Alþýðublaðið - 18.05.1960, Blaðsíða 2

~v
I
tttgafandi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ingólfur Kristjánsson.
— Ritstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúar
s-ltstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson og Indriði G. Þorsteinsson. — Fréttastjóri:
öjörgvin Guðmundsson. — Símar: 14900 — 14902 —14903. Auglýsingasími:
14906 — Aðsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfis-
Gata ’ft—10. — Áskriftargjald: kr. 45.00 á mánuði. í lausasölu kr. 3,00 eint.
Daubur er Smith
í HVERT skipti sem jafnaðarmannaflokku-r
einíivers staðar í heiminum fer halloka í kosn-
án-gu, setja sum blöð upp jarðarfararsvip og hefja
upp líkræðu yfir stefnu og áhrifum jafnaðar-
íDianna. Þrátt fyrir mjög hjartnæm eftirmæli þess-
ara blaða, gengur þeim illa að koma krötum undir
graeaa torfu.
Það er í fyrsta lagi varhugavert að dæma
íitefnur eftir úrslitum einstakra kosninga, og jafn-
vel þott þær mæti mótbyr um nokkurra ára skeið.
Sundurþykkja hefur valdið brezka verkamanna-
flokknum tapi, en það getur breytzt aftur. Á sama
tíma hafa jafnaðrmenn unnið mikinn kosningasig-
ur í Suður-Þýzkalandi.
Hitt er og athyglisvert í þessu sambandi,
b.vernig aðrir flokkar hafa smám saman tekið upp
heiztu stefnumál jafnaðarmanna. Dettur nokkr-
uíel í hug, að Macmillan og Butler væru við völd
í Bretlandi, ef þeir ekki kepptust við jafnaðar-
menn um að lýsa fylgi sínu við „velferðarríkið,“
ci-yggingákerfi þjóðarinnar. Af hverju afnema þeir
ekki þá þjóðnýtingu, sem jafnaðarmenn innleiddu?
I Bandaríkjunum er eitt aðalmál þings og
stjómar, auknar sjúkratryggingar gamals fólks. í
fyíkjum Kanada er verið að.stórauka trygginga-
kerfið. I einu smáríki, sem heitir Island, er ný-
toúið að tvöfalda almannatryggingar, og stórauka
xikisafskipti af efnahagslífinu með strangri banka
og vaxta-pólitík. í Svíþjóð hefur mál síðustu ára
verið öryggi gamla fólksins. Á sviði tækninnar eru
orkuiin'dir framtíðarinnar, kjarnorkuverin, víð-
ast ríkiseign. Þannig mætti lengi telja, en ekkert
af þessu bendir til, að lýðræðissósíalisminn sé
dauður. Þvert á móti er hann í fullu f jöri. Og end-
ist jafnaðarmannaflokkum ekki kjörfylgi til þess
að þoka honum áfram, þá neyðir almenningsálit-
Ið „frjálslynda, borgaralega flokka1 og aðra til að
gerá það.
Jafnaðarmenn hafa víða um lönd horfið frá
foaráttu fyrir stórfelldri þjóðnýtingu. Þeir hafa
alls ekki horfið frá markmiði þjóðnýtingarinnar,
að feyggja með ríkisafskiptum fulla atvinnu, vax-
andi velmegun, réttláta tekjuskiptingu og öryggi
frá vöggu til grafar. Þessu markmiði er í nútíma
þjóðfélagi hægt að ná án almennrar þjóðnýting-
ar. Því er hægt að ná með aðferðum norrænna
jaínaðarmanna, að beita ríkisvaldinu á fjármála-
sviði, skattasviði, stjórna vaxta og bankapólitík-
innt og auka tryggingakerfið.
Þa3 hvarflar ekki að neinum hugsandi manni,
fð snáa aftur til stefnu Adams Smith, sem vildi
Jtáta rikið vera eins konar næturvörð efnahagslífs-
'ifLS. Adam Smith er dauður, en jafnaðarstefnan
lí&r.
Langholtskirkja
I Reykjavík
LANGHOLTSSÖFNUÐUR
er nú að byggja stóra kirkju,
sem er nýr árangur og mark-
ar tímamót í kirkjubygging-
um og starfi Þjóðkirkju á ís-
landi.
Kiikjan er bæði safnaðar-
heimili og guðsþjónustuhús og
verður þannig stöfnun, sem
starfar sem menningarmið-
stöð hverfis og sóknar.
Einn af sölum kirkjunnar
hefur nú verið starfræktur
nær vetrarlangt og hafa þar
verið fjölsóttar bamasam-
komur og messur um hverja
helgi, fermingarundirbúning-
ur og fundir.
Nú er næsti áfanginn að
fullgera stóran sal, sem er
kominn allangt áleiðis, en
hann mun rúma um fjögur
hundruð manns, og myndar
fullgjörður nokkurn hluta
sjálfs messuhússins.
Ekki þarf mjög mikið fé til
að ljúka þessum áfanga, en
sem stendur er byggingin 1
fjárþröng. Þess vegna er nú
stofnað til happdrættis á veg-
um allra félaga safnaðarins
undir forystu safnaðarstjórn-
ar.
Verða bessir happdrættis-
miðar seldir bráðlega og kom-
ið skipulega á öll heimili sókn
arinnar. Er þess fastlega
vænzt að safnaðarfólk stvðji
sem bezt útbreiðslu þeirra
bæði með því að kaupa þá og
selja.
Hlýtur það að verða öllum
sóknarbörnunum metnaðar-
mál ag þessi menningarstofn-
un Langholtshverfanna kom-
ist sem lengst áleiðis hið allra
fyrsta.^Héiy geta allir sýnt
bæði vilja og viðleitni, hvort
sem þeir eru ungir eða eldri.
Sóknarbörnin eru það mörg
• að þetta verður auðvelt átak,
ef allir eru samtaka og enginn
skerst úr leik.
„Hvað má höndin ein og eiií
allir leggi saman.“
Þá mun turn Langholtskirkja
bera ókomnum kynslóðum
vott um fólk, sem vissi, að
kirkja, sem er sameiginlegt
heimili sóknarbarnanna, verð-
ur bjartasti vitinn við leiðina
til frama og farsældar.
Rvík, 6. maí 1960.
Árelíus Níelsson. !
Endurskoðun
á tollskránni
HAFIN er allsherjarendur-
skoðun á tollskránni, að því er
Gylfi Þ. Gíslaosn, viðskipta-
málaráðherra, upplýsti á alþingi
í gær. Ríkisstjbrnin lét fjármála
ráðuneytið hefja þessa endur-
skoðun fyrir nokkru, en ekki
er búizt við að henni ljúki fyrr
en eftir nokkra mánuði.
Frumvarp ríki'sstjórnarinnar
um innflutnings- og gjaldeyr-
ismál var til frh_ 2. umr. í Efri
deild í gær. Frumvarpi'ð var
samþykkt, en breytingartillög-
ur stjórnaarrandstöðunnar all-
ar felldar. Að því búnu var sett-
ur fundur að nýju í deildinni og
máli'ð tekið fyrir til 3. umr.
BREYTINGARTILLAGA. \
Viðskiptamálaráðherra kvaddi
sér þá hljóðs og flutti breyt-
ingartillögu frá ríki'sstjórninni
þess efnis, að fjármálaráðuneyt-
inu verði heimilað, — þar til
endurskoðun tollskrárinnar er
lokið, — að lækka aðflutnings-
gjöld af efnisvörumi til skógerð
ar. Skulu ákvæði þessi gilda til
bráðabirgða, en lögin ei'ga acS
taka gildi 1. júní n. k., að því
er ráðherrann skýrði frá.
Stjórnarandstaðan óskaði eft-
i'r að málinu yrði frestað til
morguns svo að tóm gæfist til
að athuga breytingartillöguna
frekar, og varð forseti við
þei'm tilmælum. 4]
Hannes
Jr
a
ho
r n i n u
Hvernig voru þessir
dagar árið 1949 ?
ýV Gluggað í dagbók
Jóns Helgasonar í
Hlíð.
Frost og skaflar, skaf-
bylur og keðjur.
TVEIR KCNNINGJAR voru
að ræða saman um þessa yndis-
legu vordaga. Annar sagði allt í
einu: „Við erum svo gjarnir á
að gleyma. Ef vel viðrar eitt
sumar, þá finnst okkur að svona
hafi það í raun og veru alltaf
verið um sama leyti. Ef illa viðr
ar er það alveg öfugt. Við eruin
svona einkennilegar mannskepn
urnar,“ sagði hann.
AF ÞESSC TILEFNI varð
mér hugsað til vinar míns Jóns
Helgasonar kaupmanns (Fata-
búðin). Hann á sumarbústað að
Hlíð í Mosfellssveit, upp af
Reykjum, sem honum og konu
hans þykir vænt um. Bústaður-
inn er 120 metra hæð. Ég vissi
að Jón hefur haldið dagbók um
veðurfar og fleira árum saman í
bústaðnum og mér datt í hug að
hringja til hans og biðja hann
um útdrátt úr dagbókinni við-
víkjandi veðurfari fyrir áratug
eða svo. Hann tók vel málaleit-
un minni og sendi mér afrit og
údrátt úr dagbókinni vorið og
sumarið 1949. Þá var sannar-
lega annað veðurfar en nú er.
Útdrátturinn fer hér á eftir:
„VEÐCRFAR VOR og sumar
1949: Fimbulvor. Suðurlanda-
blíða um vikutíma síðari hluta
júnímánaðar ög góð vika fyrst í
ágúst. Annars mjög sólarlítið og
rigningasamt allt út september.
Nokkrir dagar ágætir eftir 6.
október.
Á ANNAN í PÁSKCM, 18.
apríl, liófst kuldatímabilið með
7 stiga frosti. Sótsvart hríðar-
veður næstu tvo daga. Sumar-
daginn fyrsta, 21. apríl, var 12
stiga frost kl. 6 að morgni, og
minnstur kuldi 4 stig þann dag.
Kl. 19 var 8 gráðu frost. — 22.
apríl var 10 stig kl. 7 að morgni,
en næsta dag komst hiti í þrjár
gráður. Þá þurfti ég að moka
fjóra nýja skafla frá Reykjum
að Hlíð. 25. apríl var 9 stiga
frost að morgni og minnstup
kuldi 3 stig um daginn. Næstu
nótt var blindhríð. Upp úr því
varð frostlaust á daginn til 5.
maí, jafnvel 11 stiga hiti 1. maf
og rigning.
5. MAÍ varð 7 stiga frost og
heitast 1 stig frost. Næturnar
næstu komst frostið í 5 og 4
gráður. Allan þann tíma var
meira og minna hvassviðri og
stormar af ýmsum áttum og snjá
koma tíð, þó snjóinn tæki yfir-
leitt upp jafnharðan. Skíðafærl
var niður undir tún í Hlíð langti
fram eftir maímánuði, því gam-
all snjór var mjög mikill.
8. MAÍ hlýnaði og rigndi nokK
uð næstu daga. Að kvöld 12. maf
var logndrífa og fellin urðu hálf
hvít. Síðan var næturfrost til 20.
maí, nema þann 16.—21. og 22.
maí var hlýtt og gott veður og
gamlir skaflar minnkuðu nú óð-
um. :
23. TIL 29. MAÍ kom mikið
kuldakast. Næturfrost var 3—4
gráður 23. og 24. maí, og 2 stiga
frost að kvöldi þess 28. maf,
Yfirleitt var þó frostlaust á dag-
inn. Á uppstigningardag, 26.
, maí, og daginn eftir komst hitl
lítið yfir frostmark. Síðari hluta:
dags þann 27. maí gerði blind-
hríð, svo að um kvöldið var konS
inn öklasnjór og meira um alla
Hlíðar nema á keðjum. Um'
jörð. Ófært á milli Reykja og
kvöldið birti, en skóf.“
Hannes á horninu, ^
Jj 18. maí 1960
Alþýðuhlaðið