Lögberg - 09.08.1906, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FÍMTUDAGINN 9. ÁGÚST 1906
DENVER og HELGA
e5a
VIÐ RÚSSNESKU HIRÐINA.
SKÁLDSAGA
eftir
ARTHUR IV. MARCHMONT.
Vel mátti og ætla að prúðbúni þjónninn, sem bar
mér kaffi þar, væri herbergisþjónn eins af lávörðun-
um ensku; og þegar eg athugaSi þetta alt, vissi eg
hvorki upp né niSur. Eg gat ómögulega áttaS mig
á þessari auSlegS.
Þarna báru mér ný og óvænt vandræSi aS hönd-
um. ÞaS virtist ekkert ámælisvert aS elta ólar viS
æfintýramann slíkan, sem Boreski var og beita hann
brögSum, en um Helgu var alt öSru máli aS gegna.
Hvort sem eg hafSi rétt eSa rangt fyrir mér, þóttist
eg öldungis viss um, — enda þótt svo liti út, sem hún
væri bendluS viS ráSabrugg Boreski, — aS hún
mundi sjálf vera jafn góS og heiSarleg og hún var
falleg. Þess vegna átti eg bágra meS þaS, en frá
verSi sagt, aS fá mig til Þess aS blekkja hana, meS
því aS ljúga á mig keisaratigninni.
Eg sat í þungum hugsunum út af þessu — yfir
kaffinu ósnertu — þegar hún kom inn. Og ljómandi
fögur var hún ásýndum. Augun tindruSu af óbug-
uStt lifsfjöri, og hún var í rjóSara lagi eftir ferStna,
því aS viS höfSttm keyrt hart. Hún var klædd i
látlausan en smekklegan búning, og viS þaS kom ein-
rn.itt betur i ljós hin frábæra yfirlitsfegurS hennar og
hve íturvaxin hún var.
ÞaS lá drotningarleg tign og laðandi yndisþokki
í hverri hrevfingu hennar, þegar hún kom inn eftir
herbergisgólfintt og eg horfði svo hrifinn á hana 'þeg-
ar hún kom inn, að varla gat hjá því farið, að hún
hefði ekki oröið vpr við það, hve mjög eg dáðist að
henni, því ef satt skal segja, var eg öldungis töfraður
af fegurð hennar.
„Á eg að umgangast yður hér sem Bandarikja-
mann, — eða —?“
„Já, gerið svo vel,“ svaraði eg og benti á legu-
bekk. Eg átti fjarska bágt með að dylja vandræði
mín og blygðun af þvi að verða að halda áfram þess-
ttm blekkingarleik. Hún settist brosandi niður.
„Heitt kaffi handa — Mr. Denver,“ sagði hún
við þjóninn, og hikaði við áður en hún nefndi nafn
mitt; hún leit til min um leiö og hún benti á bollann
minn með koldu kaffinu í. „Færið okkur einnig
vindlinga."
Hún kveikti í vindlingi og eg sömuleiðis.
„Þér óskuðuS eftir að eg slepti öllum viðhafnar-
venjum,“ mælti hún þegar þjóninn var kominn út úr
hcrberginu. „Þetta er alt mjög óvanalegt.“
„Og mjög skemtilegtgat eg ekki gert aö mér
að segja.
„Eruö þér þá ekki lengur efablandinn um að yð-
ur sé óhætt?“
„Eg hefi reitt mig á yður, og vænti þar engra
vonbrigða."
„Eg vona að hamingjan gefi að þér þurfið alclrei
að reyna þau.“ Hún talaöi með miklum ákafa og
sannfæringarkrafti. x
„Mér mundi aldra detta í hug að tortryggja yð-
iir,“ svaraöi eg með áherzlu. „En í alvöru sagt furð-
ar mig á mörgu, sem eg sé hér.“
Hún fór að hlægja.En hvaö hún hló yndislega—
hljómþýSara og hreinna en eg hefi heyrt nokkra
stúlku hlægja áður.
„Eg á þetta hús, og bý hér með gamalli frænd-
konu minni. sem heitir Madama Kovata. Mér til
handa er hún það sem Spánverjar mundu kal'a „du-
enna" og Englendingar „Álrs. Grundy" ýtilsjónar-
konu). En það er líkt með mér og Bandarikjamönn-
um—þjóð yöar„—bætti hún við og leit til nrín kými-
leit—„að eg elska frelsi, sérstaklega persónulegt
frelsi. Liö eg því engum að leggja nein bönd á gjörö-
ir minar né háttsemi.1-
„Eg get trúað því. En hvað segið þér um Mr.
Boreski ?“
„Ekkert annað en það, að hann er frændi minn.
fjarskyldur þó, og hann hefir fvrirætlanir fyrir si".“
Eg sá að hún var að reyna að gera rnér þaö
skiljanEgt,, að fvrirætlanir hans væru aðrar, eða
stefndu í áðra átt en sinar, og eftir litla þögn mælti
hún enn fremur: ,
„Öll höfum við einhverjar fyrirætlanir. Fyrir-
ætlar.ir okkar smámennanna ganga peðsgang á
heimsins mikla skákborði, en eigi að síður geta þær
stttndum haft mjög þýðingarmiklar afleiðingar.“
„Eigið þér von á Mr. Boreski hingað?“ spurði
eg til að breyta umtalsefninu.
„Yður er orðið órótt að bíða og langar til að
komast á stað.“
Hún sagði þetta snögt og hálf gremjulega.
„Þvert á rnóti er eg meir en ánægðtrr með bið-
ina.“
Hún leit á mig hálf g.letnislega og sagði:
„Nú á eg bágt meö að trúa yður. Hvernig gæt-
ttð Þér sannfært mig um þetta?“
„Á hvern hátt sem þér sjálf óskið.“
„Við skulum sjá til. Eg skal minna yður á það
viö tækifæri,“ sagði hún alvarlega. „En áhugamál
min eru einskisvirði í yðar attgum.“
„Þá verðum við að gera þau einhvers virði.“ ViíT
litum hvort framan í annað þegar eg sagði þetta. Eg
talaði í einlægni og eg held með keisaralegum alvöru-
svip, en stóru gáfulegu augun hennar hvíldu á mér
spyrjandi. En það var hættulegt fyrir hvern karl-
mann, sem var að horfa lengi i þau augu, ekki sízt
fyrir mann, sem mat hana jafn mikils og eg.“
„Eg er í vafa um hvaö þér eigið við. Hvað
dvljist bak við orð vðar, augnaráð og vildarboð."
„Ekkert annað en góðvild yður til handa. Þér
megið vera viss um það.
„Þér freistiö min, monsieur—Denver.“ Hún lmé
aftur niður á legubekkinn, hálf andvarpandi, og sat
þar hugsandi um hríð. Svo hristi hún höfuðið. „Nei,
ekki enn þá. Þér þekkiö mig ekki neitt.“
„Það er hægast fyrir yður að ráða bót á þeirri
vanþekkingu. En,“ bætti eg við í flýti, „það er lík-
lega réttast að geyma það þangað til síðar.“
Eg hafði engan rétt til að verða trúnaðarmaður
hennar fyr en hún visssi hver eg var í raun og veru.
„Hvernig stendur á því, að yður er ekki sama,
hvort það er gert fyr eða síðar “
>>Eg get ekki sagt yður það nú. Hvenær kemur
Mr. Boreski?“
Hún hniklaði brýrnar þegar eg bar upp spurn-
inguna.
„Eigið þýr við þaö, að nauðsynlegt sé fyrir
yður að vita fyrst á hvern hátt eg er bendluð við mál
bans. Góðvild yöar er þá svona löguð, þegar hún er
skoðuð ofan í kjölinn."
eg áufvL“ SV°’ Cn ÞÓ ^ í)aö CkkÍ 'Þetta> Sem
„Við hvað áttuð þér þá?“
„Ekkert annað, en hvað langt yrði þangað til
Boreski kæmi.‘ s
,.Þér eruð að leika með mig. Eg er þó ekkert
skemtilegt leikfang. Mr. Boreski kemur bráðum.
ann getur sjálfsagt fengið einhvern í sinn stað, til
að keyra undan lögreglu-sporhundunum yðar’ —
sporhundunum, sem átti ekki að setja á hælana á okk-
ur.“
„Okkurr“ endurtók eg spyrjandi og hóf auga-
bryrnar. „Teljið þér hann og yður eitt?“
Hún hló.
„Þarna eru íögjöldin. Grunur elur grun. af sér,
°g eg á það skihð. Nú, þegar stundin er komin,
þekki eg ekkt sjálfa mig. Eg er of æst. Eg skil ekki
—Bandaríkjamenn. Eg hefi aldrei orðiö fyrir slíkum
áhrifum af nokkrum manni fyr.“
Átti eg þetta, eða átti keisarinn það ? Eg gat ekki
svarað þeirri spurningu 0g þagði þvi.
Hún andvarpaði, hringdi bjöllunni og stóð kyr
meðan þjónninn bar burtu kaífibollana.
Mér þótti vænt um að hlé varð á samtalinu. Það
gaf mér tíma til að atta r.tig, og athuga betur en áð-
ur hve il!a eg stóð að vígi.
Hún settist ekki niður eftir að þjónninn var far-
inn, en stóð gengt mér, og hvíldi annan handlegginn
a einni íbenviðarsúlunni, sem rafurmagnsijósin voru
tengd við að ofan. Fél! bleikleiti bjarminn af þeiin
yfir hana og sýndi fegurð hennar í nýju og enn töfra-
kendara Ijósi en áöur.
„\ ðiir forust svo orð á járnbrautarvagninum i
gær, að þér óskuðuð eftir að fá að sjá mig aftur,“
tók hún til máls með lágri en tælandi röddu. „Þér
sjáið að nu hafið þér fengið þá ósk yðar uppfylta.
Það er gott að vera—Bandaríkjamaður. Eg efast
um að yður sé það sama í hug nú í kveld. Eg efast
um það,“ endurtck hún blíðlega.
„Það er vafa meiri spurnig, hvcrt þér munduð
uppfyíla þá ósk, ef eg bæri hana fram.“
„Efist þér um það? Það er óþarfi fyrir yður.“
Og svo bætti hún skyndilega við, eins og til að draga
úr orðum sínum. „óskir Bandaríkjamanns eins og
yðar, hljóta af rússneskum þegnum að skoðast sem
ómótmælanlegar skipanir."
Eg ylgcd mig og óskaði keisaratign minni ofan
á neðstu grunna Svartahafsins. Hún var ekki lengi
að sjá svipbrigðin á ntér og sagði:
„Hefi eg móðgað yður Með hverju?“ Röddin
var nærri kvíðafuil.
„Nei, það er mér sjálfum að kenna,“ svaraði eg
og andvarpaði þreytulega.
„Það er erfitt að skilja yðursagði hún með
hægð.
„Já, fyrir þá, sem ekki þekkja atvikin er ráða (sem er henni samfara, er stórum fjárvænleg nú á:
dögum. Þess vegna hlýtur það að vera eitthvað meira
en peningarnir, sem þér þráið. En hvað er það þá?“
„Yðar Hátign er mjög veglyndur—“
„Heyrið Þér,“ greip eg fram í. „Eg hefi skýrt
Madeanoiselle Helgu frá þvi, að eg hefi kosið að fara
þessa för með' leynd. Eg ætlast því til, að þér skoðið
mig.að eins sem Bandaríkjamanninn, Mr. Denver,
og látum okkur þá ræða þetta mál til lykta sem tvær
jafnstæðar persónur. Litið einungis á mig sem mann,
er má sín mikiis hjá keisaranum, sem nú sé fjarver-
andi. Segið mér nú skýrt og skilmerkilega, hvað það
er, sem þér óskið öllu framar, að öölast í sambandi
við þetta mál.“
„Þér sýnið mér mikið veglyndi, en aðalósk mína
hefi eg þegar látið í ljósi fyrir löngu stðan—sem sé
að eg þrái að kvænast Stefaníu hertogafrú.“
„Og hvaða ávinning sjáið þér yður i þ,ví?“
„Hjónaband er í sjálfu sér ávinningur,“ sagði
Helga er nú tók fyrst til máls, og kom honum til
hjálpar.
„Með því móti mundi Mr. Boreski skipa sér á
bekk með auðvirðilegustu fjárplógsmönnum, sem
mjög hlýtur að rýra álit hans hjá öllum heiðarlegum
borgurum, og er alt annað en ánægjulegt hlutverk
fyrir sjálfan hann.“
Þau virtust bæði furða sig á því hvernig má,lið
hafði snúist og þögðu því um stund.
„Eg bjóst við,“ tók Iíelga síöan til máls, „að
þetta atriöi væri útkljáð fyrir löngu siöan.“ Og eftir
að hún sagði þetta fór mig fyrst að gruna, að Bor-
eski færi hér að ráðum hennar.
„Eg hefi sömuleiðis litið svo á,“ mælti hann í
flýti.
„Eruð þér orðinn leiður á list þeirri, er þér haf-
ið lagt fyrir yður? Ef þér gangið að eiga Stefaníu
hertogafrú, verðið þér að sjálfsögöu að segja skilið
við sönggyðjuna. Hvað búist þér þá við að fá í henn-
ar stað? Peninga. Hvað er ein miljón rúbla—eg
gætti að mér að segja ekki tvö hundruð þúsund doll-
arar—fyrir mann meö yðar hæfilegleikum. Hvggið
þér eftir hárri stöðu, valdi eða metorðum? Sé svo,
þá ætla eg aö minna yður á, að með því að kvænast
hertogafrúnni, gerið þér tilraun til að þrengja yður
inn á milli þeirrar stéttar manna, sem aldrei mun
kannast við yður sem jafningja sinn. í stjórnmálá-
efnum getið þér aldrei búist við að hafa hið minsta
að segja—sjálfur keisarinn mundi veröa því alger-
lega andvígur. Skjátlist mér ekki, þá eruð þér met-
orðagjarn maður, og hafiö góða hæfilegleika; en
hvorki mettast metorðagirnd neins manns, þó hann
gangi að eiga konu, sem stendur langt fyrir ofan
hann að ættgöfgi, né heldur fá hæfilegleikar hans
að njóta sín meðal samvistafólks hennar.“
„Er ekki ástarþrá skoðuð í Ameríku sem mögu-
legur grundvöllur undir hjónabandi, Mr. Denver “
spurði Helga. Eg sneri mér að henni brosandi og
svaraði:
„Frændkona mín“—eg hallaði þarna máli af á-
settu ráði en tók mig á því aftur—„Stetfanía her-
togafrú meinti eg, er ekki nærri því jafn mikið glæsi-
kvendi og hún var i æsku, mademoiselle. Hér segi
eg ekkert nema sannleikann."
„Eg býsf varla við, að það sé ætlan Mr. Den-
vers, að smána mig eða hertogafrúna," mælti Bor-
eski hálfgrajnur.
„Á eg þá aö ímynda mér að þér unnið hertoga-
frúnni ?“
„Það er atriði, sem eg í allri undirgefni sagt,
breytni manns og framkomu." Við þögnuSum enn
einu sinni og hún settist niður.
,Mr. Boreski ætti nú að fara að koma, monsie-
ur,“ sagði hún loksins, og hún talaöi nú í alt öðrum
róm. „Þér ætlið að ganga að boði hans, er ekki
svo ?“
„Eg er kominn hingaö til að fá skjöl þau, er
hann hefir komist yfir.“
„Eg er hrædd um að erfitt verði fyrir yður að
komast að samningum við hann, eftir þenna lögreglu-
eltingaleik. Honum er afarilla við lögregluspæjara.
Þér höfðuð engan meö yöur í gær. Hvers vegna
stofnuðuö þér yður í jafn rnikla hættu? Þér ferðuð-
ust þá algerlega varnarlaus."
„Mér var engin hætta búin. Það þekkir mig eng-
inn,“ svaraði eg vandræðalega.
„Eg þekki yður.“
„Við hverju voruö þér að vara mig?“
Hún hugði grunsemd fólgna í spurningunni.
„Eg er ekki níhilisti. En Rússland er ætíð sjálfu
sér ,líkt.“
„Vitið þér eitthvað um þessa nihilista?“
„Eg veit að margir þeirra eru voðalegir menn,
sem svifast einkis."
„Allir vilja nota tækifæri þegar það býðst.“
„Lítið þér svo á, að koma yðar hingað sé eitt
slíkt tækifæri ýtækifæri fyrir níhilista) ?“
„Nei, hamingjunni sé lof fyrir það. En eg er
eigi að síöur glaður yfir neitun yðar áðan.“
„Þurftuð þér á henni að halda?“ spurði hún og
aftur horfðumst við í augu.
„Eg hefi sagt yðitr áður, að eg bæri fult traust
til yðar, og eg veit ekki betur en eg hafi sýnt það
Ijóslega i verkinu. En þér eruð mér ráðgáta samt
sem áður.“
Hún brosti og hallaöi sér áfram, unz andlitin á
okkur voru örskamt hvort frá öðru.
„Haldið þér að eg sé gáta, sem vert er að ráða ?“
Iíún beið eftir svari mínu og horfði stöðugt á mig,
þegar dyrnar opnuðust—mér til ósegjanlegrar
gremju—og Boreski kom inn.
Eg þekti hann undir eins af ljósmyndinni. Hann
er ósvikinn aðalsmaður í allri framkomu og látbragði,
að sama skapi tilkomumikill karlmaður, og Helga er
kona, hugsaði eg með mér.
„Mr. Boreski,“ sagði Helga og stóð upp, en
hann hneigði sig eftir nýjustu hirðsiðum.
„Mér er meiri heiður í því en eg fæ frá skýrt,
að Yðar Hátign hefir sýnt það .lítillæti að veita mér
þetta viðtalsleyfi,“ mælti hann. „Eg verð að biðja
yður að fyrirgefa hvað seint eg kom, en orsakirnar
til þess, gat eg alls ekki rái5ið við.“
Eg vissi að hann hafði varið tímanum til að villa
fyrir spæjurunum, og átti bágt með mig að brosa
ekki að afsökuninni.
„Mademoiselle hefir þegar skýrt mér frá því
hvað mundi hafa hindrað yöur, monsieur,“ svaraði
eg; og litu þau þá skyndilega hvort til annars.
„Það var þvert ofan i ákveðnar fyrirskipanir mínar,
að þér voruð eltur.“
..Og, eg leyfi mér að láta Yðar Hátign vita, að
hágöfugur Kalkov prinz hét mér því skilyrðislaust."
Það sást enn betur á látbragði hans, en orðum,
að hann þóttist hart leikinn, og ætlaði að nota sér
þetta trygðarof, sem átyllu. Eg sá í hendi minni, að
þetta mundi spilla fyrir samningunum. Það var nýr
erfiðleiki, sem eg hlaut að yfirstíga.
„Eg er ekki vanur að útskýra afstöðu mína í
neinu máli oftar en einu sinni, Mr. Boreski," sagði
ætla mér ekki að ræða við yöur,“ svaraði liann með
áherzlu; en þrátt fyrir það þó hann væri fastmæltur
eg reigingslega. „Látum okkur ganga að aöalmál
efninu, ef yöur þóknast það. Setjist þér niður.“ Og f ^ðunum þóttist eg vita, að eg hefði hitt á snögga
eg veifaði hendinni og benti honum á stól.
blettinn.
„Mr. Boreski er fyrir löngu heitbundinn her-
togafrúnni,“ mælti Helga; „hann getur ekki skorast
undan að giftast henni, vilji hann láta skoða sig í
röð sómamanna."
„ Keisarinn mundi hafa einhver ráð með að jafna
það, án þess heiður hans þyrfti að skerðast af þeim
ingunni.“ Síðan dró eg upp skjöl þau er KaHcov
j prinz hafði fengið mér í hendur, rendi augunum yfir
; þau, ti! að fullvissa miý um að -alt væri i reglu og
lagði þau siðan á borðið.
„Eg er Yðar Hátign þakklátur," svaraöi hann
auðmjúklega og settist niður.
„Vafalaust er okkur báðum jafn kunnugt um
þau einkennilegu atvik og ástæður, sem leiða til þessa
fundar, eigi síður en hitt, hve mikilvæg skjöl þaú
eru, sem þér hafið með höndum. Hvar eru þau?"
' „Þau eru-við hendina, tiltæk til að leggjast sökum'“ svara8i eg' ”En veröi >'kkar vili5- ES liefi
fram fyrir yður, strax og skilyröunum til þess er her með mér skrifIe-1 sarnþykki Keisarans fyrir gift-
fullnægt.“
„Þér hafið sett býsna óaðgengilega skilmála,
monsieur."
„Hinn hágöfugi prinz, hefir þegar, í nafni Yðar i>að hýrnaö yfir Boreski.. Og eg sagði þá eins
Hatignar gengið að þeim,“ svaraði hann hæglá.tlega. 1 og af tilviljun einni:
,,En nú h ifum við fundist persónulega, mon-1 „Eg hafði hálfgert búist við, að hægt væri að
sieur, og getum þvi athugaö málið, algerlega að upphefja þetta giftingarsamþykki og hækka ávísan-
n.vju. Ætlan mín er að gera það, og því býð eg yður, ina úr einni miljón rúbla upp í tvær. Mér minsta
að kunngera mér hreinskilnislega, allar orsakir, sem kosti hefði þótt aðgengilegra, að fá þá fjá.rupphæð
lúta að því.“ j og fult persónulegt frelsi ti! aö gera það sem mér
Þetta koái flatt upp á hann Ilann brá grönum ' 8'0tt Þætti—sérstaklega ef það hefði fylgt meö, að
liniklaöi brvrnar bt.gsaadi og leit yíir til Helpt. ', 5^-°* ^
Tde :“Æ,a hV“S Yðar :' f. Vlö? i Eg hikaSi áður en eg slepti siðasta orSinu og
„ vrr þer, monsteur, eg ska. utskyra það fyr- aðgætti hann vandlega. Ágirndarglampa brá fyrir í
1: yður. Þér eruð ungur, og fram undan yður ligg- augum hans þegar eg mintist á hina rniklu fjárupp-
ur rnjög álitleg lífsbraut, sem söngmeistara, að því hæð, en síðustu orð min vöktu sjáanlega hjá honum
er eg heyri sagt. Sú lífstaða, ásamt þeim mikla lieiðri, bæði undrun og ótta. (