Heimskringla - 17.10.1934, Blaðsíða 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 17. OKT. 1934
ZENOBIA BRÁ TRYGÐUM
Á svölunum fyrir húsi Mrs. Pennypeppers
(sem leigði herbergi og seldi mátíðir) stóð Dr.
Tibbitt, hnepti að sér glófum og rendi auga
eftir aðalstrætinu í Sagawaug. Sá góði pillu-
fræðingur hafði gilda ástæðu til að vera á-
nægður með sjálfan sig og alt annað; hann
hafði mikla aðsókn, gott atlæti og íbúð, var
laglegur og vel búinn, svo hann mátti vel vera
ánægður með veröldina. Hann mátti vel vera
ánægður með Sagawaug, því að laglegri smá-
bær var ekki til. Læknirinn rendi auga yfir
hið mannlausa stræti og einmitt á húsið sem
hann ætlaði sér að kaupa, vænt hús með kvist-
um og stórum garði, sem náði niður að á.
Það hús var mannlaust í dag eins og öll
önnur. Að húsabaki í hverjum garði blakti
þvottur í blástrinum en hvergi sá á bera
handleggi innanum þá hvítu bólstra. Circus-
inn var kominn til Sagawaug.
í því læknirinn steig upp í kerru sína,
kom strákur hlaupandi og kallandi:
“Doktor! komdu fljótt, sýningin er að
brenna og fíllinn með mannsvitið er rétt að
segja orðinn að steik.”
“Farðu ekki með þetta flapur, Jonni,”
svaraði læknirinn.
Strákur sór um og sárt við lagði, að þetta
væri alveg satt, hann hefði séð það sjálfur
með eigin augum.
“Seztu iþá upp í og ef þú ert að fara með
gabb, þá skal eg stinga þér í ána.”
Nú er þeir óku sem leið lá, sagði Jonni
sögú sína, sem snerist mest um olíutunnu
undir stórum vagni með Daniel í ljónagryfj-
unni og kerti og svo kom sprenging og engan
sakaði nema fílinn með mannsvitið og apinn
með hringuðu rófuna féll í yfirlið af hræðslu
og hvort læknirinn hefði nokkum tíma vitað
til þess fyrri ,að það hafi liðið yfir apa?
Þegar þeir komu á sýningarstaðinn sáu
þeir mikla þyrpingu kringum eitt tjaldið, þá
sannaðist saga Jonna af óþef, líkt og leður
væri að brenna. Dr. Tibbitt tróðst gegnum
þvöguna og sá hvar gríðarstór fíll lá á hliðinni,
með mikla brunaskellú á bógnum; hann engd-
ist sundur og saman og stundi rymjandi; á
höfðinu bar hann húfu af rauðu klæði, í lík-
ingu við húfur brezkra dáta, á stærð við væn-
an kútbotn, bundna með streng eða höku-
bandi, ef segja má um fíla að þeir hafi höku.
Þessi skarlatsrauða ostakirna hallaðist öðru
hvoru fram yfir annað augað, en skepnan var
svo vanaföst og þolinmóð, að hún skaut ran-
anum við og ýtti húfúnni í sömu stellingar, þó
að hún tæki mikið út.
Uppi yfir henni stóð gæzlusveinn fílsins
og eigandinn, stór maður hrukkóttur í framan,
með litað efrivarar skegg og olíuborið hér og
skrúfað. Þessir hörmuðu skaða sinn á víxl.
“Bezti fíllinn í öllum heiminum!” sagði
sýningarstjórinn. “Aldrei hefir Barnum eign-
ast fíl sem kunni annað eins af listúrn og
látum eins og Zenobia. Ó, frá því eg eyði-
lagði sunnudagaskóla picnicið í sumar, hafa
óhöppin elt mig sífeldlega!”
Þessi í milli veinaði fílvörðurinn hryggum
rómi: “Þessi fíll þarna er eins og hún væri
mitt eigið afkvæmi, svo vænt þyki mér um
hana, eða konan mín, ef eg mætti svo segja.
Eg hefi sofið í básnum hennar í fjórtán bölv-
uð ár.”
Meðan á þessu gekk, skoðaði læknir sár-
in og segir:
“Ef þetta er ámóta —”
“Ámusótt!” mælti sýningar eigandinn
reiðilega, “hún hefir enga ámusótt, pillubauk-
urinn þinn, hún er kokkuð, steikt, sviðin!’’
Hinn roðnaði lítið eitt, og segir: “Ef
brúnasár fíla og manna eru ámóta, iþá hugsa
eg að eg geti bjargað fílnum ykkar. Færið
hingað kvartel af femisolíu og rekið þessa
þvögu burt.”
Boðum læknisins var fúslega hlýtt; hann
fór úr treyjunni og tók til verka; honum hafði
aldrei auðnast að sitja við sjúkrabeð ffla og
þótti sú nýjung skemtileg. Eftir klukkustund
var Zenobiu farið að létta; hún var hætt að
rymja, lá á hliðinni, ramlega hlekkjuð við
staur, reifuð í umbúðum.
“Eg skal koma úm hádegi á morgun,”
sagði læknirinn. “Guð almáttugur, hvað er
að tarna?” Zenobia lék rananum um mittið
á honum.
“Þetta er dama, skaltu vita, siðug líka.
Hún veit að þú hefir gert henni til góða og
vill þakka þér með handabandi,” sagði sá,
sem gætti fflsins.
Læknirinn svaraði snúðugt, kvaðst helzt
vilja vera laus við þessháttar eftirleiðis.
Þegar hann kom daginn eftir, voru bönd
á stöngum umhverfis fílstjaldið og innan vé-
bandanna sæti alt í kring, því hærri sem fjær
dró fflnum, öll full af fólki.
“Fékk kvart frá hverjum af þessum
krúmmum, fyrir að lofa þeim að sjá þig búa
um sárin,” hvíslaði hahn að lækninum. —
Seinna sagði hann kunningja sínum frá, að
inræti þess sama læknis væri líkara tinnu
heldur kristinnar manneskju,” neitaði að
snerta við Zenobiu, nema eg fengi áhorfend-
um skildinginn aftur og ræki þú burt.”
En hvorugur hafði ilt af 'þessu. Frá morgni til
kvelds kom fólk langar leiðir til að fá kvarts
virði afgóni á þann sviðna listafíl, en vörður-
inn lyfti horninu á umbúðunum stöku sinnúm,
til að lofa mannfjöldanum að sjá hið skemda
hold. Sýningin fór sína leið eftir nokkra daga
og skildi fílinn efti rmeðan meiðslin voru að
gróa, og hvar sem sýningar hersingin sló tjöld-
um flyktist að múgur og margmenni af því að
fréttin um hinn særða fíl hafði flogið fyrir
henni. Þessú lík, mínir elskanlegir, eru geð
gumu.
Læknirinn hafði jafnvel enn betra upp
úr þessu. Fregnin um lækningu hans á hin-
um særða ffl fór víðsvegar. Fólkið sýndist
halda, að úr því hann gæti læknað fíl, þá gæti
hann læknað hvað sem væri. Hann var sóttur
til umráða frá nálægum borgum, fílhraust
kvenfólk gerðist lasið, til þess að sækja
hann og spyrja með hryllingi spurninga um
“vesalings skepnuna”. Stjóm munaðarlausra
hælisins setti hann á skrá sinna lækna (sem
honum þótti ekki fráleitt, því að börn og
circus ættu vel saman) og helzta blaðið í
'bænum kallaði hann hálærðan.
Hann vitjaði Zenobiu á hverjum degi, en
hún heilsaði honum með háum hrinúm, hún
var líka svo ólm í að heilsa honum með
handabandi, að gæzlusveininn varð að sitja á
höfðinu á henni, gvo læknirinn hefði frið. Hún
var sæmilega gróin eftir tvær vikur og beið
færis að ná fljótri ferð til eigandans; læknir-
inn var því sjúkdórns tilfelli með öllu afhuga,
hafði líka fengið borgunina fyrirfram.
Nú “skeði það einn fagran veðurdag þetta
sama sumar, að dr. Tibbitt skokkaði leið sína
til Sagaæaug í vagni gínum. Hann kom frá
Pelion, næsta bæ, hafði farið þangað þeirra
erinda ,að finna Miss Minetta Bunker, þá ungu
mey, sem hann langaði til að skipa í húsfrúar-
stöðu í húsinú fymefnda, sem átti land niður
að ánni. Þegar hann bar að, hitti hann svo á
að hún var að leggja upp í skamma skemti-
ferð með Tom Matson, í þess unga og efnaða
manns léttavagnL Nú óttaðist læknir vor að
vísu ekki neitt, hvorki í lækningalist né ást-
um, en þegar ungur kvenmaður verst allra
frétta um hvert hún vill stefna blíðu sinni,
þegar efnaðasti ungi maður bæjarins dregur
sig eftir henni og þegar móðir meyjarinnar
styður hinn auðuga mann af öllu megni, þá
er ekki nema eðlilegt að ungur sveitalæknir
sé annars hugar og kvíðafullur um afdrifin.
Satt að segja var læknirinn svo þungt
hugsandi, að hann tók ekki eftir þungu fóta-
taki, sem færðist nær og nær. Hrossið fyrir
vagni hans var næmara, samt, og tók að
fælast. Læknirinn tók í taumana og hafði
sig allan við að kyrra merina. “Ú-ú—hægan,
stúlka, ú-ú”, sagði hann og hropaði svo alt í
einu: “í herrans nafni og—”.
Innum vindaúgað á vagni hans kom nokk-
uð líkast togleður hólki og fór spriklandi um
kinnar hang og þetta var þá einmitt Zenobia,
með keðjuslitur um annan afturfótinn og
raúða ostakirnu á höfði, brokkandi meðfram
kerru hans.pústandi af ánægju og auðsjáan-
lega til þess komin að sýna honum blíðu atlot,
eftir því sem mjúku, leðurslegnu áhaldi með
ibarða brag mátti við koma.
Óttinn rann af honum samstundis og
hann sá hvað þetta var. Ferlíkið var í vinar-
hug, ef ekki meir. Hann hugsaði sér, að ef
hann gæti ráðið við hrossið, þá mætti sér tak-
ast að láta skepnuna elta sig, og þá var
skemsti vegurinn út að tjaldstaðnum að
halda beint áfram gegnum bæinn. Hann
grunaði ekki hversú mikla ást hið stóra hjarta
Zenobiu hafði lagt við hann, og það hjarta var
í stærra lagi, ef dæma mátti eftir eyrunum,
eins og alþýðu truin gerir.
Nú lá leiðin framhjá húsi þar sem Mrs.
Burgee bjó, kona meðhjálparans, hún var vel
metinn sjúklingur, en veiki hennar var svo
háttað, að hún gat s#etið við opinn glugga í
framstofu sinni. Þar sat hún venjulega, þegar
læknirinn fór hjá á sínum húsvitjunar ferðum
og þá brosti hún og hneigði sig til hans, til
þess að láta hann vita, að ekkert gengi að.
En í þetta sinn hljóðaði hún upp yfir sig og
þaut frá glugganum og í sama bíli skaut þar
upp móður hennar, sem var harðger kona þó
gömul væri, hún gerði ekki nema rak upp
hljóð og skelti aftur glugganum.
Læknirinn rölti götuna út að tjaldstað,
með fílinn í togi, en fíllinn lét ranann leika
um hann af mikilli blíðu, hvemig sem hann
hrylti við. Eftir litla stund kom vörðurinn í
ljós. Zenobia sá hann álengdar, öskraði ákaf-
lega rétt við vangann á lækninum, fór út úr
götunni, braut girðingú þar sem-hún kom að
henni, öslaði yfir akurrein og hvarf í skógar-
brún. Læknirinn lét hún einan um að sefa
hrossið og mæta fílsverðinum, sem nú kom
að, fokvondur og ávarpaði lækninn hárri
röddu:
“Hvað á þetta að þýða, hræið þitt, að
hæna að þér fíl og stela trygð hans frá manni?
Þú kant enga mannasiði, heldur hagar þér eins
og hund-tyrkinn. Þessi fíll og eg höfum verið
laxmenn í fjórtán ár og nú ferðu til og reynir
að komasit upp á milli okkar.”'
“Eg vil ekki sjá þinn herjans ffl,” sagði
læknirinn og hafði ekki lægra. “Hvað kemur
til að þú lætur hann ganga lausan?”
“Hún sleit sig upp til að elta þig,” svar-
aði hinn. “Eg sá til ykkar, kóketterandi alla
leið. Ó, eg vissi strax, að þú varst ómerkileg-
ur ræfill, þegar eg heyrði að þú slóst úm þig
með stórum orðum, sem enginn skildi.”
Næsta morgun hrökk læknirinn upp í
dögun; hann hafði verið á ferð utanbæjar
kveldinu áður og þóttist sjá stórit ferlíki á
hraðri ferð í þokuslæðingi, meðfram brautinni.
Nú er hann leit út um gluggann sá hann hvar
Zenobia stóð í miðjum blóma garði Mrs. Pen-
nypepper og ruddist um fast með rana sínum;
hún ruggaði til og frá í ró og næði en allur
skrokkurinn glitraði af dögg. Læknirinn
klæddi sig sem skjótast og þaut ofan til að
hitta þetta mikla trygða tröll.
Tröllið kom þjótandi, þegar það kom auga
á hann, og hann sá ekki annað ráð vænna,
heldur en láta það elta sig út fyrir bæ, áður
en fólk kæmi á fætur og halda því með ein-
hverjum ráðum, þangað til hægt væri að koma
boðum til gæzlumanns og láta hann hand-
sama dýrið. Hann fór fáförnustu götur, en þó
lá leið hans um hjá keppinaut hans í listinni,
og það þótti honum verst, ef hann skyldi verða
á vegi hans. Ekki varð af því, en djákninn
Burgee mætti honúm, með stóran böggul af
líni og ullardúkum undir hendinni; djákninn
var grettinn og ófrýnilegur.
“Góðan daginn, Mr. Burgee,” sagði lækn-
irinn og reyndi að vera framur og léttbrýnn.
“Hvernig h'ður Mrs. Burgee?”
“Henni heilsast vel og á ekki neinum
circús læknum fyrir að þakka,” svaraði djákn-
inn fýlulega. “Og ef þú vilt vita nokkuð
meira um hennar heilsufar, þá spurðú Dr.
PattengiJl. Hann hefir mefra vit en að þjóta
um alla götur með skáldaðan fíl á hælunum,
og hræða kvenfólk heilan mánuð fyrir tím-
ann.”
“Nú, djákni,” mælti læknirinn, “hvað —
hvort er það?”
“Það er drengur,” svaraði hinn byrstur;
“og það var sannarleg guðs miskunn, að það
fæddist ekki með rana og rófu.”
Nú hélt læknirinn fram ferðinni þar til
hann kom að urgirtum bithaga, nálægt skógi
sem umhverfði bæinn á allar hliðar, settist
fyrir í horni stauragirðingar og ætlaði sér að
bíða þar til bónda bæri að eða kálsala og gera
boð með þeim til fílvarðar. Hann þurfti að
gera öðrum boð líka; hann þurfti að vitja þó
nokkurra sjúklinga strax og ef honum tækist
ekki að losna við tröllið von bráðar, þá mætti
hann til með að fá Dr. Pattengill til að vitja
þeirra. Hart var það, en annað úrræði var
ekki til. Zenobia stóð hjá honum, og gerði
ýmist, að þukla hann með rananum eða lag-
færa rauðu kirnuna sem hún hafði á höfðinu,
og nú var farin að verða laus og óstoðug; hún
var auðsjáanlega lukkuleg, öskraði ánægjú-
samlega, reif upp gras og rétti lækninum,
stakk því upp í sig, þegar hann vildi ekki við
því taka; einu sinni tók hann við, þegar hún
rétti honum baldursbrá, en því sá hann eftir,
hún varð svo glöð við, að hún eyðilagði hatt-
inn hans með blíðulátum. Læknirinn var
vænn maður, hann skildi að Zenobia vildi vel,
klappaði henni á ranann og gerði ilt verra.
Hún var rétt búin að drepa hann með trölls-
legum gleðilátum.
Ekki komu bændur né kálsalar, en loks-
ins komu strákar og stóðú og gláptu í hálfa
klukkustund áður en þeir fengust til, fyrif
fimtíu cent, að sækja Dr. Pattengill og fíl-
vörðinn. Hinn fyrnefndi kom fyr, en ekki
nær en svo að það skildist hvað hann sagði,
þegar hann kallaði sem hæst.
“Hello Doctor! Vilt að eg vitji sjúklinga
fyrir þig. Eg held eg geti það; hefi hálftíma
frían. Kom með svefnlyf handa þér. Heyri að
þú hafir vitjað fíla.”
Nú tóku þeir lærðu herrar að kallast á um
sjúklingana og hver meðöl ættu við þeirra
vesöld og kom ekki saman. Sú deila harðnaði
þangað til sá varð gramur sem sat á girðingar
hominu hjá fílnum og hrópaði hástöfum á sinn
embættisbróður: “Svei þér!” með svo miklu
fjöri, að fíllinn hrökk við, læknirinn tókst hátt
á loft og kom niður í kúatjöm, sem var útan
við hornið sem hann sat á. Zenobia hafði
komið við girðinguna.
í þessu kom gæzlumaðurinn, en jafnskjótt
og hann kom í ljós, skaut Zenobia rananum
upp í loftið, rak upp gamanöskur og hélt til
skógar með tíðu og þungu fótataki. Gæzlu-
maður lýsti fyrir lækninum, hvaða viðtökur
hann skyldi fá hjá sér og sínúm félögum, ef
hann kæmi á sýningu þeirra, með mörgum
orðum og velviðeigandi, að honum þótti, og
með það hélt læknir til bæjar. “Ef það er
þakklátssemi sem gengur að þessari skepnu,
þá skal eg gefa henni meðal við því,” hugsaði
hann, og af gamalli venju tók hann lyfseðla
blöð upp úr vasa sínum, ritað á forskrift og
gekk með hana í apotekið. Lyfsalinn leit á
og segir: “Þig vantar sprengikúlur en ekki
pillur, sé eg er.”
“Skiftu þér ekki af því, flýttu þér bara.”
Hann beið á pallinum fyrír dyrum lyfja-
búðarinnar, gerði boð eftir kerru sinni og
skyndist upp og ofan strætið, hálfsmeikur.
Eftir litla stund rak lyfsalinn út höfuðið og
segir:
“Eg hefi heilmikið af djöfulsdropum, sem
eru farnir að mæðast og hálfpund af forstæk-
um bræðingi.”
“Hnoðaðu alt í sama kökkinn,” svaraði
læknirinn snúðugt; rétt í því sá hann hvar
Zenobia kom labbandi. Hún nam staðar þar
sem læknirinn beið eftir meðala kökknum.
Hann lét sem ekkert væri, þegar fíllinn
kom, sneri sér ekki við og sagði tíkt og hann
væri að tala til rakka:
“Legstu Zenobia!” Hann var að taka við
pillúnni af lyfsalanum, en sú pilla var líkari
kögli eða jafnvel bögli, heldur en pillu. Fíllinn
var að fitla við eyrað á honum með rananum,
en er hún heyrði tiltalið, lagðist hún á hnén,
lagði ranann utan um hann, vatt honum upp
á bakið á sér, stóð upp og þrammaði niður
götu. Strákunum, sem voru tuttugu og þrír,
að tölu, þó varla væri kominn fótaferðar tími,
þeim var skemt og létu það ósleitilega í ljós.
Lyknirinn komst ag baki með því að grípa
báðum höndum um trjágrein. Þetta ferðalag
hans var vandilega adgætt fkrá nítján svefn
stofu gluggum.
Nú kom vagninn og læknirinn ók burtu
eins hart og hann gat, þangað til hann var
kominn framhjá húsi djúknans Burgee, en
Zenoibia brokkaði á eftir í bezta skapi. Nú
hægði hann ferðina, Zenobia kom nær en
merin stóð á afturfótunum, löðrandi í svita.
“Zenobia — köggul!” sagði læknirinn.
Hún gerði sem hún var vön við í legunni,
opnaði munninn og gleypti þann háskalega
köggul. Svo héldu þau af stað aftur og
læknirinn tók stefnuna á tlaldsaðinn.
En Zenobia var löt; hún hafði verið á
feluhlaupum úm skóga í tvo sólarhringa og
var farin ag þreytast. Þegar læknirinn sló í,
tók hún um kerruna, hvar sem rana festi á,
og hélt henni kyrri. Þetita skemdi kerruna,
fældi merina, en Zenobia hafði það fram sem
hún vildi. Þau komu þangað stundu fyrír
hádegi, sem Jake Bumgardner svalaði ferða-
fólki, og þá sá læknirinn, að hann var á réttri
leið til tjaldstaðar, eftir alla krókana. Hann
hélt leiðar sinnar í léttu skapi, með því að
honum varð enginn tálmi að fílnum og vissi
ekkert hvað af skepnunni hafði orðið. Hann
frétti það seinna.
Meðalið fór von bráðar að verka, enda svo
úr garði gert, að engin lifandi skepna gat
staðist annað eins samsull, sérlega voru söltin
mögnúð og að litlum tíma liðnum var Zen-
öbia heitari að innan heldur en kolagröf, gapti
og stundi ákaflega og fór að leita að vatni;
hún tæmdi vatnstroð við veginn, þurkaði upp
einn eða tvo polla, áður en hún kom að svöl-
unar skálanum, en þar stóðu milli tíu og tutt-
ugu bjórkaggar á stéttinni og einn með þeim
lög, sem staupasalinn uppnefndi kornbrenni-
vín. Zenobia hafði reynslu af vatnstunnum og
hafði nú sama siðinn, braut botninn í einum
kagga eftir annan, með framfætinum, saug
innihaldið upp í ranann og hvolfdi því ofan í
maga. Ef þér finst aðfarirnar svaðalegar, þá
minstu pillunnar.
Bumgardner snaraðist út með barefli að
vernda eigur sínar; hún snerist við honum,
spúði á hann öli, svo að hann var í einu löðri
frá hveifli til iilja, tæmdi alla klútana sem eftir
voru og rambaði burt að leita læknisins. Sá
góði maður ók sína leið, glaður af að vera
orðinn einn og eftir nokkra stund sá hann til
kerru á undan sér, með karlmanni og kven-
manni. Hann dró þau uppi smámsaman og í
sama mund heyrði hann þungt fótatak á
eftir sér. Hann leit við og sá Zenobíu, hún
vazt út á hliðarnar meir en vant var og rauða
húfan hékk fram yfir vinstra augað á henni.
Hún var svallaraleg í útliti og óstöðug á gangi.
Zenobia var drukkin, þó læknirinn vissi ekki af
þvf.
Zenobia var veik, þó ölværðin yfirgnæfði
veikindin. Jafnvel brennlsteinskalk þokkar
kurteislega fyrir ofurefli öls og brennivíns. —
Hún rambaði á báða bóga, slettist áfram flétt-
andi og rak upp öskur, óumræðilega ámátleg.
Framundan sér sá læknirinn Tom Matson í
nýja vagninum, með Miss Bunker á aðra hönd.
Hesturinn hans hafði bæði séð Zenobíu og
heyrt, prjónaði og gneggjaði og hrein af
af hræðslu og ólmaðist í akböndunum þar til
hann skelti um kerrunni en Tom og Miss
Bunker þeyttust út fyrir braut og komu niður
þar sem nóg var af brenninetlum. Tom var
ekki seinn á sér, spratt upp, tók til fótanna,
þaut út á akra og leit aldrei aftur.
Miss Minetta Bunker brölti líka á fætur,
horfði á eftir honum með eld í augum og
sagði hátt:
(Frh. á 7. bls.)