Lögberg - 22.09.1898, Blaðsíða 1

Löoberg er gefiS út hvern timmtudag
af The Lögberg Printing & Publish-
Jng Co., að iog’/í Elgin Ave., Winni-
pcg, Manitoba. — Kostar $2.0 um árið
(á íslandi 6 kr.). Borgist fyrirfram.—
Eeinstök númer 5 cent.

Lögberg ís publishcd 'evcry, IThursday
Thf LÖGBRRG PRINTING & PUBLISH
.1/^ _ * T09V2 Klgin Ave.t Winni*
peg, - ";oti"n pricc: *2.oo
per year, páyao._'P 'lcc- — Single
copies y cents.
11. Ar.
Wiunipeg, Man., íimmtudaginn 22. september 1898.
Nr. 37.
Royal
Crown
Soap.
Hreinsar bletti
llfjöi*tu ijettir.
Við höfuin rnikið uf fallegutn nýj-
um myndum, sem við gefum fyrir
Koyal Crown Soap umbúðir. Kom-
ið og sjáið þær, eða sendið eptirlista.
THE ROYAL SOAP CO.
WIKNIUKG.
TIL REYKJARA
GAMLA STÆRDIN
T&B
MYRTLE NAVY 3’s
ER ENN
B Ú I D T I L.
Alvarleg áskorun.
Oss kemur til hugar, þegar vjer
sj&um reykjarmökkinn, sem grúfir
yfir Winnipeg-bæ pessa dagana, hiö
ógurlega tjón, sem margir Manitoba-
menn biöu af sljettu- og skógareldum
tfðastliðið baust. E>& vildi svo heppi-
loga til, að mjög f&ir íslendingar urðu
fyrir tilfinnanlegum eignamissi; en nú
eru sljettueldarnir aptur á ferðinni
og búnir strax að gera tilfinnanlegan
skaða hjer 1 n&grenninu.
Vjer viljum pví ekki l&ta undir
höfuð leggjast að benda íslendingum
á bina miklu bættu, sem yfir peim og
eignum peirra vofir; f>ví pó eldurinn
sneiddi hj& peim I fyrra, or engin
sönnun fyrir, að svo fari í haust eða
framvegis. I /tnsum byggðarlögum
or hættan miklu meiri nú en í fyrra,
sj erstaklega meðfram Manitoba-vatni
og Shoal Lake, vegna þess, að landið
er nú miklu purrara en pað var í fyrra.
Vjer pekkjum einungis tvo vegi
til pess að menn geti verið óhultir
fyrir sljettueldum. Annar vegurinn
er að plægja duglega umhverfis stakk-
ana og byggingarnar prjár til fjórar
umferðir, og svo aðrar prjár til fjórar
umferðir tíu til tólf fetum fjær,
brenna pví næst allt gras af spild-
uuni & inilli plæginganna. Þeir, sem
liafa aðeinsfáaheystakka,geta stungið
upp jörðina með skóflu eða spaða ef
þeir eiga engan plóg. Hin aðferðin
or að brcnna umhverfis byggingarnar
og stakkana &n pess nokkuð sje plægt,
en slíkt verður að gerast með hinni
inestu gætni, og má ekki gera nema 1
logni; annars getur svo farið, að mað-
ur missi stjórn yfir eldinum og vinni
sj&lfum sjer og öðrum tjón.
íslendingar! liúið strax um
hveitið yðar, beyin yðar, jarðyrkju-
verkfærin yðar og byggÍDgarnar yðar,
*vo elduripn cyðileggi ekki margta
ára starf yðar, eins og svo margir
urðu að reyna í fyrra. L&tið skaðann
gera yður hyggna,pó pjer yrðuð ekki
sjálfir fyrir honum.
Og gætið þess einnig, að allir
peir, sem viljandi eða óviljandi verða
orsök í útbreiðslu sljettuelda, mæta
mjög pungri hegningu.
Frjettir.
CANADA.
Fyrir nokkru síðan voru fjórir
Indí&nar dæmdir til dauða I Dawson
City fyrir að myrða hvítan mann, sem
var í gullleit. Hefur nú dómur pessi
veríð sendur til Ottawa, en litlar líkur
eru til að honum verði breytt.
Fjöldinn af málum peim, sem
höfðuð voru í Ontario-fylkinu i pví
skyni að ónýta kosningar fylkisping-
manna, er sagt að falli niður með sam-
komulagi beggja flokkanna.
Fyrir nokkru varð uppvíst, að
112,000 befðu horfið af Montreal-
bankanum í Montreal. Voru menn
til pess kvaddir að yfirskoða bækur
bankans til frekari fullvissu, og hafa
peir nú lokið pví starfi. Sagt er, að
tvcir bankapjónar, sem böndin berast
helzt að, hafi verið teknir fastir.
Þinginu I Norðvesturlandinu var
slitið hinn 19. p. m. 1 næsta m&nuði
fara par fram almennar kosningar.
Mikill eldsbruni varð I Hochelaga,
I útjaðri Montreal-bæjar, hinn 17. p.
m. Eldurinn kom upp I byggingum
strætisvagna-fjelagsins og varð hanD
ekki slökktur fyr en sjö vagnaliús
voru brunnin, með 68 opnum strætis-
vögnum, 28 lokuðum strætisvugnum
og 5 rafmagns-hreifivjelum. Tjónið
er metið & 1*150,000.
Eins og ákveðið var mættu full-
trúar Bandarlkjamanna og Breta 6
fundi I Quebeo hinn 20. p. m., eptir
17 daga uppihald. Sú breyting hef-
ur orðið, að einn Bandarikja-fulltrú-
inn, senator Gray, hefur verið útnefnd-
ur til að mæta & Parísarfundinum, 1.
næsta m&naðar, og til að skipa sæti
hans á Quebec-fundinum verið skip-
aður senator Faulkner, frá West
Virginia. Mr. Faulkner er demókrat,
eins og Gray, og ágætismaður. Bú-
ist er við að fundi verði aptur frestað
um miðjan næsta mánuð og komi svo
aptur saman I Washington um pÍDg-
tlmann. Er búist við, að slfkt muni
verða til allmikils flytis og hægðar-
auka. Alltaf láta Bandaríkjamenn
m eira og meira I ljósi áhuga og ein-
dreginn vilja til pess, að gagnskipta
samningar komist & & milli t'anada
og Bandaríkjanna. Og blöð pau,
sem að undanförnu hafa leitast við að
spilla öllu sainkomulagi, virðast vera
farin að sjá, að slfkt sje ekki sem vin-
sælast; að minnsta kosti fara pau
gæ tilegar nú upp á síðkastið.
iTLÖND
Nú er haft fyrir satt, að Kína-
stjórn hafi sampykkt að fá lán hjá
Bretum til pess að byggja Niu
Chwang-járnbrautina. Sje pessi frjett
áreiðanleg, pá sýnir hún, hverja pýð-
ingu hafði að koma Li HuDg CbaDg
frá utanrfkismálunum.
Þirginu I Madrid var slitið hinn
14. p. m. Andstæðingar stjórnarinn-
ar voru hinir harðorðustu gagnvart
stjórninni I öllum sínum ræðum, og
hclzter búist við cinu cða íleirum
einvígum innan fárra daga. Þrátt
fyrir alla vonzkuna, kom pó stjórnin
öllum sfnum málum fram & pinginu,
og fjekk pað til að staðfesta allt, sem
hún hafði gengið inn á við Banda-
ríkjamenn til sátta. Fregn sú hefur
nú gosið upp á Spáni, að Bandaríkja-
stjórnin ætli sjer að krefja Spinverja
um #20,000,000 í skaða bætur handa
Bandaríkja-möanum, sem fyrir eigna-
tjóni hafa orðið á Cuba vegna upp-
reisnarinnar. Þykir Spánverjum frjett
pessi pví verri, sem peir eru nú loks-
ins farnir að pekkja Bandarfkja-menn
dálftið, og vita pvf, að verði krafan
gerð, pá sje verra en pýðingarlaust
að spyrna á móti broddunum.
Á sfðastiiðnum 8 mánuðum hefur
flutzt til Bretlands frá Car.ada: Smjör
fyrir £73,000; egg fyrir £“23,500;
fiskur fyrfr £148,000; hveiti fyrir
£98,000; hveitimjöl fyrir £176,000;
reyktar svínssfður £318,000; svíns-
læri £20,000; ostar £221,000; skepnur
£191,000; málmar £18,000; ull
£810,000.
Keisarinu í Kína kefur sampykkt,
að háskóli verði settur á fót í Pekin
og í sambandi við hann skólar f öðr-
um stórbæjum víðsvegar í hinum
ýmsu byggðarlögum og aptur í sam-
banki við pá skólar í smábæjunum.
Deir, sem útskrifast af skólunum f
smábæjunum, fá aðgang að stórbæja-
skólunum, og svo aptur paðan fá peir
ipngöngu á háskólann í Pekin. Bú-
ist er við að skólarnir verði sniðnir
eptir samkyns skólum f Japan. Önnur
fregn hefur borist frá Kína, setn bend-
ir á, að keisarinn sje að verða óvana-
lega frjálslyndur og hugur lians
stefni allt í einu talsvert í framfara
áttina. Sagt er, að liann hvetji blaða-
menn til að ræða ftarlega og hispurs-
laust um öll m&l. Hann hefur lýst
yfir pvf, að kínverska blaðið „Daily
Progress1' skyldi vera málgagn stjórn-
arinnar, og greinar, sem í blöðunum
standi, skuli hafa fullan rjett & sjer
pó pær falli ekki f sinn smekk. Hann
biður blaðamenn að merkja allar rit-
gerðir peirra um pýðÍDgarmikil mál
og senda sjer. Segist hann gera petta
til pess að kynnast betur bæði innan-
og utanlands málum, og skoðunum
manna á peim.
Hinn 11. p. m. var gerð tilraun
að myrða konunginn og krónprinzinn
á Kórea með eitri. Þeir veiktust
báðir mjög hættulega af eitrinu, en
búist við, að peir lifi. Maður úr kon-
ungs-hirðinni hefur meðgengið glæp
inn.
Sje svo, eins og ýmsir geta sjer
til, að Bandaríkjamenn ætli sjerCuba,
pá er óhætt að gera pví skóna, að
slíkt muni ekki komast orðalaust í
kring. Cubamenn segjast aldrei
verða ánægðir ef peir fái ekki að
stjórna sjer sjálfir. Blóði pvf, sem
peir hafi úthellt og streymt hafi í
lækjum um pvera og endilanga eyna,
hafi verið úthellt eynni til frelsis, en
ekki fyrir Bandaríkja-menn. Hafa
peir nú boðið Spánverjum, sem á
eynni búa, að sameinast sjer I pví að
andmæla og berjast á móti innlimun f
Bandarikin. Segjast peir heldur láta
lífið en sleppa kröfum sínum til lýð-
stjórnar. Maximo Gomez segist ekki
skilja í öðru en Spánverjar og Cuba-
menn verði einugir um pað, að reka
Bandaríkjamenn af höndum sjer, ef
til purfi að taka.
Tyrkir hafa ekki sjeð sjer aqnað
fært on verða við skipun stórvoldanna.
Hefur soldáninn skipað yfirherfor-
ingjanum & Krft að verða viðj öll-
um kröfuin brezka aðmíralsius, Gcrard
Henry Noels. Er pví búist við, að
Tyrkir gefi upp öll vfgin hjá Candia
og Bretar taki pau í bráðina. For
kólfar pianndrápanna hafa verið af-
hentir Bretum og fá peir vonandi sín
makleg málagjöld.
Vesuvfus, eldfjallið alkunna, bef-
ur stöðugt orðið óttalegra og ótta-
legra nó með bverjum deginum.Ógnar
drunur og umbrot heyrast f fjallinu
og stórfljót af hraunleðju streyma f
allar áttir. Brunnar hafa pornað f ná-
grenninu og aska fallið. Mest tjón
hefur orðið í Vedarino-dalnum, sem
nú er nær pví alpakinn hraunleðju
og öskn.
Stjórnin á Frakklandi kannast
ekki við að hafa sent neina hermenn
til Fashoda f Afríku. Er pvf talið
víst að Marehand yfirforingi, sem par
er með allmikla sveit manna, muni
engan mótpróa sýna, og Sir Herbert
Kitcbener muni bjóðast til að flytja
allt liðið niður til Cairo. Reyndar
hvetja blöðin á Rússlandi Frakka til
að halda Fashoda. Þau segja, að
Bretar, nú sem endrarnær, muni láta
undan sje peim veitt nógu alvarleg
mótspyrna. Hinir einu, sem nokkuit
vald hafi til að skipa Frökkum á burt,
sjeu Tyrkir. En Frakkar munu tæp-
lega fylgja ráðum Rússa í pessu efni.
Hinn 10. p. m. geysaði ógurlegt
stórviðri yfir hinar svonefndu „Wind-
ward“-eyjar, f Vestindfunum, og
stóð veðrið yfir fullan' sólarhring.
Fjarskalegt eignatjón varð vfðsvegar
um eyjarnar, og vfst er talið, að mörg
skip hafi farist í veðrinu.
Líkir eru Tyrkir sjálfum sjer.
Fyrir nokkrum dögum sfðan, bauð
sold&uinn tyrknoska hernum f Candia,
á Krft, að afhenda Bretum vopn sín,
og var pví boði auðvitað hlýtt. En
pegar betur er aðgætt kemur pað upp
úr kafinu, að vopn pau, sem afhent
voru, eru gömul vopn, sem fyrir löngu
hafa verið lögð niður. Þykir aðferð
pessi Tyrkjum lfk og fyrirlitleg eins
og peir.
Kostnaðurinn, sem lagst hefur á
Breta við að vinna Omdurman í Afr»
íku, er ein miíljón pund sterling.
Þykir kostnaður sá furðu lítill, pegar
á pað er litið, að upp f hann eiga nú
Bretar 550 mílur af járnbraut.
ltANDAKÍHIX.
Bæjarbúar f Buffalo, N.Y., hafa
sent bænarskrá til kaupmanna sam-
kundunnar par, hvar um pað er beðið,
að hlynnt verði að pví allt sem mögu-
legt er, að fundurinn í Quebec komi
sjer saman um gagnskiptasamninga,
og helzt að Canada og Bandarfkin
skiptist á sem flestum vörutegundum
tollfríum.
Um 2,000 Bandarikja-hermenn á
eynni Porto Rico eru sagðir veikir og
veikindin yfirleitt ekki f rjenun. Allt
upphugsanlegt er gart til pess bæði
að hjúkra hinum sjúku og afstýra út-
breiðslu sýkinnar, t. d. hafa gólf úr
borðum verið lögð f öll tjöld her-
mannanna. Líkar fregnir berast frá
Santiago. Á annað púsund hermenn
sjúkir og engin breytingtil hins betra.
Skýrsla Shafters bershöfðingja
hefur uúlega birzt. Hann segir par
meðal annars, að undirbúningurinn
undir orustuna við Santiago de Cuba,
hafi ekki verið eins góður og hanu
hefði viljað. Aðalástæðan hafi verið
sú, að vegna hins óheilnæma lopts-
lags; vegna pess, að allar vistir hafi
orðið að flytjast eptir illri og mjórri
akbraut, sem búast hefði m&tt við að |
yrði ófær á hverri stundu cf mikil <
Rumteppi
Nýkomið inn mikið upp-
lag af rúmteppum af ýms
um tegunclum.
Hvit teppi, kögurlaus, (full-
komin stærð) 75c., 85c. og
$100. Með kögri$l, 1.15,
1.25,1.35,145,1.05. „Sa-
tin finish“ $1.65, 2.25,
Mislit, ágæt á $1, 1.25. Sjer-
staklega skrautleg, með
ýmsum litum, á $2.75 upp
í $3.50.
Handklædi
með mjög góðu verði.
Komið og skoðið í glugg-
ana.
Carsley Co,
344- MAIN ST.
fi&~ Islendingur viunur í búdiuni.
Kol ii« Krcimi.
Lchigh—Anthracite kol
$8 50 tonnið.
Smiðju-kol
$0.00 tonnið.
.vmerican lin kol
$7.50 tonnið.
Souris kol
$4.50 tonnið.
D. E. Adams,
407 MáIN STR., WlNNIPEG.
rigning kæmi, hnfi verið Iffsspursinal
að flýta öllu. Svo hefði hann óttast,
að óveður kynni að koma og vista-
skipin neyðast til að ieggja til hafs;
enn fremur hafi hann frjett, að Pando
herforingi væri á leið pangað með
8,000 Spánverja. Með allt petta
fyrir augunum hafi hann álitið betra
og óumflýjanlegt að leggja strax til
orustu prátt fyrir ónógan viðbúnað.
í bænum Niles, Mich., var ný-
lega matars&mkoma f einni kirkjunri,
undir stjórn kvennfjelags safnaðarius.
Á samkomunni voru um eitt hundrað
marn.s. Litlu síðar veiktust yfir
fimmtfu af peim, sem á samkomunni
voru, og segja læknarnir að niðursoð-
ið kjöt, er par var & borðum, hafi ver-
ið eitrað. Óvfst er ennpá bvort ban-
vænn sjúkdómur hefur verið f skepn-
unni, sem kjötið er af, eða hvort pað
hefur eitrast pegar gert var ofan yfir
dósirnar.—Yfir tuttugu manns eru
mjög hættulega veikir og 4 eða 5 er
t&lið vfst að muoi deyja.
Voðalegt slys varð f bænuin
Toledo, Ohio, hinn 20. p. m. Stærð-
ar hveitihlaða (elevator) sprakk í lopt
upp, og fórust yfir 20 manns, som
sumir voru par við vinnu og sutnlr
aðkomandi. Eignatjónið er metið
um hálfa milljón doll.
Dr. O. BJÖRNSON,
618 ELGIN AVE-, WINNIPEG.
-Etlð lieima kl. 1 til 2.80 e. m. og kl. 7
til 8.30 e. m.
Tklkiók Uóo.