Heimskringla - 14.12.1932, Blaðsíða 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG 14. DES. 1932.
Oss þætti gaman að vita, ef þér vissuð um betrK mjólk
eða framleiðslu en hjá
MODERN
MJÓLK, RJÓMI OG SMJÖR
Eftir hinni vaxandi tölu viðskiftavina vorra,
þá erum vér vissir um að það er ekki.
SÍMI: 201 101
MODERN DAIRIES LIMITED
“Þér getið þeytt rjómann en ekki skekið mjólkina”
JÓN STRAND
Saga eftir
PAUL TRENT.
Þýdd af
G. P. MAGNÚSSON.
“ Herra Strand hefir oft minst á það við
mig, hversu mikið hann hefir að þakka yður
fyrir.”
“Eg á honum einnig engu síður fyrir
mikið að þakka. Framtíð hans er það eina
sem eg hefi fyrir að lifa. Enginn faðir gæti
átt betri son en hann er.”
“Og samt mundi margur faðir hafa sent
hann á vinnustofuna í stað skólans.”
Cobden stóð á fætur og horfði á Coru
með aðdáun og eínlægnissvip.
“Það hefir flogið í hug minn, undanfar-
inn tíma að fara að heimsækja yður. Jón hefir
ekkert sagt mér, en mig hefir grtmað og
mörgu hefi eg tekið eftír. Þér eruð mjög elsku
verð stúlka. Jón er gáfaður maður og fær að
mörgu leyti; en hann þekkir ekki þá hlið lífs-
ins sem að yður snýr. Eg hefi óttast að hann
kynni að gera einhver axarsköft. Kona í yðar
stöðu í lífinu, ef til vill —”
“Herra Cobden!” tók hún fram í fyrir
honum, “áður en þér segið meira, þá vil eg
láta yður vita, að við Jón erum trúlofuð.”
“Trúlofuð?’ ’tók hann upp eftir henni.
“Já. Eg veit að Jón hefir ekkert á mótl
því, að eg segi yður það.”
“En þér eruð dóttir Aldeburgh jarls, en
hann er —”
“Hann er ekkert annað en sá maður,
sem eg hefi kosið mér fyrir eiginmann," sagði
hún ákveðin.
“En hvernig hugsið þér yður að geta lif-
að? Jón á enga peninga og engin efni í vænd-
um, og eg er ekki fær um að hjálpa honum."
“Jón hefir góða og mikla hæfileika. En
svo er eg ekki óhófsöm. Eg kann að fara
sparlega með . Þar að auki er eg sannfærð
um að hann fær bráðum góða stöðu. Þér vit-
ið að föðurbróðir minn er forsætisráðherra.”
“Þér treystið á það? Er það ekki nokkuð
óhyggilegt? Hafið þér nokkra ástæðu til að í-
mynda yður, að skoðanir Jóns geti samrýmst
þeim skoðunum, sem Gerald Southwold hef-
ir?”
“í því sambandi er eg hingað komin í dag
og langar mig til að finna Jón sjálfan að
máli.”
Gamli maðurinn hló lágt og beit á vör-
ina. Augun urðu hvöss og hörð.
“Ef til vill hefir Gerald föðurbróðir yð-
ar ráðstafað þessari heimsókn yðar?” sagði
hann.
Coru féll illa að geta ekki neitað þessu,
því hún fann talsverða ertni í röddinni.
“Eg gæti vel trúað að svo hefði verið,”
hélt gamli maðurinn á fram þegar hún svar-
aði engu. “Það er hans vinnuaðferð.”
“Eg kýs helzt að við ræðum þetta ekki
frekar, herra Cobden. Það virðist sem þér
hafið ekki mikið álit á frænda mínum, sem
stafar sjálfsagt af því, að þér eruð andstæð-
ingur hans í stjórnmálum.”
Cobden svaraði síðustu orðum hennar
engu. Tók sér sæti og féll í þungar hugsan-
ir. Cora beið ögn lengur, en svo fanst henni
að biðin mundi verða of löng. Hún tók ritföng
á borðinu og skrifaði nokkrar línur til Jóns,
þar sem hún bað hann að finna sig þá um
kvöldið. Svo kvaddi hún gamla Cobden og
fór.
Á heimleiðinni var hún að velta því fyrir
sér, hvers vegna Cobden myndi falla frændi
sinn svona illa í geð, og komst hún að þeirri
niðurstöðu, frá hvaða hlið sem hún skoðaði
málið, að skoðanamunur þeirra á stjórnmál-
um hlyti að vera ástæðan.
VI. Kapítuli.
Jóni var órótt eftir heimsóknina til þeirra
bræðranna. Það var engum efa bundið í hans
huga, að þeir höfðu samið um það sín á milli
að reyna að kau'pa áhrif hans og atkvæði með
stjóminni, og verðið var ekki annað en alt
sem hann átti. Það átti að kosta hann aleig-
una, ef hann gengi ekki að kaupsamningun-
um. Hann átti að tapa stúlkunni, sem hann
elskaði, og sem hafði lofað að verða konan
hans. Hann var þakklátur í huga sínum fyrir
það, að Cora vissi þó ekki ennþá neitt um
þessa svívirðilegu verzlunartilraun þeirra
bræðranna. ' Ef hún kæmist að slíku, var
hann sannfærður um, að hún mundi mótmæla
stranglega. Svo sá hann á hina hliðina, að
ef hann neitaði að veita þeim og stjórn þeirra
fylgi sitt, þá mundu þeir báðir mótmæla trú-
lofuninni, og spursmál gat náttúrlega verið,
hvort Cora mundi ganga á móti ósk og vilja
föður síns. Eins og Jóns var venja til, þá er
eitthvað var honum andstætt, tók hann sér
langan göngutúr og kom ekki heim fyr en
klukkan fjögur um daginn. Hann hafði á-
kveðið að segja Coru frá öllu eins og var, en
fanst þó réttast að tala við jarlinn fyrst, og
ganga úr skugga um hvað hann hefði í huga
að gera. Jón fór því að heimsækja hann.
Þau voru tvö ein í stofunni feðginin, þeg-
ar þjónninn kom inn til þeirra og sagði að
Jón Strand væri kominn.
“Vísaðu herra Strand inn í iestrarsalinn,”
sagði Cora við þjóninn. En við föður sinn
sagði hún: “Eg ætla að sjá hann ein fyrst.”
“Gott og vel, dóttir góð, en mundu eftir
því, sem eg hefi sagt, að ef Jóni þykir eins
vænt um þig og hann lætur, þá ættir þú ekki
að verða í neinum vandræðum með að fá
hann til að gera eins og við óskum.”
Þegar Cora kom inn í lestrarsalinn, stóð
Jón á miðju gólfi. Hún gekk léttilega til hans
en stanzaði snögglega, er hún sá svip hans.
Hún hafði búist við að mæta honum glöðum
og brosandi.
1 “Eg sé að þér hafið fengið bréfmiðann
frá mér,” sagði hún blíðlega.
“Nei, eg hefi ekki komið heim, síðan eg
var hér í morgun. Eg hefi verið á göngutúr
mér til hressingar, en kom til hugar að líta
hér inn á heimleiðinni.”
“Jón!’ sagði hún ofur góðlátlega og blið
í málrómnum.
Jón hafði ákveðið að sýna henni enga
blíðu þar til þau hefðu skilið hvort annað
fyllilega.
“Vitið þér hvað faðir yðar sagði við mig
í morgun?’ spurði hann.
“Já,” svaraði hún og varð föl í framan.
Framkoma Jóns var svo kuldaleg. Hún hafði
búist við að hann tæki hana í faðm sér og
kysti sig og sýndi sér blíðu, því það var það
sem hún þráði svo mjög. Það hefði verið í sam
ræmi við hennar tilfinningar.
“Eruð þér samþykkar því, sem faðir yðar
sagði?” spurði hann.
“Jón! Eg þekki yður ekki, þegar þér lítið
á mig þessum augum. Eg hefi ekkert brotið
af mér við yður. Hafið þér gleymt öllu? Hafið
þér gleymt kvöldinu í gærkvöldi?”
Hann roðnaði, er hún spurði hann þess-
arar spurningar, og augu hennar svo blíð og
biðjandi mættu hans. En svipur hans var enn
svo hörkulegur og kuldalegur. Það fór hrollur
um hana.
“Gerald frændi yðar lét mig fullkomlega
skilja, að samþykki þeirra bræðra til trúlof-
unar okkar væri undir því komið, hvort eg
fylgdi þeim að málum á þriðjudaginn kemur,
þegar atkvæði verða tekin um hin ýmsu mál
sem fyrir þinginu liggja.”
“Þá hefir hann gengið helzt til langt, því
við erum trúlofuð nú þegar,” sagði hún.
“Eg hefi ef til vill ekki skýrt yður nógu
skilmerkilega frá samtalinu. Hann mun hafa
sagt að samþykki föður yðar væri undir því
komið.”
“Það er ögn annað. Eg er að vísu ekkert
barn, en mér þykir leitt, að þurfa að gera
nokkuð á móti vilja föður míns.”
“Eg hafði búist við því."
“Því eruð þér svona undarlegur, Jón?
í gærkvöldi vorum við bæði svo *glöð og á-
nægð, og ekkert hefir komið fyrir síðan, sem
nokkru máli skiftir, til þess að breyta þeirri
gleði í sorg, ’sagði hún einlæglega og færði
sig nær honum.
“Getið þér ekki skilið, Cora,” sagði hann í
sama kuldalega, rómnum. “Þeir hafa gert
samningstilraun til að gera yður að einskon-
ar verzlunarvarningi. Þeir hafa stórlega móðg-
að mig með því að gera tilraun til þess að fá
mig til að vinna á móti sannfæringu minni og
betri vitund. Þeim er vel ljóst hversu heitt eg
elska yður, og á þann strenginn ætla þeir að
spila. En það veit sá sem alt veit, að ef eg
væri sá maður, sem þeir ætla mig vera, þá
væri eg ekki hæfur til að gerast eiginmaður
neinnar konu. Þá gæti eg ekki skoðast annað
en sem úrhrak mannfélagsins.”
“Eruð þér nú ekki að gera of mikið úr
þessu, Jón? Eg skal vera jafn einlæg við yður,
og þér eruð við mig, og viðurkenna, að mér er
það jafnmikið áhugamál og þeim, að þér fylg-
ið stjórninni að málum.”
“Er það þá meiningin að þér ætlið að
ganga í lið með þeim á móti mér í þessu
máli?” spurði Jón og varð ósjálfrátt nokkuð
byrstur.
“Já, en mínar ástæður eru þó ekki þær
sömu og þeirra. Eg elska yður af öllu hjarta,
Jón! Og þegar eg er orðin konan yðar, þá
verð eg hin hamingjusamasta kona í öllu
landinu. Mig langar til að sá dagur sé ekki
langt framundan. Ef þér gerið frænda minn
að andstæðing yðar og óvin, þá geta það orð-
ið mörg og þreytandi ár, sem eg verð að bíða
þeirrar stundar að mega falla í faðm yðar sem
eiginkona yðar. Þetta er sú sanna og eina á-
stæða mín fyrir því, að mig langar að þér
gangið í lið með frænda mínum og styðjið
stjórnina, sem hann er höfuðið á.”
“Skiljið þér það ekki, Cora, að þér eruð
sjálfar að freista mín,” sagði hann lágt. “Þetta
eru vonbrigði fyrir mig.”
“Eg bið afsökuna. Eg vil
að þér þekkið mig eins og eg
er.”
“Cora, það er mín sann-
færing að það sé skylda mín
að greiða atkvæði á móti
stjórninni á þriðjudaginn, ef
eg vil gera hag landsins og
þjóðarinnar. Getið þér óskað
eftir að eg gangi í berhögg
við sannfæringu mína?”
“Þér málið myndirnar svo
ljótar og grimdarlegar.”
“Skýrar, en ekki grimdar-
leg'ar. Eg vil sjá hlutina eins
og þeir eru virkilega. Þér haf
ið ekki ennþá svarað spurn-
ingu minni.”
“Þér hljótið að sjá að frændi minn hefir
rétt fyrir sér,” svaraði hún áköf. “Frumvarp
það, sem greiða skal atkvæði um, er heppilegt
fyrir landið. Finst yður það ekki sjálfum, þá
er þér athugið það í ljósi skynseminnar með
stillingu?”
“Eg vil reyna að skilja yður. Þér hafið
ekki enn svarað spurningu minni.”
“Er ekki frumvarpið hagkvæmt? Þér ætl-
ið að greiða atkvæði með því og stjórninni?”
Svo fleygði hún sér í faðm hans og vafði
handleggjunum um háls honum og kysti hann
ákaft og blíðlega. — “Elsku Jón! Við skul-
um ekki tala heimskulega. Auðvitað verðið
þér að greiða atkvæði eins og samvizka yðar
býður. Kystu mig nú, góði minn!”
“Guði sé lof!” stundi hann upp og and-
varpaði þungan. “Eg var farinn að halda, að
þér ætluðuð að bregðast mér, Cora. Eg hefi
málað yður svo stóra í huga mínum, að það
liefði gersamlega eyðilagt mig, ef þér hefðuð
heimtað af mér, að eg seldi sannfæringu
mína, jafnvel til þess að vinna yður.”
“Við skulum nú ekki tala meira um þetta
góði minn. Kystu mig!” sagði hún og mátti
sjá að hún var óstyrk.
Jón fann að hann hefði ekki staðist þetta
öllu lengur, og var því búinn að ákveða með
sjálfum sér að fara. Hann vafði hana nú að
sér og kysti hana innilega. Hún hvíslaði í
eyru hans ástarorðum á milli kossanna. —
Jón gleýmdi nú öllu nema því, að hann elsk-
aði hana og hún hvíldi nú upp við hjarta hans.
Alt í einu vaknaði hann sem upp af draumi.
Hann mundi að hann hafði komið til að tala
um ákveðið málefni, sem heilbrigður maður,
en ekki sem nýtrúlofaður ástsjúkur aumingi.
Hann fór því með hægð að losa sig úr örm
um hennar, en hún hélt sér því fastara.
“Gefið mér loforð um það, góði Jón, að
þér skulið ekki gera neitt heimskulgt. Eg bið
yður ekki að gera neitt það, sem ekki er heið-
arlegt. En reynið að láta skoðanir yðar falla
inn með skoðunum frænda míns. Eg elska
yður svo heitt, að það ætlar að sturla mig að
hugsa til þess, ef við þyrftum að bíða mörg
ár til þess að geta gift okkur.”
“Þingmannslaun mín eru fjögur hundruð
pund á ári, og svo hefi eg liðug tvö hundruð
pund þar að auki fyrir skriftir. Við gætum
lifað góðu lífi fyrir tólf pund á viku.”
Hún hló hálfgerðum gletnis hlátri. Hún
fann að það mundi erfitt að koma honum
til að skilja, hvaða vonir hún gerði sér um
framtíðina. Hennar framtíðardraumar voru
alls ekki um ást og lítið heimili í einhverju
úthverfi borgarinnar. Hún hugsaði sér eigin-
mann sinn, sem pólitískan leiðtoga, sem allir
virtu og óttuðust. Og sjálfa sig sá hún í dag-
draumum við hlið þess manns með ást og
góð ráð.
Það greip hana alt í einu ótti fjTir því,
að uppeldi hennar kynni að hafa þau áhrif á
íramtíðarlíf hennar, sem yrðu ástinni yfir-
sterkari. Það var henni augljóst, að forsæt-
isráðherrann, frændi hennar, mundi ekki
hjálpa Jóni á neinn hátt, ef hann gengi í lið
með andstæðingaflokknum. Faðir hennar var
ekki þeim efnum búinn, að hann gæti hjálpað
neitt, sem um munaði, og ekki væri að vænta
þess af honum, að hann gæti hjálpað Jóni til
þess að komast í háa stöðu.
“Eg verð að vinna hann yfir á hlið frænda
míns, hvað sem það kostar. Eg gæti ekki látið
sjá mig meðal þess fólks, sem eg sérstaklega
tilheyri, vitandi það að við yrðum að hnitmiða
lifnaðarhætti okkar við nokkur pund á viku,”
hugsaði hún með sjálfri sér. Svo sneri hún sér
að Jóni.
“Jón, það væri rangt af mér að svíkja
yður í nokkru eða dylja yður nokkurs. Ef þér
fylgið andstæðingaflokknum að málum á
þriðjudaginn kemur, liggur fyrir okkur að
bíða mörg ár eftir því að geta gift okkur,
eins og eg hefi sagt. Þar að auki er eg sann-
færð um að faðir minn samþykkir aldrei ráða-
hag okkar — og eg vil ekki þurfa að óhlýðn-
ast honum. Þess vegna bið eg yður að athuga
vandlega þetta mál, áður en þér afráðið nokk-
uð. Hugsið um mig jafnhliða yður sjálfum.”
“Þér eigið kanske við, að við getum aldrei
gift okkur, ef eg —”
“Segið það ekki, Jón!” tók hún fram í
fjrrir honum.
“Mér er hálf partinn farið að skiljast, að
mín ást sé annars eðlis en yðar ást. Þér eruð
mér fyrir öllu og eg vildi alt fyrir yður gera
— alt heiðarlegt.”
Andlit hennar ljómaði upp af gleði, og
hún rétti fram báðar hendur sínar til hans.
“Nú talið þér eins og sá Jón Strand, sem
eg elska,” sagði hún og Ijómaði bros á vörum
hennar.
“Alt heiðarlegt,” endurtók hann. “Alt,
sem ekki eyðileggur sjálfsvirðing mína,” bætti
hann svo við.
Þau horfðu hvort á annað þegjandi um
stund. Hún roðnaði í andliti og augu hennar
urðu skörp og rannsakandi.
“Vertu sæl, Cora, elskan mín!” sagði Jón
og sneri til dyra.
“Jón!” kallaði hún á eftir honum. Hann
leit til hennar, og það var margt að sjá í svip
hans. Svo lukust dyrnar á eftir honum.
Cora stóð eftir á gólfinu hreyfingarlaus
nokkra stund. Svo settist hún á stól og huldi
andlitið í höndum sér. Hún sökk niður í djúp-
ar hugsanir. Hann hafði ekki gefið henni til
kynna með einu orði, hvað hann ætlaði sér
að gera, og henni fanst hiin yrði að búast
við því versta.
“Eg veit að hann elskar mig. Hvernig
gæti hann þá látið annað eins lítilræði kom-
ast upp á milli okkar, til þess að raska ham-
ingju okkar beggja? Það er alveg óhugsandi.
Hann lætur það aldrei koma fyrir.” Með þess-
um hugleiðingum hughreysti hún sjálfa sig.
Klukkustundu síðar kom faðir hennar inn
í stofuna. Hún hafði ekki hreyft sig allan þann
tíma. Hún hafði setið og hugsað um á-
standið.
“Gerald langar til að finna þig, Cora,”
sagði faðir hennar um lfeið og hann kom inn.
“Gott og vel. Eg skal fara til hans," svar-
aði hún dauflega.
Forsætisráðherrann gekk um gólf í stofunni
með hendurnar fyrir aftan bak, þegar Cora
kom inn. Er hann sá hana, nam hann stað-
ar snögglega. Coru varð hálf bylt við. Það
var ekki vanalegt, að þessi maður opinberaði
það sem innifyrir bjó.
“Varð þér nokkuð ágengt?” spurði hann
ákafur, og var auðheyrt á máli hans, að hann
var í mikilli geðshræringu. “Auðvitað hefir
þér orðið ágengt,” bætti hann svo við.
“Hann gaf mér ekkert til kynna um það.
Eg er orðin uppgefin á þessari pólitík yðar
— og skrípaleik.”
“En vildir þú ekki vera svo góð, að lofa
mér að heyra, hvað hann eiginlega sagði?
Auðvitað getur þú undanskilið alt ástarhjal,
sem ykkur kann að hafa farið á milli. Mig
varðar ekkert um það.”
Cora sagði nú frænda sínum, hvað henni
og Jóni hafði farið á milli viðvíkjandi atriði
því, sem Gerald vildi fá að vita um. Er Cora
hafði lokið máli sínu, horfði hann á hana
vandræðalegur á svipinn.
“Maðurinn hlýtur að vera steyptur úr
stáli eða marmara. Hvaða mannleg vera getur
neitað þér um nokkurn hlut? Bara ein spurn-
ing ennþá, og svo hefi eg lokið máli mínu:
Veit hann að gifting ykkar er undir þvf kom-
in, hvernig hann greiðir atkvæði á þriðjudag-
inn kemur í þinginu?”
Já, það mun hann vita, eða hafa grun
um.”
“Hefir þú í þínum eigin huga ákveðið,
að giftingin skyldi undir því komin?” spurði
hann. Þau þögðu bæði um stund. En svo hélt
hann áfram:
Þið munuð aldrei geta lifað á þeim laun-
um sem hann hefir. Þú ert vön við að hafa
nóg af öllu. Þú veizt að þú þarft ekki annað
en að sýna honum fyllilega, að þú meinir
það, sem þú segir, og mun hann þá láta að
vilja okkar í þessu efni. Eg get ekki hugsað
mér að til sé nokkur sá maður, sem vildi ekki
láta af sínum pólitísku skoðunum, fremur en
að missa þig.”
“Eg vildi bara að eg gæti talið sjálfri mér
trú um það.”
“Þú treystir dómgreind minni, er ekk!
svo?”
“Já.”