Lögberg - 09.12.1897, Blaðsíða 4

4
LAOBTTRO. FTMMTnnA.OTNN 9. DESEMBER 1897.
LÖGBERG.
GefiC út a8 148 PrincessSt., Winnjpeg, Man
af The Lögberg Print’g & Publising Co’y
(Incorporated Mny 27,1890).
Ritstjóri (Editor): SlGTR. JÓNASSON.
Business Manager: B. T. Bjornson.
% nalývinira t* í Smá-anirlísinírar í eitt akipti 25
yrir 30 ordeda 1 þml. dálkslengdar, 75 cta uro inán-
dinn. \ ‘íta-rri auglýsinguin, eda auglýsinguroum
lengri tíma, afsláttur eptir aamningi
íIismkíh-hU i |»t i kaupenda verdur d tilkynna
skrlflega og geta uro fyrverand’ búatad jafnframt
l’tKnáskni't til HfgreidsluatofnblftdainB er
>1,. i * * • I rmt i t •' I »- V* I 1 I *►
P. O. Box 585
WinnipeK. Mau
'tar áftkríp ttii ritBtjdrana er i
vdtiftr l»ftg ierr
P O Box 5 85,
Winnipeg, Maii
__ SHmkvæmt liindsininiin er nppe''(fn kHnpenda á
'Hdidpild.neniB banns> skuhllaus. ('eRBr haun see
rnpp.—Ef kBnpandl, sem er í skuld vid hladld flytu
.latferlom, án fies. ad tilkynna heimilaskiptin, þá er
:>ad fyrir dómstólunum álitin sýnileg sdnnum fyrr
>rettvísum tilgangi.
— FIMMTUUAGItiN 9 . DE8. 1897
Bo rgarstj ó ra-k osnin gin.
Vjer höffum gert r&ð fyrir að
rita um bæj iraijórnar-kosDÍngarnar
hier í Winuipeg í síðasta blaði, en
drógum pað paDgað til nú sökum
pess, að p& var ekki koraið svar frá
borgarstjóra-efnurium upp á vissar
spurnÍDgar, sem fyrir pá voru lagðar
viðvlkjandi hvaða stefnu peir ætluðu
að framfylgja í liinum mest vaiðandi
málum bæjarins, og svo var ekki búið
a’l halda almenna fundi, til að ræða
p -ssi mál, sem slðan hafa verið
haldnir.
í>að var bæjarmála-nefndin í
Trades and Labor Council, hjer í
bænum, sem lsgði spurningarnar fyrir
borgarstjóraefnin, og liljóða pær sem
fylgir:
„VATNSLEIÐSLAN.
1. Eruð pjer hlyuntur pvf, að
bærinn kaupi nokkurn part af vatns-
leiðslu-útbúnaði Wmnipeg vatns-
leiðslu fjelagsins? Ef svo er, pá til
greinið hvaða hluta pess pjer álítið
88'kilegt að kaupa.
2. Eruð pjer hlynntur peirri til
lögu, sem fram hefur komið um að
vatnsleiðsluverk bæjarins verði byygt
undir umsjón nefndar, er bæjarstjóm-
in tilnefni menn f, en sem jfirrjettar
(Q'ieeti’s Bei>chj dómararmr útnefni?
3. Eruð pjer hlynntur pvf, að
öl byggi' gavinna f sambandi' við
vatnvleiðslu bæjarins ' erði unníri með
dajfl'uriavi nu sem borj/að sje fy ir
sama kaup og vt rkamanna--aml a dið
hefu ákveðið að boiyað sjn alinennt,
á p" n tím • ser verkið er unmð?
4. H'-ert er á it yðar um pað,
hvað sje hin bezta uppspretta til að
fá vatn handa bænum úr?
5. Hvaða fyrirkomulag álftið pjer
bezt tii að fá inn hina nauðsynlegu
peniní/a, til að koma upp og viðhtlda
vatnsleið slu-útbúnaði bæjarins?
ÝSIISLEGT.
1. Eruð pjer hlynntur pvf, að
borga b æjarráðsrnönnum ákveðin laun
fyrir starfa peirra?
2 Ernð pjer hlynntur pvf, að hætt
sje við (rað fyrirkomulag að láta gera
allt verk bæjarins eptir samningi
(contrsct)?
3 Viljið pjer styðja pað, að
heiinafengið efni sje undantekningar-
iau-*t ' otað við allt, sem bærinn læt-
ur Jjrera ?
4 Emð pjer pvf hlynntur, að á
tneðan hið núverandi saninings fyrir-
komulaír er notað, pi sje sett grein f
alla samninga um verk, sem unnið er
fyrir bæinn, p«ss efnis, að kaupið sem
sá, er tekur að sjer að vinna verkið,
borgar, sje hið sama og verkamanna-
sambandið ákveður að borga skuli al-
mennt við samskyns vinnu?
5. Eruð pjer hlynntur pvf, að
bærinn sjálfur eigi, nái undir sig og
bafi umráð yfir sfnum eigin rjettind-
um (fiancbises), annaðhvort með pví
að kaupa pau (af peim sem pau pegar
hafa verið veitt), eða með pví, að
gera pað sem gera parf til að nota pau?
0. Eruð pjer hlynntur pvf, að
gengið sje stranglega eptir, að grein
sje í öllum samningum um verk fyrir
bæinn sem ákveði, að sanngjarnt
kaup sje borgað?
7. Eruð pjer hlynntur pvf, að allt
efni, sem bærinn parf að nota og sem
lagt er til eptir samningi, hafi á sjer
merki verkamanna sambandsins?‘‘
Svar bæjarstjóraefDÍs A. J. And-
rews upp á ofariprentaðar spumingar
hljóðar sem fylgir:
“yatnsleiðslan.
1— Jeg er pví hiynntur, að bær-
inu kaupi pá parta af vatnsleiðslu-
færum vatns leiðslufjelagsins, sem
eptir bæfilega rannsókn kunna að
reynast fullnægjandi til notkunar f
8air>baDdi við vatnsleiðslu-útbúnað
bæjarins.
2— Með pví skilyrði að nefndin
(sem sjer um vatnsleiðsluna)sje undir
yfirráðum bæjarstjórnarinnar hef jeg
ekki mikið á móti, að hún sje sett, en
jeg er persónulega hlynnt ir hinu
brezka fyrirkomnlajri, að láta bæjar-
Stjóruina, sem fólkið kýs, hafa um-
sjón á öllu starfi bæjxrins, og ef
nauðsyulegt er auka tölu bæjari&ðs-
manna í p\f skyni, á pann hátt að
bætr. sje nyjum meðlimum f pað.
8—J g er pvf hlynntur, að dag-
lauuavinriH sje notuð virt verk fyrir
bæinn og sanngjarnt kaup borgart
fyrir vinnuna, pvf jeg álít að með
pe-su mót fii bærinn rneira verk
unnið fyrir lægri npphœð.
4—Brunnar, sem gerðir eru á
pann hátt að borað sje eptir vatninu
(artesian wells).
5—I>að fyrirkomulag sem bæjar-
stjórnin hefur stungið upp á. Vatns
mælingar-fyrirkomulagið og skatt
eptir fetatölu á lóðum, sem nota á til
að hy^sja ft-
ÝSIISLEGT.
1— Jeg er pví ekki hlynntur, að
bæjarráðsrnönnum sjeu borguð laun,
en jeg mundi ekki berjast á móti pvf,
art lág laun yrðu borguð góðum
mönnum, sem annars inættu ekki
missa pann tíma, sem gengi í að sinna
Störfum bæjarins, til pess að geta
fengíð pá td að starfa fyrir bæinn.
2— Jeg er h'ynntur og hef ætíð
mælt eindregið með daglaunavinnu.
En samt ætti bæjarr&ðið að hafa ó
bundnar hendur að kippa í lag pví,
sem aflaga kynni að fara í pví fyrir-
komulagi f framtíðinni.
3 —Já, hvar sem hægt er að nota
pað.
4— Jeghefað undanförnu mælt
eindregið með, að pað væri grein í
samnÍDgum um verk fyrir bæinn sem
ákveði, hv.ið skuli vera lægsta kaup
sem daglaunamönnum sje goldið, og
jeg mun reyna að koma pví til leiðar
að pessari grein sje framfylgt, á pann
hátt aðbærinn sjálfur borgi dagUuna-
mönnum, sein vinnahji peim er samn-
ing hafa gert um verk fyrir bæinn—
og að pað, sem bærinn pannig borg-
ar, ásamt bókfærslu og öðrum paraf
leiðandi kostnaði, sje fært peim, sem
samninginn hefur, til reiknings.
5— Já, jeg hef ætíð barist á móti,
að bærinn láti af bendi við aðra nokk-
uð af rjettindum sfnum.
6— Já.
7— Já, pegar pað er jafnt að
gæðum og verðið hið sama“.
Svör Mr. Hutching8 eru í sömu
áttina og svör Mr. Andrews, en flest
styttri og ógreinilegri. Hins vegar
er nú ekki ástæða til að eyða neinum
orðum um stefnu hans sem bæjar-
stjóraefnis, pvf í gær fluttu blöðm
hjer pá fregn, að hann sje hættur við
að reyna að ná kosningu. I>að var
sem sje haldinn fundur á City Hall í
fyrrakveld, og pó sá fundur væri sjer-
staklega fyrir kjósendur í 5. kjör-
deild bæjarins, pá voru borgarstjóra-
efnÍD par, og á peim fundi tysti Mr.
Hutchings yfir pví, að eptir að bafa
hugsað málið vandlega pá hefði hann
komist að peirri niðurstöðu, að hann
yrði að legtjja of mdcið l sölurnar til
pess að ná kosningu og vera bæjar-
8tjóri, og sagðist pess vegna,.með
leyfi stuði ingsmanna sinna, draga sig
út úr bardaganum.
Síðan bólar ekki á að neinn
bjóði sig fram sem borgarstjóraefni á
móti Mr. Andrews, svo líklegast er að
h<nn verði kosinn mótmælalaust við
tilnefninguna næsta priðjudag (14
p. m ) En hver sem bjeðan af kann
að bjóða sig fram á móti Mr. Ai d
rews á vísan ósigur, pví Mr. Andrews
hefur fylgi alls porra kjósend-
anna. Svo framarlega sera vjer vit-
um, ætluðu nærri allir ísiendingar að
greiða atkvæði með Mr. Andrews, og
bver sem k«nn að bjóða sig fram
gegn bonum bjer eptir, p& vonnm
vjer að íslendingar styðji Vlr. And-
rews og greiði atkvæði með bonum.
Fyrst svona fór ætlum vjer ekki
að fara lengra út í bæjarstjórnar-kosn
ingarnar í petta sinn, heldur láta pað
bíða næsta blaðs.
Apturhalds-máb ögnin „stór og
smá“ eru ákaflega hreykin útaf sigri
apturhaldsflokksins f Turtle Mountain-
kjördæmi og segja, að pað sje fyrir
boði pess að flokkur peirra vinni sig-
ur við næstu almennar kosningar hjer
f fylkinu. Blaðið „Nor’-Wester“
hafði nýlega mynd af stórri skelpöddu
(Turtle), og stendur Mr. Hugh J.
Macdonald á baki bennar sem öku-
maður og er að keyra hana (lfklega til
valdastólsins hjer í Winnipeg).
Frjálslyndu blöðin hafa hent allmikið
gaman að mynd pessari og gleðilátum
apturhalds-málgagnanna út af (.essari
skelpöddu-sigurför. Eins og allir
vita, er skelpaddan einhver seinfær-
asta skepnan undir sólunni, og pykir
pví líklegt, að Hugh J. Macdonald
verði orðinD býsna gamall—ef til vill
dáinn úr elli—áður en hann kemst að
stjórnarsessinum á skelpöddu sinni.
Spádómar apturhalds-málgagnanna 1
pólitískum efnum hafa ekki reynst
svo áreiðanlegir að undanförnu, að
menn leggi mikinn trúnað á pá
nú. Sumir eru hræddir um, að fyrst
apturhaldsmenn gera svona mikinn
hávaða útaf engu, að peir myndu
ganga af göflunutn ef peir ynnu veru-
legan sigur.
Einn kaupandi Lögbergs hefur
kvartað um, hvað miklar auglýsingar
sjeu nú í blaðinu. Vjer könnumst
náttúrlega við, að pað er miklu meira
af auglýsÍDgum í pvf nú en aðra tíma
árs, en pað er ekki meira að jafnaði
en verið hefur undanfarin ár, tvo sfð-
ustu mánuði peirra. Kaupendur vor-
ir verða að gæta pess, að íslenzk blöð
standa ver að vfgi en öll önnur blöð
vegna knupendafæðarinnar (sem or-
sakast af pví hve fámenn pjóðin er),
og pess vegna eru útgefendurnir
nauðbeygðir til að taka allar vel borg-
aðar auglýsingar, sem bjóðast. Oss
dettur ekki í hug að segja, að Lög-
berg sje eins ódýrt blað og sum blöð,
sem gefin eru út á enskri tungu, enda
kostar miklu meira að gefa út fslenzkt
blað af sömu stærð og með jöfnu les-
máli en blöðá ensku. En hitt porum
vjer að fullyrða, að Lögberg hefur
verið og er )»ng ódýrasta blaðið eptir
stærð, lesmáli og tilkostnaði, sem
nokkurn tíma hefur verið gefið út &
fslenzku, og hefur pó að auk kostað
allmiklu í ,,premiur“ á hverju ári.
Og hvað auglýsingarnar að Öðru leyti
snertir, pá vita allir kaupendur vorir
að pað er að eins 2 sfðustu mánuði af
hverju ári, sem pær eru tiltölulega
miklar. Hina aðra mánuði eru frá |
til 2 partar af blaðinu lesmál, nefni-
laga frá 25 til 30 átján-pumluDga
dálkar. Vjer tökum allar aðfinningar
og umkvartanir kaupenda blaðsÍDS vel
UPP> °S reynum að taka pær til greina,
en svo vonum vjer og óskum að peir
athugi og setji sig inn í alla pá erfið-
leika, sem ísleuzkir blaða-útgefendur
hafa við að stríða. Geri peir pað ef-
umst vjer ekki um að peir sjái, að út-
gefendur Lögbergs skipta f öllu eins
vel við kaupendur blaðsins og frekast
er unnt.
Eins ng undanfarna vetur geta
menn feDgið ókeypis kennslu í með-
ferð á mjólk og smjörgerð á skóla
Manitoba stjórnarinnar hjer I Winni-
peg. Kennsla pessi er fyrir bænda-
syni og bændadætur, sem heima eiga
í fylkinu, Og á einungis við mjólkur-
búskap & heimilinu. Hún byrjar 3.
jan. 1898 og endar 29. janúar. Svo
verður og kennsla 1 smjörgerð og
ostagerð á skólanum fyrir pá, sem
vilja læra að búa til sn.jör og ost 1
stórum stfl, og nær sú kennsla yfir 8
vikur í febrúar og marz. Dá eru að
eins teknir á skólann peir (hvort held-
ur karl eða kona 16 ára að aldri), sem
hafa unnið að minnsta kosti eitt sum-
ar á smjör- eða ostagerðar-húsum.
I>eir borga inntökugjald er nemur $2
fyrir hvern, en að öðru leyti er kennsl-
an alveg ókeypis allan tfmann—8
vikur. I>eir, sem standast prófin, f&
sklrteini fyrir pvf, að peir sjeu búnir
að fá nægilega pekkingu til að standa
fyrir smjör- og ostagerð.—Skólinn er
á Thistle stiæti (fyrir austan Main
stræti). Þeir, sem vilja komast &
skólann, verða að sækja um pað &
eyðublöðum, er peir geta fengið með
pvf að skrifa: „The Department of
Agriculture (Dairy Branch) Winni-
peg“, sem gefur allar upplýsingar er
menn æskja eptir.—Auk hÍDnar prakt-
isku kennslu veiða haldnir fyrirlestr-
ar um: „Starfs-umsjón“, „samsetn-
ing mjólkui“, „prófun mjólkui',
„undirbúning mjólkur undir osta-
gerð“, „að skilja rjóma frá mjólk11,
,,smjörgerð“, „smjörgerðar og osl:;-
gerðavjelar“, „meðferð & gufuköll-
um og gufuvjelurn“.
Ur bœnum
og grenndinnl.
Munið eptir að peir, sem borga
blaðið fyrirfram, fá bók f kaupbætir.
Deir f Minneota og nýlendunm.i
par I grend, sem skulda oss fyrir blað-
290
alla hrausta menn, ög sém, bamingjunni sje lof, á
Sjer stað með flesta hrausta menn.
Hann sigraði lika í bardaganutn, pvf áður en
tunglið var reglulega koraið upp, stöðvaði bann
hestaria utan við porpið Osterno, til pess að verða
við hinni marg ítrekuðu bæn ökumannsins, að lofa
honum að taka aptur við verki slnu.
,,I>að sæmir ekki“, hafði ökumaðurinn sagt, í
hvert skipti sem sleðinn stanzarti til að skipta um
hesta, „að mikill prinz keyri svona sleða“.
„I>að er ekki hægt að gera við pví“, svaraði
I’aul blátt áfram.
Svo fór Paul inn f sleðann, dró upp gluggann
og ljet ekki sjá sig á meðan sleðinn fór í gegnum
hans eigið porp, par sem líf allra var komið undir
góðgerðasemi hans og hjálp.
I>au voru öll pögul f sleðanum, pví konurnar
voru preyttar og peim kalt.
„Við komum nú bráðum heim“, sagði Paul hug-
hreystaiidi. En hann hleypti ekki glugganum niður
til að líta út, eins og margur maður mundi hafa
óskað að gera, pegar hann var að nálgast fæðingar-
stað siun.
Magga hallaði sjer aptur á bak í sæti sfnu, vafin
loðskinnum. Hún var að hugsa um viðburði dags-
ins, sjerflagi vissan fimleik, handlægni og lipurð að
fara með örmagua mann, sem hún hafði veitt eptir-
tekt langt úti á snjópöktu sljettunni fyrir nokkrum
klukkutímum síðan. Paul var ailt annar cuaður,
305
standu áður, pá varð hún svo forviða, að hún rak upp
dálítið hljóð, en sagði ekki neitt. Etta horfði út um
glngg&nn og pagði. Útsýnið var mjög einkenni-
legt—tröllslegt, ósnoturt, forneskjulegt, eins og sum-
ir partar veraldarinnar enn eru. Kastalinn var
hýKK®ur ft blá brúninn' á lóðrjettum hamri, og var
óvinnanlegur peim megin frá. Hvað eina, sem datt
út um morgunverðar borðstofu-gluggann, hlaut að
falla, án pess að koma nokkursstaðar við, full 200 fet
niður f hið beljandi Oster-fljót, sem rann par neðan
undir. Hamarinn var svartur, og pað stafaði á hann
eins og hina efstu tinda á Alpa fjöllunum, par sem
snjór og fs hafa fægt hina beru kletta. Hinumegin
við ána lá hin takmarkalausa sljetta—pakin drifhvlt-
um snjó eins langt og augað eygði.
Etta stóð parna við gluggann og horfði yfir
hvítu sljettuna, par sem hún og grár himininn mætt-
ust út við sjóndeildarhringinn. Hin fyrstu orð, sem
hún talaði, lýstu lunderni hennar, eins og fyrstu og
síðustu orð vanalega gera hjá mönnum.
„Og pú átt landið eins langt og augað eygir?“
spurði hún.
„Já“, svaraði Paul blátt áfram.
SpurnÍDg Ettu vakti athygli Steinmetz. Hann
gekk að öðrum glugga, horfði nákvæmlega á sljett-
una, og sagði sfðan:
„Landeign hans nær fjórfalt' lengra en augað
eygir.“
Etta horfði aptur yfir sljettuna og mældi haua í
30Ó
hrúgu á gólfinu. Djónustumeyjarnar, sera vissu að
prinzinn og prinzessan voru bæði inni, biðu pegj-
andi í næsta herbergi, og hurðin á milli var lokuð.
„Jeg held pað væri bezt, að pú segðir mjcr
söguna núna“, sagði Etta.
„En pú ert of preytt til pess“, sagði maður
hennar. „Dú ættir að hvíla pig pangað til miðdsgs-
verðurinn er til“.
„Nei, jeg er ekki preytt“, sagði Etta.
Paul gekk yfir til Eitu, par sem hún sat við
eldinn, studdi öðrum olboganum á arinhilluna og
horfði niður á konu sfna—hann, sterkbyggður nnð
ur, sem hafði pegar gleymt keyrslu sinni í kuldanum
fyrir nokkrum stundum slðan.
„I>etta fólk“, sagði hann, „myndi deyja úr
hungri, kulda og veikindum, ef við hjálpuðum pvf.
ekki. Dað er algerlega ómögulegt fyrir pað, á pess-
um fáu mánuðum sem veðráttan leyfir pví að vinna
að jarðyrkju, að yrkja rneira af laadi en svo, að pað
gefi af sjer að eins uóg til að borga skatta pess. i>að
eru lagðir of pungir skattar á fólkið, en (iigiira
hugsar nm pað. t>að verður að viðhalda heiliðÍDu
og óendanlegum fjölda af em bættismönnum, en eDg-
inn hugsar um hvernig bændunum líður eða hvað af
peim verður. Sá dagur kemur, að peir hljótn. að
risa upp gegn kúgurum sfnum, en sá tfmi er ekki
kominn. í>etta er mál, sem allir rússneskir land-
eigendur verða að greiða fram úr, en enginn reynir
að greiða úr pví. Ef einhver reynir að bæta kjör