Heimskringla - 02.11.1932, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 2. NÓV. 1932.
HEIMSKRINGLA
7 BLAÐSIÐA
A HÁSKATfMUM. en sjórinn freyðir.
Frh. frá 6. bls. Páll við eirir andófs stjá
■“Örin eru óðum að hverfa og með orku rama.
l)ú ert orðin nærri því eins og Jóni heyrir Höfða frá
þú varst fyrir brupann.” I það hlutverk sama.
“Já, eg hefi líka fengið einn ^
frægasta doktorinn til þess að Brynjólf fann eg forrúmsmann,
lækna mig,‘ ’svaraði hún, “og sá fleipri hreytir.
hann telur alveg víst að örin Nefna annan Eyjólf kann,
hverfi með tímanum.” j sá orku neytir.
Hugflutta orðsendingu frá
Röbdu fékk Isabel aldrei síð-
an, svo að hún gæti greint, en
oft var það, er húrn sat kyr og
afsíðis, að hún varð þess vör,
að í huga var þá Rabda hjá
henni . En á hverju ári skiftust
þær á bréfum og gjöfum, og til
æfiloka mintust þau hjón þess
með þakklæti, að' velgengni
og farsæld ættu þau að miklu
leyti að þakka henni og föður
hennar — Rujub töframannin-
um.
ENDIR.
NOKKRAR GAMLAR VÍSUR
Los Angeles,
1. 7okt. 1932.
Herra ritstj. Hkr.!
Þegar eg las í Heimskringlu
formannavísurnar, rifjaðist upp
fyrir mér ýmislegt um ver-
mannalífið á íslandi í gamla
daga, sem eg gæti minst all-
ítarlega á, ef eg óttaðist ekki,
að það yrði of langt mál til
að fá rúm í blaði. Það var
nokkurskonar æfintýralíf, þar
sem margt var gert til dægra-
styttingar. Þar á meðal það, að
ýmsir hagyrðingar ortu vísur
um alla skipsformenn verstöðv-
arinnar. Því miður mun nú flest
af því glatað, nema kanske ein-
stöku vfsur á stangli. Eflaust
hefði þó margt af því verið
þess vert að bjargast frá glöt-
un. Þar á meðal visur, sem
faðir minn skrifaði upp í ver-
inu, og sem frá honum kom-
ust í mínar hendur. Áreiðanlega
hafa þær aldrei verið prent-
aðar, enda mun fátt frá þeim
dögum hafa komist á prent, af
því sem alþýðuskáld vor ortu.
Eg hygg að vísur þessar séu
eftir Brynjólf Jónsson frá
Minnanúpi. En í kvæðabókinni,
sem út kom eftir hann, eru
þær ekki; enda kann eg ýmsar
aðrar vísur eftir hann, sem ekki
eru í kvæðabókinni, og að lík-
indum glataðar að mestu.
Þorgils Ásmundsson.
* * *
Skipshöfn á Stað í Grindavík
árið 1867
Á miðju fleyi magnar róður
Magnús vitur.
Öðrum megin ellimóður
Árni situr.
Slórúms höldar Þorsteinn þá
og Þórður nýtur;
brattar öldur árum slá
svo undir þýtur.
Oft með þunga ofan í svamla
austurinn ljóta
Hróbjarts unga og Guðmundar
gamla
greipar hljóta.
Jónar tveir á bita byggja
blakksins hranna;
allvel þeir að ánauð hyggja
andófsmanna.
* * *
Formannavísur í Grindavík
árið 1867. ✓
Nú skal mynda nýjan óð,
nöfn skal binda þeirra í ljóð,
er láta synda fleyum flóð
fram af Grindavíkur slóð.
Ölduljóni ýta finn
auðnu gróna þrekmanninn,
Hrauns af fróni hraðfarinn,
Höskuld Jóni af kominn.
Hrauns af grundu hrannarljón,
Hlés þó undir dynji són;
út um skunda upsafrón
Einars kundur lætur Jón.
Út um slunginn ránar rann
ránga-lunginn fallegan
fylgd með ungri færa kann
frá Buðlungu snar Hermann.
Ef ei spýtist unnin blá,
Oddur nýtur gnoð á sjá,
meður ríta þundum þá
Þorkötlu- ýtir -stöðum frá.
Lækki són á löðrunum,
lýsu-fróna vagninum
út á sjónum iðgrænum
ekur Jón frá Miðbænum.
Magnúss kundur knálegu
kjöls á hund með liðinu
Árni er stundar stillingu
frá stöðum skundar Þorkötlu.
Teinæringur heill með holla,
heitinn “Blíður”
um storðarhring með stálaþolla
Stað frá skríður.
Þiljudýr um þunnan ögur
þegar gengur.
Jón því stýrir Magnúss mögur,
mætur drengur.
Hans má ýta fremsta finna
flóðs á grana,
Guðmund nýta og Steindór
stinna,
stafnbúana.
Harðan róður Helgi knár
f Hálsi greiðir.
Sveigð við hljóðar Sæmunds ár
Frá Hopi skriðið hrannaljón
hefir bið um þorskafrón;
hepni styður, samt útsjón,
son Hafliða, mætan Jón.
Situr ár á sæmiðum,
síð oft gár að vörunum.
Einar hár að höppunum,
hreppstjóri knár í Garðhúsum.
Súð til veiða Sæmundar,
sem er greiður liðsemdar,
um stökkuls breiðar storðirnar
frá stöðum skeiðar Járngerðar.
Sval ef skerðir, Sveinsson þá
súða ferðast jórnum á
Jón um sverðhvals bólin blá
bygð Járngerðarstaða frá.
! Beztur huadur hlunns á sjá
Húsa- skundar -tóptum frá,
og mest þar fundið mannval á
Matthíass kundi Þórði hjá.
Jón er mögur Magnúsar,
með órögum huga snar,
fram á högum fliðrunnar
fimur mjög til skipstjómar.
Færir slingur fley á skrið
um foldar-hring með örugt lið,
jafnan glingur gætinn við
Guðmund Ingimundamið.
i
Greyptur mundum gæfunnar
gelti sunda leið vísar
út um grundir ýsunnar
Árai kundur Guðmundar.
Ártal set eg óðar skrá,
átján letra hundruð má,
tvisvar betur þrjátíu og þrá,
og þessa get er stendur hjá.
Alla talda ýta hér,
essum tjalda með sem fer,
trúr alvaldur taki að sér.
Týnist skvaldur ljóða mér.
MARGT ER UNDARLEGT
f NÁTTÚRUNNAR RÍKI
Enskur liðsforingi L. K. de la
Hurst að nafni, er nýfarinn af
stað með vísindaleiðangur til
Madagascar. Ætlar hann eink-
um að rannsaka jurtagróður
eyjarinnar. Jurtagróður er þar
mjög sérkennilegur.
Þó draga menn í efa, að eyj-
ai skeggjar fari rétt með, er þeir
segja frá því, að í frumskógum
Madagascar, þar sem villimenn
hafa aðsetur, vaxi kynjatré eitt,
sem er sex fet að ummáli við
jörð og 7—8 feta hátt. Tré
þetta sé að vaxtarlagi ekki ó-
svipað ananasplöntu, með sveigj
aniegum greinum, sem eru álíka
gildar og mannshandleggur.
Sagan segir að tré þetta sé
dýraæta í stórum stfl. Af blöð-
unum smitist meltingarvökvi,
eins og til dæmis á blöðum
lyfjagrassins hér á fslandi. En
tré þetta sé svo tilþrifamikið, að
villiþjóðir fórni því mönnum.
Ef maður komi nálægt trénu,
vef jist greinarnar utan um hann
og leggi manninn inn að stofn-
inum. Síðan lykist blöðin utan
um bráðina og fyrir meltinga-
vökvann, sem smitar frá trénu,
leysist hver holdtætla af bein-
um, og sleppi tréð ekki bráð
sinni, fyrri en ekki sé annað
eftir en beinagrindin.
Hinn breski liðsforingi ætla^
meðal annars að ganga úr
skugga um hvað hæft sé í
sögusögnum þessum. — Mbl.
HJÁLPARSTARFSEMI
í KfNA
Vegna hinna miklu flóða í
Yangtse-dalnum í Kína í fyrra,
urðu 23 miijónir manna hús-
næðislausar og alls lausar. Var
þegar hafin hjálparstarfsemi til
þess að bjarga þeim og tóku
mörg lönd þátt í henni. For-
maður hjálparnefndarinnar var|
Englendingurinn Sir John Hope
Simson. Hann segir svo frá
1 jáparstarfinu:
Fyrst varð að byrja á því að
gera stíflugarða, og í þá var
notað svo mikið af mold, að ef
henni hefði verið hlaðið í garð,
eitt fet á hæð og hálft fet á
breidd, mundi hann hafa náð
hriuginn í kring um hnöttinn’á
miðjarðarlínu. Að stíflu görð-
unum unnu 670,000 manna í
100 daga. Einn daginn voru
verkamennirnir þó 1,400,000. Á
34,000 fermílna svæði (í sjö hér
uöum) var komið upp 1200 al-
menningseldhúsum, og í fimm
mánuði matreiddu þau handa
2.4 milj. manna. — Foreldrar
seldu börn sín fyrir 5 dollara,
og nefndin keypti fjölda af þeim
til þes að forða þeim frá að
verða hungurmorða; Dagleg út-
gjöld nefndarinnar voru 60—80
þús. dollara, og þrátt fyrir stór-
gjafir frá ýmsum þjóðum, sér-
stakiega Japönum, var nefndin
altaf í peningavandræðum. —
—Lesb. Mbl.
PELlSn
COUNTRY CLUB
J'RECIAU
The BEER that Guards
Q.UALITY
Phones: 42 304
41 lll
4af ns pji )ld
-
ENDURMINNINGAR
Eftir Fr. GuSmunds»on.
Frh.
Eg gat þess liér að framan,
þegar eg byrjaði að skrifa um
þessa tvo bændur í minni sveit,
Sæmund og Daníel, að þeir
hefðu verið eftirtektarverðast-
ir og atkvæðamestir allra í
sveitinni, að Vilhjálmi á Ytri-
brekkum meðtöldum, sem eg
hefi áður sérstaklega getið um.
Mér kemur það ekkert á óvart
að þannig lagaðir dómar koma
sér ekkert vel, og í rauninni ó-
þarfir, en þó hvergi óhjákvæmi
legri en í endurminningum, þar
s«m eftirminnilegustu viðburð-
irnir gerast jafnaðarlegast í sam
bandi við helztu mennina. Allir
þessir menn voru fæddir á
Langanesi, og sátu þar glaðir
að sínu frá vöggunni til grafar-
innar. Allir höfðu þeir ratað í
margskonar æfintýri á sjó og
landi, og orðið að venjast og
verjast árásum og oft ofurefli
af höfuðskepnum náttúrunnar,
hemaðar aðferð og grimdaræði
hungraðra vilidýra, á hafísum
úti og frá herbúðum Ránar.
Orðið án aðstoðar Japana eða
Bandaríkjanna að standa í marg
víslegu stríði við Englendinga,
Frakka og jafnvel fleiri þjóða
menn á sjó og landi, sem eng-
ar sögur eru skráðar um. —
Aldrei útheltu þeir mannsblóði
og unnu þó æfinlega sigur, ann-
aðhvort í verðskulduðum útlát-
um óvinanna, í salti, keksi og
koníaki, eða á þann hátt að
þeir með þolgæði og í einlæg-
um bróðurhug fyrirgáfu óvin-
unum og launuðu ilt með góðu.
Langmestar svaðilfarir á sjó
og landi hafði Vilhjálmur orð-
ið að reyna. Hann var upp al-
inn á öðrum nyrzta bænum á
nesinu, og bjó á því saipa heim
ili mörg fyrstu ár búskapar
síns, en lífs atvinnuvegurinn á
þeirri jörð er mestur á sjó og í
fuglabjörgnum. Vilhjálmur á
Skálum — svo hét æskuheim-
ili hans — hafði frá blautu
barnsbeini vanist því að hafa
stöðugt vakandi eftirtekt með
öllum viðburðum, á sjó og landi
í kringum sig. Þegar hann sá í
góðu veðri, að fiskiskútur, sem
voru að veiðum á hafinu fyrir
utan, tóku alt í einu til þess
að sigla upp undir landið og
stefna upp að svo kalláðri
Lambeyri langt norðan við bæ-
inn, þá vissi hann að erindið
gat ekki verið annað en að stela
kindum og ná í kjöt. Það var
góður hagi fyrir kindur á þess-
ari Lambeyri, og þær sóttu
þangað, en fiskimenn, sem
höfðu kíkira, gátu hæglega séð
það lengst utan af hafi, ef
kindur voru á eyrinni, og þeir
sem árlega fiskuðu á þessum
stöðvum, vissu vel, að engir
mannabústaðir voru nálægt
eyrinni. Það var því mjög hent-
ugt fyrir þá sem þannig voru
gerðir, að ná sér f nýtt kjöt. —
Sumir af þessum sjóræningjum
höfðu byssur og skutu kindurn-
ar, aðrir kreptu að þeim upp
við kletta og tóku þær þannig,
bundu saman fætumar og fluttu
lifandi um borð í skútur sínar.
Þegar þannig stóð á, voru góð
ráð dýr, enda dugði ekkert nost-
ur. Vilhjálmur átti duglega sol-
dátabyssu, sem Danir höfðu
líklega gera látið fyrir Sljes-
víkur stríðið við Þjóðverja, og
seldu svo íslendingum að af-
loknu stríðinu. Byssa þessi var
víð og tók mikið púður, og þeg-
ar úr henni var skotið í'hamra-
beltum, þar sem allir klettar
tóku undir og endurkváðu, þá
var það líkast sem heill her
manna verði landið hlífðarlaust.
Undir þessum kringumstæðum
flýtti Vilhjálmur sér með byss-
una og nóg púður á hentugan
stað í björgunum ofan við
Lambeyrina, og skaut út í loft-
ið, en fiskimönnum þótti ráð-
legast að sigla frá landi. Það
gerir hvern góðan að geyma vel
sitt. Þó fór svo, að Vilhjálmur
misti stundum kindur úr þess-
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Klldfc.
Skrifstofusími: 23674
Stund&r sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er &B finna á skrifstofu kl 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Ave
Talafml s 33158
DR A. BLONDAL
602 Medical Arts Bldg
Talsími: 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdóma
og b&rnasjúkdóma. — A9 hitta;
kl. 10—12 « k. og 3—6 e. h.
Heimlli: 806 Victor 8t. Sími 28 180
Dr. J. Stefansson
819 MEDICAL AHTS BLDG.
Hornl Kennedy og Oraham
Stnndar elngöngu auK*ni- eyraa
■ ef- og kverka-aJAkdöma
Er aTJ hitta frá -kl. 11—12 f. h.
og kl. 8—6 e. b
Talnlmli 21K34
Helmlli: 638 McMtll&n Ave. 42691
DR. L. A. SIGURDSON
216-220 Medlcal Arts Bldg.
Phone 21 8S4 Office tímar 2-4
Heimili: 104 Home St.
Phone 72 409 “
Dr. A. B. INGIMUNDSON
Tannlæknir
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Sími: 28 840 Heimilis: 46 054
Sfmið pantanir yðar
Roberts Drug Stores
Limited
AbyggUegir lyfsalar
Fyrsta flokks afgreiðsla.
Níu búðir — Sargent and
Sherbrooke búð—Simi 27 057
ari Lambeyri. Vilhjálmur var
ungur, þegar hann sá þess ljós
dæmi, að enginn er öðrum sjálf
ur, og því var það að þó hann
hefði vinnumenn, þá leysti
hann sjálfur af hendi vanda-
sömustu verkin. Margar ferðir
fór hann á opna bátum sínum
og með sínum heimilismönnum
yfir þveran Strandaflóa, fyrir
Viðvíkurbjarg og inn á Vopna-
fjörð, utar öllum annesjum og
fyrir opnu hafi — á aðeins
fjögra manna fari. Slíkar svaðil
farir eru ekki heiglum hentar.
Veðurþekking, hugrekki og fyr-
hyggja, sem slíkar ferðir far-
sælar gerir, lýsa formanninum
og hetjunni betur en langar
ræður. Þegar greindur og góð-
ur húsfaðir áræðir svona ferð,
þá er konunni þegar nokkuð
lýst. Það er þegar auðséð að
hetjuhugurinn var ekki allur
borinn um borð í bátinn. Það
er víst að barnahópurinn og
stórt bú nýtur einhverrar for-
sjár meðan á ferðinni stendur.
Ef að fornsögur íslendinga bera
það með sér, að hugrakkir sæ-
farar hétu á Þor og Óðinn sér
til fararheilla, þá er ekki ólík-
legt að staðið hafi stöðugur
bænarhugur á báðar síður frá
bátnum og heimilinu til alls-
herjar drottins meðan á ferð-
inni stóð, þótt litlu líkamlegu
kraftarnir hefðu öðru að sinna.
Skálahjónin höfðu líka erft trú-
rækni forfeðranna, þótt hugir
þeirra seildust hærra í himin-
inn, og án bænargerðar voru
ekki þessar ferðir farnar. —
Skáldinu mikla St. G. var einu
sinni truað fyrir að fara á
kirkjuþing, og svo liðu mörg
og löng ár, og þá lenti hann
raunar ósjálfrátt í annað sinn
inn á kirkjuþing, en þá varð
honum að orði:
“Mér hefir orðið mílan drjúg,
milli kirkjuþinga.
en bót er það að betri trú
barst til íslendinga.
Frh. á 8. bls.
G. S. THORVALDSON,
B.A., L.L.B.
Lögfræðingur
702 Confederation Life Bklf.
Talsími 97 024
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
fSLENZKIR LÖGFRÆÐINOAB
á oðru gólfi
825 Main Street
Talsimi: 97 621
Hafa einnig skrifstofur a0
Lundar og Gimli og eru þar
að hitta, fyrsta miðvfkudag I
hverjum mánuði.
Telephone: 21613
J. Christopherson.
Islenekur Lógfrceðingur
845 SOMERSET BLK.
Winnipeg, :: Manitoba.
A. S. BARDAL
selur likktstur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnatSur sá bsstl.
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnisvartSa og legstelna.
843 SHBRBROOKB ST.
Phonei 8« «07 WIKMPU
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DR. S. G. SIMPSON, N.D., D.O., D.C.
Cbronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAN.
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
854 BANNING ST.
PHONE: 26 420
Dr. A. V. Johnson
íslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegnt pósthúsinu.
Sími: 96 210. HebnUis: 38828
Jacob F. Bjarnason
—TRAN SFER—
Bsggsge and Faraltare Metlag
762 VICTOR 8T.
SIMI 24.600
Annast aUskonar flutninga fram
og aftur um bæinn.
J. T. THORSON, K. C.
tslenxkur lOgfrœTtlngnr
Skrifstofa: 411 PARIS BLDG.
Sími: 96933
l
DR K. J. AUSTMANN
Wynyard—:— Sask.
Tal.fml i 3S88S
DR. J. G. SNIDAL
TANNLÆKNIR
614 Someraet Block
Portagf ATenne WINNIPKÚ
BRYNJ THORLAKSSON
Söngstjórl
StUlir Pianos ng Orgel
Siml 88 845, 594 Alverstohe St.