Heimskringla - 14.01.1948, Blaðsíða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 14. JANÚAR 194S
NÝJAR
LEIÐIR
“Ágætt! Fyrirtak! Eg er einn af vaxandi
fjölda manna hér í Texas, er mundu vera þessu
hjartanléga samþykkir. Við neitum því ekki,
að möguleikar geta falist í landi og nautum, sem
okkur hefir aldrei dreymt um hingað til. Þeir
menn, sem vinna vel í Texas nú verða auðugir
— eins ríkir og þeir óska sér. En við getum
ekki alt af klifrað upp á húsþökin, og hrópað
ráð okkar og fyrirætlanir út yfir alla jörðina,
eða framkvæmdir þeirra. Af þessari ástæðu
geta hinir og aðrir misskilið Mr. Rudabough og
hans líka. Þú veist þetta vel?”
“Já, auðvitað. Eg veit hvernig Mr. Ruda-
hough vinnur sjálfur — ætíð er hann ákveðinn,
aldrei segir hann mikið um fyrirætlanir sínar.
Vinum hans svíður sárt þær ásakanir, sem sér-
stakur flokkur fellir á hann og verk hans.”
“Já, hann hefir ástæðu til að vera gætinn
En hvað sem því líður, ef Mr. Rudabough, ekki
sem ríkisgjaldkeri, heldur sem forseti lands og
griparæktunarfélags, óskar að ráðfæra sig við
þann mann, sem var vitni að handtöku hans í
fyrrdag, er hann var að gera gangskör að sér-
stökum landseðlum, þá er þessi maður viljugur
til að tala við hann np. Við gætum kanske kom-
ist að því, að þetta gæti orðið okkur báðum
hagkvæmt. Allir hér í Austen gætu gert
margt verra en stofna til vináttu við ökkur í
Gonzales.”
Hann benti brosandi á vopn sín.
“Eg er ekki alveg aleinn, við gætum talað
saman undir hvíta fánanum. Vilji hann vera
Vinur minn, gæti eg kanske gert honum greiða.”
“Jæja þá, McMasters, fyrst þú virðist bjóða
hjálp þína í þessum mjög leiðinlega misskiln-
ingi, sem risið hefir, get eg víst sagt þér hvar
hann er. Hann fór norður í áttina til Brazos
fljótsins. Hann er þar að gæta að einkahags-
munum sínum.”
“Svo hann liggur fyrir hinni stóru hjörð
frá Sólbakka? Hvar eru tjaldstaðir hans?”
Maðurinn við skrifborðið varð órólegur;
en svaraði þó loksins hikandi. Jæja, eg mundi
fara stíginn, sem liggur í hánorður frá San
Marcos, ef eg vildi finna hann. Eg hugsa, að
tjaldstaður hans sé hálf annars dagsferð í norð-
ur þaðan — þrjátíu til fimtíu raílur á leiðinni
til þorpsins Worth.”
' “Veist þú hvar hjörðin er? Mr. Rudabough
leit svo á, að þetta ferðalag væri mjög mikið
flan í ranga átt; já, varasamt og ískyggilegt
ferðalag fyrir ríkið, eins og nú standa sakir. Þú
veist líklega ekki hvar hjörðin er nú?”
“Jú, það veit eg. Eg er rétt nýkominn
þaðan. Hún hefir tafist fáeina daga hérna
vestur af. Þeir fara kanske yfir Colorado í dag.
Þú heldur þá að eg muni finna Mr. Rudabough
talsvert fyrir framan hjörðina?” •
“En þú sagðir mér ekki hvar landseðlarnir
eru”. Andlit mannsins varð blóðrautt, er hann
sá að hann hafði látið bera á áfergju sinni.
“Þú og eg ættum ekkert að vita um þessa
kistu,” svaraði McMasters hægt, “eða ættum
við að gera það? En við vitum það nú samt
sem áður. Jæja, þegar við finnum T.L. hjörð-
ina, erum við ekki langt frá að finna kistuna.
Og bankaseðlar stíga í verði, er ekki svo? Ó eg
get líka sagt þér þetta, vinur minn. Eg veit um
hinn stóra félagsskap Rudaboughs, sem er að
reyna að ná tökum á landinu hér vestur af
brúninni af Llano Estacado öræfunum — þú
skilur? Nú, eg sé ekki, að þú eða eg þurfum
að leyna hvor annan neinu. Eg veit líka um
athafnir, sem valda því, að næstum allir gripir
á Mið-Texas eru komnir lengst vestur. Eg veit
um heilmargt. Jæja, heldur þú að það sé nú
óhætt að treysta mér? Og heldur þú ekki að
stjórnin gæti gert margt verra en að vera vin-
gjamleg við okkur í Gonzales og Uvalde?”
Hinn eins og jafnaði sig með því að stynja
við, og lýsti stunan gremju og tortrygni, en
hann reyndi að slá á spaug.
“Þetta er nú í fyrsta skifti, sem við höfum
sést. Ekki veit eg hvort eg vildi treysta þér til
að sjá fyrir ráði mínu, en hinu trúi eg vel, að þú
sjáir vel fyrir þínu ráði.”
“Það hefi eg ætíð gert,” svaraði McMasters
ákveðinn. “Þess vegna er eg hingað kominn.
Eg legg því til að þú og eg höldum þing og
ráðum ráðum okkar.”
Er McMasters reið hesti sínum gegn um
hina löngu götu í Austen, leit hann hvorki til
hægri né vinstri, þótt hann vissi vel hvílíka
eftirtekt hann vakti hjá fólki í dyrum og glugg-
um. Frægð hans hafði borist langt út fyrir tak-
mörk hans eigin sýslu. Enginn hafði samt búist
vði að sjá hann í Austen — þvert á móti. En
eins og maður einn sagði við nágranna sinn,
gat maður ætíð búist við að McMasters gerði
eitthvað, sem enginn hafði búist við að hann
mundi gera.
15. Kapítuli.
Hin breytta og aukna hjörð frá Sólbakka
hélt stöðugt í norður, eins og hún væri rekin
áfram leyndu afli jarðarinnar sjálfrar. Það
þurfti næstum viku til að skifta báðum hjörð-
unum, og smala þeim saman á ný. Það er mikill
munur að höndla þung markaðsnaut á bersvæði
eða eiga við kálfa og ungviði í rennu. Þegar
starfinu var lokið, voru hestarnir útslitnir, og
hjarðmennirnir ennþá orðfærri en áður. En
þeir gátu nú með sigurhrósi horft á hjörð, sem
í voru meira en fjögur þúsund nautgripir, vel
á sig komnir og á bezta aldri, og hefðu glatt
hjarta hvers nautaræktunarmanns, jafnvel á
þeim tímum.
Með hverjum deginum, sem leið, vöndust
gripimir betur og betur rekstrinum. 1 dögun-
ina bitu þeir ekkert, en að klukkustundu lið-
inni gengu þeir bítandi án þess að vera hvattir
til þess. Öll hjörðin var stundum dreifð yfir
svæði, sem var míla á lengd og mílufjórðungur
á breidd. Þegar miðdagshvíld var haldin bitu
gripirnir vel, og á þessum slóðum fengu þeir
vatn tvisvar til þrisvar á dag. Þeir þyngdust
því fremur en að leggja af.
“Hefir enginn ykkar heyrt hversu langt
er til Abilene?” spurði Nabours Dalhart, ný-
komna manninn.
“Það hlýtur að vera að minsta kosti þús-
und mílur,” svaraði hinn gíðarnefndi. “Vona að
það verði svona alla leiðina — nóg af grasi og
vatni. Við höfum losnað við það ennþá sem
komið er að leita eftir vatni. Þú ættir að sjá
Llano öræfin! Einu sinni rákum við hjörðina í
tvo daga, svo að tungurnar héngu út úr skepn-
unum af þorsta.
“Vatn! Þegar við komum til Colorado
fljótsins virtist okkur að við hefðum nóg af
vatni. Á þurka árum getur hestur vaðið yfir
hana, en við urðum að sundríða hana eitthvað
hundrað og fimtíu álna langan spotta! Mér
þótti vænt um að geta sett vagnana yfir á ferj-
unni.”
“Uhú, það er nú ekki alt búið þar með —
Brazos áin er alveg eins, og við verðum hepnir
ef við verðum ekki að sundríða einn mílufjórð-
ung, og svo er sú rauða alveg eins stór. Þar
næst kemur Washita, mjó en djúp. Eg hefi
aldrei talað við neinn, sem hefir komið norður
fyrir land Ohickasaw Indíánanna. Við fáum
víst oft, að væta soðlana okkar. Þeir gripir,
sem drukna ekki, týnast ekki á nóttunum og
Indíánarnir stela ekki, verður það, sem við höf-
um til að selja. Fjögra þúsunda hjörð er stór í
meðferðum — alt of stór — en nógu lengi hefi
eg átt við nautarekstur til að vita, að bezt er að
taka marga þegar tækifærið gefst.” ,
Eftir að hafa farið yfir Colorado fljótið,
sem var fyrsta óbrúaða vatnfallið, fóru þeir yfir
land, sem var tiltölulega nýtt, þótt því væri
skift niður í sveitir. Fyrstu innflytjendumir
settust að syðst og vestast í ríkinu. Þess lengra
sem norður dró, þeim mun dreifðari urðu bygð-
irnar, og var þetta ólþekt land jafnvel þeim,
sem bjuggu í ríkinu. Ekkert landabréf hafði
verið gert af þessu svæði, heldur ekki* af landi
Indíánanna fyrir norðan það. Þessi mikla hjörð,
sem var hin fyrsta svo langt að sunnan, hélt
áfram dag eftir dag aldrei aftur á bak. Smá
þorpin á þessari leið voru stórbæir þegar litið
var á auðnina sem þeir stóðu á. Worth vígið
hafði hundrað íbúa en var stór bær, í ríki, sem
ekki hafði hundrað mílur af járnbraut, og ekk-
ert útlit fyrir varanlegan markað fyrir fram-
leiðslu sína — nautgripi.
Þeir fóru áfram með hjörðina yfir margar
smá ár, án þess að vita í rauninni hvað þeir
voru að fara, í barnslegu trúnaðartrausti héldu
þeir í norður. Grasið var nægilegt og lækjar-
farvegirnir fullir, svo ferðin gekk vel. Hjörðin
gerði breiða slóð, sem auðvelt var að fylgja.
Nabours þekti og vel inn á þetta, til að reka
of hart á eftir skepnunum á svona langferð, en
stöðugt kvartaði hann um hvað ferðin gengi
seint.
“Þetta er gott land,” játaði hann fyrir Del
Williams; “get ekki kvartað undan því, gott
gras, nóg vatn. En aldrei vissi eg að Texas
væri svona stórt. Nú er komið fram í maí og
þegar við komöm til Brazos fljótsins erum
við bara komnir hundrað og fimtíu mlílur að
heiman. Við þurfum að minsta kosti hundrað
og fimtíu ár að komast til Abilene, ef slíkur
staður er til, sem eg efast um. Enginn veit neitt
og enginn hefir farið þetta. Við komum að
hinni rauðu þegar hún er sem mest.
“Við erum ekki komnir svo langt ennþá,”
svaraði Dalhart góðlátlega. “Við druknum
kanske allir á Brazos, og ef við gerum það
þurfum við ekki að kvíða fyrir Rauðánni.”
Ennþá höfðu þeir ekki mist alt samband
við nýbygðimar. Oft fóm þeir yfir séreignir,
stóra haga; við og við komu þeir á daufa slóð,
sem lá norður. Fingur forsjónarinnar benti
ætíð í norður, en ekki í vestur fyrir ríkið. Eng-
inn raunverulegur vegur var þar til, né nein
girðing og brýr voru eigi í þá daga álitnar nauð-
synlegar fyrir ferðafólk. Og er þeir komu niður
að hinu volduga Brazos fljóti, sem eins og allar
aðrar ár í þessum hluta ríkisins, átti upptök síh
á 'hinum ókönnuðu Llano öræfum austanverð-
um, fann Nabours, sér til hugarhægðar, tvo illa
gerða báta, er hann hugðist geta bundið saman
og þannig ferjað hinar þunglamalegu kerrur
yfir fljótið. Gripirnir urðu auðvitað að synda,
og dugnaður formannsins kom aftur í ljós.
“Við skulum fara yfir fljótið meðan okkur
er hlýtt. Sé skepna heit, fer hún fúsari út í
vatnið,” sagði hann við menn sína er þeir sátu
kring um eldinn. “Sé þeim kalt fara þeir að
hugsa um heimili sitt og hana mömmu sína. Við
látum gripina hvílast hér langt fram á dag.
Bakkinn er hærri að sunnanverðu, svo auðvelt
verður að koma þeim út í. Eg hugsa að þeir
iþurfi ekki að synda lengra en tvö hundruð fet.”
Dómgreind hans, jafn óreyndur og hann
var, reyndist góð. Skepnurnar, sem voru heit-
ar, gengu fúslega út í vatnið, og leiddar af Wil-
liams og Dalhart og reknar af hinum mönnun-
um, lögðu þær yfir fljótið. Hestarnir voru
komnir á undan, þvtí að þeir syntu betur og eru
hugaðri en nautin þegar langt þarf að synda.
Hinir stóru uxar sem höfðu forustuna, óðu
iþegar út í á eftir hestunum. Lestin sveigði
undan straumnum en brátt náðu skepnurnar
niðri og tóku nú að klifra upp hinn bakkann.
Yfirferðin gekk viðstöðulaust og án þess að
nokkur skepna tapaðist.
Allir reiðhestamir, að Blancocita meðtöld-
um, urðu að synda og uxarnir, sem drógu kerr-
urnar. Eigandi hjarðarinnar beið þolinmóð eft-
ir að röðin kæmi að sér. Aníta gamla signdi sig
í eina tvo táma áður en ferðin yfir ána hófst.
Milly létti á skapinu með því að barma sér
óskaplega.
“Hversvegna komum við hingað?’* veinaði
hún. “Allir ættingjar miínir voru skírarar, og
það er eg líka, en eg var skírð einu sinni og
Iþað er nóg. Mig langar helst til að snúa við og
fara heim.”
“Nei, það getur þú ekki,” sagði formaður-
inn, sem ásamt duglegustu mönnum sínum var
kominn yfir um aftur til að sjá um ferjuna.
“Þið Aníta getið setið í sætunum. Miss Taisía
getur gætt að ykkur. Ef þú druknar, getum við
fengið nóg af betri eldabuskum, svo þú þarft
ekki að vera að fást um það. Fljótir þú af
sætinu, þarftu ekkert að vera hrædd, þú getur
ekki sokkið. Aníta er í miklu meiri hættu
stödd. Hún er ekkert nema beinin og bjórinn.
Sittu nú á miðju sætinu og lestu bænirnar þín-
ar eins og hún Anáta gerir.”
Háttemi hans stafaði af hinu einkennilega
í vantrausti Texas-búa á bátum en trú á hestum.
En það bar einnig vott um ráðsnild frumbyggj-
ans að bjargast við þau litlu efni, sem fyrir
hendi voru. Það var enginn vandi að binda hina
tvo flatbotna, breiðu báta saman hlið við hlið,
og leggja á þá pall úr renglum. Ofan á pallinn
rendu þeir báðum kerrunum, en nú var að
koma flotanum yfir fljótið, og enginn þama
þekti inn á segl, stjaka né árar. Og loks urðu
þeir að leita til þess afls, sem þeir höfðu, hests-
ins, að koma flotanum yfir.
Nabours batt hjólin föst niður á flekann.
Því næst sótti hann langa stöng, eittvað þrjátíu
feta langa. Hann söng og blístraði meðan hann
var að þessu, og svaraði engum spurningum.
Hann lagði svo stöngina þversum yfir fremri
kerruna og batt hana fasta. Endarnir stóðu
langt út af báðu megin.
“Nú hefi eg gufuibát,” sagði hann við félaga
sína, “en eg hefi engin hliðarhjól. Dalhart og
Del, ríðið þið út í fljótið; þið getið verið hjólin.
Þegar þið komið að endanum á stönginni, þá
bindið nefið á söðlunum ykkar. Þið getið sjálf-
ir synt til baka. Hestamir geta ekki sokkið,
þótt þeir vildu, og þá sjá þeir aðeins eina leið
til að bjarga sér. Þeir synda yfir að ströndinni
hinu megin.”
Án þess að bera neitt á móti þessu, gerðu
mennirnir eins og þeim var sagt, og fóm síðan
af hestunum og upp í bátinn, sem enniþá lá við
bakkann. Hestarnir stóðu í kvið í vatninu og
kölluðu eigendur þeirra óspart á þá. En þegar
þessi ófimlegi farkostur komst af stað út í
fljótið, reyndist hann vel. Er hestarinr mistu
botnsins tóku þeir til sundsins og syntu hraust-
léga. Hvert sem það var nú eðlisihvöt þeirra eða
skynsemi, þá syntu þier móti straumnum og
komust heilu og höldnu yfir fljótið. Hlægjandi
og hrópandi sundriðu nú hinir mennirnir fljót-
ið. Ferðin yfir það gekk svo vel, að jafnvel
Taisía gleymdi hræðslu sinni.
“Þetta er auðvelt,” sagði Jim yfirlætis-
laust, þegar menn hans hrósuðu honum. “Ef
við hefðum ekki kvenfólkið með okkur gætum
við sloppið við þetta ómak. Maður getur ekki
bjargast af án hests, getur hann það? Það er
ekkert sem hestur og snara getur ekki gert.
Hesturinn minn synti tvisvar með yfir, og
hnakkurinn minn varð ekki blautur upp fyrir
ístaðsólamar. Ekkert er eins ábyggilegt og
góður hestur, Miss Taisía.”
“Nú getið þið piltar farið og litið eftir
hjörðinni. Hún er dreifð og tilbúin að halda
áfram. Þetta var gott ráð, við áum fjórum eða
fimm mílum lengra áfram. Leyfið þeim að
kroppa og fá fylli sína, þá er léttara að stjórna
þeim. Eg kem bráðum til ykkar.”
Hann reið nú í áttina til stúlkunnar, sem
var í þungu skapi og sat á hesti sínum þar,
sem þau höfðu lent. Andlit hans var þungbúið.
“Miss Taisía,” sagði hann, “eg má til að
segja þér nokkuð. Við getum ekki haft nema
einn formann á þessu ferðalagi. Annaðhvort
þig eða mig. Nú erum við ekki nema 30—40
mílur frá Worth víginu. Heldur þú ekki að
þú og Del gætuð gift ykkur þar? Og þá getur
þú ferðast heim til Sóllbakka. Eg veit ekki hvað
kann að bíða okkar. Við höfum tæplega byrjað
ferðalagið. Eg er fús til að leggja í hvaða hættu
sem(er sjálfur, og eins mennimir og hjörðina
— en ekki þig.”
“Jim! Ó, Jim!” Hún lagði hendina á hendi
hans. “Þú hugsar þó ekki að eg vilji gefast
upp nú?”
Guð veit að eg hugsa það ekki! En eg vildi
bara óska að þú vildir nú gera það.”
“Jim, þetta er eina hjörðin, sem Sóllbakki á
eftir, og sú fyrsta sem fer út úr Texas. Þetta er
mikilvægt fyrirtæki, Jim! Eg held ekki, að eg
óttist neitt framar. Það væri ekki réttlátt gagn-
vart ykkur hinum, ef eg færi nú að gifta mig og
snúa svo heim. Heim?” Hann leit undan.
Tárin stóðu í augum stúlkunnar. Hann stundi
iþungan, greip í tauma Blancocitos og teymdi
hann að vögnunum.
“Þú þar, Milly með svarta skírara skinnið,
hitaðu nú kaffi handa húsmóður þinni. Sinker
getur beðið hér með hestana og síðan getið þið
öll fylgst að og náð okkur.”
Cinquo Centavos reið strax fram, ófram-
færinn og feimnislegur, en frámunalega ham-
ingjusamur að vera nefndur sem lífvörður fyrir
húsmóður s*ína, sem hann tilbað eins og gyðju.
Fáorður, sóibrunninn og tötrum klæddur voru
það aðeins stígvélin og reiðtýgin, sem sýndu að
hann var einn af hjarðsveinunum — já, einnig
fimleiki hans, að fara með hesta. Hesturinn
hans fór að prjóna og hlaupa út undan sér þegar
Milly klifraði yfir vagnhjólið, enda var það
hræðileg sjón. Þótt honum gremdist þetta sat
hann þó hestinn. Taisía veifaði hendinni.
“Ágætt Cinquo!” sagði hún. “Mér fellur
vel að sjá, hve góður reiðmaður þú ert.”
Drengurinn brosti. “Það var ekki eg, sem
kom honum til að láta svona. Hann gerði það
sjálfur. Eg hugsa að það hafi verið þessi sjón
að sjá Milly, sem fældi hann. Nú er hann ró-
legur á ný.” Hann fór af baki.
“Hvernig gengur þér Cinquo? Þú ert alveg
eins góður reiðmaður og hinir?”
“Eg hefi ekki mist einn einasta hest enn-
þá,” sagði hann án nokkurs stærilætis. “Einn
þeirra var að hugsa um að strjúka í dag, en eg
náði honum. Eg hefi allan hópinn minn. Nú
þegar við höfum farið yfir svona mörg fljót,
strjúka þeir ekki heim. Hestal eru vitrari en
kýr.”
“Jim segir að þú vinnir alt of mikið. Hann
segir, að það sé ekki nauðsynlegt að vera á ferli
alla nóttina, því að hestar halda hópinn. Þú
þarft ekki að hafa augun á þeim hverja stund.”
“Jú, eg má til með það, Miss Taisía. Þeir
sofa ekki eins rólega eins og kýrnar gera. Eg
vildi ekki vera nautavörður,” sagði hann hreyk-
inn og bætti svo við ákafur: “Þegar við höfum
verið á ferðinni tvær eða þrjár vikur, losnum
við við að gæta þeirra svona nákvæmlega. Þeir
snúa sér ætíð í vindinn þegar þeir bíta. Eg batt
bjöllu á hvítu, stóru hryssuna frá Sólbakka. Eg
hlusta ætíð á bjölluhljóminn og þá veit eg að
þeir eru þar. Svefn? Eg svaf næstum heilan
tíma í nótt. Þegar eg heyri ekki bjölluna,
vakna eg. Þetta er auðvelt þegar maður skilur
hesta. Eg skal ekki missa einn. einasta alla
leiðina til Abilene,” sagði hann og roðnaði.
“Allir mennirnir mínir eru duglegir, Cni-
quo,” svaraði gyðjan hans. “Þeir skilja kýr og
þeir skilja hesta.”
“Já, Miss Taisía,” svaraði hann og saup
hveljur.
“Drektu þér nú kaffisopa, Cinquo,” sagði
Taisía. “Milly, gefðu Cinquo eitthvað að borða.
Hann hefir ekki mist einn einasta hest.”
Cinquo varð skrafhreyfnari þegar hann
var seztur á jörðina.
“Miss Taisía, eru ekki næturnar yndisleg-
ar?” sagði hann. “Þær eru svo kyrlátar og heið-
ríkar. Stundum ligg eg á jörðinni við hlið
hestsins míns. Um miðnætti 'heyri eg bjölluna
og þá heyri eg hestana, sem næstir eru mása,
þegar magar þeirra eru fullir og þeir eru á-
nægðir. Þá finst mér öll tilveran vera svo ham-
ingjusöm. Og stjörnumar eru svo fallegar, Miss
Taisía! Finst þér það ekki líka? Þær eru eins
og úr gleri. Guð hefir víst brotið rúðu og fleygt
öllum brotunum upp í himininn og þar sitja
þau föst, og skín(a eins og þau séu blaut.”
“Já, Cinquo. Þú hefir þá veitt stjörnunum
eftirtekt?”
“Þá gerir þú það Hka!” sagði drengurinn
himin lifandi glaður og augu hans tindruðu.
Hann var í sannleika riddarinn hennar. Þannig
vakti hann á nóttunni, fullur af lotningu og að-
dáun.