Lögberg - 07.03.1907, Síða 2

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 7. MARZ 1907
10
Ávarp Edwards Brown til íbúa
Manitoba-fylkis.
EFNl: — Askorun leiðtoga liberalflokksins. —
Astœðan fyrir því hvers vegna flýtt er svo mjög fyrir
kosningunum. — Eru íbúar Manitoba áncegðir með
aðgerðir Roblin-stjórnarinnarf. — Abyrgð fylkis-
stjórnarinnar á samgöngu-ólaginu. — Hvað liberalar
cetla að gera, ef þeir komast til valda.
TIL KJÓSENDANNA I MANITOBA!
Herrar mínir! — Fylkisstjórnin í Manitoba
hefir gripiö til þess úrræðis að drífa kosningarnar
af í öndveröum þessum mánuöi. Meö þvi aö hraöa
kosningunum svona tryggja þeir sér þaö, að þurfa
ekki að opinbera þaö fyrir almenningi, hve mikil
einlægni hafi fylgt máli hjá þeim, bæði aö því er
“Grain Combine” máliö snertir og stofnsetning
talþráöakerfa, fyr en eftir aö skoriö hefir verið úr
því mdð atkvæöagreiðslu hvor flokkurinn skuli
völdum halda næstu fjögur árin.
Tilnefningardagurinn var ákveðinn, hinn síö-
asta fyrra mánáðar, og nú Hggur fyrir yður að
skera úr þvi með atkvæðum yðar 7. þessa mánaö-
ar, hvort þér eruö ánægðir með núverandi fylkis-
stjórn, og eruð reiðubúnir til aö láta hana halda
völdunum næstu fjögur ár, eöa hvort þér hafið á-
sett yður aö fá aðra hei'ðvirðari og ósérplægnari
stjórn til að stýra þessu fylki.
Fylkisstjórnin hefir ákveöið kosningarnar á
þeitn tíma, er að vísu niá ganga aö fjöldamörgum
bændum út um land verði mjög erfitt og sumum
enda lítt mögulegt að ná til kosningarstaða til að
greiða atkvæði. En jafnvel þó að stórviðri, sam-
göngubönn með járnbrautum og illir vegir torveldi
mönnum að greiða atkvæði í þessum kosningum,
væntum vér að sérhver kjósandi telji það skyldu
sína, að fara á kosningarstað sinn og greiða at-
kvæði eftir sannfæringu sinni með heiðarlegu
móti, einhverju þingmannsefninu, sem um er að
gera. Á þann hátt að eins gefst kostur á áð í 1 jós
komi hinn eindregni alþýðu vilji, sem vera skyldi
vald það, er réði í landi hverju.
Fylkisstjórnin, sem nú er við völdin, hefir ver-
ið heppin með það, að bæði fyrir handleiðslu for-
sjónarinnar og hina affarasælu stefnu sambands-
stjórnarinnar ’i innflutningamálunum hefir hagur
íbúanna í Canada yfir höfuð farið mjög batnandi
á síðari árum.
Næstliðin sjö ár hefir verið góðæri, ríkuleg
uppskera, mikill tekjuauki hér i Manitoba fylki,
eins og annars staðar í landinu.
Hvernig hefir fylkisstjórnin hagnýtt sér þessi
hlunnindi ? Plefir bændunum liðiö betur? Stend-
ur akuryrkjan meö meiri blóma? Hafa skuldir
fylkisins færst niður og stofnféð aukist? Er bónd-
inn ánægður með það, sem hann hefir fengið í
aðra hönd fyrir erfiöi sitt? Er hann ánægður með
sölusamkepnina á hveitinu sínu? Er hann ánægð-
ur með það, hve hægt hann á með að koma korn-
tegundunum, sem hann ræktar, á bezta markaöinn?
Þessum spurningum er sérhverjum kjósenda
nauðsynlegt að svara áöur en hann greiðir atkvæöi,
sem og öðrum, er mikils er um vert fyrir hann.
Sjálfur vildi eg leyfa mér að beina þeirri spurn-
ingu að yður, kjósendum í bæjunum og borgunum
sérstaklega, sem og yfir höfuð öðrum, er út um
land búa, hvort þér eruð ánægðir með hinn siðferð-
islega árangur af conservatívu stjórninni? Eruð
þér ánægðir með hið ósæmilega vinsölu-fargan?
Hin margsviknu loforð stjórnarinnar ? Eruð þér
ánægðir með að vínsöluleyfum sé þrengt upp á
sveitafélög í óþökk við íbúana, og að aðal-merkis-
berar stjórnarinnar í kosningabaráttunni séu ill-
ræmdustu vínsölu-seggirnir, sem hægt er að benda
á í öllu fylkinu? \
Eg beini máli mínu til yöar, ibúar Manitoba-
fylkis, hvaða flokki og hvaða stétt, sem þér heyrið
til og spyr: Fallist þér á aðgerðir fylkisstjórnar-
innar, er hún svifti giftar konur atkvæðisrétti í
sveitamálum, um eitt ár, til þess að greiða fyrir
þvi, að vínsala kæmist á í vissum sveitafélögum,
og voru tvö þau sveitarfélög í Dufferin-kjördæm-
inu, sem kosið hefir stjórnarformanninn (Hobliný
fyrir málsvara sinn?
Núverandi fylkisstjórn náði völdunum meö því
að gera fjárspamað og umbætur að aðalatriðum
stefnuskrár sinnar. Á næstliönum sjö árum hefir
henni innhenzt $5,135,398.56 tekjuauki fram yfir
þaö, er stjórninni á undan barst í hendur á jafn-
löngum stjórnartíma. Og enda þótt conserva-
tíva stjórnin er nú heldur völdunum hafi lagt fram
minna fé til almennings þarfa en hin liberala, er
fé það, er hún getur nú sýnt í sjóði, eigi meira en
$812,000. Sú litla upphæð að eins er nú eftir af
öllum tekjunum.
Til að vega upp á móti þessu sjóðfé, þessum
$812,000, sem stjórninni hefir tekist að draga sam-
an á sjö árum, hefir hún aukið beinar skuldir fylk-
isins sem svarar $500,000 og óbeinar skuldbinding-
ar svo $23,155,000 skiftir, að ótaldri landþurkunar-
véðskulda-ábyrgöinni. En jafnhliða hefir stjórnin
selt 1,243,263 ekrur af fylkislöndum, stofnfé fylk-
isins, en hefir aö eins $919,086 innstæðufé í opin-
berum byggingum og því líku til að leggja á móti
því.
Ef vér snúum oss aftur að landsölu-aðferð fylk-
isstjórnarinnar, sjáum vér, að hún hefir fargað 60
prócent af öllum fylkislöndunum, sem komist hafa
undir hennar hendur síðan árið 1900, og eytt öllu
fénu, sem inn hefir komið fyrir þau, eins og það
værú venjulegir tekjuliðir. Meðalverðið á lönd-
um vorurn, sem stjórnin hefir selt, hefir verið $2.86
ekran. Á þessu verði hefir stjórnin ekki vílað fyr-
ir sér að selja löndin, jafnvel þó þau hafi verið að
stíga jafnmikið í verði og ölltim íbúum hér í Vest-
ur-Canada er kunnugt, og þó að bæði Dominion-
stjórnin, C. P. R. og Hudson Bay félagiö, sem og
þau félög önnur, er mikið af löndum hafa selt, hafi
áð meðaltali selt sín lönd á 9—12 dollara ekruna.
Löndin, sem fylkið átti, þegar núverandi stjórn
þess kom til valda, voru ekki tóm flóalönd, heldur*
voru meðal þeirra sem næst 800,000 ekrur af ágcet-
is, úrvals-járnbrautarlöndum í Manitoba og Sas-
katchewan, og eru þau nú öll að heita má seld.
Ef þessi lönd hefðu verið seld nýlendumönnum
á áöurnefndu svæði, til að efla innflutning og
stofnun nýrra og blómlegra bygða, þá hefði þjað
verið málsbót fyrir fylkisstjórnina. En af mönnum,
sem beinlínis hafa verið nýlendumenn, og ekkert
annað, hefir jaínan verið heimtað hæsta verð fyr-
ir lönd, þann'.g að af sumum þeirra hefir stjórnin
hfimtað $12 fyrir ekruna.
Ástæðan fyrir því að meðalverðið, sem stjórn-
•'n hefir fengið fyrir löndin, er jafn-lágt og áður
er tekið fram, er sú, að feikistór landflæmi, milli
/,000 og 250,000 ekrur að stærð, hafa verið seld
unuin stjórnarinnar á verðinu frá $1.56 til $3.50
ekran.
Fylkisstjórnin komst til valda fyrir þjóðeigna-
loforð sín og hélt þau í tíu daga—timabilið, sem
leið á milli þess að samningarnir voru gerðir fyrst
við Northern Pacific félagið og siðan við Canadian
Northern félagið. En Victoriadaginn næstan á
undan síðustu kosningum fullyrti Mr. Roblin, að
með samningnum við Canadian Northern félagið
"hefði fylkisstjórnin fengið eins ótakmörkuð og
fullkomin yfirráð í hendur eins og ef hún hefði
tekið að láni tuttugu miljónir dollara og sjálf látið
leggja hverja einustu mílu af járnbrautum félags-
ins."
Kjósendum allsstaðar i fylkinu er fullkunnugt
um hvernig hveitiflutningarnir brugðust si’ðastliðið
haust, og hversu gersamlega Can. Northern félagið
hefir brugöist og ekki uppfylt samningana um
flutninga nú i vetur. Yfir Can. Pac. járnbrautar-
félagið hefir hið sama gengið hvað tíðarfarið snert-
ir, en ekki hefir það hætt öllum tökum, látið braut-
ir sinar eiga sig eða látið almenning hafa fyrir þvi
sjálfan að reyna að halda þeim auðum. Canadian
Northern félagið, hafandi í höndum ábyrgð fyrir
hér um bil tveggja miljóna og sex hundruð þús-
und dollara fjárveitingu, er fylkisþingið sérstak-
lega samþykkir til þess að félagið geti aflað sér
nægilegs útbúnaðar, hefir sýnt og sannáð, að það
er allsendis gagnslaust og skeytir hvorki um
skömm né heiður. Og Mr. Roblin hefir, frá sæti
sínu á síðastliðnu þingi, komist í algerða mótsögn
við allar hinar fyrri yfirlýsingar sinar er hann varð
að viöurkenna að:
"vér höfum engu meiri yfirráð yfir Canadian
Northern félaginu og aðal-aðgerðum þess hetdur
en yfir Canadian Pacific járnbrautarfélaginu.” —
Og jafnframt gaf hann það til kynna, að einu for-
réttindin, sem Manitoba hefir í þokkabót fyrir hina
geisimiklu ábyrgð almennings til þessa brautar-
félags, séu í þvi innifalin aö halda áfram að
standa í ábyrgð fyrir það þangað til veðböndin
eru leyst.
Hin núverandi fylkisstjórn ber beinlínis ábyrgð
á núverandi ástandi hvað járnbrautir 5 Manitoba
snertir, sökum þess aö hún breytti tölu þeirra úr
þremur og í tvær méð framkomu sinni árið 1900,
og ennfremur útilokaöi hún tvö önnur félög, sem
buöust til aö leggj a hér brautir á árunum 1900 og
1902. í staðinn fyrir fimm járnbrautafélög, er
keptu hvert við annað, höfum v«r liaft, alt þangað
til Midland-félagið kemur til sögunnar nú í ár, að-
eins tvö járnbrautarfélög, Canadian Pacific fél. og
Canadian Northern félagið. Ábyrgðin á hinu nú-
verandi óþolandi ástandi, hvað járnbrautamálin
snertir, hvilir því eingöngu á herðum fylkisstjórn-
arinnar í Manitoba, sem enn fremur frá því Grand
Trunk brautarlagningin kom til umtals, ekki hefir
farið neitt dult með óbeit sína á því, að leyfa nýj-
um keppinaut að komast að. Þá hafa og ekki
einstakir meðlimir stjórnarinnar sparað að láta í
Ijósi fjandskap sinn gegn nýrri járnbrautarlagn-
ingu.
Það voru vínsölubanns-loforðin, .sem lyftu
stjórninni upp í valdasessinn, en við fyrsta tæki-
færi braut hún þau loforð, og þó eitthváð tuttugu
og tvö sveitafélög hafi með eigin samþyktum tölu-
vert minkað vínsölusvæðið, hefir þó núverandi fylk-
isstjórn aukið tölu vinveitingaleyfanna frá 167 og
upp í 254, ne\ tt vinveitinga’eyfum upp á hvert hér-
aðið á fætur öðru þrátt fyrir mótmæli íbúanna, á-
lyktanir dómstólanna og sín eigin ákveðnu og ein-
dregnu loforð, eins og t.d. átti sér stað hvað Nor-
wood snertir. Hún hefir komið í veg fyrir að
hægt væri að koma fram hegningu og ábyrgð á
hendur þeim mönnum, er brotið hafa vínsölulögin
og opinberlega verið í bandalagi við vinsölumenn-
ina. Eruð þér ásáttir með að leyfa vínsölumönn-
unum að kjósa þingmenn og ráða lögtlm og lofum
á fylkisþinginu ? Sé svo, þá er það skylda yðar að
styðja Roblin-stjórnina. Viljið þér eiga fleiri ár
enn við þessi kjör að búa eða ekki?
Er vér förum fram á að þér greiðið atkvæði
með andstæðingum núverandi fylkisstjórnar, höf-
um vér ekki óákveðna og staðlausa stjórnarstefnu
fram að bjóða. Hinn endurmyndaði liberalflokkur
æskir atkvæða yðar með uppbyggilegri framfara-
stefnu. Vér heitum því, ef þér heiðrið oss með til-
trú yðar, að gefa nákvæman gaum að akuryrkju-
málum fylkisins og skipa sérstakan akuryrkjumála-
ráðgjafa, sem verji tíma sínum eingöngu í þarfir
þessarar stærstu atvinnugreinar fylkisins. Vér
heitum því að láta rannsaka alt, er að hveitiflutn-
ingunum og geymslu þess viðvikur, í því augna-
miði að hjálpa bændunum, og munum annað hvort
láta byggja nægilega margar kornhlöður, er fylkis-
stjórnin sjálf eigi, eða stærri kornhlö'ður og færri,
eftir því sem bezt hentar. Vér ætlum oss einnig
greiðlega og hæfilega eftir þörfum,en að öðru leyti
sem í voru valdi stendur, að haga samgöngunum
greiðlega og hæfilega eftir þörfum, en að öðru leyti
munum vér, þar sem oss skortir vald til að skerast
í leikinn, leggja umkvörtunarefni vor undir úr-
skurð járnbautamálaneíndarinnar í Canada til þess
að fá bætur ráðnar á því sem ábótavant kann að
vera.
Vér munum neyða Can. Northern járnbrautar-
félagið til þess að framfylgja samningi þeim, sem
þaö hefir gert við fylkið, og veitir félaginu svo
verulegan styrk af hendi fylkisbúa. Vér munum
leggja járnbrautir þar og þá, er þeirra gerist þörf,
en ekki halda áfram hinum takmarkalausu og stór-
kostlegu veðskuldaábyrgðum, sem átt hafa sér stað
að undanförnu, og munum gera vort ítrasta til að
koma á samkepni milli hinna ýmsu járnbrautafé-
laga. Vér munum með því að koma á umferða-
kenslu í mjólkurmeðferð, fyrirlestrum um búnað,
aðstoð í því að velja útsæði og ríflegum styrkveit-
ingum til búnaðarfélaga, ekki eingöngu'gera land-
búnaðinn að ábatavænlegri atvinnugrein en verið
hefir, heldur og veita bændunum hjálp til þess að
geta staðist samkepni þá, er þeir bráðlega mega
eiga von á af hendi akuryrkjumannanna, sem hafa
tekið sér bólfestu fyrir vestan Manitoba-fylki.
Vér heitum því, að auka styrkveitinguna til
hinna almennu undirbúningsskóla, breyta örlátlega
við hina hærri mentaskóla og yfir höfuð að tala
gefa mentamálunum nákvæman gaum, í samráði
við mentamálaráðgjafa, er gefi sig allan við þeim
störfum er að mentamálum lúta.
Vér munum framfylgja alþýðuskólalögunum
hlutdrægnislaust og án neinna ívilnana. Ekki mun-
um vér láta það viðgangast, að veita stjórnarstyrk
þeim skólum er ekki uppfylla fyrirmæli alþýðu-
skólalaganna, og vér munum ötullega verja rétt
fylkisins til einka-yfirráða hvað mentamál þess
snertir, verði á hann ráðist. Jafnrétti öllum til
handa; engin sérstök einkaréttindi! Þ'að er heróp
vort.
Landeignum fylkisins munum vér verja til al-
mennings heilla, og að eins selja þær á þann liátt,
að almenn samkepni komist að, eða þeim mðnnum
sem landnemar eru og annað ekki, og verður and-
virðinu fyrir slík Iönd varið til þess áð mæta borg-
un upphæða þ^irra, er löndin standa að veði fyrir.
Vér munum fara sparlega og hyggilega með
almanna fé, og með niðurfærzlu á kostnaðinum við
fylkisstjórnina spara árlega 250,000 dollara út-
gjöld, er varið verður aftur til mentamálanna.
Vér viljum glæða ástina til fána landsins og láta
útskýra þýðingu hans i skólunum, en ekki munum
vér álíta nauðsynlegt að leitast við að efla drott-
inhollustuna með hótunum um hegningu skóla-
kennurum né skólanefndum til handa, þó ekki
blakti fáninn yfir hverju skólahúsi, né telja slíkt
skort á drottinhollustu, sem lemja þyrfti inn í þá
með ógnunum og hótunum um synjun fjárstyrks
eða kensluleyfis.
Vér ætlumst til að stjórnin taki að sér mál-
þráðalagningu til þess áð koma í veg fyrir að
sveitarfélögin þurfi að baka sér mikinn kostnað og
takast á hendur þunga ábyrgð með þvi að leggja
slika þræði og standast samkepni út í frá.
Vér munum framfylgja lögum fylkisins hlut-
drægnislaust, en ekki láta stjórnast af neinum póli-
tískum hagsmunum. Vér munum veita ríflegan
styrk til vegabóta og brúarsmíðis og láta oss ant
um samgöngubætur, en andstæðir munum vér
verða allri óþarfaeyðslu og umsóknum um styrk-
veitingar af almannafé i pólitísku augnamiði.
Vér ætlum að veita fylkinu heiðarlega, réttláta
°g hyggilega forstöðu hvað vínsölumálið snertir,
og fara i þeim efnum eftir óskum fylkisbúa, og
ætíð láta atkvæðagreiðslu þeirra skera úr hvort
vínsóluleyfi skuli veitt eða því hafnað, og eins um
það, hvort fækka skuli vinveitingaleyfum í ein-
hvei.ii. s\eitarfelagi eða kjördeild. Eftirlitsmenn
þeir, er skipaðir verða, skulu vera heiðarlegir
menn og úrskurði þeirra skal ekki haggað með
áhrifum af hendi stjórnarinnar né skoðanabræðra
þeirra í stjórnmálum.
Ef þér heiðrið oss með tiltrú yðar, munið þér
komast að raun um, að yður sé ætíð óhætt að reiða
yður staðfastlega á skuldbindingar vorar.
Vér erum þess fullvissir, að sanngjörn og ríf-
leg útfærsla á Iandamærum Manitoba-fylkis muni
eiga sér stað áður en lokið er Dominion-þinginu,
sem nú stendur yfir. Vér munum ekki ganga að
hvaða samningi sem er um þetta mál og ekki
veitir Manitoba-fylki fullkomin réttindi, bæði hvað
það snertir og önnur ágreiningsmál milli fylkis-
stjórnar og landstjórnar. En landamæramálið hef-
ir aldrei verið neitt aðal-flokksmál hér í fylkinu, þó
liberalflokkurinn yrði fyrstur til þess að hreyfa
mótmælum gegn hinum ranglátlegu ákvæðum árið
1881 er kom fylkinu í þessa kreppu , og flokkur-
inn hefir ætíð fylgt dvggilega jafnvel núverandi
fylkisstjórn í þessu máli, þó hann jafnframt hafi
mótmælt hinni óhyggilegu og skaðlegu aðferð,
Manitoba-fylki til handa, sem í því er innifalin, að
reyna að gera slík málefni að flokksmáli.
Látið engar ofsafengnar tilvitnanir þessu máli
viðvíkjandi né vísvitandi ósannindi í frásögninni
um afstöðu liberalflokksins hvað þáð snertir,
draga athygli yðar frá athöfnum núverandi fylkis-
stjórnar, og þeim aðal-málum, sem nú eru á dag-
skrá, eins og til er ætlast. Ekki ætti neinn heldur
að láta sambandsstjómarmál, hverrar tegundar
sem er, hafa áhrif á atkvæðagreiðsluna. Atkvæða-
greiðsla yðar með eða móti Roblin-stjórninni getur
ekki haft nokkur minstu áhrif á gerðir sambands-
stjórnarinnar.
Vér skulum því beina óskiftu athygli voru að
þessum tveimur atriðum: 1. Ert þú ánægður með
að núverandi stjórn verði við völdin framvegis, um
næstkomandi fjögra ára tímabil? 2. Er stjórnar-
aðferð og stjórnarstefnu liberalflokksins i samræmi
vi'ð skoðun þína á þjóðhollustu og skyldurækni?
Undir því svari, sem hver einstakur kjósandi gefur
sjálfum sér uppá þessar spurningar, ætti atkvæða-
greiðsla hans að vera komin.
Enga persónulega óvild né flokkshatur ættu
kjósendurnir að láta hafa áhrif á það, hvernig þeir
greiða atkvæði. Ekki ætti heldur neinn að greiða
atkvæði með neinum umsækjanda um þingsetu
sakir vinfengis eða kunningsskapar, án tillits til
stjórnmálaskoðana hans, eða hverjum mönnum
hann fylgir að málum.
Þegar bardaginn er á enda kljáður og vér erum
búnir að greiða atkvæði eftir beztu samvizku, þá
látum oss umgangast hver annan án nokkurrar
þykkju eða illvilja. Fari atkvæðagreiðslan fram
heiðarlega og hleypidómalaust, mun liberalflokk-
urinn gera sig ánægðan með úrskurð kjósendanna
hver sem hann verður. Vér berjumst fyrir mál-
efnum en ekki völdum, fyrir sannfæringu en ekki
flokki. Eg skora á menn úr báðum stjórnmála-
flokkunum að hjálpa oss til að vinna heiðarlegan
sigur. Enginn skyldi selja atkvæði sitt fyrir vín
eða peninga né láta neitt annað stjórna atkvæða-
greiðslu sinni en eigin réttlætistilfinningu. Fylgi
hver kjósandi þeirri leiðarstjörnu við atkvæða-
greiðsluna 7. Marzmánaðar, þá er eg óhræddur
um endalokin, og beini } fullu trausti þessari á-
skorun til samborgara minna í Manitoba, sem sú á-
byrgð hvílir nú á að skera úr hverskonar stjórn
þeir vilji hafa yfir sér ,um næstkomandi fjögra ára
t'mabil.
Yðar einlægur,
EDW'ARD BROWN.