Lögberg - 02.07.1908, Page 2

2.

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2. JÚLÍ 1908.
Breytingartillögur Skúla
Thoroddsens.
Eg undirskrifaöur hefi ekki séS
mér fært að ganga að lagafrum-
varpi því, sem fjögramannanefnd-
in hefir samþykt og hefi því áskil-
ið mér ágreiningsatkvæði og til-
kynt, að eg bæri fram breytingar-
tillögu. Ástæða min fyrir þessu er
sú, að eg tel það nauðsynlegt, til
þess að fullnægja hinni íslenzku
þjóð og varðveita hið góða sam-
komulag meðal beggja landanna,
að lagafrumvarpið beri ljóslega
með sér, að lsland sé fnllvéðja ríki
og ráði að fuUu öllutn sínum mál-
efnuni og njóti í alla staði jafn-
réttis við Damnörku, og sé að eins
við hana tengt með sameiginlegum
konungi. En eftir mínum skilningi
er fyrir þetta girt, þegar einstök
mál (utanrikismálefni og hervarnir
á sjó og landi) eru undan skilin
uppsögn þeirri sem 9. gr. heimilar,
en fengin umsjá dartskra stjórnar-
valda með slíku fyrirkomulagi, að
ísland getur því að eins tekið þátt
i þeim eða fengið þau sér í hendur
að löggjafarvald Dana samþykki.
En þegar íslendingar vita það með
sjálfum ser, að þeir fá sér í hend-
ur með tímanum að nokkru eða
öllu leyti fullveldi yfir málefnum
þessum, þegar þjóðin æskir og
finnur sig færa til, þá mun það, að
minni ætlan, áreiðanlega leiða til
þess, að þjóðin unir vel hag sínum
og vill ekki hrapa að neinu því,
sem gæti bakað þessum tveim ríkj-
um vandræði á nokkrun hátt. Eg
finn ekki, að sú mótbára sé á ;iein-
um rökutn bygð, að hin fyrirhug-
aða sjálfstjórn íslands í utanríkis-
málum sínum gæti ef til vill leitt til
erfiðleika gagnvart öðrum löndum,
þvi að auðvitað sjá bæði ríkin jafnt
hag sinn í því að gæta hinnar ná-
kvæmustu varkárni í öllu því, sem
snertir skifti við önnur ríki. Að
líkindum mundu og ekki heldur
verða vandræði úr því að frið-
trygging Islands yrði viðurkend að
alþjóðalögum.
Ákvæðið í 5. gr.: “Danir og Is-
lendingar á íslandi og íslendingar
og Danir í Danmörku njóta fulls
jafnréttis í alla staði” finst mér
einnig varhugavert, sérstaklega af
þvi að uppsagnarákvæði 9. gr. nær
ekki til þess ákvæðis.—Þessi skip-
un er ekki heimiluð í lögum, sem
nú gilda og miðar því að takmörk-
um á löggjafarvaldi beggja landa.
því sem nú er, og þegar borin er
saman ibúatala íslands og Dan-
merkur, þá getur þessi takmörkun j
komið óheppilega niður við einstök ^
tækifæri á ókomnum tímum, séð
frá íslenzku sjónarmiði.
Verzlunarfánann út á við tel eg
alíslenzkt málefni samkvæmt gild-
andi stjórnarskrá Islands og sé
enga ástæðu til að ráða til breyt-
inga í því efni.
Samkvæmt þessum stuttu at-
hugasemdum leyfi eg mér að bera
fram þessar
BREYTINGAR
við frumvarp til laga
um réttarsamband Danmerkur og
íslands.
1. Við 1. gr. I stað orðanna:
“Island er frjálst og sjálfstætt
lar,d sem verður ekki af hendi
látið" komi: “ísland er frjálst
og fullveðja ríki.”
2. Við 1. gr. I stað orðanna: “rik-
issamtenging, hin danska ríkis-
heild” komi; “rikjasamband”.
3. Við 3. gr. 3. tölul, Á eftir otð-
unum: “5. Janúar 1874” komi:
“Herskaparumbúnað eða her-
skaparráðstafanir má ekki gera
á íslandi nema stjórnarvöld ís
lands hafi veitt til þess sam-
þykki sitt.”
Leitað skal sem fyrst við að fá
friðtryggingu hins íslenzka rík-
is viðurkenda að alþjóðalög-
tt
tim.
4. Við 3. gr. 4. tölul.3. gr. 4. tölu-
liður orðist svo: “Gæzla fiski-
veið^ í landhelgi Islands, að ó-
skertum rétti íslands til að
apka hana.”
?. 3. gr. 8. tl.: ‘'‘Kaupfáninn útá-
við” falli burt.
6. Við 5. gr. I stað orðanna: “Um
fiskiveiðar í landhelgi við
óstrendur) Danmerkur og Is-
lands” komi; “Um fiskiveiðar í
landhelgi beggja ríkjanna”.
7. Við 8. gr. I stað orðanna: “er
dómsforseti hæstaréttar sjálf-
kjörinn oddamaður” komi:
“skal hlutkeSti ráða, hvort dóm-
stjórj hæstaréttar, eða æðsti
dómari a íslandi skuli vera
oddamaður.”
8. 9. grein hljóði svo: “Þegar lið-
k in eru 20 ár frá því þessi lög
öðlast gildi þá getur hvort sem
er ’Alþingi eða Rikisþing kraf-
ist endurskoðunar á þeim. Leiði
endurskoðunin ekki til nýs sam
komulags innan þriggja ára frá
því er endurskoðunar var kraf-
ist, má heimta endurskoðun á
ný á sama hátt og áður að
fimm árum liðnum frá þvi er
þriggja ára fresturinn er á
enda og takist þá ekki að koma
á samkomulagi milli löggjafar-
valda beggja rikjanna á hinni
fyrstu reglulegu samkomu
þeirra eftir það, er endurskoð-
unarkrafan var gerð, þá ákveð-
ur konungur, eftir tillögum um
það frá Ríkisþingi eða Alþ ngi,
að sambandinu skuli að nokkro
eða öllu vera slitið með tve^ia
ára fyrirvara, að konungssam-
bandinu undanskiidu. VerBI
sambandi þá að eins slitið að
nokkru, fer um endurskoð,inn'
íaganna framvegis og uppsagn-
ir, sem fyrir kunna að koma.
svo sem hér er fyrir mælt á
undan.
Kaupmanahöfn, 3. Maí 1908.
Skúli Thoroddsen.
. .—Ingólfur.
Foresters-félagið.
Samkvæmt fréttum af hástúku-
þingi félagsins Independent Order
of Foresters, sem haldið var í Tor-
onto fyrir skömmu, var samþykt
að hækka skyldi iðgjöld allra með-
lima reglunnar, sem i hana voru
gengnir fyrir árið 1898, og skal sú
hækkaða iðgjaldaborgun byrja með
Október næstkomandi. Hækkun
Þessi kvað eiga að nema um 65
prct. eða sem næst $8 á ári til jafn-
aðar á hverjum þessara gömlu
meðlima, og er tala þeirra nú eitt-
hvað á annað hundrað þúsund.
Sagt er að þetta muni auka félags^
sjóðinn um framt að $900,000 á ári.
Sem ástæðu fyrir þessu tiltæki
gefur félagsstjórnin það, að með
því að þessir gömlu meðlimir hafi
borgað lægra iðgjald en nauðsyn-
legt sé til þess að lifsá'byrgð þeirra
geti borið sig, en dauðsfallakröfur
aukist eðlilega eftir því sem tímar
líða, þá sé hækkun þessi óumflýj-
anleg til tryggingar félaginu. Til
sönnunar þessu benda þeir á það,
að síðastliðið ár hefðu útborganir
til gamalla meðlima og erfingja
þeirra numið rúmum sex hundruð
þúsundum doll. meira en inntekt-
irnar frá þeim hluta meðlimanna
námu. Þá er sú önnur ástæða fyr-
ir hækkun þessari, að félagsstjórn-
in álitur ósanngjarnt að sumir af
meðlimum félagsins borgi minni
iðgjöld en aðrir fyrir sömu hlunn-
indi, og vilja þvi gera jöfnuð á.
Sem kunnugt er borga allir þeir
rrieðlimir, sem i félagið hafa geng-
ið síðastliðin tiu ár, töluvert hærra
gjald en hinir eldri. Nú eru þeir
orðnir töluvert fleiri en gömlu
meðlimirnir, og sjóður sá, sem fé-
lagið hefir safnaö á síðari árum
WINNIPEC SÝNINGIN
11.—17. J ú 1 í 1908.
ÖVIÐJAFNANLEGIR GRIPIR OG
HVEITI.
Mestu og beztu veðhlaup hér vestra.
HEIMSFRÆGUR LÚÐRAFLOKKUR FRA CHICAGO UND-
IR STJÓRN INNES OG 9ista HIGHLANDERS
LÚÐRAFLOKKUR.
KEPPNI MILLI LÚÐRAFLOKKA HÉR VESTRA.
4 /
Sérstakar skemtanir fyrir framan Grand Stand.
STÓRKOSTLEG HERSÝNINC
FYRIRTAXS FLUGELDAR.
Fyrsta sýning í Ameríku á léttum sjálf-
hreifivögnum til akuryrkjubrúkunar.
A. W. BELL, A. A. ANDREWS,
ráðsmaður, forseti.
^IRIBIsrTTTIlSr
allskonar gerð fljótt og vel, fyrir sanngjarna borgun á
er mestmegnis frá þessum nýrri
meðlimum. En þó útbreiðsla fé-
lagsins hafi verið mikil síðustu tíu
árin, og sjóður þess aukist stór-
kostlega á þeirn tíma, þá virðist
þessi nýja hækkun óumflýjanleg og
því viturlega gert af félagsstjórn-
inni að koma henni á til jafnvægis
og tryggingar innstæðum félags-
manna. Og engin ástæða virðist
fyrir hina eldri meðlimi að gera
sig óánægða út af þessu, heldur
þvert á móti ættu þeir að gleðjastr
yfir því að verið er að koma félag-
inu á fastan og áreiðanlegan grund
völl. Þá er og Þess að gæta, að
innan skamms mun von á löggjöf
frá sambandsþinginu er skipi fyrir
um hvað lægst skuli vera* heimtað
sem borgun af meðlimum lífsá-
byrgðarfélaga; við þessu vill stjóm
I. O. F. félagsins vera búin, og
gera jöfnuð innan vébanda sinna
áður en landstjórnin fari að hlut-
ast til um þau mál. Töluverð óá-
ið, því erfitt mun þeim, þrátt fyrir
hækkun þessa, að fá betri eða ódýr-
ari lífsábyrgð annarsstaðar.
Einn af þeim gömlu.
THE DOMINION
SECOND HAND STORE
Fyrirtaks föt og húsgögn. —
Brúkaðir munir keyptir og seldir
Islenzka töluð.
555 Sargent ave.
F. L. KENNY
M Á L A K
Hjá honum fást alls konar
skilti af fínustu tegund ; : :
OLASAKILTI MEÐ GULLSLETRl,
419 .llain St., WINMPEii.
nPmXm. 2955.
nægja kvað vera meðal ýmsra með-
lima, sem þessi nýja hækkun
snertir, og munu þeir hafa búist
búist við að iðgjöld þeirra mundu
aldrei hækkuð verða. Það mun og
hafa verið ætlun stofnanda félags-
ins og forstöðumanna, þá er hin
fyrri hækkun var gerð fyrir tíu ár-
um. En nú er það komið á daginn
að Þeir hafa ekki séð nógu glögt
fram í timann, og félaginu því
nauðugur einn kostur að brjóta
bág við stefnu þeirra manna og
góðan ásetning, eins og ljóst mun
orðið af því sem sagt hefir verið
hér að framan. Meðlimir skyldu
því hugsa þetta vandlega áður en
þeir láta Þetta verða sér að slíku
óánægjefni að þeir yfirgefi félag-
Linen & Crash
’sumarhattar
50^
VeljiB úr fjórum tegundum, mó-
leitir, gráir, hvítir og^ köfl-
óttir a5 lit.
Sérstakt verö..... 50C.
NEGLIGEE skyrtur og SLIT-
SKYRTUR' — Sérstaklega
ódýrar á.............950.
The Cammanujealth
-----------Hoover&Co.
THE MANS STORErUTYHALL SQtiARE
W. A. HENDERSON
selur
KOL VID
í smáum og stórum stíl.
Píano og húsgögn flutt. Vagnar
góBir og gætnir menn. Lágt
verö. Fljót skil.
659 Notre Ðame Ave. Winnipeg
Talsími 8342
The Rat Portage
Lumber Gompany
Talsími 2348.
Sögunarmillu bútar 16
þml. langir sendir til
allra staða í borginni.
J. R. Tille,
— klæöskeri og endurnýjari —
522 Hfotre Dame
Talsími 5358
• ReyniB einusinni.
Ágætis fatasaumur
Föt hreinsuB ) p, tÓTT *
og pressuB j •*
Sanngjarnt verB. Fötin sótt og
skilað.
Thos. H. Johnson
lalenzkur lögrfræplng-ur og mkU.
færslumatur.
SkrUstofa:— Room SS Canada Llff
Block, suðaustur homl Portagt
avenue og MÍin st.
Utanáskrift:—P. O. Box 1SC4.
Telefón: 423. Winnlpeg, Man.
•H-H-I I I 'H-t H-H-H-IN I I 1 |.
Dr. B. J. BRANDSON
Office: 650 William Ave.
Telephone: 89.
Office-tímar: 3—4 og 7—8 e. h.
Heimili; 6^0 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
•H-l-l-I' I !■ I"H-I-H"M I I I I I I-|,
Dr. O. BJORNSON
Office: 650 William Ave.
Telephone; 89.
Office-timar: 1.30—3 og 7—8 e.h.
Heimili: 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
■W-I-H' I I' I'-H-M-M"! I I I I I -t-Þ
I. M. Cleghoro, M D
læknir og jHrsetumadur.
Hefir keypt lyfjabúðina i Baldur,
og hefir Því sjálfur umsjón á öll-
uœ meðulum.
Elizabeth St..
BALDUR, . MAJí.
P-S.—lslenzkur túlkur víB hendlna
hvenser sem þörf gerist.
■M-H-þ 1 'l"I'i?-H-M-I-H"I-H"H"Þ
N, J. Maclean, M. D.
M. R. C. S. (Enb
Sérfrseðingur í kven-sjúkdómum
og uppskurði.
326 Somerset Bldg. Talsími 135
Móttöknstundir: 4—7 siðd. og
eftir samkomulagi. —
Heimatalsimi na.

Á. S. Bardal
121 NENA STREET,
selur líkkistur og annast
am útfarir. Allur útbún-
aOur sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann allskonar
minaisvarOa og legsteina
Telephone 3oS.

KerrBawIfMamee Ltd.
UNDERTAKERS & EMBALMERS
229 Maiu Street, Winnipeg
Ráða yfir fyrirtak sjúkravagni. Fljöt og’
llgóð afgreiðsla. Hvítur barnalíkvagn
1 FERDIN.
I
Píanó og Orgel
enn öviðjafnasleg. Bezta tegund-
in sem fæst í Canada. SeLd meÖ
afborgunum.
Einkaiítsala:
THE WINNIPE6 PIAUO &ORG^ GO.
295 Portage avc.
Auglýsing.
Ef þér þurfiöjaö senda peninga til ts-
lands, Bandaríkjanna eöa til einhverra
staöa innan Canada þá notiö Domimoo Ex-
press Company's Money Orders, útlendar
ávísanir eöa póstsendingar.
LÁG IÐGJÖLD.
Aöal skrifsofa
482 Main St„ Winnipeg.
Skrifstofur viösvegar um borgina, og
öllum borgum og þorpum víösvegar um
landiö meðfram Can. Pac. Járnbrautinni.
Á V A L T,
ATLSTAÐAR I CANADA,
BIÐJIÐ UM
EDDY’S ELDSPÍTUR
Eddy’s eldspítur hafa verið búnar til í Hull síBan 1851.
StöBugar endurbætur á þeim í 57 ár hefir orBið til þess aB
þær hafa náB meiri fullkomnun en nokkrar aBrar.
Seldar og brúkaöar um alla Canada.
CEO HST T ■ A
VILJUM VÉR SÉRSTAKLEGA MÆLA MEÐ
LAGER.-------------ÖL.--------------PORTER
CEOWN BREWEEY" 00-, talsíMi 3QQO
-LINDARVATN.
396 STELLA AVE., WINNiPPG.