
dána. j Ljósbláan yfir loftsins rann,
[Litfegurð allri slær.
Fyr en -varði vorum við kom-!
Kveldhljómar glymja hátt og
snjalt,
Kvatt hefir dagur nótt,
í rökkur faðmi sem unir alt—
Nú andar þögult og rótt.
Ó, hversu Ijómandi ljósaröð,
Er lífið í sinni mynd;
Manns þegar sálin syngur
glöð,
Sjónar frá hæstum tind.
Þá ekkert skyggir á unað
þann,
in til Calgary. Þar var okkur
tjáð af bílkönnuði að þrjár
kveikibjargir, eða gneistagerðár
(spark plug) dingli lausar í
Ökuþór. En ekki fanst það á
afli hans né flýti, enda hefir
hann þær sextán talsins. Calg-
ary er viðfeldinn bær, og mun í
vexti. Þar hefir landi vor,
Þorsteinn S. Borgfjörð, bygt
mörg helstu stórhýsin En eigi
var hann nú við hendina, eins
og haustið 1929, til að vísa
ferðafólkinu leið út í Turner-
dalinn, þar sem olíudælur
standa þétt sem skógartré, og
blossandi jarðgasið brýst fram
með ferlegum gný, — mörg
þúsund dollara virði á sólar-
hring ef virkjað væri. í grend
við Calgary búa þær báðar,
ekkjur þjóðskáldanna Stephans
G. Stephanssonar og Svein-
björns Sveinbjörnssonar. Þang-
að ættu því íslendingar, austan
hafs og vestan, oft að hugsa.
Segir nú fátt af ferð okkar
til Winnipeg. Gott var veðrið
og vegurinn yfirleitt ágætur.
Lék allt í lyndi, — nema eí
vera, skyldi það, að læknir var
hálfgramur út í hvíta mannkyn-
ið fyrir það, að láta svo hlut
sinn fyrir kínverjum og japön-
Enn birta jólin eins og fyr,
Sín andlegu sagnaljós,
Við lítum þar inn um opnar
dyr,
Og eigum þar hugar rós.
Alt — var svo gott sem gert
var þá,
Því gallana barn ei sér.
Enn byrgir nútíðin nakin strá,
Nötrandi á brjóstum sér.
En alt er tapað ef tilfinning,
Tekur ei enn sinn part,
í mentunar snara snúnings
hring,
Hún snertir þar strengi vart.
Því vitið er kalt og kærleiks
snautt,
Ef kennir ei hugsjónar,
Ástlífið verður aðeins dautt,
Og alt nema reglurnar.
Ef fléttum vor andleg bróð-
ur bönd,
í bjart og ylríkt mál,
Ef elskum lýðinn með líf og
önd,
Þá lifum með hreinni sál.
Við getum þá hugsað heilög
jól,
í hamingju snauða lund,
Og látið þar blik af sumar sól,
Við samúðar endur-fund.
Indo.
fjöllin og hraða ferðum sem | um, að nálega öll greiðasala var
mest mátti tíl Winnipeg. íslend- j ■■ ■ ..-
ingadagurinn var í nánd!
Greitt skreið drekinn niður |
leg sakir brattans og hraphæð- kiega emhver auraráð, og verður
arinnar. Þó mun láta nærri að
menn séu óhultari, og óhættu-
legri, í þessum glæfralegu fjall-
sneiðingum, heldur en á renn-
sléttu láglendinu, því að uppi
þar beita allir ítrustu varúð.
í árgljúfri þessu, og miðri
hlíð, er smábærinn Sinclair,
B. C., og getur naumast ein-
kennielgra bæjarstæði. En
tíðast að sæta þeim kjörum,
sem sett eru. Jafnvel gestris-
inn góðbóndinn umhverfist
ágirndarsegg, því fremur og
skjótar sem langferðamenn ber
oftar að garði hans. Fyrir því
hrís mér stundum hugur við
því, er sumir mundu telja þjóð-
arlán, að ísland verði ferða-
mannaland. Þess eru þegar
skörðin og fram á lægri múl- |
ana, er loks teygja langa, bog- ^
mjúka rana út á hið mikla
flatlendi candisku miðfylkjanna.
Eitthvað stórfenglegt og hríf-
andi er við útsýnið yfir þessa
geysivíðu sléttu, og greip það
oss sterkum tökum nú, eins og
hið fyrra sinn er vér nutum
þess á austurleið, haustið 1929.1 3
Það er og að vonum að fundið | 3
sé til lausnar og léttis eftir alla -
aðkreppuna í þéttum skógum
og þröngum fjalldölum, með
hamraklungrin yfir höfði manns
og hengifiugin undir fótum.
Kann vera að slík léttistilfinn-
ing sé raunar ellimerki. Hvað
um það — vér önduðum létt-
ara. Framundan lá mjúkbylgj-
að moldarhauðrið, skóglaust og
víðsýnumikið, en grasgróið sem
fagrir valllendisbalar á íslandi,
og var oss þetta aufúsusjón.
Þá hlaut og að vakna umhugs-
unin um landnám og afdrif
hins mikla fjölda íslendinga,
er eitt sinn kvöddu ættjörð
sína, frændur og þjóðerni, og
fólu þessari sléttu framtíð sína
The Dominion Bank
Stoinsettur 1871
I
I
Vér seljum bankaávísanir og ferðamannaávísanir
3g ávísum peningum með símskeyti eða pósti til hvaða
lands sem er, á því lægsta verði, sem mögulegt er.
Sérstakt athygli er veitt reikningum skiftavina,
sem út úr bænum búa. Allar upplýsingar veittar,
sem um er beðið.
Vér bjóðum yður að opna reikning við oss, og
nota þá sparisjóðsdeild, sem næst yður er. Vér lof-
um skiftavinum skjótri og prúðmannlegri þjónustu.
WINNIPEG ÚTBÚ:
Main Office — Main Street and McDermot Ave.
Main St. and Redwood Ave.
North-End Branch — Main St. near C.P.R. Station
Notre Dame Ave. and Sherbrooke St.
Portage Ave. and Kennedy SL
Portage Ave. and Sherbrooke St.
Union Stockyards, St. Boniface.