Heimskringla - 11.10.1933, Side 3

WINNIPEG, 11. OKTÓBER 1933
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA.
neinum einum einstökum tíma,
og í eitt skifti fyrir öll. Hún
er lífernið sjálft, starfandi lög-
mál ,og verður ekki framkvæmt,
sem kirkjusiður, eins og skírn.
Auðvitað verður iðrunin að eiga
sér upphaf; tímamót verða að
eiga sér stað á æfi mannsins,
þegar afstaða hans verður önn-
ur en áður var, þegar hann
leggur út á hinn nýja veginn,
þegar hann víkur af hinum illu
vegum, og heldur af stað til
hæðanna. En að snúa við og
leggja út á hinn nýja veginn er
að eins að skoða sem fyrsta
skrefið. Það er ekki nóg að sjá
eftir að hafa gert rangt og var-
ast frekari misgerðir, þótt auð-
sælega sé það betra en að halda
áfram að syndga. Til þess að
vera í sannleika guði þekkur,
verður maðurinn sífellt að halda
áfram, og vera stöðugt að á-
forma og temja sér æðri og
göfugri lífsháttu. Hann verður,
eins og Páll postuli segir, “að
gaiiga í eindurnýingu lífsins,”
og vera stöðugt að leitast við
að öðlast betri persónulegar og
þjóðfélagslegar hugsjónir.
Iðrunin er þróun, æfilöng þró-
un og stefna, lífsskoðun. Það
er sú skoðun, sem kemur fram
í verkunum; það er óslitinn þró-
un til betrunar einstakling og
þjóðfélagi. Sá maður er ekki
iðrandi, sem vítandi vits, leyfir
sér að gera eitthvað það, sem
miðar að því að spilla heilsu
hans. Sérhvað það, sem spillir
heilsu hans, dregur úr þreki
hans, og verða þá skilyrðin
minni til þroska bæði í andleg-
um og sáluhjálplegum efnun>.
Hraust sál í hraustum líkama,
er sannur talsháttur bæði á
sviði trúar og mentunar. Sér-
hvert andlegt ástand á sér lík-
amlega undirstöðu. Ef líkam-
inn er hreinn ,heill og hraustur,
stuðlar það til þess, að sálin,
sem í honum býr, sé og hrein,
heil og hraust. Líkáminn er
musteri guðsandans, sem í
manninum býr. Sá, sem saurg-
ar líkama sinn, saurg'ar og
guð sinn.
Enn er það, að sá er ekki
sannlega iðrandi, er lætur vits-
muni sina sljófgast. og deyfast
sakir skorts á stefnuföstu
starfi. Maðurinn verður að vera
andlega starfandi, ef hann á
að vera guði þekkur. Hann er
ekki heldur iðrandi, ef trú hans
stendur í stað og hann hættir
að auka við þekkingu sína. Sá
maður verður að vera læri-
sveinn alla sína æfi, sem vill
byrja hið nýja lífið og komast í
ríkið. En sá einn getur verið
lærisveinn alla æfi, sem sí og
æ er að breyta skoðunum sín-
um og skilningi á lífinu í ljósi
meiri fræðslu og víðtækavi
þekkingar. Þetta er líka kjarni
sannrar, lifandi trúar. Enginn
þarf að beita trú við þau sann-
indi, sem hann hefir þegar öðl-
ast. En það þarf sí-vaxandi trú,
er menn leita nýrra sannindi,
nýrrar þekkingar, nýrra hug-
sjóna og víðtækari skilnings. Sá,
sem er viss um, að hann þekki
guð, og heldur að hann skilji
guðs ráðstafanir og ætlanir til
hlítar, getur iðkað mjög litla
eða enga trú; því að trúin er
það aflið, sem knýr manninn á-
fram í leit hans að hinu ókunna.
Guð er ávalt “allur annar”,
hinn mikli leyndardómur, og
því sífelld hvatning mannlífinu.
Sá, sem í sannleika er að kynn-
ast guði, er sá maður sem er
ávalt að finna nýja eiginleika
guðdómsins og læra meira og
meira um opinberanir hans;
hann lætur aldrei staðar numið
í leitinni að hinu ókunna. And-
legur vöxtur og iðkun starfandi
trúar eru því meginþættir
sannrar iðrunar.
Sannlega iðrandi maður hætt-
ir að vera andlega iðjulaus;
hann trúir ekki að eins hugsun-
arlaust, eða tekur alt gilt án
þess að hugleiða það; hann tek-
ur upp nýtt viðhorf, viðhorf
þess, sem er í senn bæði læri-
sveinn og kennari; athugar ná-
kvæmlega, kynnir sér, veltir
málinu fyrir sér, og í stnttu
máli, ákveður að vaxa andlega
og í trúarefnum. Trúin skapar
lífinu ákveðna stefnu, en iðrun-
in veitir því hvatningu til vaxt-
ar, líkamlega, andlega og trú-
arlegs vaxtar.
Guðsríki hér á jörðu verður
aldrei fullkomlega og algerlega
skapað; það er altaf að skapast.
Á dögum Krists héldu Gyðingar,
að það yrði stofnað þeirra á
meðal, án nokkurrar sérstakrar
fyrirhafnar af þeirra hendi. Þeir
litu á ríkið, svo sem væri það
eitthvað utan við sjálfa þá. Þeir
hugsuðu sér að samband sitt
við það væri fólgið í því einu að
fara eftir vissum reglum og fyr-
irmælum. Þeir hugsuðu sér, að
lífið yrði auðvelt, þegar hið
langþráða ríki hefði verið stofn-
að. Gagnstætt þessarí skoðun
kendi Kristur, að “Guðsríki er
hið innra í yður” sjálfum. Það
var ríki, sem ekki var hægt að
eignast án þess að vaxa og taka
framförum. Að þessu leyti rís,
þar því til þekkingarinnar;
menn fá ekki haldið því, nema|
þeira leggi stund á það, það
hverfur jafnskjótt- sem maður-
inn hættir að stunda það.
Sá sem lifir sönnu framfara
lífi, er í sífeldu iðrunarástandi.
Sá maður hefir eignast guðs-
ríki.
Þess er áður getið, að sam-
kvæmt hugmynd Jóhannesar
skírara þýddi iðrunin hið sama
sem að bæta ráð sitt. Ríku (
mennirnir áttu að vera nær-
gætnari og veglyndari; embætt-
ismenn stjórnarinnar áttu að
vera óhlutdrægari og breyta
réttilega; hermenn áttu að var-
ast að misþyrma fólki ög ræna
það. Kristur krafðist ennþá
gagngerðari hugarfars breyting-1
ar. Öll verk skyldi vinna og
öll viðskifti við aðra rækja i
anda og ljósi hinnar nýju hug-j
sjónar — það átti að mæla þau
á annan mælikvarða, nýjan
mælikvarða.
Umbætur einar á venjum voru
einkisverðar í augum Krists,
nema þær kæmu af gagngerð-
um húgfarsbreytingum. Hann
vildi, að fylgismenn sínir yrðu
sem lítil börn, og hann sagði:
“Nema þér iðrist og verðið eins
og börnin, komist þér alls ekki
inn í himnaríki.” Með þessum
orðum átti Kristur við það, að
hver einasti maður ætti að
eignast löngun barnsins til þess
að læra, ákafa þess um að
fræðast og vilja þess til að takn
framförum og batna. Þetta eru
venjuleg einkenni barna, sem
eru heilbrigð á sál og líkama.
En Kristur stígur jafnvel feti
framar en þetta. Hann krefst
þess, að maðurinn losi sig úr
viðjum erfikenninga, vana og
hleypidóma, að, því leyti sem
þetta varnar homim þess að lítá
á heiminn hinum óþreyttu aug-
um eldmóðugs lærisveins. Öllu
stærilæti og allri sjálfsánægju
átti að útrýma. Kenningar
Krists um iðrunina fela það ljós-
lega í sér. að maðurinn verði að
vera hleypidómalaus, leiti sífelt
og alvarlega sannleikans, og sé
einráðinn í því að lifa í sam-
ræmi við opinberanir guðs í sér-
hverri mynd og öllum þ^im
myndum, sem þær birtast. “Og
þér skuluð þekkja sannleikann,
og sannleikurinn mun gera yður
frjálsa.” Iðrunin í hinni dýpri
merkingu orðsins er því nauð-
synleg til þess að höndla sann-
leikann og öðlast ■ hið andlega
frelsi, sem hann óhjákvæmilega
hefir í för með sér.
Sá vegur ,sem Kristur ætlaði
oss að ganga, er ekki rósum |
stráður, jafn og sléttur sem |
borgarstfæti. Þar eru margar
torfærur yfir að fara, og þyrn-
ar og þistlar stinga á báða vegu.
Ljós og skuggar leika um hann
á víxl. Stundum er leiðin auð-
sæ, og er þá auðvelt 'um- liana
að rata. En stundum hvílir
myrkur yfir leiðinni. og veg-
farandinn villist. Það þarf stað-
fastan vilja og ákvörðun borna
af sterkri trú til þess að halda
áfram veginn, sem til Ifull-
komnunar liggja, að færast dag-
lega nær félagshugsjóninni um
frið og góðvilja meðal mann-
anna barna.
Það er ekki auðvelt að vera
þolinmóður, glaður, góðgjarn og
umburðarlyndur, þar sem manni
mætir óþolinmæði, ólund, ó-
vniátta og umburðarleysi. En
því er það einmitt þetta, sem
Kristur heimtar. Hann vill, að
vér fyrirgefum og gleymum því,
sem o'ss er rangt gert. Ekki
getur verið um iðrun að ræða
og þá ekki heldur um neinn
þroska hins andlega viðhorfs í
sálu þess manns, sem elur ó-
sáttfúsan a^da í hjarta sínu,
meðan hann biður drottin sinn
að lækna bresti sína. Einlægri
iðrun er jafnan samfara fúsleik
til ^þess að fyrirgefa það sem
manni er rangt gert, hversu oft
sem er. En þetta er aðeins sú
hlið málsins, sem að sjálfum oss
veit. Sá, sem er á framfara
braut vinnur kappsamlega í orði
og verki að því að koma á þeirri
þjóðfélags og fjárhags skipum,
sem reist er á lögmáli sam-
vinnu og góðvilja framar en
samkepni, því að henni er óvild-
in samfara.
Stöðugar umbætur á þjóðfé-
lags skipuninni er það, sem trú-
arlífið kveður menn til. Þessa
hreyfingu verður sá að skilja
með hug og hjarta, sem vera
yill sanniðrandi í hinni víðtæk-
ari merkingu þess orðs. Hann
má enga fyrirhöfn spara. Þjóð-
félags framfarir gerast ekki
sjálfkrafa, í og af sjálfum sér.
Vera má, að drottinn sitji við
stýrið, en maðurinn verður að
sitja undir árum og róa af öll-
um mætti, ef skip þjóðfélags-
réttlætisins á að þokast áfram.
Loftur Bjarnason
STUBBS OG GÍSLASON
Áður hefi eg látiö í ljósi í riti
mínu að það væri að bera í
bakkafullan lækin ef eg færi út!
í opinbert stjórnmálaþras, og að
það væri ekki tilgangur minn. I
Því síður álít eg að lesendur
Heimskringlu eða annara blaða
ætti að vera boðið langt áfram-
hald af persónulegu níði sem er
hvorki fróðlegt né skemtilegt;
en það yrði tilfellið ef eg færi að
svara Hjálmari Gíslasyni grein
fyrir grein og í sama anda rit-
gerð þeirri sem birtist í' 51 og 5?
tólublaði Heimskringlu þessa
árs undir fyrirsögninnt: “Sínum
augum lítur hver á silfrið”.
Haqrn tekur til greina að eg
hafi skrifað til hans heila síðu
í Heimskringlu, en honum hefir
tekist að endprgjalda mér f>að
með fullum einum dálki betur.
Ef eg héldi áfram í líkupi mæli.
yrði skjótt lítið pláss eftir í
Hkr. fyrir annað efni; en eg
ætla nú aðeins stuttlega að
drepa á fáein smá atriði.
Hjálmar segir að kvörtun
mín um að hann hafi borið mig
brígslum sé misskilningur. Ef
að þessi síðari sjö dálka rit-
gerð hans er ekki öll þrungin
og samfléttuð persónulegu níði
og brígslum verð eg að játa að
eg skil ekki þýðingu á dagleg-
um orðum íslenzkrar tungu. Þar
fyrir utan leggur hann mér orð
í munn og giskar á hug^anir
mínar. Hann endurtekur fyrir-
sögnina á grein minni og bætir
svo við í svigum fimm orðum.
Ekki gaf eg neitt í skyn m«ð
gæsarlöppum (“”) eða þeim
vandlegu stöfum: “o. s. frv.” að
fyrirsögn mín væri partur af
annars^höfundar setningu og á-
framhaldið ætti að'lesast með,
en ef H. G. virðist það fara
betur að bæta við orðunum:
“illur þræll þá máttir þegja,”
er honum það velkomið, en það
voru ekki mín orð. Hann minn-
ist á sum atriði í grein minni
£em “skilningsskort” og “ömur-
legt bull” ásamt fleirum orðum
af líku tæi, sem hann hefir
beint að mér, sjáanlega í niðr-
unar skyni, en það er máske
heldur freklega til orða tekið
ef eg tilfærði upp á hans rit-
gerð gömlu setninguna: “Þú
sérð flísina í auga bróður þíns,
en gætir ekki bjálkans í þínu
eigin auga.” Þó mér hafi verið
sagt af kunnugum að Hjálmar
Gíslason væri í vel meðallagi
skynsamur og um margt fróð-
ur, einnig bent á að í hans ætt
væri til gáfað og mentað fólk,
og þar með látið fylgja sem
oftar, “og hann er það sjálf-
sagt líka,” vil eg bera það sjálf-
ir hv^rn lesara ritgerðar hans.
sem hefir meðal dómgreind og
óháðar og óvilhallar skoðanir,
hvort ekki sé að finna fáein
atriði sem lýsa lítt-ígrundaðri
fljótfærni, þekkingarleysi og
einþykkis grunnhyggni. Ekki
ætla eg að rekja öll þau atriði
hér, en benda vil eg á að ekki
getur mér skilist með mínum
“skilningsskorti” að það lýsa
gáfulegum ígrundunum þar sem
hann minnist þess að lagabreyt-
ingar þær sem eg upprunalega
mintist á í Farmer-Labor stefn-
unni, og sem hefir verið aðal
atriðið í þessari þrætu milli
okkar, séu, “honum vitanlega,
hvergi til nema í höfði mínu,”
en játar strax á eftir fávizku
sína með þessum orðum: “Eg
hefi ekki ennþá náð í stefnu
Farmer- Labor flokksins en sá
flokkur er nú sameinaður C.C.F.
í öllum aðalatriðum hin sama.”
Maðurinn sem með hrokafullum
orðum er búin að núa mér því
um hasir að eg hafi ekki lesið
C.C.F. stefuna og riti því af fá-’
Aúzku, er þá ekki búin að sjá
eða lesa sumt af aðalatriðun-
um sjálfur. Það er því vel
skiljanlegt að tæplega sé hægt
að hugsa sér aðra eins grunn-
hyggni, hjá “skynsömum og
fróðum manni” eins og þessa
setningu: — “í greininni sem
H. J. H. tilfærir út stefnu-
skránni er ekki eitt einasta orð
er bendir í þá átt að flokkurinn
hugsi sér að gera það að lögum
að svíkja allar ekkjur og mun-
aðarleysingja um skuldir.” Eg
skal endurtaka greinina einu
siiini enu orðrétta eius cg' hún
er prentuð á ensku: “Reniove
the burden of debt which hangs
so heavily over society at the
present time.” Eg skal játa að
í greininni er engin séstök á-
herzla lögð á að svíkja ekkjur
og munaðarleysingja, en þær
eða þeira eru ekki heldur und-
anskilin og verða þvi auðskili-
anlega, að lúta því sama og
aðrir, nema með þvi móti a'
svoleiðis fólk tilheyvi ekki man
félaginu (society) ef svo er.
skal eg viðurkenna mitt “hörmu
lega þekkingarleysi.
Ekki ætla eg að endurtaka að
fullu frásögnina um “innbrots-
þjófin og húsráðandann,” ,né
ummæli H. G. í því sambandi,
en aðeins þessi orð hans: “Eg
man óglöggt eftir þessu inn-
brotsmáli, en þó nóg ti} þess að
eg veit að frásögn H. J. H.
gefur ekki rétta skýringu á því.
enda mun hún ekki í þeim til-
gangi rituð.” Þó að H. G. muni
“óglöggt” (máske nauða lítið)
um þetta finst honum hann
hafa fullan rétt til að gera mig,
með liprum orðum, að vísvitandi
lygara. Eg sagði í fyrri grein
minni að það sem eg tilfærði
um Stubbs væri það sem eg
hefði lesið um'hann á víð og
dreif, og sem ekki hefði, mér
vitanlega verið hrakið af honum
né öðrum. Frásögn þessi um|
málaferlin eins og öðrum frá-
sögnum er eg tilfærði er eins
orðrétt útþýðing úr enskum rit-
gerðum eins og mér hefir fund-
ist með mínni þekkingu á báð-
umlungumálunum, eg geta út-
þýtt án þess að raska meiningu
efnisins, svo ef H. G. æskir og
getur með ótvíræðum rökum
hrakið nokkur af þeim atriðum,
skal eg glaður gefa honum nöfn
höfundanná, áður en hann slær
föstu að ásaka mig fyrir' vís-
Þér sem notið—
TIMBUR
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO., LTD.
Blrpðlr: Henry Ave. East
Sími 95 551—95 552
Skrlfstofa:
Henry og Argyle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
vitandi ósannindi. Hann mundi
sjálfsagt gera vini sínum greiða
og auka heiður hans xpeð því að
hreinsa af honum fáeina saur-
bletti. H. G. segir svo:
“Persónulegar 'skammir og
rógburðir um andstæðingana á-
samt hinu ógeðslega smjaðri og
skriðdýrahætti frammi fyrir
kjósendunum, sem Englending-
Frh. á 7. bls.
VATNSHITUN
LÖGÐ INN
OKEYPIS
Hugsið yður! Rafhitun fyrir vatn, lögð (upp
í $15 virði í verki) fyrir alls ekkert inn á
heimili allra notenda Hydro raforku. Alt
sem þér þurfið að borga, eru lOc á mánuði í
leigu, og fyrir raforkuna sem notuð er.
Pípulagning ,ef þörf gerist, er undanskilin.
leitið allra upplýsinga hjá raftækja salanum
eða
Símið
848 132
eftir öllum
upplýsingum
Cfhj ofW&mfpeg
^)Beetrícr c-
III llli
IS-S*
Mwail IT.
SIMIÐ TIL
CRESCENT
37-101
Gerilsneydd
Mjólk
RJÓMI - SMJÖR - COTTAGE OSTUR - ISRJÓMI
KINALMEAKY MJÓLK-JERSEY MJÓLK - BLUE BIRD MJÓLK
]£ara skolið burtu óhreinindunuin...
¥ Leysið lútinn aldrei upp í
heitu vatnl. I.úturinn hitar
vatnið sjíilfur.
GILLETT’S LYE
ÉTUR ÓHREININDI
Gillett’s Lye hrífur burtu Fitu,
Gráða-, og Þráa-bletti, án bursta-
þvottar . . .
Til hvers er að vera að slíta sér út
við húshreinsun með margra klukku-
tíma nuddun og burstaþvotti?
Notið Gillett’s Pure Flake Lye.
Þessi kraftmikli lútur gerir fljót skil
öllum þunga þvotti. Ha*n bara skol-
ar burtu óhreinindunum!
Fita og gráðablettir liverfa án þess
á þá sé borinn bursti. Jafnvel þrá-
usfu óhreininda blettirnir hverfa.
Hafið Gillett’s Pure Flake Lye á-
valt við hendina, til þess að hreinsa
með fituílát, eldhúsgólf, skólpker og
baðker. Ein teskeið leyst upp í köldu
vatni^ er örugg og ódýr þvottablanda.
Og . . . Gillett’s Pure Flake Lye., skaðar
hvorki glermálið eða vatnsleiðslu pípurnar.
Notið það óblandað í setskálar og skólp-
ræsi.
Gillett’s Pure Flake Lye drepur sótt-
kveikjur og eyðir öllum óþef.
VeriS vissir með að fá hið rétta Gillett’s
Pure Flake Lye. Biðjið um það með nafni
i verzlaninni.'