Heimskringla - 28.09.1938, Blaðsíða 6

6. SíÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG, 28. SEPT. 1938
“Eg mundi fyr drepa yður M’sieur, en eg
svaraði þeirri spurningu. Enginn lifandi mað-
ur hefir gert annað eins fyrir Jeanne og mig
og þér hafið gert. Við skuldum yður meira,
en við getum nokkuru sinni endurgoldið. En ef
þér krefjist svars við þessari spurningu ýðar,
gerið þér mig að fjandmanni yðar, og ef þér
svo mikið, sem nefnið þetta nafn við Jeanne þá
snýr hún við yður bakinu fyrir fult og alt.”
Án þess að segja meira gekk hann út úr tjald-
inu.
Philip sat lengi hreyfingarlaus eftir að
Pierre skildi við hann. Jörðin virtist hafa opn-
ast undir fótum hans og skilið hann eftir hug-
stola. Gregson hafði yfirgefið hann, næstum
án nokkurrar útskýringar og þó hefði hann
glaður lagt líf sitt að veði fyrir trúna á trygð
hans. Undir öðrum atvikum hefði þessi óskilj-
anlega breytni hans verið reiðarslag en nú hálf-
gleymdist þetta vegna hinnar óskiljanlegu
breytingar sem komin var yfir Jeanne. Fyrir
fáum stundum síðan, hafði hún verið ham-
ingjusöm og sungið af gleði eftir því sem nær
dró Goðaborg. Hver stundin sem leið, hafði
aukið gleðibjarmann í augum hennar og fögn-
uðinn í rödd hennar. Breytingin hafði komið
með Pierre, og Fitzhugh Lee lávarður var þessa
valdandi. Pierre hafði varað hann við að nefna
hann ekki á nafn, við Jeanne, en þó hafði hann
nefnt hann svo að hún heyrði án þess að henni
brigði hið minsta. Meira að segja hafði hún
fullvissað hann um, að hún hefði aldrei heyrt
það nafn neft á nafn, og að enginn í Goðaborg
hefði heyrt það.
Philip grúfði andlitið í höndum sér og
hugsaði um hvað þetta alt mundi þýða. Hann
hvarf í huganum að atburðunum á höfðanum,
þegar Pierre hafði eins og lifnað úr dáinu er
hann heyrði nafnið. Hann hugsaði um alt,
sem skeð hafði síðan Gregson kom til Chur-
chill, og niðurstaðan varð hugsana ruglingur,
sem olli honum höfuðverkjar. Hann var ekki
lengur viss um nema fáein atriði. Hann elsk-
aði Jeanne. Elskaði hana heitar en hann hugði
að sér væri unt að elska konu, og hann hélt að
hún gæti alls ekki sagt sér ósatt. Hann var
viss um, að hún hefði aldrei heyrt Fitzhugh
lávarðar getið, fyr en Pierre náði þeim á flótt-
anum frá Churchill. Hann gat ekki séð nema
eitt ráð, og það var að fylgja ráðum Pierre,
trúa því að loforð hans væri ábyggilegt, er
hann hélt því fram að alt mundi fara vel á end-
anum. Hann hafði traust á Pierre.
Hann stóð á fætur og hélt til dyra tjalds-
ins. Vandræðaleg hugsun greip hann og hann
roðnaði af sneypu. Hann hafði kyst Jeanne
niðri í gljúfrinu, þegar dauðinn stóð andspæn-
is þeim. Hann hafði kyst hana aftur og aftur
og með þeim kossum hafði hann játað henni
ást sína. Hann var bæði glaður og hryggur í
senn. Vitneskjan um að hún vissi að hann
elskaði hana fylti hann gleði, en samfara þeirri
gleði var hugboð um, að þetta kynni að fjar-
lægja þau hvert öðru.
Jeanne sá hann fyrst er hann kom út úr
tjaldinu. Hún sat inni í litlu skýli úr grein-
um, en Pierre var að bjástra við eldinn og
sneri að þeim bakinu. Fáein augnablik horfð-
ust þau á þegjandi, en svo rétti Jeanne hend-
ina er hún kom til hans. Hann sá að hún
reyndi af fremsta megni að sýnast eðlileg, en
það var eitthvað það í svip hans er gerði þá
tilraun hennar árangurslitla. Höndin sem hún
rétti honum titraði, en varir hennar skulfu
og í fyrsta skifti leit hún ekki á hann með hin-
um skýra, hreinskilnislega svip sínum.
“Pierre hefir sagt yður hvað kom fyrir,”
mælti hún. “Það var kraftaverk og eg á yður
líf mitt að launa. Eg hefi fengið mína refsingu
fyrir að vera svona óvarkár,” hún reyndi að
hlæja og dró hendina að sér. Eg kastaðist ekki
á klettana eins og þér en-----”
“Það var hræðilegt,” sagði Philip og mint-
ist nú orða Pierre og reyndi að villa henni sýn.
“Þér hafið þolað þetta alt eins og hetja, en eg
óttast eftirköstin, en þér megið eigi láta þetta
yfirbuga yður nú.”
Pierre heyrði hvað hann sagði og brosi brá
fyrir á hinu dökka andliti hans er hann mætti
augnatilliti Philpis.
“Það er satt, M’sieur,” sagði hann. “Eg
þekki enga stúlku, sem betur gæti borið þetta
en Jeanne. Mon Dieu, er eg fann flakið af
bátnum langt niður eftir fljótinu, þá hélt eg að
þið væruð bæði druknuð!”
Philip fann að hann hafði í heimsku sinni
dæmt rangt um þrótt sinn. Hann furðaði sig á
því hversu máttlaus hann gerðist og kuldahroll-
ur tilkynti honum hitasóttina S æðum hans.
Jeanne lagði hendina á handlegg hans og stefndi
honum blíðlega að tjaldinu.
“Þér megið ekki ofreyna yður,” sagði hún
og er hún athugaði- fölvann á andliti hans. —
“Þér verðið að vera rólegur þangað til eftir
miðdegisverðinn.”
Hann hlýddi orðum hennar og Pierre fylgdi
honum inn í tjaldið, varð Philip að styðjast
við kynblendinginn til að komast þangað.
“Þetta eru eftirköstin, M’sieur, “Þér eruð
máttlaus eftir sótthitann. Ef þér gætuð sofn-
að----”
“Það get eg,” sagði Philip og varpaði sér
syfjaður ofan á fletið. “En Pierre--------”
“Já, M’sieur.”
“Mig langar til að segja yður um nokkuð.
Ekki að spyrja neins-----”
“Ekki núna, M’sieur.”
Philip heyrði skrjáfa í tjaldskörunum er
þær lokuðust og Pierre var horfinn. Honum
leið betur er hann var lagstur fyrir. Svimin og
leiðinn hurfu og hann sofnaði. Það var hinn
djúpi, hressandi svefn, sem ætíð fylgir því er
menn vakna eftir hitaveiki. Er hann vaknaði
fanst honum hann hafa náð sér og gekk út úr
tjaldinu. Pierre var einn. Teppi var dregið
fyrir byrgisopið og kynblendingurinn kinkaði
kolli í áttina þangað, sem svar við hinu spyrj-
andi augnaráði Philips.
Philip át lítið af matnum, sem Pierre hafði
eldað handa honum. Er hann hafði snætt hall-
aði hann sér að Pierre og sagði:
V‘Þér hafið varað mig við að spyrja spurn-
inga og eg ætla ekki að spyrja neins. En þér
hafið ekki bannað mér að segja yður af mál-
efnum, sem mér eru kunn. Eg ætla því að
segja yður frá Fitzhugh Lee lávarði.”
Hin svörtu augu kynblendingsins leiftruðu.
“M’sieur-----”
“Hlustið nú á mig,” sagði Philip. “Eg mun
einskis framar krefjast. En eg mun segja
yður alt, sem eg veit um Fitzhugh Lee lávarð,
þó að við berjumst út af því. Skiljið þér ekki
þetta? Þér hafið svo gott sem sagt mér, að
þessi maður sé óvinur yðar, og að hann sé
valdur að vandræðum Jeanne. Hann er líka
fjandmaður minn, og er eg hefi sagt yður
hversvegna hann er fjandmaður minn, má vel
vera að þér breytið áætlun yðar, að leyna mig
vandræðum yðar og í hverju þau eru fólgin. Ef
ekki getið þér þagað um þetta eftir sem áður.”
Því næst sagði hann í skyndi frá því, sem
hann vissi um Fitzhugh Lee lávarð og á meðan
leit hann ekki af kynblendingnum, enda sá
hann, að eftir því sem leið á söguna, að ein-
kennileg'breyting kom yfir hann. Er hann
kom þar frásögninni er bréfin komust honum
í hendur er lýstu hvernig æsa skyldi skógar-
búana gegn fiskfélagi hans, braust lágt hljóð
fram á varir hans. Augu hans virtust ætla að
springa út úr höfðinu, svitinn braust fram á
andlit hans, það var eins og hann stæði á önd-
inni og hann krefti hnefana. Er Philip hafði
lokið frásögninni byrgði Pierre andlitið í hönd-
um sér. Þannig var hann fáein augnablik og
leit svo skyndilega upp . Eldrauðir dílar sáust
í vöngum hans og hann hvæsti út úr sér þess-
um orðum:
“M’sieur, ef þetta er ekki sannleikurinn —
ef þetta er lýgi---”
Hann þagnaði. Eitthvað í svip Philips
sagði honum að halda ekki lengra. Hann var
sjálfur hugrakkur og hann sá eitthvað meira
en hugrekki í svip Philips. Slíkir menn trúa
hvorir öðrum ef á reynir.
“Þetta er sannleikurinn,” sagði Phiilp.
Kynblendingurinn rétti honum hendina og
hló lágt og eins og ósjálfrátt til að sýna hve
gjörsamlega hann tryði frásögninni.
“Eg trúi yður M’sieur,” sagði hann og virt-
ist eiga erfitt með að mæla. “Vitið þér hvað
eg mundi ætla ef þér hefðuð sagt Jeanne þessa
sögu áður en eg kom ?”
“Nei.”
Eg mundi líta svo á, M’sieur, að hún hefði
með ásettu ráði steypt sér í opinn dauðann
þarna niðri í fossunum.”
“Hamingjan góða, þér eigið við-----”
“Þetta er alt og sumt, M’sieur. Eg get
ekkert meira sagt. Aha, þarna kemur Jeanne,”
kallaði hann hátt. “Nú skulum við taka niður
tjaldið og halda áfram.
Er Philip sneri sér við, sá hann Jeanne
standa íáein fet á bak við þá. Hún heilsaði
honum brosandi og hraðaði sér að hjálpa Pierre
að safna saman farangrinum. Philip duldist
það ekki, að hún reyndi að forðast hann. Hann
sá að henni létti fyrir brjósti er þau voru öll
komin út í bát Pierres og héldu af stað upp
fljótið. Þau héldu áfram þangað til dimt var
orðið og settu upp tjald Jeanne í myrkrinu.
Þau lögðu af stað í dögun næsta morgun.
Seinni hluta þess dags ferðuðust þau eftir
Litlu Churchill, þar sem hún rennur um skóg-
lausa auðn, sem nefndir eru Skallafletir og eru
ófrjóar auðnir, en mjóir og á bak við þær tóku
við skógar og fjallgarðar, en bak við þá var
sólin að setjast. En hærra öllu öðru reis risa-
vaxinn kambur er ljómaði í síðustu geislum
kveldsólarinnar og logaði eins- og viti í kveld-
rökkrinu.
Barkarbáturinn stansaði. Jeanne og
Pierre horfðu bæði á hinn mikla hamar.
Þá sneri Jeanne, sem var í framstafni
bátsins sér að Philip og endurskinið af hinum
sólroðna kletti ljómaði á vöngum hennar er
hún benti út yfir fletina.
“M’sieur Philip,” mælti hún, “þarna er
Goðaborg!”
XVI.-
Það var hrifningar hreimur í rödd Jeanne.
Báturinn flaut flatur fyrir hinum hæga straumi
og Philip horfði með forundrun á breytingu þá,
sem orðin var á Pierre. Hinn þreytti kynblend-
ingur hafði tekið ofan höfuðfatið og kraup nú
í áttina til hinnar hnignandi sólar, eins og
maður á bæn. En augu hans voru opin, bros
lék um varir hans og hann dró andann ótt og
títt. Stolt og gleði virtust gagntaka hann,
sem áður var haldinn hörmum og þreytu.
Hann þandi út brjóstið, rétti úr sér, en elds-
bjarminn af hinum fjarlæga kletti endurskein
í augum hans.
Philip leit af honum á Jeanne. Stúlkan
hafði líka breyst. Þau voru bæði eins og þau
birtust honum á klettinum fyrstu nóttina, sem
hann hafði séð þau. Pierre virtist ekki vera
framar kynblendingurinn, heldur konungsson-
ur, með sverð á hlið og breið uppslög á erm-
unum, en Jeanne, er brosti sigurhrósandi við
Philip, hneigði sig fyrir honum þar sem hún
kraup í skutnum og sagði:
“M’sieur Philip, velkominn til Goðabogar!”
“Þakka yður fyrir,” sagði hann og starði á
sólroðinn hamarinn.
Hann gat ekkert séð nema klettinn, svart-
an skóginn og ömurlega auðnina á milli sín og
þeirra. Goðaborgin, nema það væri þessi ham-
ar, var honum hulinn leyndardómur í myrkrinu.
Barkarbáturinn tók að mjakast áfram og
Jeanne sneri sér og horfði áfram inn, í myrkrið.
Þykkur skógarveggurinn byrgði sýn út yfir
flatneskjuna, áin varð mjórri, en hinu megin
gnæfðu hamrar, snaghyrndir og úfnir, er vörp-
uðu dimmum skuggum ofan á þau. Enginn
mælti orð. Philip gat heyrt andardrátt
Pierres á bak við sig. Eitthvað í þessari djúpu
þögn, í lotningunni sem þau bæði sýndu, er þau
nálguðust heimkynnið, sendi eins og eldörvar
hrifningarinnar gegn um Philip. Hann hlust-
aði og heyrði ekkert, ekki einu sinni hund-
gjamm. Þögnin var mjög lamandi og myrkrið
í kring um þau varð æ svartara. Þannig héldu
þau áfram í hálfa stund, og að því loknu sneri
Pierre barkar bátnum inn í mjóan lækjarós.
Hann reri gegn um þykni villuhrísgrjóna og
starar og innan stundar voru þau umkringd
skógi, sem gnæfði svo hátt að eigi sást hinn
föli kveldhiminn. — Philip gat rétt greint
Jeanna, sem var rétt fyrir framan hann.
En alt í einu gerðist dásamleg breyting.
Þau komu í einu vetfangi út úr dimmunni, rétt
eins og þau kæmu út úr járðgöngum, en svo
fóru þau hljóðlega, að sá sem hefði verið fáein
fet frá þeim hefði ekki heyrt til þeirra. Rétt
fyrir framan þau reis stórhýsi eitt og í svört-
um veggnum glitruðu fjórir gulir gluggar
eins og stjörnur. Barkarbáturinn rann hljóð-
lega upp í sandinn, Pierre stökk út úr honum
án þess að gera nokkurn hávaða, Jeanne fylgd-
ist á eftir honum og hvíslaði einhverju að hon-
um, Philip var síðastur.
Pierre dró bátinn upp, en Jeanne gekk til
Philips og rétti honum báðar hendurnar. And-
lit hennar var fölt í rökkrinu og svipurinn í
hinum fögru augum hennar, þarna sem hún
stóð fast hjá honum, kom hjarta hans til að
slá örara. Hún lét hann halda um hendur sínar
meðan hún talaði.
“Við höfum ekki einu sinni gert hundana
vara við okkur, M’sieur Philip,” hvíslaði hún.
“Er það ekki ágætt? Eg ætla að koma pabba
að óvörum og þér skuluð fara með Pierre. Eg
mun sjá yður svolítið seinna og-----”
Hún tylti sér á tá og varir hennar voru
háskalega nálægar vörum hans.
“Og þér eruð mjög, mjög velkomnir til
Goðaborga, M’sieur.”
Hún læddist í burtu inn í myrkrið* og
Pierre stóð nú við hlið Philips. Hinar hvítu
tannir hans glitruðu undarlega í rökkrinu og
hann mælti í þýðum rómi:
“M’sieur, þetta er í fyrsta skifti sem eg
hefi heyrt þessi orð mælt hér í Gdðaborg. Við
bjóðum engan þann velkominn hingað sem
kominn er af yðar kynstofni með yðar menn-
ingu í hjarta. Þér eruð hér í meiri metum en
konungur.”
Philip hrökk við og sneri sér að Pierre.
“Og það er ástæðan fyrir því að Jeanne
ætlar að koma heim að óvörum. Hún ætlar að
greiða götu mína. Eg skil það.”
“Að vísu er það satt, að þér kynnuð að
fá aðrar viðtökur, en þér eigið nú vísar frá
húsráðanda Goðaborgar,” svaraði Pierre hrein-
skilnislega. Þessvegna skulum við halda hljóð-
lega inn og gera engan hávaða, meðan mál yðar
er greitt eða gata, eins og þér nefnið það.”
Hann gekk á undan, en Philip svo fast á
eftir, að hann hefði getað snert hann. Hann
gat nú betur greint útlínur hinnar miklu
byggingar, sem ljósið skein frá. Það var hús
bygt úr trjástofnum, tvær hæðir á hæð, og var
hálft húsið næstum því hulið af klettinum.
Philip rendi augunum upp eftir þessum klett,
og sannfærðist um að það var sami kletturinn,
sem hann sá kveldbjarmann ljóma á þá um
kveldið. Hvergi sást neinn annar vottur um
mannabústaði. Pierre gekk hart. Þeir gengu
undir lítinn glugga, sem ljós skein úr og sneru
í kring um horn á byggingunni. Þar var alt
dimt.
Pierre gekk beint að dyrum einum og lét í
ljós ánægju sína, er hann fann að hurðin var
ólæst. Hann opnaði dyrnar og tók um hand-
legg Philips til að leiða hann inn. Hurðin
lokaðist hægt og hljóðlaust á eftir þeim og
hann fann heitt loft streyma um andlit sitt, en
fætur hans, sem klæddir voru Indíána skóm
stigu á eitthvað mjúkt, sem líktist þykku
flosi. Úr fjarlægð, eins og langt í burtu heyrði
hann einhvern syngja. Það var konu rödd, en
hann vissi að það var ekki Jeanne. Þrátt fyrir
það, þótt hann reyndi að berjast gegn því, þá
hafði hann ákafan hjartslátt. Þessi leyndar-
dómsfulla Goðaborg var alt umhverfis hans,
hlý og eins og óáþreifanleg, eins og óþektur
andi er skaut honum í brjóst ákafri eftirvænt-
ingu, hugmyndaflugi ásamt ,'óljósum beyg.
Pierre hélt áfram og leiddi hann með sér, svo
staðnæmdist hann og hló lágt í myrkrinu. Hin
fjarlæga rödd hafði hætt að syngja, en í stað
hennar heyrðist hundur gelta hátt, ógreinan-
leg mannsrödd og svo steinhljóð. Jeanne hafði
komið þeim að óvörum.
Pierri leiddi gestinn inn í annað herbergi.
“Hér eigið þér að dvelja, M’sieur,” sagði
hann eins og til skýringar. “Látið fara vel um
yður. Eg er ekki í neinum vafa um, að hús-
bóndinn óskar eftir að sjá yður bráðlega.”
Á meðan hann mælti þannig kveikti hann
á eldspýtu og tendraði síðan ljós á lampa,
augnabliki síðar var hann horfinn.
Philip litaðist um. Hann var í herbergi
sem var eitthvað tuttugu fet á hverja hlið, en
húsbúnaðurinn var á þá leið, að hann varð
alveg forviða. Fyrir einni hliðinni var feikna-
stórt rúmstæði úr mahogní en í kringum það
var ársalur gerður úr dýrum vefnaði og bund-
inn upp með gildum silkisnúrum, nálægt rúm-
inu var stór dragkista úr mahogní, en yfir
henni var spegill tígulmyndaður, fyrir framan
dragkistuna stóð stóll með beinu baki skreyttur
ríkulegum útskurði, er heyrði til löngu liðinni
tíð. Alt í kring um hann var skraut og
munaður frá horfinni öld. Hinn stóri lampi,
sem lýsti svo vel var úr slegnu látúni. Hin
ferhyrnda stétt hans var að nokkru leyti hulin
í fellingum hins glitofna borðdúks sem var á
borðinu, en það sjálft var hið mesta listasmíði,
fágað af árum og öldum og mörgum kynslóð-
um. Það var frá minningu horfinna daga,
þegar höfundur þess varð eftirlæti munaðar-
gjarnrar og fagurrar drotningar. Mjúkir gólf-
dúkar huldu gólfið, en á veggjunum, sem voru
fóðraðir með veggfóðri, hengu myndir og glit-
ofnir dúkar. Ókunnug andlit horfðu niður á
Philip út úr þungum og gullroðnum umgerðum.
Ljót andlit, föl, og skuggum vafin. Menn með
hrokknar hárkollur, konur með hvítt hár af
hvítum salla. Þær horfðu drembilega á hann,
eins og þær furðuðu sig á nærveru hans þarna.
Einni myndinni hafði verið snúið að veggnum.
Philip hneig niður í stóran bríkarstól,
allan bólstraðan og silkifóðraðan, og lét húfuna
sína detta á gólfið. Svo þetta var þá Goða-
borg! Hann þorði varla að anda. Hann var
horfinn um tvær aldir aftur í tímann, og hann
starði og starði eins og hann byggist við að
líf færðist í þennan liðna tíma. Hann hafði
dreymt um hina dánu þar í Churchill; hérna
voru þeir næstum raunveruleiki. Það vantaði
bara andardrátt, hreyfingu, svoltinn lífsneista
í þessi dauðu andlit, er horfðu niður til hans.
Hann horfði á þau aftur og hló dálítið hræðslu-
lega. Hann leit á vegginn hinumegin. Ein
myndanna hreyfðist. Hugsanirnar í höfði hans
höfðu fætt af sér hreyfinguna, sem ímyndun-
arafl hans hafði skapað. Það var mynd af
kvenmanns andliti. Ungt og fagurt og stundum
kinkaði hún til hans kollinum og geislar gleð-
innar stöfuðu frá henni en stundum köstuðust
skuggarnir þannig á andlitið að það var eins
og það sveipaðist sorgarskýi. Hann stökk upp
af stólnum og staðnæmdist rétt undir mynd-
inni. Heitan loftstraum lagði um andlit hans
upp úr gólfinu. Þessi loftstraumur ruggaði
myndinni svona til. Hann leit niður. Það
sem hann sá fór alveg með draumahugðina,
sem hafði náð valdi yfir honum. í kringum
hann voru dýrmætir forngripir frá öld, sem
löngu var horfin. Rubens gæti hafa setið þarna
inni og harmað að handverk sín gleymdust
þarna í fásinninu. Hinn naumi Lúðvík gæti hafa
setið þar og þekt borðið, sem bar vott um eyð-
slusemi fyrirrennara hans og sem hann sjálfur
hafði selt til góðs fjárhirslu franska ríkisins.
Gobelin hefði getað tileinkað sér sumt af vegg-
tjöldunum og Grosellier sjálfur stigið fram
undan ársalnum. Philip sjálfur var þarna fram-
andi, en heitur loftstraumurinn flutti hann aft-
ur til nítjándu og tuttugustu aldarinnar, því að
undir fótum hans var miðstöðvar hitun.