Heimskringla - 04.04.1945, Blaðsíða 1

We recommend for
your opproval our
//
BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
We recommend for
your approval our
"BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LIX. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 4. APRÍL 1945
—■ ■■ ■ - < ■ =
NÚMER 27.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Eisenhower krefst að
Þjóðverjar biðjist friðar
Síðastliðinn laugardag ávarp-
aði Eisenhower hershöfðingi í
útvarpi þýzka herinn og krafðist
1 nafni mannúðar og réttlætis, að
hjóðverjar hættu nú þegar að
herjast til að firra heiminn
^nieira mannfalli en orðið væri.
Hann benti á að það væri til-
gangslaust fyrir Þjóðverja að
halda stríðinu lengur áfram.
Her bandaþjóðanna væri nú þeg-
kominn alllangt inn í Þýzka-
land og yrði ekki stöðvaður úr
bessu. Þjóðverja biði alger ó-
sigur innan skamms tíma. Það
er þessvegna ekkert nema fórn-
faersla yðar sjálfra, hermann-
anna, og þýzku þjóðarinnar, sem
framundan er með áframhaldi
stríðsins af ykkar hálfu.
Avarpi þessu fylgdi skýring á
því, er Þjóðveirjar þyrftu að
gera samkvæmt alþjóða herlög-
uni um leið og þeir gæfust upp.
Leiðin til Berlínar
t byrjun þessarar viku, var
haldið fram, að'engin skipulögð
hervörn væri nú á leiðinni til
Herlinar, hvorki að austan né
vestan.
Við hernaði má þó búast, áð-
ur en til borgarinnar kemur. —
Varnir eru og í Herlín sjálfri. En
úr þeim ættu þó sprengjuárás -
irnar miklu undanfairið að hafa
eitthvað dregið. Það hefir eng-
in borg í þessu stríði orðið fyrir
neitt líku sprengjuregni og Ber-
lín.
Á borgina hafa bulið sprengj-
Ur nýlega á hverri nóttu síðast
iiðnar fimm vikur. Mjosquito-
fiugur Breta og Canada hafa þrá-
iátastar verið í sókninni. Þegar
handaþjóðaherinn kemur þang-
að og borgin hættir að vera höf-
uðborg Þýzkalands, munu verks-
Uro-merkin sjást.
t síðustu vikulok var talið að
’5,000 smálestir af sprengjum
hefðu á borginni skollið. Þykir
°líklegt, að húsin séu mörg, sem
alveg hafi sloppið við löskun, þó
Viðskiftahverfin hafi verið harð-
asf leikin. í miðhluta borgar-
Uinar er ekkert nema rústir. Það
hefir einhver sagt, að þurfa
U'undi 20 ár til að bæta skaðan
að fullu. .
Áf 4V2 mljón íbúa áður í Ber-
lín> eru ekki eftir sagðir nema
l/2 miljón.
“Við köstuðum sprengjum á
London í dag. Það var spenn-
andi tiT’úið mér,” sagði ungur
Uszista flugstjóri í útvarp í Ber-
lln 17. okt. 1940. “Við vorum
úrifnir þegar við sáum reykjar-
'Uekki og eldblossa, gjósa upp úr
Pðkum stórhýsanna sem merki
þ^s, að við hefðum ekki mist
skotmarkið og sjá þau sundrast
eiH af öðru. Mest verður gleði
V°r þó, þegar þessi óvinaborg
Verður gereyðilögð.”
d®ja. Nú horfir öðruvísi við
ng er þessum unga nazista það
íklega ekki eins mikið fagnað-
anefni. Berlín er í rústum. Seg-
lst þeim svo frá, er þaðan hafa
jloPPið, að rotnaðir mannbúkar
^ggi víða í rústunum, af því
*** náist ekki. Ibúana sem lif-
jUidi eru, þjáir hungur og sóttir.
eyni þeir að flýja úr voðanum,
er þeim sagt að vera kyrrum og
Ve'r'ja borgina.
®n við þetta verða fleiri að
f^tta sig en Berlínar-búar. Það
^ala að minsta kosti 35 aðrir
^lr orðið fyrir spengjuárásum.
Essen hefir orðið fyrir 36,000
smálestum af sprengjum. Co-
logne áður en hún var tékin fyr-
ir 31,000 smál., Duisborg 25,000
og Stuttgard 21,000 smálestum.
Svona mætti lengi áfram halda.
Það eru líklegast færri nú á
Þýzkalandi, sem ekki hafa í
kynni komist við sprengjuhern-
aðinn. Þeir byrjuðu á honum
sjálfir, en hafa grafið sjálfum sér
gröfina með því.
Mrs. Churchill í Moskva
EG SIT OG SAUMA
UM “BREZKU”EDDUNA
(Úr ensku)
Eg horfi út — við gluggann sit og sauma
og sé hvar börninleika himinglöð;
þau una sæl við sína æskudrauma,
og sál mín les þau eins og skrifuð þlöð.
Þau hlaupa, dansa, stökkva, sveiflast, svífa,
er sumardýrðin brosir móti þeim. —
Þau stórar hugarborgir reisa, rífa
og reisa aftur — skapa nýjan heim.
Og litlar stúlkur, eins og rósir rjóðar,
í raun og veru stundum benda mér
að grafa sorgir, geymdar lengi, hljóðar
og gleyma þqim — en slást í leik með sér.
Útvarpsfréttir frá Englandi
geta þess, að Mrs. Churohill,
forsætisráðherrafrú, hafi komið
til Moskva í byrjun þessarar
viku.
Erindið er að heimsækja her-
spítala í Moskva, Stalingrad,
Leningrad og Rostov, sem frétt-
in segir að brezkt fé hafi verið
veitt til að koma upp. Á móti
frúnni var mjög virðulega tekið
af Sovét Rauða Kross félagirru,
brezka sendiráðinu og Sovét; að Lublin-«tjórnin verði þar, ef
stjórnarfulltrúum. . jpólsk stjórn þurfi þar að vera.
Mrs. Churchill sagði við Mrs. Blaðinu Winnipeg Free Press
V. M. Molotov, sem með henni finst Stalin hafa mest til matar-
Á sumum þeirra gullnir lokkar glitra,
sem geisla miljón skíni sólu frá;
eg horfi, stari, — tár í augum titra
er tíminn leyfir mér að hugsa’ um þá.
Mér fingur lífsins hár af höfði plokka,
en horfin stjarna innri sjónum skín.
1 hópnum sjálf eg ætti ljósa lokka
ef lifað hefði dána stúlkan mín.
Sig. Júl. Jóhannesson þýddi
mun oftast vterða, að útlit væri
fyrir að ferð þessi yrði sú skemti-
legasta sem hún hefði nokkru
sinni farið.
Vínarborg í hætlu
í fréttunum s. 1. þriðjudag var
sagt frá því, að her Rússa væri
að nálgast Vínariborg í Austur-
riki; væri aðeins 11 mílur frá
borginni. Vissulega er hver sá
staður í hættu staddur, sem
Rússar eru svo nærri. Sóknin á
sjálfa borgina er nú samt ekki
hafin, og hún getur eitthvað taf-
ist. En þessi sókn er nú þegar
stórkostlega mikilvæg vegna
þess, að með henni eru samgöng-
ur milli Austurríkis og Italíu
slitnar. Það er Þjóðverjum einn
hinn versti grikkur. Lið þeirra á
Norður-ltalíu, er í eins mikilli
hættu og Vínarborg, ef ekki
rneiri, fyrir þetta.
Stórsigur í Rúr
Af fréttum að dæma frá Rúr í
gær, hefir 1. og 9. her Banda-
ríkjanna króað þar Þjóðverja
inni. Eru um 110,000 hermenn
þeirra þar í skjaldborg, sem þeir
geta ekki lifandi komist burtu
úr. Bíður þeirra ekkert annað
en að vera skotnir niður.
Eisenhower hershöfðingi sagði
að mieð þessairi miklu sókn
Bandaríkjahersins hefði einnig
náðst eða einangrast mikið af
verksmiðjum Þjóðverja. Leit
hann svo á, sem sigur þessi flýtti
mikið lokum stríðsins.
SMÁSÖGUR
Stjörnufræðingur einn sagði
fyrir dauða konu nokkurrar, sem
ins unnið að bjarga Póllandi og Lúðvík 11. elskaði. Og þar sem
vilja hans verði erfitt að ganga
fram hjá í þessu máli.
* * *
Her náði landgöngu af 1,400
bandarískum skipum á eyju
eina ekki all-langt frá suður-
strönd Japans nýlega og hefir
hún dó sama dag og stjörnu-
fræðingurinn spáði, áleit kon-
ungur að hann væri valdur að
dauða hennar og skipaði svo
fyirir að hann skyldi engu fyrir
týna nema lífinu. Átti að kasta
ihonum út um hallargluggann,
þar nú yfiirhöndina, þó enn sé j en áður en það væri framkvæmt,
þar nokkurt japanskt lið. Höfuð- . kallaði konungurinn hann fyrir
borgin þar er í björtu báli; hún sig og spurði hann að því, fyrst
heitir Naha og búa í henni um hann væri svo vitur, hvort hann
65.000 manns. hefði ekki séð örlög sín.
‘Jú, herra”, svaraði stjörnu-
fræðingurinn með hægð, “eg sá
að eg myndi deyja þremur dög-
um á undan yðar hátign.”
Konungurinn trúði honum og
lét sér mjög ant um líf hans
eftir það.
ÚR ÖLLUM ÁTTITM
Eftir því hefir verið tekið, að
mjög fáir þýzkir fangar, sem
hafa verið handteknir á vestur-
vígstöðvum Þýzkalands, hafa
verið útbúnir með eitunlofsverj-
um. Er því litið svo á, sem
Þjóðverjar muni ekki ætla að
grjpa til slíks hernaðar, hvað
mikið sem að þeim kreppir í
lok stríðsins. Hefir lengi verið
óttast, að það yrði síðasta varn-
artilraun þeirra.
★ ★ ★
Önnur stærsta flugstöð Þjóð-
verja, Zeppelin-flugstöðin, 5 míl-
ur suður af Frankfurt, féll s. 1.
fimtudag í hendur Bandaríkja-
hersins.
★ ★ ★
Lloyd George jarl kvað hafa
lagt svo fyrir, að hann yrði
jarðaður á lynghæð einni við
ána Dwyfor, á landareign sinni
en á þeim slóðum lék hann sér,
sem barn; jarlstitilinn kendi
hann og við þessa á. Munu
rnargir hafa ætlað að jarðmeskar
leifar hans yrðu geymdar í West-
minster Abbey á meðal annara
brezkra þjóðskörunga.
★ ★ ★
Þegar Killigrew, hinn frægi
hirðmeistari Karls II.*®ÍFglands
konungs var eitt sinn í heimsókn
hjá Lúðvík XIV í París, sýndi
einvaldinn honum myndasafn
sitt. Loks benti hann honum á
mynd af Kristi á krossinum, sem
var höfð á milli tveggja annara
mynda.
I.
Vitlays bók en ákaflega
fróðleg.
Þegar eg var strákur heima á
Höskuldsstöðum í Breiðdal,
komu þangað stundum farand-
.salar með bækur. Meðal þess-
ara var aðventisti er fór með bók
er nefndist Tákn tímanna. Var
það alleiguleg bók prýðilega
prentuð, og ekki aðeins full af
myndum, heldur einnig litmynd-
um, en þær voru heldur sjald-
séðar í þá daga í minni sveit.
Ekki veit eg nú glögglega, hvort
bókin var keypt vegna þess, að
foreldrum mínum hefði þótt það
ganga helsti nær ógestrisnii að
láta bóksalann fara án þess að
gera honum þá úrlausn, eða
hvort myndirnar hafa gengið
svo í augun á mér, að eg hafi
mælst til þess að hún væri keypt.
Helst er eg þó á því að hið fyrra
hafi verið orsökin, því hvorki eg
né aðrir á því heimili höfðum
trú á bókinni sem spádómsbók,
enda höfðum við haft þó nokkra
reynslu af öðrum biblíuföstum
höfundum eins og t. d. trúboðan-
um frá Akureyri, er hafði gefið
okkur kver, sem átti að sanna,
að sólin hafi staðið kyr á dögum
Jósúa (ef eg man þetta rétt) og
annað um vistarveru Jónasar í
hvalnum og fleira þessu líkt.
Eg er hræddur um að Tákn
tímanna hafi lent í sama númeri
hjá mér eins og þessi kver. En
fyrir atvik hefir þessi bók þó
orðið mér minnisstæðari en hin
kverin. Á næsta bæ við mig
ólst upp drengur, talsvert yngri
en eg, en skýr og greindur strák-
ur, — hann er nú vel metinn
kennari í Reykjavík. Þegar við
hittumst næst fer hann að tala
um Tákn tímanna og spurði eg
hann þá, hvernig honum litist á
bókina.
“Það er vitlaus bók, en ákaf-
lega fróðleg,” var svarið, og hef
eg oft síðan undrast, hve ná-
kvæmlega strákurinn hitti þar
naglann á höfuðið.
Dr. Stefán Einarsson
II.
En Tákn tímanna var ekkert
einstætt fyrirbrigði. Eg hef síð-
an séð og stundum lesið bækur,
sem tilheyra sömu bókmenta
grein. Allair þessar bækur hafa
“Þessi til hægri,’’ sagSi hans t>a8 sameigmtegt að höfundui-
, ,, • mn,hefir eoa þykist hafa komið
hatign, er pafinn og tu vinstri v "
.... „ auga a sannindi, sem opna hon
er eg sjalfur. . Um alveg nýja útsýn yfir þann
“Eg þakka yðar hatign í auð-1 heim sem honum er kunnur.
mýkt fyrir upplysingarnar ', ’ Hann gér nú samhengi og skyn.
sagði hinn enski hirðmeistari, I semi þar sem%ður reikaði hann
í villu og svima um tilverusviðin.
Ef eg man rétt, var Tákn tím-
anna ^il þess ritað að sanna
Her Pattons hershöfðingja
braust í gær til borgar í Þýzka-
landi sem Gotha heitir og er 150
míluir frá Berlín. • Milli þessa
hers og rauðahersins eru nú að-
eins 185 mílur.
★ * ★
Pólska útlagastjórnin í Lon-
don, er svo reið út af því, að
vera ekki boðið til fundarins í
San Francisco, að engu ér líkara
en að það sé að verða til þess, að
fundinum verði frestað eða, að
Churchill, Roosvelt og Stalin
Andrew G. L. McNaughton
hermálaráðherra, hefir ákveðið
að sækja í Qu’Appelle-kjördæmi
í Saskatchewan í næstu sam-
bandskosningum, í æskusveit
sinni. Þó það mæli eflaust með
honum, er kosning hans þarna
ekki sögð mikið vísari en í Grey
North. 1 kosningunum 1940, var
tóri kosinn á sambandsþingið, og
í síðustu fylkiskosningum C. C.
F. sinni. Þeir er á móti honum
sækja, eru Ernest Parley, sem
öllum öðrum hefir betur barist
eigi undir eins eða áður fund j á þingi fyrir réttindum hveiti
með sér um málið. Bretar og ^ bænda, og Mrs. Gladys Strum.
Bandaríkjamenn eru með því, jkvenna fríðust, há vexti, bjart-
að pólska stjórnin í London sé^hærð — forseti C. C. F. félagsins
til greina tekin, en Stalin er með i í fylkinu.
“því þó eg hafi oft heyrt þess
getið að Kristur hafi verið kross-
festur á milli tveggja ræningja,
vissi eg ekki fyr en nú hverjir mönnu^ Opinberunairibókinni,
það voru. að heimsenciir væri fyrir dyrum.
* Aðferð höfundarins til þess var
Þegar Charles Dawes var j sú, að sanna af sögunni, að mik
sendiherra Bandaríkjanna íjill partur af því, sem í Opinber-
Englandi, keypti hann eitt sinn unarbókinni stæði, væri þegar
dagblað af blaðsöludreng í Lon-
don. Drengurinn lét hann fá
það sem honum bar til baka.
“Fyrir þetta blað^ hefði eg
þurft að borga helmingi meira
í Bandaríkjunum,” sagði sendi-
herrann.
“Jæja, herra,” sagði drengur-
inn, “þér getið fengið að borga
helmingi meira ef þér viljið, svo
fir.am komið, þess vegna hljóti
spádómurinn um heimsendi líka
fram að koma. Verkið er heldur
ekki erfitt. Opinberunarbókin
spáir stríðum og djöfulskap; og
veröldin hefir altaf við og við
verið full styrjalda og feikna
Hitt hefði átt að geta flögrað að
Islendingum a. m. k. að ekki
hefði þurft að taka Opinberunar-
að þér séuð *ins og heima hjá bókina til þ«s að komast að þess-
ður „__Mbl ari niðurstoðu. 1 Voluspa stend-
y ur þessi minnilegi spádómur: um
. .enda veraldar:
Fyrstu fjóra mánuði ársins
1944 framleiddu Bandaríkin eina
flugvél á firóm mínútna fresti
með 24 klst. vinnudegi, að sunnu-
dögum frátöldum.
Bræðr munu berjask
ok at bönum verðask;
munu systrungar
sifjum spilla.
Hart er í heimi
hórdómr mikill,
vindöld, vargöld,
áðr veröld steypisk.
Nú skal það játað að Opirtber-
unarbókin er eldra rit en Völu-
spá og það er alls ekki ólíkt að
höfundur Völuspár hafi haft ein-
hvern kunnleika af skoðunum
kristinna manna um heimsendi.
Hitt er víst, að höfundi Völu-
spár hefir litist svo á heiminn
sem ekki mundi góðs að vænta
undir það síðasta. Slík hefir
orðið reynsla margra manna, og
þurfum við ekki annað en að
minr^ast orða Hallgríms Péturs-
sonar: “Heimur versnandi fer”.
Ætli margur maðurinn nú á
dögum yrði honum ekki sam-
mála — og þá um leið sammála
Völuspár höfundi og höfundi
Opiníberunarbókar um þetta
aðalatriði.
Þetta getur verið speki, og til-
vitnanir aðventista í veraldar-
söguna eru að vísu fróðleikur.
En nú kem eg að vitleysunni.
Hvað mundu aðventistar eða
menn með heilbrigða skynsemi
segja, ef eg legði Völuspá út á
Dennan spakvitra hátt:
Bræður munu berjast” á við
Englendinga og Þjóðverja. Það
er kunnugt af sögunni að Eng-
lendingar komu frá Þýzkalandi
upphaflega ,svo þeir eru bræðra-
ijóð Þjóðverja.
Með “systrungum” er átt við
Ameríkumenn. Þeir eru klofn-
ingur af ensku þjóðinni og nokk-
uð fjarskyldari; þessvegna eru
ieir hér kallaðir “systrungar”
en ekki “bræður” Þjóðverja eins
og Englendingar, enda hafa þeir
blandast erlendum þjóðum í
nýja landinu, svo sem Norðmönn
um, Göllum, Itölum og Rússum.
(Það er ekki vert að minnast á
það, að Ameríkumenn hafa líka
blandast Þjóðverjum).
En þar sem sagt er að þeir
muni “sifjum spilla” þá er þar
átt við hina ókristilegu hjóna-
skilnaði, sem eru óafmáanlegur
blettur á Ameríkumönnum nú-
tímans. Má af hagskýrslum
sanna að þó þeir séu játendur
lögmálsins í þessum punkti þá
afneita þeir með öllu þess krafti.
Mælt er, en hér hef eg því mið-
ur ekki hagskýrslur við hendina,
að engir standi Amerikumönnum
á sporði í hjónaskilnuðum, nema
hinir bolvísku Rússar.
Þar sem Völuspá segir: “Hart
er í heimi j hórdómur mikill, er
rétt líklegt að hún eigi með síð-
ara atriðinu við ástand það, sem
á vorum dögum hefir ríkt og rík-
ir enn í þessum tveim stórveld-
um veraldar: Ameríku og Rúss-
landi. En hún getur líka átt við
hin ónáttúrlegu samhlaup kynj-
anna í Þýzkalandi, eftir að Hitl-
Framh. á 4. bls.