Lögberg - 13.08.1903, Blaðsíða 1

%%%%%% %%%%%% %^
Tólakista £
Við höfum tólakistur fyrir stálpaða ?
drengi. Með siikum tólum ætti hann að ^
geta byggt hús eða hlððu. Skoðið þær.
$5.00.
Anderson & Thomas,
t5S8 Maln Str. Hardware. Telephone 339.
*.%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%í
n
%%%%%%.%%%%% .* %%%%%%
Plett vara
^ Skoðið Plett vöruna, sem við sýnum (
a gluggunum, kopar, hvítmálmur og
f silfur, og svo Emalieruðum vörum.
/
-♦ Anderson <& Thomas,
f 838 Main Str, Hardware. Telephone 339.
é Metki: wartnr Yale-lás.
*%%■%%%%%%%%%%%
1
t
16. AR.
Winnipeg, Man., flmtudaginn 13. Agúst 1903.
Nr 32.
Fréttir.
Canada.
S/nishorn af jarðargróða frá Can-
ada, sem hafa verið & sýningunni i
Osaka, Japan, hafa svo mjög dregið
að sór athygli Japena að búist er við
að mikil sala á hveiti frá Canada muni
verða þar framvegis.
Verzlunarskýrslur Canada sýna
að viðskiftin við önnur lönd fara stór-
um vaxandi á ári hverju. Viðskiftin
1 Júlímánuði i ár eru pannig stórum
mun meiri en pau voru i sama mán-
uði árið 8em leið. Innfluttar vörur
nema 1 ár fímm og hálfri miljón doll-
ara meira en i fyrra og útfluttar vör-
ur tveimur miljónum. Aðal vöxtar á
útfluttum vörum er innifalinn i jarð-
argróðri, skepnum og afurðum peirra.
Útflutningur á vefnaðarvöru og öðr-
handiðnum fer einnig sivaxandi.
Kornhlöðurnar ,1 Fort William og
Port Arthur eru nú að heita má tæmd-
ar, nú sem stendur, og altilbúnar að
taka á móti nppskeru pessa árs. Sið-
an 1. Sept. siðastl. hafa fjöruttu og
tvær miljónir, prjú hundruð og ellefu
púsund, niu hundruð fimtiu og sjö
bushel af alls konarjkorni verið send
út paðan. Bushela-talan á hveiti,
sem til Fort William hefir verið flutt
á pessu timabili (frá 1. Sept.), var
prjátiu miljónir, átta hundruð prjt-
ttu og eitt púsund tuttugu og tvö, og
til Port Arthur tiu miljónir, tuttugu
og prjú púsund, sex |hundruð fimtiu
°g fjögur púsund, sex Ihundruð og
áttatiu bushel.
Verzlun Canadamann i Yukon
fer sivaxandi. Sýna seinustu verzlun-
arskyrslur að Canadaverzlunin par
nam frá pvl 1. Júli í fvrra til jafn-
lengdar í ár einni miljón niu hund-
ruð ntutiu og’,fjórum púsundum prjú
hundruð og fjörutiu dollurum, en
verzlunin við önnur lönd nam einni
miljón, eitt hundrað og sjötíu pús-
undum. Verzlun Canadamanna I Yuk-
on hefir vaxiðjjunTsjötlu og fimth pús-
und og sjö hundruð dollara árið sem
leið.
BANDARÍKIN.
Verkfall byggingamanna i New
York stendur enn yfir, og engar líkur
til að sættir komist á bráðlega.
Sprenging I kolanámu hjá bæn-
um Linton, Ind., varð tvö hundruð
mönnum að bana á laugardaginn var.
Gullsmiðir og úrsmiðir í New
York gerðu verkfall i vikunni sem
leið. Orsökin er sögð sú að formaður
verkamannafélagsdeildar par í borg-
inni krafðist pess að húsbóndi eins
meðlims verkamannafélagsins ræki
hann úr vinnu fyrir pað að hann vildi
ekki borga gjöld sín til félagsins.
I>e8su var neitað og skipaði pá stjórn
félag8Íns öllum meðlimum sinum að
gera verkfall. Yfir fjórtán hundruð
manna sypur nú seyðið af peim ráð
stöfunum.
-»-----------------
Utlönd.
Sjö hundruð manns druknaði i
vatnsflóði I Kina i vikunni sem leið.
Áttatiu og tveir menn biðu bana á
neðanjarðar járnbraut i Paris á priðj-
udaginn var. Kviknaði í einni járn-
brautar lestinni og brann fólkið og
kafnaði áður en hægt var að ráða
við neitt og bjarga pví undan,
í Bulgaiíu eru sifeldar óeirðir og
upphlaup. Nylega lenti uppreistar-
mönnum og herliði Tyrkja sarnan par
skamt frá bænum Monastir og féllu
um tvö hundruð manna af hvorum-
tveggju. 2 Ágúst strádrápu uppreisar-
menn prjár liðsmannasveitir fyrir
Tyrkjum, hundrað manns 1 alt, og
réðust á bæinn Kitchevo, en náðu
honum ekki. Tyrkir gjöreyddu og
brendu upp f jögur porp fyrir upp-
reistarmönnunum pann dag. Á
priðjudaginn var áttust peir við
vopnaviðskifti nálægt bænum Kailar
og varð par nokkurt mannfall.
Nyi pfefinn, Pius X, er önnum
kafinu fe hverjum degi að taka & móti
sendinefndum úr öllum fettum. Er
hann sagður óhraustur til heilsu og
að hátiðahöldin taki mjög mikið á
hann. Hann var kryndur I Póturs-
kirkjunni i Rómaborg á sunnudaginn
var og voru par viðstaddir yfir sjötiu
púsund manns. Eru nú 57 ár siðan
páfi hefir verið kryndur I Róm og var
mönnum pvi nytt um varninginn.
Verkfallaóeirðírnar á Rússlandi
fara vaxandi með hverjum degi. Eink-
um hefir borið mikið á peim I bænum
Nikolaiefi i vikunni sem leið. öllum
vinnustofum er lokað par og tuttugu
manns voru drepnir og um aexttu
særðir á föstudaginn var. Sex hundr-
uð verkfallsmenn tók lögreglan fasta
i borginni Odessa, einni saman, á
laugardaginn -jsa
í einu af hinum atkvæðamestu
blöðunum i Paris hefir Georg Brand-
es ritað grein um pjóðmálefni Norð-
urlandanna. Bendir hann par á að að-
ferð Rússa við Finnlendinga aé að-
vörun til Svía og Norðmanna, og hef-
ir grein hanns baft pau áhrif »ð bæta
samkomulagið milli pesaara pjóða.
Brandes segir meðal annars: „Loks-
ins er mönnum farið að skiljast að öll
hættan, sem Norðurlöndum er búin,
kemur austan að, og pað er bæði ilt
og broslegt til pess að vita að á landa-
mærum Norðurlanda og Rússlands eru
engin varnarvirki reist, en alstaðar
er fult af fallbyssum á landamærum
Noregs og Svipjóðar. 1 Noregi eru
menn gramir yfir meðferðinni á Finn-
lendingum, útlegðardómarnir, sem
feldir hafa verið yfir beztu mönnum
peirrar pjóðar, syna að gjörræðis-
stjórn Rússa svífist einskis.
Jarðskjálftar miklir hafa nýlega
orðið kringum eldfjallið Etna á Sikil-
ey og á Suður-ítaliu. I>eirra hefir
einnig orðið vart á Mið-Ítalíu. Vesu-
víus er að gjósa við og við en ekki
hafa jarðskjálftarnir nó eldgosið enn
gert neinn skaða svo teljaudi sé.
Hraðfrétt frá borginni Fort de
France á eyjunni Martinique, dagsett
hinn 10 p. m., skyrir frá pví að ógur-
legur fellibylur hafi gengið par yfir
um miðnætti aðfaranótt síðastliðins
laugardags. Uppskera og fevextir
skemdust mikið og pök tók af fjölda
húsaí Fort de France. Tré rifnuðu
upp með rótum og fetta manns biðu
bana. í öðrum porpum par I grend
við bæinn urðu miklir skaðar og sum
peirra lögðust algert í eyði. Fimm
púsund peirra manna,sem I fyrra urðu
fyrir skaðanum af eldgosunum á
eynni, eru nú skylislausir. Fellibylur-
inn braut og feikti burtu húsum peirra
og öðrum eiguum.
Nylega var myrtur konsúll Rússa
í Monastir í Búlgarlu. Detta er I ann-
að sinn nú á stuttum tima sem Rússar
bafa orðið fyrir pví að embættismenn
peirra sé mirtir í Tyrkjalöndunum og
hafa peir látið pað hiklaust á sér heira,
að peir taki ekki slíku með pökkum.
Morðinginn var lðgreglutnaður, sem,
jafnvel pó hann að *ögn ætti heiður
sinn ef ekki líf &ð verja, sjáifs&gt
sætir dauðahegning til pesa að mykja
skap Rússa.
Macedóníu-uppreistin.
Uppreistarhugurinn í Macedón-
íu fer óöum vaxandi og braiðist út
með hraða miklum. Menn, sera
fyrir utan óeirðirnar standa hafa
gert sér far um að athuga það al-
varlega og þýðingarmikla mál í því
skyni að geta að því verki loknu
gefið mikilsverðar bendingar er leitt
gæti til að afstýra ofsóknum og
blóðsúthellingnm. Menn þessir
hafa komist að þeirri niðurstöðu, að
núverandi uppreist linni ekki fyr
en Macedóníuþjóðin hefir fengið
réttarhætur þær, sem fyrir henni
vaka eða allir menn þeir eru strá-
drepnir niður, sem fyrir réttindum
þeim berjast. það, sem Macedónlu-
menn fara fyrst og fremst fram á,
er stjórnarbót, sem tryggir kristn-
um mönnum þar líf og eignir fyrir
æðisgangi Múhameðstrúarmanna og
veitir þeim réttindi til hluttöku {
stjórn landsins. N úverandi upp-
reist á rót sína að rekja til ofsókn-
anna gegn Búlgaríu-mönnum í Mace-
dóníu fyrir níu árum síðan. það
mi heita svo, að öll Macedónía sé í
uppnámi og einkunnarorö þeirra er
„annaðhvort frelsi eða dauöa.“ það
var ekki tilgangurinn að grípa til
vopna eins fljótt og varð, en blóðs-
úthellingar Tyrkja og aliskonar
miskunnarlaus meðferð á saklausu
fólki hleypti öllu á stað upp á lif
og dauða. Segjast uppreistarmenn
aldrei gefast upp fyr en þeir fái
sjálfstjórn arjnaðhvort með vopnum
eða fyrir milligöngu stórveldanna.
Uppreistarmenn hafa nú komið
sér saman um stjórnarnefnd; á hún
að leggja fram fyrir stórveldin á-
stæðurnar til uppreistarinnar og
kröfur þjóðarinnar, og gera menn
sér von um, að stórveldin finni sér
skylt að skerast í leikinn og afstýra
vandræðum.
Daglega ganga sögur um hryðju-
verk uppreistarmanna. Eftir þeim
að dæma beita þeir nú mikið til
sömu aðferðinni við Tyrki eins og
Tyrkir áður beittu við kristna
menn. Slíkar hryðjuverka-sögnr
eru sjálfsagt að ýmsu leyti sannar,
en þó vafalaust orðum auknar til
þess að veikja málstaö uppreistar-
manna hjá öðrum þjóðum.
Barnadauði.
Eftir Montreal ..Herald** 1.
„Væri litlum hluta fjár þess, sem
gengur til að fá útlenda innflytjend-
ur til landsins, varið til að afstýra
eða draga úr barnadauðanum, þá
mundi stórhópur barna í Montreal,
sem deyja ung, ná fulloröins aldri,“
sagði dr. Laberge einn af meðlimum
heilbrigðisnefndarinnar við fregn-
ritara bíaðsins „Herald" fyrir fáum
dögum síðan.
„Látið mig fá $5,000 til eins árs
og þá skal eg sýna, hvað hægt er að
gera,“ sagði hann þegar hann yfir-
leit dánarskýrslu síðustu viku og
8Í, að af 191, sem dáið höfðu á vik-
unni, voru 99 börn á fyrsta ári. því
að veBrabreytingin, rakinn og svo
hinir megnu hitar siðastliðnar vik-
ur, hefir komiS hart niður á nng-
börnunum og dauBsföllin verið mörg
{ samanburði við síðastliðið sumar
þegar hitinn var aftur á móti óvana-
lega jafn.
„það sem fólk fæst gerir sér grein
New-York Life
mesta lífsábyrgðarfélag heimsins.
31. Des. 1891. 31. Des. 1902. Misraanur,
Sjó^ur..................125 947,290 322,840,900 196 893,610
Inntektir A Arinu....... 31,854 194 79,108,401 47,2.54,207
Vextir borgaðir á árinu. 1 260 340 4,240,5i5 2 980,175
Borgað félagsm. á drinu. 12,671,491 30.558,560 17,887,069
Tala lífsdbyrgöarskírteina 182.803 704,567 521,764
Lifsibyrgó i.gildi......575,689 649 1,553,628,026 977,938,377
NEW-YORK LIFE er engin auðmannaklikka, heldur sam-
anstendur það af ytir sjö hundruð þúsund manns af öllum stétt-
um; því nær 60 ftra gamalt. Hver einasti meðlimur þess er hlut-
hatí og tekur jafnau hluta af gröða félagsins, samkvæmt lifsfe-
byrgðarskirteini því, er hauu heldur, sem er óhagganlegt,
Stjórnarnefnd félagsins er kosin af félagsmönnum. Nefnd
sú er undir gæzlu landstjóruarinaar i hvaða rfki sem er.
CHR. OLAFSON, J. G. MORGAN,
A8®nt. Manager.
Qrain Exchange Building, Winnipeg,
fyrir," sagði læknirinn, „er, að bar-
áttan fyrir lífinu er örðugust á fyrsta
árinu, og að ofurlítil^hjálp, hvað lít-
il sem hún er, yfir fjóra heitustu
mánuðina á fyrsta árinu getor
bjargaB mörgu barninu eg minkaB
harnadauðann um helming aS minsta
kosti.
Eins og sakir standa er fjöldinn
af mæSrum barnanna svo fátækar,
aS þær geta ekki veitt þeim nægi-
lega læknishjálp, eSa geti þær þaS,
þá álíta þær læknishjálpina ónauS-
synlega, Og svo er þvi þannig hátt-
aS, aS mæSurnar láta börnin veikj-
ast og deyja áSur en þær höfðu átt-
aS sig á því, aS nein hætta væri á
ferSum. þar tneS er ekki meint, að
þær geri lítið úr læknishjálp eða
hafi neina fordóma móti læknunum,
heldur hitt, að þær vilja ekki eðá
geta ekki borgað fyrir hjálpina.
Kæmi læknir inn í hús fátækling-
anna og byði fram hjálp sína ó-
keypis, þá mundi hún vera þakk-
látlega þegin.
Eðlilega er það mjög þýöingar-
mikið atriði, hver borga á fyrir ó-
keypis læknishjálp, þar sem hennar
er þörf. Skyldan hvílir vafalaust á
því opinbera; en ekki verður sagt,
að hún heyri beinlínis til embættis-
mönnum Dominion-stjórnarinnar,
né fylkisstjórnarinnar, né sveitar-
stjórnarinnar. Hugmynd mín er
því sú, að mannúðarfélag ætti að
myndast, á sinn hátt eins og berkla-
sýkis-bandalagið.sem fengi fjárstyrk
hjá stjórnunum og einstökum mönn-
um. Læknir ætti að skipa til að
rannsaka ástandiö í borginni og
skifta fátæklinga plássuuum niður {
deildir, og ráða unga lækna, sem
ekki eru í önnum allan daginn við
starf sitt, til aS verja þar þremur til
fjórum klukkutímum daglega. Hvert
eiuasta veikt ungbarn ætti að heim-
sækja einu sinni á dag, og önnur
heimili einu sinni á viku aS minsta
kosti .til þess að líta eftir, aS með-
ferð barnanna sé í róttu lagi og
nauðsynlegum hreinlætis-varúðar-
regton fylgt á heimilinu.
Ea'þaS er jafnvel meira vanþekk-
ing efi fátækt, sem harnadauSa
þennan er um að kenna bæSi í Mon-
treal og öSrum borgum. Margar
mæður meðal fátæka fólksins hafa
enga hugnaynd nm hvernig á að
næra börnin. þær gefa þeim átmat
löngu áður en þau eru orðin nó^tt
gömul til að næra3t á neinu nema
mjólk. þaö kveður r okkurum sinn-
um við hjá þessum fáfróöu mæSr-
um þegar þær eru að tala um fárra
mánaða gomul hórn, sem þær hafa
mist: ,Eg þarf þó ekki að ásaka mig
fyrir það, að eg hafi haldið ( viS
blessunina litlu; þaB fékk að borða
af öllu sem meS var farið í húsinu.*
Starf kren-meSlima s’f <s mann-
úðarfélags, sem gæti veriS aB heim-
an nokkura klukkutíma á viku,
væri til ómetanlega mikils góSs ef
þær vitjuSu fátæku konanna og
j bentu þeim á vingjarnlega og n eS
i lipurð, hvemig hezt er að næra
! börnin og fara með þau, hvern’g-
j maturinn á að vera tilreiddur og
I hvernig á að verja hann skemdum.
því að fæstar af konum þessum
! rnundu sækja fyrirlestra um hrein-
j lætis-og upp ddisfræði og margar
j þeirra mundu ekkert gagn af því
| hafa þó heim til þeirra væri sendir
j bæklingar um slík efni.
Koma mætti því þá jafnframt á
jað senda fólkinu gefins hauda b >rn-
junum pasturiseraða eða sterilisé;-
j aða mjólk, og ís til að verja hana
skemdum.
Ymislegt tieira mætti gera til
: þess að draga úr hinum mikla barna-
j dauða, meðal annars það að banna
! meS lögum tilbúning og sölu heilsu-
ispillandi ,soothing‘ s'rópa."
* *
*
Bendingar þessar eiga engu sfður
! við hér í Winnipeg en f Montreal,
j enda hefir greinin verið tekm upp í
ýms Winnipeg-blöðin. Og þetta
| getur gjarnan verið bending til (s-
lenzku konanna um nauðsj’nlegar
| leiðbeiningar og hjálp, sem þær geta
j veitt inntiytjendunum nýkoranum,
j er sezt hafa að hér í bænum, því að
j eSIilega eru mæðurnar á meðal
j þeirra litt fróðar um meðferð ung-
í barna hér í smarhitunum og mis-
jafnlega góðura húsakynnum.
1 '
j vantar fyrir
Kjarna skólahérað, sem hefirCertifi-
cate annars eöa þriðja klassa.
Kensla byrjar 1. September og
helzt til Febrúarmánaðar loka. ITm-
Síekjendur tilgreini kanp upphæð.
I Tilboðinu veitt móttaka til 15. Ágúst
ai
Th, Sveinsson, Sec Treas,
Husavick, Man,