Heimskringla - 22.01.1947, Blaðsíða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 22. JANÚAR 1947
mrnm
Er eg var að ljúka bréfinu, var eg þess
meðvitandi að Mr. Wynnstay stóð rétt á bak við
mig. Eg hafði ekki heyrt hann koma vegna
gólfábreiðunnar, en fann alveg að hann var þar.
Hann var kanske að líta yfir það, sem eg hafði
skrifað, en sú tilfinning, að hann horfði á mig
var mér óþolandi.
Eg sneri mér ekki við til að títa á hann, en
eg lyfti augunum frá blaðinu, og þegar eg gerði
það, sá eg á veggnum á móti kúptan spegil, og
á honum sjálfa mig og Mr. Wynnstay í undar-
legri stellingu. Hann leit ekki á mig, né á bréf-
ið, heldur á eitthvað, sem hann hélt á í hend-
inni, og það var eins og hniífur væri rekinn í
mig er eg sá hversu breyttur hann var á svip-
inn — þessi breyting stafaði ekki eingöngu af
spéspeglinum.
Hann var nú alt annað en vingjarmlegur.
Hinn stóri munnur hans var opinn og komu í
Ijós gular óreglulegar tennur. Dökku, kringl-
óttu augun voru langt upp á enni, og augun
voru grimdarleg. Hjartað í brjósti mér hætti að
slá. Eg vissi nú hvar eg hefði séð þetta andlit
áður.
Mér sortnaði fyrir augum. í huganum sá
ieg af mér aðra mynd. Lítil stúlka sat í járn-
brautarvagnsklefa hjá móður sinni. Það var
falleg kona, þreytuleg og sorgmædd á svip,
búin sorgarbúningi, en þannig hafði hún verið
búin alla tíð síðan litla stúlkan mundi fyrst
eftir sér.
Þær höfðu verið að tala saman um mikla
breytingu, sem ætti að vera að hinum tilbreyt-
ingarlausu kjörum þeirra — breytingu, sem
móðirin gat ekki útskýrt ennþá, en sem litla
stúlkan mundi skilja síðar, þegar þar að kæmi,
og alt yrði öðru vísi en áður var og þær yrðu
hamingjusamari en þær höfðu verið hingað til.
Þær töluðu lágt, en gamall prestur með
hvtítt hár og sítt skegg, er hafði komið inn á llest-
arklefann á næstu stöð eftir þá, sem þær fóru í
lestina, virtist veita þeim mikla athygli. Er
þær hættu samræðunum, bauð hann konunni
mjög vingjarnlega blöðin, sem hann hafði verið
að lesa. Er hún litlu síðar kvartaði um höfuð-
verk, tók hann glas upp úr töskunni sinni og
fékk henni, og sagði henni að lykta af því, sem
í því væri. Hún mætti hafa það eins lengi og
hún vildi.
Loks sofnaði konan með glasið í hendinni;
og heldur en að vekja móður sána, dró barnið
glasið úr hendi hennar og rétti það prestinum
er hann bjóst að fara af lestinni. Hann hafði
lotið niður til að taka glasið, og um leið leit
•litla stúlkan í augu hans. Það voru skrítin augu
— annað var brúnt, hitt gráblátt, með gulmó-
rauðum hring í kringum sjáaldrið. Litla stúlk-
an hafði ekki árum saman hugsað um þessi
augu, því að þama, rétt eftir að presturinn var
farinn út úr lestinni, gerðist atriði, sem lét
hana gleyma öllu öðru.
Á næstu stöð hafði móðir litlu stúlkunnar
oltið um þegar lestin stansaði. Litla stúlkan
varð hrædd og reyndi að vekja móður sína, en
árangurslaust. Hún var sofnuð þeim svefni,
sem'enginn gat vakið hana af. “Hjartaslag”,
hafði læknirinn sagt. En löngu eftir lifðu þrjár
persónur í mynd minninganna, og stigu nú
fram. Hin sofandi móðir, þakkláta stúlkan og
gamli presturinn mieð hin undarlegu augu.
Eg hafði verið litla stúlkan. Og þarna í
speglinum sá eg hin undarlegu augu.
7. Kapítuli.
Gamli presturinn, sem hafði fierðast ásam+
mér og móður mnini í járnbrautarklefanum á#
þessari raunalegu fierð minni, var ekki á neinn
hátt í huga mu'num, bendlaður við dauðssfallið,
sem auk þess vildi til eftir að hann hafði farið
ut úr vagninum. Hann hafði verið vingjarnleg-
ur og umhyggjusamur við okkur; hann hafði
horft á mig með athygli, þegar hann fór út, það
var alt og sumt. Samt sem áður fanst mér
hræðilegt að sjá þessi undarlegu augu á ný eftir
öll þessi ár, og það í miklu yngra andliti —
andliti með alt öðrum dráttum og ekki framar
i umgerð hins gráa skeggs.
Hvernig gat eg verið svona viss um, að (
þetta væru sömu augun? Ekki gæti eg lýst því.
Eg hefði eigi getað lýst athugunum rmínum í
nógu miklu samhengi til að sannfæra nokkurn
kviðdóm um þær, hversu vilhallur sem hann
hefði verið, en samt var eg viss um að þetta
var svo, og þetta fylti mig miklum ótta við það
sem eg sá.
Eg sá í speglinuim að Mr. Wynnstay stóð á
bak við mig og helti úr flösku, sem hann hafði
á vasaklút, sem hann hélt á. Hann laut áfram
til að nálgast mig. Er eg horfði þannig á hann,
var eins og eg dáleiddist. Eg mótti mig hvergi
hræra né líta undan.
Hann hafði helt öllu úr glasinu. Eg tók nú
að anda að mér hinu þunga lofti, sem mér fanst
eg kannast við lyktina af. Saraih East notaði
svipað meðal þegar hún hafði höfuðverk. Þetta
var klórófiorm.
Eg vissi strax hvað koma mundi fyrir, þótt.
eg gæti ekki skilið hversvegna það ætti að koma
fyrir, enda var enginn tími til að brjóta heilann
um það. Eg reis á hálfa leið úr sætinu og rak
upp lágt óp, en Mr. Wynnstay stóð svo nálægt
mér að eg get ekki fiært stólinr; neitt aftur á
bak, og er eg æpti leit hann upp og augu okkar
mættust í speglinum.
Mér var ómögulegt að líta undan. Eg sá í
speglinum hvernig hann réðist á mig eins og
stór ránsfugl. Því næst hvarf mynidin rétt eins
og regnboga liturinn í sápubólu, sem springur,
því að andlit mitt var grafið í votum vasaklútn-
um.
Stutta stund, eg veit ekki hve mörg augna-
blik, barðist eg á móti af öllum mætti, án þess
að hljóða á hjálp, og reyndi að iosna, því að eg
vissi að ef eg kæmist út í dyrnar, mundi dyra-
vörðurinn hjálpa mér. Þetta vissi eg, en eg
vissi l'íka að með hverjum andardrætti, sem eg
drægi að mér, andaði eg að mér eiturlofti svæf-
ingar lyifsins, sem smátt og smátt mundu svæfa
mig til mieðvitundarleysis.
Eg fann að raunveruleikinn var smám
saman að hverfa. Eg fór að sjá eins og í draumi,
hvtítar vatnsliljur, sem syntu yfir gáróttan
vatnsflöt yfir að fossi, sem þær óhjákvæmilega
hlytu að falla fram af. Þessar liljur og hin
hverfandi meðvitund mín voru á einhvern hátt
tengdar óslítandi böndum; ef eg gæti bjargað
öðrum hvorum frá að fljóta fram af, mundi eg
bjarga báðum, og eg barðist alt sem eg gat.
“Eg má ekki missa meðvitundina, eg má
ekki.”
Hið innra með mér heyrði eg þessa viðvör-
un endurtekna í sífiellu. Ef eg misti meðvitund-
ina, þótt ekki væri nema augnablik, þá vissi eg,
að eg hefði kvatt þennan heim fyrir fult og alt
— þá væri öllu lokið. Liljumar mundu fljóta
fram af fossinum og molast í sundur í hringið-
unni.
Svo heyrði eg aðra rödd, eins og langt í
fjarska fyrst, en síðar nær og greinilegri, og súð-
ast sagði röddin með þrumuraust:
“Andaðu ekki! Haltu niðri í þér andanum
þangað til hann tekur vasakiútinn burtu.”
Eg hafði nógu mikið vit eftir til að hlýða
þessu ráði. Eg hélt að hann ætlaði aldrei að
táka vasaklútinn burtu. En þegar eg varð mátt-
laus i fangi hans, tók hann loksins burtu.
Hefði þetta dregist augnabliki lengur hefði
eg orðið að draga andann og fylt lungun ennþá
meira með eiturloftinu.
Augu mín voru lokuð og höfuð mitt hvíldi
á öxl hans. Eg vissi að hann athugaði mig gaum
gæfilega og þorði eg ekki svo mikið sem bæra
augnalökin minstu vitund, svo að hann skyldi
ekki gruna, að eg væri að látast vera meðvit-
undarlaus. Þetta hefði verið ennþá örðugra en
það var, að látast vera meðvitundarlaus, ef
klóróformið hefði ekki þegar haft nokkur álhrif.
Eg haifði mleðvitund um það, sem gerst
haifði en mjög óljósa, og mér var alveg sama um
hvað um mig v^rð. Eg var eins og maður, sem
dreymir en er nógu mikið vakandi til að vita að
hann er að dreyma.
“En sú hepni! Þvítík slympi lukka!” hvísl-
aði maðurinn, sem hafði kallað sig Wynnstay,
og rödd hans lýsti sigurhrósi. “Að þetta skyldi
koma fyrir einmitt í kvöld — rétt eftir sím-
skeytið. Rétt eins og lamb, sem hleypur beint í
ginið á úlfinum.”
Við að heyra hann mæla þannig fékk eg
smátt og smátt meðvitundina; líkami minn og
andi virtust vera aðskilin og reyndi eg árang-
urslaust að tengja þá saman á ný, svo að eg gæti
hneyft mig. En eg var alveg kvik máttlaus. Eg
gat ekki hreyft legg né lið.
“Hvað á eg að gera til að frelsa mig frá
honum?” hugsaði eg. “Að augnabliki liðnu
verður of seint að gera nokkra ákvörðun. Á eg
að liggja hér róleg, eða reyna að þjóta upp og
reyna að lorða mér?”
En eg gat ekki gert neitt. Eg var kvikmátt-
ilaus. Maðurinn tók mig í fang sér og bar mig
þvert yfir herbergið. Eftir eitt augnablik hafði
hann löðrað allan kjólinn minn í kölnarvatni.
Eg hugsaði að það væri til að deyfa klórófiorm
lyktina, að minsta kosti helti hann engu af því
firaman í mig, svo að hann ætlaði ekki að nota
það til að lífga mig við.
Aftur lagði Mr. Wynnstay af stað með mig.
Mér til mestu undrunar og gleði hélt hann til
dyranna, sem lágu út í forstofuna.
Eg heyrði hann hrópa í ákafa og með ang-
istarrómi:
“Denby, Denby! Komið hingað fljótt!”
“Mr. Wynnstay, hvað gengur á?”
“Fjandinn hafi það! Getið þér ekki séð að
liðið er yfir stúlkuna? Hún hn'eig um í stólnum
áður en hún hafði lokið við bréfið, Sem eg var
að lesa henni fyrir. Hún hlýtur að hafa verið
veik þegar hún kom — mjög óþægilegt, það
verð eg að segja. Reynið að ná í vagn, Dertby,
eins fljótt og þér getið. Eg ætla að fara með
hana til læknisins míns. Eg get ekki haft hér
, stúlku á yfirliði.”
“Ó, hún raknar sjálfsagt bráðlega við,”
sagði dyravörðurinn hughreystandi.
“Það vitum við ekkert um. Mér falla svona
tilfelli iila. Kallið hingað vagn og flýtið yður,
Denby. Eg skal koma út á eftir yður. En það
fjárans myrkur. Það væri rétt dálaglegt fyrir
mig, ef eimhver kæmi inn og sæi mig með með-
vitundarlausa stúlku í fanginu. Skemtilegt
ástand.”
“Jæja, ef þér viljið endilega koma henni
burtu héðan,” sagði dyravörðuinn kurteislega,
“þá skal eg ná í vagn eins filjótt og mér er auðið,
þótt iítið sé um vagna um þetta leyti dags í
þessu nágrenni.”
Mr. Wynnstay bar mig út úr húsinu. Kald-
ur blær andaði á móti mér og regnið, sem tekið
var að falla vætti enni mitt. ,
“Fjandinn hafi það!” tautaði Mr. Wynn-
stay og þrýsti á ný klútnum að vitum mínum.
Hann hlaut að hafa tekið hann með sér til
vondra vara.
Hann var hræddur um að vindurinn og
regnið mundu vekja mig af dvalanum og reyndi,
svo að Denby ekki sá að styrkja svefninn.
Eg reyndi að halda niðri í mér andanum.
Deniby blés af öllum mætti í hljóðpípu þá,
sem hann notaði til að kalla vagna að fjölbýlis-
húsinu. Hvert skyldi hann fara með mig? Lák-
legast að dauðans dyrum. Eg hélt að eg hefði
lent i hendurnar á brjáluðum manni; því að
hann gat alls enga ástæðu haft að vilja tortíma
jafn lágtsettri manneskju og eg var. Brjálaður
maður mundi ekki hika við rteitt. Eg var í
raunverulegri lífishættu.
Aftur og aftur heyrðist hin smjúgandi tónn
hljóðpípunnar, og svo heyrðist vagnskrölt. Vagn
hafði ekið gegn um hliðið inn á mölborna stíg-
inn heim að húsinu.
Maðurinn, sem hélt á mér gekk áfram og
vasaklúturinn var ekki lengur yfir andliti mínu.
Eg heyrði hann draga andann þungt, og hann
hrökk til baka svo skyndilega að hann hnaut.
Er hann eins og ósjálfrátt reyndi að ná
jafnvæginu, losaði hann tökin á mér, og fann
eg að hann var að missa mig, með því að herða
mig alt sem eg gat, reikandi á fótunum og titr-
andi eins og hrísla í stormi, dró eg þungt and-
ann, hrinti honum frá mér og reyndi að standa
á miínum eigin fótum er þær sniertu jörðina.
“Hjálp! hjálp!” hvíslaði eg dauflega, þótt
mig hefði langað til að æpa eins hátt og auðið
var.
Augu mín voru raú galopin og starandi, þótt
alt hringsnerist fyrir þeim, alveg eins og mig
suradlaði. Alt sem eg sá og hieyrði rann eins og
saman í eina hringiðu. — Tvö glitrandi ljós,
alveg eins og stór augu, í fólksflutningsvagni,
sem tveir menn stigu út úr.
Gula ljósið skein framan í annan þeirra.
Eg þekti hann og hafði óljósa tilfinningu af
gleði. En gleðin kom mér, þótt undarlegt sé,
til að gráta, og í gegn um grátinn heyrði eg
áfram í hljóðpípu Denbys, sem alt af var að
kalla á vagn harada okkur.
“Frelsið mig!” sagði eg hásum rómi og reik-
aði áfram og bjargaði mér frá falli með því að
grípa báðum höndum í frakkaermi, sem virtist
vera rétt til hjálpar.
“Verið óhræddar, auðvitað skal eg hjálpa
yður,” sagði róleg rödd. “Hefir þessi maður
reyrat að gera yður eitthvað ilt?”
Eg reikaði raær honum og lengra burtu frá
Mr. Wynnsty, sem eg gat nú aftur séð greinn
lega. Hann var nú mýkri á svipinn en nokkru
sinni fyr, er svörtu gleraugun huldu augu hans.
“Hann, hann ætlaði held eg að myrða mig,”
hvíslaði eg. Þegar litið var á þetta blíðlega
aradlit, hlutu orð mín að virðast ósegjanllega
heimskuleg; eg fann til þess sjálf og komst í
vandræði.
Mr. Wynnstay hló góðlátlega.
“Já, þarna getur maður séð,” sagði hann,
“hvað gamall piparsveinn fær, þegar hann
blandar sér í mál, sem honum kemur ekki við.
Eg var alt af hræddur um þetta.” Hann hækk-
aði róminn og sagði við dyravörðinn: “Hirðið
ekki framar um vagninn, Denby. Ungfrúin
hefir raknað við.”
“Hvað sem þessi maður segir, þá trúið
honum ekki,” sagði eg í bænarrómi. “í guðs
bænum látið hann ekki fara með mig í burtu
með sér.”
“Aiuðvitað ekki,” sagði sá, sem studdi mig.
“En —”
“Nei, auðvitað ekki át Mr. Wynnstay eftir
illúðlega. “Eg h'efi alls enga löngura til þess,
ungfrú. Þegar yður er batnað og eigi þarf að
fara með yður til læknis. Þér verðið að leyfa
mér að útskýra málið fyrir yður, herra minn.
Eg hugsa að þér séuð Sir George Seafiorth, er
ekki svo? Eg hefi séð yður hér fyrri og líka
annarstaðar. Þér hafið sjálfsagt heyrt mig
nefndan. Eg er Nathaniel Wynnsty, ekki alveg
óþektur málafærslumaður.”
“Eg hugsa eg eigi kunningja, sem þekkja
yður,” svaraði hinn óþolinmæðislega, að mér
fanst. “En—”
Aftiur tók Mr. Wynnstay fram í fyrir hon-
um.
“Mér fanst það bein skylda mín að segja til
nafns míns eftir þær álygar, sem unga stúlkan
bar á mig sjálfsagt af misskilningi. En eg skal
skýra frá málinu í fáum orðum. Eg er henni
alls ekkert reiður. Hún hefir aðeins rangt fyrir
sér. Fyrir hálfum tíma síðan þekti eg hana alls
ekki. Hún kom hingað og hélt að þetta væri
Holland Park húsið. Eg var rétt að ganga út, er
eg heyrði hana spyrja eftir kunningja mínum,
sem á heima hérna fast hjá. Er eg sá að hún
varð fyrir mi'klum vnobrgiðum, er eg sagði
henni að frúin væri ekki heima, og þar sem eg
hugði, að hún væri þreytt og lasin, hugsaði eg
mér að koma því svo fyrir að hún gæti samt
verið um nóttina í húsi vinkonu minnar, Mrs.
Leatherby-Smith.
“Þar sem mér er ilt í hendinni stakk eg upp
á því, að hún skyldi skrifa bréf en eg skyldi liesa
henni fyrir og skyldi bréfið vera til bústýrunn-
ar í hinu umrædda húsi. Hún var fiús til þess.
En hún hafði varla sezt í stólinn við skritfiborðið,
þegar eg sá að hún var veik og að því komin að
falla í ómegin. Eg flýtti mér inn í hliðanher-
bergið eftir kölnarvatnsglasi, sem eg dreypti á
hana úr, en árangurslaust. Eg kallaði á dyra-
vörðinn og bað hann að ná í vagn, svo að eg gœti
ekið með hana til læknisins m'íns, sem býr skamt
héðan. Eg hefi aldrei séð neinn falla í yfirlið, og
þorði ekki að taka á mig ábyrgðina að reyna að
tífga hana við. Eg óttaðist að láta aðra, sem búa
í húsinu sjá mig í þessu hlægilega stimabraki,
og flýtti mér því að bera ungu stúlkuna, sem eg
hélt að væri ennþá meðvitundarlaus, út undir
bert lofit, og bíða úti eftir vagninum. Hitt er
ykkur kunnugt, þótt mér sé óskiljanlegt hvers
Vegna ungfrúin, sem eg reyndi að hjálpa, skuli
ásaka mig, að eg — að eg ætli að myrða sig, en
eg hugsa að taugaveiklað kvenfólk sé ekki á-
byrgðarfult fyrir ofsjónum sínum og ímyndun-
um.”
“Hann gaf mér klórófiorm,” svaraði eg lágt,
undrandi yfir þeim slæglega hætti, sem hann
sagði sögu sína með. Frásögn hans var svo trú-
anleg, en mlín svo ótrúleg. “Hann þrýsti vasa-
klút vættum í klóróformi á andlit mitt. Eg
reyndi að halda niðri í mér andanum, en eg
varð hálf meðvitundarlaus. En það virðist alt
saman nú svo óraunverulegt og undarlegt.”
“Yður hefir dreymt þetta alt saman,” sagði
Mr. Wynnstay. Auðvitað. Eg er alls ekkert
reiður við yður — þótt það sé talsvert ömurlegt
þegar maður er að gera eirthverjum greiða, að
fá að launum slíka ásökun. Hvaða ástæðu hefði
gamall maður, eins og eg að svæfa yður á klóró-
formi?”
“Eg — eg veit það ekki,” stamaði eg.
“Það hugsaði eg líka. Eg er viss um að ef
þér hugsið um þetta með skynsemi, hljótið þér
að játa, að þér haíið gert mér blóðugan órétt.
Denby, þér heyrðuð og sáuð alt, sem okkur fór
á milli. Kanske þér vilduð bæta vitnisburði
yðar við frásögn mína?”
“Sjálfsagt,” svaraði dyravörðurinn, sem
var hreykinn yfir því, að vera kallaður sem
vitni. “Þetta er alt satt, sem Mr. Wynnstay
segir. Hann var mjög vingjarnlegur við ung-
frúna, sem hann auðsýnilega hafði aldrei séð fyr
en í kvöld. Þegar hún gekk inn til hans til að
skrifa bréfið, skildi hann hurðina eftir opna,
og bað mig að bíða svolítið fyrir utan, svo eg
gæti fylgt henni út. Eg beið fyrir utan, og hefði
auðvledlega getað séð alt, sem gerðist inni í
herberginu, ef eg hefði viljað. Ekki liðu meira
en fimm mínútur, áður en Mr. Wynnstay, einn
okkar beztu leigjanda, kallaði á mig og sagði að
stúlkan hefði fallið í yfirlið. Eg varð óttaisleg-
inn, þótt eg ætti annars von á að svona myndi
fara, því hún hafði verið eins föl og liðið tík og
titraði öll, er hún spurði mig eftir Mrs. Leatih-
erby-Smith. Mr. Wynnstay fylgdist með mér
út, og eg var rétt byrjaður að kalla á vagn, er
þér komuð hingað.”
“Eg hefi oft heyrt vini mína, sem búa í
herbergjunum nálægt minni íbúð, tala um Mr.
Wynnstay,” sagði ný rödd, sem eg hafði ekki
heyrt áður.
Þefta var hinn maðurinn í aðkomuvagnin-
um, sem hafði flutt Sir George Seaforth hingað.
Sir George Seaforth! Hvar hafði eg heyrt það
nafn áður? Eg gat ekki munað það; eg hafði
hræðilegan höfuðverk og gat ekki reynt á heil-
ann. En eg vissi að þetta var maðurinn, sem
hafði þá um daginn frelsað tíf mitt á götunni,
rétt hjá húsi Lady Sophíu de Gretton. Þessi
dagur virtist sannarlega viðburðaríkur; en síðar
komst eg að því að þetta var alls engin tilviljun,
að Sir George var þarna staddur; heldur var
það miklu fremur afleiðnig af undanfarandi
atvikum.
Manninn, sem nýlega hafði tekið til máls,
hafði eg aldrei séð áður. Eg var ekkert forvitin
að kynnast honum, eg fann hálfgert til andúðar
gagnvart hionum vegna þess að hann gerðist
talsmaður óvinar mlíns og ákærandi minn.