Lögberg - 08.09.1904, Blaðsíða 2

2
LÖG3ERG, FIMTUDAGINN 8. SEPTEMBER 1904.
r
Astundið hjá Rðssum.
(Eftir G. W.).
—
(Framh.)
Vegna legu landsins hefiraldrei
kve5i5 mikið a5 herskipaflota
Rússa og gerir ekki nú, eins og
stríöiö viö Japansmenn hefirsýnt.
Herskip þeirra eru að vísu íull-
mönnuö; en í sjómensku standa
mennirnir fremur lágt. Skipa-
stóll Rússa er tiltölulega lítill og
því ekki úr mörgu aö velja til
herskipaflotans. Rússar vilja
ekki heldur láta útlendinga kenna
sjóliSi sínu.
Kaup foringjanna, bæöi í land-
hernum og sjóhernum, er svolágt
a5 það gerir ekki betur en hrökkva
fyrir einkennisbúning þeirra. Svo
er til ætlast, a5 allir foringjar séu
svo efnum búnir, að þeir geti kom-
ist af án kaups. Þetta lága kaup
leiöir til okurs, mútuþágu og alls
konar spillingar á meöal foringj-
anna ekki síöur en á meðal dóm-
aranna og lögreglu og réttarþjóna,
eins og áöur hefir veriö bent á;
foringjarnir hafa allar klær úti til
þess að geta grætt peninga meö
réttu móti og röngu. Fimmdoll-
ars á ári er hæsta kaup sem nokk-
ur óbreyttur liðsmaður fær. Rúss-
ar trúa ekki mikið á þaö að launa
hermenn sína. Þeir líta þannig á,
aö launaðir hermenn séu að
eins hermenn vegna launanna.
Svo er til ætlast, að sérhver rúss-
neskur hermaður berjist fyrir
landið sitt eins og sonur berst
fyrir föður sinn. Keisarinn er
faðir þjóðarinnar, generállinn er
faðir landhersins, aðmírállinn er
faðir flotaliðsir.s; ofurstinn er fað-
ir herfylkingarinnar og flokksfor-
inginn er faðir flokks síns.
Rússneskir liðsmenn og foringj-
ar líta á Japansmenn—ogtalaum
þá—með megnustu fyrirlitningu.
Þeir neita því, að Japansmenn
séu siðuð þjóð. Menning þeirra
sé ekkert annað en uppgerð og
blekking. Kósakki nokkur, sem
eg hitti á járnbrautarlest á leið-
inni til Helsingfors á Finnlandi í
vor, talaði um Japansmenn eins
og ,,þetta fólk-sem-læzt-vera. “
Herforingi nokkur komst þannig
aö oröi um þá: ,,Gulu mennirnir
með skurn menningarinnar verða
fyrst aö ráðast á okkur. Það er
óþarfi fyrir okkur að byrja. Við
höldum þeim bara í skefjum með-
an við erum að búa um okkur og
fjölga liði, og svo tökum viö til
þeirra þegar okkar tími kemur. “
Beveridge senatór talar um rúss-
neskan ofursta, sem sagði við
menn sína: ,,Jæja, piltar, ef Jap-
ansmenn koma, ætlið þið að láta
þá lúskra ykkur, eða ætlið þið að
lúskra þeim?“ Þá svöruðu liðs-
mennirnir: Hvað heyrum við?
Apar þeir að lúskra okkur! Nei,
aldrei!“ Rússneskir hermenn1
ganga auk þess út í stríð þetta, 1
ekki einasta sem hermenn heldur
sem evangelistar til þess að kristna
heiminn. Þeir berjast, eins og
þeir komast aö orði, „ínafniguðs
og keisarans. “ I nafni guðs að
því leyti sem stríðið miðar til að
útbreiða kenningu krossins, og í
nafni keisarins aö því leyti sem
um föðurlandsást og þjóðrækni
—um heiður Rússlands er að
ræða.
Þá kemur alþýðan til »sögunnar
það er^þriðji og. fjórði flokkur-
inn í mannvirðingaröðinni. í
þriöja flokknum eru kaupmenn
sem innritaðir eru í einhverja
reglu „heiðarlegra borgara“,borg-
arar sem engri reglu tilheyra og
handiðnamenn. Reglurnar skift-
ast aftur í þrjá flokka eftir því
hvað mikið fé maður hefir í velt-
unni. Það kostar $20,000 að til-
heyra fyrstu reglunni, $10,000 að
tilheyra annarri, og $5,000 að til-
heyra hinni þriðju. Neðar öllu
þessu stendur fjórði flokkurinn.
í honum er allur fjöldi verka-
manna og bænda.
Hvernig lítur nú fólk þetta—al-
þýðan—á stríðiö? Í staö þess aö
herinn lftur á Japansmenn með
fyrirlitningu, þá lítur alþýðan á
þá og hugsar til þeirra með rót-
grónu, arfgengu, meðfæddu hatri.
Fjöldi alþýðu manna álítur, eins
og liðsmennirnir, að útbreiðsla
rússneska keisaraveldisins leiði til
útbreiðslu kristindómsins (,,kross-
|ins“). á meðal heiðingjanna; er
] slíkt ávöxturinn af kenningu prest-
! anna.
En það er til önnur hliö á mál-
inu sem snertir alla fiokka og all-
| ar stéttir á Rússlandi. Fjölda-
| margir Rússar af öllum stéttum
hafa ferðast og jafnvel búið utan
j lands. Margir hafa mentast í
öðrum löndum. Bændalýðurinn
! miljónum saman er lesandi, og
| nokkur hluti er hugsandi. Ahrif
j þeirra, sem þannig hafa mentast
j eru svo augljós, að jafnvel stjórn-
in veit þaö og viðurkennif, að
margir menn af öllum stéttum—
' á meðal aðalsins ekki síður en á
1 meðal alþýðunnar og jafnvel ;
meðal helztu foringjanna í hern
j um—-vilja gjarnan fá vald keisar-
! ans takmarkað. Mikilhæfustu
I
mennirnir, sem þannig hugsa, eru
nú leiðtogar liberalanna—sem áö-
ur voru nefndir ni/ii/istar, en nu
eru nefndir revólútíóHistar. Kenn-
ing þeirra ryður sér rúm í öllum
1 félögum og flokkum og gagnsýrir
j þjóðina. Revólútíónista-flokkur
inn er orðinn ákaflega fjölmennur
á meðal æðri og lægri, ríkra og
fátækra, aðalsmannanna, prest-
Janna, embættismannanna, dóms-
j valdsins og hervaldsins, borgar-
j anna og bændanna. Það sem til
fært er hér á eftir nægir til þess,
j að tímarit það, sem ritgjörð þessi
birtist í, fær ekki að komast inn
Rússland nema í pósttösku sendi-
herra og konsúla Bandaríkjanna,
sem rússneskur ritvörður ekki má
.opna:
Sjöundu nóttina eftir að stríðið
milli Rússa og Japansmanna hófst
brauzt flokkur þýzkra lögreglu,-
manna inn í hús í Stuttgart á
Þýzkalandi og tók þar ósköpin
öll af ritum og bæklingum sem
bannað var að útbreiða á Rúss-
landi. Struve, rússneski rithöf-
undurinn, sem um rit þessi var aö
kenna, forðaði sér út um bakdyr
hússins—og lögregluliðiö brendi
alt upplagiö af fyrsta eintaki
stjórnbyltingablaösins, Osvobozh-
denic. Ennfremur leitaði lög-
regluliðiö aö áskrifendaskrá blaðs-
ins og fann eitthvað þess konar
skrifað með óskiljanlegum tölum.
Samskonar áhlaup og leit fór
fram í Königsberg, Freiburg,
Giessen og Posen. I Jieim bæj-
um náðust revólútíónista ritstjór-
arnir, og voru þeir fluttir inn yfir
landamæri Rússlands, þar sem
rússneskir lögreglumenn voru við
hendina til að taka á móti þeim.
Öllum hafði þeim áður verið gert
aðvart um það, að Þýzkaland yrði
ekki lengur griðastaður handa
rússneskum útlegðarmönnum,
flóttamönnum og stjórnbyltinga-
mönnum að flýja til. Og síöan
þetta gerðist hafa rússneskir re-
vólútíónistar fluzt burt frá Þýzka-
landi til annarra nærliggjandi
landa. Þaö er álit manna, að
Vilhjálmur Þýzkalandskeisari hafi
lofað Nikulási Rússakeisara því,
þegar þeir fundust í síðastliönum
Októbermánuði, að rússneskir ó-
ánægjuseggír ekki skyldu fram-
vegis uota Þýzkaland til þess að
gefa þar út blöö sín og rit til út-
breiöslu á Rússlandi. Sannfær-
ing manna er, að Þýzkaland gangi
í bandalag með Rússum eins og
Frakkar, ef á þarf að halda í yfir-
standandi stríði.
En aðfarir þessar í ríki Vil-
hjálms keisara hafa samt ekki lok-
að prentsmiðjum revólútíónist-
anna í París, Brussels, Genf,
Amsterdam, Kaupmannahöfn,
Stokkhólmi jeða London. Frá
öllum borgum þessum streyma ó-
leyfileg blöð inn á 'Rússland til
leynilegrar útbreiðslu, að norðan
yfir um Finnland, að sunnan yfir
um Pólverjalnnd, og er tilgangur-
inn að koma því dóti jafnvel inn
á skrifborð helztu embættismann-
anna og keisarans sjálfs. Fyrir
ári síðan kom eg inn á prent-
smiðju í Stokkhólmi, þar sem
gefin voru út rússnesk stjórnbylt-
ingarit, og var til þess varið heilli
byggingu. í London er á yflr-
standandi tíma unnið að því dag
og nótt í prentsmiðju þeirraHarri-
son félaga í St. Martin’s Lane aö
gpfa út stjórnbyltingablöð, þar
sem Rússum er fram á það sýnt,
hvað stríðiö við Japansmenn flýti
fyrir því, eða geti flýtt fyrir þvi,
að lýðveldisstjórn komist á á Rúss-
landi. Blöð þessi brýna það fyr-
ir revólútíónistum, og fyrst og
fremst fyrir stúdentum, að hafa
sig hæga og b(ða þess aö leiðtog-
arnir gefi þeim bendingu.
Öll stjórnbyltingablöö þessi og
önnur ritverk sama efnis eru
kurteislega og vel rituð og ótrú-
lega hógvært og gætilega. Hvergi
bent á neitt svipað níhilismus Iv-
ans Turgeneffs sem endaði með
morði Alexanders II. Rússarþeir
sem hafa á hertdi formensku og
leiðsögn libcralanna og „terror-
istanna “ — ,, órjúfanlegt bræðra-
band“ sem færri hafa reynst ó-
trúir en nokkuru öðru leynifélagi í
heimi—eru ef til vill sósíalistar,
en fáir þeirra eru anarkistar eða
níhilistar eins og orð þau eru al-
ment skilin. Þeir standa auðvit-
að við það að vilja brjóta niður
,, lýgina ‘ ‘—þ. e. einveldismáttinn;
og að innleiða ,,sannleikann“—
þ. e. réttindi þau sem fást. með
frjálsri löggjöf. En til þess að
fá slíku framgengt mæla þeir ekki
með því, aö neinn einstakur mað-
ur sé ráðinn af dögum. Síðasti
kapitulinn eða niðurlagsorðin í
rússneskri ,,keisarastjórn“ álíta
þeir, að aldrei verði skrifaður án
almennrar uppreisnar er nái frá
Pétursborg alla leiö til Vladivo-
stock. En ekki ganga blöðin út
frá því sem vísu, aö taékifæri til
slíks gefist nú í sambandi við yfir-
standandi stríð.
Skoðanir revólútíónistanna eru
glöggar og ákveðnar. Fyrir eitt-
hvað ári síðan komu saman í Pét-
ursborg kveld eitt tuttugu menn
og konur og sátu til borðs í stofu í
höfðingja húsi einu á bakka Neva
fljótsins n^lægt heimili Banda-
ríkja-sendiherrans. Konurnar
voru klæddar í gamlan rússneskan
þjóöbúning eins og hann er sýnd-
ur á málverkinu eftir Makoffsky:
,, A Russian Wedding Feast“, því
aö þetta sama kveld átti að halda
skrautbúningadans í vetrarhöll
keisarans. Við máltíö þessa var
eg vinur |óvina rússnesku stjórn-
arinnar. Menn komu saman
þarna á laun. Þaö var regluleg
revólútíónista-samkoma, og eg
var viðstaddur sem vinur eins
gestsins.
B— greifi bauð til, máltíðarinn-
ar, og voru þar viðstaddar kona
hans B— greifa frú, tvær dætur
þeirra og kenslukonan, sem þeim
kendi; einnig voru þar D— prinz,
heimilismaður keisarans; monsjör
V—, rítstjóri fréttablaðsins eins í
Pétursborg; prófessor R—, kenn-
ari við háskólann; rússneskur gen-
eral og finskur aömíráll, báöir
búnir að fá lausn frá embætti;
bóndi frá einu Eystrasaltsfylkinu;
Gyðingur, setn hélt banka í
Moskva; greifi frá Kief, og pól-
verskur prinz frá Warshaw. Þessa
er getið til þess aö sýna, hvað
nærri margir revólútíónistarstanda
keisaranum, hvað háttstandandi
sumir þeirra eru í hernum, bæði á
sjó og landi; til að sýna, að á hirð-
dönsum, eins og þeim, sem hér er
um getið, eru saman komnir re-
vólútíónistar, sem hneigja sig
frammi fyrir einvaldsstjóranum,
og konur, sem keisaranum eru
handgengnar og keppa hver við
aðra um að láta hann veita sér
eftirtekt og ávarpa sig, en eru
samt revólútíónistar með lífi og
sil engu síður en menn þeirra og
feður.
Þarna voru margir fleiri saman-
komnir, þar á meðal Bandaríkja-
fréttaritari, annar en eg. Næstur
honum sat maður, sein eg ætla
ekki að nefna annað en Z. Hann
var frá Stokkhclmi, og auðvitað
var það ekkijá vitund leynilög-
regluliðsins, að hann var í Péturs-
borg, því að hverjum þeim manni
hafði verið heitið $5,000 sem
kæmi honum inn á Rússlandi. í
þrjá daga hafði Z verið geymdur
á laun í húsi Bandaríkja-fréttarit-
arans. Næsta dag átti hann að
fara úr landi—eins og hann hafði
komið—á vegabréfi Bandaríkja-
mannsins. Samkoma þessi og
máltíð var í virðingarskyni við
hann. Margir þeirra, sem við-
staddir voru, höfðu komið langt
að til þess að sjá hann og tala viö
hann. Hann hefir tekiö öllum
öðrum fram, og gerir það enn, í
því að útbreiða stjórnbyltingar-
kenninguna. I Stokkhólmi gefur
hann út vikublað, og er það vin-
sælasta stjórnbyltingablaöið sem
út er gefið. Því er komið' til
Rússlands á laun og hafa heldri
konur og Gyðingar á hendi út-
breiðslu þess og útbýting.—
(Meira).
Afturhvarf mitt.
Um sjálfan mig get eg að eins
sagt það, að eg hefi ávalt leitast
við að vera ráðvandur í framferði
mínu öllu og hefi jafnaðarlega
haft sterka trú á guð. Eg fann
í reyndinni til þess, að guðleg
varðveizla var yfir mér og leiddi
mig í gegn um alt mitt líf. Og
þegar eg gerðist kærulaus óg gaf
mig syndinni á vald, var þetta
uppáhald-viökvæði mitt: ,,Guð
passar Sigga. “ Alt um það gat
eg þó ekki trúaö á guðdóm Krists
eins og rétttrúaöur eöa lúterskur
maöur. Og er eg hafði náð þrjá-
tíu og átta ára aldri, var eg orö-
inn eins mikill syndari og hver
meðalmaðuirkirkjunni tilheyrandi,
ef ekki enn þá verri, og er þá
mikið sagt. '
En svo eg komi aö sögu minni,
þá mun það hafa verið í Apríl-
mánuði 1899 (eftir tveggja ára
andlega baráttu mikla og sára),
að eg fór heiman úr húsi föður
míns í Lincoln County í Minne-
sota, til smábæjar þess, er Wilno
nefnist, þrjár mílur burtu. Eg
hafði farið þangað í því skyni að
fá mér munntóbak, og var nú á
heimleiðinni. Þess minnist eg,
að eg var mjög þreytturog var að
segja meö sjálfum mér: ,,Ó,
guð, hve nær skyldi þetta enda
taka?“
Eg nálgaðist nú óðum heimili
mitt og var þegar á leiðinni upp |
brekkuna vestan í hæðinni, þar
sem hús Jósefs Vigfússonar stend-
ur, en engin mannleg vera var
neinsstaðar í nánd viÖ mig.
Og er eg var rétt að eins kom-
inn upp á hólinn, þar sem hann
er hæstur,varð alt í einu fyrir mér
gagnsætt, hvítt ský, og inn í það
ský fór eg; kendi eg návistar ein-
hvers lifanda í skýinu; en engan
gat eg séö.
Svo fullviss var eg um, að ein-
hver var þar, að eg sagði upp
hátt: ,,Hver er þar?“ — eða á
ensku, því á því tungumáli hugsa
eg: ,,Who is there!“ — Og eg
heyrði svaraö, lítiö eitt til vinstri
handar við mig og nokkuð skýrt :
,,Eg em lávarður lífsins og dauð-
ans“. Eg nam þá staðar og laut
niöur hugsandi. Hvað á eg að [
segja? Eg gat ekkert sagt. Svo
beið eg^eina eða tvær mínútur, og
kom þá beint á móti mér og þó
lítið eitt hægra megin að mild og
skær rödd, segjandi: ,,Eg fyrir-
gef. “ . Eg get unnið að því dýr-
an sáluhjálpareið, að eg heyrði
rödd þessa skýrt. Bjartur friðar-
hjúpur kom þá yfir mig, og mér
veittist fullkomin huggun; og þeg-
ar sársaukinn hvarf frámér.minn-
ist eg þess vel, að fyrsta hugsun
mín var: ,,Það verður of örðugt
fyrir þig að bera hann stöðugt;
svo beri eg hann þá að eins um
hríð“. En sársauki minn kom
ekki aftur, en aftur á móti hélt
friður sá, er eg haföi öðlast, á-
fram. Breytingin var svo mikil
og óvænt, að eg gat nokkurn tíma
ekki skilið þetta til fulls; en
heilagur andi sagði mér upp frá
þessu, hvaö eg skyldi gera, og á-
minti mig á degi hverjum. Og
eg fór að skilja; fyrst af öllu veitti
eg því eftirtekt, að mér var nú
veitt alt, sem eg bað um, og að
eg ávalt bar sigur úr býtum, hvað
sem fyrir kom. Og með hjálp
andans fór eg aö færast upp eftir
stiganum til vellíðunarinnar; og
eg fór að veita öðrum meira en
áður. Síðan sagði andinn mér
að hætta allri tóbaksnautn. Það
var nú mjög auðvelt, þó áöur
hefði virzt ómögulegt. Síöan að
hætta við nautn áfengra drykkja.
Það tók nokkurn tíma, en eg
hætti með öllu. Síðan við spila-
mensku og ljótt orðbragð. Eg
blótaði aldrei, nema lítið eitt, og
að sjálfsögðu geri eg það nú ekki
lengur. Heilagur andi skoraði á
mig að hætta skólakenslu og
leggja á stað til þess að starfa
fyrir drottin, og leiðbeindi mér
svo til St. Louis, og þangað fór
eg og slepti góðri atvinnu. Þeg-
ar eg var hingað kominn, spurði
eg, hvað eg ætti að gera, og mér
var sagt að ganga inn í Sáluhjálp-
arherinn. Þaö gerði eg líka, og
er nú í sannleika sæll maður og
blessan drottins brosir við mér.
Þannig hljóðar saga mín: frels-
aður, helgaður, kallaður, lagður
á stað.
I mestu einlægni
SigurSur Sigvaldason.
St. Louis, Mo.
EITT HUNDRAÐ t VERÐLAUN.
Vér bjóðum $100 í hvert sinn sem Catarrh laekn*
ast ekki með Hall s Catarrh Cure.
W. J. Cheney & Co., eigendur, Toledo, O.
Vér undirskriíaðir höfum Þekt F. J. Cheney
síðastl. 15 ár álítum hann mjög áreiðanlegan mann
í öllum viðskiftum og æfinlega færan að efna öll
þau loforð er félag hans gerir.
West & Truax, Wholesale, Druggist, Toledo.O.
Walding. Kinnon &Marvin,
Wholesale Druggists, Toledo, O.
Hall’s Catarrh Cure er tekið inn og verkar bein-
linis á blóðið og slímhimnurQar. Verð 75C. flaskan
Selt í hverri lyfjabúð. Vottorð send frítt
Hall’s Famiiy Pills eru þær beztu
Bruni.
Brunasár og blððrur lækuast
fljótast og bezt og án igerðar
með hinu græðandi og geril-
eyðandi.
7 Monks Miracle Salve.
(iEO. R. IASS,
áður i þjónustu
The T. Eaton Co., Ltd, Toronto,
er nú byrjaður að verzla me&.
ÁLNAVÖRU
að 548 Ellice Ave.
íslenzka töluð í búðinni.
Lítill tilkostnaður.
Lítill ágóði.
Gott verðlag.
Komið og sjáið hvað til er af
góðum vörum. Gætið að verð-
laginu í samanburði við annars
staðar. — Regluleg góðkaup nú
fáanleg.
Munið eftir staðnum
548 ELLICE AVE.
Nálægt Langside St.
WINNIPEG.
íslendingar í Winnipeg
ættu nú að nota tækifærið og
fá brauðvagninn minn heim að
dyrunum hjá sér á hverjum degi.
Eg ábyrgist yður góð—„machine-
made“—brauð, og svo gætuð þér
þá fengið ,,Cakes“ flutt heim til
yðar á laugardögunum. Segið
mér ,,adressu“ yðar gegn um
telefon nr. 2842.
G. P. Thordarson,
591 Ross Ave.
BELL
PIANO og
ORCEL
Einka-agentai"
Winnippg Piano &. Organ Co ,
Manitoba Hall, “Í95 Portage Ave.
Igkhcrt bcrqar stq bcítir
fpnr tmqt foik
en að ganga á . . .
WINNIPEG • • •
Business Co/lege,
Cor. Portage Ave. & Fort St.
Leitið allra upplýsinga hjá
G W DONALD
Manager.
ROBINSON iS
Kven-
JACKETS
með góðu verði.
Einhver mestu góðkaupin,
fáanleg á öðru gólfi í búð-
inni okkar, eru nýir haust
Jackets úr dökku Freize og
Beaver klæði; nýtt snið,
nærskorið á bakið og me8
herSaslagi. Vel saumaSir
og útlitsfallegir. ViS álít-
um að þeir sáu fullkom-
Iega $8 virði.
Sérstakt verð mí
$4.95.
ROBENSON !LS
898-402 Maín St., Winnipeg.
Dr, G. F. BUSH, L. D. S.
TANNLAsKNIR.
Tennur fyltar og .dregnar út án
sársauka.
Fyrir að fylla tönn $1.00
Fyrir aðdraga út tðnn 50
Telepbone 826. 527 Main St. ’
Dr. M. HALLDORSSON,
Pavk Rt-v-mr, 20* D
Er að bitta á hverjum viðvikudegi i
Grafton, N. D., frá kl. 5—6 e. m.