Heimskringla


Heimskringla - 05.04.1939, Qupperneq 5

Heimskringla - 05.04.1939, Qupperneq 5
WINNIPEG, 5. APRÍL 1939 HEIMSKRINGLA 5. SÍÐA sjálfsögðu er fjöður í hatt þeirra Hitlers og Mussolini en vonbrigði fyrir Roosevelt í hinni göfugu viðleitni hans til verndar lýð- ræðisins og andlegum óðulum vorum og frelsi. 4. Frumvarpið vekur óeining í Canada Af því þetta erindi er orðið of langt ætla eg ekki að ræða þessa hlið málsins í þetta sinn. En ótal rök og sannanir er hægt að bera fram til að sýna að ef frumvarpið er borið fram á þessu þingi mun það vekja mikla sundrung 1 Canada. Það verður að tilfinninga máli, skap- ar sár sem ef til vill aldrei gróa. W. J. Líndal Winnipeg, 28. marz 1939. Síðan ofanrituð grein var skrifuð hefir þetta málefni verið rætt á þinginu í Ottawa. Eftir- fylgjandi kaflar úr ræðum Mr. King, Mr. Lapointe og Dr. Man- ion lýsa afstöðu Canada: Mr. King: — “Sú staðhæfing, að þegar Bretland er í stríði þá só og Canada 1 stríði, er á þeim raunveruleik bygð sem verður að kannast við. “Það hefir verið farið fram á að sambandsþingið ætti að lýsa yfir hlutleysi Canada — þangað til þingið ákvæði að fara í stríð. “Að mínu áliti er ekki æski- legt og engin þörf að ákveða slík lög. “Bæði er það að skoðanir manna yrðu skiftar um það hvort eitt þingið, útaf fyrir sig, gæti löglega gert það, og svo yrði það til þess að skapa heift og ofsa og ágreining um alt land, en sem mundi vera huggun og hjálp fyr- ir óvini Bretlands. Mr. Lapointe: — “Sú skoðun- in yfirgnæfir hina að Canada er í stríði þegar Bretland er í stríði og er sú skoðun bygð á því að konungssambandinu er ekki hægt að skifta í hluti. “Það er einkennilegt að þeir sem eru með hlutleysinu eru mest móti herbúnaði. Hlutleysi útheimtir að hafa kraft til að verja sig og Canada þyrfti meiri varnar krafta ef hún væri hlut- laus en eins og nú er. “Canada þingið er ekki enn fullvalda. Það verður að leita til Brezka þingsins til þess að áfría málum til leyndarráðsins Brezka (Privy Council). “Þetta tvent verður að afnema áður en Canada getur verið hlut- laust og sjálfstætt. “Hlutleysi heimtar að báðum stríðsþjóðunum sé sýnd hin sama óhlutdrægni. Það er efa- mál hvort hægt væri að gera það til lengdar.” Dr. Manion: — “Forsætisráð- herrann, dómsmálaráðherrann og innanríkisráðherrann viður- kendu í janúar s. 1. að þegar Bretland er í stríði þá væri Can- ada í stríði en Canada þingið á-1 kveður hver og hvers eðlis þátt- taka Canada verður. Það er einnig mín skoðun. Canada getur ekki lýst yfir hlutleysi sínu í stríði nema með því að segja sig úr sambandinu. Við getum ekki verið í ríkis- sambandinu og út úr því á sama tíma. Eg held að flestir, sem íhuga þetta mál í alvöru séu mér sammála.” W. J. L. KAUPIÐ HEIMSKRINGLU BORGIÐ HEIMSKRINGLU “Á ÞVl SKULU ALLIR ÞEKKJA” Ræða eftir séra Jakob Jónsson Af því skulu allir þekkja, að þér séuð mínir lærisvein- ar, að þér berið elsku hver til annars. (Jóh. 13, 35) Eg býst við, að þér hafið tekið eftir því, hvernig eitt eða tvö orð geta stundum hrundið hug- anum af stað og um leið orðið til þess að þér fóruð að hugleiða eitthvað, sem áður var svo hversdagslegt, að þvi var enginn gaumur gefinn. Það má líkja þessu við það, þegar vér erum á ferð gangandi um vel þektan veg og í héraði, þar sem alt er oss svo kunnugt, að oss dettur ekki framar í hug að gefa landslag- inu verulegan gaum. Alt í einu rekum vér fótinn í stein eða rót- aranga; þetta verður til þess að vér hrökkvum við, lítum upp og fyrir auganu verður tré, höll, lækur eða eitthvað sem vér höf- um hundrað sinnum séð — en aldrei horft á, aldrei skoðað eða virt fyrir oss. Þannig fór einu sinni fyrir mér, þegar eg var að lesa grein í íslenzku blaði. Mér er nú ómögulegt að muna, um hvað greinin var eða eftir hvem bún var. En eg rakst þar á orðatiltækið “nemendur kirkj- unnar”. Mér fanst fyrst eitt- hvað undarlegt við þetta: nem- endur kirkjunnar. Það er venju- legra að heyra talað um safnað- arfólk, safnaðarmeðlimi, sóknar- menn, kirkjufólk, kirkjuvini og jafnvel kirkjugesti, eftir því, frá 'hvaða sjónarmiði talað var, eða í hvaða sambandi. Orðið nem- endur var þarna, eins og dá- lítill skrítinn steinn, sem maður rekur fótinn í. En þegar eg leit upp, lentu mínar innri sjónir á bletti, sem vakti athygli mína, og um leið varð eg undrandi yfir því, að eg skyldi ekki hafa oft tekið eftir þessu áður og hugsað um það. Nemandi er einmitt það orðið, sem í nútíma íslenzku er notað um lærisveina. Eldra orðið er að vísu til, en það heyr- ist afar sjaldan, nema í biblíu- málinu. Og mér flaug í hug, að ef ekki vær til nein eldri þýðing á biblíunni og vér ættum að 'þýða hana á íslenzku í fyrsta sinn, mundum vér sennilega þýða gríska orðið “diskipulos” með orðinu “nemandi”. Þá mundi t. d. textinn, sem eg legg út af í dag, hljóða þannig: Af því skulu allir þekkja, að þér séuð nemendur mínir, að þér berið elsku hver til annars.” — Setningin “farið og gerið allar þjóðir að lærisveinum,” mundi verða “farið og gerið allar þjóð- ir að nemendum”, o. s. frv. Nú má segja, að það geri minst til, hvort orðið er notað, en það er annað, sem vér ósjálf- Irátt spyrjum að: Hvernig stend- ur á því að oss kemur nærri því á óvart að heyra talað um nem- endur kirkjunnar eða nemend- ur Krists, og þó var þetta það heiti, sem hann nefndi sjálfur þá menn, er honum fylgdu að staðaldri. Er það ekki í rauu og veru áf því, að vér höfum verið búin að gleyma því hvað í lærisveinsheitinu lá — tengdum við það annarlegar hugmyndir*? Kirkjan hefir á öllum öldum skoðað sig sem samfélag læri- sveina Krists; þegar tímar liðu fram, og frumkristnin sjálf var mönnum úr minni liðin, öðru NY UPPGÖTVUN “KLEER-HED” RAF-VAPORIZER Fyrir CATAKRH FLU BRONCHITIS ASTHMA HAY FEVER DEAFNESS (Caused by Catarrh) Ný aðferð, lœknar undir eins. Er hægt að nota heima, á skrifstofum, eða úti í sveit. Auðvelt að nota, ódýr, alg-er- lega ábyrgstur, Ahald þetta hefir tek- ið mörg ár að fullkomna. Er hægt að nota á nótt sem degi Læknar skjótt. HEAI) NOISES SINUS TROUBLE o. s. frv. VIÐ BJÓDUM YÖUR AD KOMA OG REYNA HANN FRITT Dunlop Prescription Pharmacy Cor. KENNEDY & GRAHAM Agentar fyrir nýju Telex Hearing Aids eins ný og sjónvarp. vísi en af bókum varð alt form kirkjunnar fastara og um leið myndaði hún sér lög, reglur og stefnuskrár, sem loks urðu svo að segja óhagganleg kynslóð fram af kynslóð. Þá var um leið lagður fastur mælikvarði á það, hvenær menn skyldu teljast lærisveinar og hvenær ekki. Sú regla komst á, að nýir meðlimir, sem gengu inn í hið kirkj ulega samf élag, skyldu læra sérstaka fræði, áður en þeir yrðu staðfestir meðlimir þess. — Slíkt var vitaskuld ekki nema eðilegt, frá því sjónarmiði séð, að menn yrðu að hafa einhverja ákveðna þékkingu á Kristi til að bera, áður en menn gengu inn í kirkju hans. En slíkt varð ekki nóg. Á miðöldunum náði þessi undirstöðuþekking til fleiri atvika en æfiatriða og kenning- aratriða Krists sjálfs. Eins og gefur að skilja eiga allar kyn- slóðir sér einhverja hugmynd um heiminn, hvernig hann sé bygður upp, raðað niður og stjórnað. Vísindalegar rann- sóknir yoru þá ekki til en það var tvent, sem menn fóru eftir, ann- ars vegar biblían öll sem heild, og hins vegar rit gríska heim- spekingsins Aristotelesar. Menn gengu út frá þessum ritum sem ábyggilegum í alla staði. Þeir, sem vildu vita, hvernig heimur- inn væri gerður, smíðuðu sér þá ekki stjörnukíkja eða smásjár, þeir grófu ekki í jörð eftir forn- rústum eða horfðu í gegnum lif- andi líkama með Röntgen-geisl- um. En þeir grófu djúpt eftir hugmyndum biblíunnar um jörð- ina og himininn og grand-skoð- uðu hugmyndir gríska heim- spekingsins um manninn. Á- rangurinn af þessu öllu saman varð stórkostleg og mikilfengleg bygging — heimsskoðun ifiiðald- anna. Þessari heimsskoðun þárf ekki að lýsa. Þér þekkið hana að meira eða minna leyti. Og það er heldur ekki ætlun mín að ræða það í dag, hvort jörðin sé flöt og himinninn hvolfþak, hvort vatn sé undir jörðinni, hve himnarnir séu margir, hvar hel- víti sé, hvernig eigi að orða heimspekilega sambandið milli föður, sonar og heilags anda, hvernig andinn taki sér bústað í holdinu, hvernig Kristur hafi gerst holdi klædd vera, hvernig maðurinn var skapaður, hve marga daga guð var að skapa heiminn o. s. frv. — Eg tek þetta aðeins sem dæmi. í öllu því, sem eg nefndi felast atriði, sem altaf hljóta að koma til greina, þegar um það er að ræða að mynda sér heimsskoðun. Og þau eru öll hvert öðru þýðingar- meiri frá því sjónarmiði séð — sem tilraunir hinna eldri kyn- slóða til þess að gera sér grein fyrir útliti og eðli heimsins. — Þetta eru sömu vandamálin og þau, sem vér erum að reyna að leysa með hjálp svo ótalmargra tækja og verkfæra, sem þessir forfeður vorir höfðu ekki hug- mynd um. Eg sagði áðan, að kristin kirkja hefði gert ráð fyrir, að meðlimir sínir hefðu veitt viðtöku vissri og ákveðinni fræðslu, og í þeirri fræðslu hefði verið innifalið meira en aðeins líf og kenning Jesú sjálfs. Það var sjálft hið mikla kerfi heims- myndarinnar. Kristsfræðin varð aðeins einn liður í heimsfræðum þeirra tíma. En var nokkuð óviðkunnanlegt eða óeðlilegt við þetta? spyrjum yér nú. Nei, síður en svo. Þetta var tilraun til að gera börnum og fullorðnum einhverja hugmynd um heiminn, eins og þegar vér erum að senda ungl- ingana 1 skóla til að fræða þá um tilorðning sólkerfanna, um jörðina, manninn, sálarlífið, framþróunina, líkamsvefina. — Alt slíkt var gott og blessað. En það var annað sem kirkjan gerði skakt í. Hún gerði játningu á þessari heimsskoðun að skilyrði fyrir því að vera sannur meðlim- ur kirkjunnar. Hún sagði: Á því skulu allir þekkja, að þér séuð mínir lærisveinar, að þér vitið og samþykkið öll þessi fræði. Meðlimur kirkjunnar var m. ö. o. ekki lengur nem- andi. — Hann átti að vera full- numa, meira að segja svo full- numa, að hann gæti ekkert lært í þessum efnum af öðrum trúar- brögðum eða af síðari tíma mönnum. Af þessu leiddi, að þegar kristnin var boðuð í öðr- um löndum þá þurftu þær þjóðir, sem við henni tóku, að breyta alveg um sína heimskoðun. Fjöl- margar þeirra áttu merkilegár sköpunarsögur, en um leið og |þær tóku við Kristni, urðu þær að fleygja þeim, og taka við sköpunarsögu gamla testament- isins. — Fornmenn á fslandi trúðu því, að regnboginn væri brú milli himins og jarðar. Um leið og þeir tóku trú á Krist, urðu þeir að álíta regnbogann tákn frá guði, til staðfestu því, að hann ætlaði ekki að eyða jörð- inni í annað sinn með vatns- flóði. Indíánar trúðu á andann mikla, sem sveimar yfir slétt- unum. Um leið og þeir með- tóku Krist, þurftu þeir um leið að meðtaka óskiljanlegar skýr- ingar grískra eða alexandríska presta á eiginleikum og eðli guðs. — Og þó útlistaði Kristur aldrei sköpunarsöguna, eða regn- bogann, og lýsingar hans á guði voru sagðar með dæmisögum, sem engan heimspeking eða guðfræðing þurfti til að skilja. Þegar kristin “trú” breiddist út um heiminn, kom kirkjan því yfirleitt alstaðar til leiðar, að i heimsmynd manna breyttist. En víðsvegar um heim fer ennþá fram önnur barátta. Það er 'stríðið milli hinnar gömlu heim- skoðunar og annarar, sem er að mótast fyrir áhrif nýrri vísinda. I Enginn vafi er á þvi, að hin gamla lífsskoðun miðaldanna, sú ; sem einu sinni var samferða ; kenningu Krists, er farin sína leið, og nú spyrja margir: Fer þá ekki kristindómurinn um leið ? Er þá ekki kirkjan orðin að engu, þetta samfélag lærisveina Krists ? Þeir menn eru t. d. til, sen halda, að ef mannkynið sé a< líkamanum eitthvað í frændsem | við apana, sé allur kristindómui úr sögunni. Og ef menn aðhyll ist aðrar skoðanir á samband holds og anda, holdtekju Krists upprisunni og heimsendi, en þæi sem tilheyrðu hinni form heimsmynd, geti menn ekk gerst lærisveinar Krists. Ef sv> er, þá er kristindómurinn áreið ! anlega úr sögunni. Ef einkenn ! kristins manns á að vera það, a< hann aðhyllist fullkomna og ó umbreytanlega heimsmynd, — sé fullnuma en ekki nemandi, þ: verði það sennilega fáir á meða |vor, sem talist geta kristnir. | En sem betur fer, er þess hugsunarháttur rangur. Li ! Jesú sjálfs, eins og því er lýst guðspjöllunum, mælir á móti þvi jÞar sjáum vér Jesú veita við Áöku fólki eins og rómverskun hundraðshöfðingja, kanverskr j konu, samverskri konu og í annai jskifti samverskum karlmanni, oj svo ótal mörgum af sínu eigii þjóðerni. En hann gerði ekk neina rekistefnu út af skoðunun þessa fólks á þeim efnum, sen eg drap á áðan. Hann rædd ekki við það um hvernig heimur inn væri bygður upp eða hverni; himnaríki væri innréttað, heldu um persónulega afstöðu guðs barnsins við föður sinn. Hii eigirilega guðfræði í prédikui Jesú er svo lítil, er þar eiginleg: ekki um neina guðfræði að ræða Megin hugmyndirnar eru faðern guðs, bróðerni mannanna og <: dauðleikinn. Hann heimtar ekk að fylgjendur sínir hafi fastmót aðar skoðanir á heimi og himni hann tekur við þeim sem nem endum, sem stöðugt skuli hald áfram að læra. Af þessu leiðii að hinir sönnu fylgjendur Jes geta verið menn, sem aðhyllast hinar ólíkustu skoðanir á heims- myndinni. Jesús er fyrst og fremst til þess kominn að skapa nýtt andlegt viðhorf við lífinu sjálfu — glæða trú og kærleika gagnvart guði og öðrum mönn- um — leiða mannkynið til bræðralags, sem ristir dýpra en nokkur guðfræði óg nokkur heimsskoðun. Hann segir því ekki að lærisveinar sínir skuli þekkjast á vissum fræðikerfum, heldur á hinni guðrænu tilfinn- ingu mannshjartans, elskunni. “Á því skulu allir þekkja að þér séuð mínir nemendur, að þér ber- ið elsku hver til annars? Ef til jvill er kristinni kirkju að verða Iþetta ljósara nú en nokkru sinni fyr, síðan á dögum Jesú sjálfs. Nú er talað um mann, eins og Mahatma Ghandi sem nemenda Jesú Krists, þó að hann sé Hindúi í trúarbragðalegu tilliti. Og er það ekki furðulegt, að ýmsir göfugustu trúboðar, sem nú eru uppi, skoða heimsmynd- ina s^m aukaatriði, en líf Krists sem aðalatriði. Stanley Jones starfar meðal æðri stétta Ind- lands, Albert Schweizer meðal blökkumanna í Afríku. Báðir virða heimsskoðanir þeirra þjóða sem þeir eru hjá, og báðir reyna að gegnsýra þjóðlífið hver í sínu landi af anda Krists og á- hrifum, þannig að líf mannanna mótist af trú á lífið og ást á því, sem lifir. Innan hinnar kristnu kirkju í Evrópu og Ameríku verð ur hinnar sömu viðleitni vart. — Hin guðfræðilegu hugsanakerfi, er tengd voru heimsmyndinni gömlu, er lögð til hliðar fyrir vandamálinu mikla að sameina menn í anda Krists til tilbeiðslu við guð föður og til þjónustu hver við annan. Enn eitt dæmi þess, hvernig kristnir hugsjónamenn eru farn- ir að miða kristið nafn meira við kristilegt hugarfar heldur en við töku fræðikerfa, barst mér að eyrum í útvarpinu í fyrra vor. Ritari Y. M. C. A. í Kína var að segja frá hinum kristna þjóð- höfðingja Chiang-Kai-Shek. — Hann sagði, að Chiang-Kai-Shek hefði verið spurður hvort honum þætti ekki eins mikið koma til hinna kínversku fornrita og biblíunnar. Jú, svaraði Chiang- Kai-Shek. Og eg segi það af því að eg hefi lesið fornritin ræki- lega. En eg hefi líka lagt stund á biblíuna, og hún segir frá lífi og kenningu Krists, en það er hann, sem með áhrifum sínum og anda umskapar hjarta manns- ins, til kærleika og hreinleika. Heimurinn er fullur af eldi ófriðar og haturs. Þá og þegar getur skollið á önnur heims- styrjöld. Aldrei hefir reynt annað eins á kirkjuna eins og nú — ekki til að elta ólar við trú- fræðileg viðfangsefni heldur í því að styrkja bræðralag mann- anna. Ef vér, nemendur kirkj- unnar skiljum hlutverk vort rétt, ríður meira á voru starfi en nokkru öðru, ekki sízt þegar út- litið er eins og það er nú: Það er að safna mönnum af öllum þjóðum, öllum kirkjudeildum og Þér sem noti?5— TIMBUR KAUPIÐ AF THE Empire Sash & Door CO., LTD. Birgðlr: Henry Ave. Eait Sími 95 551—95 552 Skrtfstofa: Henry og Argyle VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA öllum trúarbrögðum til fylgis við hina einföldu stefnuskrá Jesú. Að það starf þurfum vér að hefja heima — á því að efla kristilegan kærleika og bróður- hug í vorri eigin bygð. En kristilegur kærleikur er sá kær- leikur, sem Krísti er líkur, ekki góðlátlegt meinleysi, heldur vís- vitandi starf o^ athöfn. “Á því skulu allir þekkja, að þér séuð mínir nemendur, að þér berið elsku hver til annars.” Enginn lofsöngur — engar pálmagreinar — engin blómstráð braut — engin hósanna hróp eru einkenni á þér sem nemenda Krists, heldur kærleikurinn einn. Amen. “YOUNG ICELANDER’S NEWS” Dance The dance at the Marlborough Hotel, Márch 31, 1939, was a representative gathering of the Icelandic Community and their friends. A very enjoyable even- ing was the result. The Executive and Social Committee wish to thank the patrons for their support and Dunlop’s Prescription Pharmacy for decorations donated. Kid’s Party A Kid’s party will be held at the Jón Bjarnason Academy, on Friday April 14, 1939 at 8.30 p.m. A very interesting program has been arranged, and we urge all Icelanders and their friends to attend. Get your kiddy costume ready —you will not be admitted un- less dressed in a juvenile fash- ion. Everybody Welcome! The next general meeting of the Young Icelanders ,will be held at the home of Olga Ben- son, 2295 Portage Ave., April 16, 1939, at 8.30 p.m. Those going to the meeting, meet at the J. B. Academy at 8.15. Would members and prospective mem- bers bring their cars to assist in transportation ? The guest speaker of the even- ing will be Mr. Terry Arnason. Heimskringlu hafa verið send nokkur eintök af f jórða bindi rit- gerða-safns Jónasar Jónssonar alþingismanns og beðin að selja þau. Verð bókarinnar er $1.15. Hér er um aðeins fá eintök að ræða. Þeir sem eignast vildu bókina, ættu því að kaupa hana sem fyrst. Verið Velkomin A Laugardags spilakvöldin í Sambandskirkjusalnum Næsta spilaskemtunin verður laugardagskvöldið 8. apríl. Byrjar á slaginu kl. 8! Takið eftir: Spilaðar verða 20 hendur. Verðlaun veitt á hverju kvöldi fyrir hæztu vinninga. Að Bridge-spilinu loknu, verða frambornar kaffi- veitingar. Þar á eftir fara fram ýmiskonar skemtanir. Munið eftir hvað vel þér hafið skemt yður undan- farna vetur á þessum spilakvöldum. Undir umsjón Ungmennafélags Sambandssafnaðar yfir apríl-mánuð. The Saturday Night Club

x

Heimskringla

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.