Heimskringla - 28.07.1944, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 28. JÚNÍ 1944
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA
innar að leiðarstjörnu lífs síns,
sem trúðu á framtíð þjóðarinnar
og gerðu fegurstu draumana um
þá framtíð að veruleika með
starfi og breytni. Minning þeirra
og það dæmi, er þeir gáfu má
aldrei deyja eða gleymast. Það
er sú leiðarstjarna, sem hið nýja
lýðveldi á að fara eftir í framtíð-
inni að ströndum hamingjunnar.
Frelsið.er meir en nafn. Það er
ástand, sem eigi getur verið til
nema í andrúmslofti drengskap-
ar, réttlæti, fórnfýsi og sann-
leika. Þetta eru hinar fjórar
landvættir sem vernda skulu hið
nýja ríki yðar, lýðræði frjálsra
manna og kvenna, er nú standa á
þessari helgu hátíð við hið gullna
hlið, er svo marga, sem nú eru
lífs eða liðnir hefir dreymt um,
barist fyrir og unnið að.
Blessun drottins fylgi yður
öllum inn í hið fyrirheitna land.
Megi hinar fegurstu vonir yðar
rætast þar, og hver góð og full-
komin gjöf sannrar hamingju
falla yður í skaut.
KVEÐJA TIL KIRKJU
ÍSLAXDS
Eftirfarandi kveðja var lesin
upp á kirkjuþingi hins Samein-
aða kirkjufélags og hafði forseti
kirkjufélagsins falið Dr. Beck að
koma henni til góðra skila.
17. maí, 1944
Dr. Richard Beck,
Grand Forks, N. Dak.
Kæri Dr. Beck:
Það er að nálgast tíminn að þú
farir á stað heim. Farðu heill
heim og komdu heill aftur heim.
Okkur langar til að biðja þig
að bera kveðju, heillaóskir og
þakkir frá okkur, fyrst til Bisk-
ups Islands fyrir komuna hingað,
sem var til gagns og sóma hon-
um sjálfum, íslenzkri kirkju, ís-
lenzkri þjóð og okkur Islending-
um hér í landi. Við biðjum fyrir
heillaóskir til íslenzkrar kirkju,
með þökk fyrir hennar umburð-
arlyndi og frelsi í trúarskoðun-
um, og fyrir þá mætu menn
hennar er starfað hafa hér á
meðal okkar. Við sendum heilla-
óskir til íslands með einlægu
þakklæti fyrir arfinn sem við
hlutum í vöggugjöf.
Víðsýni og samvizkufrelsi í
trúmálum hefir þróast hjá okk-
ur eins og heima á ættjörðinni í
síðastliðin fimtíu ár, og má nú
óhætt fullyrða að stór hluti ís-
lendinga hér aðhyllist trúmála-
stefnu okkar kirkjufélags.
Samvinna fer síbatnandi með
aukinni þekkingu og skilningi á
trúaratriðum meðal íslendinga
hér. Trúmála deilur sundruðu
og drógu úr starfskröftum Vest-
ur-lslendinga um mörg ár. —
Gleymdist þá oft að leggja rækt
við samband og leiðsögn kirkju
íslands. Við óskum og vonum
að samvinna kirkjufélags okkar
og þjóðkirkju íslands geti orðið
nánari og á traustari grundvelli
í' framtíðinni en verið hefir. —
Mundi það geta orðið þjóð okkar
og trúarstarfsemi til varanlegra
heilla og blessunar.
Heilsaðu frá okkur fyrverandi
starfsmönnum okkar sem nú
eru búsettir á Islandi og segðu
þeim að við minnumst þeirra
Guð gefi þér góða ferð og veiti
þér styrk og þrótt til að flytja
þau hjartans mál, hlýhug og vin-
arkveðjur til Islands sem þér er
trúað fyrir héðan. Farðu heill
heim, og komdu heill aftur heim
til okkar.
Með virðing og vinsemd,
H. Péturson, forseti
Hins Sameinaða Kirkjufélags
Islendinga í Norður Ameríku
Skeyti sent til Islands á lýð-
veldisdeginum, og lesið upp á
þingi Hins Sameinaða Kirkju-
félags.
Forseti Islands,
Reykjavík Iceland
Hugheilar árnaðaróskir til
hinnar íslenzku stjórnar og þjóð-
ar á þessum söguríku tímamót-
um. Guð blessi og leiðbeini á-
valt hinu nýstofnaða lýðveldi.
Hið Sameinaða Kirkjufélag
Islendinga í N.-Ameríku
Hannes Péturson, forseti
FRÁ MOUNTAIN, N. DAK.
Samkoman, sem deildin “Bár-
an” hafði laugardaginn 17. júní
í sambandi við stofnun lýðveldis
heimaþjóðarinnar, fór hið bezta
fram, og var sæmilega vel sótt,
þó maður saknaði þar margra,
sem búist hefði mátt við, að
yrðu þar. t
Vegna þess að kalt var í veðri,
og líka þess að rigning var þenn-
an dag og undanfarna daga, varð
ekki um neina útisamkomu að
ræða, eins og gert var ráð fyrir
í fyrstu, því Mountain-bær hefir
mjög fallegt pláss, “Park”, fyrir
utiskemtanir. Hvað sem öðru
líður þá gleymdi fólk því, við er-
um öll þakklát fyrir blessað
regnið, sem gerir uppskeruhorf-
urnar mörgum prósentum betri,
en þær voru fyrir 2—3 vikum
síðan.
H. I. Hjaltalín bauð gestina
velkomna, og hafði alla fram-
sögn á hendi, og gerði það mjög
myndarlega. I byrjun voru
sungnir þjóðsöngvar Bandaríkj-
anna og Islands.
Þá spilaði fjölmenn hljómsveit
frá Wílhalla (High School Band)
nokkur lög, má einnig taka það
fram strax, að hún spilaði af og
til meðan dagskrá fór fram, þótti
öllum góð skemtun að hlusta á
þessi prúðbúnu ungmenni, sem
leystu hlutverk sitt svo vel af
hendi. •
Sá sem þessar línur ritar, tal-
aði nokkur orð, þar sem ofurlítið
var skýrt frá stjórnmálaþróun
þjóðarinnar þessa síðustu ára-
tugi, og hvernig að þjóðin smá-
saman komst úr þeirri kreppu,
sem einokunarverzlunin og aðr-
ar plágur héldu henni í. En eftir
1874, fer fyrst að rofa til, þá
komst dálítið skrið á að fara
menta alþýðuna betur en gert
hafði verið um fjölda mörg ár,
einnig að bæta samgöngur inn-
anlands — og margt fleira, sem
var spor í áttina til hinna miklu
og mörgu framfara til lands og
sjávar sem gerðar hafa verið síð-
ustu 20—25 árin. Kvennakór
söng mörg lög meðan prógram
fór fram. Við hljóðfærið var
Mrs. G. Björnson.
Gamaliel Thorleifson talaði
STÖÐUGUR STRAUMUR FLUTNINGA TIL SAMBANDS-
HERSINS Á ANZIO STRÖNDINNI
Nauðsynjavörur til hers sambandsþjóðanna við strendur
Anzio og Nettuno hefir verið haldið stöðugt uppi, þrátt fyrir
ítrekaðar tilraunir óvinanna að stöðva hann. Skip hafa verið
ofsótt af rafstjórnuðum flugskipum, neðansjávarbátum og
loftherskipum. Óvinirnir hafa einnig reynt að stansa þennan
stöðuga flutningastraum með langskota fallbyssum og 210 og
17 m.m. byssum. Vörurnar koma með svo kölluðum “Frelsis”
skipum, sem leggjast undan landi, þar eru þau affermd í þar
til gerða flutnings barða, en vörunum er komið fyrir á flutn-
ingabátum, er barðarnir koma með, og er í land kemur keyra
þessir bílar viðstöðulaust til þeirra staða, er vörurnar eiga að
fara, án allrar umskipunar. Við þetta sparast mikill tími og
heldur höfninni auðri innan skamms tíma. Um fjöru er flat-
prammar notaðir til þessara flutninga. Vörunum er dreift á
vissa staði um alla strandlínuna, svo ef einn þeirra er sprengd-
ur upp hefir það engin áhrif á þann næsta, og sóknin heldur
áfram eins og ekkert hafi komið fyrir. — Myndin hér að ofan
er af leiðbeinenda er hetitir H. Turner, og er frá London á
Englandi, hann er að gefa flutningabörðunum merki um hvar
lenda skal með farminn.
með þakklæti og vináttu fyrir um stjórnárfar og stjórnarfyrir-
dvöl þeirra hér. í komulag hjá fornmönnum, lýsti
því vel hvar það stjórnarfar var
í raun og veru vel úr garði gert,
Mr. Thorleifson sýndi fram á að
þar hefðu átt hlut að máli stór-
vitrir menn og framsýnir.
G. J. Jónasson flutti fallegt
kvæði tileinkað íslenzku þjóð-
inni, má það vel kallast minni Is-
lands í bundnu máli.
M. F. Björnson flutti stutt en
snjalt erindi á ensku, þar sem
tekið var fram að Jón Sigurðsson
hefði verið íslenzkri þjóð, það
sem George Washington var
amerísku þjóðinni, gat þess jafn-
framt að sér fyndist fara vel á
því að stofna lýðveldið 17. júní,
því það myndi vera mjög nálægt
þeim degi, sem Alþingi Islend-
inga hefði verið sett (stofnsett).
Þá talaði ríkisstjórinn ókkar,
Mr. John Moses. Flutti snjalla
og fróðlega ræðu; er hann ágæt-
lega vel máli farinn, kom víða
við í ræðu sinni og auðfundið að
hann er vel kunnur nútíðarbók-
mentum Norðurlanda, eins vel
og þeim eldri, hefir þaullesið
Njálu og mörg önnur fræg skáld-
verk, eins og t. d. Heimskringlu
Snorra Sturlusonar. Mætti geta
þess hér til fróðleiks að þetta
merkilega listaverk var endur-
prentað einmitt þetta merkisár,
prýtt um 300 myndum eftir 6
frægustu listamenn Noregs á því
sviði (myndlistargerð). I lok
ræðu sinnar óskaði ríkisstjórinn
þess að aldrei dæi á því blysi,
sem íslenzkar bókmentir hefðu
tendrað og varðveitt til þessa
dags, sem við var að stríða um
margar aldaraðir.
Ræðu ríkisstjórans var tekið
með fögnuði. Þakkaði forseti
dagsins fyrir ræðuna, og gat þess
jafnframt að deildin “Báran”
gerði hann hér með að heiðurs
meðlim sínum. Mr. John Moses
þakkaði fyrir.
Samkomunni var slitið með
því að syngja Eldgamla Isafold
og My Country Tis of Thee.
Þegar þetta alt var á enda
bauð kvenfólkið öllum niður í
kjallara og þar svignuðu borð
næstum því að segja, undir hin
um ágætustu réttum, sem við Is-
lendingar erum orðnir svo vanir
við — og getum eiginlega ekki
án verið, hvar sem við komum
saman.
I umboði nefndarinnar: Þökk
til allra sem hjálpuðu til þess að
gera þessa samkomu ánægjulega
og skemtilega. A. M. A.
FLUGDREKINN LANCASTER III
Loftmynd tekin af loftdrekanum Lancaster III er tilheyrir lofther bandaþjóðanna. Drek-
inn er búinn út með Merlin nr. 28 vélum og er framhald af fyrri gerðum Lancaster flugskipa.
unarspjald áður en hann fór frá
herbúðunum. Hvernig fæst það
nú?
Svar: Hann verður að skrifa
til herbúðanna tafarlaust. Bréfið
á að sendast til skrifstouf her-
deildar þeirrar sem hann tilheyr-
ir (Unit Orderly Room).
Spurt: Við ræktum stóra garða
og sjóðum niður og seljum all-
mikið heima hjá okkur. Er nokk-
uð hámarksverð á garðamat sem
soðin er niður heima fyrir?
Svar: Já. Fyrir skömmu var
hámarksverk ákveðið á heima
tilreiddum tomatoes, corn, beans
og tomato-juice. Ef þú vilt
leggja til allar nauðsynlega upp-
lýsingar, þá verður þér tilkynt
um söluverð á næstu skrifstofu
W. P. & T. B.
Spurt: Er til nokurs að geyma
lengur bók nr. 3. Má bara ekki
losa F-seðlana úr henni og eyði-
leggja hana?
Svar: Nei. Seðlarnir verða að
geymast í bókinni. Það er laga-
brot að afhenda lausa seðla.
Spurt: Hvernig stendur á því
að það sézt miklu meira af niður-
soðnum garðamat og tomato safa
í búðunum nú, en í vetur þegar
þörfin var miklu meiri?
Svar: Ástæðan er sú, að al-
menningi er nú leyft að kaupa
afgangin af birgðum þeim sem
; settar voru til síðu handa skips-
höfnum og hernum.
Spurt: Eg ætla að innritast í
herinn; má eg skilja skömtunar-
bókina mína eftir heima, og lofa
þeim að nota hana þar?
Svar: Nei. Þú verður að af-
henda bókina til yfirvaldanna í
hernum.
Spurt: Eg hefi tapað skömtun-
arbókinni minni. Hvernig fæst
ný bók?
Svar: Umsónkareyðublöð fást
hjá Local Ration Board. Þessi
blöð verður maður að fylla út og
eiðfesta. Manni er svo fengið
bráðabirgða spjöld fyrir 30 daga,
að því tímabili loknu er manni
send ný bók.
Spurt: Eg hefi heyrt að verð á
strawberries muni lækka bráð-
um. Get eg fengið að vita hve-
nær það verður?
Svar: Hámarksverðið á straw-
berries í Winnipeg er 22 cent
merkur karfan. En frá 24. júní
og til 15. júlí verður verðið ekki
nema 17 cent (pint basket). Eftir
15. júlí hækkar verðið aftur upp
í 22 cent.
•
Smjörseðlar nr. 62-63-64-65
falla allir úr gildi 30. júní.
KYRRAHAFSEYJAR SEM
KOMA VIÐ SÖGU
Ýmsum mun þykja fróðleikur
í því að lesa um eyjar þær, sem
barist er um á Kyrrhafi nú og
verður barist um á næstunni.
Nýja-Guinea er önnur stærsta
eyja heims. Hún er um 2500 km.
frá norðvstur- til suðausturodda.
Breiðust 620 km. Var gefið nafn
af spænskum landkönnuðum —
um 1545 — því að þeim þótti
eyjarskeggjar mjög líkir svert-
ingjunum á Guineu-strönd
Afríku.
Nýja Bretland: Eins og hálf-
máni í lögun, um 30,000 ferkm.
að stærð. William Dampier,
enskur sjóræningi og landkönn-
uður, kallaði hana eftir Bret-
landi, því að honum þótti strönd-
in lík suðurströnd Bretlands.
Nýja-Irland: Tæpir 300 km. á
lengd og óvíða meira en 16 km. á
breidd. Filip Carteret fann hana
1767 og fór að dæmi Dampiers,
kallaði hana Nýja-lrland.
Salomonseyjar: Tíu stórar og
margar litlar eyjar á 1000 km.
löngu svæði. Spánverjinn Mend-
ana fann þær. Sögur sögðu, að
musteri Salomons í Jerúsalem
hefði verið skreytt með gulli frá
þessum eyjum og voru þær því
kendar við hann.
Gilberteyjar: Um 550 kóral-
eyjar á 650 km. svæði. John
Byron, afi skáldsins, fann þær
árið 1765 og heitjr ein þeirra eft-
ir honum, en þær eru í heild
heitnar eftir sæfaranum Gilbert,
er kom þangað 1788.
Karolina-eyjar: Um 550 kóral-
eyjar og hringrif, samtals rúml.
1250 ferkm. að stærð. Portu-
galskur maður, Diego de Rocha,
er talinn hafa fundið þær árið
1527. Þær heita eftir Karli
(Carolus) 2. Spánarkonungi.
Marianaeyjar: Keðja 15 eld-
fjallaeyja, sem Magellan fann
árið 1521. Hétu fyrset Ladrones-
eyjar eða Þjófaeyjar, en voru
öld síðar kallaðar eftir Maríu
Önnu Austurríkisdrotningu.
Marshall-eyjar: Þrjátíu klasar
lágra smáeyja fyrir austan Kar-
olinaeyjar. Spænskur landkönn-
uður kom þangað fyrstur manna
árið 1528, en árið 1788 kom
þangað enskur sægarpur, Mar-
shall að nafni, sem gaf eyjunum
nafn sitt. 1 för með honum var
Gilbert, sem ofar getur.—Vísir.
Spurningum á íslenzku svarað
á ísl. af Mrs. Albert Wathne,
700 Banning St., Winnipeg.
WARTIME PRICES AND
TRADE BOARD
Með því að hjálpa fólki til að
sníða og sauma upp úr gömlum
eða notuðum flíkum hafa Con-
sumber Branch Re-Make Centers
sparað Canada 500,000 yards af
nýju fatnaefni síðastliðið ár.
Spurningar og svör
Spurt: Hvenær ganga síðari
fimm niðursuðusykurseðlarnir
gildi?
Svar: Þessir seðlar (F 6-7-8 9-
10 í bók nr. 3) ganga í gildi 6. júlí.
Spurt: Eg tapaði skötmunar-
bókinni minni og fékk aðra í
staðin, en þegar hún kom þá
vantaði fyrstu fimm F-seðlana
(niðursuðusykur). — Hvernig
stendur á þessu?
Svar: Þú hlýtur að hafa beðið
um nýju bókina eftir 25. maí, en
þá gengu þessir seðlar í gildi.
Þegar ný bók er send í stað bók-
ar sem hefir tapast, þá fylgja
seðlar aðeins frá þeim degi sem
nýja bókin var send, ekki frá
þeim degi sem gamla bókin glat-
aðist.
Spurt: Þegar sonur minn fékk
hæmfararleyfi þá gleymdi hann
að biðja um bráðabirgða skömt-
Matreiðslubók
Kvenfélags Fyrsta lúterska
safnaðar í Winnipeg. Pantanir
sendist til Mrs. E. W. Perry, 723
Warsaw Ave.; Mrs. E. S. Feld
sted, 525 Dominion St. Verð
$1.00. Burðargjald 5tf.
Bækur til sölu á Heimskringlu
Endurminningar, 1. og II.
hefti, alls 608 blaðsíður, eftir
Eriðrik Guðmundsson. Verð
upphaflega $2.50, báðar bæk-
urnar; nú $1.00.
Hetjusögur Norðurlanda, um
200 blaðsíður að stærð, eftir
Jacob A. Riis. Islenzkað hefir
Dr. Rögnvaldur Pétursson. —
Verð 35c.
★ * ★
Jarðabók Árna Magnússonar,
öll bindi, óskast til kaups.
Björnsson’s Book Store
í 702 Sargent Ave. — Winnipeg
LEIKUR LIFSINS
verður ykkur auðveldari ef þið eruð vel
undirbúin.
Aldrei hefir verið eins nauðsynlegt og ein-
mitt nú, að hafa verzlunarskóla mentun,
og það fólk sem hennar nýtur hefir venju-
lega forgangsrétt þegar um vel launaðar
stöður er að ræða.
Vérhöfum nokkur námsskeið til sölu við
fullkomnustu verzlunarskóla í Winnipeg.
Spyrjist fyrir á skrifstofu vorri þessu
viðvíkjandi, það margborgar sig.
THE VIKING PRESS LIMITED
Banning og gargent
WINNIPEG :: :: MANITOBA