Heimskringla - 19.04.1939, Blaðsíða 6

6. SíÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG, 19. APRÍL 1939
RISADALURINN
“Þeir skulu mæta á fundi í kvöld í borð-
salnum í Sequoia gistihúsinu ef eg má ráða,’’
sagði Buck Ogilvy með mikilli sannfæringu. Eg
ætla að bjóða þeim öllum til miðdegisverðar,
og ræða málið við þá. Eg hefi átt við ein
fimtán bæjarráð og sveitarráð, að eg nú ekki
tali um mexikönsku og mið-amerísk stjórnar-
völd og forseta. Eg þekki þá alla spjaldanna
milli. Eftir þessa tilrauna könnun mína, skal
eg láta þig vita hvert þú færð leyfið eða hvort
þú verður fyrst að leggja silfur í einhvern
þvalan lófa. Heiðvirðir menn eru aldrei með
vífilengjur. Þú veist alt af hvoru megin þeir
eru, en mútu þeginn fer alt af undan í flæm-
ingi, og vonar að þolinmæði þín bili, og þú
spyrjir hreint og beint hvað hann vilji mikið.
En vel á minst hvað veist þú að segja mér af
þessu skollans bæjarráðs skrífli?”
“Tveir bæjarráðsmannanna eru til sölu,
tveir eru heiðvirðir menn og einn er óviss. —
Borgarstjórinn er refur. Eg hefi þekt þá alla
síðan eg var barn, og kæmi eg opinberlega
fram býst eg við að þeim sé stefna okkar Car-
digans feðganna svo ljós, að þeir mundu neita
að vera mér til bölvunar í þessu máli.”
, “En því þá ekki að koma hreinlega fram í
dagsljósið?”
“Eg er ekki viðbúinn að innleysa alla víxl-
ana núna sem stendur,” svaraði Bryce þurlega.
“Eg vil ekki heldur að keppinautur minn setji
niður rauðviðarverðið, svo að eg yrði að selja
mér í óhag til að ná í dálítið fé. Eg vil ekki
heldur fá trjáboli yfir brautina mína, þegar
vagnar Penningtons eru farnir hjá en mínir
eru ókomnir, eða vögnum og við velt ofan í
gilin. Eg skal segja þér, að sá náungi hefir
undirtökin sem stendur, og eina ráðið að sleppa
úr greipum hans er á meðan hann gáir ekki
að sér. Hann getur líka fundið mörg ráð til að
stemma stigu fyrir flutningum mínum á viðn-
um, og kent guði og náttúrunni um það til að
sleppa við sektir og málssókn.”
“Hm-m-m. Þetta er sleipur náungi. Er
hann þó ekki? Eg þori að segja, að hann mundi
múta bæjarráðinu til að hamla þér með járn-
brautina.”
“Eg veit að hann lýgur og stelur svo hann
er vís að múta þjónum hins opinbera ef honum
sýnist.”
Buck Ogilvy stóð á fætur og teygði sig. —
“Eg veit hvaða störf bíða mín,” sagði hann.
“En það verður góður bardagi, sem vert er að
taka þátt í, jæja?”
Bryce studdi hendinni á hnapp og kom þá
Moira inn. “Leyfðu mér, Moira, að kynna þér
Mr. Ogílvy. Mr. Ogilvy þetta er Moira Mc-
Tavish,” sagði Bryce og bætti svo við: “Mr.
Ogilvy mun oft þurfa að sjá mig hér í þessari
skrifstofu, Moira, en það er ósk okkar beggja,
að þær heimsóknir séu leyndar. Þess vegna
ætlar hann að koma hingað á kvöldin, þegar
þessi hluti bæjarins er mannlaus með öllu. Þú
hefir aukalykil að skrifstofunni Moira, viltu
gera svo vel og fá Mr. Ogilvy hann.”
Stúlkan hneigði sig til samþykkis. “Mr.
Ogilvy verður að forðast að næturvörðurinn
sjái sig,” sagði hún.
“Það er gott ráð, Moira. Buck, þegar þú
kemur hingað, þá komdu altaf á vissum tíma,
þegar vörðurinn er inni í mylnunni og er að
merkja tímann á næturvarðarklukkuna.”
Moira hneigði sig á ný og fór út. Mr. Buck
Ogilvy stundi. “Hamingjan hraði þeim degi,
sem þú getur komið opinberlega fram í þessu
járnbrautarmáli, og mér verður leyfilegt að
koma hér að deginum til,” tautaði hann, tók
hatt sinn og fór út í aðal skrifstofuna. Hálf-
tíma síðar sá Bryce hann hallast fram á borðið
í ytri skrifstofunni, niðursokkinn í samræður
við Moiru McTavish. Áður en Ogilvy fór, hafði
honum teikst að koma Moiru í skilning um,
hve bágt hann ætti, að vera neyddur til vegna
ástæða, sem Bryce Cardigan mundi segja henni
seinna, að koma á skrifstofuna, þegar hún væri
þar ekki. Því næst talaði hann um, hve átak-
anlegt það væri að vera öllum ókunnugur í ó-
kunnugum bæ, og neyðast til að hanga í forstof-
um gistihússins með allskonar vafagemlingum
og öðrum villu ráfandi sálum, og svo kom
hann Moiru til að játa, að það væri líka leiðin-
legt að hanga einsömul í matsöluhúsi öll kvöld-
in og horfa á og hlusta á gamlar kerlingar
þvaðra saman. Þetta var nú einmitt það, sem
Buck beið eftir. Hann horfði skýrlegu augun-
um beint framan í Moiru, brosti djarflega og
sagði: “Miss McTavish, kannske við ættum að
stofna samband til að yfirbuga leiðindin. Þér
verðið forsetinn, en eg fjármálaritarinn?”
“Hvernig ætti félagið að starfa?” spurði
Moira gætilega.
“Ja, það gæti byrjað með því að gefa mið-
degisverð öllum félagsmönnum, og á eftir mætti
aka út í sveitina, næsta laugardagskveld til
dæmis.”
Sakleysislegu augun hennar Moiru horfðu
rannsakandi á hann. “Eg hefi ekki þekt yður
mjög lengi, Mr. Ogilvy,” sagði hún.
“ó, það er nú auðvelt að kynnast mér,”
svaraði hann glaðlega. “Hefi eg líka ekki góð
meðmæli. Eg skal segja yður nokkuð Miss Mc-
T3vish, við skulum leggja þetta fyrir Bryce
Cardigan. Ef hann jsegir að þetta sé óhætt, þá
skulum við hafa fundinn, en segi hann að það
sé ófært þá skal eg fara og drekkja mér, og
sanngjarnari orð getuP enginn maður mælt.”
“Eg skal hugsa um þetta,” sagði Moira.
“Já, umfram alla muni. Maður á aldrei að
ákveða svona þýðingarmikil atriði í flýti. Segið
mér bara síma númerið yðar heima hjá yður, og
eg skal hringja yður upp klukkan sjö í kvöld
og vita hvað þér ákveðið.”
Moira gaf honum númerið hálf nauðug.
Henni féll hreint ekkert illa við ókunna rauð-
hærða manninn, miklu fremur hafði hún óljósan
grun um, að hann væri örugt meðal við þung-
lyndi og leiðindum, sem hún þjáðist af alt of
oft; énnfremur hafði hann fallegan málróm,
kom kurteislega og fjörlega fram og var í ljóm-
andi fallegum fötum. Af því að hún var kona
féll henni það vel í geð, að hann tók þannig
eftir henni, slíkur yfirburða maður. Hún vissi
að hann bar langt af öllum í Sequoia nema
Bryce Cardigan. Henni fanst þetta vera mikið
æfintýri og með rósaroða í vöngunum fór hún,
er Buck kvaddi hana loksins, inn í skrifstofu
Bryce til að spyrja um skoðun hans viðvíkj-
andi heimboðinu.
Hann hiustaði alvarlega á hana, er hún í
sakleysi sínu og einfeldni æskunnar bar fram
þessar áhyggjur sínar fyrir hann.
“Já, umfram alla muni, skalt þú þiggja
þetta. Buck Ogilvy er einn sá heiðarlegasti
og besti drengur, sem eg hefi þekt. Eg get
ábyrgst hann. Þér mun finnast hann mjög
skemtilegur Moira. Hann gæti látið Niobe
sjálfa gleyma sorgunum, og hann kann að biðja
um góðan mat.”
“En heldurðu að eg ætti ekki að hafa ein-
hvern annan kvenmann með okkur?”
“ó, það er ekki nauðsynlegt, en samt er það
góð venja í smábæ sem þessum, þar sem allir
þekkjast.”
“Það var það sem eg hélt,” sagði Moira.
“Eg ætla að biðja Miss Sumner að koma með
okkur. Mr. Ogilyy lætur sig ekki muna um
þann aukakostnað, það er eg viss um.”
“Hann verður himin lifandi glaður,” full-
yrti Bryce í illgirni sinni. “Blessuð biddu Miss
Sumner að koma með ykkur.”
Þegar Moira fór, stundi Bryce þungan.
“Æ,” sagði hann, “eg vildi að eg gæti komið
líka.”
Hann hrökk upp úr þesum raunalegu þönk-
um sínum við það að síminn hringdi. Honum
til mestu undrunar var það Shirley Sumner,
sem vildi tala við hann.
“Þú ert ósköp lítið undrandi, ertu það ekki,
Mr. Cardigan?” sagði hún stríðnislega.
VJá, það er eg,” sagði hann með sanni.
“Eg hélt sem sé, að eg væri persona non grata,
í þínum augum.”
“Þykir þér þá fjarskalega vænt um að þú
ert það ekki? En eins og þú veist þá ert þú
það ekki.”
“Þakka þér fyrir. Það þykir mér gott að
heyra.”
“Eg býst við, að þú sért að furða þig á
því, að eg skyldi síma þér?”
• “Eg hefi ekki haft tíma til þess. Þetta bar
svo brátt að, og eg næstum orðlaus af undrun.
En hversvegna hringdir þú mig upp?”
“Eg þarf að spyrja þig ráða. Setjum svo
að þig langaði mjög mikið til að heyra samtal
tveggja manna, en svo stæði á að þú gætir
ómögulega staðið á hleri. Hvað mundir þú
gera ?”
“Eg mundi ekki standa á hleri,” svaraði
hann í ávítunarrómiv “Það er Ijótt og eg hélt
aldrei að þig langaði til að gera nokkuð sem
væri ljótt.”
“Ekki undir venjulegum kringumstæðum,
en eg hefi siðferðislegan lagalegan og hags-
munalegan rétt til að hlusta á þetta samtal —
en ef eg — jæja—”
“Ef þú værir viðstödd yrði ekkert samtal
— eða hvað?”
“Alveg rétt Mr. Cardigan.”
“Og það er mjög áríðandi að þú vitir hvað
þarna er sagt.”
“Já.”
“Og þú ætlar þér ekki að nota vitneskju
þína um þetta samtal í ólöglegum né illum til-
gangi ?”
“Nei, þvert á móti. Komist eg að því,
hvaða ráð verða brugguð þarna, get eg afstýrt
öðrum frá að fremja lögleysu og ósiði.”
“Jæja Shirley, í því tilfelli finst mér þú
hafir fullan rétt til að heyra samtalið.”
“En hvernig get eg það ? Eg get ekki falið
»iig inni í skáp og hlustað.”
“Kauptu þér málrita og feldu hann inn í
herberginu þar sem samtalið fer fram. Hann
nær hverju einasta orði af því.”
“Hvar get eg keypt hann?”
“f San Francisco.”
“Vilt þú síma skrifstofunni þinni í San
Francisco og láta þá kaupa einn og senda þér
hann, ásamt leiðarvísi hvernig eigi að koma
honum fyrir og nota hann. Georg Sæ-Otur
getur svo fært mér hann þegar hann kemur.”
“Þetta er mjög einkennilegt, Shirley.”
“Það veit eg vel, en eg treysti þér að gera
þetta fyrir mig.”
“Það er þér áreiðanlega óhætt. En hvers-
vegna að fela mér þetta. Eg hélt að eg væri
síðastur allra manna, sem þú bæðir bónar.”
“Eg get treyst þér til að gleyma að þú
gerðir þetta fyrir mig.”
“Þakka þér fyrir. Eg held þér sé óhætt að
treysta því. Eg skal útvega þetta undir eins.”
“Þetta er mjög vel gert af þér, Mr. Car-
digan. Hvernig er pabbi þinn til heilsunnar ?
Moira sagði mér fyrir nokkru síðan að hann
væri lasinn.”
“Honum er alveg batnað aftur, þakka þér
fyrir, en meðal annara orða. Moira veit ekki að
við þekkjumst. Því sagðir þú henni það ekki?”
“Eg get ekki svarað þeirri spurningu nú.
Eg get það kanske einhverntíma síðar.”
“Það er slæmt að atvikin haga því svo
til að við, sem vorum á leiðinni til að vera
bestu vinir ákyldum eigi geta orðið það, Shir-
ley.”
“Það er víst og satt, en það er alt saman
þín sök. Eg hefi áður sagt þér hvernig þetta
geti lagast . En þú ert svo þrálátur Mr. Car-
digan.”
“Eg er ekki ennþá kominn á það stig að
skríða á fjórum fótum,” hreytti hann út. “Eg
neita því jafnvel fyrir þínar sakir, að sýna
frænda þínum vináttu og umburðarlyndi, fyrir
þær sakir verð eg að gera mig ánægðan með að
sakir standi okkar á milli eins og þær eru.”
Hún hló. “Svo þú ert ennþá jafn illúð-
legur og ósáttgjarn og langar til að ná í höfuð-
leðrið hans Seths frænda míns?”
“Já, og eg held að eg nái því, að minsta
kosti skal hann ekki ná mínu.”
“Finst þér það ekki fremur ranglátt að
láta mig gjalda synda ættingja míns, Bryce?”
spurði hún.
Hún hafði nefnt hann skírnarnafni hans.
Hann varð alveg frá sér numinn. “Eg er á kafi
í skuldafeni og ráðalaus sem stendur,” tautaði
hann. “Eg er ekki að berjast mín vegna, held-
ur fyrir þúsund skjólstæðingum og hugmynd-
um, sem eitt sinn voru eign föður míns, en eru
nú mín eign. Þú skilur þetta ekki.”
“Eg skil meira en þú heldur og einhvem-
tíma munt þú sannfærast um það. Eg skil
nógu mikið til þess, að kenna í brjósti um þig.
Eg skil meira að segja það, sem frænda minn
grunar ekki ennþá, að þú ert forkólfurinn í
þessari N. C. & O. járnbraut, en vinur þinn
Ogilvy er varaskeifa þín. Hlustaðu nú á mig
Bryce Cardigan. Þú skalt aldrei byggja þessa
járnbraut. Skilurðu það?”
Þessi árás hennar var svo snarlega gerð, að
hann varð of forviðá, til að andmæla. í stað
þess svaraði hann eins og óafvitandi: “Eg skal
byggja þessa járnbraut, þótt það kostaði líf
mitt, ef það kostaði mig þig. Skilurðu það ? Eg
hefi lagt út í þessa baráttu til að sigra.”
“Þú skalt ekki leggja þessa braut,” end-
urtók hún.
“Hversvegqa ?”
“Af því að eg vil ekki leyfa þér það. Eg á
hluta í Laguna Grande timburfélaginu, og því
er óhagur að því, að þessi braut sé lögð.”
“Hvernig komst þú á snoðir um að eg var á
bak við Ogilvy?”
“Fyrir hugsæi mitt. Svo bar eg það upp á
þig, og þú kannaðist við það.”
“Eg býst við að þú ætlir að segja frænda
þínum frá þessu,” sagði hann kuldalega.
“Þvert á móti, eg ætla ekki að gera það.
Eg er mjög hrædd um, að eg hafi verið fædd
með einhverju broti af drenglyndi, Mr. Cardig-
an, þessvegna ætla eg að láta ykkur berjast
um þetta sjálfa, þangað til þið eruð uppgefnir,
þá ætla eg að skerast í leikinn og ákveða leiks-
lokin. Þú getur sparað peninga með því að
gefast upp núna. Eg hefi öll ráðin í hendi
mér.”
“En eg kýs að bérjast. Með þínu góða
leyfi hætti eg ekki fyr en einhver fellur fyrir
fult og alt.”
“Eg veit ekki nema að mér fallir þú betur
í geð fyrir þá áætlun. Og ef þér er það til
minstu huggunar, þá heiti eg þér því upp á
æru mína og trú aé láta ekki frænda minn vita
hver stendur á bak við N. C. & O. félagið. Eg
er ekkert sögusmetti, skaltu vita, og ennfrem-
ur er eg mjög forvitin að heyra hvernig þessi
saga fer. í raun og veru eruð þið báðir, þú og
Seth írændi minn mér til mestu skapraunar.
Hve alt hefði verið unaðslegt, ef þið hefðuð
ekki tekið upp á þessum ófriði, þessi ófriður
hefir neytt mig til þess að vera sanngjörn í
garð beggja ykkar.”
“Getur þú verið hlutlaus og sanngjörn?”
“Það hugsa eg nema hvað þessari járn-
brautarlagningu við kemur. Þar ætla eg að
breyta samkvæmt minni skoðun og skeyta um
hvprugan ykkar.”
“Shirley,” sagði hann alvarlega, “hlustaðu
nú vel eftir því, sem eg segi: Eg elska þig.
Eg hefi elskað þig síðan fyrsta daginn, sem
eg sá þig. Eg mun alt af elska þig; og þegar
eg álít mig færan um það, ætla eg að biðja þig
að giftast mér. En eins og sakir standa hefi
eg engan rétt til þess. En þegar eg öðlast þann
rétt mun eg gera það.”
“Og hvenær rennur sá dagur upp?” sagði
hún mjög þýðlega og eins og yfirkomin af
hræðslu.
“Þegar eg rek síðasta naglann í N. C. & O.
járnbrautina.”
Eftir stundar þögn tók hún til máls:
“Bryce Cardigan, mér þykir vænt um þolgæði
þitt. Vertu sæll, hamingjan sé með þér og
gleymdu ekki því sem eg bað þig um.” Hún
hengdi upp símaáhaldið, sat um stund með hönd
undir kinn og rendi augunum yfir þökin í bæn-
um uns þau náðu háa reykháfnum í mylnunni
hans Cardigans. “En hvað eg hataði þig ef
eg gæti ráðið við þig!” tautaði hún með sjálfri
sér.
Eftir þetta samtal við Shirley Sumner, var
Bryce Cardigan áhyggjufullur mjög um sinn
hag, en hann átti sér eina trúarsetningu, sem
var einföld mjög, að enginn er algerlega sigrað-
ur fyr en hann játar það sjálfuf; þegar hann
hafði náð sér eftir símtalið við Shirley, eyddi
1' hann engum tíma í neinar vífilengjur, heldur
leitaðist við að finna leið út úr þessum vand-
ræðum.
Hann sat í heila klukustund og hengdi
höfuðið ofan á brjóstið. Honum var samt ó-
mögulegt að skilja hugsanir sínar um viðskiftin
frá hugsunum sínum um Shirley Sumner. Hann
vissi að hún hafði fylstu ástæðu til að hugsa
fremur um fjármálin í sambandi við viðkynn-
ingu þeirra, en tilfinninga mál. Þáttur sá sem
hann hafði leikið í viðkynningu þeirra hlaut að
hafa verið henni óskiljanlegur og gert hana
reiða við hann. Hann vissi líka að ef hún hefði
borið hlýjan hug til hans frá hinni fyrstu við-
kynningu þeirra, (en hann bjóst engan veginn
við að svO' væri) þá hlaut/ hún að finna til þess,
að hann hafði sýnt henni fyrirlitningu. Þótt
hann hugsaði um þetta frá ýmsum hliðum, fann
hann engan veg til að skilja þetta. Eins og oft
fyrrum, greip hann ráðið að fara og segja föður
sínum af þessu. Hinn vitri öldungur, sem
orðinn var laus við ákafa æskunnar, leit miklu
fremur á orsakirnar en afleiðingarnar, og hafði
staðisb ofmarga bylji æfinnar til að láta þetta
aðkast yfirbuga sig eins og það yfirbúgaði
skilning sonar hans.
“Hann getur hugsað um þetta án þess að
vera truflaður af andliti ungrar stúlku,” hugs-
aði Bryce. “Hann er eins og eitt stóra rauð-
viðartréð hans, höfuð hans nær alt af hærra,
en stormurinn niðri á jörðunni.”
Að svo mæltu fór Bryce beina leið heim
til sín. John Cardigan sat úti á .svölunum, og
hjá honum var Georg Sæ-Otur og lék fyrir
hann á grammófón. John leit upp er hann
heyrði að garðshliðinu var skelt, og er hann
heyrði fótatak sonar síns á steinstéttinni er lá
í gegn um blómagarðinn, stóð hann upp og rétti
fram aðra hendina, sem titraði dálítið.
“Hvað er nú að sonur minn?” spurði hann
blíðlega, er Bryce kom upp riðið. “Georg láttu
þennan grammófóns skrjóð þagna.”
Bryce tók í hendi föður síns, “Eg er í
vandræðum John Cardigan.” sagði hann blátt
áfram, “og eg er ekki nógu mikill maður til að
ráða fram úr þeim hjálparlaust.”
Hinn tigulegi gamli maður btosti, og bros
hans var blítt eins og blessun. Drengurinn
hans hafði leitað til hans í vandræðum sínum.
Það var gott! Hann mundi ekki bregðast hon-
um. “Fáðu þér sæti sonur og segðu gamla
manninum frá þeim öllum saman. Byrjaðu á
byrjuninni og láttu mig heyra um allar hliðar
málsins.” '
Bryce hlýddi því og fékk John Cardigan
nú fyrst að heyra um kunningsskap sonar hans
og Shirley Sumner, og að hún hefði verið úti í
skógunum með Pennington er Bryce hafði barist
við Jules Rondeau. Vegna þess að Bryce varð
ástfanginn í stúlkunni og svo hitt að óvinátta
var með föður hans og frænda hennar, þá mint-
ist hann ekki á þetta við föður sinn, ætlaði að
bíða með það þangað til að samkomulagið með
þeim yrði betra, enda var hann svo bjartsýnn,
að hann bjóst við að verða sættir þeirra. Er
hann komst að raun um að slíkt var óhugsandi,
þagði hann um tilfinningar sínar gagnvart
stúlkunni, og geymdi þær þangað til að högum
hans yrði öðruvísi háttað og erfðafé hans væri
óhult og áhyggjur föður hans út af fjárhags
vandræðunum horfnar. Þá leit hann svo á að
þýðingarlaust væri að nefna þetta við föður
sinn.