Lögberg - 08.11.1906, Blaðsíða 6

LÖGBERG, FIMTLDAGINN S. NOVEMBER 1906
DENVER^og HELGA
e6a
VIÐ RÚSSNESKU IIIRÐINA.
SKÁLDSAGA .
eftir
ARTHUR W. MARCHMONT.
En ekkert varö af áhlaup'inu Iþá strax, og meöan
viö biöum og vonuðumst eftir því á hverri stundu,
kom Boreski.
„Viö erum búnir aö ganga frá þessum ,þremur,“
mælti hann.
„Komið meö þá og skjótiö þá,“ svaraöi eg.
„Fjandmenn okkar hafa náð mademoiselle og her-
togafrúnn'i á sitt vald.“
„Eg held viö græöum ekkert á því.“
„Komið meö þá, eins og eg segi,“ svaraði eg
fokvondur, og þegar hann hikaði við, hljóp eg sjálf-
ur inn í herbergið.
„Eg biö ykkur fyrir guös sakir aö drýgja ekki
morö,“ hrópaði Boreski á eftir mér, og Ivan, því
hann fór á eftir mér inn.
Eg skeytti því engu en greip fyrsta manninn.sem
fyrir mér varð og dró hann út, þó hann væri "bund-
inn, og henti honum niöur hranalega. Þaö var eins
og eg espaöist af þessu, og eg rauk inn aftur og
sótti annan bandmgjann, sem eg lét sæta jafn ómtrv.i-
úölegri meöferð. í reiði minni fór eg að eins pg
hroðamenni og lydda.
Þegar eg kom út í það sinn'i, heyröi eg aö Bor-
eski var að tala við einhvern niðri. Eg beygöi mig
áfram til að reyna aö sjá, þann sem var aö tala viö
hann, og ef eg hefði getað séð hann, býst eg viö, aö
eg hefð'i skotið hann niður samstundis.
„Þiö vitiö að hverjum við eriun aö leita,“ sagði
maðurinn niðri. „Fáið okkur hann í hendur, þá^
skulum viö fara.“
„Hver ert þú?“ spurði Boresk'i.
„Þaö stendur á minstu hver eg er. Eg mæli
þetta fyrir hönd stallbræöra minna allra.“
„Ekki allra,“ greip eg fram í og hló hæðilega.
„Viö höfum þrjá þeirra hér i böndum, sem ekki er
ólíklegt, aö vildu gjarnan leggja orð í belg meö
þér. V'iltu ekki koma upp hingaö, og láta þá segja
þér, hvers_vegna þeim mistókst aö kveikja í húsinu?“
Orð mín virtust aö hafa töluverðar verkanir.
Menmrnir þögnuðu, drógu sig í hóp, og ráðguðust
æði stund, en við heyröum ekkert nema óminn af
röddum þeirra, þó þeir væru býsna háværir. Alt í
cinu datt mér i hug orsökin. Eg hafði talaö til þe.rra
á rússnesku, og höföu þeir auðsjáanlega þekt á hljóö-
fallinu, að eg var útlendingur.
Eg bjóst nú loksins við að geta greitt úr þess-
um vandræðum, og þegar eg sá það, rann mér mesta
reiðin.
„Ætlið þið aö koma, herrar mínir?,‘ kallaði eg
aftur. „Viö getum lofað ykkur því, aö þið skuluö
eiga von á |>eim viðtökum, að þið munið að minsta
kost'i ekki allir þurfa aö hafa ffyrir þvi aö fara ofan
stigann aftur. Eða eruö þið þau ómenni, að þið fá-
ist aðeins viö að handtaka varnarlausar konur, en
þorið ekki að ráða að karlmönnum?“ Alt þetta sagöi
eg á rússnesku og skeytti litt um réttar áherzlur.
„Hver er þessi, sem talar, Boreski?'1 spurði
loksins sama djúpa röddin, sem áöur hafði haft orð
fyrir hintim.
„Það er maðurinn, sem þið hafiö veriö nógu
auðtrúa bjálfar að halda, aö væri Rússakeisarinn,"
svaraði eg hlæjandi.
„Því svarar þú okkur ekki, Boreski?“ var kall-
að tipp aftur.
„Segiö þeirn eins og er, Mr. Boreski,“ sagöi eg
nógu hátt til þess, aö þeir sem niðri væru gætu heyrt
þaö.
„Ef eg segi þeim það, munu þeir snúa hefnd
sinni fyrir Vastic á hendur yðursvaráði hann lágt.
„Þáð er betra en að þeir láti mademoiselle
gjalda þess ranglega,“ svaraöi eg undir eins, jafn
hátt og áður. „Eg hræðist þaö ekki, þó þeir fái aö
vita sannleikann. Segið þeim að eg hafi lei.kið á
ykkur engu síöur en þá.“
„Þéssi maöur er ekki sá, sem þið leitið að,“
svaraöi Boreski loksins.
„Guð almáttugur hjálpi okkur!“ hrópáði mað-
urinn sem talað haföi niðri.
Þar sem eg sá ljóslega, hverjar verkanir þessi
yfirlýsing hafði á mennina, og þar eð eg hefi sterka
trú á gildi skjótra úrræða, hikaði eg ekki viö aö
framkvæma þaö, sem mér datt næst í hug, og stökk
fram fyrir skjólgarðinn ofan í miðjan stigann og
staðnæmdist þar í ljósbirtunni.
„Eg ætla aö lofa ykkur að sjá greinilega hver
eg er,“ sagöi eg og leit ókvíðinn ofan til þeirra.
Bæöi þaö, hvaö úrræðaskjótur eg var, og eins
tæssi fífldirfska mín bjargaði mér í þetta s'inni.
Mennirnir'gláptu á mig öldungis forviða, og enginn
þeirra hreyföi legg né lið góða stund. Loksins var
miðað á mig tveimur marghleypum.
„Bí'ðið þið við fáein augnablik!“ hrópaöi eg í
háum og skipandi rómi. „Ef þiö skjótið mig, und-
irskrifiö þið um leið dauðadóm bandingjanna
I þriggja, stallbræðra ykkar, sem eru þarna hinu
megin við skjólgaröinn.“ Og um leið bent'i eg upp
til félaga minna. „Þú veist hvaö þú átt að gera,
Ivan.“
„Og gnð veit að eg skal líka gera þaö,“ svar-
aði hann svo einbeittlega, að engum, sem til heyrði
gat blandast hugur um að han stæði við orð sín.
Þetta var eitt af þeim tilfellum, þar sem ó-
skammfeilni og harka dugir, og ekkert annað.
Foringi flokksins gaf mönnum sínum einhverj-
ar fyrirskipanir í lágum nöldrunar og óánægjuróm’i,
og þeir sem miöað höfðu á mig byssunum, stungu
þeim á sig. Síðan sneri foringinn sér að mér og
spuröi:
„Hver ert þú?“
„Eg stend hér ekki fyrir rétti. Þú getur sjálf-
ur séð hver eg er.“
„Það er maðurinn, sem myrti Vastic,“ heyrði eg
einn þeirra segja, og vakti þáð þegar nýja gremju
í öllum hópnum. Eg þóttist sjá, aö sá, sem frá þessu
skýröi mundi vera maðurinn, sem hafði komið með
Vastic, og sloppið undan.
„Þú varst með honum, segðu hvað fram fór,‘“
kallaði eg til hans.
„Eg sá þig skjóta hann niður éins og rakka.“
„Þú veist þú ferö með ósannindi,“ mœlti eg al-
varlega. „Eg skaut hann ekki fyr, en hann var rétt
að því kominn að skjóta mig. Hann viltist á mér og
keisaranum, eins og þið allir hafiö gert. Þaö var
um hans líf eða mitt að tefla.“
Orö mín vöktu óánægjuklið í flokknum, og eg
bjóst á hverri stundu við, að foringinn mundi þá og
þegar ntissa stjórn á mönnttm sínum, og þeir mundu
rj'öjast upp og tæta mig í sundur. Eg hef minsta
kosti aldrei v'erið jafn nærri dauða mínum og í það
skifti.
„Kondu niöur, svo við getum skoöað þig bet-
ur,“ sagði foringinn því næst.
„Þið getið séð mig fttllvel hér, þar sem eg stend,
en eg skal þó gera þetta, ef ykkttr finst þáð varða
nokkru. Mundu það, Ivan, að líf mitt kostar þrjú
önnur,“ kallaði eg upp til félaga minna, og fór síð-
an ofan stigann, og staðnæmdist frammi fyrir mörg-
um, reiðiþrútnum og illilegum ofstopamönnum.
..Þetta cr ekki keisarinn; fari hann til fjárans,“
kallaði einn úr hópnttin.
„Eg er jafnvel ekki Rússi,“ svaraði eg.
„Hvað heitirðu?“ spurði foringinn alvarlega.
„Þaö kemur þér ekkert við.“
„Eg vil fá að vita þaðmælti hann ógnandi.
„Þó þú ógnir mér nnmt þú fvr verða hengdur
á hæsta gálga á Rússlandi, en að eg segi þér það.“
Eg sagði þet'ta auðvitað af uppgeröarþráa. Það var
þýðingarlaust í sjálfu sér, að dylja nafn mitt nú.
I Helga sagði þetta í áheyrn félaga Vastics. En eg
þorði ekki að láta undan hótun foringjans. Léti eg
nokkurn bilbug á mér finna var að öllum lík'indum
úti um mig.
„Þú ert býsna djarfur náungi,“ sagði hann.
„Eg hef þrefalda ástæðtt til þess þarna ttppi,“
svaraði eg harðneskjulega. „Þú gettir látið drepa
mig, ef þér sýnist, og þú þorir það. Þið v'itið allir
að það er ekki látið viðgangast, að útlendingar, eins
og eg, séu myrtir með köldu blóði, án þess að full
hefnd komi fvrir. Skjótið m'ig, ef þér þorið að sjá
framan í rússneska böðulinn. Ef þið þorið það ekki,
þá er ykkur best að hætta þessum rekstri.“ ,
„Þú hefir drepiö einn stallbróðir okkar.“
„Já, og þrír aðrir verða drepnir, ef þið drepið
’ mig.“
Þetta reið baggamuninn. Það l^yndi sér ekki.
Hann hafði fussað við, þegar eg mintist á böðulinn,
en nú þagöi hann alveg. Hann var bæði fokre'iður
og ráðalaus. Hann var, eins og hinir aðrir félagar
hans, fús á aö taka mig af lífi; en hann hélt aö hót-
un mín yrði þá framkvæmd; og það eina sem haml-
aði honum frá að leggja hönd á mig, var óttinn fyr-
ir lífi íaxbræðra hans.
„Neitarðu enn að segja til nafns þíns?“ spttröi
hann ,og held eg helzt, aö hann hafi ekki vitað hvað
hann átti aö gjöra eöa segja.
„Eg neitaði því ekki vegna þess, að eg óttaöist ’
það, þó að þiö fengjuð að vita það. En h’itt er þaö,
aö eg leyfi engum að ógna mér.“
„Ætlarðu þá aö segja mér það?“
„Já, þegar þú spyrð að því í þessum tón. Nafn
mitt er Denver; og eg er Bandarikjamaöur."
„Hvernig stendur á því áð þú ert hér?“
„Eg kom hingað í Þeim erindum, aö út leit fyr-
ir, að eg væri keisarinn. Einn þe'irra, sem viltist á
því, var spæjarinn Drexel, og hann hefir hleypt öll-
öllum þessum eltingaleik á staö.“
„Hvar er hann?“
„Hann er lifandi nú sem stendur. En hvað lengi
hann fær aö halda lífi, er undir vkkur kom'ið.“ Hon-
um varö ekkert betur viö þetta, en fyrri hótun mína.
„Þaö hefir verið gert frámunalega mikið glappa-
skot,“ mælti hann.
„Sem þú hefir fremur aukið viö en bætt úr.“
„Meðgengur þú aö hafa drepið Vastic?“
„Eg hefi ekki reynt að bera á móti því.“
„Til þess verðttr bæði þú og Þeir, sem þar'áttu
hlut að máli, að svara.“
„Eg einn ber ábyrgðina. Þú hlýtur að vita það.
Maðurinn, sem með honum var getur borið um það.“
„Þú ert grunsamlega mikiö áfram um að draga
þá sem með þér voru undan hefndinni.“
„Eg segi sannléikann og ekkert annað. En við
skulum snúa okkur aftur að aðalefninu,“ mælti eg í
sarna skipunarróminum og áður. „Eigum við aö
halda áfram bardaganum, eða ætlar þú að yfirgefa
þetta hús ásamt mönnum þínum?“
„Ætlar þú að fara að gefa mér fyrirskipanir?“
spurði hann með nýjum þjósti. _ .
„Já, vegna þess aö eg held á keyri, sem þú ert
hræddur við,“ svaráði eg drembilega.
„Gleymirðu því, að líf þitt hangir á bláþræði?“
„Bláþræðirnir eru fjórir, og það hangir sitt líf-
iö á hverjum,“ svaraði eg; hann hrökk viö, beit á
vörina og þagnaði. Eftir litla stund sagði hann aft-
ttr:
„Ef við förum burtu, verðtvr þú aö fara með
okkur.“
„Lifandi fer eg ekki, og ekki heldur einn.“ Eg
sagði þetta með áherzltt, sem hann gat ekki misskil- [
ið.
„Viltu láta féiaga okkar lausa?“
Mér lá við að brosa, þegar hann sagöi þetta.
Það var óræk sönnun fvrir því, að eg haföi unniðj
bug á honttm. En eg svaraðt svo alvarlega, sent mér
var auðið:
„Það getur ekki komið til mála áð þú setjir mér
neina skilmála. Láttu flytja mademoiselle og þá,
sem með henni voru teknir, t’il hússins, og farðu svo
bttrt meö flokk þinn. Þegar eg hefi gengtð úr skugga
um að engin brögö búi undir, og þið eruð hættir á-
rás þessari, fyrir fult og alt, skal bandingjunum
þremur verða slept og fyr ekki.“
„Eg strengi þess heit, að þú skalt fá þetta borg-
að,“ hrópaði hann afarretður. En eg skeytti því
engu. Eg gat bóðið honum byrginn. Hann sá það.
Illyrði hans og hótanir lágu mér í léttu rúmi.
Hann stóð æðistund á báðum áttum. Reyndar
auðsjáanlega til að hugsa upp nýtt undanbragö, en
þegar honum tókst Það ekki sneri hann sér að fé-
lögum sínum, til þess aö ráðfæra sig við þá. Þeir
detldu lengi, og mjög æstir um hvað gera ætti, en
öll mótmæli strönduðu á því, að ef Þeir gerðu mér
eitthvert mein, mundu félagar þeirra sæta sömu
kostum.
Óbænum, hrakyrðum og hótunum rigndi yfir mig,
og eg gat lesið það út úr andlitum þeirra allra, hve
ákaft þeir hötuðu mig. Einu sinni leit út fyrir að
þeir ætluðu ekki að standast freistinguna, til að
i hefna sín á mér og svala gremju sinni, svo eg kall-
a§i til Ivans og sagði:
„Þú"sérð hvað þeir eru að búa sig i áð gera,
vertu viðbúinn.“
„Eg er viðbúinn, monsieur,“ svaraöi hann.
Það nægði. Það sljákkaöi í þeim, sem æstastir
höfðu veriö, og sá hluti flokksins, sem vildi ná frið-
samlegum samntngum, fékk aftur yfirhöndina.
Loksins voru tveir menn sendir út, og kömu
þeir aftur með Helgu, hertogafrúna og þjónustu-
stúlkurnar.
Það glaðnaði yfir Helgu þegar hún sá mig, um
leið og flokkurinn veik sér frá svo þær kæmust að
stiganum.
„Er nokkur ykkar særð spurði eg?“
„Nei, engum svöðusárum. Vtð erum dálítiö
stiröar undan böndttnum, og þar meö búið. En hvað
hefir skeö hér?“
„Við hcr höfum veri'ð að þrátta um það, hve
mikils viröi gisl væru, og hafa þessir herrar loksins
fallist á skoðanir rnínar í þvi efnt. Það er komið á
vopnahlé. Er því réttast fyrir yður, og hitt kven-
fólkið, aö fara upp á loftið, meðan við erum að út-
kljá síðustu atriðin í friðarsamningunum.“
Óvinirnir fóru svo áð tínast út úr húsintt, og
kallaði eg þá til eins þeirra, sem var að fara út með
þeim siðustu, og sk'ipaði honum að söðla hest handa,
mér.
„Eg ætla að fylgja ykkur fáeinar milur áleiðis/*
sagði eg við foringjann.
„Vantreystirðu mér þá?“ spuröi hann reiðu-
lega.
„í föðurlandi mínu er þáð algengur siður, að
menn líti sjálfir eft'ir því, er miklu varðar, í staö
þess að láta aðra gera þaö, eins og títt er hér og víð-
ar. Hvað þetta atriöi snertir, ætla eg aö fylgja
gömlu venjunni, sem viö höföum heima í Bandaríkj-
unum. Ivan,“ — kallaði eg því næst, — „verði eg
ekki kominn aftur, eftir liðuga klukkustund, máttu
eiga þáð víst, aö ekki er alt meö feldu. Þá veistu
líka hvað þú átt aö gera.“
„Já, monsieur, eg veit það.“
„Þú ætlar að þrautreyna þolinmæði mína,“
mælti foringinn.
„Ónei, þetta er að éins nauðsynleg varasemi,
eða fyrirhyggja,“ svaraði eg brosandi; og fylgdist
síðan með honum út í hesthúsiö.
„Mér gezt miðlungi vel að þessari varastmi
þinni, þú gengur býsna langt hvaö þáð snertir,“
mælti hann.
„í raun réttr'i langar mig til að tala við þig eins-
lega, þvi að það, sem eg ætla aö ræða við þig um, er
þannig vaxiö, að eg vil ekki að hinir heyri það. Þeg-
ar við erunt komnir á stað skal eg segja þér frá því,
strax og við getum orðið samsíða.“
Eg þtirfti aö spyrja hann ýmsra ártöandi spurn-
inga.
Þegar við vorum allir komnir á stað, drógumst
við, eg og foringinn, dálítið aftur úr hópnum, og
spurði eg hann þá strax að fyrstu spurningunni.
„Mig langar þá fvrst til að v'ita,“ mælti eg, „á
hverju eg megi eiga von af ykkar hendi, fyrir þaö
sem gerst hefir hér í nótt.“
XV. KAPITULI.
Hœttan eykst.
Félagi minn var ekki fljótur á sér aö svara
spurningunni, og riðum við góöan spöl áður en hann
tók til máls.
„Hversvegna gastu ekki talað um þetta við mig
svo hinir heyröu. Eg á við félaga þína í Brabinsk-
húsinu ?“
„Hversvegna ræðir flokkur þinn eigi öll mál
sín opinberlega á götum úti, eða á álmannafæri?
Eg býst við, að hann hliðri sér hjá þvi vegna þess,
að hann vill eigi gera þau öll heyrum kttnn. Það
stendur alveg eins á fyrir mér.“
,.Hversvegna er þér svona ttmhugað um að
lialda þessu leyndtt?“
„\ egna þess, að örvgð mín keniur mér einum
við og engum öðrum.“ ,
„Ertu máske lögregluspæjari?“
„Nei, ef eg hefði verið það, hvernig geturðu þá
ímyndað þér, að eg hefði verið aðalleiðtoginn í Bra-
binsk ?“
„En hver ertu þá?“
„Eg hef sagt þér það. Eg er Bandaríkjamáður,
Eg hefi flækst inn i Þetta vandamál, og langar nú til
að sleppa úr þessum kröggum, sem allra fyrst aftur.“
„Þú drapst Mr. Vastic.“
„Eg veit að þú ert ekkl svo grunnhygginn, að
ímynda þér, aö mig hafi fýst aö vinna það verk. Eg
átti engar sakir við hann, og ekki við þig heldur.
Alt valt á því, hvort hamn ætt'i að fá aö skjóta mig
— ætlandi að eg væri keisarinn — eða að eg yrði,
fyrri til, enda urðti þatt úrslitin."
„Við erum ekki vanir að þola það, aö félagar
okkar sétt drepnir, án þess að hefndir kom'i fyrir þá,“
svaraði hann og leit illilega til mín. Eg hikaði við,
áður en eg svaraði, þvt eg hélt, aö hann mundi, segja
eitthváð meira um þetta, en þegar það varð ekk'i,
mælti eg hæglátlega:
„Eg á líklega að skoða þetta á þá leið, að mér
sé sagt strið á hendur. Að þiö hafið einsett ykkur
að ráða mig af dögum fyrir þessar sakir. Þetta eru
ekkert álitlegar horfur, — fyrir mig eða ykkur.“
Honum varð éins og hálfhverft við síðustu orðin,
sem eg sagði.
„Við hvað áttu?“
„Við Bandarikjamenn höfum orö fyrir að vera
illvígir mótstööumenn, þegar búið er aö reita okkur
til reiði. Eg þekki hvern e'inasta mann í flokki þín-
um, og eg er einstaklega minnisgóður — minsta
kosti þegar eg áset mér að muna eitthvað.“
„Eg ráðlegg þér að fara gætilega í þær sakir.“
„Ivan þekk'ir þá líka, hann er trygðavinur minn,“
svaraði eg rólega, án þess aö sinna þvx nokkru, sem
hann hafði sagt. Þegar hann ansaöi því engu mælti
eg ennfremur: „Þú hefir fengiö aö sjá dálítiö sýn-
ishorn af þvi í kveld, hvernig mótstööumenn við
vestan úr Bandaríkjunum erum, og geturðu því gert
þér t hugarlund við hverju þú og félagar þín’ir meg-
ið búast, ef nokkuð veröur úr þessari hefndarvið-
leitni, sem þú mintist á áöan. Þú getur þá veriö
viss um. áð mér dettur þá ekki i hug aö hlífa neinum
ykkar.“