Heimskringla - 24.01.1934, Blaðsíða 1

XIiVIII. ÁRGANGUR.
NÚMER 17.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 24. JANÚAR, 1934.
ALVARLEGT MAL
Skattvirðing eigna í Winnipeg
ta'in ólögmæt af dómstóiun-
um.
Síðast liðinn mánudag var
dómur kveðinn upp í hæstarétti
í Manitoba (Court of Kings
Bench), er ákveður að fyrir-
komulagið, sem fylgt er í Win-
nipeg við virðingu eigna til
skatts, sé ólögmætt.
Á dóminum stendur þannig,
að eigandi Empress fjölhýsisins
í Winnipeg fór í mál við bæjar-
stjómina út af skattvirðingu
eignarinnar.
Skatturinn á stórhýsinu nam
árið 1933 $61,770. En dóm-
arinn (Montague) gaf þann úr-
skurð, að hann gæti ekki num-
ið meiru en $35,750 eða lækkaði
skattinn um 42%.
Árið áður var skatturinn
$40,750. Virðingin sem þá var
á eigninni lagði dómarinn til
honum þótti sanngjamt af virð-
ingarverði fyrir fyrningar kostn-
aði á byggingunni síðan, og
Þátttaka Vestur-íslendinga í '• Afreksverkið sem hann vann
stofnun þess var góð og verður, og sem lagði honum völdin í
þeim til drengsskapar og dáða j hendur, var, að hann gat sam-
talin. Péð sem þeir lögðu fram j einað og náð fylgi bæði sjó- og
mun alls hafa numið tvö hundr- j landhersins, en það hefir ekki
uð þúsund krónum. Má þaðineinum fyrirrennara hans áður
Bankastjóra rænt í St. Paul
$200,000 lausnargjalds krafist
Mannaþjófar halda enn áfram
sem gerði skattinn nú $35,750. i þakka ágætri forgöngu Áma tekist. Hann hefir einnig náðííf^ S.Ínn).J. Ban<^)^”^m-
i . oo . „ , , ° biðast liðinn timtudag var
Að virða allar eignir til skatts, j Eggertssonar, er mest og bezt flestum oðrum flokkum er jban óra Commercial state
eftir ákveðinni virðingu á vissri hefir að veg og gengi félags- nokkuð mega sín, á sitt vald-!bankans j borginni St Paul
eign á Portage Ave. og Main i ins unnið hér vestra frá byrjun, Ætla menn hann því öruggari rænt og |2oo,000 lausnargjalds
krafist. Edward G. Bremer
heitir bankastjórinn og er hann
sonur auðugs vínbruggara Adolf
Bremer í St. Paul.
Bankastjóriun var að fara í
vinnu að morgninum í bíl, er
hann var umkringdur af manna
þjófunum og numinn brott.
Skömmu síðar var skyld-
n.ennum hans tilkynt, að Brem-
St., eins og bæjarráðið gerði, að ógleymdum þeim Ásmundi P. j á valdastóli en aðrir embættis-
kvað dómarinn ólögmætt. Virð- ílóhannssyni, Jóni J. Bíldfell
ing til skatts ætti, bæjarlögum j og Baldvin L. Baldvinssyni, er
samkvmæt að grundvallast á j ritari þess hefir verið hér vestra
sanngjörnu söluverði hverrar jum mörg ár. Og auðvitað eiga
eignar um sig, því verði, er margir fleiri hlut að máli, þó
álitlegt væri skoðað fyrir kaup-
anda að leggja fé í, og án þess
hér séu ekki nefndir.
Vestur-lslendingar gleðjast
bræður hans hafa verið.
Carlos Hevia, fráfarandi for-
seti, var 30 ára gamall. Reynd-
ist hann of ungur og ráðafár
til að fara með stjóm, enda þótt
hann nyti lengi trausts og fylgis
öflugs flokks uppreistarmanna.
að eigandi væri nauðbeygður að I yfir starfsárangri Eimskipafé-; Það hefir stundum reynst sitt
selja.
jlags íslands og óska til lukku á
Við dóm þennan sló heldur en ! ara afmæli þess.
ekki felmtri á bæjarráðið. Ekki *
svo mjög af því, að tapið væri Siytte af Lenin
tilfinnanlegt í þessu eina atriði,! Feikna stóra styttu er nú ver-
heldur vegna hins, að það býst ið að ljúka við smíði á af Lenin
við, að hundruðir annara fari í Moskva.
af stað og krefjist hins sama Hún er sögð helmingi stærri Bandaríkjunum til fundar við sig
hvað að stjórna í stríði og friði.
* * *
Roosevelt talar við
Þjóðverjann
Síðast liðinn mánudag kall-
aði Roosevelt forseti dr. Hans
er yrð: depinn, ef nokkur mök
yrðu við lögregluna eða blöðin
átt um brottnámið eða meðan
á samningi stæði um greiðslu
lausnargja’dsins.
Skyklmennin hafa ekki annaS
þorað en að breyta eftir þessu
og hafa sem minst viljað um
málið ræða þó upplýsinga hafi
verið leitað hjá þeim um það.
Eigi að síður hefir lögreglan
hafist handa, en var ekki í gær
orðin mikils vísari.
Tveim dögum eftir ránið
barst sú fregn út, að Bremer
hefði verið drepinn er hann var
tekinn. En skeyti frá manna-
þjófunum ber það til baka.
KRISTUR
Ræða flutt á jóladaginn 1933
Luther, sendiherra Þýzkalands í,í Sambandskirkjunni á Lundar,
að við þekkjum nokkurn mann
alveg rétt, jafnvel ekki okkar
nánustu vini. Persónuleiki
flestra manna er svo marg-
grundvallar fyrir úrskurði sín- og eigandi Empress-byggingar- en Liberty-styttan mikla í New í Hvítahúsinu til að gera grein
um. Aðeins afskrifaði það, sem innar hefir gert.
York.
NAVIGARE NECESSE
Styttan stendur á stað þeim
fyrir hvað Þjóðverjar hefðu í
huga með greiðslu á skuldum
Með þessari fyrirsögn barst
skjal eitt vestur um haf árið
1913. Þýða orðin siglingar
nauðsynlegar. Var skjalið boðs-
bréf til Vestur-íslendinga um
hluta-kaup í félagi, er síðan
hefir borið nafnið: H.f. Eim-
skipafélag íslands.
Þess skal hér getið, að eigna- [ borginni er Christ Saviour j s^num* Þær nema einni biljón
lækkunin sem átt er við, er upp- kirkjan stóð áður, en sem var óollara. Hafði forsetinn áður
hæð sú, sem gert er ráð fynr 1 sprengd í loft upp á jólum árið senf tvmr allharðorðar áminn-
vegna fyrninga. 'l931 |ingar til Þýzkalands áhrærandi
Um reksturinn stendur þetta
í skýrslunni:
“Eins og sjá má af reksturs-
reikningi félagsins fyrir síðast
liðið ár (1932), er talið að
tekjur og gjöld hafi staðist á.
Ástæðan fyrir því, að þessa 1>eSar útkoman er talin þetta,
er nú minst er sú, að Eim-
skipafélagið hélt 20 ára afmæli
sitt 18. jan. 1934. Voru skeyti
send þennan dag þeim Vestur-
Islendingum er í stjóm félags-
ins hafa verið af félagsstjórn-
er búið að færa til útgjalda á
rekstursreikningnum kr. 345,-
105.49 til frádráttar á bókfærðu
eignaverði
eigna félagsins, og álítur fé-
lagsstjómin þær afskriftir hæfi-
1931.
„ , 4 .. * .1 skuldirnar, en hvorugri verið
Hæð styttunnar verður næm >
1000 fet. í laginu er hún, sem svarað' Krafðist hana ^ af
flestar stórar styttur eru, eins sendiherranum að Þyzka stjorn-
og giftingar kaka. |)n Serðl f^r
'þvi, hvort Bandarikin nytu ekki
Efsti hluti styttunnar verður
hús um 800 fet á hæð.
* * *
Man., af sára Guðm. Ámasyni. þættur> að það er næstum ó.
(Ræða þessi birtist á prenti mögnlegt að þekkja n°kknm
samkvæmt ósk nokkurra á- mann alveg til hlítar. Við höld-
heyrenda). um að vlð Þekkjum þá, sem við
höfum verið með árum saman.
Umræðuefni mitt í dag er ®n gerum ríð það? Hversu oft
| kemur það ekki fyrir, að maður,
Við vitum öll, að orðið Krist-,sem vlð höldum að við þekkjum,
ur er ekki mannsnafn, heldur Serlr eitthvað, sem við eigum
orð, sem hefir ákveðna þýðingu, alls elílíl von á- ^lð seSÍum Þa
aðra en þá, að auðkenna einn!'Þessu hefði eg ekki
vissan mann, svo að hann þekk- trúað um hann. En hvað er
þeirra réttinda er aðrir lánar- ist frá öllum öðrum; en það er Það annað en yfirlýsing um að
inni heima, en þeir eru Árni leSar- Árið 1931 var reksturs-
Eggertsson, Ásmundur Jóhanns-
son og Jón Bíldfell. Fylgir hér
með skeytið til eins þeirra:
Rvík. Ir8. jan. 1934
Mr .Árni Eggertsson,
Winnipeg, Man.,
Stjórn Eimskipafélags íslands,
SambandsþingiS
Sambandsþingið kemur sam-
skipanna og fast- ,an a mor^un ^25- ian j' því yfir að hann hefði lækkað
lagaákvæða og sum mjog mikil-
væg, er sagt að fyrir þingið
verði lögð. Er búist við miklum
umræðum um sum þeirra og að
þingið muni standa lengi yfir.
drotnar Þýzkalands nytu. jsú eina þýðing, sem manna-
Þessi óvanalega ákvörðun af nöfn yfirleitt hafa. Kristnr er
hagnaður áður en afskriftir
voru færðar til útgjalda kr.
276,535.62, svo að útkoman fyr-
ir síðast liðið ár hefir orðið
betri, sem nemur kr. 68,569.87,
en þar af eru 65. þús. kr. hækk-
aður styrkur úr ríkisstjóði.”
Það skal og tekið hér fram,
samansöfnuð á hátíðafundi að að með bókverði eigna félags-
Reynistað, vegna 20 ára af-
mælis Eimskipafélagsins, send-
ír yður hjartanlegar þakkir og
vinarkveðju fyrir alt starf yðar
ins í skýrslunnni, er átt við
verð eignanna, eftir að afskrif-
að hefir verið svo og svo mikið
á hverju ári í þessi s. 1. 20 ár.
frá upphafi í þágu félagsins. 1 sjálfu ser á þa, ðbókverð þvi
íslenzk þjóð fagnar samvinnu
við Vestur-íslendinga.
Eggert Claesen
forseti.
Sama skeytið var sent Mr. J.
Bíldfell og Mr. Á. P. Jóhanns-
son. Svaraði Árni Eggertsson
og þeir vinakveðjunni sem hér
fylgir:
Hr. Eggert Claessen,
Reykjavík, Iceland.
Hjartans þakkir fyrir vinar-
kveðjur. Við óskum yður og
meðstjómendum Eimskipafél.
allra blessunar og félaginu vax-
andi gengis.
Til þess að gefa Vestur-ís-
lendingum ofurlítið yfirlit yfir
hag félagsins, skulu hér birtar
tvær málgreinar úr skýrslum
þess við lok ársins 1932. —
(Skýrslur yfir rekstur ársins
1933 eru væntanlegar 25 júní
1934; þá er ársfundur félags-
ins). Um efnahag félagsins
segir:
“Eins og reikningur félags-
ins fyrir 1932 ber með sér, nema
eignir þess, með því eignaverði
sem bókfært er, kr. 4,110,210.77,
og skuldir,.að meðtöldu hlutafé,
sömu upphæð. Skuldir félags-
ins aðrar en hlutafé nema kr.
2,429,460.77 og haJfa iþainnig
lækkað um 26. þús. krónur á
árinu vegna afborgana á skuld-
um. Eignir hafa einnig lækk-
að um sömu upphæð.”
Nýr forseti á Cuba
Forsetar á Cuba hafa ekki orð-
Roosevelts hálfu, var tekin eftir
að ríkisbanki Þýzkalands lýsti
vexti á útlendum lánum nm
35%, en undanskilin því ákvæði
væri þó vextir á lánum frá
grískt orð, ofurlítið breytt, og
þýðir hinn smurði, þ. e. sá, sém
smurður hefir verið með olíu,
eins og gert hefir verið frá því
mjög snemma á tímum og enn
er gert í kaþólsku kirkjunni við
við höfum ekki þekt hann?
Þetta verður mjög Ijóst, ef við
lesum æfisögur nafnkendra
manna eftir fleiri en einn höf-
und. Æfisögur Napóleons skifta
víst hundruðum og æfisögur
Lincolns eru orðnar fjölda
margar. En enginn mundi láta
sér detta í hug, að hann fengi
Svisslandi og Niðurlöndum, er vígslur. f daglegri merkingu
að fullu yrðu greiddir, sem áður. hefir orðið fengið á sig sömu alveS refta hugmynd um þessa
William E. Dodd sendiherra Iþýðingu og eiginnnafn ,svo að tvo menn, þo að hann læsi allar
Banadaríkjanna í Berlín, hefir ver venjulega skiljum orðin
ekkert orðið ágengt, er hann
hefir borið málið upp við þýzku
Jesús Kristur sem tvö nöfn á
sama manni. En hann hét að-
ið ellidauðir í sessinum undan-
farið. f síðasta blaði var sagt
Carlos^lSvia.^^Á öðíum ^degi hafa "^S11^ fé 111 að bonum var gefinn af fylgj-
ríkisstjórnar sinnar varð hann skuldina skllvísleSa- eða a gjald- endum hans, eða, ef til vill, tok
rk s j ar mna > a ð na n|d . fé , t}1 annars var. hann sér hann sjálfur, hafi hann
að rýma sessmu. Sá er nú er :uegl> en Ienu se 111 annars var -
tekinn við, heitir Carlos Mend- ið> °S Þar á meðal 111 að kauPa
ieta. Er hann sá sjötti, er upp' W'zk verðbréf UPP 1 Bandaríkj-
í forsetastólinn stígur á tæpum unum a iágverði
fimm mánuðum.
Messa í Sambandskirkju
stjómina. Telur hann hana þóielns Jesús, Kristur er titillinn,
trúað því að hann væri Messías
inn, sem engan vegin er víst.
Mendieta er 60 ára; hann er
þaulvanur stjómmálamaður og á sunnudagskveldið kemur. —
hefir verið þingmaður um langt Séra Philip M. Pétursson prédik-
skeið. Hann er og gamall her- ar. Sunnudagsskólin byrjar kl.
maður. ! 11. f. h. messan kl. 7 e. h.
ekki skylt við eiginlegt eigna-
verð. T. d. mun nú skipið
“Gullfoss”, elzta skip félagsins
sem næst alt afskrifað, en hefir
þó verið haldið svo við, að það
er nálega eins gott og þegar það
var keypt.
Þegar félagið fór af stað fyrir
20 árum, átti það tvö skip í
förum. Nú eru þau sex. Heita
þau: “Gullfoss”, “Brúarfoss”,
“Lagarfoss”, Goðafoss”, “Detti-
foss” og “Selfoss”.
Félagið hefir á hverju árí
getað sýnt nokkum ágóða, þó
hluthafa arður hafi ekki ávalt
verið greiddur. Og rastir og
boða kreppunnar, hafa “foss-
amir” klofið klaklaust.
í niðurlagi ræðu sinnar á árs-
fundi Eimskipafélagsins 24. júní
1933, kemst hinn ágæti fram-
kvæmdastjóri, Guðmundur Vil-
hjálmsson svo að orði, að —
“Eimskipafélagið hafi réttilega
verið kallað óskabarn þjóðarinn- j þruskið og hlupu út. Hrópuðu
ar”. Það er víst enginn efi á ■ þeir upp og spurðu hverjir á
þvf, að stofnun þessi á óvana-1 þakinu væru. Hlupu þá þjóf-
legum vinsældum að fagna hjá! amir í hendings kasti niður
íslendingum hvar sem eru
æfisögúmar, sem um þá hafa
verið ritaðar. Engum tveimur
höfundum ber alveg saman í
öllum atriðum, þó að þeim séu
aðalatriðin f lífi mannanna ve!
kunn. Ein sú lang nákvæmasta
æfisaga, sem er til, er hin
merkilega æfisaga dr. Samúels
Johnson eftir Boswell. Dr. John-
En úr því eg mintist á þýð-!son fæödist árið 1700 og dó
ingu orðsins Kristur, á líkal árið 1784- B°swell var honum
máske vel við að gerð sé grein i mí°S nákominn, fylgdi honum
fyrir hinni upprunalegu merk- bverf sem hann fór og tók ná-
HARÐFENGUR ÞJ0FUR
Síðast liðinn fimtudag var um niður, og fór bæði aftur
öryggis skápur sprengdur upp á og framhjól bflsins yfir hann.
skrifstofu Prince Edward knatt- Annar fólksflutningsbíll var á
leikastofunnar 273^2 Portage eftir og staðnæmdist til að veita
Ave., í Winnipeg og stolið úr hinum hálf- eða aldauða manni
honum $300 í peningum.
Þjófarnir voru tveir og fóru
upp á þak byggingarinnar. Brut-
ust þar inn um glugga og kom-
ust á þann hátt inn í skrif-
stofuna. Þegar þeir höfðu
sprengt upp peningaskápinn
aðstoð sína, ásamt bílstjóranum
er ók yfir hann. En þegar þeir
ingu nafnsins Jesús. Það er
samsett úr tveimur hebreskum
orðum: “Jak”, sem er fyrsta at-
kvæðið í nafninu Jahve eða Je-
kvæmlega eftir tali hans og
háttalagi, og ritaði niður með
óþreytandi elju alt, sem honum
fanst þess vert að ekki félli í
eru rétt komnir að hinum dauð- jmörg mannanöfn í ýmsum mál-
vona, bregður hann undir siglum hafa verið mynduð úr orð-
hóva ,sem var hebreska nafnið gleymsku- En þrátt fyrir þessa
á guði og “hoshia”, sem þýðir nákvæmni, geta þeir, sem æfi-
hjálp. Jahve hjálpar, eða frels- s°guna lesa> auðvitað ekki gjör-
ar, er þýðnig orðanna beggja, bekt manninn.
og þau urðu að algengu manns-1 Það segir sig þá sjálft, hversu
nafni, Jósúa, Jesús. Jesús frá erfitt það muni vera, að þekkja
Nazaret var ekki fyrsti mað-! þá menn, sem hafa lifað fyrir
urinn, sem bar nafnið, flestir hundruðum ára, og ekkert nema
munu kannast við nafnið Jesús fremur ógreinilegar sagnir er til
Síraksson úr einni hinna svo um. Við getum tekið hvern af
nefndu apókrýfisku bóka. Fjölda þeim mönnum, sem íslenzkar
fornsögur segja frá, og alt, sem
við getum um hann vitað, er
fótum og tekur á rás. Hlupu
bilstjórarnir lengi á eftir honum,
því þeir héldu hann brjálaðann
sem í voru $300 og voru á leið- af meiðslum. En hann reyndist
um, sem þýða guð, og ýmsum
öðrum orðum, t. d. má benda á
gríska nafnið Þeodoros, sem er
bara hrafl. Nú voru þeir samt
svo merkir menn á sinni tíð, að
mönnum fanst að sögurnar um
samsett úr Þeos, guð, og dor-'þá mættu ekki gleymast; þær
inni ofan af þakinu, urðu mennjþeim sem öðrum frárri á fætijon, gjöf, og á fjölda margrajvoru sagðar, gengu mann fram
er í bygginguni unnu, varir við og þeir mistu einnig sjónar af íslenzkra nafna mætti benda, af manni, þangað til þær voru
Það var heilladagur fyrir ís-
lenzka þjóð er félagið var stofn-
að. Hvað orðið hefði um flutn-
inga og skipaferðir milli ís-
lands og annara landa á stríðs-
árunum, ef ísland hefði ekki
átt sín eigin skip, er ekki auðið
að segja. Og með þrí er þó
ekki talið nema lítið af þeim hag
sem íslandi hefir frá stofnun
Eimskipafélagsins stafað.
einn símastaurinn og út á göt-
una. Var lögreglunni strax
tilkynt þetta en menn er við-
staddir voru hlupu á eftir þjóf-
unum. Reyndust þjófarnir þeim
öllum frárri á fæti, svo í sund-
ur dróg með þeim.
Þjófarnir máttu auðvitað ekki
vera að því að líta til hægri eða
vinstri. Þegar yfir á Carlton
stræti kom, rann fólksflutnings-
bíll á annan þeirra, skelti hon- fimm að deglnum.
honum. Þegar þeir komu aftur
móðir til bfla sinna, voru þar
lögreglumenn og hópur manna, i
sem eltingaleikinn háði. Er
skemst frá að segja, að þessir
harðfengu og slungnu þjófar
komust undan og hafa enn ekki
náðst. Um þann er ekki varð
fyrir slysinu, er það ef til vill
ekkert ónáttúrlegt. En íhitt
þykir furðu sæta, að sá er bíll-
inn fór yfir, skyldi ekkert við
það dasast, eða missa mátt til
að hlaupa.
Þetta skeði um klukkan hálf
Sem eru af sama uppruna.
; ritaðar, til þess að komandi
Vitanlega skiftir þetta litlu kynslóðir mættu eitthvað vita
máli; nöfn, hver sem hin upp- umNþá menn, sem þær voru um.
runalega merking þeirra hefir En við þekkjum þá ekki betur
verið, eru hvort sem er ekkert en svo, að um þá alla geta ver-
annað en orð, sem eru notuð ið og eru mjög skiftar skoðan-
til þess að greina einstaklinga ir. Maður þarf ekki annað en
hvern frá öðrum. Samt má
gjaman hafa það hugfast, að
orðið Kristur hefir guðfræðilega
merkingu, en að Jesús er eins
og hvert annað mannsnafn.
Eitt af þvi allra erflðasta er að
eignast ákveðna og fullnægjandi
hugmynd um nokkum mann.
Við getum aldrei verið viss um,
að hlusta á rnenn tala um Njálu
og höfuðpersónur hennar. t
augum sumra er Njáll speking-
ur og göfugmenni, en í aug-
um annara er hann að vísu
vitur en slægur bragðarefur. Og
hið sama er að segja um aðrar
persónur sögunnar.
Frh. á 4. bls.