Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 14.11.1908, Blaðsíða 2

198
Þjóðvilj injs
Rússland. Rússastjórn hefir sent her til borg-
arinnar Tebris í Persalandi, með því að þar hafa
hafst við óaldaflokkar, sem gert hafa óskunda á
landareignum Rússa.
Um 3000 manna hafa alts látist íPótursborg
úr kóleru, siðan hún hófst þar; en alls hafa um
7400 manna sýkzt.-------
Tyrkjareldi. Bærinn Viraushehír í Kurdistan
má heita nær eyddur af fólki; kristnir menn
drepnir þar hrönnum, eða misþyrmt hörmulega,
af hálfu mahomedstrúarraanna. — —
Jíew Foundland. Af sjómönnum frá Bretagne
á Frakklandi, er í sumar hafa stundað fiskiveið-
ar við New Foundland, hafa urn 250 drukknað.
laulseia Fáðherratts.
—o—
Enda þótt svo sé að sjá, sem ráðherr-
ann ætli sér — þrátt fyrir kosninga-ó-
sigurinn — að sitja til þings, dylst þó
fráleitt, hvorki honum né öðrum, að ráð-
herradagar hans hljóta senn að vera taldir.
Réttast hefði auðvitað verið, að hann
hefði vikið úr völdum, jafn skjót er kosn-
ingarúrslitin voru kunn orðin, svo að nýju
stjórninni gæfist tími til, að undirbúa þing-
mál, eins og „Þjóðv.“ og fleiri blöð hafa
bent á.
En þar sem ráðherrann valdi eigi þann
kostinn, þótt hann hlyti að sjá, að ofan-
greind þaulseta hans gæti á ýmsan hátt
bakað þjóðfélaginu tjón, hefði hann að
minnsta kosti átt að hliðra sér hjá em-
bættaveitingum þann tímann, sem hann
situr, því að vel getur svo farið, að hann
velji að einhverju leyti þá menn, sem
nýju st.jórninni, er ábyrgðin lendir á,
þykja miður vel fallnir.
Sé það satt, að tvö af skrifstofustjóra-
embættunum verði bráðlega laus, þá er
ráðherranum skylt að láta þau vera óveitt,
unz nýja stjórnin tekur við, þar sem hér
er um nána samverkamenn hennar að
ræða.
Svo myndi ráðherrann telja skylt að
haga til, væri hann um þessar mundir í
andstæðingaflokknum.
prakspdr stjórnarmanna.
—o—
í danska blaðinu „Poletiken“, 30. okt.
þ. á., er minnzt á þingkosningarnar hér
á landi 10. sept. síðastl., og þess jafn
framt getið, að stjórnarandstæðingar séu
all-ósamkynja í skoðunum, séusumirráð-
herranum andvígir, aðrir óánægðir með
stöku ákvæði frumvarpsins, og sumir sem
vilji fella það að öllu leyti.
í svipaða átt virðast og dr. Valty hafa
farist orð á umræðufundinum í dönsku
stúdentasamkundunni, að því er skýrt er
frá í „ísafold“ 11. þ. m.
í öðru stjórnarmálgagnanna hér í
Reykjavík, ef eigi í báðum, var og tal-
inn vafi á því, að meiri hluti þings væri
núverandi ráðherra andvígur.
Að því er allar þessar getgátur snertir,
virð st hið fornkveðna eiga við, að „mæla
börn, sem vilja“, og er eigi ólíklegt, að
stjórnarliðar byggi ef til vill einhverj-
ar vonir á þessum kynlega tilbúningi
sínum.
Að slíku er varpað fram í dönsku
blaði, getur og verið gert í því skyni, að
koma þeirri skoðun inn hjá dönskum blað-
lesendum,að mótspyrnan gegn,uppkastinu‘
sé eigi svo ýkja mikil, sem ætla mætti, er
litið er á kosningaúrslitin í fljótu bragði.
Ef til vill eiga spár þessar einnig að
réttlæta það í augum Dana, að ráðherr-
ann hefir til þessa látið, sem kosningarn-
ar hefðu engin áhrif á stöðu hans.
Vér efum eigi, að þessi gleði stjórn-
armanna verður þó ærið skammvinn,
enda eru slíkar sögur meiri hluta þings-
ins rík hvöt til þess, að láta engan á-
greining, sem rísa kynni um smávægi-
leg atriði, valda sundrungu, að því er
þau málefni snertir, sem þjóðina varða
miklu.
iullarfull fyrirbrigði.
—o—
I tilefni af ásökunum þeim og að-
dróttunuin, er nýlega hafði staðið í þrem
blöðum, um svik við þau dularfulla fyr-
irbrigði, er gerast á tilrauuafundum í sam-
bandi við hr. lndriða Indriðason, lýsum
vér undirritaðir Tilrannafélagsmenn yfir
því, að vér höfum að fullu gengið úr
skugga um það, að engum svikum hefir
verið beitt við þau fyrirbrigði hjá hon-
um, sem fyrir oss hafa borið; enda eru
fyrirbrigðin alveg samskcnar, sem öllum,
er það mál hafa kynnt sér, er fullkunn-
ugt um að gerast í öðrum löndum, og
vísindamenn þar hafa komist að raun um
að hafa ekki stafað af neinum svikum.
Reykjavíh 12. nóv. 1903.
Asgár Sigurcfsson Björn Jónsson
kaupm. ritstjóri.
Björn Kristjánsson Brynjolfur Þorláksson
kaupm. organisti.
Guðrnundur Jakobsson Haráldur Níelsson
trésmiður. settur prestaskólakennari.
Jón Fjeldsted Jón Jónsson
klæðskeri. sagnfræðingur.
Kr. Linnet Páll Einarsson
yfirréttarmálafl.m. horgarstjóri.
Páll Halldórsson Ólafur Rósinkranz
skólastjóri. kennari.
Skúli Ihoroddsen Sveinn Hallgrímsson
ritstjóri. bankabókari.
Þorgrímur Gudmundsen Þorkéll Þorláksson
kennari. gjaldkeri.
Þorleifur Jónsson Þórður Oddgeirsson
póstafgr.m. stud. tkeol.
Ritsímaskeyti.
til „Þjóðv.“
Kaupmannahöfn B. nóv. 1908.
Forseti Bandamanna.
4. þ. m. var lokið kosningu kjörmanna,
er kjósa forseta Bandamanna, og styðja
302 kosningu W. H. laft's, en að eins
181 kosningu W. G. Bryan's.
(Eptir þessum úrslitum er eng-
inn vafi á því, að Taft verður kosinn for-
seti 4. des. næstk., og tekur við embætti
4. marz 1909. — Hann er fæddur 15. sept.
1857, og hefir síðustu árin verið utan-
ríkisráðherra Bandamanna, en 1901—1904
var hann landstjóri á Filippseyjunum).
XXII., 50.-51.
Kaupmannahöfn 10. nóv. ’08
Sambandsmálið.
Herman Bang getur þess í blaðinu
„Kjöbenhavn“, að Danir séu ókunnugir
ástaudinu á Islandi, og að sambandsnefnd-
armennirnir hafi eigi skýrt frá fullum
kröfum íslendinga.
Hann segir og, að Hannes Hafstein
hefði þegar átt að koma á fund konungs,
og skorar á Neergaard, yfirráðgjafa, að
bjarga því, er enn verði bjargað af tengsl-
um Islands við konungsríkið. —
Tillögur skattamálanefndarinnar.
[Framh.J
Aukatekjur ln ndssjóðs.
Nefndin vill yfirleitt bækka gjöldin
fyrir réttarverk. Flest dómsmálagjöld vill
hún tvöfalda, og auk þess að nokkur ný
gjöld séu fýrirskipuð t. d. fyrir frestveit-
ingu í rnáli, og fyrir að kvoða upp úr-
skurð. Grjöld fyrir fógetagerðir og þing-
lýsÍDgar eru og hækkuð, og gerð víðtæk-
ari. Skiptagjöldin vill nefndin hækka um
1/2°/o- Hin almennu uppboðslaun lætur
nefndin óbreytt, en hÍD sérstöku uppboðs-
laun fyrir að selja fasteignir, skuldabréf
og verzlunarvörur o. fl. hefir nefndin gert
víðtækari, og hækkað þau talsvert um leið.
Önnur gjöld, er uppboðsgerðir snorta, eru
og flest. hækkuð um helming, nema gjald-
ið fyrir víxilafsögn er látið standa óbreytt.
Þá hefir nefndin hækkað borgunina fyrir
ýms önnur embættisverk, og vill að mörg
verk verði borguð, sem nú eru unnin ó-
keypis.
Erfðaíj árskattur.
Svo sem kunnugt er, er nú skattur
greiddur í landssjóð af öllum arfi. öjald-
stofni þessum vill nefndin halda, og jafn-
framt hækka skattinn talsvert. Nefndin
leggur til að skattur þessi verði sem hér
segir: Af erfðafé, er hverfur til hins ept-
irlifanda hjóna eða til niðja hins látna l°/0,
af erfðafé, er hverfur til foreldra hins
látna eða uiðja þeirra, sem ekki jafnframt
eru afkomendur þess er artinn lætur ept-
ir sig 6°/0, af öllu öðru erfðafé 12°/0.
Skattinn skal greiða af arfi í eiginlegum
skilningi svo og af gjafarfi, dánargjöfum,
og arfi fyrirfram greiddum, af gjöfum, ef
gefandi hefir áskilið sér t.ekur eða not
af gjöfinni til dauðadags, af gjöfum er
gefnar eru á síðasta ári fyrir andlátið, ef
eign gefanda við það hefir rírnað um 10°/0,
af fé, er gefið hefir verið. í því skyni að
losna við erfðafjárskatt. Nemi upphæðin
sú, er er til arfs fellur ekki 100 kr. sam-
tals, er dánarbúið undanþegið skatti. Þá
er og stjórnarráðinu heimilt, að undan-
þiggja frá erfðafjárskatti haDrit. listaverk
o. fl., ef munirnir eru ánafnaðir söfnum
landsins, eða alþjóðlegum stofnunum, og
færa skaítinn niður i 6°/0, af fé, sem gefið
er til guðsþakka, líknarstofnana, eða al-
mennings nota.
Hækkunin á erfðafjárskattinum, gerir
nefndin ráð fyrir, að muni hafa 3000 kr.
tekjuauka fyrir landssjóð í för með sér.