Lögberg - 24.10.1907, Síða 6

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 24. OKT^BER 1907
Jón leigöi sér léttvagn og ók með okkur til næstu
járnbrautarstöðvar, Skilnaður þeirra hjóna var hinn
innilegasti — þaö var engu líkara en hún hefði verið
aö fara til Ástralíu í staS Somersetshire. Og þrátt
fyrir þaS Þó eg lofaSist til aS láta hana ekkert skorta,
var hann ekki í rónni fyr en hún tók meS sér svo
miklar matarbirgSir aS Þær mundu hafa enzt henni
alla leiS suSur til miSjarSarlíriu, ef hóglega hefSi
veriS á haldiS. Vafalaust leit hann svo á, aS jafn-
ungum manni og mér væri vart, trúandi fyrir kon-
‘Eg er alls ekki aS gera aS gamni mínu. Eg unni hans, því aS hann lagSi “kellu” sinni, svo nefndi
hefi nú gert mér ferS tvö hundruS mílur eingöngu i | hann hana, ýms heilræSi og varaSi hana einkanlega
þeim erindum, og nú Þarf eg aS fá ySur til aS fara; þó viS vasaþjófunum. Þó aS hún virtist láta sér fátt
LÍFS EÐA LIÐINN
EFTIR
HUGH CONWAY.
Tneö mér til baka á morgun.’:
finnast um ráS hans, gat eg þó séS á henni aS henni
Hún sá aS mér var alvara. Enginn vafi var á! þótti ferS Þessi hvorki lítilmótleg eða ábyrgSarlaus.
því aS hún hafSi eigi vitaS til hvers eg hafSi komiö til , Er þaö heldur eigi óskiljanlegt meS Því aS þetta var
slotsins. v*st * fyr^ta sinni, sem hún fór nokkuð burt úr bygö-
“Eg mundi fara hvort heldur væri tvö hundruS arlaginu, þar sem hún hafSi dvalið allan sinn aldur.
eSa tvö þúsund mílur, ef eg héldi aS frúnni yrSi þaS
til einhvers góös. Mikil ágætiskona var þaS. Mér
hlýnar ætíð um hjartaræturnar Þegar eg. hugsa
til hennar.”
“ÞaS er gott aS heyra. Þá verðið Þér aS búa
yöur undir að leggja á stað í fyrramáliö svo snemma, I
sem
þér getiö. Eg get ekki sagt yður alt eins og þaS | hafs! la&t svo fyrir, aö herbergi væru til reiöu handa
er, en eg held aS mér muni takast aS komast fyrir um
svikabrögS Cheshams kafteins. Eg vona aö maöur
yöar gefi þaö eftir aS Þér fariö,” sagöi eg og mintist
þess Þá fyrst að hann var viöstaddur.
“ÞaS gerir hann. Heyrðu, Jón minn. Eg ætla
á staö í langferö með þessum herramanni á morgun.
Eg kem aftur — hve nær get eg veriö komin heim
aftur ?”
“Eftir tvo eöa í mesta lagi þrjá daga.”
væntanlegum gesti, ásamt öðrum þægindum. Gat
Mrs. Payne hvílt sig eftir vild, og var hún óþreyttari
eftir ferS þessa en hún hafSi búist við.
ViS snæddum saman morgunverS daginn eftir
og fórum síöan til dagstofu minnar. Hún hafði enn
eigi spurt mig um hversvegna eg heföi beöiS hana aö
koma. Hún var ein af þeim gæðamanneskjum, sem
gera bænir manna án þess aö vita um orsakirnar til
þeirra. Eg Iét hana setjast niður á stólinn móti
“Látum svo vera, kelli mín,” sagði Jón. “Ef þú | glugganum.
heldur, aö þaS sé rétt af þér að fara, þá er ÞaS rétt,
segi eg.”
Meö þessum hætti var feröin ráöin.
MeS Því aS Estmere-slotiö lá fjarri öllum gisti-
húsum, varð eg aS þiggja boö Mrs. Payne um aö
vera Þar um nóttina. Mér geðjaðist ekki sem bezt
að því aS dvelja undir Þaki Sir Laurence Estmere,
en þegar á alt var litiö, var eg eiginlega ekki gestur
Sir Laurence Estmere, heldur ráöskonunnar æru-
verðu og manns heúnar, og Þau höfSu vitanlega full
ráS á aö hýsa mig, og meö því friöaöi eg samvizku
mína.
Eg varöi all-löngum tíma til að ráfa um auðu
salina í slotinu og skoða forfeður Valentínusar á ný,
þá um kveldiö. Mér lá viö aö öfunda hann þegar
eg bar saman ættir okkar. Ekkert myndasafn gjörfu-
legra karlmanna og fagurhærðra kvenna var til í ætt
minni, er eg gæti bent á og sagt: “þetta eru forfeöur
mínir“. Um ætt móöur minnar vissi eg ekkert, en eg
haföi ímyndað mér, og þaö fyrir löngu síöan, aö hún
heföi veriö af mjög lágum sigum. Undarlegt var
þaö samt, aö faðir minn mintist aldrei á ætt sína. En
þrátt fyrir það þóttist eg viss um, aö hann væri af
góðu bergi brotinn. BæSi framkoma hans öll og
mentun, bar nægilega vitni um ÞaS, aS hann hlyti að
vera af góöum ættum. En eigi aö síSur hófst saga
ættar minnar meö honum, aS því er eg frekast vissi.
Eg verö aö játa Þaö, aö eg óskaöi þess aö ætt
mín væri önnur en hún var, þó eigi væri til annars en
aö geta bent Claudínu á aö hún tæki aö þvi leyti ekki
niöur fyrir sig, eg óskaSi þess, segi eg, þegar eg
reikaöi fram með rööum þessara látnu og gröfnu
Estmera, og eg ásetti mér þá, aS Þegar eg hitti fööur
minn í næsta sinn, skyldi eg benda honum á, aS nú
væri sá tími kominn, að eg heföi rétt til aö vita eitt-
hvaö um ætt mína. Jafnframt var mér þaö samt
ljóst, aS eg mundi enn einskis verða vísari, nema
honum þóknaöist aö vilja fræöa mig um það.
Þegar eg var búinn að skoSa forfeöur Valen-
tínusar eins og mig lysti, þá fór eg út, og Mr. Payne,
eöa réttara sagt, maöurinn hennar Mrs. Payne, meö
mér. Gengum viö um garöana, sem nú voru í órækt,
og eg hlýddi þá á langar sögur um hina fornu frægö
og rikidæmi Estmereættarinnar. LeiSsögumaöur
minn sagði mér nú aö eignirnar þær mundu gefa af
sér um tuttugu þúsund pund á ári, að minsta kosti, og
kvaöst hann hafa heyrt aö feiknamikið fé heföi
hrúgast saman öll þessi ár, sem Sir Laurence hefSi
veriö fjarverandi. Umboösmaöur hans og lögmaöur
í Lundunum önnuSust Þaö alt saman. Þeir hlytu aS
vita hvar hann væri. Þeir væru líka einu mennirnir,
sem vissu það. ÞaS yrði mikill gleöidagur fyrir alt
nágrennið, þegar Sir Laurence settist aS á slotinu og
tæki upp rausn sína aftur. Ýmsa ríka menn kvað
hann hafa langað til aö leigja það, en Sir Laurence
mundi vera stærri upp á sig en svo, aö hann geröi
þaö, þó aS hann vildi ekki búa Þar sjálfur. Sumar-
bústaöinn í Dower heföi hann jafnvel aldrei leigt
heldur. Enginn hefði búiö þar síðan frú Estmere
fór þaðan, nema hirðingarmaöurinn.
Morguninn eftir .lögSum viS Mrs. Payne á staö.
i
‘Hafið þér skarpa sjón, Mrs. Payne?” spurSi eg.
“Já, eg sé afbragðsvel. Enginn mér skyldur
hefir nokkurn tíma gengið með gleraugu fyr en eftir
sextugt.”
“Þér eruð Iangt innan viö þann aldur. Jæja,
mig langar Þá.til að biðja yöur aö hafa auga á hús-
inu hérna á móti, og reyna aö ryfja upp fyrir yöur
hvort Þér kannist nokkuö viS konuna, sem koma mun
aö glugganum og horfa út um hann.”
“Hefi eg séö hana áöur?”
Það get eg ekki sagt yður, en mig langar til að
komast aö því. Eg býst viö aö þér hafið ekki séö
liana í tuttugu ár, eöa vel það.”
“Tuttugu ár depra minni margra og flestir breyt
ast töluvert á þeim tíma,” sagöi Mrs. Payne og stundi
viö.
ÞaS lítur ekki út fyrir að þér hafiö breyzt mik
iS. Sveitafólkið heldur sér miklu betur en annaS fólk,
eins og þér vitiö.”
Mrs. Payne hló. Engin kona er svo gömul, aS
hún vilji ekki Iáta hrósa sér. Hún fór aö horfa
húsið hinu megin götunnar og beið þess aö Mrs. Mer-
t°n léti sjá sig. Loksins virtist hún vera orSin Þreytt
á aö horfa út um gluggann og fór aö líta í kring um
sig 1 herberginu, og hleypti brúnum.
“HvaS er aö?” spuröi eg.
“Rykiö! Mér er ómögulegt aö sitja inni
ryki. Eg er viss um að ráöskonan yöar er hreinasta
ómynd.”
“Þér getiö sagt henni þaö bráöum. GefiS gætur
að húsinu hinu megin við götuna. Sjáiö þér til
Þarna er hún.”
Mrs. Merton var þá komin út aö glugganum og
farin aS vökva blómin eins og hún var vön.
Mrs. Payne horföi á hana lengi og alvarlega
Hún stóð upp úr sæti sínu og færöi sig nær gluggan-
um og lángaöi sjáanlega til aö horfa yfir gluggaskýl
una. Eg aftraði henni frá því.
“Látið ekki sjá yöur. Færiö yöur svo nærri
glugganum, sem yður sýnist, en horfiö ekki yfir
gluggaskýluna."
Svo dró eg borðiö frá glugganum. Hún kraup
niður og gægöist undir gluggaskýlnua.
“Þekkið þér hana?” spurði eg meS ákefS.
“Já, eg þekki hana. Eg man eftir þessu andliti,
en eg get ekki komið því fyrir mig hvar eg sá hana,
eða hvað hún heitir.”
“ASgætiö hana betur!”
Ég kraup niöur við hliöina á henni. | þeirri svip-
an sneri Mrs. Merton sér við til aS tala viö einhvern
inni í herberginu, svo aö hún sneri hliðinni aö okkur.
“Ójá,” sagði Mrs. Payne og létti viö. “Nú
Þekki eg hana. Herra minn trúr! en hvað manneskj-
an getur breyzt á tuttugu árum. Ekki var mót von
þó eg þekti hana ekki.”
“Hver er hún? H’aupið ekki á ySur. SegiS
mér það ekki nema þér séuö öldungis vissar. ÞaS
getur staöið á miklu, stór-miklu.”
“Eg er nú ekki framar í neinum efa,” sagöi hún
og færði sig frá glugganum eins og hún væri búin
aö sjá alt þaö sem hún þyrfti. “Eg skil ekki i hvaða
glópska var í mér.”
“Jæja, hver er hún þá?”
“Mary Williams, fyrrverandi herbergisþerna frú
Estmere.”
Lestin gaf snögg brautfararmerki og þaut svo á
stað suður á bóginn með okkur. ÞaS var orSiö fram-
orðið um kveldið, þegar við komum til Surbury. ins
\ arla hefði eg getað ákveöið Þann tíma haganlegri.
Nú var mér hægt að koma Mrs. Payne heim í hús
/nitt án þess að nágrannarnir yrðu varir viö. Eg
XXII. KAPITULI.
Nú fór að versna. Það, aö Mrs. Merton var
sama manneskjan og Mary Williams fyrverandi her-
bergisþerna frú Estmere einmitt þegar ósamlyndiS
kom upp, sýndi Ijóslega aö eg var á réttri leiS. Spurn-
ingin var aö eins um það hvernig ætti aS rekja svika-
vefinn.
HiS fyrsta, sem gera Þuríti, var aS losna viö
Mrs. Payne. Ef Mrs. Merton sæi hana voru allar
líkur til að hún þekti hana, og grunur sá, sem vaknaSi
hjá henni, yrði mér til tjóns. Þessvegna hélt eg
Mrs. Payne heima hjá mér þaö, sem eftir var dags-
Eg býst ekki við, að henni hafi þótt vistin svo
sérlega leiðinleg, því að hún varði mestum tímanum
til þess, aö ganga um húsiS og benda ráðskonunni á
hirðuleysi hennar og óþrifnað í ýmsum greinum.
Vafalaust hefir hún tekið býsna hart á henni, því aö
þegar Mrs. Payne hafði snúið við henni bakinu, lét
hún mig vita, aö ef þessi kona ætti að verða ráðs-
kona hér, þá væri mér bezt aS svipast um eftir annari
vinnukonu. Eg býst viö aS hin skjóta burtför Mrs.
Payne hafi samt friSað ráöskonuna svo aö hún erföi
þetta ekki, því aö aldrei ympraði hún á því að skilja
við mig eftir þetta, en eigi að síður datt mér Mrs.
Payne oft í hug síöar, þegar rykmökkur rauk upp, ef
eg hreyfði við einhverjum hlut inni.
Morguninn æftir sendi eg Mrs. Payne aftur á
stað til Jóns hennar meö fyrstu lest. Eg bauð að
þægja henni fyrir fyrirhöfnina, en hún vildi ekki
heyra það nefnt. Hún sagöi aS þaö yröi gleðidagur
fyrir sig, ef einhvern tíma kynni að vilja svo til, aö
hún heföi getaö gert gömlu frúnni og Valentínusi
greiða. Eg útvegaSi henni fylgdarmann, sem lofaöi
að sjá um aö hún fengi keyrslu frá Bristol og norö-
ur, og mér þykir vænt um aö geta þess, aö henni gekk
feröin aö óskum.
Nú víkur sögunni aftur til Mrs. Merton. Hvern-
ig átti eg aö geta fengiö nokkra játningu af henni?
Átti eg að reyna að neySa hana til sagna, veiSa upp
úr henni hið sanna eöa múta henni til aö segja mér
þaö. Eg hvarflaði frá mútu-aSferöinni, því að jafn-
an loðir eitthvað óhreint viS slík fjárútlát. Hvernig
svo sem óvinum Sir Laurencc heföi tekist aS villa
honum sjónir, þá var sjálfsagt aö sjá um aö rýra á
engan hátt vitnisburö þess, er játaöi þaö.
Þrjár aöferSir var um aS gera—aS hræöa kon-
una, aö skírskota til mannúðar hennar, ef hún var
nokkur, og aS slá á strengi ástar hennar. Eg féll frá
hinu síðasttalda, því aö slíkt átti eigi viö nema sem
örþrifaráS. En áöur en eg gæti valiö um hitt tvent,
varð eg aS kynnast eitthvað lundarfari Mrs. Merton.
Eg varö aö komast í góðan kunningsskap viö hana.
Eg revndi þá fyrst til aö kynnast drengnum
hennar, sem gekk á skóla. Sjaldan er erfitt aS kom-
ast í kunningsskap við slíka pilta. ViS fórum aö tala
saman um “cricket”. HvaS þaö væri dýrBlegur leik-
ur. Fórum í knattleik. Svo bauð eg honum aö skoöa
bækurnar mínar og ýmislegt fleira. Þetta nægöi til
þess aö viö yröum mestu mátar.
Hann var vel gefinn og efnilegur drengur. Jafn-
röskur til lærdóms sem kappleika. Mér geðjaöist vel
aö kunningsskap hans, og þó aö hann hefði verið
allra mesti deyfingi, þá heföi eg samt leitað eftir að
kynnast honum, til aS geta leyst hlutverk mitt af
hendi. Enn sem komiS var hafSi eg engan annan
hag af kumringsskapnum, en þann, að eg gat leyft
mer aS kinka kolli til Mrs. Merton, og Þegar eg mætti
henni og dótfiur hennar þóttist eg geta séö aö þær
vildu gjarnan tala eitthvað við mig.
Dag einn að morgni mætti eg Charley Merton á
götu. Hann var þá stúrinn og daufur í bragSi, svo
aö eg spuröi hann hvaö aö honum gengi.
“Mamma var aö sneypa mig. Hún sagöi aö eg
ætti aö halda áfram aS lesa latínu og grísku, í skóla-
fríinu. Hún ætlar aö átvega mér kennara.”
“Það er rétt: af h«nni. Þú ættir ekki að vera
stúrinn af því.”
“Eg veit aö eg ætti ekki að vera þaö,” sagði
drengurinn bljúgur. “En þaö er svo dauðans IeiSin-
legt, að Þurfa “aö sveitast inni viö lestur“ í svona
góöu veöri”
Eg brosti, þegar eg mintist skólapilta-ummæl-
anna gömlu, “aö sveitast við lesturinn”,—“Mömmu
þína langar náttúrlega til aö þér gangi vel í skólan-
um,” sagöi eg.
Drengurinn roSnaöi: "Sannleikurinn er sá, Mr.
Norris,” sagöi hann, “aö viS erum svo fátæk, aö fái
eg ekki verðlaunastyrk,. þá-segir mamma aö eg verSi
að fara aS gegna störfum vikadrengja eöa einhverju
þess háttar.”
Mér flaug strax ráö í hug. Nú sá eg færi á aö
vingast við andbýliskonu mína.
“Vildir þ'ú fá mig fyrir kennara, Charley.”
spurði eg.
“YSur, Mr. Norris? Þér eruð háttvirtur maö-
ur.”
“ViljiS þiS þá ekki háttvirtan mann?”
“Jú,” stamaði drengurinn, “en viö verSum aö
velja einhvern fátækling fyrir kennara, mann, sem
gerir sig ánægöan meö lítiö kaup.”
“Eg er ekkert að tala um kaupið. Eg skal minn-
ast á þetta viö móður Þína. Komdu nú meS mér.”
Pilturinn fór á undan feiminn og kvíöafullur.
Hann vísaði mér inn í dagstofuna og fór svo aS kalla
á móður sína.
Hún kom eftir litla stund, og bauS mér góöan
dag, heldur þurlega þó.
“Eg Þykist viss um að sonur yöar hefir sagt yö-
ur í hvaöa erindum eg er kominn,’ ’sagSi eg.
“Eitthvað var hann að segja mér, en eg skildi
hann varla.”
“Eg heyri sagt, aS ySur vanti kennara handa
honum. Eg er kominn til að bjóöa tilsögn mína.”
ÞaS kom hik á hana. “Þér eruö ókunnugur
hér,” sagði hún.
“Já, eg er ókunnugur yður, en ekki latínu og
grísku.” Eg tók fremur gott próf í þeim málum viö
Oxfordskóla. Eg er fullkomlega fær um aS kenna
ungum piltum þær námsgreinir.”
“En eg get ekki borgað nema sárlítiö kenslu-
kaup.”
“ÞaS gerir ekkert til, Mrs. Merton. Kaupiö
verður okkur ekki að ágreiningsefni. Mér er farið
aö Þykja vænt um piltinn, og ef þér eruö ekki beinlín-
is mótfallnar því aS eg kenni honum, þá lít eg svo á,
sem þetta sé ráðiö.”
Hún haföi þá engin fleiri orð, nema hvaS hún
þakkaði mér eitthvaS fyrir, og morguninn eftir fór
eg yfir götuna til að fara aö segja nýja lærisveinin-
um til.
Eftir að svo langt var komiö, leiS ekki á löngu
þar til eg gat kynst Mrs. Merton betur. Og þegar
vikan var á enda sat eg þar heilt kveld og mörg fleiri
síöar.
En hvað var þá aS segja um andbýliskonu mína?
Vitanlega var hún engin hefðarkona, enda þótt hún
hefði lært það að geta komiö heldur Vel fyrir. Margt
mátti finna að konu þessari. Og eg held ekki hafi
veriö hægt að hrósa henni fyrir neitt, nema þaö, hve
vænt henni þótti um börnin sín. Hvernig svo sem
lífi hennar haföi verið háttaö eftir aö hún fór frá
frú Estmere, þá var vist um það, aö Það haföi snúist
ttm þessi börn hennar. Og ÞaS var eingöngu vegna
þess, aS eg hrósaði gáfum drengsins hennar, —• og
þ’að geröi eg í fullri alvöru—, að hún fór aö gefa sig
nokkuð að mér. Eftir því, sem eg komst næst, þá
var kona þessi hégómagjörn og lundleið ffianneskja,
síkviöandi fyrir því, aö uppskátt yfði, hve iíía ættuö
hún væri. Hvort að hún hafi sagt þ'aÖ satt, aö hún
hafi gifst, um það skal eg ekkert segja, og hefi aldrei
reynt aS komast eftir því, og langaöi heldúf ekkert
til þess. Hún -virtist fremur forvitin aö fá a'S vita
eitthvað um hagi mína, og vegna Þess aö eg þtírfti
þar engu aö leyna, sagöi eg henni satt og rétt frá því
hvaöan eg kæmi og sömuleiöis ÞaS lítið, sem eg
vissi um ætt mína. Mér þótti gaman aö því, sá þaö
á ýmsum smáatriSum, aS þessa haföi hún spurt vegna
þess, að henni haföi flogiö i hug,—en það var alls
ekkert ónáttúrlegt,—aö fegurö dóttur hennar heföi
hrifið mig svo að eg sæktist eftir kunningsskap viö
hana.
Stúlkan var Iagleg, tildurslaus og mannvænleg.
Hún söng og lék íaglega á hljóöfæri, en eg stóöst alÞ
an yndisleik hennar, og Mrs. Merton hlýtur aö hafa
fullvissast um þaö fnjög skjótt, aö heintsóknimar
voru ekki af þeim rótum runnar.
Þá hygg eg, aö henni hafi ekki þótt ósennilegt,
aö eg kæmi sjálfrar hennar vegna. Nóg átti gamla
herbergisþernan eftir af hégóffiagirni og ástleitni til
þess. Reyndar var hún e'kkí mjög gömul, og enn
Ieyndu sér ekki menjar um fornan fríöleik, er hún
haföi haft til aö bera. En eg hygg aö sú ætlun henn-
ar hafi veriö skammvinn og hún hafi aö lokum hall-
ast aö því, aö það væri eingöngu vegna velvildar á
Charley, aö eg kæmi í húsiö.
Nýir kaupendur
Lögbergs, sem borga $2.00 fyrir-
fram, fá blaöiö frá þessum tíma til
1. Janúar 1909 og tvær af sögum
þeim, sem auglýstar eru hér aö
neðan:
SáSmennirnir,
HöfuSglæpurinn,
Hefndin,
Rudloff greifi,
Svikamylnan,
Gulleyjan,
RániS,
Páll sjóræningi,
Denver og Helga,
Lifs eöa liðinn, þegar hún
kemur út.