Heimskringla - 28.03.1934, Blaðsíða 1

XLVIII. ÁRGANGUR.
NÚMER 26.
wnSTNIPEG MIÐVIKUDAGINN 28. MARZ 1934
ALLSHERJAR SOLURAÐ I CANADA
um þeim, er blöðin birtu af
rannsókn Stevens-nefndarinnar,
yrði bent á hvað búðir þessar
með þeim, að það þyrfti að gera
nýja o§ sérstaka samninga við
Bretland, ítal.u og Þýzkaland
þvf til tryggingar.
VERKFALLl LOKIÐ
Verkfallinu í bílaiðnaði Banda-
í tillögum Breta felst, að þær ríkjanna ,sem staðið hefir .yfir
þjóðir, sem mestan vopnaútbún- nokkrar vikur, lauk s. 1. mánu-
Sú frétt barst í gær frá Ott- sölumöguleikar eru á hinni eða hefðu með lágverði á verningi
awa, að Bennettstjórnin hefði þessari vöru, svo að hann geti sinum sparað almenningi mikið
lagt frumvarp fyrir þingið s. 1. bagað framleiðslu sinni eftir því fe> ÞV1 Þa® væri önnur hliðin á
mánudag, er gerir ráð fyrir að sem bezt sér í hag. málinu, er um áhrif af innkaup- að hafa, mínki hann, en þeim dag. Var verkfallið orðið svo
nefnd verði skipuð, er eftirlit j “National Marketing Board um Þeirra í stórum stíl væri að | þjóðum sem lítinn vopnabúnað alvarlegt, að stjórnin skarst í
hafi með sölu og markaði á ná- Act’’, eru lögin nefnd, er að ræða- j hafa ,sé leyft að auka hann. í leikinn. Og fyrir milligöngu
lega öllum afurðum landsins. I myndun þessarar stofnunar
TEKJUSKATTURINN í
um að þei rhafi í raun og veru
meira með þessu' unnið, en
vinnuveirendur, því eftiriit
stjórnarinnar verði nú betra en
áður og á lög og réttindi þeirra
í frumvarpi þessu er talið að lúta. Og aðal-bækistöð stofn- j
felist víðfeðmari og róttækari unarinnar verður í Ottawa.
löggjöf, en nokkru sinni áður' öll Vestur-fylkin hafa lýst
hafi verið borin upp í þingi velþóknun sinni á hugmyndinni
MANITOBA
verði ekki eins gengið fyvir
tölu þeirra þjóða er lítinn vopna- Roosevelt forseta hafa nú bragðið cg vinnuveitendur hafa
útbúnað hafa kemur Þýzkaland. verkamenn og vinnuveitendur, oft leyft sér að gera. Kaup og
Og það meira en nægir til að sæzt. jvinnutími er ákveðinn. Aftur á
ýfa skap Frakkans gegn af- Tillögur Roosevelts forseta móti telja vinnuveitendur verk-
voru þær, að skipa
herafla þjóðirnar þurfi til þess þriðji á að vera óháður og skip- aðilar télja sig óhultari með
Á árinu 1932 greiddu 21,210 j vopnunartilfógum Breta. En voru þær) að skipa þriggja | föllum með þessu afstýrt og úr-
Canada. j um stofnun þessarar sölunefnd- manns tekjuskatt í Manitoba-! sk°ðun Breta er sú, að mínkun manna nefnd til þess að gera skurðir þessarar nefndar hugga
Það sem ráð er fyrir gert, er ar Bennett-stjórnarinnar. — fylki, en allur skatturinn sem ' vopna-útbúnaðar verði aldrei að út um þrætUmál verkamanna og j Þeir sig við að ekki verði ósann-
að eftirlitið nái til sölu' á öllum Bændafélög hér vestra liafa Brackenstjórnin heimti nam! veruleika, nema að mælikvarð- vinnuveitenda. Skulu vinnuveit,-1 gjarnari í þeirra garð eða harð-
búnaðar-afurðum, viðartekju águr hreyft henni eða jafnvel $798,593.22. inn sé hinn sami fyrir allar þjóð- endur kjósa einn mann í nefnd- ari en kostir þeir er verkfalls-
og fiskiveiðum, öllum frumiðn- haft hana á stefnuskrá sinni. vAðeins einn maður hafði ir °s hvíli á því hvað mikinn ina og verkamenn annan. Hinn menn oft setja. Hvorutveggju
aði, nema náma rekstri. Enda getur ekkert spursmál skattskyldar tekjur, er námu"'"’""" l"”'"
I nefndinni verða menn er verið um þörfina á fullkomn- «50 qa0 a 4rinu t skatt af beim
kosnir verða af þeim er starfa ara eftirliti með útbýtingu og grei’ddi hann $10 412 00
f elnhTOrt ; »8ta á rtrum b&ufcu... , En tr4 ,i0>000-»15.»00
um einhverrar stjórnardeildar j ur að því á þinginu, hvort eftir-
sambandsstjórnarinnar, að lík- iit þetta næði til sölu á hveiti,
indum akuryrkjumáladeildar- svaraði hann, að hveitiræktin
innar. Að minsta kosti barværi vissulega skoðu'ð ein af
Hon. Robert Wier akuryrkju- greinum búnaðarins.
málaráðherra fru'mvarpið upp í| Sú spurning mun mörgum
þinginu. En hugmyndin sem að, koma í hug, hvort hér sé verið
að halda við eða vernda
innan lands.
Ef halda á áfram í það óend
fri® ar stjórnin hann að líkindum.
Úrskurði þessarar nefndar hafa
hvorutveggja aðilar iofast til að
Þegar Mr. Bennett var spurð- gkattskyldar tekjur höfðu 106 j aniega að efla her, segja Bretar hlýða.
manns. Skattur þeirra nem
$86,543.29.
að ekki væri vanþörf á að end- Annars er reglugerð sú, er
urskoða Locarno-samningana, nefnd þessi hefir við að styðjast
fiaio-a ^nv'en samkvæmt Þeim er Frökk- eða fer eftir> ekkert annað en
™>k'N 1 LJ S J f ttiH Um aðSt°ð h6ÍtÍn af Bretum’ landslögin (NRA) og að gfiet.a
kið er skatt greiddu af tekj- £<æti Frokkum því komið það hess að hlunnindi beeeia aðila
um, sem meira námu en $3000 pess að munninín neSSJa aðiia
á ári. Samt höfðu 908 manns
ver.
séu varðveitt. Finst verkamönn-
þessu og er það í sjálfu sér mik-
ilsvert, þó ekkert annað hafi
unnist við það.
Roosevelt forseti hreyfði því
um leið, að hann vonaði, að á
þessum grundvelli yrði gert út
um misklið milli vinnuveitenda
og verkamanna í öllum greinum
eða við hvaða störf sem um
væri að ræða.
baki því liggur að kjósa þessajað fara að dæmi Roosevelts for- “iUi 23 Þnsund áðllara f^'jVILJA NRA FYRIR CANADA
menn í nefndina, er að gefa seta. Að sumu leyti má líkleg- m' W m SRattur Peirra _____
framleiðendum vald sjálfum til ast segja, að lög þessi minni á ^
að hafa umboð og eftirlit með ýmsar reglugerðir (code) hans. ®n Þelr sem $1,000. arstökjur
sölu sinna eigin afurða. j En þau minna þó ekki síður á iiafa og þaðan af minna voru
Þessi sölu-eftirlitsnefnd sam- samvinnustarfsemi þessa lands, f®>ÞÞl talsins og skattur þeirra
bandsstjórnarinnar er ætlast til Svo sem störf hinna ýmsu sam- nam $147,904.24. Mikill hluti
að hafi samvinnu við sölunefnd- laga. alls skattsins, eða hátt upp í tvo
ir í fylkjum landsins, sem ætl-; Enginn skyldukvöð mun á Þriöju, er frá vinnufólki í bæj-
ast er til að einnig verði stofn- mönnum hvíla um það, að láta um> fremur láglaunuðu flestu.
aðar. Sölunefnd sambands- sölunefnd þessa hafa eftirlit Aðeins 20 bændur greiddu
stjórnarinnar verður því mið-
stöð þessara samvinnustofnana.
Verksvið nefndarinnar eða
þessara stofnana verður afar
víðtækt. 1 einu orði má segja,
að það sé fólgið í því að koma
skipulagi og reglu á sölu afurða
landsins. Og því er bæði það
samfara, að hafa gætur á mark-
aðs möguleikum erlendis og
hinni beztu sölu á afurðunum
sem möguleg er. En vald nefnd-
með sölu framleiðslu sinnar. — skatt, er alls nam $278.37.
En felstum •mun þó þykja álit-j Skattur giftra manna er voru
legra, að fela henni umsjón 9,157 nam $542,531. En skatt-
með sölunni. En allir framleið- J ur er ógiftir greiddu, er voru
endur, er það gera, verða að 12,053 talsins, nam $256,061.
hafa skýrteini (license) frá
Af vinnulaunaskattinum næst
ekki í greinilegar skýrslur fyr
sölunefndarstofnunum til þess.
Vér sögðum að sölunefnd en f iok aprii mánaðar.
þessi minti á samlögin. Vér,_________________________
værum ekkert hissa á þó þarna SJÖ MANNS FARASt f BRUNA
yrði með tíð og tíma um 100%; _______
samlög að ræða í flestum grein-
arinnar nær lengra en það. Hún' um frumiðnaðar þessa lands. j 1 Þorpmu Bowsman í Mam-
getur á hvaða tíma sem er A sambandsþinginu hefir loba forust 7 manns 1>húshruna
rannsakað heima fyrir hvað all-
ir þeir er vöruna fara með, eru
að gera. Hún lítur eftir því
hvað mikið þeir taka fyrir sinn
snúð, hvaða verkalaun þeir
frumvarp þetta ekki enn verið S- k Þriðjuúag. Það var að
rætt að ráði eða gagnrýnt af morSni sem bruninn varð, er
stjómar-andstæðingum. Mun! húsbóndinn> philiP GillesPie a^
þeim hafa þótt til stórræða efnt nafni> 'ar að kveikja UPP eld-
með fru'mvarpinu, og því betra Bann kveikti UPP meú steinolíu
greiða, á hvaða verði þeir kaupa að geyma það með sér fram ,Blzti sonur hans stóð hjá, en
hana o. s. frv. Bóndanum verð- yfir páska, sem þeir hafa um1 áður en varði logaði í fötum
ur og vissulega tilkynt hverjir það að segja. ,hans. Hljóp faðir hans með
____________________ _______________________ ! hann út í snjóskafl til að
stjórninni að taka 2(4 mlljón'slökkva 1 íötimnm. En meðan
dollara lán til að greiða hluta Þvf fór fram stóð húsið í björtu
fylkisstjórnarinnar aí atvinnu- bali< p orst konan er inni 1 hús-
leysisstyrknum. Hann bjóst við ^inu var °S sex börn hjónanna.
að lánbeiðninni yrði beint til ] “
sambandsstjórnar. NÝR KANSLARI
KEPT UM HOCKEYBIKAR
LAUNAHÆKKUN
Fyrir rúmu ári voru laun
sambandsstjórnarþjóna lækkuð
um 10%. Á stjómarráðsfundi
s. 1. mánudag í.Ottawa, er sagt
að rætt hafi verið um að hækka
laun þeirra aftur, er þessu nem-
ur, er $1500 og þaðan af minni
árslaun hafa. Kostnaður sem af
þessu leiðir fyrir stjórnina, nem-
ur aðeins 2(4 miljón dollara.
EFRIMÁLSTOFA Á ÍRLANDI
AFNUMIN
Manitoba-háskóla Alumni fél.
hefir borist tilnefning Dr. J. W.
Dafoe, ritstjóra blaðsins Free
Þingið á írlandi (the Dial Press> sem kanslara (Chancell
Eirann) samþykti s. 1. fimtudag, orj háskólans, í stað erkibisk-
hefðu laun allra verið hækkuð, að afnema efrimálstofu' þings-, nPs p> Matheson, er tilkynt
ins. Frumvarpið flutti Eamon'hefir> a® hann segi stöðunni
de Valera forseti og það var lausri við lok skóla ársins.
samþykt með 79 atkvæðum í stöðu þessa, sem það meðal
gegn 43. jannars er samfara, að útbýta
De Valera var sérstaklega í heiðurs-viðurkenningum háskól-
nöp við efrimálstofuna vegna ans, munu ávalt hafa verið vald
Menn frá félögum smásala
(Retail Merchants Association)
í Manitoba og Saskatchewan-
fylkjum komu fyrir Stevens-
nefndina í Ottawa eigi alls fyrir
löngu. Voru þeir eindregið með
því, að lög yrðu samin, er kæmu
í veg fyrir að deildar og keðju-
verzlanir héldu' áfram upptekn-
um hætti í viðskiftum, er til
verstu einokunar hefði leitt. —
Vilja þeir að viðskifta-reglur séu
löggiltar er ákveði söluverð vöru
og vinnulaun verzlunar þjóna,
svipað og gert er í Bandaríkj-
unum, og sambandsstjórnin hafi
eftirlit með því eins og þar. —
Ætla þeir farsælast, að slík
skipulagning nái einnig til stór-
sölu og iðnaðarreksturs eða til
allra viðskifta. Deildarverzlan-
ir kváðu þeir hafa eyðilagt
kaupmensku í sveitum og þorp-
um með póstpöntunar-aðferð-
inni og í bæjum hefðu þær, á-
samt keðju-viðskiftunum lagt
hana að velli, með afsláttar
sölu-aðferðinni, sem oft gengi
svo langt, að iðnaði og fram-! mikiu
leiðslu landsins stæði hætta af
henni. Bentu þeir í því efni á
hve hurð hefði skollið nærri
hælum með að framleiðsla á
mjólk sem markaðsvöru í Mani-
toba legðist niður, er verzlanir
þessar í Winnipeg fóru að nota
hana sem agn fyrir kaúpendur
og bóndinn varð að selja hana
sér í stórskaða eða ódýrara en
hann gat farmleitt hana. Þann-
ig stafaði ekki aðeins viðskift-
um smáþorpanna heldur einnig
iðngreinum landsins hætta af
núverandi viðskiftafyrirkomu
FRÁ ÍSLANDI
Um Hockeybikar Þjóðræknis- Ásgeir Ásgeirsson
félagsins verður kept af íslenzk- j
um hockeyleikflokkum næst-! forsætisráðherra hefir á fundi
komandi fimtudags- og laugar- f kjördæmi smu núna fyrlr
dagskvöld í Olympic Rink. _lhel^na yfir Því, að hann
Byrjar klukkan 7.30 bæði kvöld- muni ekki, að óbreyttri aðstöðu,
in bjóða sig fram fyrir Framsókn-
arflokkinn við næstu kosningar
,og að hann muni heldur ekki
jbjóða sig fram fyrir neinn ann-
an flokk.
Handhafar bikarsins nú eru
“Fálkarnir”, Hockeyflokkarnir
er nú keppa eru “Pla-Mors” í
Winnipeg, og hockey flokkar
frá Glenboro, Gimli, ásamt Gol-
den Eagle flokkinum í Winni-
peg.
FJÁRSJÓÐUR STAVISKY
FUNDINN
eða þeirra er yfir $1500 árslaun
hafa einnig, hefði þetta haft í
för með sér 8 miljón dollara
kostnað fyrir stjórnina.
FELLIBYLUR f NEW
ORLEANS
Fellibylur með steypiregni
varð s. 1. mánudag í New Or-
leans. Olli hann miklum skemd-
um á húsum og mannvirkjum,
svo sem símum og ljósaleiðsl-
um. Um 100 fjölskyldur urðu
húsviltar. Fjöldi manna meidd-
•st einnig, en um dauðsföll, er
ekki getið.
MEIRI LÁN
frumvarps er hún feldi fyrir ir háskólamenn og þeir er
honum, er bannaði mönnum að ^ flokkspólitík hafa látið sig lítið
bera einkennisbúninga póli- skifta. Hvorugt þessara skil-
Um sjö hundruð og fimtíu
þúsund dollara virði af gull- og
gimsteina munum, er f jársvikar-
inn miklj Stavisky átti, hafa nú
fundist í veðláns verzlun í Lon-
don. Skaut Stavisky þeim und-
an, er hann sá að fjárhagsvand-
ræði steðjuðu að. Hrökkva fjár-
munir þessir lítið upp í hina
l miklu 40 miljón dollara skuld
Stavisky veðláns-stofunarinnar
í Bayonne. Er hætt við að
fundur þessa fjár verði aðeins
til að gera menn ennþá ergilegri
en áður út af fjársvikunum,
sem af hefir leitt bardaga og
blóðsúthellingar á götum París-
ar og tveimur stjórnum landsins
hefir orðið að falli.
Spilahús
í litlu þorpi í Devonshire í
i Englandi er einkennilegt hús,
tízkra flokka.
Efrimálstofuna
kva?I hann
yrða hefir
kanslari.
hinn nýtilnefndi
hafa verið
landið.
til ills eins fyrir
LEITA Á NÁÐIR BLAÐANNA
FRAKKLAND OG AFVOPNUN
Ekki lítur neitt betur út en
áður með afvopnunarmál Ev-
Bréf birtu' dagblöðin nýlega rópu þjóðanna, sem BretJand
frá fyrirliðum keðju-verzlan- hefir verið að beita sér fyrir
anna, bæði þeirra er matvöru-,1 undanfarið. Síðast liðinn laug-
tóbaks- eða lyfjasölu reka, er ardag tilkyntu Frakkar að þeir
Forsætisráðherra John Brack- með sér báru, að þeir hefðu gætu ekki gengið að þeim skil-
en skýrði frá því á fylkisþinginu ^ fundið að máli ritstjóra flestra málum, er í tillögum Breta feld-
s. 1. mándag, að hann legði senn stórblaða landsins og farið fram ist. Báru þeir því við, að ör-
tillögu fyrir þingið um að leyfa1 á það við þá, að jafnframt frétt- yggi Frakklands yrði svo skert
lagi deildaverzlananna og keðj-
anna. Vesturlandið kváðu þeir
í bæjum, þorpum og sveitum
vera talandi vott þeirra illu af-
leiðinga er það hefði.
Ontario-fylki tekur í sama
strenginn, vill að reglugerð
(code) sé löggilt og sambands-
stjórnin líti eftir að henni sé
fyigt-
Fyrir rannsóknarnefndinni
drógu þessir menn úr Vestur-
fylkjunum upp ömurlega mynd
af því hvernig smábæja og
sveitalífinu hefði hnignað af
völdum viðskiftafyrirkomulags-
ins, er auði landsins væri að
safna í fárra hendur, og á hina
hliðina af lágum vinnulaunum,
hinna einráðu verzlana í stór-
bæjum, þar sem unglingum og
kvenfólki væri goldið svo
skammarlega lágt kaup, að ekki
væri hægt að draga fram lífið
á því.
sem maður nokkur hefir látið
byggja fyrir peninga, sem hann
hefir unnið í spilum. Húsið er
fjórlyft—sín hæðin fyrir hvern
lit í spilunum. 13 dyr eru á
því — einar fyrir hvert spil í lit
— og 52 gluggar — einn fyrir
hvert spil.
Jón Leifs
Nobelsverðlaunaskáldið heims-
fræga, Romain Rolland, er nær
því jafn þektur tónlistarfræð-
ingur, enda var hann um skeið
prófessor í tónlist við Sorbonne-
háskólann mikla í París. Hefir
hann ritað merkilegar æfisögur
tónlistarjötnanna Bethovens og
Handels. Að því er blaðið “Vís-
ir” hermir hefir hann nýlega, að
gefnu tilefni, ritað íslenzka tón-
skáldinu Jóni Leifs svohljóðandi
bréf:
Kæri herra Jón Leifs.
Eg þakka yður hjartanlega
lögin fyrir söng og píanó, sem
þér voruð svo góður að láta
forleggjara yðar senda mér og
eg samfagna yður vegna þeirra.
Þau sýna karlmannlegan frum-
leik (male originalité); falland-
inn og hljómarnir eru hvort-
tveggja í senn mjög gamlir og
mjög nýir, það er stundum hægt
að segja: miðaldalegir og fram-
tíðarlegir — með undirtónum
úthafsins. Þetta er algerlega
norræn tónlist, — eins og hún
á að vera. Eg heilsa hinni
miklu eyju, sem endurhljómar
í yðar list.
Yðar einlægur
Romain Rolland
Má bréf þetta teljast mikill
sæmdarauki hinu unga tón-
skáldi. — Dagur.
ESdur Leggur Stórborg í Rústir
Síðast liðinn fimtudag kom talin ein með fegurstu hafn-
upp eldur í borginni Hakodate borgum.
í Japan, er lagði 25,000 bygg- norðan Tokíó er hún
, talin stærsta borgin í Japan og
mgar — um þrjá fjorðu borgar- , , , , °
su tiunda í roð storborga lands-
innar — í rústir.
Sex hundruð og fimtíu manns
fórust í eldinum, en 460 meidd-
ust. íbúatala borgarinnar er
213,000.
Borgin stendur við sjó á Hok-
kaido-eyju sunnan verðri og er
ms.
Orsök brunans var ógurlegt
stórviðri af suðvestri og stóð af
opnu hafi. Léku hús á reiði-
skjálfi og skektust á grunnum.
Hrundu við það reykháfar unn-
vörpum. Varð af því þetta ó-
slökkvandi bál.