Heimskringla - 09.06.1943, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 9. JÚNl 1943
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
endur. Svo hygginn maður
hlaut að vita að margir vilja
ekkert lesa nema eitthvað eftir
sjálfa sig og margir keyptu
blaðið til að hafa aðgang að
sínum eigin ritverkum. Ann-
ars mundu þeir ekkert blað
hafa keypt og ekkert lesið.
Þrátt fyrir þetta var Heims-
kringla hið mesta nytsemdar
blað og flutti stöðugt — innan
um allan leirburðinn — stór-
kvæði eftir Stephan G. Varð
Baldvin fyrstur til að sæma
hann efnalega svo um munaði,
með því að senda honum gull-
,úr í viðurkenningarskyni fyrir
kvæði hans í dálkum blaðsins.
Ekki þurfti Stephan að kaupa
kvæðin sín eins og hinir, því
Baldvin sendi honum blaðið
fritt og mun Stephan ekki hafa
beðið um afslátt. — Eg ætla
þeir séu færri nú á dögum sem
ganga með gullúr upp á vasan
sem viðurkenningu frá Vestan-
blöðunum.
Baldvin var hin náreiðanleg-
asti maður í viðskiftum, sjálf-
um sér trúr sem öðrum. Lof-
orð hans stóð sem stafur á bók.
Hann var hinn ágætasti heim-
ilisfaðir og reglumaður með
afbrigðum. Þó Baldvin væri
ekki þektur að því að blóta í
laumi, hefðu menn ekki vitað
að hann neytti tóbaks nema
fyrir þá sök að fátækur landi
kom til hans og bað hann að
gefa sér í pípu. “Já, velkom-
ið.” “En eg verð að biðja þig
að lána mér pípu”. “Já, vel-
komið.” “Já, en eg hefi nú
engar eldspýtur. Geturðu gert
svo vel að gefa mér eldspýtu.”
“Já, velkomið, en viltu ekki að
eg láni þér kjaftinn Mka?”
Baldvin sá eg í fyrsta skifti
norður við íslendingafljót; eg
var angi dálítill þá og staddur
á bóndabæ, þar sem hann kom
ásamt fylgdarmanni í erindum
fyrir stjórnina að safna eigna-
skýi'slum. Um leið og þeir
komu inn fyrir dyrnar spyr
bóndi: Eru þetta tollheimtu-
menn? Nei, bersyndugir, svar-
aði Baldvin. Alt um það, grun-
ar mig að flestum yrði basl úr
þeim búverkum að finna högg-
stað á B. L. Baldvinssyni.
TAKIÐ EFTIR
LANDAR GóÐIR
fæðingardagur Jóns Sigurðs-
sonar, hins mæta og merka
manns, sem helgaði islenzkri
þjóð líf sitt og starf, og í öðru
lagi er júní mánuður helzti
tími ársins, sem við er í sveit-
unum lifum, eigum hvað hæg-
ast með að lyfta okkur svolítið
upp, frá öllu annríkinu.
Látum okkur því öll mætast
á Mountain þann 17. júní.
Fyrir hönd nefndarinnar,
A. M. Ásgrímson
FJÖREGG FRELSISINS
Brot
MAÐUR
Þér hæfir sízt að flögra i hugsjónanna draum,
þú hjálparlausa rekald á allra krafta straum.
Hið “dramatiska” lögmál, er lífið byggist á
sem laufblaði þér feykir í raunverunnar sjá.
Það gleymast engar mótgerðir guði og mönnum hjá.
Þær geymast jafnvel aldir, þeim huldu leiðum á.
En eitt er víst, þær vakna, og vekja haturs eld,
og veröldin er máttlaus í þeirra hendur seld.
Ó, minstu ekki á kærleik og kristni, vinur minn,
svo kvelji ekki huga þinn þyngstu vonbrigðin.
Hún “rómantisk” er hilling, sem hjaðnar strax og þver,
í heimi eins og þessum hún aldrei bjargar þér.
J. S. frá Kaldbak
Þegar hann var lítill drengur,
langaði hann ákaflega til að
verða stór, verða mikill maður.
í þá daga var hann alveg sann-
færður um, að beinasta leiðin
til að verða mikill og voldugur
maður, væri sú, að verða sem
fyrst stór. r Hafði hann orð á
þessu við móður sína, og fékk
þá þetta svar.
“Já, það er nú gott og bless-
að,” sagði hún. “En það er þessuni) þegar framfarirnar
ekki nog að ,verða stor, til þess
að geta gert stórvirki og orðið
mikill maður. Þú verður að I
ingar bandið, sem á að tengja
ykkur saman, þá munuð þið fá
sömu afdrif sem þessar spýt-
ur, sem liggja hér brotnar fyrir
fótum ykkar.”
II.
Þetta er ekki ný saga. Veit
eg að margur hugsar sem svo,
að fyrst hún er ekki ný, geti
hún varla verið mikils virði nú
tímum. Á tímum eins og
eru svo miklar, og bi'eytingarn-
ar gerast svo ört, og eru svo
, , . * . . ... | hraðfara, að í fljótu bragði er
þroskast að viti og viðsym, afbj engin leig &g
gera sér grein fyr-
og andagift, t.l þess að getaiir hyernl t hvað
framkvæmt storv.rki. Þu j þeim vel(Jur
Sannleikurinn er nú samt sá,

verður að hafa vald yfir sjálf-
um þér og öllu sem þú aðhefst,!
samfara samvinnuþýðleika i;
ríkum mæli. Því hvað vitur,
duglegur og áræðinn sem þú
ert, megnar þú engu stórvægi-
legu í framkvæmd að hrinda,
einn eða án samvinnuþýðleika.
Aðrir verða að létta undir með
þér og vinna með þér að fram-
kvæmdunum. Til þess að hafa
marga fylgjendur, þarft þú að
vera lipur, úrræðagóður,
Frh. á 7. bls.
WARTIME PRICES AND
TRADE BOARD
ÞEGAR ILLA LEIT ÚT
FYRIR BRETUM
Spiirningar og svör
Spurt: Er hámarkverð á
“Irish Cobbler“ kartöflum sem
seldar eru til útsæðis?
Svar: Kartöflur sem seldar
eru einungis til útsæðis eiga
framsynn, hagsynn og umfram ag vera sérstakIega merktar,
alt samvinnuþýður, því á sam-
vinnuþýðleik byggist afbasta |
starfsemin og árangur hugs-
andi manns.
Eftir að hafa útlistað þetta
fyrir syni sínum, sagði hún ,
honum söguna um hinar “Sjö foll< geti keypt tvisvar i viku
og eru þá undanþegnar há-
Spurt: Því eru kjötskömtun- j
arseðlarnir prentaðir í pörum?
Svar: Það er gert til þess að
Framkvæmdarnefnd deildar-
innar “Báran” hefir ákv.eðið að
hafa samkomu á Mountain
fimtudaginn þann 17. júni kl.
8 að kveldinu (Mountain War-
time).
Nefndin telur sig mjög lán-
sama, með tilliti til þess, sem á
dagski'á kveldsins verður til
skemtunar og fróðleiks. Má
þar fyrst nefna að Dr. Richard
Beck Jiefir góðfúslega lofað að
koma og flytja erindi, er hann
svo þektur beggja megin lín-
unnar að óþarft er að fjölyrða
um — vil eg aðeins vekja at-
hygli fólks á því — að þessi
fluggáfaði íslendingur hefir á-
valt eitthvað holt og fræðandi
að flytja. Einnig verður Mr.
J. J. Bíldfell frá Winnipeg og
flytur erindi, hefir Mr. Bíldfell
eins og mörgum er kunnugt
ferðast víða um, og má ganga
út frá því sem gefnu að hann
hafi frá mörgu skemtilegu og
fróðlegu að segja.
Einn ungur íslendingur, sem
nýbúinn er að taka próf, flytur
stutt ávarp. Fjölmennur barna
kór syngur nokkur ættjarðar-
lög, einnig 6 ungar stúlkur og
ennfremur einsöngur.
Við söngvana alla aðstoðar
Miss Katherine Arason.
Inngangur að samkomunni
35 cent fyrir fullorðna og 20
cent fyrir börn innan 14 ára.
Að endaðri dagskrá verða á-
gætar veitingar undir umsjón
kvenfélagsirxs.
Nefndin vonast eftir að sjá
sem flesta á Mountain þetta
kvöld, mælir sérstaklega tvent
með því. I fyrsta lagi er þetta
Ekki skildi hann þá! og þurfi þvi ekki að geyma kjöt
lengur entvo eða þrjá daga í
senn. Auðvitað má nota báða
seðlana í einu ef maður vill.
Spurt: Mér finst vax pappír
sem nú er seldur i búðunum
vera þynnri en hann hefir ver-
ið. Er þetta leyfilegt?
Svar: Já. Þetta hefir verið
leyft til þess að spara efni;
sumar tégundir eru bæði minni
og þynnri.
Spurt: Geta bændur fengið
aukaskamt af skömtuðum mat-
vælum þegar þeir bæta við sig
vinnufólki fyrir nokkra daga.
Svai): Já. Þeir geta tilkynt
næstu skrifstofu “Local Ration
Board” og fengið þar sérstakt
leyfi til að kaupa aukaskamt,
ef þeir gefa vissu fyrir því að
þeir muni framreiða að minsta
kosti tólf máltíðir hverjum
vinnumanni.
Spurt: Sonur okkar er ný-
lega fluttur til bandaríkjanna.
Hvað á eg að gera við skömt-
unarseðlabókina hans?
Svar: Þú átt að senda hana
, . , , a næstu skrifstofu “Local
ekki ,hvernig sem þeir reyndu.
Og eftir marg ítrekaðar til-
raunir og heilabrot, gáfust þeir1
upp, og sögðu að það væri ó-
mögúlegt
spýtur
efni sögunnar af sinni eigin
greind. En þýðing sögunnar
var útlistuð svo vel fyrir hon-
um, að sagan og skýring henn-
ar leið aldrei úr minni hans.
Sagan um “Spýturnar sjö”,
er á þessa leið.
Faðir nokkur átti sjö sonu,
sem kom oft illa saman. Þras
og rifrildi gerði þá hirðulausa
um það, sem þeir áttu að inna
af hendi. Faðir þeirra, sem
var hinn mesti heiðursmaður,
hafði lengi tekið eftir þessu, og
fékk það honum áhyggju. Dag
einn kallar hann alla syni sína
til sín. Leggur fyrir þá sjö
spýtur, fastlega saman bundn-
ar í eitt knippi, og segir:
“Hverjum ykkar, sem getur
brotið þetta spýtna knippi,
skal eg gefa hundrað ríkisdali.”
Bræðrunum ,sem lék mjög
hugur á að eignast þessa
hundrað dali, fanst þetta
mundi ekki verða mikil þraut.
Reyndu þeir nú hver eftir ann-
an að brjóta knippið, en gátuj ,
Ration Board” og skýra um
| leið frá því, hvers vegna bók-
inni sé skilað aftur.
Spurt: Eg er að hugsa um að
Það er sagt að brezka þjóðin
sé nú að berjast fyrir tilveru
sinni og að aldrei hafi Bretar
átt í harðari baráttu; hefir þó
oft áður litið illa út fyrir ensku
þjóðinni, eins og sjá má af eft-
irfarandi staðreyndum sögunn-
ar: \
Árið 1797 voru Frakkland,
Spánn, Holland og Italía í
bandalagi gegn Bretum og
Eystrasaltslöndin voru einnig
óvinveitt Bretum. Bandaríki
Norður-Ameríku voru heldur
ekki sérlega vinveitt Englandi
á þeim tímum og Austurríki,
sem var eina landið á megin-
landinu, sem vinveitt var Bret-
um, var þó ekki nema hálf-
volgt í afstöðu sinni gagnvart
Englandi.
Veðráttan var stirð og fjórir
uppskerubrestir höfðu komið í
röð. Skattar voru gífurlega
háir og helmingur þjóðarinnar
var að deyja úr hungri. Þenna
vetur funduist á götum Lun-
dúna rúmlega 70 lík manna,
sem dáið höfðu úr hungri. —
Þjóðin var langt frá því sam-
einuð gegn óvinunum og víða
brutust út uppreisnir og óá-
nægja fólksins. Þann 30. jan.
1797 nam reiðufé í Englands-
banka naumast einni miljón
sterlingspunda og viku síðar
ákvað bankinn að stöðva
greiðslur. Um sama leyti bár-
ust fregnir 'um að Frakkar
hefðu sett á land 16,000 her-
menn í Bantry-flóa og að annar
her væri að gera tilraun til að
ganga á land við mynni Sev-
ern-árinnar.
Til að kóróna ástandið
braust út uppreisn í sjóhernum
brezka. Ríkisskuldabréf féllu
niður í 53 og vextir af fé stigu
upp í 17 af hundraði. Alt benti
til, að Bretland væri á fallanda
fæti, og ekki annað séð, en að
það yrði áhrifalaust ríki með
öllu.
En brezku þjóðinni tókst að
yfirstíga alla örðugleika hjálp-
arlaust og verða eitt mesta
stórveldi heimsins.
Hp!'
Góðar bœkur !
Ioelandic Poems and
Stories, Dr. R. Beck ..„$5.50
A Primer of Modern Ice-
landic, Snæbj. Jónsson.. 2.50
Icelandic Lyrics,
Dr. R. Beck _________ 3.50
Debt-and-Tax Finance
Must Go, S. Halldorson .25
Icelandic Canadian, 4
hefti á ári........... 1.00
Undir ráðstjórn,
Hewlett Johnson------- 3.00
Smoky Bay, Stgr. Arason
kennari ..............$2.25
BJÖRNSSONS BOOK STORE
702 Sargent Ave. Winnipeg
ifr]mii!iiiiiiniiiiiiiiiiiiE]iiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiic]iiiiiiiiii ,v
| INSURANCE AT . . .
REDUCED RATES
Fire and Automobile |
| STRONG INDEPENDENT |
COMPANIES
| McFadyen j
1 Company Limited 1
HITT OG ÞETTA
Áður en gefið er saman í
hjónaband, ætti að spyrja biúð-
gumann þessarar spurningar:
“Eruð þéré vissir um, að þér
gerið yður ánægðan að tala við
þessa konu, þar til þér eruð
orðinn gamall.” Alt annað er
aukaatriði í hjónabandinu.
Nietzsche
* ★ . ★
Póstafgreiðslumaðurinn: —
Þetta bréf er of þungt. Þér
verðið að setja annað frímerki
á það.
— En þá verður það ennþá
þyngra.
★ ★ ★
Liðþjálfi: Eg efast stórlega
um, að það sé nokkur heimsk-
ari maður í héraðinu hérna,
heldur en þér, 67.
67: Jú, einn, hann bróðir
minn.
Liðþjálfi: Nú, hvað gerir
hann?
67: Hann er liðþjálfi.
I 362 Main St.
□
Dial 93 444
Winnipeg §
^IMIIHirMaiUIMMMHC]IMMMMMIt]IMMIMMMC]MUMMMM[]MIMIMMIIC«>
Liðsforingi einn var vakinn
um miðja nótt, skömmu áður
en Bardia féll, og honum til-
kynt, að 500 ítalskir hermenn
vildu gefast upp.
“Segið þeim að það sé ekki
hægt,” sagði liðsforinginn og
geispaði. “Orustan er ekki
fyr en á morgun. Segið þeim
að koma aftur seinna.”
“Nei, ó-nei,” sagði faðirinn.
“Ekkert er auðveldara en
brjota þetta knippi. 1 synlegt að sækja um leyfi?
Siðan leysti hann kmppið y npiðni nm le
byggja viðbót við heimili mitt,
sem eg áæjla að muni kosta
um 2,000 dollara. Er nauð-
sundur og tók úr því hverja
! spýtuna af annari og braut
hana.
| “Já, með þessu móti er það
enginn vandi,” sögðu synir
hans allir í senn.
Þá sagði faðirinn:
“Svona fór með spýturnar,
synir míhir. Gætið þess að
ekki fari eins fyrir ykkur, því
hér er Mkt á komið. Svo lengi, j
sem þið eruð sáttir og haldið j
hóp, sem einn maður, mun eng- J
inn buga ykkur. En slitni ein- j
Svar: Já. Beiðni um leyfi
verður að sendast til “Control-
ler of Contruction”. Eyðublöð
fást á næstu skrifstofu W. P. &
T. B.
Spurningum á íslenzku svar-
að á íslenzku af' Mrs. Albert
Wathne, 700 Banning St. Wpg.
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU—
útbreiddasta og fjölbreyttasta
islenzka vikublaðið
HOLLENZKUR KAFBÁTUR KEMUR TIL BRETLANDS EFTIR ÞRIGGJA ÁRA
DYGGA ÞJÓNUSTU í AUSTUR HÖFUM
Hollenzki kafbáturinn 0.19 kom til Bretlands til viðgerðar eftir þriggja ára langa og
stranga útivist í Hollenzku nýlendunum í Austur Indlands eyjunum, Singapore og Ind-
landshafi. Þessi stóri sprengjuleggjari, sem bygður var til varna fyrir austur nýlendurn-
ar, slapp mjög naumlega en á merkilegan hátt úr Java sjónum, Singapore og Soerabaya áð-
ur en hann komst til Colombo. Fyrsta skip er hann sökti var 10. janúar 1942, Arita Maru,
er var 4,000 smálesta hermannaflutningaskip. Skipsmenn kafbátsins sögðust einnig hafa
hitt með sprengju 5,000 smálesta vöruskip, en gátu eigi fullyrt að hafa eyðilagt það. Þeg-
ar kafbáturinn 0.19 komst að síðustu í brezka höfn var honum mætt af æðsta manni Hol-
lenzka sjóflotans í löndum Breta og við það tækifæri sæmdi hann skipstjórann, fyrsta
lautinant, yfir maskínumeistarann, þrjá lægri yfirmenn og einn háseta með brons kross-
inum hollenzka. — Myndin sýnir kafbátinn 0.19.