Lögberg - 09.09.1897, Blaðsíða 6

LÖGBERÖ, FIMMTUD4GINN 10 SEPTEMBER 1896.
6
að öllu öðru leyti með ráðum ogdáð.
Vert er enn einu sinni, þótt þess
ætti varla að vera þörf, að minna al-
menning á það, að hinn fyrirhugaði
sköli kirkjufélagsins á ekki að verða
neinn prestiiskóli, heldr almern
menntastofnan, þar sem íslenzkir
unglingar geti við hliðina á vana-
legri skólafrœðslu fengið kennslu í
íslenzkii tungu og íslenzkum bók-
menntum. Tilætlanin er, að skól-
iun J,byrji sem ctk.ade.ml, með sama
prógrammi og tilsvarandi skóla-
stofnanir víðsvegar um land þetta,
að við bœttu því, er oss sérstaklega
við kemr sem íslendingum. Og
þegar kraftar leyfa, er hug'sanin, að
nkademí þetta vaxi þannig upp á
við, að úr því geti orðið reglulegt
college. En eftir slíkum vexti
myndi etíaust verða all-langt að bíða
þó að allt gengi eins vel og bezt getr
gengið. Ef við hliðina á þeirri
stofnan yrði einhvern tíma unnt að
koma á prestaskóla fyrir kirkjufélag
vort, þá væri það nú auðvitað gott.
En við því býst naumast neinn enn
í fullri alvöru. En setjum, að það
yrði einhvern tíma. Fyrirkomulag-
ið myndi þá verða eins og á hinum
ýmsu deildum háskólans hér í Mani-
toba, sem hin stœrri kirkjufélög
fylkisins halda uppi undir sam-
eiginlegu kennsluprógrammi frá
stjórninni. 1 öllum deildunum er
kennt hið sama, og próf allra deild-
anna citt og hið sama. Við hliðina
á þessum college-deildum hefir hvert
kirkjufélagið fyrir sig sinn sérstaka
prestaskóla. En sú prestaskóla-
kennsla er algjörlega laus við college-
kcnnsluna. Og að eins lítið brot
eoZíegie-stúdentanna gengr guðfrœð-
isveginn. Prestaskólinn fyrir til-
tölulega mjög fáa af hinum mörgu,
er coiíegfe-náminu ljúka.
þar sem því hefir hvað eftir ann-
að verið fleygt, að skóli sá, er kirkju-
fél. vort héldi uppi, myndi verða svo
þröngsýnnogófrjálslyndr í trúarleg-
um skoðunum, að ungmennum þeim,
er þangað yrði sendir, myndi í and-
legu tilliti verða misboðið, þá er þeirri
getsök í rauninni alls ekki sinnanda
að neinu. það hefir enn aldrei heyrzt,
að stúdentar þeir, er gengið hafa á
liáskóladeihiirnar hér t Manitoba,
sem hinir ýmsu trúflokkar halda
uppi, cða á aðra tilsvarandi skóla
suðr í Bandaríkjum, liafi ekki get-
að notið sínfyrirófrjálslyndi kirkju-
mannanna, sem stýrðu þeira stofnun-
nm. Og það getr víst engum í al-
vöru dottið í hug, að þeir, sem stýra
skóla vorum, þegar hann er kom-
jnn á, hverjir sem það verða, muni
svo sérstaklega líklegir til þess að
ganga of nærri samvizkum þeirra,
tr á skólann gengi.
Annars lítum vér nú aðallega
til þeirra, sem söfnuðum vorum
tilheyra eða teljast vilja til kristinna
manna, þegar vér komum fram með
áskoranir til fólks um að leggja fé
fram í skólasjóð. Og þeimj|mönnum
ætti auðvitað ekki að þurfa að fœra
nein rök fyrir því, að skólinn myndi
ekki, þegar hann væri kominn á,
reynast ncin slík ófrelsis-gróðrar-
stía, sem fjandmenn kirkju og krist-
indóms vor á meðal hafa allt af öðru
hverju verið að stagast á að liann
myndi verða.
þar á móti getr verið meiri
freisting til þess fyrir kirkjulega
hugsanda fólk að ímynda sér, að
hinn fyrirhugaði skóli myndi reyn-
ast óþörf stofnan, svo framarlega
sem hann ekki beinlínis getr orðið
prestaskóli. því vitanlega er land
þetta nálega fullt af almennum bæði
œðri og lægri menntastofnunum,sem
íslendingar jafnt og allir aðrir hafa
opinn aðgang að. það ætti þá, geta
menn verið freistaðir til að hugsa,
aðallega að vcra til þess að halda hér
við íslenzkri tungu og íslenzkum
frœðum hjá fólki voru, að kirkjufé-
lagið væri að brjótast í því að halda
uppi sérstökum skóla. Og að hafa
skóla nálega eingöngu til þess, það
myndi þó naumast borga sig. þessa
hugsan reyna hinir ýmsu óvinir
kristninnar, sem ekkert þekkja til
íslenzkra bókmennta og eru að reyna
til sem allra fyrst að flýja burt frá
jrjóðerni sínu, skriða út úr sjálfum
sér, með öllu móti að styðja hjá
mönnum. En þeitn, sem freistaðir
eru til þessarar lmgsunar,vildum vér
segja það, að þá fyrst, þegar vér
erurn búnir að eignast vrorn cigin
skóla.má búast við, að fólk vort al-
mennt fari að nota sér hin mörgu og
ágætu menntafœri þessa lands. Eins
og stendr ganga svo fáir íslenzkir
unglingar hér á reðri skóla, að það
er alveg hörmulegt. Lang-flestir ís-
lenzkir foreldrar hér vestra láta sér
nœgja, að börn sín gangi í gegn um
hin lægstu stig alþýðuskólanna, að
eins þau stig, sem frumbýlings-
barnaskólarnir út til sveita ná ytír,
og fjöldi íslenzkra unglinga kemst
jafnvel ekki nærri því svo langt. Á
hinn svo kallaða Collegiate skóla hér
í Winnipeg, sem skoðazt getr eins og
milliliðr á milli barnaskólans og há-
skólans (það er að segja college-deilda
þeirra, er mynda Manitoba-háskól-
ann),gengu í fyrra að eins 4 íslenzkir
unglingar. Eftir tölu íslendinga hér
í bœ og í samanburði við tölu ann-
arra stúdenta á þcim skóla á sama
tíma hefði í staðinn fyrir þessa fjóra
íslenzku nemendr átt að vera þar
nær þrem tugum íslenzkra stúdenta.
það vantar með öðrum orðum bjá
oss cnn sem komið er afl, andlegt afl, ]
til þess að lirinda ungmennum vor-
um út á þann veg til œðri mennt-
unar, sem þeim stendr hvervetna
opinn. Og slíkt afl ætti hinn fyr
irhugaði skóli kirkjufélagsins að
verða. Slíkt afl getr hann með
guðs h jálp orðið, og hann verðr það
áreiðanlega með reglulegri forlaga-
nauðsyn, þegar hann er korninn upp.
það er ekki fyrst og fremst íslenzk-
unnar vegna,því síðr eingöngu henn-
ar vegna, að vér þurfum á hinum
umrœdda skóla að halda. Vér þurf-
um fremr öllu öðru á honum að
halda til þess, að hrinda hinni upp-
vaxandi kynslóð af voru þjóðerni út
á rnenntunarveginn, svo að fólk vort
sem fyrst fái í þekkingarlegu og
menningarlegu tilliti staðið aðalþjóð-
flokki landsins jafnhliða, jafn-hœft
eins og allt annað fólk til þess að
ganga inn í hinar göfugri og þýð-
ingar meiri stöður í mannfólaginu.
þetta allt vildum vér mælast til,
að menn víðsvegar um söfnuði
vora gjörði svo vel að hugsa um til
undirbúnings undir f jársamskot þau
til skólasjóðs, sem nú stendr til að
bráðum verði leitað af séra Jónasi
A. Sigurðssyni í nafni kirkjuþings-
ins og skólanefndarinnar",
IIJAliTVEIKi Eli
LÆKNANLEG.
Alfred Couldrey frá West Stafford,
Quebec, læknaði alveg í sjer hjart-
veiki, seni hann haíði haft í 4 ír
með Dr. Agnews Cure for the
Heart. Stúlka f Pembroke læknuð
af hinu versta kvefi með Dr. Ag-
news Catarrhal Powder. Dr. Ag-
news áburðir við gylliniaað, og
lyfrarpillur.
FJOGUR MJÖG MERK MEÐÖL.
Nýjar verulegar uppfindingar gefa
von um að hægt verði að lækna flesta
kvilla sem mennþjástaf. Jafnveleins
háskaleg sýki eins og hjartveiki er
læknanleg. £>að er sýnt og sannað á
degi hverjum. Dr. Agnews Cure for
the Heart er moðal pað soin linar
veikina f öllum tilfellum á hálfum
tíma eptir fyrstu inutöku, og er það
rnjög svo áríðandi, því hjartveiki er
opt svo varið að bún drepur á fáum
inínútum. Alfred Couldry frá West
Stafford, Quebec, þjáðist af hjartveiki
í 4 ár. Hann fjekk ekkert meðal sem
gerði honum gagn fyr en hann náði f
Dr. Agnews Cure for the Heart, og
segir hann um það: ,E»egar jeg var
búinn að brúka 8 flöskur af þessu
meðali var þessi liræðilega veiki horf-
in. Kvef á versta stigi er haldið ó-
lækuandi. En hjer er það sem George
Graves frá Ingersoll, Ont., segir:
,Eva litla dóttir mín sem er 13 ára,
fjekk ofur slæmt kvef fyrir 4 árum
sfðan. Við reyndum öll þekkt meðöl
við þeirri veiki, og fengum læknis-
hjálp meir en þrjú ár, en það dugði
ekki. Við álitum þessa sýki ólækn-
andi. S'ðastl. vetur heyrði jeg um
hið mikla orð sem fór af Dr. Agnews
Catarrhal Powder og Ijet jeg Evu
litlu reyna eina flösku af þvf, og verð
jeg að viðurkenna, vegna þeirra er
kynuu að hafa gagn af því, að dóttur
mín varð alheil eptir að hafa brúkað
upp úr tveimur flöskum.
Dr. Agnews hefur búið til 4 með-
öl, sem hvert um sig er óyggjandi við
þeirri sýki scm þau eru ætluð fyrir.
Hið rnikla smyrsli hans læknar hina
verstu tegund af gylliniæð á þromur
til sex dögum.
Á þessum tímum þegar allt. er fullt
af lifrarpillum, er það eptiitektavert
að Dr. Ágnews Liver Pills eru í miklu
áliti hjá þeim sem þekkja þrer. Glas
með fjörutíu inntökum kostai- tfu cts.
PYNY-PECTORAL
Positively Cures
COUGHS and COLDS
in a surprisingly sbort time. It’s a sci-
entific certainty, tried and true, soothing
and healing in its effects.
W. C. McComber &. Soh,
Bouchette, Que.,
report In a letter that Prnjr-Pectoml enred Mra.
C. Garceau of chronic eofd In chest and bronchlal
tubes, *nd alao cured W. G. McCouber of a
Iong-iUnding cold.
Mr. J. H. Hutty, Chemist,
528 Yonge St., Toronto, wrltes:
_ . * general cough and lung ayrup Pynr-
Pectoral ig a moat tnraluable preparation. It
haa gtren the utmoat aatiafaction to «11 who
have tried It, manv havlng apoken to me of the
benenta dorived from ita nae ln their famlliea.
It la auitable for old or young, being pleaaant to
tne taate. Ita aale wlth me haa been wonderful,
and I can alwaya recommend lt aa a aaío and
reiiable cough medicine. *
Larsre Bottlo, 25 CUi
DAVIS & LAWRENCE CO., Ltd.
Sole Proprietora
Montreal
PRENTS
FYRIR YKKUR. Vjer
erum nýbúDÍr að fá mikið
af NÝJUM LETURTEG-
UNDUM, og getum því
betur en áður prentað hvað
lielzt sem fyrir kemur, svo
vel fari.
Vjer óskum eptir, að
íslendingar sneiði ekki hjá
oss þegar þeir þurfa að fá
eitthvað prentað. Vjer
gerum allt fyrir eins lá^t
verð og aðrir, og sumt fynr
rra verð.
Lögberg Print. & Publ. Co.
Stranahan & Hamre,
PARK RIVER, - N. DAK.
SELJA ALLSKONAR MEDÖL, BŒKUR
SKRIFFÆRI, SKRAUTMUNI, o. s. frv.
Mr. Lárur Árnason vinnur f búðinní, og er
Jvl hægt að skrifa honum eða cigendunum á isl.
þej;ar menn vilja fá meir af einhverju meðali, sem
þelr haía áður fengið. En œtlð skal muna eptirað
senda númerið, sein er á miðanum á meðala-
glösunnum eðu pökkum.
Tannlæknar.
Tennur fylltar og dregnar út án sárí
auka.
Fyrir að draga út tönn 0,50.
Fyrir að fylla tönn $1,00.
CI.^A.X^BLTl! BTJSS
527 Main St.
1
mCAVLAIó, I nAUt MARks^F
^ COPYRIGHTS.^
. uuu neariy nity
experience in the patent bnsinesB. uommunlca-
tions strlctly confldential. A Handbook of Id-
ÍL’iTÆi?" concerninir Patenta and how to ob-
?ent.íree‘ Also a catalogne of mechan-
lcal and scientiflo books sent free.
. fhrongh Munn A Co. recelve
«lr?°K 00 lnJíhe gcjentiflc Americnn, anj1
nnt8oSIf wldely before the publlcwltb-
to the inventor. This splendid paper,
------ - * vfarthe
1 tbe
• 'íí ■'?;, ®3 a y 6— IjHB v
Buildlng Edltion.montblr, 1
íPrP*.®8’ cents. Kvery numt
timi plates, in colors,
n A1. OAa ■.. I . V. . I ... .
r.fi0 a year. Hlngie
ír contatns beau-
nuiuuer com.ainH
*v colors, and photograpbs of D«w
houses. wltn plans, enabling Duilders to show tb6
Á'! rÍ£815,1Aín<!,.’ecuC? contractp. Addraaa
MUNN X CO.. Nkw Yokk, 3«1 BboauwAT.
Northern
PACIFIC
RAILWAY
GETA SELT TICKET
TIL VESTURS
Til Kooteney plássins,Victoria,V8n-
couver, Seattle, Tacoma, Portland, og
samtengist trans-Pacific brautinni og
strandferða og skcmmtiskipum til
Alaska. Einnig fljótasta og bezta ferð
til San Francisco og annara California
staða. Sjerstakur afsláttur (excursion
rates) á farseðlum allt árið um kring-
TILSUDURS
Hin ágæta braut til MinneapolíSi
St. Paul, Chicago, St. Louis o. s. frY-
Eina brautin sem hefur borðstofu og
Pullman svefnvakna.
TIL AUSTURS
Lægsta fargjald til allrastaðf aust-
ur Caua la og Bandarfkjunum í gegú'
um St. Paul og Chicago eða vataðleið
frá Duluth. Menn geta baldið stans-
laust áfrarn eða geta fengið að stanza
í stórþæjunuin ef þeir vilja. Brautio
hefur samband f Duluth við gufuskiþ
N.W.T. fjolagsins, Anchor lfnunnar
og N.S.S. fjelagsins.
TIL GAMLAL ANDSINS
Farseðlar seldir moð öllum gufu'
skipalíuum, sem fara frá Montreali
Boston, New York og Philadelphi*
til Norðurálfunnar. Einnig til Suður
Amenfku og Australíu.
Skrifið eplir verði á farseðlum eð»
finnið
H. Swinford,
Gen. Agent.
á horninu á Main og Water strætutUr f
Manitoba hótelinu, Winnipeg, Man.
80
„Örð Iians eru enginn vitnisburður í þessu máli“,
Sagði umsjónarmaðurinn birstur. Þetta mál er ekki
til að gera að gamni sínu útaf því“.
„Jeg fmynda mjer að jeg hafi ljóslega sýnt, að
jeg áleit þetta ekkert gamanspil11, sagði ókunni
maðurinn, „með því, að jeg stóð hjer og hjelt áfram
að blfstra svo hátt, að það hcfði mátt sprengja lung-
unf mjer—ogbvar voruð þið, lögregluþjónarnir, allt
^af á meðan, jeg vil fá að vita það? Á gangi um St.
James stræti, býst jeg við—eins og nokkrar líkur
væru til, að nokkur yrði myrtur þar“.
Umsjónarmaðurinn sneiddi hjá þessari spurn-
ingu. Hann hafði f fyrstu fengið ljótan grun við-
vikjandi ókunna manninum, en hann varð að játa
það með sjálfum sjer, að ef hann af einhverri ástæðu
hefði viljað komast burt, án þess að eptir sjer yrði
tekið, þá hefði honutn verið hægt að gera það
í fyrstu. Ókunni maðurinn var fallegur maður, vel
klæddur, með mikið svart yfirskegg og langt hár,
eins og menn opt hafa á íerðalögutn f óbyggðum, og
mikið ógreitt skegg. Iíann var ekki hár vexti, en
mjög sterklegur og snarlegur, og hin svörtu tindr-
aadi augu hans lýstu því, að hann var reglulegur
ofurhugi, sem, allt til samans, gerði það að verkurn,
að honum var veitt eptirtekt hvar sem bann var
staddur. Pað v.ir auðsætt, að hvað sem hinn ó-
kunni maður hafði vorið að hafast að, þá var enginn
asi á honum.
„Petta er hinn hlálegasti viðburður, sem jeg
85
hiaðurinn einljeittiega, tií þesé éi uíiiit vseri ad
hindra Mr. Gundy frá, að villast burt frá umtals-
efninu.
„En það kemur mjer heilmikið við, herra um-
sjónarinaður, það get jeg sagt yður; því ef að Set
gamlí Chiokering hefur ekki ánafnað neinum sjer-
stökum peningana sfna, þá á jeg og nokkrir aðrir að
skipta þeim á milli okkar“.
Umsjónarmaðurinn sýndi, að hann var að verða
forviða, og sagði:
„Er yður alvara að segja mjer, að maður þessi
°g þjer hafið átt saman að sælda með gróða-fyrir-
tæki—og að ef hann hefur enga erfðaskrá látið eptir
sig, þá erfið þjer sumt af peningum hans—og að
Þj er hafið komið til London nú í kveld, og að hið
fyrsta, sem fyrir yður kom, væri að rekast á lík vinar
yðar, sem var myrtur í ferhyrningnum við St.
James stræti?“
„Þjer hafið hitt naglann á hausiun, berra um-
sjónarmaður“, sagði Mr. Gundy. „Pjer hafið náð
sögunni alveg eins og hún er. Vesalings Set og jeg
vorurn fjelagar með öðrum, og við áttum mikið fje
sarnan, sem við urðum að skipta á milli okkar allra,
svo við sömdum svo með okkur, að ef einhver okkar
dæi án þess að láta eptir sig erfðaskrá, þá skyldi
hans hluti allur skiptast á railli hinna eptirlifandi
fjelaga næstkom. 1. janúar; og jeg hef heyrt, að einn
af erfingjunum sje falleg stúlka! Jeg greiði at-
kvæði með, að við gefum henni allan þann hluta—
84
Gnndy, „því.jeg hef verið kærður SVó opt f öll11111
álfum heimsins. Jeg hef verið í klónum á Lynck
dómara; og það vantaði ekki mikið á að hann hengdt
mig, herra umsjónarmaður—jeg þarf ekki að ta^a
fram, að jeg var saklaus—og jeg hef einnig verið i
dómara-sætinu sjálfur. Skirrist ekki við að ákasr8,
mig, ef þjer hafið nokkra kæru gegn mjer.
skal ekki taka það illa upp“.
„Jeg er ekki að færa neina ákæru fram gegD
yður“, sagði umsjónarmaðurinn óþolinmóðleg8-
„Tíminn fer Mr.—hvað þjer heitið—Grundy“.
„Jé, jeg verð að fara líka“, sagði hinn óau®
mýkti, ókunni maður, „Jeg nefni mig Gundýi e
yður þóknast — þó það geri nú reyndar e^1
mikið til“.
„Jeg vildi biðja yður að aðstoða rjettvísina al
hvað þjer getið með því, að segja mjerallt, sein þjef
vitið, um dauða manns þessa“, sagði umsjónarni®®
urinn.
. 0<(
„Um vesalings kæra, gamla Set Chickering-
sagði Mr. Gundy. „Jeg er þvf miður hræddur ul^*
að jeg viti mjög lítið í þessu efni. Vesalings, ka0rI’
gainli Set! Jeg þekkti hann vel 1 Suður-Afríku, °S
jeg kom hingað til London nú f kveld, og hið fyrslai
sem fyrir mig kemur, eða nærri hið fyrsta, er Pa ’
að nærri detta um lík Sets Chickering hjer f vestuf
enda bæjarins! Hverjum skyldi þá Chick gaID
hafa skilið eptir alla peningana sfna?“
„Það kemur mjer ekkert við“, sagði umsjdB8rJ