Heimskringla - 03.03.1948, Síða 6

6. SÍÐA
%
HEIMSKBINGLA
WTNÍNIPEG, 3. MARZ 1948
NÝJAR
LEIÐIR
“Maður hefix ómótmælanlegan rétt, til að
segja einu stúlkunni, sem hann ann d heimi
þessum, að hann elski hana, jafnvel þótt hann
væri á leiðinni til gálgans. Eg gæti líka alveg
eins vel verið á leiðinni til gálgans, hvað fram-
tíðarhorfur minar hjá þér snertir. Framtíðar-
horfur? Framtíðarhorfur hvað þig snertir? Eg
mundi ekki vilja þiggja þær, þótt eg ætti kost á
þeim. Líttu á hendur mínar!”
Hann rétti fram hendurnar, langar, grann-
ar og vel hirtar, svo að hún gæti horft á þær.
“Eg er vágamaður!” sagði Dan MoMasters
með mikilli þeiskju. Það er það sem eg hefi
gerst vegna Texas-ríkisins, vegna kvenna og
barna, sem þar búa, vegna réttar og laga. Þess-
vegna get eg sjálfur hvorki átt konu né bam.
Það er verra að drepa menn en verða drepinn
sjálfur. Það veit eg vel. En eg var brjálaður
þessa nótt. Eg hugsaði aðeins um það, sem fyrir
þig gæti komið.”
“Það er ekki auðvelt að hlusta á þetta,”
sagði hún og hneig titrandi ofan á sætið við eld-
inn. “Eg vildi bara að þú hefðir ekki komið!
Eg vildi bara að eg hefði aldrei séð þig!”
“Eg gæti sagt það sama. En hvers vegna
óskar þú þess? Það er auðvelt að gleyma mér.
En eg get aldrei gleymt.”
Hann gekk nær henni; rödd hans var lág.
Hún hristi höfuðið og vildi ekki svara.
“Hversvegna?” spurði hann heiftúðlega;
en hún vildi engu svara.
“Þú þarft ekki að gleyma neinu,” hélt hann
áfram. “Það getur verið auðvelt fyrir stúlk-
umar að gleyma — eg veit ekkert um það. En
eg er með þeim ósköpum fæddur, að eg get
ekki gleymt. Það sem eg sækist eftir, því næ eg,
en eg get aldrei gleymt né breyst”, hann stundi
við. Hendur hans féllu niður, en þær kreptust
eins og hann ætlaði að hremma hana og halda
henni fastri.
“Jæja, við skulum segja, að eg komi hingað
til þín !í kvöld sem embættismaður. Eg 'hefi not-
að mínar eigin aðferðir. Það er eina æfistarfið,
sem bíður Dans MoMasters. Og engin laun get
eg þegið, nema eg-geti komið til þín og sagt þér,
að eg hafi lokið iþví starfi, sem eg tókst á hend-
ur.” Náttgali söng hátt í kjarrinu. Hún sat og
hélt höndunum fyrir andlitið. Brátt heyrði hún
hann segja:
“Eg veit hver drap hann föður þinn og
minn föður. Eg hefði getað drepið Rudabough
fyrir þrem dögum síðan. Eg hefði átt að gera
það. Eg var næstum því búinn að drepa hann.
Eg vissi að menn hans mundu drepa mig, ef eg
gerði það, en það hefði ekki átt að skifta neinu
máli. 1 minni stöðu eigum við það á hættu.
Hversvegna stövaði eg mig? Því beið eg síðara
tækifæris? Eg hugsaði sem svo: “Ef menn þessir
drepa mig, sé eg andlit hennar aldrei framar!”
Var ekki þetta heimskuleg hugsun? Mér fanst
eg þurfa að sjá andlit þitt ennþá einu sinni. Eg
væri ekki hreinskilinn nema eg segði þér þetta.
Eg, McMasters, lögregluforingi frá Texas stöðv-
aði mig — bara til þessa! En þetta verður nú í
seinasta skiftið. Eg kom til tjaldstaðar þíns —
það var örðugt fyrir stoltan mann eins og eg er.
Jæja, þú veist nú hversvegna eg gerði það, vog-
aði mér það!”
“Viltu ekki fá'þér sæti?” sagði Taisía lágt.
“Nei, þú býður það of seint. Eg verð að
fara. En áður en eg fer, ætla eg að segja þér
það ennþá einu sinni, svo að þú gleymir því
aldrei — eg elska þig heitara en nokkuð annað
í þessum heimi. Aldrei mun eg elska aðra
stúlku en þig.”
“En, þá, hversvegna, hversvegna?” spurði
hún hásum rómi. “Við hvað áttu þá, er þú seg-
ist verða að fara — og að þú munir aldrei—”
“Líf mitt verður stutt,” svaraði hann misk-
unarlaust. “Þú getur lifað lengi. Því ætti eg að
gerast svo djarfur, sem verð að deyja bráð-
lega?”
Rödd hans var miskunarlaus. Öll fram-
koma hans bar ætíð vott um miskunarleysi, um
rólyndi og kalt geð. Kuldalegur maður! Hræði-
legur maður. Jafnvel á þessari stund.
Skyndilega féll hann á hnén hjá sætinu.
Sem var teppi, og lagði á það hendina, og studdi
sig svo að hann gæti séð í andlit hennar. En
hún hélt höndunum fyrir andlitið. Hann snerti
við hendi hennar. Hún var tárvot. Hann dró
að sér hendina.
“Hvað hefi eg sagt? Hvað hefi eg gert?”
“Þú ættir að vera ánægður!” sagði hún
loks. “Þú hefir hefnt þín!”
“Við hvað áttu? Eg get ekki afborið að
heyra þig segja þetta! Hefnd!”
“Já, jæja, einu sinni kallaði eg þig þjóf. Eg
tek það ekki aftur; því að nú ertu það!”
Hann steinþagði um stund á meðan hann
reyndi að skilja þetta. Þá fann hann að gripið
var um fingur sína og takið var eins og stálviðj-
ar.
“Hefi eg tekið nokkuð, sem eg átti ekki að
taka? Segðu mér það! Trúðu rtiér, mig hefði
aldrei dreymt um það! Eg hefði aldrei trúað,
að þér, að þér gæti nokkurntíma! Það er heldur
ekki svo! Það er ómögulegt! Það eru margir
menn í heiminum handa þér! Allir munu falla
þér að fótum. Eg sagði bara engin stúlka væri
til í heiminum fyrir mig nema þú ein. Eg
krafðist hvorki réttlætis né miskunarsemi af
þér!”
“Þú hefir hefnt þín,” sagði Anastasía Lock-
hart á ný. “Það er göfugmannlega gert af iþér.
Þú veist hvernig þú átt að fara að því. Þú — þú
kemur á nóttunni!”
En samt, hvernig gátu þau afneitað æsku
sinni og forðast ástina. Einhvemveginn varð
það svo, að hvorugt þeirra vissi hvemig þau
stóðu á fætur. Hann hafði dregið hana á fætur.
Þau stóðu hvort andspænis öðm, féllust í faðm-
lög. Hann vafði um hana handleggjunum og
fann handleggi hennar um háls sinn.’ Faðmlög
hans vom eins og stálviðjar. Hann sá andlit
hennar, fölt tárvott, fagurblátt og ómótstæðilegt;
ein í miljónum annara stúlkna. Hún sá augu
hans athugul, undrandi og ógnandi; aldrei hafði
hún áður séð andlit hans eins og það var nú.
Það var gert. Það var of seint.
Hann barðist við, eins og hann ætlaði að
rífa af sér grímu, stálofin herklæði, er væm að
yfirþyrma hann. Varir þeirra mættust eins og í
draumi. Ekki voru þau sér neinnar áætlunar
meðvitandi, það var eins og þau væm blinduð,
svift viljanum og án vitundar um rétt og rangt.
Það var hann sem hörfaði til baka næstum
því með grátekka, er hann barðist enn við þetta
óþekta, þegar það var orðið um seinan. Hann
fann hinn stríða straum er streymdi um hana,
er hið ástríðufulla og þróttmikla kveneðli henn-
ar hafði vaknað, aflmikið og skyndilegt eins og
þegar stífla er sprengd og feikn hins innibyrgða
vatns steypist fram, fann handleggi hennar
strjúkast eftir hálsi sér og hendur hénnar grípa
um vanga sér er þau skildu. Andlit hennar
varð eigi kyst í ástríðu eða meinleysi, eins og
yngismeyjar í smáþorpi af einhverjum piltin-
um. Andlit hennar var göfuglegt, alvarlegt og
rólegt; andlit, sem tilheyrði mikilli sál með
dýrðlegri fegurð. Ein kona í heilli miljón af
konum; andlit alvarlegt og ungt eins og hans.
Nú vom engin tár. Hið mikla augnabli'k,
hið eina augnablik tveggja sterkra persóna var
komið og liðið hjá. Ef einhverju hafði verið
rænt var það búið.
“Þú varst barbari og glæpamaður,” sagði
hún eftir dálítinn tíma. “En það sem gert hefir
verið er gert, og það sem skrifað hefir verið er
skrifað. Margir menn? Hvar? Og nú hugsa eg
að eg fari að hata þig.”
Henni fanst málrómur hans vera eins og
manns sem var að raula.með sjálfum sér, væri
að furða sig á einhverju. “Eg var sterkur, þú
tekur afl mitt frá mér. Vilt þú að eg rjúfi loforð
mitt við ættland mitt? Hann stundi. Vildir þú
gereyðileggja mann? Viltu að eg verði drepinn
löngu fyrir tíma fram? Eg elska þig, en það
má ekki svo vera!”
“Nei, eg ibýst við því,” rödd hennar var
dreymandi. “Eg sagði þér að þú hefðir hefnt
þín. En eg ibýst við að eg hafi haft rangt fyrir
mér — þegar eg kallaði þig þjóf. Yfirheyrslan.
Eg ætti Víst að segjaiþér---”
“Það er of s£int. Eg sagði þér, að eg gæti
aldrei 'breyst. Það er bölvun, sem á mér hvílir.
Eg get ekki breyst. Heiður minn er alveg eins
góður og þú ert góð. En þú grunaðir mig í eitt
skifti, og það er sama sem alt af. Það get eg
ekki fyrirgefið manni eða konu. Og jafnvel þótt
þú hefðir ekki grunað mig, er eg ekki hæfur
handa þér. Óhreinn! Óhreinn! Líttu á hendur
mínar — þær eru rauðar, segi eg! Líttu á þínar
— hvítar, hreinar og góðar.”
Hann mátti ekki mæla; hann barðist við
sjálfan sig; gat ekkert sagt en þrýsti höndum
hennar að vörum sínum.
“Það eru ekki okkar forlög,” sagði
hann loksins. “Já, eg er þjófur, næstum því
heigull. Eg vissi ekki. Eg mJh aldrei biðja þig
að fyrirgefa mér. Láttu mig komast í iburtu.
Láttu mig rækja starf mitt. Ef eg lifi leyfðu
mér þá að koma þegar eg er gamall og útslitinn
og kyssa fald klæða þinna. Það munu verða —
hljóta að verða aðrir menn. Þeir segja að kon-
an geti elskað oftar en einu sinni. Eg veit það
ekki. Eg trúi ekki að það sé satt. Æ, bara að eg
gæti breytt mér!”
En jafnvel nú gat hann ekki slitið sig frá
henni. Ástríðulega lagði hann lófana á báða
vanga hennar og kysti hana aftur og aftur á
ennið. Þar sem hann hafði séð hana leggja
hendina á eftir fyrsta kossinn, sem hann hafði
kyst hana, stolið í myrkrinu.
Hann var farinn. Hvað gat huggað hana
nú? Hvað gat huggað hann? Ást karls og konu
á enga miskunsemi til.
26. Kapítuli.
Enginn iblár reykur reis út við sjóndeild-
arhringinn í þessari paradís óbygðanna, er
forgöngumenn þesssarar nýju iðnar lögðu leið
sína um. Hvorki siðað, hálfsiðað né vilt fólk bjó
í Indíána landinu á þessum tíma. Mennimir frá
Sólbakka hvorki sáu né rákust á spor eftir hóf
né hjól. Aldrei höfðu fætur taminna dýra mark-
að þennan svörð. Hesta hjarðimar, sem reikuðu
þama, vom viltar. Einu nágrannamir þeirra
vom vilt dýr og viltir antilópar. Þarna fanst
ekkert villigras, engar bíflugur. Hvíti maður-
inn var ekki kominn ennþá.
Enginn mannanna frá Sólbakka vissi neitt
um landið framundan. Þeir fóm bara léttustu
leiðina, áshryggina, sem vom á milli lækja-
draganna.
Nalbours þagði eins lengi og hann gat, en
loksins reið hann til hins einkennilega þögula
manns, sem reið alt af einsamall, án þess að
tala um hjörðina, sjálfan sig, eða fyrirætlanir
sínar.
“Mr. McMasters,” sagði hann, “eg veit ekki
hvar yið emm rétt núna. Eg veit ekkert hvert
við erum að fara. Við höfum ekkert landabréf.
Eg veit ekkert hvenær Rudabough kann að ráð-
ast á okkur. Það er mál til komið að þú og eg
ræðum saman um þetta.”
“Já, það hugsa eg líka.”
“Við emm til dæmis ekki á Chisholm slóð-
inni?”
“Nei, hún er austar, ef hún getur kallast
slóð. Sill kastalinn er næsti hvítra manna bú-
staðurinn héma. Það er ekki nema tjaldstaður
þar, sem hermennimir stansa er þei koma að
vestan frá Wichita fjöllunum. Engar verulegar
herbúðir em þar ennjþá.”
“Eg állít að hermennirnir ríði bara um, og
geri ekkert annað.”
“Þeir gætu gert meira, ef Indíána skrifstof-
an léti iþá einhverntíma ií friði. Menn þessir
gera það, sem Macy höfuðsmaður ráðlagði fyrir
fimtán ámm síðan — þeir em að reyna að koma
upp herbúðum fyrir norðan Rauðána, til að hafa
auga á Comanchunum.”
“Eins og þú veist em þeirra allra verstir
Quarrada flokkurinn og stjómandi þeirra Gula-
hendi. Aðsetursstaður þeirra er fyrir vestan
Vísundaskarð í áttina til Llano öræfanna; iþar
em hin miklu veiðilönd þeirra. En eg held að
þeir hafi ákveðið að hafa fund með sér og Kowa-
flokknum, og það sé ástæðan fyrir því að Gula-
hendi er hér nú.
Það er nú tilgangur Indíána stjómarinnar
að safna saman öllum Indíánum og koma þeim
fyrir á sérstöku svæði, og það kostar styrjöld,
sennilega næsta ár. Alt þetta svæði fyrir norð-
an okkur, getur verið þakið herskáum Indíán-
um, þótt við vitum það ekki. Það eina, sem við
getum vonað er, að enginn þeirra hitti Ruda-
bough.”
“Þetta er fallegt ástand eða hitt þó heldur!
Og þú sagðir mér, að Rudabough væri á leiðinni
til að hitta okkur.”
“Hann veit ekki hvar við emm, en við vit-
um hvar hann er. Ef við höldum beint í norður,
og hann fylgir Washita fljótínu, finnum við
hann auðvitað þar, sem við þurfum að fara yfir
fljótið, og það verður eftir tvo eða þrjá daga.
Ekki veit eg hverjir koma þangað fyrst. Hann
ríður hraðara en við.”
“En hvað sýnist þér, að við ættum að
gera?” spurði Nalbours eftir stundar þögn.
“Við eigum um margt að velja. Þegar þið
áið á kvöldin, þá skuluð þið setja vagnstöngina,
svo að hún bendi á pólstjörnuna og haldið svo
daginn eftir í þá átt. Haldið svo norður í einn
mánuð. Það sem verður, verður. En haldið
hjörðinni þétt saman.”
“Jæja, eg sendi vagn soðgreifans lítið eitt
á undan,” sagði Nabours. Eg bað Sam að skjóta
vísund og finna okkur áningastað, ef hann gæti
fundið góðan stað fyrir hjörðina.”
“Það sem kemur, kemur,” svaraði Mc-
Masters.
Þeir skildust að því að hann vildi ekkert
meira segja. Hann reið spölkom frá hjörðinni
og vildi engar skyldur á sig taka, sýndi engum
neina vináttu, leit aldrei á lokaða vagninn þar,
sem Taisía Lockhart hélt til.
★
Varla haði Nabours snúið til baka fram
fyrir hjörðina, þar sem hann var vanur að vera,
þegar hann fékk ástæðu til að verða hræddur.
Spöl framundan sást hvitt tjaldið yfir vagn mat-
reiðslumannsins, er kom til baka. Svertinginn
rak uxana á harða stökki. Buck reyndi alls
ekki að stöðva uxana, en reyndi miklu fremur
að komast eins langt á bak við hjörðina og hon-
um var auðið. Milly, sem var með honum í
vagninum æpti án afláts. (Nabours varð að
stöðva vagninn.
“Hvern fjandann á þetta að þýða?” spurði
hann svertingjann, sem skalf á beinunum af
hræðslu. ^
“1 guðs bænum, massa Jim, farðu ekki
þangað. Það eru fimm þúsund Indíánar þarna.
Það eru miljónir vísunda einar tVær mílur fyrir
faman okkuir þama inni í skóginum og Indíán-
amir reka þá!”
“Farið til hins vagnsins og akið þeim þétt
saman,” skipaði formaðurinn. “Flýttu þér nú!”
Hann keyrði hestinn sporum í áttina til hjarð-
arinnar.
“Stansið gripina drengir”, sagði hann við
mennina. Hálfmílu breitt svæði af sléttunni var
þakið nautum og hestaflokkurinn var á bak við
þau. Mennimir gerðu skjólgarð af sængurföt-
um fyrir framan vagnana, og sögðu kvenfólkinu
að halda sér þar leyndu. Að svo miklu leyti sem
auðið var voru þeir búnir við áhlaupinu.
Það kom líka bráðlega. Nautin ókyrðust
og lyftu höfðunum . Þrumugnýr óteljandi hófa
dundi og jókst með hverju augnabliki. Fyrir
augum þeirra sást nú sjónleikur Indtíánalands-
ins. Feiknabreiða flýjandi vísunda, kom í ljós,
dreifð íí smáhópa, eins langt og augað eygði.
Með beygð höfuð, svo að skeggið straukst við
jörðina, hljóp þessi endalausi straumur svo að
jörðin skalf af þyngd þeirra — þetta var ægi-
leg sjón hins ónumda lands.
Menn þeir, sem aftan úr grárri íomeskju
höfðu átt þetta land, voru nú komnir. Nokkrir
riddarar riðu við hlið vísundabreiðunnar. Það
voru Comanchar er æfðu þar sinn girimmúðlega
leik, sem þeir elskuðu mest og þeim lét bezt —
að leggja hinn vilta vísund að velli. Fimtíu,
kanske hundrað, riddarar riðu í langri röð, ber-
baka meðfram og inn á milli hinna litlu vís-
undahópa, sem náðu eins langt í norður og
vestur og augað eygði. Jafnvel í fjarlægðinni
og í gegn um rykið sást að iþetta voru Comanch-
ar, því að þeir notuðu spjót. Það var þeirra
uppáhalds vopn á vísunda veiðunum.
Enginn getur hugsað sór grimmúðlegri eða
hagkvæmlegri aðferð en þessir villimenn not-
uðu nú. Hver riddari reið við hlið vísunds er
hann hafði kosið fyrir vopn sitt. Það var ekki
tilgangurinn að bráðdrepa skepnuna, heldur að
særa hana til ólííis. Veiðimaðurinn beygði sig
skyndilega til hliðar og lyfti hátt báðum hand-
leggjunuih. Hann skaut spjótinu og beygði sig
svo aftur á bak til að draga út spjótið, og hið
mikla dýr féll, lagt í gegnum lendarnar. Það
dó ekki en hlaut að falla og var það nóg hinum
grimma veiðimanni. Gömlu mennirnir eða
konurnar, sem fylgdust á eftir með boga og
örvar luku verkinu, er hið langa spjót hafði
byrjað. Á bak við þá lá mílu löng röð af svört-
um 'blettum, sem byltust um í grasinu, en blóð-
þorsta veiðimannanna var ennþá ekki svalað.
En veiðin átti nú að taka enda. Svo hrifnir
sem þeir voru af þessari uppáhalds íþrótt sinni,
hlutu þeir samt að veita eftirtekt öðrum há-
vaða, sem heyrðist yfir dyninn ií vísundunum.
Með hræðilegum gný glamrandi horna og
dyn stappandi fóta, þaut Sólbakkahjörðin af
stað, óð af hræðslu, enginn hjarðmannanna
hafði séð neitt því líkt. Það sem verst var að
nautin reyndu ekki að forða sér, heldur gengu
í flokk með vísundunum á flóttanum.
Það var ætíð einhverskonar ættarband
með hálfviltum nautgripum og vísundunum úti
í óbygðunum, og vissu allir gamlir nautasmal-
ar, hversu örðug var að skilja þetta, ef naut-
gripir og vísundar lögðu leiðir sínar saman. Er
þessi hálfviltu naut gengu nú í flokk viltra vís-
undanna og alt æddi af stað þúsundum saman,
varð hávaðinn svo óskaplegur að ekki verður
með orðum lýst, og náði nú hámarki sínu. Hin
dreyfða vísundasjörð jókst nú af f jögur þúsund
nautum ljósari á lit. Enginn gat stöðvað þessa
hjörð.
Rauðskinnarnir höfðu riðið lengi; á bak við
þá lá röð af svörtum blettum, sem brutust um
og féllu. Þetta auka atriði, að Sólbakka hjörðin
bættist við, gerði enda á leiknum.
Naktir með efri búkinn rauðmálaðan og
handleggina líka, riðu nokkrir Indíánarnir öskr-
andi og hlægjandi að tjaldstað hvítu mannanna.
Þeir voru ekkert að hraða sér. Comancharnir
óttuðust lítið hvíta menn. I hinu fjarlæga suð-
vesturlandi voru þeir drambsamir einvaldar,
sem rændu hina huglausu Mexikana eins og
' þeim sýndist, og buðu með valdi hinum hvítu
landnemum hvað langt þeir mættu fara, eða þá
ef þeim sýndist, ráku Iþeir þá til baka. Þeir
höfðu hald á beztu v'ísundahögum og nauta-
högum i Texas, og höfðu varnað nautaræktar
mönnum að setjast þar að.
Þeir voru ekkert hræddir við hvíta menn.
Þeir höfðu sannanir fyrir því með sér. Úr búð,
sem þeir höfðu rænt lengst suður frá höfðu þeir
blúndur og baðmullar dúka og skreyttu með
þeim hesta sína, því að litimir voru sterkir.
Hver einasti hestur hafði einhverja renglu af
vefnaðarvöru í taglinu. Það var þeim mikið
hlátursefni, að binda endann á vefnaðarvöru
stranga í taglið á einhverjum hestinum og ríða
svo af stað og láta dúkinn rekjast niður af
stranganum, og hesturinn hljóp hvert, sem hon-
um sýndist. Sumir reiðhestar villimannanna,
höfðu ennþá druslur dúkanna í taglinu.
Engir hjarðmenn hefðu getað staðist slíka
sjón. Sóllbakka mennrinir, sem höfðu rekið
hjörðina, fundu nú að endirinn var kominn. Án
nokkurrar fyrirskipunar lagðist hver maður á
bak við ábreiðurnar sínar með riffilinn tilbú-
inn. “Sleppið þeim ekki inn, piltar — en skjótið
ekki ennþá, þeir hafa engin önnur vopn en
spjót!”