Heimskringla - 16.03.1932, Blaðsíða 7

WINNIPEG 16. MARZ 1932
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA
ÖRLAGABYLTINGIN.
Frh. frá 3. bls.
staddir og að þeim finnist að
blint traust á beðna hjálp sé
nægjandi, vildi eg koma að
þeirri skoðun, að menn snúi
sér í þá átt í þeirri von að í
kenningum ritningarinnar
mætti finna grundvallar-lögmál,
sem óskeikulari myndu reyn-
ast en sumt af því, sem hefir
verið bygt á í liðinni tíð og
sem nú er óðum að gefa sig og
‘ hrynja niður. Og af því þörf-
in er almenn, sé meðala leitað
er alment eiga við.
Þessi leitun að undirstöðu-
lögmálum eða reglum, sem
breytni og samskifti þjóða og
einstaklinga gæti bygst á, hef-
ir gert vart við sig, ekki að-
eins hjá almenningi, heldur og
meðal leiðtoga kirkjunnar. Það
sem er gott og á við í einum
söfnuði, í einni kirkjudeild eða
hjá einum trúflokki, er gott og
á við engu síður annarstaðar.
Margur hefir beint huga í þá átt
og það einmitt nú. Ekki alls
fyrir löngu sat þing í Harvard
háskólanum, þar sem nærri 500
prótestantar, kaþólskir og Gyð-
ingatrúarmenn ræddu þetta
mál, og urðu þess varir, að í
ótrúlega mörgu gátu þeir átt
samleið. í bænarbréfi, sem páf-
inn sendi út um nýárið, hvatti
hann alla trúflokka til að reyna
a.ð komast að eining um höfuð-
atriði kristindómsins. Það er
virkileikinn og kjaminn, sem
sózt er eftir nú. Þetta eru al-
vörutímar, er snerta hvem ein-
asta mann um allan heim. —
Menn eru hættir að hugsa um
ytri búninga, enda hafa þeir
ekki altaf reynst vermandi
klæði.
Margt annað mætti benda á,
er virðist vera að ryðja sér til
TÚms, en hér skal staðar numið
1 þetta sinn. Við erum nú svo
miklu nær en fyrir þremur ár-
um síðan, höfuðstaðreynd þeirri
að heimurinn er ein heild, og
að bróðurkærleik, samfélag og
samskifti verður að leiða inn
í þjóðfélagið. Nái það hugtak
nógu sterku haldi, liggur leiðin
bein við, og ef til vill ekki svo
löng, að síðasta og hæsta tak-
markinu, að allar þjóðir verði
starfandi saman að allra hag.
Þessar hugsjónir, sem mér
finnast vera svo fallegar og há-
leitar, er mér ómögulegt að
skilja við, nema að láta í ljós
um leið, hve innilega eg þrái
að þær gætu fest rætur í hjört-
um Vestur-íslendinga. Þegar
heimurinn hrópar eftir friði,
samvinnu og eining, þá er það
bæði sjálfsagt og eðlilegt, að
"við reyndum að vera með.
Mér er erfitt að varast þá
skoðun, að okkur Vestur-ls-
lendingum, sérstaklega hér í
Winnipeg, hafi miðað fremur
aftur en fram í seinni tíð. Gall-
arnir hafa verið auglýstir meira
on kostirnir. Ef það kemur fyr-
ir, að einhver á einhvern hátt
hefir ekki “bundið bagga sína
sömu hnútum og samferða-
mennirnir’’, virðist sjálfsagt að
kasta steinum á hann, víggirða
sig á móti honum, frehiur en að
hlynna að því sem er fallegt
og göfugt í fari hans. Því mið-
ur hefir þessi hugsunarháttur
oft verið látinn ráða.
Elest af því bezta, sem við
höfum til brunns að bera, höf-
úm vér erft frá forfeðrum vor-
um. Erumbýlingamir, feður
vorir og mæður, gátu sér svo
góðan orðstír, að í almæli var
orðið, og það um alla Ameríku.
Stundum finst mér að við ætl-
úm ekki að verða verkinu vaxn-
ir, að varðveita arfinn og halda
við þessum orðstír, og þá finst
mér að eg gæti grátið með
Bólu-Hjálmari:
*‘En hver þér amar alls ótrygg-
ur,
eitraður visni niður í tær.”
Ekkert göfugra eða háleit-
ara verk gæti Þjóðræknisfélag-
ið valið sér, en að stuðla af
öllum kröftum að samúð og ein
ing meðal Vestur-íslendinga. Ef
þessir erfiðu tímar gætu orðið
til þess að innræta hjá okk-
ur samfélagshugtak það, sem
allan heim er að grípa, ef bylt-
ingin yrði til þess að við sam-
einuðum krafta okkar og legð-
umst á eitt, eigi einungis til að
várðveita, heldur og bæta við
föðurarfinn, þá er það bærilegt,
sem í sölurnar er lagt og fram-
tíðinni margfaldlega borgið.
Við þurfum ekki að örvænta.
Fremur ættum við að sýna, að
við erum menn til þess að leysa
af hendi okkar þátt í þessum
mikla örlagaleik, sem nú fer
fram um allan heim.
“Örlögin blasa við augljós
eldingum leiftrandi huga.”
OPIÐ BRÉF TIL HKR.
Tileinkað vinum mínum. Mrs.
Rósu Casper, Blaine Wash., og
K. N. skáldi á Mountain, N. D.
Prh.
Þriðjudaginn 12; ágúst var
eg snemma á fótum. Dubbaði
mig upp sem bezt eg gat og
labbaði inn í borðstofuna og
fékk mér ágætis morgunverð,
haframjölsgraut með nógum
rjóma út á, kaffi og “tóst”
(toast). Þjónninn var svo hug-
ulsamur að færa mér kaffi-
sopa og morðunblöðin, meðan
eg beið eftir grautnum og hinu
öðru, þ. e. brauðinu og kaffinu.
Eg verð að segja ykkur, sem
ekki ferðist oft — hinir auðvit-
að vita það — að hér var um
rjóma að ræða; já, og fínasta
kaffi. Þarna stóð herramaður í
einkennisbúningi, sem hafði
það eitt fyrir stafni að líta eft-
ir þjónunum, sjá um að þeir
væru liprir og kurteisir. Og
ekki nóg með það, heldur varð
hann að sannfæra sjálfan sig
um, að alt væri eins og það
átti að vera, með því að spyrja
fólk, hvort það hefði nú fengið
alt, sem það vildi, eins og það
vildi og væri ánægt. Betur hef-
ir mér aldrei verið þjónað, og
eg hugsaði: Þannig er það sjálf-
sagt á fyrsta farrými á stór-
skipum C. P. R., svo sem Mont-
calm og Minnedosa — og okk-
ur var sagt, að það væri svo
sem enginn munur á farrým-
unum! — En annað og þriðja
var svo sem fullgott fyrir sauð-
svartan almúgann!
Kl. 8.30 um morguninn kom-
um við á Great Northern járn-
brautarstöðina í Chicago. —
Skildi þar með okkur Þóri
Björnssyni, sem fór á aðra
brautarstöð, þar sem hann
bjóst við að mæta fornvinum
sínum, þeim Johnsons hjónum
frá Duluth, fara heim með
þeim og dvelja þar, þ. e. í Dul-
uth nokkra daga. Fyrsta verk
mitt á Gr. N. stöðinni var að
komast eftir, hvenær sú lest
legði af stað, sem eg færi með.
Klukkan tólf var mér sagt. —
kom eg þá farangri mínum í
geymslu, fékk mér kaffi, og
svo ökuþór, þ. e. keyrara, til
þess að aka með mig um borg-
ina. Stóð sú ferð yfir í hálfan
annan klukkutíma. í þeirri ferð
sá eg margt, svo sem lysti-
garða, stórhýsi o. s. frv. En
nöfnum öllum gleymdi eg jafn-
skjótt og ökuþórinn nefndi þau.
Maður horfir ekki á umhverfið
og skrifar á sama tíma, þegar
maður er á hraðri ferð. Svo nú
eru endurminningarnar um
þetta ferðalag líkt og draumur,
eða bara mynd, sem eg hefi
einu sinin séð og dáðst að, en
ekki haft tíma til að festa í
minni, en svo glögg samt, að
eg get endurkallað hana, að yf-
irborðinu til, og nú þykir mér
betur farið en heima setið, —
jafnvel þó þetta kostaði mig 2
dali. — Kl. 11.30 komum við
úr þeirri ferð. Eg hafði aðeins
tíma til að borða í snatri, og
svo var mér fylgt á lestina. Kl.
12 rann hún af stað.
Land það, sem lestin rann
yfir eða eftir þann dag, var all-
breytilegt, en ekki var eg hrif-
in af því. Á þeirri leið sá eg
mestu og stærstu maís- (corn)
akra, sem eg hefi nokkurn tíma
séð. Allur helmingur af yrktu
landi var undir maís. Seinni
hiuta þess dags voru á aðra
hönd hæðir, sem við á íslandi
eða íslendinga-r myndum kalla
hálsa. Á hina mjög breytilegt
land, ýmist akurlendi, flár, vötn
eða skógar — alla jafna ljót-
ur. Hálsar þessir eða hæðir
voru og all einkenilegir, sund-
urskornir, svo að víða voru
það fremur hólar en hálsar, og
líktust þar mest af öllu, sem
eg minnist að hafa séð, Vatns-
dalshólum á íslandi, nema hvað
þeir voru óendanlega miklu
stærri. Hæðir þessar eru að
mestu grjót — helluberg frá
rótum upp úr, og þó vaxnar
grasi og smáskógi. Út úr þeim
standa hamra hyrnur hátt og
lágt, sem líkjast bæjaburstun-
um gömlu á íslandi. Það eru
huldufólksbústaðir, að minsta
kosti vil eg halda að svo sé.
Miðvikudaginn 13. ágúst er
veður ákaflega heitt, — heit-
asti dagur á öllum þeim tíma,
sem eg hefi verið á þessari
ferð. Einhverntíma í nótt sem
leið fórum við fram hjá St.
Paul og Minneapolis. Komum til
Grand Forks klukkan 8. um
morgunin. Hér koma nokkrir
skátar á lestina, unglings pilt-
ar frá 16 til 18 ára að sjá. Þeir
voru eina nótt á lestinni. Vildi
svo til að rúm mitt — nú hafði
eg tekið rúm fyrir tvær nætur
— var hátt uppi í hæðum. Mér
var illa við hæðina, og fór eg
því fram á við einn af þessum
piltum, sem fengið hafði rúm-
ið fyrir neðan mig, að hann
skifti við mig rúmum. Kvað
hann það velkomið, ef eg fengi
leyfi umsjónarmannsins, því
rúm eru númeruð, svo slík
skifti hefðu getað valdið rugl-
ingi. Lofaði eg því, en hálfkveið
þó fyrir, því allir þjónar, sem
eg sá á Gr. N., voru stirðir og
leiðinlegir í öllum viðskiftum —
gerðu ekkert nema þeir mættu
til, og þá með hangandi hendi.
Nokkru seinna kom skátinn til
mín og sagðist vera búinn að
fá skiftin gerð. Þakkaði eg hon-
um fyrir og vildi gefa honum
dal fyrir greiðviknina. “Við
tökum aldrei neitt fyrir smávik,
litla móðir,' ’sagði rauðkollur.
Skátinn var rauðhærður og
hrokkinhærður, með dansandi
brún augu. “Gefðu hann (þ. e.
dalinn), ef þú vilt endilega gefa
hann, einhverjum fátækum. —
Okkar ferð er skemtiferð, sem
kostar okkur ekkert,” bætti
hann við og klappaði vingjarn-
lega á bakið á mér, og svo var
því æfintýri lokið.
Frá Grand Forks rennur lest-
in að mestu yfir slétt land. —
Gegnum Devils Lane fór hún
í kringum klukkan 11, og á-
fram — áfram. Hitinn er ó-
bærilegur. Enginn gluggi op-
inn, því rykið má ekki koma
inn í vagnana. Svo er um
gluggana búið að þeir verða
ekki opnaðir nema með verk-
færum, þ. e. a. s. í svefnvögn-
unum, og þjónarnir höfðu þau
verkfæri. — Enn þá er eg að
óska nokkru af þessum hita
til íslands — öllu, sem þetta
land má missa sér að skað-
lausu. Þá væri Islandi borgið.
Það hefir alt sem það þarfnast
nema nógan hita og nógu langt
sumar. Og þó er eg viss um, að
nú er fegurra á íslandi, en
svæði því, sem eg hefi farið yfir
í dag, að undanteknum borgum
og bæjum, og vatnsveittum
blettum. Lestin brunar inn í
Montana ríkið. Þar er alt dautt
— brunnið og sviðið eftir hita
og þurka; ekkert líf nema blett-
ir kringum hús manna í bæjum.
Ekkert sem af sker»eða hvílir
augað, nema svartar, nýplægð-
ar akraspildur. Loks skríður
lestin upp í hæðirnar, inn eftir
þröngum dal — stundum niðri
í dalnum, stundum eftir hlíð-
unum. Eftir þessum dal renn-
ur á. Hún er eina og mesta
prýði hér. Og rétt fyrir neðan
okkur — þ. e. a. s. þegar við
erum uppi í hlíðunum — er
bílvegurinn. Þessi fyrsti dalur
er langur, og víðast fremur
þröngur. Nú komum við að bæ
sem heitir Glacier Park. Þar er
fremur fallegt — stingur mjög
í stúf við sviðna mörkina niðri
á sléttunum, því hér er jörð
græn. Hér fara skátarnir af
lestinni. Við söknum þeirra, því
þeir voru svo glaðlegir og vin-
gjarnlegir við alla. Lestin held-
ur áfram og hefir nú farið suð-
ur yfir ána. Eftir því sem ofar
kemur, sér maður og betur
hrikamyndir fjallanna, sem eru
meira og minna skörðótt. Háar
gnýpur gnæfa hér og þar yfir
aðal fjallgarðinn, sem er næsta
óreglulegur. Hólar, líkir í lagi
Vatnsdalshólum, eða áður-
nefndum hólum í Wisconsin-
ríkinu, nema hvað þessir hólar,
hæðir og gnýpur eru sem tröll
hjá dvergum. Stundum ná ræt-
ur hæðanna alveg saman niðri
í djúpum dölum, eða milli þeirra
eru bara skörð uppi í miðjum
hlíðum, og stundum eru milli
þeirra dalir eða dalverpi, mis-
munandi djúp og breið. Ein-
stöku dalir eru enda bygðir. —
Látbreyting er hér mikil og dýrð
leg, — sumstaðar grá hraun —
og dýrðleg eru þau aldrei — en
sumstaðar í dölum þessum er
trjágróður af ýmsu tæi, sem
og grænt undirlendi. Skógurinn
klæðir hlíðarnar upp eftir öllu.
Þar er tilbreytingin fjölskrúð-
ugust — á laufum trjánna. —
Niðri í dölunum er hann allur
grænn, þ. e. skógurinn, af
hvaða tegund sem hann er. —
Eftir því sem ofar dregur, ber
hann meira og meira utan á
sér aðdraganda haustsins. Það
eru blöð trjánna, sem fyrst
breytast — skifta litum, frá
grænu, gul-grænu, gul-bleiku,
þangað til allir litir skiftast á
einu laufblaði, bera á sér gul-
bleik-blá-gulann samblending.
við sjáum þetta alt heima hjá
okkur á haustin, sem lifum í
nágrenni við skógana. Hvers
vegna er eg þá að segja frá
því? Eg veit ekki. Það fer fyr
ir' mér, þegar um dýrðlega nátt-
úrufegurð er að ræða, eins og
þegar eg heyri fagran söng.
Eg verð hrifin — sæl — og
langar til þess að aðrir njót.i
þeirrar sælu með mér. Listin
grípur allar tilfinningar mínar,
og hrífur mig með sér inn í
dýrðarríki það, sem ekkert
tungumál hefir ennþá orðið til
að lýsa — nema þegjandi lotn-
ing. Getið þið fyrirgefið þessa
barnslegu tilraun?
Frh.
BRÉF TIL HKR.
Kæri vinur!
Egi hefi gaman af að senda
Heimskringlu fáein orð um á-
lit mitt á þjóðræknismálinu yf-
irleitt. Nú er þing þess ný-af-
staðið, og fór það að öllu leyti
skipulega fram. Eg hefi sem
oftast verið á þessum þingum,
en eg man ekki til, að skemt-
anir hafi verið eins góðar eins
og þær nú voru, í þrjú kvöld
hvert eftir annað. Svo voru nú
sem að undanförnu afbragðs
veitingar á mótinu. 1 þetta sinn
fanst mér eins og eg fyrirverða
mig fyrir að taka á móti þess-
um veitingum fyrir mjög litla
borgun.
Deildin Frón hefir haldið uppi
skemtunum af og til í vetur,
fyrir ekki neitt, og mættu víst
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Blriff.
Skrifatefusiml: 23674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Br aO finna & skrifstofu kl 10—12
t. h. ov 2—6 e. h.
Helmlll: 46 Allow&y Ave.
Talafiul: 3.HI5K
DR A. BLONDAL
60J Madtcal Arti Bldg.
Talsiml: 22 206
BtHHðar aérstalclega kvensjúkdúma
og barnasjúkdéma. — AB hltta:
kl. 10—H * k. og 8—6 e. h.
Melmllt: (06 Vlotor St. Simi 2« 130
Dr. J. Stefansson
110 MBDICAL. ARTS BLOO.
Hornl Konnedy og Oraham
Otnadar eiadaaa laaha- eyraa
ao(- .( kverka-ajAkddiua
■r aB hltta frá kl. 11—12 f. h
og kl. 8—6 e h
Tal.lu.it 21S34
Heimlll: 686 McMillan Ave 42691
MOORE’S TAXI LTD.
Cer. Douald and Grakaaa.
50 Centa Tail
Frá einum atatl tll annara hvar
sem er í bænum: 5 manns fyrtr
sama og einn. Allir farþegar á-
byrssttr, atltr btlar httablr.
Sfual 23 KM (8 lluur)
Klstur, tSakur o (húagagna-
flutalncur.
DR. L. A. SIGURDSON
216-220 MeHlcal Arts Bldg.
Phone 21 8S4 Offlce timar 2-4
Heimill: 104 Home St.
Fhone 72 409
Dr. A. B. INGIMUNDSON
Xannlæknir
602 MEDICAL AHTS BLDG.
Sími: 28 840 Heimilis: 46 054
margir minnast þess með á-
nægju.
Þetta er gott og blessað fyrir
mig og aðra, sem stöndum og
horfum á og njótum gæðanna.
En það er fjöldi fólks, sem
vinnur að þessu, og sennilega
helzt fyrir ekki neitt, því til-
lögin eru lítil, eins og við vit-
um, — og eiginlega engin, ef
rétt er skoðað, því við fáum
Tímaritið fyrir ekkert.
Eitt var nýtt á þingi þessu,
en það voru líkamsæfingar
unga fólksins, og var það hin
mesta skemtun, og ætti að
aukast í framtíðinni. En eg
verð að gera litla athugasemd
við það, að búningar stúlkn-
anna ættu að vera smekklegri
en mér fundust þeir vera.
Það var eitt með öðru fleiru
sem eg heyrði að ein nefndin
lagði til, að við íslendingar
hlyntum að blöðunum okkar
hér vestra, því ef við ekki sýn-
um þeim alla rækt, þá er okk-
ar þjóðrækni þrotin.
Góðu landar mínir, eg skora
á ykkur alla, sem ennþá stand-
ið utan við félag þetta — Þjóð-
ræknisfélagið, — að gerast nú
meðlimir þess, því það er sómi
okkar að vera þjóðræknir, og
heyrir undir þá grein að vera
sjálfum sér trúr. Orðið þjóð-
rækni er yfirgripsmikið, og
getur komið fram í mörgum
myndum. Því skulum við ekki
draga að styðja það mál, allir
sem einn.
Lengi lifi þjóðlíf vort og þjóð-
rækni!
Einn af öllum hinum.
“Einn farseðil til Plymouth,"
sagði hefðarfrú ein við stöðvar
þjón.
“Hálft eða heilt far, náðuga
frú?” spurði stöðvarþjónninn.
“Heldurðu að mig vanti ekki
að komast alla leið, flónið þitt.
Auðvitað vantar mig heilt far,”
svaraði frúin önug.
G. S. THORVALDSON
B.A., L.L.B.
Lógfrœðingur
702 Confederation Life Bklg.
Talsími 24 587
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
fSLENZKIR LÖGFRÆÐINUAB
á oðru gólfi
325 Main Street
Tals. 24 963
Hafa einnig skrifstofur a8
Lnudar og Giatli og eru þar
að hitta, fyrsta miðvikudag i
hverjum mánuði.
Telephone: 21613
J. Christopherson,
tslenxkur LögfrttSingw
845 SOMERSBT BLK.
Winnipeg, : Manltoba.
A. S. BARDAL
setur llkktstur og ann&st um útfar-
tr. Allur útbúnabur sá bsstl.
Ennfiemur selur hann allskenar
minntsvarba og le(ststna.
843 SHERBROOKB 8T.
Phunet 8«SnT WlIfldPM
HEALTH restored
Lækningar én lyfja
DR. 8. G. (ÍMPSON, N.B., D.O., B.O.
Chronic Diseasea
Phone: 87 208
Suite 642-44 Someraet Bik.
WINNIPEG —MAN.
MARGARET DALMAN
TRACHSR OF PIANO
804 BANNING ST.
PHONE: 26 420
----—----------a---------
Dr. A. V. Johnson
fslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegat pósthúainu.
Síml: 23 742 Hetmills: 38 3*6
Jacob F. Bjarnason
—TRAN SFER—
Bt((s(t aad Faraltare lstla(
762 VICTOR ST.
SIMI 24.566
Annast ailskonar flutnlnga fram
og aftur um bæinn.
J. T. THORSON, K. C.
(alemknr llgfrrðlagar
Skrlfstof a: 411 PARIS BLDÖ.
Síml: 24 471
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
Talafml i 18 88•
DR J. G. SNIDAL
TANNLÆKNIR
•14 Semeraet Block
Pertaft Atobuc WINIVIPBQ
BRYNJ THORLAKSSON
Söngstjérl
StlUlr Planos og Orgel
Síml 38 345. 594 Alverstane St.