Lögberg - 21.10.1897, Blaðsíða 2

2
LÖGBKRG, FIMMTUDAGINN 21. OKTOBER 1897
Forn brjcf frá Islandi.
(Brjt hf hrjefuin Tj'ulvig Harboes'
frá íslandi 1711—1742).
[Grein hessi og brjefkaflar þeir fjðrir<
er hinni fylgja—og útlagðir eruáíslenzku
nf Jóni .lónssyni í Kaupmannshöfu —
s'nnda í „Eiinreiðinni“ og inunurn vjer
t'irta bijef kuflana ailal Lögbergi.—Ritstj.]
Uni rniðtúk 18. aldar fiótti mönn
nm sem flest faeri aflaga á íslandi.
Meðai atinars þótti kirkju- og kennslu
milum eijri hvað sízt ábótavant
/ni‘um greimim. Jón Uorkelsson er
skólameistari var í Skálhclti á árunum
1728 — otí, fór utan á áliðnu sumri sfð-
asttalið ár oir kunnirerði stjórninni
hverjir vanhagir vajru á um fiessi
tvð uiál á landinu. Þetta varð til
pes*, að kirkjumálaráðið danska tók
af íhu^ra kærupótta hans, og komst
að fieirri niðurstöðu, að engin vanþörf
ui indi á að senda mann til íslands til
að byf/pja nánar að fiessu. Var til
peirrar farar kosinn I/udvig llarboe,
er um |iær mundir var klerkur í Kaup-
m uinshöfn, en síðar Sjálandsbiskup.
Til aðstoðar sjer við þetta starf hafði
hann Jón skólameistara Thorkelsson.
Var hontim gefið fullt umboð til að
ranasaka mál f>essi át í yztu æsar og
kippa f liðinn pví, er honum pætti af-
la^a fara f peiin efnum. Hanu dvaldi
á íslardi frá 1741—45 og pótti ærið
uinsyslu8amur. í öndverðu var hann
landsmönnum. og einkum klerkum,
hvimleiður, pví hann fór með ýmsar
nyjungar, er mönnum gazt eigi að.
En með pví að maðurinn var heiðurs-
Og sóinamaður hinn mesti, og engum
gat dulizt til lengdar, að hann vildi
landi og Jyð allt hið bezta, pá fór svo
á endanum, að hann varð ástsæli öll
um lyð. Með pví að eigi má ætla,
að hann af óvild hafi vikið frá rjettu
máli í brjefum peim, er hann reit
kunningjum sfnum f Kaupmannahöfn,
og brfef bans lýsa ymsu ápeim tfmum,
sem oss má pyka iijfstárlegt, pykir
e;gi ótilhlyðilegt, að birta nokkur
brot af peim í riti pessu. Brjefin eru
ritin á pyzku og eru geymd f Ny
Kongel. Saml. Nr. 1670, 4to- á Kon-
unusbókhlöðunni f Kmh.
stað pann, er mjer var til vísað
pví skyni sendi jet? Jón Dorkelsson
daginn eptir til Hóla til að grennslast
eptir, hvort herb'ergi væru par tilbúin
handa mjer, en pvf fór fjarri. Laf
rentz amtmaður hafði engar ráðstaf-
auir gert i pá átt, og hafði ekki einu
siuni boðað komu mína. Jeg reit pvf
biskupsekkjunni pegar i stað og
kunngerði henni, að koDungurinn
hefði sent mig til Hóla. Uún tók
pví hið bezta og sendi pegar f stað
ráðsmanninn til mín og lofaði mjer
hestum undir flutuiuginn. Hinn 29.
stje jeg af skipi, en varla var jeg
kominn á land fyrri en svo mikill
béljarstormur skall ð, að jeg aldrei
hef sjeð nje heyrt neitt, er geti jafriast
við pað. Hefði jeg dokað fjórðungi
stundar lengur pá hefði jeg komizt
hinn mesta lífsháska, pví eigi var ann
að synna en að skipið við hverja vind-
stroku mundi brotna í spÓD, og eDginn
vinnandi vegur var að ná til lands.
Veðrinu slotaði ekki fyrri en kl. 1 um
DÓttina, svo vjer gátum ekki lagt á
stað. Morguninn eptir lagði jeg loks
á stað með Jóni skólameistara og ráðs-
manninum og kom heim á staðinn kl.
11. Kirkjupresturinn og bróðir bisk-
upsins sáluga*, sem er kominn yfir
áttrætt, tóku á móti mjer í kirkjudyr-
unum. Biskupsekkjan, sem lá sjúk
og var sfgrátandi meðan jeg átti tal
við hana, hafði sett fram miðdegisverð
handa mjer. Dað getur vel verið,
að íslendingum hefði pólt pað herra-
manns matur, en fáuin Dönum mundi
hafa fallið hann vel í geð. Fyrst var
borið fram te, en bollarnir voru svo
útlöðraðir, að ómögu’- íit var að taka
I.
......Að kvöldi hins 17. ágústmán-
aðiir 1741 komum vjer auga á LaDga-
nes. Dað er bæði klettótt og kald-
ranalegt. Daginn eptir um- hádegis
á peiin. Dví næst vrr borið frarn eit
glas af vfni, er komið hafði til ísiands
fyrir 3 árurn, og var súrt eins og edik
Dví næst var maturinn fram reiddur
og átti fyrsti rjetturiun að vera ein
hvers konar injólkurmatur, en hann
var svo nauðaólystugur, að jeg varð
að neyða bonum ofan f mig. Fólkið
vildi hella víni út á, en pað var mjer
með öllu ómögulegt. Næsti rjettur
inn var ketsúpa, og var ekki nóg með
að hún væri fjarskalrga feit, heUlur
var hún einnig full af hárum. Lok
var borinn inn á fati heill köstur af
hörðum fiski, og súrt smjer á milli
laga. Jeg hef getið um petta I pví
skyni að gefa ofurlitla hugmynd um,
hvernig höfðingjarnir á íslandi taka á
móti gestum. Stofur pær, sem jpg
hroka
leggi ráð upp á móti peim.
Tíminn verður að s^na, hvort petta
ekki verður öllum vorum fyrirætlun-
um að ásteytingarsteini. Jeg vildi
Óska pess, að guð af sinni náð komi í
veg fyrir petta og gefi mjer skyn til
að fara að öllu rjett, svo jeg megi
vinna bylli pjóðarinnar og stuðla til
pess, að Kirkjuráðið megi ná hinum
lofsverða tilgangi sfnum. Hve inni-
lega óska jeg pess ekki, að byrði
Alltaf Fremst
peirri, er nú hvílir á hjarta mínu í
pessu efni, megi vera afljett á næsta
ári, pegar jeg á að standa reiknings
sksp minnar ráðsmennsku fyrir kirkju-
ráðinu.—Jeg hef fengið brjef frá
Halldóii Brnynjólfssyni*, og býðst
hann til að vera mjer hjálplegur í
öllum greinum. Björn prófastur
Magnússouf hreppti óveður mikið og
ferðavolk á leiðinni hingað.
Ilóluin, 2. sept. 1741.
*j Halldór Brynjólfsson var um þessai
mundir prestur að Staðarstað, en varð
síðar biskup á Hólum.
t) Björn Magnússon var prófkstur í
Húnavatns prófastsdœmi.
Lurtgnaveiki og seefnleysi loeknast.
Geo. Webster í Forest, skrifar:—,,Jeg
fjáðist í mörg ár af t uigaveiklun og svefn-
leysi. Jeg reyndi næstum öll möguleg
meðöl að árangurslausu, Sem seinasta
tilraun var mjer ráðlagt South American
Nervine. Fyrsta flaskan gerði mjer gott
og 5 ttöskur iæknuðu mig. Það er ágætt
meðal og jeg á því líf mitt að þakka.1'
I. M. Cleghorn, M. D.,
bil sáurn vjer fs i fjarlægð. Vjer hef kosÍð mJer.til handa> eru svo lj«-
sigldum til kl. 3 í peirri von að finna lefíar> mjer er nær Rð halda
vök á ísnum, en sú von brást. ísinn að I>œr meS' betri fiQna jafnvel
lá umhverfis skipið alla vega eins | hJ4 hinum f&t®kasta bónda í Dan-
mörku.
á umnverns skipið aiia vega eins
langt og augað eygði, og var að sjá
sem meginland. Uiðum vjer pví að I Að pvf er snertir Jón skólameist-
hverfa aptur sömu leið. Detta gekk ara< er jeff hræddur um að spádóm-
svo í tvo sólarhrÍDga. Hinn 21. sáum ar nifnir ætli að rætast, pótt jeg vildi
vjer Langanes á að gizka í tveggjn jðska að svo væri eigi. í fyrsta lagi
mílna fjarlægð, en par eð oss ljek Jjek mjer grunur á, að hann mundi,
grnnur á, að einnig lægi ís við strönd ef iofar nijer einhvern tíma að
ina, hurfum vjer um kveldið aptur I komast heiin aptur, verða hinn bitrasti
frá lrndi ng lögðum í haf. Dannig fjandmaður minn og ákærandi, og í
sigldum vjer milii vonar og ótta ogjb^ru iaK'» a^ mjer dags daglega verði
væntum á hverri stundinm að standa | akapraun að honum, með pví skap-
fastir f ísnum. Á»la morguns hinn ferli okkar er eins ólíkt eins og dagur
22. voru bæði kaupmaðurinn og skip-|°fí n<5tt. Aðal-lífsregla hans er f pví
herrann óttaslegnir mjög, pvf aptur inDÍfaliri, að beita harðindum og of
gaf að Ifta ís fyrir stafni. Allir skip- stopa við alpýðu. Hann hvetur mig
verjar voru daprir og niðurlútir, svo U'f koma fram í einum svip með
sem vænta mætti að skipið pá pegar|aiiar mfnar skipanir—sem honum eigi
mundi rekast á og sökkva til grunns, síður en öðrum er með öllu ókunnugt
og átti jeg f mestu vandræðum með|um—og keyra pær fram með barðii
að telja hug f pá. Skipverjar tóku | hcndi. Ilann taunglast á pví dag-
loks að bera ráð sfn saman og urðu ieíía» afi jeí? megi til að ganga fram
ásáttir um að leita lands, og að kveldi j imperiose agendo (vægðarlaust). 1 ari
komum vjer enn að Langanesi. Vjer|8VO a^ jeK SriP' fram f fyrir honum
Ijetuiu veifu blakta á siglu, ef ske 8etj> fionnm fyrir sjóuir, að petta
mætti, að einhver hræða kynni að ná | me6 engu móti geti snmiýmst kristi-
á skip út frá landi og gera oss kunn- iegnm kærleika, pá getur hann ekki
ugt, um hvort ís bannaði lendingu | betur stýrt geði sínu en svo, að hann
En enginn sást. Tvær eða prjár j hleypur burt í fússi. Guð styrki mig
hollenzkar duggur lágu undir landi, * umgengni minni við hann, pví jeg
en hröðuðu sjer á burt jafnskjótt og ji,er p'lngar áhyggjur í pvf efni. Hvað
pær komu anga á oss. Hinn 23. eina» sem menn gera» jafnvel hið allra
hrepfitum vjer góðan byr og bjart saklausasta, leggur hann út á versta
veður og jók pað oss svo mikillarj veg» °g talar um allt og alla rjett eins
og átturida boðorðið væri ekki til í
kverinu hans. Dað er varla hægt að
lýsa hatri pví, sem fólkið hjerna í ná.
grenninu ber til hans, og svo er helzt
að heyra á orðum fátæklinga, að peim
LÆKNIR, og YFIRSETUMAÐUR, Et-
Úts,'rifaður af Manitoba læknaskólanum
L. C. P, og 8. Manítoba.
Sknfstofa yflr búð T. Smitli & Co.
EEIZABETII ST.
BALDUR, - - MAN.
P. S. Islenzkur túlkur við hendina bve
nær sem þörf gerist.

&
* NOKKUR
*
%0RD
| BRAUD.
$
UM
*
*
*
*
&
*
*
*
#
&
&
&
*
*
Líkar ykkur gott brauð og
smjör? Ef )ijer hafið smjör-
ið og viljið fá ykkur veru-
lega gott brauð — betra
brauð en þjer fáið vanalega
hjá búðarmönnum eða
bökurum—þá ættuð þjerað
ná í einhvern þeirra manna
er keira út brauð vort, eða
skilja eptir strætisnafn og
núme- ykkar að 370 eða
5 79 M ain Street,
*
%
X
hugrekki, að vjer rjeðum að stefna
beina leið í höfn. Nú var heldur eigi
lengur neinn fs að sjá, og tókum vjer
loks Uofsós að kveldi hins 24. eptir
tveggja mánaða útivist.—Fyrir fæði
galt eg undirkaupmanni 33 d. 4 sk.
Uinn 25. Ijet jeg taka til dðt
mitt í peirri von, að mjer innan
jskammg mundi auðnast að komast á
leiki grunur á, að hann af öfund og
*) Biskup sá, sem um er að ræða, var
Steinn Jónsson. Hann var biskup á Hól.
um 1711—1739.
| W. J. Boyd.
*
%
%
%
%%

Bezta „Ice Cream“
Pastry í bænum. Komið
og reynið.
*
$
*
*
*
*
*
*

Fyr en kólnar
til muna, er betra að vera búinn að fá góð
ann hilunarofn í húsið. Við hofum ein-
mitt J>á, sem ykkur vantar. Einnig höfum
við matreiðslu-stór fyrir lágt verð.
Við setjum ,,Furnaces“ i hús af hvaða
stærð sem er, höfum allt, sem til bygginga
}>arf af járnvöru, og bæði viðar- og járn
I umpur með lægsta verði.
Við óskum eptir verzlan lesenda L/»g-
bergs, og skulum gera eins vel við }>á eins
og okkur er framast unnt.
Buck$: Adams.
EDINBURG, N. DAK.
HOUCH & CAWP8ELL
Málafærslumenn o. s. frv.
Skrifstofur: Mclntyre Block, Main St
WlNlíIPJiG, MAN.
Dess vegna er pað að ætíð er ös f pessari stóru búð okkar. Við hf
um prísa okkar pannig að peir draga fólksstrauminn allt af til okk
njer e™ nokkur Juni-Kjorkaup:
í'IU karlmanna alfatuaður fynr #7.00.
* 8 . “ “ $5.00.
Drengjaföt moð stuttbuxum fyrir 75c. og upp.
Cottou worsted karlmanuabuxur frá 75c. og uppf $5.00.
Buxur, sein búnar eru að liggja nokkuð f búðinni á $1 og uppí $4.<
Kveun-regnkápur, $3.00 virði fyrir $1.39.
10 centa kvenusokkar á 5c. — Góðir karhnannasokkar á 5c. t>ari
Við gefum beztu kaup á skófatnaði, sem nokkursstaðar fæst í N. Da
öo stykki af sjerstaklega góðri p/ottasápn fyrir $1.00.
°U matvara er seid með St. Paul og Minueapolis verði að eius ílut
mgsgjaldi bætt við.
Komið og sjáið okkur Jáður^en pið eiðið peningum ykkar an
Si rss tíi o & r.
L. R. KELLY.
MILTON,
N. DAKOTt5
^mmmmmttmmmmmmmmmmmmmmmmmmK
T
hompson & Win , §
Leiðandi verzlunarmennirnir í ^
CRYSTAL, - N. DAKOTA. ^
llaf.t sett húlstu matvörutegrindir ofan í verð
það cr sýnt er ltjer á eptir, eg þjer getið fengið
það allt saman eða ltvað mikið, scm þjer vilijð
af hverri tegund iit ;if fyrir sig.
Deir óska eptir verzhm ykkar og meta hana
mikils og reyna því ætíð að hjálpa ykkur þegar
þjer hafið ekki peninga. Engir geta selt nokk-
urn lilut ódýar en þeir, því þeir keyptu allar
sínar Vörur áður en þær stigu upp í verði. Þeg-
ar það er uppgengið, sem við höfum núna er
hætt við að’ vörurnar verði dýrari, og er því
best að kaupa sem fyrst.
Allar vörur eru ineð eins lágu verði og
mögulegt er.
X. Þ selja :— í
20 }id. af söltum poiskfiski á.$1 00
^ 7 “ ágætt grænt kaffi.... 1 00 ^
y 7 “ ágætt brent kalli.... i Q0
14góðar rúsínur....... 1 00 ^
17 “ raspaður sykur............ 1 00 ^
15 „ molasykur........... j Q(j ^
14 “ góðar sveskjur...... 1 00 ^
30 “ besta haframjöl, marið. 1 00 ^
^ 40 stykki af góðri pvotta sápu. 1 00 ^55
5 pd. Sago.............. 25 ^
1 baukur I3aking Powder. 15
^ Þettíi eru i‘cg'’Lcg kjörkaup. Grípið tækifærið |
sem fyrst. Búðin er alveg full af nýjum, ágætum J
Tr. vörum <tf öllum tegundum. ^
| Thompson & Wing. f
5mm immmmmmmmmimmmé

COMFORT IN SEWING^g#^
Comcs from thc knowícdjc of posscss-
ln2 a machine wíiose rcpetatíon asstircs í.
thc ttser of loaj years oí hígh gradc «■)
servícc. The ~ h
Latesí IipiCii WM
wiffií'.s Beaottftilfy Ffgured Woodv/ovk.. ^
DuraMe Constructíon, ý
I'íne Mecíianícal Adjostment,
' coupled wítíi the Fír.cst Set cf Steel Atíachmcnts, makcs ft thc *
• MOST DESIRABLE MACHINE IN TFIE MARKET.
Dealers wanted wliere we are not represented.
Address, WHITF. SEWING MACHINE CO.,
......Cleveland, Ohio. X
Til sölu hjá
Eils Thorwaldson,
Mountain, N. D,