Lögberg - 12.02.1890, Blaðsíða 1

Lögberf l-i yen3 ut at JVentfjelagi Lögbergs,
Kemur út á hverjum miövikudegt.
Skrifstofa og prentsmiöja nr. 35 Lombard
Str., Winnipeg Man.
Kostar $2.00 um árið. Borgist fyrirfram
Einstök númer 5 c.
Lögberg is publishe every Wednesúay by
the Ivögberg I’rinting Company at No. 35
Lombard Str., Winnipeg Man.
Sultscription I'rice : $2.00 a ycar Payablc
in advance.
Single copics 5 c.
3. Ar.
WINNIPEG, MAN. 12. FEBRÚAR 1800.
Nr. 5'
Pólitiskar frjettir.
Fyitnt sAMBAXDSPi.vtiiÐ ltefur
verið latrt frumvarp til 1 a <pi um
fjOlkvæni, og er Jjað auðvitað stílað
nifíti Mormónum, sem nfi eru farn-
ir að gera Canada að aðseturstað
sínum. Við fleirkvæni Mormóna eða
hluttöku í eða aðstoð við fleirkvænis-
brúðkaup er eptir frumvarpinu lagt
allt að tveggja úra fangelsi eða
allt að $500 sekt, eða hvorttveggja.
Enn fremur er farið fram á, að peir
soin brjóta móti þessum lögum
missi flest borgaraleg rjettindi.
huítíMENXiRXiit fra Manitoba
liafa lagt fyrir stjórnina bænarskrá,
Sem for fram á að fiskiklaki sje
komið á fót við Winnipegvatn.
t*eir liafa átt tal um petta mál við
ráðherra fiskiveiðamálanna, og von-
ast fastlega eptir að stjórnin veiti
J>að sem farið er fram á í bæn-
arskránni'
Fjálslyndi flokkurin.n á þinginu
heldur stranglega fram breytingu á
kosningarlögum Canada, vill lata
leggja kjósendalista fylkjanna til
grundvallar við kosningar til sam-
bandspingsins. Sem steudur er fyrir-
kotnulagið æði kostnaðarsamt. Á síð-
Ustu 5 árum hefur kjósendalisti Can-
ada verið endurskoðaður einu sinni yf-
ir allt landið og einu sinni part af J>ví.
Fyrri endurskoðunin kostaði hvorki
uieira njo minna en $420,185, og sú
síðari kostaði $80,318. Tvær endur-
skoðanir yiir allt landið or talið
munu kosta um eina millíón dollara.
í kröfunni um að fylkin ráði, liverj-
ir atkvæði skuli greiða, tekur frjáls-
lyndi flokkurinn fyrirkomulagið í
Randaríkjunum sjer til fyrirmyndar.
Stjórnin setur sig með hnúum og
hnefum móti pessari breytingu.
Mr. Ðavin hefur lagt fyrir
Jíingið breytingaruppástungu við
nppástungu McCarthys um afnám
frönskunnar sem löggiltrar tungu i
Fíorðvesturterrítórlunum. Breýting-
aruppástungan fer fram á, að J>ing
terrítorianna verði látið ráða úr-
slitum ]>essa máls.
Stjórnin hefur lagt fyrir ping-
ið breytingar við hegningarlögin.
Kptir J>ví frumvarpi á J>að að varða
hegningu að draga a talar stúlku
sem atvinnu liefur undir manns
yfirráðum eða umsjón, og fleiri á-
kvarðanir eru par gerðar víðvíkj-
sirufi saurlífisbrotum; dómsnefndar-
Tnenn eiga eptir pessu frumvarpi að
fá leyfi til að hafa matvæli með
sjer meðan peir eru við starf sitt;
svo á og að tryggja betur rjett-
indi peirra manna, sein ákærðir eru
fyrir lagabrot, en ekki hafa verið
dæmdir sekir.
Fullyrt hefur verið í pinginu
að gufuskip stjórnarinnar liafi prá-
sinnis flutt vörur fyrir kaupmenn
og aðra, án nokkurrar borgunar,
milli Quebec og ýmsra staða við
St. Lawrence-flóann. Farið fram á
að stjórnin rannsaki J>að mál.
Til pingsins eru komnar ýms-
ar bænarskrár með og móti laga-
frumvarpi McCarthys. Hann kvaðst
ekki munu fallast á pá breytingar-
uppástungu, að málinu verði vísað
til úrslita J>ingsins í territóríunum,
linddur vilji liann fá atkvæðagreiðslu
uua J>að í sambandspinginu fyrir
hvern mun. Annars hefur hann
afdráttarlaust sagt, að liann ætli
sjer ekki að mynda nýan flokk,
lieldur lilíta forustu ,8jr .íohns, eins
og að undanförnu. Hvorijjycggju
flokkarnir sýnast vara í standandi
vaudræðum með petta mál. Greiði
vissir pingmenn atkvæði með af-
námi frönskunnár, er talið víst að
peir muni inissa pingmannastöðuna
við næstu kosningar, en að hinu
leytinu ]>ora flokkamir ekki að setja
petta nýmæli á prógram sitt.
Harðar umræður hafa orðið iiin
tollinálið. Ræðumenn frjálslynda
fiokksins liafa haldið pví fram, að
allmikill straumur sje úr Canada
suður fyrir línuna, og yfir liöfuð
sje ástandið illt lijer í Canada, eða
að minnsta kosti mörgum sinnum
verra on J>að J>yrfti að vera. Allt
J>að ólag kenna J>eir tollgarðinum,
sem hlaðinn sje milli Handaríkjanna
og Canada. Ræðumennirnir frá
hinni hliðinni hafa aptur á móti
gert mjög lítið bæði úr flutningn-
um suður fyrir landamærin, og Jöll-
’im umökvrtunum uin örðugleika
í.-inna. Eitt kom pó báðum
floKkunum saman um, að öflugri
ráðsta rnnir }>yrfti að gera en að
undanförnu til pess að auka inn-
flutningana til landsins.
í öldungadeild pingsins hefur
verið lögð fram uppástunga til
pingsályktunar um að tími sje
kominn til Jiess að ráðstafanir verði
gerðar til [>ess að stjórn Canada og
stjórnir fylkjanna fái rjett til að
senda fulltrúa til brezka Jiingsins
og skuli ]>eir fulltrúar jafnfraint eiga
sæti í stjórnarráðinu. t>ó er ekki
ætlazt til að Jiessir fulltrúar taki
pátt I umræðum nje greiði at-
kvæði um önnur mál, en pau sem
koma sjerstaklega Canada við.
Svo er að sjá sem Oraníu-
fjelagið ætli nú loksins að ná lög-
gildingu í Canada. Um mörg und-
anfarin ár hefur Jiað um hana sótt,
en stöðugt verið neitað. Nú hefur
verið sampykkt í pinginu að bæn-
arskrá fjelagsins skyldi ganga til
annarar umræðu. Atkvæðaoreiðslan
O
um J>að mál fór ekki eptir pólitiskri
flokkaskipting.
Fast er unnið að J>ví um J>ess-
ar mundir af vissum flokki manna
í Ontario, að koma J>ar á saina
skólafyrirkoinulagi eins og Green-
way-stjórnin er að berjast fyrir lijer
í fylkinu, o: útrýma öllum ágrein-
inirs atriðum í trúarbröirðunum úr
o o
skólunuin. Kapólskir ipenn í Ont-
ario, að minnsta kosti kapólsku
klerkarnir J>ar, eru öldungis óðir
og ujijivægir. Þannig jirjedikaði
erkibiskup Cleary í Kingston út af
]>essu máli á sunnudaginn var. Hann
skoraði fastlega á menn að láta
ekkert ógert, sem styrkt gæti kirkj-
una í pessurn raunum hennar. Eng-
inn kapólskur maður mætti með
nokkru móti greiða skólaskatt til
annara skóla en Jieirra sein væru
kapólskir; hver sem pað gerði yrði
talinn fjandmaður kirkju Krists, og
mundi verða sviptur rjettindum peim
sem fylgdu pví að standa innan
hennar vjebanda, og náðarmeðulum
peim sem hún liefði frain að bjóða
fyrir lífið og dauðann.
Því liefur verið hreift í blöð-
um á Englandi að í bruggi sje að
kalla Stanlev lávarð heim frá Canada
og að gera Sir Jolin A. Macdon-
ald að landstjóra. I>ó að petta sje
ekki beinlinis tilfellið, pá fullyrða
samt viss blöð lijer i landinu að
framkoma liins núverandi landstjóra
í Ottawa styrki ekki J>að band, sem
á að binda sainan England og Canada,
heldur J>vert á móti. I>au sogja að
hin alpekkta tilhneiging Englend-
inga til að líta niður fyrir sig á
allar aðrar pjóðir komi fram hjá
fólki Jaudstjórans í mjög ríkuleguin
mæli og sje skoðuð sem oddborg-
araskapur í Canada. Á dönsuin
peim sem landstjóri á að bjóða til
samkvæmt landsvenju, fá hjer um
bil eingöngu J>eir að vera, sem að
einhverju leyti geta sýnt fram á að
peir eigi ætt sina að rekja til að-
alsins á Englandi, án tillits til pess
pó peir sjeu lágt launaðir skrifstofu-
pjónar. Einungis 10 pingmönnum
hefur verið boðið á slíka dansa, sem
sýnir ljóslega að ]>að liefur verið
algjörlega gengið fram hjá nærri
pví öllum pingmönnum og konum
J>eirra. I>að er venja að fólk lieim-
sæki landstjóra-frúna í virðingar-
skyni á hverjum laUgardegi. Rjett
nýlega tóku að eins 3 pingmenn
pátt í einni slíkri heimsókn, par
sem við önnur eins tækifæri á
Lansdownes tíma var húsfyllir af
peim, og sýnir slíkt ljóslega hvaö
kalt beztu mönnunum er orðið til
landstjórans og fólks lians. Einn
af hinum mest leiðandi mönnum
Ontario-fylkis segir að liáttalag og
framkoma Stanleys á J>essum yfir-
standandi ping-tíma liafi bakað hon-
um óvild og jafnvel fyrirlitning
meiri liluta pingmanna; hann full-
yrðir að ástæðan fyrir ]>ví hve fáar
og fámennar liinar ojiinberu dans-
samkomur hjá landstjóra-frúnni liafa
verið, sje að eins sú að hún og
fólk hennar geti ekki gert sjer að
góðu að liafa neitt samblendi við
„canadiska drussa“; hann fullyrðir
enn fremur að framvegis muni betri
mennirnir í Canada ekki troða land-
stjóranum og fólki hans um tær á
sanikomum ]>eirra.
í síðustu Viku sagði Toronto-
blaðið Globe, eitt af helztu blöð-
um Canada, að ef viðskipti manna
á milli á pessu meginlandi liefðu
ekki verið tollbundin síðasta ár, pá
hefði livert cent af peim 7,000,000
dollara, sem Canada-menn hefðu
grcitt í skatta, setið í vasa peirra,
og bætir pví við, að pá hefði og
verið 20 ]>rct. meiri oign í hestum
bændanna, 15 jirct. i nautgripum
J>eirra, 10 jirct. i u 11 J>eirra, og
hvert busli. af byggi J>eirra hefði
selzt fyrir 10 centum meira en pað
liefur gert; í ]>essum ágóða sje J>ó
ótalinn sá feyki-hagur, sem menn
hefðu liaft af að byrgja með lífs
nauðsynjum allan pann grúa af
skógarhöggsmönnum og námamönn-
um, sein atvinnu mundu hafa haft
í Canada, ef frjálslyndisstefnan næði
sjer niðri í verzlunarmálum.
Ii.lur kuk er í Frökkum í
austurfylkjum Canada út af sam-
pykktum peim á sambandspinginu,
er vjer gátum um í síðasta blaði,
yfirlýsingunni uin hollustuna við
drottninmina o<r ánæiriuna með sam-
bandið við Stórbretaland. I>anni<r
O
hefur fjelag Frakka í Montreal sain-
]>ykkt yfirlýsing um, að pessi pings-
ályktun muni, ejitir fjelagsins skoð-
un, engin önnur áhrif hafa en ]>au
að styggja Randaríkjamonn einmitt
]>egar almenningsálitið hjer nyrðra
láti í ljósi sem sterkastar kröfur
um að nánari verzlunar-viðskijiti
komist á milli Bandarikjanna og
Canada.
Nkf.xd stf, sein congress Banda-
rfkjanna liefur sett til að htigleiða
fyrirkomulagið á alheimssýningunni,
sem haldast á 1892, liefnr ekki
komizt að neinni niðurstöðu við-
vikjandi J>ví mikilvæga atriði, hvar
sýningin skuli lialdast. Chicago,
New York og St. Louis virðast
standa lijer um bil jafnt að vígi i
nefndinni, og auk pcss or spursmá\
um, hvort Washinfrton-bær verður
ekki hlut skarpastur eptir allt sainan.
Stókkosti.kgt hneykxt.i em lágt
hefur átt að fara, er nýkomið upp
í Norður Dakota pinginu. Lotteri-
fjelag frá Louisiana sótti um lög-
gilding í rikinu. í ráði var að
ríkið fengi $75,000 á ári fyrir pessa
löggilding. Þessu var lialdið fram
af ýmsuin stjórnmálamönnum, sem
einstöku snjallræði, en aj>tur á móti
komu líka fram sterkar raddir móti
pessu tiltæki. Mörguin pótti sví-
virðing fyrir ríkið að styðja með
J>essu móti að „gambling“, og pví
var fastlega lialdið fram, að pen-
ingalega tekið væri í raun og veru
einbert tjón í pessu; J>ó að ríkið
fengi peninga, væru J>eir peningar
dregnir út úr vösum ríkisbúa. Lög-
gildingar-frumvarpið var sampykkt
í öldungadeild J>ingsins með 22
atkv. móti 8, og svo fór [>að til
neðri málstofunnar. Nú er komið
ujip, hvernig á pví stóð, að málið
f jekk svo góðan byr í ráðherradeild-
inni. Að J>að hefur ekki komizt
fyrr ujip, er eingöngu J>ví að kenna
að pví er sagt er, að agentar lott-
erí-fjclagsins Tiafa mútað nálega öll-
um blöðum ríkisins, frjettariturum
í böfuðstaðnum og J>eim sem við
telegrafinn fást. Sannleikurinn hef-
ur reynzt sá, að meðlimum öldunga-
deildarinnar hefur verið inútað.
Lotterí-fjelagið liefur haft framúr-
skarandi inikinn viðbúnað til pess
að fá vilja sínum framgengt. Það
Iiefur varið stórfje til pingmanna
kosninga síðasta haust, og svo hafa
J>ingmanna-efni pau sem fjelagið
hefur styrkt ajitur á móti lofazt til
að styðja að [>ví að löggildingunni
yrði framgengt. Reynt hefur verið
við governor rikisins, John Miller,
honum boðnar 10 púsundir, en par
brást mönnum bogalistin, pví að
J>að var alkunnugt, að hann ætlaði
að neita að staðfesta lögin um
löggildinguna, J>ó að j>au hefðu
koinizt klaklaust gegnum ]>ingið.
Frámunalega mikil óánægja er út
af J>essu máli í Norður Dakota,
og er fullyrt, að enginn ]>eirra
manna, sem mútur liefur J>egið, muni
eiga ujipreisnar vo'n í pólitiskum
sökum.
Heldur GRUtíGAÐ mál hefur
komizt ujip í Búlgaríu, sainsæri
um að ráða jirins Ferdínand af
dögum, og allar líkur virðast benda
á, að sendiherra Rússa í Bucharest
sje við J>að samsæri riðinn. Eins
og áður hefur verið bent á hjer
í blaðinu, er pað ætlun margra, að
Rússakeisari muni búa yfir peim
ráðum að gerast einvaldur yfir
Balkaiiskaganum, og J>ykir petta
heldur benda í J>á áttina. Sagt er
að stjórn Austurríkis hafi gert sendi-
herra Rússa í Vín aðvart uin, að
hún kvnni betur við, að ]>vl væri
neitað ojiinberlega af hálfu Rússa-
stjórnar að nokkur fótur sje fyrir
pessum fregnum um aðfarir sendi-
herrans i Bucharest, en ekki liefur enn
heyrzt, að neinn árangur liafi af
J>ví orðið.
Ymsar frjettir.
Óttai.egt mord var framið síðast-
liðinn laugardag nálægt Miomi i
suður-Manitoba. 93ja ára gamall
maður að nafni Robert Morton skaut
til dauðs son sinn og konu hans,
og orsökin til }>essa ódæðisverks
var ejitir morðingjans eigin sögn
engin önnur eu sú að Mrs, Morton
hafði amazt við honum af pvi að
hann hefði vcrið að bera feiti á
stígvjelin sín inni á nýpvegnu gólf-
inu.
Einkkxnilegt slys vildi til ná-
lægt Kingston N. Y, J>ann 9. J>. m.
4 börn (systkyni) voru að leika sjer
á skautum úti á vatni, en ísinn
sem var veikur brotnaði allt í einu
svo öll börnin duttu ofaní vatnið;
foreldrarnir, sein bjuggu skainmt frá,
heyrðu hljóðin í börnunum og hlupu
eins og nærri má geta til að hjálpa,
en pað varð að eins til pess að einn-
ig ]>au duttu ofaní og öll fjölskyld-
an drukknaði, áður en hægt var að
veita J>eim nokkra hjálp.
Lestjr Ivyrrahafsbrautarinnar
canadisku urðu fyrir töf eina tvo
eða prjá daga um síðustu lielgi í
Klettafjöllunum. Snjóflóð hafði lent
á brautinni, um 1200 fet voru pak-
in hörðum skafli, sem sumstaðar
var 50 feta djúpur. Snjórinn var
svo liarður að járnkarla purfti til
að brjóta hann; dynamit var líka
viðhaft. Á mánudagsmorguninn var
búið að moka öllu burt af braut-
inni. Enginn maður liafði orðið
fyrir neinu skakkafalli og brautin
var óskemmd.
Fyrir nokkrum dögum síðan
kom dæmafá rigning í suður-Oregon,
sein orsakaði svo mikla vatnavexti,
að sllkt hefur aldrei sjezt J>ar í
manna niinnuin. Eins og nærri má
geta, gerði J>etta vatnsflóð ómetan-
Iegan skaða. Hús og brýr pvoðust
burt og samgöngur urðu ómöguleg-
ar. Á strætunum í bænum Port-
land varð vatnið 3 til 4 fet á dýpt.
Bvi.uui.vx slðasta föstudag liefur
verið eins illur eins og í Mani-
toba í Norður Dakota, Minnesota,
lowa og Pennsylvaníu-ríkjunum.
Þann 8. p. m. átti að senda
skiji hlaðið af fiski frá Portli Arthur
til Dulutli og er J>að dæmalaust
um petta leyti árs. Með fram land-
inu frá Portli Artliur til Duluth
er isinn svo punnur að menn geta
farið um vatnið viðstöðulaust á smá-
bátum.
Tvær ungar stúlkur í Indíana,
Mary Hooper, 17 ára gömul, og
Racliel Forguson, 12 ára gömul,
lentu í grimmilegum áflogum fyrir
fáum döguin síðan. Þær höfðu báð-
ar. nýlega orðið meðlimir baptista
kirkjunnar og áttu að skírast í á
einni. Mary vildi ekki láta Rachel
njóta J>ess heiðurs að fá að vaða
út í ána á undan sjer, en J>að lítur
út fyrir að hún hafi ekki getað af-
styrt J>ví með orðuin, svo hún ræð-
ur J>að af að gefa Rachel 2 rokna.
hnefahögg, aiinað framan á nasirn-
ar og hitt á hægra augað. Prest-
urinn, sein ætlaði að skíra pessar
umventu stúlkur (converts), reyndi
að stilla til friðar, en ]>á rjeðist
Mary á hann og ætlaði að gera
honum sömu skil og Racliel. Það
varð svo ekki meira "úr vatnsskfrn-
inni, blóðskirnin var látin duga.
Eins og nærri má geta olli
viðburður. J>essi óumræðilega miklu
hneyksli meðal kirkjulcga sinnaðra
manna 1 nágrenninu.
Namagöng við Abersyehran ná-
lægt Newport á Englandi lirundu
sanian i síðustu viku. Talið er að
um 190 manns muni J>ar liafa látið
lífið, og fjöldi manna hefur meiðzt
til stórra íiinna.