Lögberg - 09.01.1896, Blaðsíða 4

Lögberg - 09.01.1896, Blaðsíða 4
4 L0GBERG, FIMMTUDAGINN 9. JANÚAR 1896, ögbcrg. Qefið út aC 148 Prinoees Str., Wln nlpeg The Lotþerg Prinlint; &“ Publishing Co’y. (Incotporated May 27, i89o). Ritstjóri (Editor); SIGTR. JÓNASSON. Bosiness manager: B. T. BJORNSON. AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar I eitt kipti 25 cts. fyrir 30 orB eöa 1 þuml. dálkslengdat) 1 doll. um mánuöinn. A staerr uglýsingum eöa augl. um lengn tima af- sláttur eptir samnmgi. BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verfiui »ð ti nna tltrijltga og geta um fyrvtrandi b., stað jafnframt. UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFl blaðsins er: THE LÓCBEP,C PipTING & PUBLISH- C0. P. O. Box 368, Winnipeg, Man. UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er: EDITOR LÖGRBRG. O. BOX 368. WINNIPEG MAN __fimmtudaqinn 9 . jan. 18V6. jy Samkvæm laDCslögum er uppsögn kaupanda á blaöi ógild, nema hann sé kuldlaus, þegar hann segir upp. F,i kaupandi, sem er 1 skuld viö blaö- iö flytr vistferlum, án þess aö tilkynna heimilaskiftin, þú er það fyrir dómstól- unum álitin sýnileg sönuun fyrir ^rett- vísum tilgang’. Eptirleiöis verður nverjum þeim sem sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður kenning fynr borguninni á brjefaspjaldi, hvort sem borganirnar hafa til vor komið frá Umboðsmönnum vorum eða á annan hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn- ingar eptir hæfilega lángan tíma, óskum vjer, að þeir geri oss aðvart um það. — Bandaríkjapeninga tekr blaðið fullu verði (af Bandarikjamönnum), og frá íslandi eru íslenzkir pen- ingaseðlar teknir gildir fullu veröi sem borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun i P. 0. Money Orders, eða peninga i Re gistered Letter. Sendið oss ekki bankaá visanir, sem borgast eiga annarstaðar en Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi fyrir innköllun. „Um Sparsemi“. Ef það er r.okkuð, sem mönnum, af öllum pólitískum hliðum hefur bor- ið saman um, viðvíkjandi fylkisstjórn- inni hjer, f>á hefur peim öllum komið saman um pað, að hún færi sparlega með fje fylkisius. Það var auðvitað dálítið veður gert út af tilkostnaðin- um við Chicago sj?ninguna. í>að má aetíð deila í pað endalausa um pað, hvort kostnaður til pesskonar fyrir tækja borgi sig, pví árangurinn af peim er I rauninni ómögulegt að syna með tölum. Og svo var um pað; um pað var deilt meðan á pví stóð, en nú eru allir preyttir 4 pví og hafa lagt pað ciður sem gamalt og gatslitið uppgjafa fat, og um pessar mundir heyrist enginn í andstæðingaflokki stjórnarinnar nefna pað á nafn, nema Hkr. ein. Og svo er pað víir pað heila tekið, pað ber ekki á að neinir bregði stjórninni um eyðslusemi nema Hkr., pví m’enn \ita almennt, að slikt nær engri átt. En engin skyidi taka orð vor svo að vjer láurn Hkr. pó hún sje öllum tilfinninganæmari í pessu efni, hún, sem alin hefur verið upp hjá Ottaiva- stjórninni, á öðru e:ns makalausu sparsemdarlieimili, enda keniur hún með allangt mál í síðasta nr. er hún kallar ,,um fparsemi". Vjer hjeldum fyrst að petta væri „um sparsemi" Ottawastjórnarinnar, og hún ætlaði að fara að gefa lesendum sínum fyrir- myndir paðan, en pað var pá um „sparsemi" gömlu Norquay stjórnar- innar, eða afsökun fyrir eyðslu hennar. Iljer er pá tvennt n/tt, sem aldrei hefur áður sjest í hinni pólitisku sögu pessa fylkis. Annað er pað, að hin núverandi fylkisstjórn sje evðslusöm, ei hitt, að hin gamla Norquay stjórn hafi verið sparsöm. V jer sjáum nú varla fært að fara að preyta lesendur vora á löDgu máli til pess að hrekja pessa nyju ákæru gegn frjálslyndu stjórninni. Mönn- um leiðast margar tölupvælur og eru annarshugar á blá endamörkum kosn- inga-baráttunnar en að fara að setjast við reikninga. I>að er til anrar vegur hand- hægri, og aðgengilegri fyrir menn að botna f, til pess að komast að raun um á stuttum tima, hvort virkilega eru mikil brögð að pessari eyðsluseini stjórnarinnar, sem fylkið á nú að vera að blæða til ólífis af, og sá vegur er að gæta að pví, hvað andstæðingar stjórnarinnar, sem á pingi hafa verið, hafa sagt um pað mál, með tillögum sínum, með ræðum sinum, með at- kvæðum sfnum. Og hvað hafa peir svo sagt? I>eir hafa greitt sitt at- kvæði með öllum fjárframlögum stjórnarinnar nema pví eina, er vjer höfum áður minnst á. Á undanförnu pingi hafa and- stæðingahópinn skipað tíu tU tóff menn, sem ekki hafa par legið á liði sínu með að finnaað hjá stjórninni, ef peir hafa getað búið sjer til nokkurn flugufót fyrir útásetningum. Svo viljum vjer pá minna á, að á hverju pingi leggur stjórnin fram áætlun (estimates) um kostnað allan og fjár- framlög á komandi ári. Þar er allt tekið fram, tillög til allra opinberra fyrirtækja, kaup ráðgjafa, pingmanna og allra vinnumanna og allt hvað heitir og er, hverju nafni sem nefnist. Og hvað hafa svo ir ótstöðumenr.irnir sagt? í undanfarin tvö ár, á tveimur síðustu pingunum, hafa peir ekki einungis saropykkt slíka áætlun með atkvæðum sínum.hver og einn einasti maður, en peir hafa par ofan í kaupið, margir piirra, )y«t yfir pví, að peir hefðu ekki rieitt út á hana að setja, og pegar enginn í andstæðingaflokknum gat, pó hann væri allur af vilja gerð- ur, sýnt frarn á, hvar einum einasta dollar væii illa eða að ópörfu varið, eða hveruig honuin mætti beturverja, pá er pó sannast að segja heldur iítið gert úr peim andstæðingaflokki, sje eyðslan og bruðlið eins gífurlegt og Hkr. segir, pví ef pað er nokkuð sem er skylda minni hluta á pingi, ef pað er nokkur veruleg pyðing sem hann á að hafa, pá er hún á uudan öllu öðru sú, að vaka yfir pví, að stjórnin, sem fjármálin hefur í sinni hendi, fari með fjeð ráðvandlega og hagkvæmlega fyrir pjóðina, sem ping og stjórn eru fulltrúar fyiir. I>að getur hver sem er, fengið pingtíðindiu frá slðustu tveimur árum og sjeð, að frá hendi apturhaldsflokks- ins, o: Hkr.flokknum á pingi, hefur ekki komið nein rödd, tillaga nje nokkurt atkvæði á móti fjárframlög- um stjórnarinnar, sem kemur til af pvf, að enginn í peim flokk hefur porað, kjósenda sinna vegna, að setja sig á móti. Þeir hrfa vitað, að fjár- framlögin voru fjlkinu í hag og að almenningur manna var ekki svo blindur að hann ekki sæi pað. Hvað mundu bændur út um land hafa sagt ef peir hefðu farið að vinna og greiða atkvæði móti styrk, sem stjórnin hef- ur veitt stofnsetning ost- og smjör- gerðahúsa, víðsvegar um fylkið? I>ær stofnanir eru nú orðnar, fyrir frammi- stöðu stjórnarinnar og fjárrstyrk, yfir 70, og ostur og smjör frá peim stofn- unum nam á síðasta sumri,eptir mark- aðsverði $195,219,23- Sama mætti segja um sjerstak- ann kostnað sem stjórnin hefur lagt í að innleiða búfræðiskennslu I al- pyðuskóiunum. Hvað mundu bændur segja ef minni hlutinn á (>ingi færi að setja sig upp á móti pví? Saina mætti segja um vegabætur, jarða- bætur, hjálp til sveita og skólahjer- aða, stofnanir sem upp hefur verið komið svo sem eins og málleysingja- skólanum, og svona mætti fara í gegn um allann listann af fjárframlögum, peirrar stjórnar. Andstæðingar henn- ar í pinginu hafa ekki porað að setja sig á móti neinu af pví, til pess að verða sjer ekki til skammar eða at- hlægis. Hkr. er hvortveggju vön, og leggur ein síns liðs út á pað djúp- Fjármálin. Vjer höfum lofað að preyta ekki lesendur Lögbergs á reikningum nje tölum í petta sinD, en eins og geta má nærri pá væri bægðarleikur, með nokkruin tilvitnunum að sýna, að fyrir ákæru Heimskringlu um eyðslusemi stjórnarinnar, er ekki vitund meiri fluguíótur en hinurn öðrum. I>að er auðvitað ekki nriögulegt að mæla með hinni núverandi fylkis- stjórn betur á snnan hStt, en einmitT með pví að sýna og gera almenningi sem allra kunnugasta ineðferð hennar á fje fylkisins. En vilji maður gera pað rjett og til hlýtar, pá tekur pað upp meira rúm en vjer getum lagt í pað, sein stendur. Mundi hún ekki pola saroanburð við hina sparsömu Ottawa stjörn, sem Hkr. dáist að og styður? Eða mundi hún ekki pola samanburð við hina fyrrverandi Nor- quay stjórn ? Auðvitað kannast Hkr. við, að sú stjórn hafi verið eyðslusöm, og kennir par sanngirni, sem maður á ekki að venjast hjá henni. En svo færir hún fyrir pví pá afsökun að Norquay- stjórnartími hafi endað rjett pegar „boom“-ið fjell og tók enda, en Greenway stjórnin hafi tekið við, ein- mitt á peim tlroamótum pegar „boorn1- ið endaði og almenn óvarkárni I pen- ingasökum, en almenn prenging I at- vinnu og viðskiptum öllum byrjaði. Gætum nú að sanngirni og sann- leiksást blaðsins. Hjer er um nokk- uð pað að ræða sem íslendingum mörgum er kunnugt, og peir iáta 'ekki „ljúga upp I opið geðið á sjer.“ Ilveiiær var pá „boom“-ið? Ár- in rjett eptir 1880. Til pess mun hafa talizt partur af árinu ’81, allt ár- ið ’82 og fyrri partur ársins 1883. En veturinn 1883—4 var ekkert „boom“, pað er oss kuDnugt. Valla mun kom- ið hafa harðari vetur yfir petta fylki. Menn fundu pá slmennt til pess að allt „boom“ var afrokið, menn sátu eptir með sárt ennið, með margskonar neyðar-afleiðingar frá pessu „boom“- æði, og ef menn hafa nokkurn tíma fundið til pess, að ástæða væri til að fara eparlega með, bæði prívat-eignir og opinberar, pá var pað einmitt á peim árum. ()g menn fóru að fara sparlega með. Alls konar kúgun J>rengdi að fylkinu. Jjrnbrautar ein- okun Ottawa stjórnarinnar meðal annars. Og pað «var ekki á pessum „boom“-tímamótum sem Norquay stjórnin fór fiá völdum, pví hennar síðasta stjórnar ár var árið 1886—7 og I5á voru liðin nokkur ár, setn eng- um datt I hjartans hug að kalla „boom“ ár, I pessu fylki. En |>á hefur hún nú ináske verið farin að „spara“. Um pað skulum vjer ekki prátta en að eins benda á, að síðusta stjórnar ár hennar, árið 1886—7 var skrifstofu kostnaður peirrar stjórnar, eða pað sem kallað er kostnaður af „civil government“ $134,119,60. Næsta ár á eptir, fyrsta ár Greenway stjórnar- innar, var kostnaður af pví sama 1 $76,061.61. l>etta synir pá sparnað á fyrsta árinu, sero nemur $57,547.99, Og viljum vjer pá urn leið og vjer syntim pessar töiur, sem eru rjettar og áreiðanlegar, benda mönnum á paði og biðja menn að veita pví eptirtekt, að [>að er einmitt I pessari deild af ríkiskostnaði almenDt, og pá eins 1 fjármálum pessa fylkis, sem aðallega kemur til greina eyðslusemi eða spar- semi einnar stjórnar, pví önnur út!át °n fjárveitingar eru meira I hendi pingsins sjálfs. og sumt af pví óvið- ráðanlegt og ófyrirsjáanlegt svo sem til dæmis lögreglu kostnaðurínn, sem Heimskr. gerir svoddan númer úr og vjer munuin lítillega víkja að síðar. En pessi kostnaður sem vjer höfum synt að Greenway stjórnin færði nið- ur á fyrsta árinu utn rúmar 57 pús- undir, er meira I hendi sjálfrar stjórn- arinnar, og pví sagði Norpuay sál. á peim árum, sein hann var við völdin, pegar Mr. Greenway var að halda pvf fram að par væri of miklu eytt, að hann vissi ekki hvað til pess pyrfti fyrri en hann reyndi pað, og pá myndi hann reka sig á,að pað verk yrði ekki gert fyrir minna, pað næði engri átt. Nú er komið á daginn hvert hann gat pað. Hvert pað náði nokkurri átt, Og pá verður manni að renna augunum til Heimskr. aptur og minn- ast pess, að hún segir að pað hafi staðið ytir „boom“ pangað til Norquay stjórnin fór frá völdum, en ,,boom“-ið á fjórum slðustu stjórnarárum hennar var víst hvergi finnanlegt I pessu fylki nema hjá peirri stjórn sjálfri. Þar hefur auðvitað allt af verið „boom“. I>að syna pessar tölur og margt annað. En af pví Heimskr. fann upp á pví að kalla árin frá 1883—7 „boom“ ár, pá skulum vjer benda á, og porum að kalla til vitnis alla íslendina sem hjer I fylki voru um pær mundir, að pau ár voru víst einhver pau hörðustu sem komið hafa yfir petta fylki, og bar margt til pess, fyrst afleiðÍDgar af ,,boom“-inu 1882 og svo járnbrautar einokun, atvinna og verzlan lá I lama- Sessi. Engri braut var leyft hjer inn nema C. P. R. fjelagsins, enginn porði að leggja neitt I kostnað, sem atvinnu gæfi, fólk flutti hraðara út úr fylkinu en pað kom inn og menn voru al- mennt búnir að tapa trú I allri fram- tíð J:ess. Fylkisstjórnin var I vasa Ottawa stjórnarinnar, sem ætíð hefur á Manitoba níðst. Svo úrlausnar von var engin hvorki I járnbrautarmálinu nje nokkru öðru, svo pau ár voru sannarlega engin „boom“-ár. Það var ekkifyrr en frjálslyndi flokkurinn kom til valda hjer I fylkinu, sem pessu fargi fór að ljetta af. t>á neyddist Ottawa stjórnin til pess að slá undan I járnbrautarmálinu, eins og kunnugt er, pá kom Northern Pacific brautin inn I fylkið, pá lækkaði flutnings gjald á brautum, pá fengu menn nyja trú á pessu landi og nytt fjör og á- 216 par á víkinni. Engir bvítir menn voru á skipinu nema kapteinninn og styrimaðurinn; svertingjunum hafði farið svo mikið fram að kapteinninn, af spar- semi, hafði látið alla Chili-mennina fara frá pjer. Kapteinn Ilorn varð heldur svona feginn að geta aptur fengið einhvern til að tala við, og vænst pótt1 honum um að sjá Maka, af peim öllum. „Þjer hafið ekki borðað nóg, kapteinn“, sagði svertinginn um leið og hann leit með áhyggju svip framan I andlit kapteinsins, sem var magrara nú en pegar Maka fór, jafnvel J>ó heilsa hans og kraptar væii I eins góðu ástandi og pað hafði nokk- urn tlma verið. „Þegar jeg matreiddi handa yður pá var ekki svona langt á yður andlitið11, bætti hann við. „Skyldum við ekki eptir nógann mat handa yður? Átuð pjer hann hráann? „Jeg hef haft nóg að boiða og hefur aldrei lið- ið betur en nú“, svaraði kapteinninn hlægjandi. „Ef jeg hefði ekki haft nokkuð mikla hreifingu, pá hefði jeg nú verið feitur eins og selur“. Samtalið við Chili-kapteininn var ekki út af eins vinsamlegt, pví pað kom upp úr kafinu að skonnortan var ekki með heilann farm af „guano“ pokum, og svo varð kapteinninn pess áskynja, að pað var að eins fyrir ónauðsynlegann drátt á pvl að byrja á að ferma skipið. Chili-kapteinninn fullyrti að hann hefði tekið allt pað „guano“, sem kapteinn Horn keypti á minni eyjunni, hefði hann ekki óttast fyrir að peir kaemu of seint kapteini Horn til hjálpar, 226 hann að synda, til pess að komast að turninum og eiga á hættu að drukkna ef hann reynir pað, og pó einhver annar kæmi pá mundi pessi turn verða jafn vel geymdur og óhultur eins og pegar upphaflega var gengið frá honum ‘. Svo fór hann að reyna að lypta upp sveifinni en rak sig fljótt á, að pað var enginn hægðarleikur. Sveifin var úr málmi, sem óvíst var pó að væri járn, og jafnvel pó liún væri valla riðguð, pá var hún samt stirð í falsinu. Þungi kapteinsins hafði hæg- lega beygt hann niður, en nú varð punganum ekki komið við og varð hann pví að reyna að lypta henni. Þegar pessi sveif var fyrst reist ujip, var ekkert líklegra en að til pe3S hefðu hjálpast svo sem tíu til tólf prælar. Kapteinninn gekk að pessu eins og víkingur, og I hverri atrennu lyptist hin mikla vog- stöng um nokkra purnlunga. Opt varð hann að hætta til pess að hvíla sig, og pað var ekki fyrr en eptir klukkutíma erfiði sem sveifin var komin I sömu stellingar og hún var fyrst pegar kapteinninn fann liana niður 1 vatninu. Þegar hann var búinn að pessu fór hann inn I hina hellrana og leit eptir að allt væri með kyrrum kjörum, eins og pað var pegar hann kom pangað, og að hann ekki hefði skilið neitt eptir pegar hann' var að fara pangað. Þegar hann vaj full viss um að allt væti I góðu lagi, fór hann til baka aptur I hellir- inn sem vatnið var I áður, til pess að sjá hvert pað væri farið að reuna inn, en pegar pangað kom var 221 Aðeins purfti hann að fara prjár ferðir enn, til pess að hafa nóg. Þegar hann var búinn að afljúk'B öllu pessu verki og undirbúa allt fyrir komu „Finlands“ fannst kap- teininum að hann hafa fullkomna ástæðu til að bölva hinum samvizkulausa Chili manni, sem fyrir leti sína og skeitingarleysi hafði, ekki einungis haft af bonum ef t'l vill fjórða part úr miljón dol'ara, heldur par á ofan orsakað honum iðjuleysis daga, sem hann ekki vissi hve margir yrðu, nje af hverju pessu tvennu honum mundi meira illt standa. Þegar kapteinninn gekk aptur og fram eptir sínum tvöföldu pokaröðum, sem hann áleit að inni hjeldu auðæfi sln, pá gat hann ekki gert að pví að láta sjer sárna hve lítið var af gullinu I pessum pok- um, í samanburði við pað sem eptir var I turninum. öeinast J>egar hann kom pangað hafði hann nákvæm- lega virt hann fyrir sjer innan, og pó auðvitað að gullið hefði dálltið minnkað, var ekkert líklegra en að holið hjeldi áfram alla leið niður á hellirsgólfið, fullt af gulli á margra feta dypt. Það syndist heimskulegt, I sannleika óðs manns æði, naerri synd, fyrir hann að sigla burtu á „Finland“ og skylja petta allt eptir, en hvernig átti hann að koma meiru með sjer? Koffortið hans var nærri tómt, og I pað gæti liann látið ábreiður og annað smávegis með dálitlu af gull bögglum hjer og par á milli en 50 pund I viðbót við kofortið og J>að sem í pví var, gerði pað

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.