Heimskringla - 04.12.1946, Qupperneq 6

G. SÍÐA
HEIM SKRINGLA
WINNIPEG, 4. DES. 1946
Mrs. Ballar sat lengi þögul. Hún gat ekki
trúað að þetta væri satt, sem Ralph var að 9egja
frá, og aumingja konan fyltist skelfingu er hún
hugsaði til afleiðinganna af þessum glæp. Þeir
tímar voru liðnir, er maður eins og Ralph gæti
neytt slíka stúlku og Sheilu til að giftast sér.
Og það má segja, Mrs. Ballar til hróss, að hin
fyrsta hugsun, sem henni flaug í hug var sú, að
símrita manni sínum og segja honum frá öllu
saman.
Nei, nei, ekki gat hún samt fengið sig til
þess. Pétur Ballar hafði sent hana í útlegð ti!
Ástralíu og ætlaði að láta hana dúsa þar í heilt
ár, og kuldi hans særði hana. Hjartað í brjósti
hennar barðist eins og það ætlaði að springa, en
samt Var hún náföl eins og kalkaður veggur.
Hún óskaði nú ekki framar að Ralph skyldi
giftast Sheilu, og það var skylda hennar að segja
honum það; en hún kom engu orði upp.
En unga manninum virtist standa á sama
hvað móðir hans hugsaði um þessar fréttir.
Hann drakk hvert brennivínsstaupið á fætur
öðru, þangað til Mrs. Ballar stóð á fætur og
lagði hendina á flöskuna.
“Hvað ertu að gera, móðir mín?” spurði
Ralph, sem nú var orðinn háli fullur og hafði
lítið sem ekkert vald yfir orðum eða gerðum.
“Þú drekkur of mikið, Ralph,” sagði Mrs.
Ballar. “Þegar þú varst heima hjáokkur, drakst
þú aldrei annað en rauðvín, en nú----”
“Já, mamma, nú-------” bryjaði Ralph; en
móðir hans hélt áfram: “Eg tek flöskuna. —
Hvernig getur þú ímyndað þér, að þú sért hæfur
eiginmaður handa ungri og fínni stúlku eins og
Sheila er, þegar þú getur ekki svo mikið sem
stilt í hóf á vínnautn þinni, en drekkur þig
fullan í návist minni?”
“Eg er svo sem nógu gott mannsefni handa
hverri sem vera skal,” sagði Ralph og ýfði alt
rauða hárið með hendinni. Andlit hans var eld-
rautt og augun fljótandi, er hann gapti á móður
sína.
En nú var Mrs. Ballar ákrveðin í fyrsta
skfitið á æfinni. Hún lét flöskuna inn í skáp og
læsti honum og stakk lyklinum í vasa sinn.
“Eigi eg að hjálpa þér til að ná í Sheilu
Danvers,” sagði hún, “og enginn annar getur
hjálpað þér eins vel og eg, þá verður þú að
heita mér einu.”
“Og hverju ætti eg að lofa?” spurði ungi
maðurinn illúðlega. “Eg get ekki skilið að eg
megi ekki drekka eitt brennivínsstaup, þegar
mig langar í það.”
“En eg get skilið það,” svaraði móðir
hans, “og ennfremur, ef þú heldur áfram að
drekka eins og þú hefir gert í kvöld, símrita eg
stjúpa þínum og eins Karl Kruger.”
“Mamma, mamma, gætir þú verið svo
miskunarlaus?”
“Eg bæði get og vil vera það. Eg elska eng-
an meira ií þessum heimi en þig, Ralph; þrátt
fyrir alla þína galla er ást mán eins sterk; en eg
vil ekki horfa á, að þú farir í hundana. Það er
ekki hægt að hugsa sér að þú, eins og þú ert,
getir gifst Sheilu, en um það er nægur tími til
að tala þegar hún er hingað komin. En eg skal
heita þér því, að segja ekkert um þetta, hvorki
stjúpa þínum né Karli Kruger, ef þú lofar mér
því að hætta að spila og drekka. Sheila er yndis-
leg stúlka, og þegar þú komst inn í stofuna
mína í dag, þá gat eg ekki annað en séð hvíMkur
munur er á ykkur. Eg veit nú af hverju það
stafar. Þú ert að halda niður á við, vesalings
drengurinn minn, hræðilega niður á við. Engin
heiðarleg stúlka gæti verið þekt fyrir að giiftast
þér eins og þú ert nú. Að svo miklu leyti sem
mér skilst, getur þú búist við henni eftir tvær
vikur, og á þeim tíma getur þú tekið stakkaskift-
um og orðið alt annar maður, ef þú afneitar með
öllu spilum og brennivíni. Á morgun leigi eg
mér, eins og eg sagði, íbúð með húsgögnum, þá
flytur þú heim til mín, og þegar barnið kemur
— blessað, saklausa barnið, þá skal eg reyna alt
sem eg get fyrir þig, sé eg viss um að þú haifir
tekið sinnaskiftum. Þessi ráðahagur hefir verið
mín innilegasta ósk, drengurinn minn. En
hversu heitt sem eg elska þig vil eg þó ekki
gefa Sheilu mann, sem er hennar ekki verður.”
“Já, heyr og endemi!” hrópaði Dale og
bætti svo við: “Þú varst ekki svona ströng við
Sjálfa þig þegar þú seldir perlurnar hennar.”
“Dirfstu ekki að nefna þær á nafn, Ralph.
Það verk hefir marið hjarta mitt og sv^it mig
ást mannsins míns. Já, eg skal gera fyrir þig
alt, sem eg get, ef Sheila kemur hingað í raun
og veru, þótt eg gæti tæplega trúað þessu
merkis bréfi vinar þíns.”
“Jæja þá, mamma, þú vilt altaf öllu ráða,
og það skalt þú gera nú,” sagði ungi maðurinn.
En aldrei hefði eg haldið að þú mundir fyrir-
muna ungum manni að fá sér brennivínstár eða
að fara í slag þegar hann langar til þess. En
vilji eg ná í Sheilu verð eg víst að fara að vilja
þínum; en þá vona eg Mka að stelpuhnokkinn
endurgjaldi mér það, að eg færi þessa fóm
hennar vegna. En eg get ekki verið hér í nótt.
En heyrðu mamma, þú gætir samt gefið dregn-
um þínum hálft þund, það er ekki til mikils
mælst.”
Mrs. Ballar átti svo mikið fé sjálf að hún
gat orðið við þessari bæn og hún friðaði sam-
vizku sína með því, að þetta fé væri ekki frá
Pétri. En þegar sonur hennar var farinn hneig
hún niður á sóffann og grét sárar en hún hafði
nokkru sinni grátið á æfinni.
Næsti dagur var skínandi fagur. Mrs. Ballar
fékk sér vagn, heimsótti húsamiðil og var svo
heppin, að hún gat strax fengið snoturt hús
með húsgögnum fyrir fimtán pund um mánuð-
inn. Þegar Ralph kom til að borða miðdegis-
verðinn var hann fölari og ekki eins digurmælt-
ur og kvöldið áður, og leyfði móðir hans honum
aðeins að drekka rauðvín. Hún sagði honum
svo frá húsinu og bauð honum að flytja til Sín.
Hún hafði ráðið til sín þjónustufólk og
ætlaði að flytja inn í húsið næsta dag. Það
virtist sem Ralph þætti vænt um að heyra
þetta, og sagði, að mamma sín væri óviðjafn-
anleg, og að þau skyldu láta sér Mða vel á
meðan þau biðu eftir Sheilu.
“En hfeyrðu mamma, áður en eg fl-yt verð
eg að borga skuld miína og eg á enga peninga.”
“Skuld þína, Ralph. Þú skuldar þó aldrei
þar sem þú býrð?”
“Jú, það er nú einmitt mergurinn málsins.
Hún er bezta skinn; en eg get varla flutt nema
borga það, sem eg skulda henni.”
“Ralph, eg lofaði honum stjúpa þínum—”
“Þú veizt að eg hefi andstygð á honum
stjúpa mlínum — minstu ekki á hann. Þú getur
Mklegast gefið mér þessi 15 pund, sem eg skulda
Mrs. Alden og eins til að borga flutninginn á
dóti mínu. Hún verður vízt ekki Mtið undrandi
þegar hún heyrir að eg egi forríka mömmu og
eigi að flytja til hennar í fínasta hluta borgar-
innar. En eg ætla að ráðleggja þér að fá þér
heldur bíl en hesta og vagn.”
“Maður mætti ætla að þú legðir þig í lima
til að hryggja mig og skaparann í hvert skifti
og þú talar við mig,” sagði Mrs. Ballar. “En
til allrar hamingju á eg nóg sjálf til að borga
þessa skuld, svo eg 9vík ekki loforð mitt við
stjúpa þinn. Þú skalt segja Mrs. Aden að móðir
þín komi á morgun og borgi henni það, sem þú
skuldar henni.”
“Hvað segirðu? Þú ert sannarleg sóma
kona að treysta mér ekki, honum syni þínum, að
borga reikningana sína.”
“Eg þori ekki sem stendur að trúa þér
íyrir neinum peningum. Eg mun borga kon-
unni og sjá um að flutningur þinn komist heim
til mín. Þú skalt fá fallegt herbergi og þar mun
alt þitt dót verða þegar þú kemur heim á morg-
un, og þú skalt vera hjá henni mömmu þinni,
sem elskar þig og svo bíðum við bæði eftir
Sheilu.”
Það birti yfir svip Ralphs er hann heyrði
Sheilu nefnda. Var hún M'ka ekki eina mann-
eskjan í öllum heimi, sem gat veitt honum það,,
sem hann þráði heitast, hrúgur af gulli. Hann
lét sér því nægja að drekka hið létta rauðvín
og huggaði sig við, að hann yrði brátt sinn eigin
herra og Sheila líka,
Næsta dag flutti Mrs. Ballar í nýja húsið,
þar sem þjónar hennar tóku á móti henni. —
Nokkru síðar leigði hún sér bíl og ók til her-
bergis Ralphs. Hrollur fór um hana er hún sá
hversu umhverfið var fátæklegt. Mrs. Alden
varð eigi Mtið forviða að Æá svona fínan gest.
Hún fór í ákafa að afsaka sig og sagði að her-
bergin sín væru ekki nánda nærri nógu fín
handa annari eins konu og hún væri; en hún
mundi samt reyna að gera sitt bezta og allir
hefðu hrósað matnum sínum.
“Eg er ekki komin til að leita mér að hús
næði,” sagði Margrét, “en eg kom hingað vegna
sonar miíns.”
“Sonar yðar, frú?”
“Já, eg heiti Mrs. Ballar, en Ralph Dale er
sonur minn af fyrra hjónabandi. Hann hefir
sagt mér að hann skuldi yður peninga. Og þar
sem hann á að flyíja til miín ætla eg að borga
skuld hans.”
“Já, það má nú segja að hann sonur yðar
er ágætis drengur,” sagði konan, “og mér þykir
fyrir að missa hann. Hann er mjög viðkunnan-
legur nema þegar hann er fullur — þá hættir
honum við að-----”
“Segið mér ekkert af því hvað honum
hættir við, en segið mér hvað hann skuldar
yður. Hann sagði mér að það væri um fimtán
pund.”
“Guð varðveiti okkur, það er miklu nær 25
pundum,” svaraði konan. “En hvað er það,
svona fínn drengur og hann er verður að hafa
peninga. Eg varð að reka vinnukonuna því að
hún var svo bálskotin í rauða hárinu hans og
gáði einskis annars. En nú skal eg sækja reikn-
inginn, svo að frúin geti séð hann sjálf.”
Samkvæmt reikningnum sýndi það sig að
konan hafði rétt fyrir sér en Ralph rangt. Mrs.
Ballar þótti vænt um að hafa farið sjálf. Hún
borgaði reikninginn, en til þess að geta það,
varð hún að svíkja loforð sín við rnann sinn, og
hún hafði nógan styrk til að fara með konunni
og hjálpa henni að koma dóti Ralphs fyrir, svo
að hægt væri að flytja það. Að því búnu sneri
Mrs. Ballar heim.
Þannig náði Margrét syni sínum til sín og
næstu tvo dagana höfðu þau það sannarlega
skemtilegt. Bæði biðu með óþreyju eftir komu
þeirra Austen, Sheilu og frænkunnar. En brátt
fór Ralph að ókyrrast, því að hann frétti ekkert
um þessa farþega á skipunum, sem voru á leið
til Melbourne.
21. Kapítuli.
Uppnámið í O’Doyle kastalanum var mikið
þegar Sheila kom ekki heim. Derma beið henn-
ar með óþreyju, en þar sem hún vissi hve Sheilu
þótti gaman af að gangá um hagana, þá gaf hún
því eigi frekara gaum, fyr en liðnir voru þrír
tímar. Að þeim tíma liðnum lét hún í ljósi á-
hyggjur sínar og eigi leið á löngu þangað til
allir, ungir og gamlir, fóru að leita undir
stjórn gósseigandans, sem gaf fyrirskipanir
sínar með svo hárri raust að alt húsið bergmlál-
aði. En ekki fanst Sheila og O’Doyle gaf til-
finningum sínum lausan tauminn með því að
atyrða alla, sem komu nálægt honum.
Derma reyndi alt sem hún ga-t til að hugga
hann.
“Ekki get eg ímyndað mér að Sheila dytti
í fljótið eða í einhverja svarðargryfjuna, og
hver mundi svo Sem fara að stela henni, vertu
rólegur pabbi. Hún hefir ekki einu sinni neina
peninga með sér, því að hún skildi pyngjuna
sína eftir þegar hún fór og enga skrautgripi
bar hún.”
“Eg má til að síma honum syni mínum. Eg
er næstum ærður af ótta út af stúlkunni. Þetta
er hræðilegt áfall.”
“Reyndu að líta á þetta rólega, pabbi,”
sagði Derma, “og farðu nú ekki að gera Sjamus
hræddan. Hundurinn hennar Sheilu er með
henni. Enginn hefir séð hann tímum samian.”
“Það et satt, dóttir góð. Það var gott að þu
mintist á þetta. Ef einhver ætlar að gera Sheilu
ilt, þá mun Tossi tafarlaust jafna um hann.”
“Það er áreiðanlegt,” sagði Derma. “Sheila
hefir gengið langt og álitið að hún væri örugg
fyrst hún hafði hundinn með sér. Reynslan mun
verða sú að hún kemur heim fyrir miðdegisverð.
En hvert sem hún fer, skilur Tossi ekki við
hana.”
“Eg vildi óska að þú hefðir rétt fyrir þér,
stúlka mín, og að Sheila kæmi heim í tæka tíð
til að borða. Eg veit að við eigum að fá uppá-
halds matinn minn í dag; en þótt eg sé orðinn
hungraður, get eg ekki komið neinum bita niður
fyr en eg veit, að Sheila sé komin heim.”
“Ó, hún kemur í leitirnar, vertu óhræddur
um það,” og hið sama sagði maddaman, en nú
var orðið dimt og hringt hafði verið til miðdeg-
isverðar, en ekki kom Sheila. Vesalings góss*
eigandinn var viti sínu fjær af áhyggju út af
þessu. Hann gekk niður í þorpið til að tala við
lögregluna. En fékk þar engar upplýsingar,
sem ekki var að vænta. Þeir lofuðu að grenslast
eftir stúlkunni og það var alt sem þeir gátu gert.
★ ★ ★
Ásamt Tossa hraðaði Sheila sér frá óhreina,
litla húsinu, sem Mrs. MacFinn hafði flutt hana
til. Hefði Austan farið að ráðum frænku sinnar
og verið þarna. Þá er ekki gott að segja hvernig
þetta hefði farið; en þegar hann sá að bréfið,
sem hann fékk var frá frænku sinni, þá stakk
hann því í vasann og steingleymdi svo að lesa
það, svo mjög var hann önnum kafinn að biðla
til Polly, sem hann var orðinn ástfanginn í.
Polly hafði frí þennan dag og það notaði
Austen sér og bauð henni með sér út í skóg, og
nú var hin árvakra frænka hennar fjarri og
Polly þvlí óspör á kossana. Þetta hamlaði hon-
um frá að fara til Cork.
En Sheila hraðaði sér gegn um götur bæj-
arins. Hún hafði enga peninga, var þreytt og
hungruð, og ekki var heldur laust við að hún
væri hrædd. Hvað sem skeði varð hún að kom-
ast heim til O’Doyle kastalans, en hvernig það
mætti verða vissi hún ekki, því að þótt hún
væri rösk að ganga, þá eru fjörutíu kílómetrar
löng leið.
Hefði hún haft fé gat hún farið með lestinni
og gengið átta kílómetra til kastalans, en hún
var alveg peningalaus, svo að hún neyddist til
að ganga og það hratt. Henni datt nú í hug að
tími væri fyrir sig að tala svolítið í alvöru við
Tossa. Hundurinn hafði fylgt henni til Cork og
frelsað hana frá forlögum, sem hana hrylti að
hugsa til. Nú hlaut hann að geta leitt hana heim
til kastalans. Hún kallaði því á hundinn og fór
að hvísla að honum á sinn vingjarnlega hátt.
“Elsku, góði Tossi minn,” sagði hún, “mig
langar svo til að komast heim til 0‘Doyle kast-
alans. Viísaðu mér nú heim, Tossi, hugrakki
hundurinn minn; fylgdu mér heim til Dermu
og gósseigandans og Stellu. En farðu ekki langt
á undan mér, Tossi því að þá sé eg þig ekki í
myrkrinu. Tossi dinglaði rófuni, horfði á Sheilu
með fallegu, brúnu augunum sínum, gekk svo
eins og tvö skref á undan henni og leiddi hana
inn á braut, sem lá beint til kastalans. Veðrið
var hvast og nú tók að rigna; en hundurinn hirti
ekkert um það. Hann leiddi húsmóður sána
heim til þess staðar, sem hún átti að vera. Sheila
var fátæklega búin, svo að þeir fáu menn, sem
mættu henni á veginum, veittu henni enga eft-
irtekt, buðu henni bara góðlátlega gott kvöld.
En smám saman fann Sheila til þess, að hún var
að verða undarlega magnþrota. Hún hafði ekki
snætt mikið um hádegið og var nú að verða
örmagna af hungri.
Aldrei hafði hún fyrri fundið til sultar.
Tossi dinglaði rófunni og leit alls ekki út fyrir
að vera neitt hungraður. En Sheila hafði komist
á mikla geðæsingu þennan dag. Þótt hún fyndi
ekki til lamandi hræðslu meðan á því stóð, þá
komu fram áhrifin nú þegar hún var komin
hálfa leið frá Cork heim til sín. Hún hneig niður
og gat ekki gengið skref lengra. Hún sagði
Tossa að hún ætlaði að láta fyrirberast undir
limagirðingu við veginn, en hann skyldi fara
heim og fá hjálp.
Hún hneig út af á meðan hún var að ræða
þetta við hundinn, en hann sleikti hendur henn-
ar og andilt og gerði alt, sem hann gat til að
hughreysta hana. Er hún hafði hvílt sig svo-
Mtið, þá bað hún hann blíðlega að flýta sér
heim til að fá hjálp.
Hundurinn horfði á hana með angistarsvip,
hljóp spöl og kom svo aftur og vældi aumkvun-
arlega; en þegar Sheila sagði í bjóðandi rómi:
“Farðu nú heim, Tossi, eg krefst þess að þú farir
heim og sækir hjálp, þá var það eins og hund-
urinn skildi loksins hvað hún átti við og svo
þaut hann í burtu og hvarf brátt í myrkrið.
Miðdegisverðartíminn var löngu liðinn hjá
í O’Doyle kastalanum, en enginn hafði étið
neitt. Gósseigandinn var í hræðilegu skapi, og
Derma gat ekki huggað hann né hamlað honum
frá að gefa fyriskipanir, sem komu hver í bága
við aðra viðvíkjandi leitinni að Sheilu.
“Unga stúlkan kemur víst heim í kvöld,”
sagði hann við britann, “segðu eldabuskunni að
það megi ekki snerta fuglinn, því að hún verður
svöng, og eins að hafa sterkt kaffi tilbúið — og
bezta hundamat, sem hægt er að fá með nógu af
beinum og brauði handa Tossa.”
O’Donnell lézt vera samþykkur húsbónda
sínum, en sannfæring hans var sú, að Sheila
hefði druknað í mýrinni, og að hundurinn hefði
reynt að bjarga henni, en hefði við þá tilraun
farið sömu leiðina. Enginn mundi framar sjá
hvorugt þeirra. En hann var svo skynsamur að
geyma þessa sboðun í eigin brjósti, þótf allir
þeir, sem biðu eftir matnum niðri í eldhúsinu
fullyrtu, að þeir hefðu séð skínandi hvítt ský
svífa yfir höllina og hefði það áreiðanlega verið
sál ungu stúlkunnar.
Stundirnar liðu hægt og hægt; Derma sat
ásamt foreldrum sínum-í dagstofunni og biðu
þau öll með eftirvæntingu eftir Sheilu. Góss-
eigandinn gat hvergi tollað kyr, en þegar klukk-
an var að ganga ellefu, heyrði Derma hund
ylfra og svo var klórað ákaft í hurðina.
Gósseigandinn þaut að hurðinni og opnaði
fyrir Tossa. Hundurinn var alþakinn leir og
bleytu og augun úttútnuð í hausnum, en hann
þaut til O’Doyle og greip tönnunum í frakka-
lafið hans og dró hann með sér út að hesthús-
inu. Þá sá hann matinn, sem settur hafði verið
fram handa honum, en hann vildi ekki snerta
við honum. En bænasvipurinn stafaði svo út úr
augum hans að allir flýttu sér að fara að óskum
hans.
Þeir spentu hesti fyrir léttan vagn og höfðu
hraðan á. Gósseigandinn tók taumana en vinnu-
maðurinn settist í vagninn, og svo óku þeir alt
sem af tók eftir veginum, sem Tossi vísaði þeim
á. Hundurinn var sá eini, sem vissi hvar Sheila
var niður komin.
En O’Dole til mestu undrunar, leiddi hund-
urinn þá langt frá mýrinni. Hann hafði verið
viss um að Shiela væri niðri í einhverri holunni
þar, og Tossa hefði hepnast fyrir eitthvert sér-
stakt kraftaverk að komast upp úr. Öll forin
sem var á hundinum bar vitni um þetta, og þess
vegna hafði O’Doyle haft með sér kaðal og
ýmislegt annað, sem að gagni gat komið við
björgunina. En undrun hans varð ekki með
orðum lýst er hundurinn hélt eftir veginum,
sem lá til Oork. Hann fór ekki oft þangað
sjálfur en þekti samt vel veginn. Hundurinn
hljóp fyrir vagninum alt hvað fætur toguðu og
leit við og við til baka til að hjá hvort þeir
kæmu á eftir sér.
í flýtinum að komast af stað hafði góss-
eigandinn verið svo heppinn að taka hest
Dermu. Hann hét Brían hugrakki. Hann var
tölthestur, þolinn og sterkur. Hann hafði ekkert
verið notaður þennan dag og var því óþreyttur.
Veðrið var hræðilegt. Vindurinn blés í snörp-
um hviðum. Eldingamar þrumuðu og leiftruðu
um himinínn og O'Doyle varð brátt holdvotur,
en hann skeytti því engu, því að allur hugur
hans var að bjarga Sheilu.