Heimskringla - 11.10.1933, Side 1

D. D. Wood & Sons Ltd.
Verzla með ryklaus kol og
kók. “Þeir hafa lagt til
hitann á heimilunum í
Winnipeg síðan ’82”
Símar 87 308—87 309
D. D. Wood & Sons Ltd.
Einka útsölumenn í Winni-
peg á hinum frægu “Wild-
fire” kolum er ábyrgst eru
hin beztu.
■■ ■■ ■ \
Símar 87 308—87 309
XLVIII. ÁRGANGUR.
WXNNIPEG MIÐVIKUDAGINN 11. OKTÓBER 1933
NUMER 2.
FRETTIR
Bennett í Winnipeg
Forsætisráðherra R. B. Ben-
nett kom til bæjarins á mánu-
dagsmorguninn, og tafði hér í
tvo daga. Á mánudaginn flutti
hann 3 ræður, en tvær í gær.
Aðal ræðuna flutti hann í gær-
kveldi á Samkomuskála (Audi-
torium) bæjarins. Var þar
múgur og margmenni saman
komið. Var ræðunni útvarpað.
Fyrir samkomunni stóð yngri
deild verzlunarráðsins hér í
bænum, (Young Men’s Sectioii
of the Board of Trade). Lýsti
hann þar stefnuskrá stjórnar-1
innar og gat um þá útvegi er
stjórnin hefði haft á undan-
förnum árum til stöðvunar hinu
mikla hruni er yfir landinu
vofði. Var þar að mörgu vikið
sem fólk hefir alls ekki gert sér
hugmynd um, sem naumast er
von, því skilyrði til að kynna1
sér það hafa verið ónóg fyrir
höndum og blaðafregnir einatt
sundurslitnar og ónákvæmar.
Skýrði hann frá hve miklu fé
hefði verið varið til atvinnubóta,
til styrktar atvinnulausu fólki í
öllum fylkjunum, til varnar
verðhruni á landsafurðum, seni
erfiðast hefir verið að fást við,
til mentamála, samgöngumála
og fleira. Um iteðu þessa er
eigi hægt að geta meira að
þessu sinni því hún er enn ekki
komin út, en í næsta blaði
verður birtur útdráttur úr henni.
Aðal erindi hans á mánudag'-
inn er var flutt á sama stað, var
sérstaklega stílað til háskóla-
nemendanna, er stóðu fyrir
samkomunni. Við það tæki-
færi talaði einnig Dr. D. C.
Coleman forseti háskólaráðsins,
og vara-forseti C.P.R. félagsins. I
Þó erindi hans væri ekki langt
var það með afbrigðuní snjallt.
Einnig sögðu þar nokkur orð
Dr. J. A. MacLean forseti há-
skólans og Mr. R. W. Craig,
sem er heiðursforseti stúd-1
entaráðsins. Fyrir hönd yngri
manna, talaði William Bene-,
dickson, forseti stúdentaráðs-
ins. MælWst honum vel. Setti
hann samkomuna, og við fund- |
arlok þakkaði forsætisráðherra
komuna og erindið.
í ræðu sinni lagði forsætis-
ráðherra aðal áherzluna á
þrent: nauðsynina á haldgóðri
og yfirgripsmikilli mentun, sem
undirbúningi fyrir nytsömu og
starfsömu lífi; iiytsemi hug-
sjóna og góðfýsi gagnvart öll-
um vandamálum þjóðfélagsins,
að þeir sem mestir eru og óska
að verða, geri sér það ljóst að
því takmarki nái þeir aðeins
með því að gera$t “þjónar
hinna,” og að síðustu; að temja
sjálfa sig svo, að það sem hver
og einn leggur til mála sé af
viti og beztu sannfæringu gert
að gerhuguðu og ígrunduðu
hverju máli. Út í stjórnmál fór
hann ekki í þessu erindi, en
gat þó um hin helztu mál er
legið höfðu fyrir Lundúna ráð-
stefnunni í sumar.
* * *
Svefnsýki í rénum
Samkvæmt ummælum dr. Jo-
sejíh Bredeck heilbrigðismála
eftirlitsmanns í St. Louis, er
svefnsýkin þar í rénum eða rétt
að segja horfin. Þeir sem sýkin
grfpur nú verða ekki hættulega
veikir og læknast skjótt. í
bænum S. Louis og St. Louis
sýslunþi| (county) hafa alls
veikst 1,042 menn síðan í miðj-
um júlf, að sýkinnar var vart.
Dáið hafa úr henni 194 menn
alls.
Hóp giftingar
Mynd fluttu blöðin nýlega af
hópgiftingu á Þýzkalandi. Hafa
þær nýlega verið teknar upp.
Á myndinni eru sýndir 136 brúð
gumar og konuefni þeirra á leið-
inni til kirkju í Berlín, þar sem
gifting þeirra fer fram í senn.
Þegar Napoleon giftist Maríu
Lovísu hét hann 6,000 stúlkum
heimanmundi, sem giftust her-
mönnum hans. Stúlkurnar sátu
sig ekki úr færi og 29. ág. 1810
fór fram í einu gifting 6000
hermanna. Og heimanmundur-
inn var goldinn. Sé þessi hóp-
gifting að skipun Hitlers framin,
á hún víst að minna á hvað
margt sé líkt með honum og
mikilmenninu N,apoleon.
* * *
Sæl hjónabönd
Flest láta forvitnir sig varða.
Svo má segja um vísindin. Ný-
lega hafa þau byrjað að grafast
fyrir um hvernig bezt sé.efnt til
farsælla hjónabanda. Hefir þró-
fessör við háskólann í Chicago,
E. W. Burgess að nafni, í því
skyni sent um 6,000 bréf út til
'hjóna með ótal spurningum,|
sem vísindin hafa komið sér
saman um, að svara þurfi, til
þess að komast • að nokkurri
niðurstöðu um varandi hjóna-j
sælu. Aðeins nokkur af bréf-1
um þessum, með öllum spurn-
ingum svöruðum hafa Mr. Bur-
gess nú borist. Um endanleg-j
an árangur vill hann því ekki að j
svo komnu segja neitt. En afj
þeim svörum að dæma, semj
liann hefir fengið, segir hann
það sem hér fer á eftir nokkurn
veginn víst:
• Tilhugalíf má ekki vera
styttra en eitt ár, ef hjónaband-
ið á að vera farsælt. Með hverj-
um þrem mánuðum sem það er
styttra, en ár, mínka tækifæri
til farsæls hjónabands um
þrjátíu af hundraði. i
Fari persónur sem giftast
ætla, að ráðum föðursins, eru
tækifærin til farsældar í hjóna-
bandinUj vísari, en ef engin
gaumur er gefin ráðum hans,
því þá fer ver en skyldi.
Sé aftur farið eftir ráðum
móðurinnar, eru tækifæri til
vaxandi sælu ekki eins góð.
Meira er ekki fullyrt um nið-
urstöður af rannsókninni þó
hugmyntdir hafi þeir um ýmis-
legt fleira sem þeir vilja bó
ekki gefa neinn úrskurð um,
fyr en fleiri eðá flest bréfin eru
endursend.
* * *
Hvers vegna?
Frá því er skýrt í ritsjórnar-
grein í Manchester Guardian þ.
25. ágúst, að "uppskeruhorfur
í Rússlandi séu sagðar óvenju-
lega góðar, en samt sem áður
sé erlendum blaðamönnum,
sem vilji kynna sér með eigin
augum kornuppskeruna á góð-
um k’ornræktarsvæðum, eins og
Ukraine og norðurhluta Káka-
sus, bannaður aðgangur af yfir-
völdunum. Hvers vegna, spyr
blaðið. Ef afrek ríkis og sam-
eignarbúgarðanna hafa verið
eins' mikil og af er látið, því
ætti að koma í veg fyrir það,
að þau verði gerð kunn um víða
veröld, með því að banna er-
lendum blaðamönnum að koma
og sjá árangur afreksverkanna?
Blaðið ræðir þetta nokkru nán-
ara og klykkir út með þessum
orðum: “Ef nú ráðstjórnin neit-
ar um leyfi handa áreiðanlegum
erlendum blaðamönnum, sem
óska þess, að koma í kornrækt-
unarhéruðin og birta fregnir um
uppskeruna, þá má þessi sama
ríkisstjórn ekki verða neitt
undrandi yfir því, þótt menn
erlendis dragi af þessu óhag-
stæðar ályktanir (þ. e. óhag-
stæðar ráðstjórninni).
AtlantsflugferSir
London í sept.
Athuganaleiðangur Charles
Lindberghs hefir vakið mikla
athygli flugmálasérí'ræðinga
helstu Uugfélaga álfunnar, m. a.
breska flugfélagsins Imperial
Airways, ýmissa frakkneskra og
þýskra flugfélaga o. fl. Enda
þótt Lindbergh, meðan hann
hafði viðdvöl á Hjaltlandi, hefði
ekkert samband við flugfélög
álfunnar er það víst, að athug-
anir hans á norðurleiðum eru
um þessar mundir umræðuefni
stjórenda flugfélaganna. Full-
víst er, að Imperial Airways hef-
ir mikinn hug á að koma á
ilugferðum fram og al’cur yfir
norðuiblUta Atlantshafs, eh til
þess að koma áformum sínum ingi.”
í frpmkvæmd, verður félagið að
stofna viðtækari samvinnu við
önnur flugfélög, bæði í Ameríku
heimurinn trausti á honum ,sé
ekki eingöngu hætta búinn með
að friður verði rófinn heldur all-
ar líkur til þess. Svarar Beav-
erbrook þessu í London Daily
Express, að hann geti í engu
fundið heiðrý Breta hallað, né
ófriðar horfurnar vaxa þó eigi
láti þeir, með undirferli, hrinda
sér út í nýjan ófrið. “Samningur
þessi er því aðeins gildandi ef
meginþorri þjóðarinnar er hon-
um samþykkur,” segir hann.
“En brezka þjóðin er honum
ekki samþykk. Hún lætur ekki
draga sig inn í annað Evrópu-
stríð. Það getur ekkert undir-
skriftaskjal gert. Vér verðum
að ,losa oss úr kolkrabba klóm
þessa samnings Og gera Norð-
urálfu þjóðunum það skiljan-
legt, að vér látum alls eigi draga
oss út í ófrið með þessum samn-
Innflutningur í. vændum
E. W. Beatty, forseti C.P.R.
og Evr'ópu. Mun vaka fyvir íé-
laginu að nota leiðina yfir suð- felaf ins gat þess í ræðuj Mon-
urldnta Atlantshafs að vetra’
FRÁ ÍSLANDI
Guðmundur Hannesson.
prófessor hefir átt tal við dr.
med. Joh. Frandsen, formann
heilbrigðisnefndarinnar dönsku,
um nýtt skiplag um framhalds-
nám íslenzkra lækna í Dan-
mörku. Er nú ákveðið að á
hverju ári skuli fimm ungir ís-
lenzkir læknar fá að stunda
framhaldsnám í dönskum spít-
ulum í Kaupmannahöfn, Od-
ense, Vejle og Viborg. Fá þeir
þar ókeypis fæði og húsnæði í
eitt ár og þar að auki 1000
krónur hver sem styrk frá sátt-
málasjóðnum danska.
* * *
*
Salt og sauðfé
Þegar heyfengur manna er
illa verkaður, hrakinn og hirð-
ing léleg, verður hann vanalega
allmjög myglaður og því óholt
fóður fénaði, enda kemur og
líka ýmiskonau “óáran” fram í
fénaði ,er líður á veturinn, svo
allmjög ber á vanhöldum, sem
ekki á skylt við horfelli. En
FJÆR OG NÆR.
slíkt getur komið af skorti á
treal á þriðjudaginn að líkur j fóðurgildi eða fjörefnum, en
bgi, en aorðurleiðina á SMinrin.
Sérfræðmgar félagsms oru
þeina :-koðunar, að sennilega
verði rorðurleiðin aö eins noi-
uö ■ imarmánuðina, en á vet-
urna yrði flogið um Azoreyjar
og Bermuda. Talið er, þó að
suðurieiðin þurfi að athugast
betur en gert hefir verið. Gert
er ráð' fyrir, að þegar fastari
væri til að innflutninga lögun-jSem heyið hefir mist í votviðr-
um yrði bráðlega breytt og Um og við hirðingu, en það get,-
innflutningur leyfður, fólks er
vissa væri fyrir, að orðið gæti
sjálfbjarga, er hingað væri kom-
ið. Kvað hann landinu eigi
meiri þörf á öðru en dugnaðar
og myndarfólki er leggja vildi
fyrir sig jarðrækt. Kvað hann
að í ráði væri að taka land það
ferðir komast á suðurleiðina
til afnota, er nú væri óbygt eða
komist á faTt flugsamband miill | ónotað °S aðstoða Tmean tn að
Ameríku og Frakklands, en ájbua Þar'nm sig. Innflutmnga
Sunnudaginn 1. október lézt
að hemiili sínu í nánd við Min-
neota, konan Steinunn Magnús-
dóttir Hofteig. Hún var 85 ára
gömulf
Til Vesturheims kom hún á-
samt manni sínum Sigurbirni S.
Hofteig árið 1878. Lifir hann
konu sína og er nú 92 ára. Sett-
ust þau að í Minneota og hafa
ávalt búið þar.
Steinunn var fædd á Skeggja-
stöðum á Jökuldal á íslandi, 6.
febrúar 1848. Foreldrar hennar
er þar bjuggu voru Magnús
Pétursson og Guðný Stefáns-
dóttir. Á þeim sama bæ bjqggu
Sigurbjörn og Steinunn fyrstu
sex árin eftir að þau giftust, en
fluttust þaðan að Mýrnesi í
Eyðaþinghá, þaðan fluttu þau
vestur um haf.
Steinunn giftist Sigurbirni 20
ára gömul eða 1868. ■ Hafa þau
því búið saman í hjónabandi í
65 ár. Eignuðust þau 10 börn;
lifa nú sex af þeim. Tvö fóst-
urbörn ólu þau upp.
Steinunn var mesta merkis
og myniþar kona og heimili
þeirra hjóna bar vott utó rausn
og veglyndi þeirra, enda nutu
þau virðingar og ástúðar sam-
sumrin verði flogið á
Þýzkalands (og Ðanmerkur)
um Bretlandseyjar, ísland og
Grænlapd. Þess vegna eru at-
huganir Lindberghs hér taldar'
hafa alþjóðlega þýðingu. Hér er
fullyrt ,að samkvæmt fyrstu
skýrslum Lindberghs' til Pan
American Airways séu/athug-
anir hajis hagstæðar reglu-
bundnum sumarflugferðum á
norðurleiðinni. Flugsérfræðing-
ar gera ráð fyrir, að Kaup-
mannahöfn verði endaststöðin,'
og að flogið verið um Shet-
landseyjar ,en milli Leirvíkur
og Croydon flugstöðvarinnar
við London verði þá komið á
mini | leyfið yrði bundið við það að jn hér upp.
innflytjandin hefði þau skilyrði | “gait og sauðfé
ur og ef til vill komið af skorti
á salti og vatni, sem fénaðurinn
þarfnast meira af þegar fóðrið j bygðarfólks sínsT
er lélegt. í Almanaki þjóð-
vinafélagsins fyrir árið 1901
(bls. 89) • er smá grein eftir
Magnús heitinn Einarson dýra-
lækni, er virðist eiga erindi til
sauð^járeigenda að nýju nú eftir
hið gífurlega rosasumar hér I okt> Nánar auglýst ^
sunnanlands og því er hun tek-
Kvenfélag Sambandssafnað-
ar efnir til spilafundar annan
hvern mánudag í fundarsal
kirkjunnar. Fyrsti spilafund-
urinn verður mánudagskv. 23.
til að bera sem honum kæmi
að haldi, og yrði innflutningur-
inn því mjög takmarkaður fyrst
um sinn. Benti hann á að land-
Það mun
vera leit á því koti hér á landi,
að ekki sé þar keypt matarsalt,
enda munu allir játa það, að
, saltið sé ein af lífsnauðsynjutn
ið væri of strjálbygt sem stæði j vorum En þeir munu vera
og alt of stórt fyrir þessar 10 j
miljónir er hér væri búsettar.
* * *
Lánstraust ríkisins gott
Verðbréfa sala Sambands-
*
stjórnarinnar hófst í gær, og
fyrir kvöldið höfðu verið keypt-
ar $72,000,000. Er búist við að
innan fárra daga verði öll upp-
hæðin seld. Alls nemur lán-
takan $225,000,000, og gengur
föstum flugferðum, í samræmi | mestur hluti þessa fjár í að
við flugferðirnar milli Danmerk-« | borga lán, áður gerð, er falla í
ur og Bandaríkjanna um ísland
og Grænland. Talið er, að raun-
verulegur flugtími milli heims-
álfanna verði helmingi styttri
en venjulegur siglingatími far-
liegaskipa.
—Vísir.
Locarnos samningurinn
er mest var látið af fyrir fáum
árum síðan, og skuldbatt þá sem
gjalddaga upp úr miðjum mán-
uðinum. Hepnist þessi lántaka,
sem þegar er nokkurn veginn
víst, græðir ríkissjóður um 2
miljónir á ári, sem vextir verða
lægri en á lánum þeim sem
borguð verða.
Alberta háskóla stefnt
Forstöðunefnd Albertá há-
skólans er stefnt og krafin
undirrituÖu hann til að vernda $200,000 skaðabóta, fyrir meið-
frið milli Frakka i og Þjóðverja
er nú orðinn að bitbeini á Eng-
landi og um hann deilt með all-
mikilli frekju. Umræðurnar
spunnust út af ummælum er .um
hann stóðu í blöðum Beaver-
brook lávarðar, er héldu því
fram að Bretland væri alls eigi
bundið ákvæðum þessa samn-
ings. Stanley Baldwin reis önd-
verður gegn þessari yfirlýsingu
og taldi hana vera ósæmilega í
alla staði og óvirðingu við sæmd
þjóðarinnar. “Það sem Bretland
hefir undirritað stendur það
við.” í sama streng tekur sagna-
ritarinn Gilbert Murray háskóla
kennari, í langri árásargrein í
“Times” þar sem hann bregður
Beaverbrook um fjölmælgi og
fláttskap. Segir hann, að svo
lengi sem samningur þessi
margir, sem aldrei hafa hug-
leiít það, að saltið er líka bráð-
nauðsynlegt' öllum húsdýrum
vorum og þó einkum sauðfénu.
* * *
Hr. Stefán Einarsson, ritst.j.
Hkr., brá sér vestur til Argyle
á þriðjudaginn í erindum blaðs-
ins. Gerir hann ráð fyrir að
i dvelja þar fram til helgarinnar,
á hann þar og marga kunningja
og vini. Eru það vinsamleg
tilmæli útgefenda að kaupendur
blaðsins greiði götu hans sem
bezt svo að ferðin verði öllum
hlutaðeigendum til sem mestrar
Auðvitað er salt eins og önnurjánægju Qg nQta
nauðsynleg efni í grasinu, en
þó minna í óræktaðri jörð en
ræktaðri. Á sumrum, þegar
skepnur ganga sjálfala, og geta
valið sér það, sem þeim er fyrir
bestu fá þær því nægilegt salt.
Safnaðarfólk er beðið að minn
ast þess að sunnudagsskóli
Sambandssafnaðar er nú byrj-
aður aftur eftir sumar uppi-
sli og geðbilun er einn nemand-
inn að nafni Powlett hefir beðíö
við inntöku siði skólapilta er
hafðir voru í frammi við ný-
sveina er koma í skólann í
haust. Faðir piltsins, Charles
H. Powlett í Calgary, stefnir.
Er málið lagt fyrir Ives hæsta-
réttardómara. Var drengurinn
svo hart leikinn að hann bilaö-
ist á geðsmunum og hefir verið
á geðveikrahæli í Ontario síðan.
Þrír læknar er skoðað hafa
Heyið sem skepnurnar lifa á að hald. Er hann betur liðaður að
vetrinum, er aftur á móti ekk- j kennurum en verið hefir, með
ert úrvalsfóður, síst útheyið. j því að allmargir nýjir kennarar
Sláttumaðurinn velur ekki úr. j liafa bæzt við. Sendið börnin.
Meira og minna af heyinu get-'Þau eru • öll velkomin, hvort
ur verið hálfvisnuð strá, nær-1 þau eru utan eða innan safn-
ingarlítið eða næringarlaust. j aðarins. Skólinn byrjar kl. 11
Þegar grasið visnar, og hrekst, j f- h.
hverfa brátt þau efni, sem auð-; * * *
leyst eru í vatni, matarsaltiðj Samkoma kvenfélags Sam-
rennur fljótt burtu, og sé ekki bandssafnaðar, er haldin var á
bætt úr, líða þær skepnur salt-. mánudagskveldið tókst ágæt-
skort, er á heyinu lifa. Munið j lega. Aðsókn var góð, skemti-
því eftir að gefa fénu salt, eink-1 skráin sömuleiðis og veitingar
um ef heyin hafa hrakist. Er- prýðilegar.
lendis láta f járbændur salt- j * * *
steina liggja í jötunum hjá; Áætlaðar messur í Sambands-
fénu, og getur það sleikt þá: kirkjum Nýja íslands: '
eftir vild. Líka má salta heyið Riverton, sunnudaginn 15. okt.
að
sumrinu, en heppilegast
hýgg eg vera að stökkva salt-
vatni á heyið í jötunni eða garð-
anum um leið og gefið er, eink-
um ef það er myglað eða fúlt.
Ef skepnan líður skort á ein-
hverju því efni, sem henni er
nauðsynlegt, og þótt alt annað
, „ ..sé nægilegt, rnínkar þróttur
piltmn eru kallaðir sem vitni , . „ , ...
_____„AU* I hennar og lifsafl, og er henm þá
hætt við allskonar sjúkdómum.”
* * *
og er búist við að málið verði
all sögulqgt áður en lýkur. Tveir
læknanna eru kennarar í sál-
grenslunarfræði við McGill og
Toronto háskólana. Sakar Pow-
lett háskólaráðið um eftirlits-
leysi með framferði skólapilta,
og kveður það bera fullá á-
standi, sé friður trygður milli byrgð á meðferð unghnga er á
Frakka og Þjóðverja, en tapi skólann eru sendir.
Lögreglu útvarpsstöð.
Lögreglan í Gautaborg hefir
fengið leyfi til þess að koma
upp útvarpsstöð, aðeins til eig-
in nota. Eiga lögreglubifreið-
araar að vera útbúnar bæði með
móttöku og senditæki.
kl. 2 e. h.
Árnesi, kl. 8. að kvöldi sama
dags.
Gimli, sunnudaginn 22. okt. kl.
2. e. h.
Árborg, sunnudaginn 29 x>kt. kl.
2. e. h.
Riverton, kl. 8 að kvöldi sama
dags.
* * *
Mrs. F. J. Bergmann er dvalið
hefir í sumar hjá dóttur sinni í
Saskatoon, Mrs. Elizab. Ander-
sou, kom til bæjarins í síðast-
liðinni viku. Gerir hún ráð fyrir
að dvelja nú fyrst um sinn hér
um kyrt og verða til heimili3
hjá dóttur sinni er hér býr Mrs.
Gordon Paulson.
KAUPIÐ D0MINI0N 0F CANADA ENDURGREIÐSLULAN, 1933. LESIÐ UM ÞAÐ A 5. BLAÐSIÐU