Lögberg - 22.09.1898, Blaðsíða 4

4
LÖGBKRG, FIMMTl DAGINN 22. SEPTEMBER 1898
LÖGBERG.
GcfiC út atS 309 '/z F.lgin Avc.,Winnipeg,Man
af Thí Lögberg Print’g & Publising Co’y
(Incorporated Mny 27,1890) ,
Ritstjóri (Editor); Sigtr. Jónasson.
Business Manager: B. T. Björnson.
A uslýiiinyHr: SmA-auglýsinear í eitt skipti2S
yrir 30 ord eda 1 þml. dálkslengciar, 75 cts um mán
dlnn. Á stœrri auglýsingum, eda auglí'singumum
lengritíma, afsláttur eptir samningi.
Bántada-nkipti kaupenda verður ad tilkynna
ekridega og geta um lyrverand* bústad jafnframt.
Utanáskripttíl afgreidslustofu bladsins er:
Tlie T.eibcrg Printintr dc Publiah. Co
P. O.BoxSSö Z
Winnipeg.Man.
«... 'Itanáskrln ttilritstjdranser:
Editor l.ágberg,
P -O. Box 68ð,
Winnipeg, Man.
__ Sarokvamt iandslOgum er uppsðgn kaupenda á
oladiógild, nema hannsje Bkaldlaus, þegar hann seg
rnpp.—Ef kaupandi, sem er í skuld vid bladid flytu
vlstferlum, án þess ad tilkynna helmllasklptin, þá er
þad fyrir dómstólunum álitin sýnileg sönnum fyrr
p rettvisnm tilgangi.
FIMMTUDAGINN, 22. SEPT'. 1898.
Vingölu-bannið.
Næsta fimmtudag vcrður grcitt
atkvæði um það í Canada, hvort al-
gcrt vínsölubann skuli verða inn-
leitt með lögum. Lögberg, eins og
fiest önnur blöð landsins, hefur al-
gerlega leitt mál þetta hjá sjer að
öðru en því, að það hefur veitt rit-
gerðum upptöku, hvort heldur þær
hafa verið með vínsölubanninu eða
á móti því. Með vínsölubanninu
hafa staðið 3 ritgerðir í blaðinu að
undanförnu og hin 4. birtist í þessu
blaði. A móti vínsölubanninu hafa
engar ritgerðir birzt fyr en í þessu
blaði.
Öll mál hafa fleiri en eina hlið,
og sje mönnum að eins sýnd ein
hlitin á hvaða máli sem er, þá fá
þeir ekki næga þekkingu á því til
þess að geta greitt atkvœði sitt
skynsamlega með því eða á móti
því. þess vegna álítum vjer rjett
af íslendingum í Canada, sem Lög-
bjrg lesa, að athuga vandlega það,
sem báðir málspartar hafa að segja
áður en þeir greiða atkvæði sin.
Á eitt finnst oss rjett að benda.
Su mir þeirra, sem ákafastir eru með
vín.sölubanninu, kalla alla þá, sem á
móti algerðu vínsölubanni mæla,
ýmist brennivínsmenn eða anti-
bindindismenn. Slíkt er ekki rjett.
Fjöldamargir bindindismenn eru á
móti algerðu vínsölubanni, því þeir
trúa ekki á að það leiði til algerðs
biudindis. þeir vildu mikið til þess
gefa, að alit víij, með öllu bölinu
aem því cr samfara, væri horfið burt
úr Canada og kæmi þangað aldrei
framar; en þeir hafa ekki trú á
því að vínið hverfi þó vínsölubann
kæmist á. þeir óttast, að bölið, sem
víninu fylgir, margfaldist við vín-
sölubannið, og þess vegna eru þeir
á móti því. þeir draga fram, máli
sínu til stuðnings, reynslu ríkja
þeirra, sem vínsölubann liafa haft á
undanförnum árum, og í sannleika
er hún síður en ekki glæsileg eða
epti r sók nar verð.
í þessu sainbandi skal þess get-
ið, að maður sá, sem ritað hefur
greinina „Bindindis-ofstæki“, sem
birtist hjer í blaðinu, er strangur
og einlægur bindindismaður, þó hann
trúi ekki á vínsölubanu með lögum.
Enn fremur má geta þess, að allar
tilvitnanir í greinlians eru nákvæm-
lega rjettar.
Eins og fjöldi inanna þeirra,
sem mæla með og starfa að vínsölu-
banninu, gera það i bezta tilgangi
og trúa því, að vínsölubann verði
til hinnar mestu blessunar í landinu,
þannig eru einnig margir vínsölu-
banninu andstæðir af því þeir trúa
því í einlægni hjarta síns, að af því
leiði illt en ekki gott; að eini rjetti
vegurinn til að útrýma vfni úr
landinu sje að innræta æskulýðnum
bindindi, svo þegar hann vex upp
verði landið byggt af bindindis-
mönnuin og bindindiskonum.
Til eru auðvitað menn í hópi
þeirra sem mótfallnir eru vínsölu-
banninu, er hafa allt annað fyrir
augunum en bent hefur verið á hjer
að ofan. Allir, eða tíestir, sem per-
sónulegan hag hafa af vínsölu, eru
vínsölubanni mótfallnir, því þeir
vita, að jafnvel þó vínsala haldi á-
fram, þá verður hún ekki í höndum
einstakra manna eptir að vínsölu-
bannið er orðið að lögum. En það
eru líka til menn, og það fleiri en
marga varir, í flokki vínsölubanns-
maDna, sem af allt öðruin og óæðri
hvötum en löngun til að útrýma
víni og víndrykkju berjast fyrir
vlnsölubanninu.
(iuebec-lundurinn.
Eins og getið var um nýlega I
Lögbergi var Quebec-fundinum frest-
að frá 3. til 20 þ. m., og mun pað
sjerstakleg hafa verið gert vegna
þess, að nokkrir Bandaríkja-fulltrú-
anna þurftu að taka p&tt ( kosning-
um, sem br&ðum fara fram. Eins og
geta mft nærri flykktust blaðaraenn
utan um fulltrúana, eptir að fundi
hafði verið frestað, til pess ef unnt
væri að fá vitneskju um, hvað gerst
hefði eða, hverjar líkur væru til sam-
komulags, on allir jafnt, Bandarikja-
uiouu, Bretar og Canada-menn voru
óf&anlegir til að gefa minnstu upplýs-
ingar. Eina svarið, sem fáanlegt var
var pað, að engar gjörðir fundarins
yrðu opinberaðar almenningi fyr en
fulltrúarnir hefðu lokið starfi sínu.
En, eins og gamli íslenzki máls-
hátturinn segir: „Þjóð veit ef prir
vita“, pannig hefur ýmislegt, sem á
fundinum hefurgerst, komist á vituDd
manna, prátt fyrir alla þagmælskuna.
Greinilega vita mann náttúrlega ekki
um niðurstöðu neinna mála, en sagt
er, að öll pau mál, sem áður hefur
verið skýrt frá í Lögbergi, að par
yrðu rædd, hafi verið útklj&ð, eða lfti
út fyrir að verða útkljáð pegar full-
trúarnir mæta aptur, nema Alaska
landamerkja málið og málið um fiski-
veiðar Bandaríkja-manna meðfram
austurströndum Canada. í pessum
málum b&ðum lítur út fyr'r, að sam-
komulag muni verða torvelt. Lögin
gegn innflutningi verkamanna frá
Canada eru Bandarlkja menn fúsir á
að upphefja, gegn pví, að Canada-
menn takmarki inDflutning útlendinga
framvegis á sama hátt og Bandaríkja-
menn.
* *
*
Ýms merkustu blöðin, bæði í
Canada og Bandaríkjunum, búast við,
að Quebec-fundurinn muni leiða til
hagkværnra og frjálslegra gagnskipta-
samninga á milli Canada og Banda-
ríkjanna, og telja pau pað happ mikið.
Bandarikja-menn eru betur og betur
að sjá, að hátollarnir hafa sína ókosti,
og að sanngjarnir viðskipta-samning-
ar hafa ýmislegt til síns ágætis; og
Canada menn eru nú farnir að þreifa
á, að öll tolllækkun er til góðs í land-
inu, ekki að eins fyrir pá, sem kaupa
purfa, heldur aukast. tekjur landsins
við pað.
Apturhalds- eða hátolla-flokkur-
inn hefur reynt að sannfæra pjóðina
um pá villukenningu, að h&tollarnir
væru nauðsynlegir til^pess að tekj-
urnar fengjust. Væru tollarnir lækk-
aðir mættu menn búast við, að á þ&
yrði lagður tekjuskattur. Lögberg
hefur ætíð haldið fram hinu gagn-
stæða,—ætíð haldið pví fram, að væru
tollarnir lækkaðir pá fengju menn
lífsnauðsynjar sínar fyrir lægra verð,
og auk pessyxu tekjur landsins vegna
vaxandi viðskipta. Reynslan er nú
fengin. Jnnflutningstollur hefur ver-
ið lækkaðurá ýmsu, sem hingað flytzt
frá Bandaríkjunum, og af öllum vör-
um, sem til Canada flytjast frá Bret-
landi, er tollurinn 25 prct. lægri. Og
hver áhrif hefur svo petta haft? Hafa
tolltekjur Dominion-stjórnarinnar
minnkað að sama skapii1 Eða, reyn-
ist pað satt og áreiðaniegt, eins og
vant er, sem Lögberg hefur haklið
fram?
f einu af allra merkustu blöðun-
um, sem út eru gefin í Canada, „The
Moutreal Daily Witness“, stendur
stutt ritstjórnargrein, pann 3. þ. m.,
sem svarar öllum spurningunum hjer
að ofaD. Greinin hljóðar svona:
„Að brezku verzlunar hlunnind-
in, eða nokkur önnur breyting & toll-
löggjöfinni, sem leiðir til tolllækk-
unar, getur ekki verið Montreal til
annars en góðs eins, er full Ijóst, og
þó eru til menn, sem ætið hafa efast
um slíkt, eða að minnsta kosti and-
mælt pví, eins og peir efuðu pað.
Innflutning8tollarnir, sem hjer hafa
verið greiddir á síðastliðnum ftgúst-
mánuði—fyrsta mánuðinum, sem
brezku verzlunarhlunnindin hafa verið
í giidi, feru eitt hundrað og prj&tíu
púsundum dollara meiri heldur en
þeir voru fyrir allan ágústmánuð árið
áður. I>etta ber með sjer, að miklu
meira hefur flutzt til landsins frá
Bretlandi, en að undanförnu, án pess,
að innkaup frá öðrum löndum hafi
minnkað til muna, þvf, eins og kunn-
ugt er, hafa tollarnir gagnvart peim
ekki verið hækkaðir, heldur pvert á
móti voru þeir dálítið lækkaðir með
Fieldings-löggjöfinni. Og umbætur
pær, sem pannig hafa gert oss i_n-
kaupin pægilegri, hafa alls ekkert
skaðað iðnaði landsins, við það kann-
ast allir. Það er rjett, sem blaðið,
Regina „Leader“, segir, að tolllækk-
unin, sem óttast var að mundi eyði-
leggja iðnaði landsins, hefur einungis
vakið verksmiðjueigendurna til nýrr-
ar framtakssemi, sjálfum peim og
Canadamönnum yfir höfuð til góðs“.
Bindindis-ofstæki.
Herra ritstjóri.
Jeg hef lesið með varkárni og
eptirtekt bindindis-pistlana, sem stað-
ið hafa f yðar heiðraða blaði nú upp á
sfðkastið. liíklega eru peir pó ekki
margir, meðal lesenda blaðs yðar, sem
fylgt hafa með athygli pessu m&li,
pvf pó íslendingar sjeu yfirleitt ýmist
hófsemdar- eða bindindismenn, pá eru
þeir engir ofstækismenn nje hafa átt
vanda fyrir að ganga af vitinu út af
pvf máli.
Á bindindis m&linu eru tvær hlið-
ar, eins og á hverju öðru máli. Höf-
undar greinanna í í>ögb eru blindað-
ir af ofstæki, að minnsta kosti & öðru
auganu, og sjá pví ekki nema aðra
hliðina. Mjer ofbýður ofstæki peirra,
fljótfærni, ósannsögli og bull, og get
pess vegna ekki stillt mig um, vegna
peirra fáu, er kynnu að hafa lesið
pessar greinar og ef til vill yrðu til
að trúa þvf, sem par er haldið fram,
að benda á fáein atriði, er ættu að
nægja til pess að sýna og sanna hve
mikið er byggjandi á þeiin greinum.
Fyrsta greinin er aðallega áskor-
un til fólksins ura að gera dugandi
samtök til undirbúnings atkvæða-
greiðslunnar pann 29. þ. m. Ut á
pað er ekkert að setja. En höfund-
rnir stinga pví að lesendunum, a5
230
„Og pjer skuluö f& að sjá, hve verðugur læri-
sveinn jeg er“, sagði hún. „Faðir minn, jeg á þess-
um uDga prestlingi mikið að pakka, þvf hann hjálp-
aði mjer nú f morgun I Minstead-skógi, fjórar mflur
fyrir norðan Christchurch-veginn, á stað, sem jeg
hefði ekki átt að vera &, af því að pú hafðir bannað
mjer að fara þangað.“ Hún ssgði þetta í pulu og
í háum róm, og leit sfðan útundan sjer til Alleyne’s,
í von um að hann sýndi merki þess að hann væri
ánægður.
Sir Nigel, sem hafði komið inn f salinn með
hvíthærða konu við hönd sjer, starði forviða á dóttur
sfna útaf pessari ó\æntu hreinskilni hennar.
„Maud, Maud!“ sagði hann og hristi höfuðið
„mjer gengur ver að fá pig til að hlýða mjer en
hinar tvö hundruð drykkfeldu bogaskyttur, sem jeg
hafði yfir að segja f Guienne. En segðu nú ekki
meira, barn mitt, pvf hin fagra móðir pfn kemur
hingað rjett strax, og pað er ekki nauðsynlegt að
hún viti neitt um petta. Jeg ætla að frelsa pig frá
hegningunni í petta sinn. Farðu nú til herbergis
þins, kæra mín, og vertu glöð í bragði, pví henni,
sem játar yfirsjón sína, er fyrirgefið. Og, kæra
móðir“, bætti hann við pegar dóttir hans var farÍD,
„sittu nú bjema við eldinn, pví blóðið er orðið kald-
ara í þjer en pað var einu sinni. Alleyne Edricson,
jeg ætla að tala nokkur orð við yður, pví jeg vildi
gjarnan ttð pjcr gcDgjuð í pjónustu mína. Og hjer
fceinur uú kouau oiía á lientuguui Uina, pvf jeg cr
239
gætum bogaskyttum ogæfðum spjótsmönnum sökum
pess, að hann vantaði fje til að búa pá f hernað og
borga þe m kaup. En bijefið, sem Aylward færði
honum, gaf honum samt leyfi,sem hann notaði til hins
ýtrasta. Sir Claude de I^atour, lautenantinn í Hvltu
hersveitinni, fullvissaði hanu um það í brjefinu, að
hann hefði nóg fje eptir til að búa út eitt hundrað
bogaskyttur og tuttugu spjótsmenD, og að pegar
petta lið bættist við pau prjú hundruð af æfðum her-
mönnum, sem cptir voru í IluUu hersveitinni á
Frakklandi, pá yrði sveitin svo mikil og fríð, að
hvaða herforingi sem væri gæti verið upp með sjer af
henni. Hinn gamli riddari, Sir Nigel, valdi lið sitt
vandlega og hyggilega úr öllum þeim mikla fjölda,
sem bauðst til að ganga í pjónustu hans. Hann ráðg-
aðist opt og lengi við Símon svarta, Sam Aylward
og íleiri af hinum reyndustu af mönnum sfnum um,
hverja hann ætti að taka og hverjum að hafna. En
þegar komið var fram & Allraheilagra messu og áður
cn seinustu laufin voru fallin f Wilverley og Holmes-
ley skógunum, var talan fyllt, og hann hafði fengið
undir fána sinn eins röskva Hampshireskóga-menn
og nokkurn tfma höfðu lagt ör & herboga-streng.
Tuttugu vel búna og velrfðandi menn taldi riddara
flokksu hans, en ungmennin Pjetur Terlake frá Fare-
ham og Walter Ford frá Botley, sem voru herskáir
synir hersk&rra feðra, bjuggu sig & sinn eigin kostn-
að, til að fylgja Sir Nigel f hernaðinD, og gerðust
fiddara-sveinar hans oins og Alleyuc Edricson.
„Hævers
sjeðustu eink
Loring. „Or
f fullum mæli
En pað liggu
bænir yðar m
málinu. Við
gjarnan gera
ástæðu til að
er sffellt að \
„Við gel
„að vera til a
ar-messu, pví
til. Þjer hi
kynnast skyli
pjónustu mfn
mjög áfjáður
mæta þeim hi
höndum“.
»°f? jeg
frúin þegar
„Mjer skilst,
Beaulieu-klai
„Jeg kai
mína“, sagði
„En þje
augnamiði m
til að biðja
Maud, svo se