Lögberg - 26.12.1895, Blaðsíða 2

2
LðGBERG, FIMMTUDAGINN 26 DESEMBER 'it95.
Viðurkennirifr á s.jera J.
Bjarnasyui.
Hr. ritstjóri:
Je>r þykiít viss um, að bneði yður
og eins lesendum blaðs yðar, muni
verða sðnn ánæiíja að J>vf, að lesa
dóm íslendinjrs nokkurs austan hafs
um sjera J. B. t>að leit einu sinni
út fyrir, að sjera Jón myndi ekki fá
að Djóta verðskuldaðrar viðurkenn-
injrar hjá löndutn sÍDum, fyr en að
sjer litnum. Ónot og ámæli um
hann hey,ðist hvervetna, bæði hjá
kirkjufó ki öðrum. Og dómar
han- póttu öfgar eiimr og ekki nema
til ills eins, ófriðar orð, en ekki sam-
einintfar. Á silfur brúðkaupsdeyi
þeora hjóna dú á dögunum kom ekki
að eins fram f orði, heldur og sjer-
stakle(r« f varkiuu ál't okkar \ estur-
ísl rdiuga á sjera sjera Jóni Bjarna-
syni. Við könnuðumst (rreinilej/a við
|>að þá, að sjera Jón hefði unnið okk.
ur íslKndiiifJum gagn og syndum, að
við kuunum að meta dalltið pess
konar starf, J>egar við erum búnir að
átta okkur og erum komnir til sjálfra
okkar. Kaflinn, sem biitist hjer, s/n-
ir pið, að íslendingar austan hafs eru
8Ömnleiðis farnir að skilj» sjera Jóu
talsvert vel og pyðingu starfa hans
fyrir íslendinga. Kafiinn er pyddur
úr ritgeið með fyrirsögninni „Ur
kirkjulffi íslands", sem nyiega hefur
staðið í kirkjublaði einu norsku „Lut
hersk Kirketidende“, sem kemur út
I Kristjanfu, en var tekin upp 5 pað ór
kirkjublaðinu daiiska Jv ir/ceklokken.
Höfundur ritgerðarinnar skrifar sig
P. S. og er sjálfsagt íslendingur, lík-
lega f Danmöiku. Jeg vil geta pess,
að kafliun um sjera Jón er liðugur
priðjungur ritgerðariunar. Haun
hljóðar pá panuig:
„V’lji maður dæma rjett um ís-
letizka kirkjulifið, er óhjákvæmilegt
að taka fsl. kirkjulffið í Ameriku tii
greina. Það er sem sje ekkert efun
armái, að vestan hafa mörg vekjand'
áhrif komið til íslands. Og er ástæð
an til pess sú, að hið ísleDzka kirkju-
fjelag í Ameríku hefur fengið svo
ötulan fyrirliða par sem sjera Jón
Bjarnason er.
Ef í stuttu máli ætti að lýsa
stöðu pessa manns í ísl. kirkjunni,
lægi nærri að kalla hann ,íslands
Vilhelm Beck’.* En taka verður
fram pegar í stað, að samlíkingin er í
hæðsta máta á völtuni fæti“. Höf.
skjfrir svo frá helstu atriðunum úr
æfisögu sjera Jóns og segir frá stofu-
un kirkj ufjelagsins bjer vostra og
„Sameiutngarinuar’-. Getur pess f
sambandi við „kirkjupingin“, að á
penn sje „sjera Jón allt í öllu, pó>tt
samverkamenn hati hann duglega”.
Svo heldur banu átram um sjera
Jón: „í manninum er eitthvað af
hinni sömu óbeygjaulegu frelsis prá,
sem rak hinar uorsku höfðingjaættir
forðum vestur til íslands fyrir ofríki
Uaralds hins háifagra. Sama frelsis
pr»in hefur rekið sjeia Jón B. vestui
um haf til Canada. Og er frelsis
prá u hjá hotium sameintið jafn sterkri
Starfslöngun. Ei.da hafa pessíi
tveir eiginlegleikar lagt einkennileg
an blæ yfir hann og starfa hans í ísl.
kiikjunni. t>egar litið er yfir trynd-
irnar í royndablaðinu „Sunuanfara“,
verður maður var við, að í svip pess-
ara fsl. beztu manna l/sir tjer vaoa-
legast einhver draumkyrð (drömm-
«nde tænksomhed). En á aDdliti sjera
Jóns lýsir sjer fyrstog fremst óbeygj-
anlegur vilji.
Danir skilja ef til vill bezt hans
kiikjuJ. skoðanir, ef skýit er frá af-
stöðu hans gagnvart hreifingunum f
Danmörku. Um jólin ’89 var hann í
K»upn h. og í ferðasögu í blaði sfnu
hefur bann látið í ljósi skilning sinn
á ástandinu hjá oss. Dómur hans um
kirkjulifið eins og pað kemur fyrir,
sjerstaklega í Kaupmh. er strangur,
en hefur pó visssulega við mikið að
s’yðjait. Fjrsta mótbára hans gegn
dönsku kirkjunni yfirleitt -ynir frels-
is og fríkirkjumaoninn: prestakölliu
*) Stera Jón minntist ögn á þennan
mann í ,,Islantísf9rð“ sinni, Sjá „Sam“.
þ, írj. bls. 33, N- S. Th.
eru of feit og prestarnir flestir hægri-
menn. Hið síðartalda er pað, sem
hann á erfiðast með að sætta sig við.
Og með eDgu móti getur hann fyrir-
gefið Vilhelin Beck p»ð, að h»nn
skoðar pólitíkina eins og væri hún frá
djöfiinum. Vegna pólitíkurinnar er
hann meðmæltur Grundlvigsmöunum,
en er hálft f hverjn smeikur við
peirra kiikjulegu skoðauir. Um
Grundtvig sjálfan talnr liann ætíð
með mikilli virðingu og álftur hann
„stærsta ljósið f dönsku kirkjunni á
yfirstandandi öld“ en gA verður að, að
petta er Grutdtvig eiris og hann var
fyrir 1840, hið nnkla sálmaskáld og
hiuii kröptugi, vekjandi prjedikari.
Hinu einkennilega ,,grundtvigska“
er hann mótfallinn. Fiekar er hann
með starfsemi innri Jlissións manna
— nema hvað póiitíkina peirra snertir
— og pað einkanlega vegna J>ess, að
innri Missións menn lepgja rækt við
óskabarmð hans, suunudagaskólan.
En stefnuDi.i ber harin piöngsyui á
biyn, er harm hryggist af, vegna pess
að hann haldur, að petta piöngsyni
hennar sje orsök f pvf, að íslenzku
námsmennirmr f Kaupmh. komist ekki
í neitt sambaud við starfserni pessara
innri Miseíóns n.anna, og hafi pví
enga reyoslu í peim efuum að taka
með sjer heim tii í'lands.
Þessir dómar hans verða nú að
standa við sitt gildi og hver að njóta,
sem hann nemur. Vjer höfum að
eins tilgreint f>A, vegna pess peir
hjálpa til að einkenna mannin. Við
hið sagða verHur enufrmnur pví að
bæta, að sjera Jóu B. er strang lfit-
erskur, enda er lúterska kirkjan yfir
leitt — v ð hliðina á kapólsku kirkj-
unni —kirkja sú, sem í Ameríku hef
ur haldið sier hreinust. Kirkja á að
hafa „prógram11. Og er prógram
sjera J. B. játningarit kirkjunnar.
Þess vegna verður hann æ ákveðnari á
móti pví, að eiga í nokkurri samvinnu
við inenn annara kirkjudeilda. Eu
petta hamlar honnm pó ekki frá að
vera ákafur Good templari, erpóekki
á íst heppilegt í lútersku kirkjuDiii og
alls ekki ástæðulaust. Hverníg dæm-
ir riú pessi maður um kirkjul. lífið
á ísl.?
Heróp hans er sí og æ lifnncli
kristindómur, kristindómur, sem sfu
ir lífsmögulegleika sinn f pvf, að geta
af sjer tjslayslif. Og vegria pess að
áliti hans petta er ekki til á ísl., hef-
ur hann ár eptir ár lamið ísl kirkjuna
með svipum og skorpfónum: „Til pess
að fyiiibyggja roisskilning skal jeg
taka frain, að jeg segi ekki og hef
aldrei sagt, að kristindómurinn á Is).
f prfvat lífi manna hafi á sjer dauða-
svip fremur en svo víða og víða í
kristuinni dú á tímum; um pað hefur
mjer aldiei kornið til hugar að fella
neinu dóm; heldur er jeg að tala uin
kristindóminn parsem fjelagsmálefni,
með öðrum orðum: um kirkjuna,
kristindórnsfjelagsskapinn, guðspjón-
ustuna S knkjunum, stjórn kirkjumál-
anna, hið kirkjulega fjelagslíf. Og í
rauninni talar nú nyjt sálmabókin að
eins fyrir J>ví, að til sje hjá pjóð vorri
rneira en Jítið af sannkrist.i.egri trú í
fögrum og tignarlegum búningi,* en
par á móti \ erði alls ekki með rjettu af
pessu ráðið, að umuiæli vor hjer vestra
um dauðasvipinn á kirkjunni seni
fjeloyi sje „öfgar og ósannuidi:“ upp
á pá hugsanlegu spurningu: Er pað
pá ekki einmitt kristindómur einstakl-
intrsins, tem er aðalatriðið? svarar
liann með dæmisögu: Kirkjan er eins
°g trje. Hinir einstöku sanntrúuðu
menn eru greinarnar á pessu trje.
Höggvist trjeð upp við rót eða grein-
arnar sníðist af pví, geta greiuarnar
samt lifað um stund, par til tafinn,
sem J>ær drógu f sig frá trjástofninum
meðan trjeð lifði, er eyddur. En svo
visna pær. Og hann álítur að með
pessu sjeu syud kjör „prívat kristin-
dómsins’1 á íst. „Ff kirkjutrjeð ísl.
er látið hafa pessi dauðaeinkeuni, sem
pað nú hefur, lengi á sjer, pá verður
pes3 eigi leDgi að bfða, að trú ein-
staklinganna deyi út af“.
Dessa aðvörun sína hefur hann
*) Ilöfundurinn dregur hjer saman
orð sjera Jóns og skekkir með þvi það,
sem sjera J. hefur sagt. Smbr. „Satn“,
5, árg. bls. 4. X. S. Th.
aptur og aptur hrópað út yfir ísland.
Hann hefur kallað á lífið, til pess að
vekja pað. Og við pað hefur prje-
dikunar aðferð hans orðið »llt önnur
en sú, sem tíðkast hefur á ísl., fjörug
og samlíkingarík. En íslendingar
skildu ekki undir eins pannan nyja
sið. Og pað voru peir — jafnvel
lærðir menn — sem töluðu um „trú
sjera Jóns Bjarnasonar“, eins og væri
hún önnur en kirkjunnar. Yfir höfuð
að tala varð hann tákn, sem á móti
var mælt hin 4 árin, sem hann var
prestur á ísl. eptir fyrstu veru sfna í
Ameríku. Ennpá helst deilen við,
og haldist húri lengi við fram úr pessu,
verður pað líklega bezta sönnunin
fyrir pv:, hve vel hann hefur hitt, pólt
skeð geti, »ð hann stök í sinnum hafi
slegið vindliögg. Enginn vafi er á
pví. að ef svo skyldi fara, sem útlit er
fyrir, aö hreifiny komist á hinn hæg
gerða (trega) alinenning, pá á sjera
J. B. ekki niinnstan páttinn í hreif-
ingunui.
Eitt er víst, og pað er, að allir
líta ujip til persónunuar. Ilinn er
virtur fyrir pað, hvernig liann fórnaði
persónulegum hagsmucium, er hann
fór frá vellaunaðri stöðu meðal Norð-
manna í Minneapolis norður til Nyja-
íslands, par sem hann bókstaflega leið
sult og seyru, til J>ess að flytja lönd-
nm síuum guðs orðið. Mik’ll partur
hinna litlu laui a lians í Wpg hefur
gengið til fátæks fólks. Jafnvel
inótstöðumennirnir virðáhinn göfug-
lynda mann, sem ekki víkur um pnm-
lung frá saunfæringu siuni, pótt allur
heimurinn stæði gegn lionum, en sem
engu að síður kann að meta, hvor sem
í hlut á, góða hæfilpgleika (vid og
sdíIIp). Sjálfur er hann vafalaust
stórgáfaður maður, sem tneðal annars
ritar íslenzka tungu svo Ijóst og prýði-
lega, að fáir koir.ast jafnfætis við
hann. llann er einn peirra manna,
sem fenyið hefur f ifkum mæli tjóða
hæfilegleika, til pess að beita peim í
pjónustu drottins11.
N. S Th.
AYER’SHAIRVIGOR
Gefur hárinu sitin eðtilega lit. og varnar
því losi. Mrs. H. W. Fenvvick,! Digby, N.
S. seirir:
„Fyrir ögn meira en 2 árum síðan fjekk
jeg hárlos mikið oa jeg vaf að v-rða grá
hærð. Þegar jes var biíin að brúki eina
flönku af Ayer’s Ilair Yigor, var hárið búið
að ná sínum eðlileira lit og hætt að detta
af mjer, Og með þvi að bera einstöku
sinnum í hiírið, hefur það hahtist í góðu
lagi. — Mrs. H. W. Fenwick, Digby, N. 8.
HAR-VOXTUR
„Jeg lá í bóluveiki fvrir áttaárum síðan,
og missti þá hárið, sem áður vay töluvert
mikið. Jeg reyndi marga áburði, sem
virtust ekki gera neitt gagn, oi? var jeg
orðiu h’-ædd um að jeg yrði sköllóttaba
mína æfl. tín fyrir sex máuuðum kej’pti
maðurinn minn flö-ku af Ayer’s Hur
Vigor, oí fór jeg straks að brúka liann.
Éptir Jítinn tíma fór að spretta nýr.t hár, og
hað -rii nú beztu horfur á því að jeg fai
jafufykkt hár og jeu hafði áðnrenjeg
lav;ðist.“— Mrs, A. Wkber, Polymnia St..
New Orleans, La.
AYER‘3 HAIRVIGOR
BUID TIL AF
Dr. J. C. AYER & Cu., Lowell, Mass.,
Ayer's pillur lœkna höfuðverk.
LESID!
Jeg hef uin tíma umboðs sölu á ekta
ameríkönskum klukkum og úrum, af
nýjustu og beztu tejrundu’n, í vönduð-
um pjettum, Gull, Silfur og Nikkel-
kössum. Einnig panta jeg reiðhjól
(Cycle) fyrirhvern sen. vill,frá hinum
beztu reiðhjóla verksmiðjum í Amer-
íku. Saint allskonar borðbúnað og
jetvelery, og got sparað ykkur mikla
peninga ef borgun fylgir pöntuninni,
Komið landar, og talið við mig um
allt petta áður en pið kaupið annars-
staðar.
S. Sumarlidason.
MILTON - - N. DAK.
Rieliards & Bradshaw,
Slálitfærsluiiienii «. s. frv,
Mrlntyre Block,
WiNNri’wi, - - - Man
NB. Mr. Thomts II, Johnson les lóg hj
ofangreindu fjelagi, og geti menn fei.gið
hann til að túlka J>ar fyrir sig lejar Jörí gviist
C. HENDRICKSEN AND CO.
VÉRZLA MEÐ
Yöndud Medöl, Skriííæri,
Skólabœlvur, Toilet Articles,
og allt ptð, sem vanalega er haft i beztu lyfjabúðum.
M-ðala samsetning eptir læknaforskript, sjerstakur gamnur gefinn.
Gleyroið ekki að við höfum allskonar einkaleyfis meðöl.
MIKLAR VÖRUR! LÁGIR PRÍSAR !
Crystal, N. DAK.
EflínDorgar Lyíjaöufl
Ööndla með alUkonar
MEÐDL, SKRIFFŒRl. BŒKUR og SKRAUTMUNI
Fyrir hátfðirnar fáutn við mikið af skrautmunum, hent-
ugum fyrir Jiílag-afir og þess hattar, sem verður selt með
íýmilegu verði.
Óskað er eptir verzlan yðar.
DR. FLATEN, EIGANDI
EDINBURG, N. Dak.
STORKOSTLEG
UTSALA - - -
TIL ALLRA VIDSKIPTAMANNA VORRA.
Vjei leyfurn oss að kunngera, að vjer hfifum afraðið að
h'etta við vurzlurt í hæ þessurn, og þess vegna ætlurn vjer að byrja
mánudaginn 4. nóvember 1895, að selja vörur vorar fyrir það
verð, er þær kostuðu oss, og sumar fyrir langtum minna.
Yörubrygðir vorar samanstanda af öllum tegundum af
álnavöru, fatnaði, skofatnaði, höttum, húfum, groceries, o. s, frv.
og eru vörurnar allar nýjar og af beztu tegundum.
Vjer vonum, að þjer komið öll og notið yður þetta tækiæri
að ná f góðar vórur fyrir lágt verð. Vjer þökkum yður íyrir
undanfarin viðskipti.
Virðingarfyllst, Yðar ...
ASLAKSON I PETERSON
EDINBURCH, ----- NORTH DAKOTA.
^itiiisbiivíiur.
D.táðist af gigt, iiöfuðvkkk og
SLÆJIRI MELTINGU, EN BATNAÐI AL-
GERLEGA AE BKLTINU.
Elbotv Lnke, Grant Co.,Miun.,ll.sept’93
Dr, A. Oweeu!
Dað er hjer um bil 6 mánuðir síðan
jeg keypti eitt belti nr. 4, og með mik-
illi gleðr sendi jeg yður pennan vitr.is-
burð, par jeg nú finn að beltið hefur
bætt mjer. Áður en jeg fjekk beltið
var jeg mjög veik, lá í rúminu og hafði
pær verstu kvalir sem hugsast geta,
yigt, höfuðverk, slæma meltini>u, og
harðlífi. Jeg leitaði lækna ogf brúkaði
ýms meðul trl einskis, en strax batnaði
mjer af Dr. Owens belti og kvalirnar
hærru. Beztu J>akkir til yðai Dr. Owen,
fyrir beltið og yðar ráðvendni í öllum
Mnrgir eru yður pakklátir og sjcr f lagi jeg.
Dað er æskiletjt að brjef petta kcrni fyrir alnie.’iDÍngs sjónir, par fleiri
ef til vill viidu fá bót meina sinna með pví að biúka belli Dr. Owens. Þenn-
an vitnisburð seudi jeg ótilkvödd af fúsum vilja og er fús á að svara öllum
spurningum frá peini sem skrifa mjer viðvikjandi sjúkdómi mfnum.
Yðar pakkláta Mrs. A. Christenson.
Mrs.
viðskiptum.
A. Christenson.
Gat eilki ureift hönd, fót eða höfuð en batnaði þó við að
BKÖKA BELTIÐ.
Dr. A. Owen. Nortli ValleyJ Wis., 17. okt 1893.
Pað er nú eitt ár sfðan jeg fjekk belti yðar, og hjer með fylgja nokkrar
línur um pá hjálp sem pað’hefur gefið tnjer og konu tninni. Jeg var svo
veikur að jeg hvorki j>at gengið eða staðið. Nú, pað gerði mig heldur ekki
strax heilan, en pví ien^ur sem jeg brúkaði pað (beltið) pví meir batnaði
mjer og nú er jeg alheill og sá hamingjusamasti maður sem til er. Það
sem að mjer gekk var mjaðmaverkur og ákafar kvalir í bakinu. Jeg vildi
ekki fyrir nokkuru mun vera án beltisins. Nú er pað dálitið farið að slitna;
pvf bæði jeg og kona mfn höfum brúkað pað; en pað gleður mig að geta
Ueypt aptur nýtt. Jeg hef fenyrð nóg af að leita lækna, peir gátu ekkert
gott gert mjer, en eineföngu Dr. Oweus belti skal hafa pá æru.
Virðingarfyllst Ole Knudson.
Djek haldið ef til vill að jeg ljiJgt, en það er órlandaður
SANNLEIKUR.
Dr. A. Owen. New Richland, Minn., 10 okt. 1893.
1 mörg, mörg ár hef jeg kvalist af gigt, og stundum svo að jeg hef verið
viðpolslaus. Allt möguiegt hef jeg reynt, en ekkert dugði, pangað til jeg
fjekk belti nr. 4 frá yður. Nú haldið pjer ef til vill að jeg ljúgi, en pað er
lireinn sannleikur, að pegar jeg hafði brúkað beltið í prjá daga, fóru kvalirn-
ar og eptir átta daga gat jeg gengið án pess að finna til og nú er jeg svo
frískur sem jeg nokkurn tíma hef verið, Jeg geng nú frískur og jjlaður til
vinnu minnar og á að eins beíti Dr. Owens að pakka fyrir pað. Einn vinur
minn sem ekki bafði efni á að kaupa belti, lánaði pað hjá mjer og er alveg
batnað líka. Mitt og hans pakklætt t*l Dr. Owens.
Erik Johnson.
Allir peir sem kynnu að óska eptir nánari upplýsingum viðvlkjand
bót á langvarandi sjúkdóinum, bráðasótt og taugaveiklun eru beðnir að
skrifa optir vorum nýja mjög svo fallega danska eða enska príslista, til B.
T. Björnson Aðal Agent meðal íslendinga, P. O. Box 368 Winnipeg Man.
The Owen Electric Belt and Applianee Go