Lögberg - 01.10.1914, Síða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. OKTÖBER 1914.
7
Rœða
fyrir minni Islands, flutt á íþrótta-
bjórsártúni 27. j
("Dálítið breyttj.
móti að bjórsártúni 27. júní 1914. arar- Enginn má efa, aS eftir
nokkurn tima þurfa menn ekki aö
fara úr höfuöstaönum á meiddum
og mögrum hestum hér austu'r í
sveitir. \öur skilst vist, aö eg á
þótt vér hendum út í hafsauga
httgsjónum vorum og draumum
um vöxt og framfarir þjóöar þess
Það fær mér gleði aö sjá, hví-
likur fjöldi sækir þetta skemtiþing.
Það sýnir. að harðindi, heyleysi og
lambadauði hafa ekki bugað sveita-
menn né gert lífsgleðí og sjálfs-
fjör rækt úr hugum þeirra. Vor-
hret og vorkuldar virðast ekki
hafa gert skaðsamlegan usla í sál-
um þeirra, og megum vér öll
íagna því.
Eg hefi orðið var Jæirrar skoð-
unar, að illa færi á að heyja hér-
aðsskemtanir, er hafís og harðæri
herja á land vort að fornum sið.
En mér virðist mest þörf á þjóð-
gleði og skemtimótum, er tlla ár-
ar. Þá komast hinir fornu fjend-
ur íslands síður inn í sálirnar.
Þá tekst verndaröndum lífs vors
betur að varðveita sól og sumar og
grænar hlíðar í huglöndum vorum,
þótt sumarið steingleymi að koma
á væntanlegum tíma. Þetta má
ekki skilja svo, sem eg kenni létt-
úð og gáleysi. Ragnar loðbrók er
látinn kveða. þá er miskunnlaus
feigðin gin við honum i ormagarð-
inum, að hann skuli deyja hlæj-
andi, og hefir það löngum þótt
hraustlega mælt. Fer þá illa á, að
vér skemtum oss, Jx>tt vér eitt vor
hreppum fjártjón og illviðri?
Það er ekki vanþörf á að minn-
ast á þetta efni nú. Það þykir
víst fáum furða, Jiótt mörgum
sveitamanni hafi gerst skapþungt,.
í vor. Það er hætt við', að' menn
fleygi frá sér öllum hugsjónum
sinum og áhugaefnum i alls herjar
málum. er náttúra lands vors leik-
ur þá svo grátlega — og sú er ef
til vill hættan mest, er oss stafar
af harðindum og óáran. Menn
verða vonþrota. þykir sem nú eigi
þeir ekki annars kost en flýja
eignir og óðul og flytjast af landi
burt. Og traust má hún vera,
trúin á framtið gamla Fróns, ef
hún á ekki að bila, er menn verða
að búast vetrarfötum um Jóns-
messuleytið, og sólin sést í hæsta
lagi 2—3 daga allan júni og sauð-
fé hrýnur niður í gróðurlitlum
högunum. Eg átti nýlega tal við
mann nýkominn frá útlöndum, er
ferðast hafði um eina sveit lands-
ins nú í vor. Hann lét hið versta
yfir sinni för. Ekki nema magur
og meiddur he^tur fáanlegur til
ferðarinnar, svo að hægt varð1 að
fara, eins og vesæll hreppsómagi
væri fluttur yfir jörðina, — mik-
við járnbrautina. Og með henni
færist hraði yfir þjóðlíf vort og
öll þess ferðalög. Og þótt horfell-
ir gerist nú altof gamall í landinu
og lítil ellimörk megi líta á honum,
er hann ekki ódauðlegur né ódrep-
andi. Stafar hann ekki meðfram
af því, að búmentun bænda er mjög
áfátt og ábótavant? — Myndi það
ekki skorta á íslenzka búnaðar-
mentun, líkt og flesta skólamentun
vora, að bsendaefnum vorum er lítt
tamin sjálfstæð hugsun um búskap
og búleg efni, bæði þeim sem ekki
stunda nám í neinum búnaðar-
skóla, og eins hinum, sem sækja
einhvem búnaðarskóla? Eg efa
ekki að þeir kofni .tímar, áður en
langt um líður, að flest eða öll ís-
lenzk bændaefni verji nokkrum
árum til undirbúnings undir æfi-
starf sitt. Menn verða að nema
söðlasmiði, skósmíði og aðrar iðn-
greinir nokkur ár. Hví skyldu
yður í hvert skifti, sem þér lesið
um deilur og smámunaskap Hall-
gerðar og Bergþóru og magnað
sjálfhól Bjarnar í Mörk? Hafið
þér íhugað, hver hressing og fjör-
gjafi felst í slíkri skemtun? Og
Njála er miklu meira en skemti-
bók. Hún er sannmentandi. í
hvert sinn sem þér lesið hana með
hugsun og eftirtekt, borðið þér af
skilningstrénu góðs og ills — og
þeirri máltíð fylgja engin ill eftir-
köst. Augu yðar ljúkast upp er
þér skoðið myndimar af illvild
Skammkels og stórhug Bergþóruj
er hún brann inni með bónda sín-
um, og þér vitið eftir lesturinn
betur en áður greinarmun á vond-
um og góðum. Og auðug er Njála.
Næstum því i hvert skifti sem vér
lesum hana, rekumst vér á eitt-
hvert andlegt gullkornið, sem vér
höfum ekki fyr veitt eftirtekt.
Það er sem ný list og ný fegurð
spretti látlaust upp úr blaðsíðun-
um,. líkt og lindarvatnið streymir
hvíldarlaust upp úr jörðinni.
Og fleira kemur til greina, ef
meta á, hvílikt góðverk Njála er
við þjóð vora. Núlifandi kynslóð
hefir ekki eir. hrest sig á þessari
heilsulind. Af engri íslendirga-
menn ekki þurfa að stunda bún-! sögu eru til jafn mörg eftirrit, og
aðarnám eins lengi? Og ef slíkri j ber slíkt greind og smekkvísi þjóð-
skólamentun tekst ofurlitið að
venja nemendurnar sjálfa á að
hugsa um búskap og búnað —
slíkt er vitaskuld torvelt, en ein-
hver árangur verður þó af slikri
viðleitni, — verða íslenzkir bænrl-
ur á ókomnum tímum betur búnir
ar vorrar fagurt vitni. Um lang-
an aldur myrkurs óg áj)jánar hefir
sonur eftir föður, svo skiftir tug-
um kynliða, skemt sér við hana á
íslenzkum skammdegiskveldum,
dáðst að henni og numið af henni
margan merkan sannleik urn mann-
og nútíðarmenn.
Það mun hollast að likja þess-
um harðærisáföllum við sjúkdóma,
er eldast af þjóð vorri. Sjúkir
menn geta oft hugsað um, hvað
þeir eigi og ætli að starfa, er J>eim
er bötnuð veikin. Vér förum eins
að á hörðu árunum. "Þótt þjaki
böl með Jmngum hramm'’, ræðum
vér áhugamál vor, sem ekkert
hefði í skorizt. Vér ræðum
sjálfstæðismál vor eftir sem áður
og öll áhugamál vor, er vér trúum
aö geti orðið J)jóðinni til hagsmuna
og hamingju.
Innrætið yður og börnum yðar ást
a náttúru lands vors, ám þess og
fjöllum, hafi og himni.
Fátt fær eins lyft oss yfir sjón-
deildarhring hversdagslífsins, sem
þessi miklu fyrirbrigði. Aldrei
grunar hugann eins margt og þá, er
vér lítum unað þeirra. Náttúra
landsins ætti að geta tengt oss öll, er
vér lítum öll sömu dýrð hennar og
dásemd. Og hún getur tengt fortíð
og nútíð. Þá er vér minnumst þess,
að Gunnar og Njáll, Snorri Sturlu-
son og höfundur eða höfundar Njálu
lifðu undir þessum sama himni, sem
vér nú sitjum undir, litu þessi sömu
fjöll og sömu jökla, sem nú sjáum
vér, og hlýddu á þennan sama þunga
árnið, er nú heyrum vér, finst oss
veikur og kemst því
hegningu.
líklega hjá
Járnbrautir í Saskatchewea.
1 hinni árlegu skýrslu járnbrauta-
deildar stjórnarinnar í Saskatche-
wan, er nákvæmlega gerð grein fyr-
ir, hvað járnbrautalagning líður þar
í fylkinu, og er þar mikinn fróðleik
að finna um þessi efni vestanlands.
Allar járnbrautir í Saskatchewan eru
nú 5,627 mílur á lengd, og er auðséð
að mikið kapp er lagt á að leggja
nýjar járnbrautir, af stjórninni þar.
Sum síðustu árin hefir verið lagt
meira af nýjum járnbrautum í því
fylki, heldur en í öllum öðrum fylkj-
þá ekki sem mjókki aldadjúpið milli um landsins til samans. Eftirfar-
vor og þeirra, sem vér sjám svipinn
með oss og feðrunum og ættinni
fornu ?
Og það eru ekki seldir aðgöngu-
miðar að fegurð náttúrunnar, og
skoðun á henni hefir ekki óheilnæm-
ar afleiðingar í eftirdragi Hennar
getið Jjér notið, meðan þér sjáið sól-
arljósið. Himininn hvolfist altaf
yfir yður. Hann sést út um spítala-
gluggann og litlu rúðurnar í fanga-
klefunum. Og ekkert er eins auðugt
og fjölbreytilegt sem hann.
Eg hefi stundum furðað mig á
því, er eg hefi séð fólkið streyma í
kvikmyndajeikhúsin vor í Reykjavík,
að }>að gengur ekki heldur upp á
Landakotstún eða Öskjuhlíð og
skoðar ])aðan endalaus litbrigði fjall-
anna, sem teygja toppa sína og tinda
mót sól og himni, eru alt af staðföst,
hringla aldrei og hopa hvergi á hæl.
við vorhretum, en forfeður vorirj Egt líf og menska hugi. Og fleiri
en liðnir og lifendur njóta þessar-
ar miklu bókar. Vér vonum, að
niðjar núlifandi kynslóðar undrist
þetta listaverk vort, serh vér og
forfeður vorir, að þeir lesi hana
og læri af henni öld eftir öld frarn
á æfikveld Jæssarar þjóðar.
Enn er ótalin sú hin mikla sæmd,
er ísland hefir haft af þessu
snildarverki. Enskur rithöfundur
nú|hefir skipað henni á bekk með
ágætustu ritum í lausu máli, er
heimurinn á. En 'vér vitum ekki
hót um, hver höfundurinn er, vit-
um meira að segja ekki með
áreiðanlegri vissu, hvórt hún er
eftir einn eða tvo, sem flestir ætla.
En um það verðum vér vlst öll
samdóma að vísa höfundinum eða
höfundunum til sætis meðal mestu
góðgerðamanna lands vors. Ger-
um nú ráð fyrir, að vér vissum
I deili á höfundi einhvers mesta
En þvi verður ekki neitað1, að
hart lancl er ísland. — “Baráttan
fyrir tilverunni” er hér strið og
ströng.
Mér fyrnist það seint, er mér
varð það ljóst. 1 aprílmánuði ár-
ið 1906 lagði eg af stað frá Kaup-
mannahöfn til íslands. Þar ríkti j snildarjoátta.ring i þessari listasögu
sól og sumar í landi, fólkið vorbú- og hefe,um þær sagnir af honurn
rö. trén og skogar tekmr að blómg-1 _ sem vér höfuS ekki _ f aS hann
ast og grænka, fuglar syngjandi í ■ hefsi félaus förumaður gengið um
ill munur á shku ferðalag. _ eða, hvern gre.n, alt ilmaði og angaði! meSal höfðingja á þingi voru hinu
þjóta á lestum yf.r lanchð uti 1 sið-,] af varma og vori. Skipið, sem egj forna> beiSst þar olmusu og enga
mentum henm. Og eymdin og tok mér far með, hreppti storma í; Ahevrn feneis Mvndi vður ekki
vesalmenskan þótti honum keyra hafi, og var heldur seinfara, svojvirSast slikg fregn einn raunabálk-
ur hofi fram. Hann komaðefn-^að ferðalag.ð sóttist nokkuð seint urjnn j sögu íslendinga? Eða
uðum bóndabæ og bað um hey að íslenzkum sið, og eg hafði langa 1 harma ekki allir góSir synir þjós.
handa hest.num og var skjotlegj ut.vist, m.g m.nnir um þrjar vikur. | arinnar fátækt Jónasar og £rlog
Bólu-Hjálmars?
kveðið nei við því. Þá
hann, hvort hann gæti
brauð handa honum. Maður guðS
og lifandi nei. “Hugsaðu vel um
þessa ferðasögu”, sagði hann svo.
1 henni má lesa allmikinn bálk úr
menningarsögu þjóðar vorrar á
þessari tíð. Speglast ekki gaufið
og ferðleysið á þjóðlífi von. í
ferðalaginu á magra klámum?
Sést ekki fyrirhyggjuleysið ís-
spurð.|En J)á er eg kom til Austfjarða,
fengið sá hvergi dökkvan díl — fjöllin
hvit sem jökull ofan i dimmbláan
sjóinn. Eg hafði farið frá sumr-
inu til vetrarins. Þá fann eg
|)tinglega til ]>ess, að guð vors lands
er harður guð, og síðan skil eg
]>að vel, að inenn örvænta um ,við-
reisn sins harðindalands. ( Eg
spurði mig. hvort slikir jötun-
heimar væru ekki óhæfir til æðri
lenzka, léttúðin og mannúðarskort- j mannræktar, hvort þeir gæti orðið
urinn óþarflega skýrt á heylausa
búinu og brauðlausum bænum?
Hvað getur hlægilegra en ríkis-
kröfur, réttlætishjal og sjálfstæð-
isgaspur slíkra aumingja?
t En það má hugsa a annan veg
um þetta efni. Harðæri ríkir
ekki alt af í landinu. Og það
verður ekki ráðin bót á neinu böli,
WINDSOR
fm jjjjf ij

Windsor smjersalt
leysist vel upp og
setur ljúffengan
keim á smjerið.

DAIRY
y:: |
yjmiiiiii — 1111 \
Nálega hver hæstu
verðlaun voru unn-
in á stóru sýning-
unni af smjeri sem
Windsor salt hafði
verið notað í.
SALT
Eg sagði, að guð vors lands væri
harður guð. “Eftir þessu eiga allir
hlutaðeigendur sér að hegða.” Ef
íslenzkir einstaklingar vilja k^ppa að
sama andlega þroskamarki og synir
annara ])jóða, ]>ar sem landkostir eru
betri, mega þeir vinna “hörðum
höndum" “ár og eindaga” — leggja
meira á sig en þörf gerist á annrs-
staðar til að komast jafnlángt. Ekki
nema viljahraust fyrirhyggjuþjóð
verður sigursæl í þessu landi. En ef
oss tekst að ná þessu, ætti erfiðið að
hafa eflt kraftana, svo að vér værum
þeim hraustari, er byggju í frjórri
löndum. Þjóð vor er stödd sem
grenitréð, er Stefán G. Stefánsson
yrkir urn. Það óx þar sem öllum
öðrum trjám ]>ótti of lágt að gróa.
Köld var vistin við flóann, þar sem
það spratt, daufleg útsýnin yfir
graslausar brekkur og fúin fen. En
ef til vill vinnum vér\ sama sigur.
Það óx og varð hátt, svo að aðrir
viðir,
“sent þó voru ofan á
undir-hleðslum fæddir,
teygja sig þinn topp að sjá.
eins og höf. segir við það.
andi tafla sýnir hvað aukið hefir
verið við járnbrautir í vesturfylkj-
unum, svo og i helztu fylkjum aust-
anlands á siðustu fimm árum:
Fylki
Sask.
Ont.
Que.
Man.
Alb.
B. C.
1909 1910.1911 1912 1913
550 301 189 633 897
92
87
245
6
10
296
89
94
63
1
132
16
167
36
224
1
54
403
13
454
103
473
315
96
Af þessu má sjá, hversu rösklega
stjórn Satkatchewan fylkis hefir
gengið á undan öðrum í fram-
kvæmdum í járnbrauta lagning, og
það án þess að íþyngja íbúum fylk-
isins með nokkrum nýjum álögum.
Árið sem leið var tregt að fá pen-
inga til allra starfa og það dró úr
athöfnum í Saskatchewan sem ann-
arsstaðar. Nýlega hafa verið með
lögum gerðar ráðstafanir til að
koma upp nýjum stöðvum þar sem
þeirra er mest þörf, til þess að koma
í veg fyrir tafir sem hingað til hafa
átt sér tað á vöruflutningum.
Svarað spurningum
er Lögberg bar fratn 20. Ag. s.l.
bygðir annari þjóð en andlegum
hrímþursum. Mér varð ógreitt
um svarið, er eg kaus mér. Loks
hugsaðist mér það, og eg býst við,
að sumum ykkar þyki það heldur
skrítið . og draumórakent. Mér
kom í hug. að land, er í hefði
verið skapað slíkt snildarverk sem
Njála, hlyti að geta orðið aðsetur
mikillar andlegrar menningar. Og
hér er eg kominn að höfuðefni máls
míns.
Það fer vel á því, að vér ræð-
um og rekjum á þjóðhátíðum og
meiri háttar samkundum, hvernig
vér fáum fegrað og fullkomnað
þjóðlíf vort, og úr hvaða lindum
vér getum drukkið í oss hug og
hressing í striði og striti.
Vér íslendingar erum gömul
bókmentaþjóð, og fornbókmentum
vorum megum vér ]>akka þetta
litla, sem mentaður heimur veit
t.m oss. Það virðist ekki vanþörf
á að minna á þetta á þtessum stað
og framn.i fyrir þessum mann-
söfnuði, því að illmannlegustu
árásirnar, sem í þingsalnum eru
gerðar á skáldalaun og líkar styrk-
veitingar, koma úr Ámes- og
Rangárþingi, héruðum þessum til
lítils sóma. Því þykir mér og vel
við eiga, að benda yður á, hvilíkar
lífslindir bókmentir eru, hve mik-
ils virði er að eiga þær að vinum
í hvers konar hallæri og harðind-
um, sem herja á land vortí og líf.
Tökum Njálu, sem þið öll þekk-
ið. Virðum fyrir oss allan þann
unað göfgan og andlegan þroska,
er þjóð vorri1* hefir hlotnast af
auðæfum hennar.
Hafið þér hugleitt, hve margir
íslendingar, austan hafs og vestan,
unglingar, fullorðnir og börn Imfa
við lestur Njálu gleymt öllum
áhyggjum sínum og hörmum?
Munið þér, hve dátt þér skemtið
Kjósið þér samtíðarskáldum vor-
um íslenzkum slíkt hlutskifti? Þeir
eru líka góðs maklegir . Hafið þér
gert yður grein fyrir, hve göfugt er
efnið í sumum smásögum Einars
Hjörleifssonar, hve lampi skáldgáfu
hans lýsir vel um öll hugskot smæl-
ingjanna, svo að vér sjáum, að í
þeim vakir sama lífþráin sem í okk-
ur hinum, er kallaðir erum ofar sett-
ir í mannlegu félagi, að þeir geta
glaðst seni vér og þjáðst sem vér
Og um leið lýsir skáldið oss í breytni
vorri við þá, minnir oss óbeinlínis á,
að vér megum ekki fara með þá sem
dauða muni. Og svo undarlegt sem
það er, þörfnumst vér einskis meira
en slíkrar áminningar.
Góðskáldin smíða brýr á milli
mannlegra hjartna. Slíkar brýr eru
öllum auðsöfnum og mannvirkjutn
traustari. Horfinn er auður Guð-
mundar ríka, hjarðir hans og hjú og
höfðinginn sjálfur hið sama. En
Heimskringla Snorra lifir enn. Brú-
in hérna yfir Þjórsá eyðist ofurlítið
í hvert skifti sem yfir hana er farið.
En list Njálu minkar ekki agnarvit-
und, hve margir sem lesa hana og
nota, sér til menningar og þroska.
Eg býst við, að mér verði svarað
því, að skáldrit og góðbækur komi
vart öðrum að haldi en þeim, sem
gæfan hefir veitt að Jöúa sólarmegin
hér i lífi. Sívinnandi alþýðu bresti
efni og næði til andlegra iðkana.
En fyrir nokkrum árum reit gáfaður
þingeyskur bóndi, sem að sögn er
enginn efnamaður, að hann hlákkaði
alt af til skan.mdegiskvöldanna, því
að þá gæti hann fullnægt lestrarfýsn
sinni og andlegum þörfum. Forfeð-
ur vorir liafa löngum notað vetrar-
kvöldin, löngu og dimmu, til rímna-
kveðskapar og sagnalesturs. Vér
verjum þeim til lesturs góðra bóka,
bæðí útlendra og innlendra. Grannar
og samsveitungar ættu að eiga með
sér fundi eð stofna smálesfélög, þar
sem þeir læsu saman góðar bælcur,
töluðu um efni þeirra og skiftust
hugsanagjöfum á.
Gleymum því aldrei, að fleira er
auður en kýr og sauðir, silfur og
gull, og að andlegur auður er upp-
spretta allra veráldarauðæfa og allrar
menningar. Af þessu stafar það, að
uppeldismál eru mikilvægustu mál-
efni hvers þjóðfélags. Af þessu leið-
ir ]>ð lika, að þeir verða þarfastir, er
vinna að innri þroska mannanna,
sem allir góðir rithöfundar gera. Og
það kemur hverju þjóðfélagi í koll,
ef það fer þannig með þá, að þeir
fái ekki notið sítv
1. Þessari spurning er vandsvar-
að. Það má telja upp íslenzkar tæki-
færisvísur svo hundruðum skiftir,
um ýms efni, ortar af svo mikilli list
að varla er munur á gerandi. Eg set
hér eina, sem mér finst með þeim
allra beztu. Hún er eftir Steingrím
sál. Thorsteinsson:
"Með oflofi teygður á eyrum var
hann,
svo öll við það sannindi rengdust.
En ekki’ um ein nþumlung hann
vaxa þó vann;
það voru’ að eins eyrun, sem
lengdust.”
2. Þorgeir Ljósvetninga goði. —
Hann hafði svo mikla andlega yfir-
burði, að hann kom sættum á, þegar
íslenzka þjóðin í heild sinni hafði
skifzt í tvo flokka og báðir flokkar
stóðu vígbúnir til að færa exi hvor
að annars höfði.
Jórunt) Einarsdóttir Þveræings,
kona Þorkels Gellissonar í Krossavík.
Hún sætti tvo ættliði, sem borist
höfðu lengi á banaspjótum. Hvers
virði mundi Islandi hafa verið að
eiga margar slíkar konur, t. d. á
Sturlungaöldinni og oftar?
4. Spurningunni er vandi að
svara. ísland á marga afbragðs-
menn, að vitsmunum, þekkingu og
mannkostum, bæði heima og erlend-
wss er *S‘ eg ^em aicirei auga á neinn,
«51- sem "i)cr höfuð og herðar” yfir alla
hina síðan Jón Sigurðsson leið.
5. Kjarkur þjóðarinnar og sjálfs-
virðing hefir aukist við vesturför Is-
lendinga. Þjóðinni hefir aukist víð-
sýni,. Vestur-lslendingar hafa sýnt
hvaða afl og atgjörvi býr . íslenzka
þjóðflokknum, ef hann nýtur sín ó-
hindraður af utanaðkomandi áhrif-
um og innlendum afleiðingum af
kúgun og kvölum á liðnum öldum.
Ýmsar öldur hafa borist héðan að
vestan og heim, um margar leiðir, og
vakið þjóðina til meiri dáða og
framkvæmda. — íslendingar heima
finna, að þeir eiga örugga stoð hjá
bræðrunum og stystrunum vestan
hafs, þegar í raunirnar rekur og
bjarga þarf sóma og hag þjóðflokks-
ins. Sönn þekking á Islandi og Is-
lendingum hefir aukist í umheimin-
um, og íslenzka þjóðin og Island er
meira metið en áður.
6. ísland hefir tapað vinnukrafti
Fyrir þrjátíu og átta árum voru við vesturflutninginn. Mist úr hópi
tvær systur myrtar samtímim í! sínum heima marga dugandi dreng
BjörnerUd í Noregi Stúlkurnar! skaparmenn. Um tíma, meðan vest-
^ aF 1 urfara hugurinn var öflugstur
Skáldið ætlar trénu víst að vera
ímynd sumra mikilmenna, er sigrast
á öllum talmunum og torfærum.
En ef til vill getur það orðið ímynd
íslenzku þjóðarinnar.
En lífið má þá ekki verða að ein-
tómu andlausu striti. Slíkt líf er
og ekki lífsins vert. En það gerist
stundum, að sólin skín yfir éljum,
skafhríð og hrynum. Við élin get-
un. vér ekki losast, enda ekki ákjós-
anlegt. Eins fáum vér ekki komist
hjá þrautum og erfiði, en sól andans
veröur að skina yfir því. Oss er
einmitt því meiri þörf á
skini, er éljagangurinn er svo mik-
ill.-------
Gömul sögn greinir frá því, að
útlendingur, sem kom fyrir öldunga-
ráð Rómaborgar, sagði svo frá, þá
er hann kom heim til sín, að hann
hefði hitt þar eintóma konunga. Vér
íslendingar stærum oss stundum af
því að vera konungaættar. Eg lýk
máli mínu á þeirri ósk, að þeir komi
tímar, að útlendingar geti með sanni
borið þjóð vorri þann vitnisburð, er
þeir koma héðan heim til sín, að þeir
hafi hvergi komið þar, er þeir hafi
fundið jafnmarga konunga — . vilja,
hug og hjarta.
Sigurður Guðmundsson.
—lsafold.
Játar glœpinn.
fundust út í fjósi og höfðu þær
íengið hamárs högg í höfuðið.
mistu fjöldamargir heima trúna
I land og lýð. Sú alda er nú að brotna
SUr,,fðÍSt ÍkkL°g T nU,aftur’ samvinna með þjóðflokkn-
] lsm hi\lhlegi atburður flestum um austan hafs og vestan aÖ byrja.
gleymdur. En samvizka hins sekalTrúin á land og lýð er aÖ glæðast.
hefir ekki sofnað i öll þessi ár. 7. Vestur-íslendingum ríður mest
Hefir niaður nokkur nýlega játað á að halda við sem traustustu sam-J
á sig ódáðaverkið ög bætir því við, J I)an<fi við heimaþjóðina, halda sam-!
að hann hafi framið það í drykkju an’ sem ísIenzk heild, virða og við-
óráði. Maðurinn er nú um sjö- halda tungu feöra sinna’ °S Því sem
tugt og hefir á síðari árum unnið í bezt er 1 ís,en2ku þjóðeðli og ísl.
á járnbrautum. niennmg, og samþyða það sem bezt
« et í canadisku þjoðeðh og canadiskr.
Eldr. systirin, sem var fullvaxta.' menning. rækja vel skyldur sínar sem
hafði farið út í fjós um miðdags- j canadiskir *borgarar, og berjast fyrir
leytið, til að líta eftir kúnum. þvi sem íslenzk heild, að sagan á ó-
Þegar móður hennar fór að lengja' komnum timum segi, að Canada-
eftir henni, sendi hún systur henn-; þjn®in kaE orðið betri þjóð fyrir
ar, átta ára gamla, að leita henn- Þa| a® islendingar unnu að því
; með oðrum góðum mcnnum, að
j mynda hér í Canada göfugan, dáð-
mikinn þjóðflokk. Heróp Vestur-
Islendinga á að vera orð þingeyska
ALLAN LINE
Konungleg Póstgufuskip
Frá Montreal Frá Halifaz
til tU
Liverpool og Glasgow Glasgow
FARGJOLD
A FYRSTA FAItRÝ3fI......$80.00 og upp
A ðÐRXI FARRÝMI........$47.50 og upp
A pRIÐJA FARRV.WI.... . . . $31.25 og upp
Fargjald frá fslandi
(Emigration rate)
Fyrir 12 ára og eldri......... $56.1«
“ 5 til 12 ára............. 28.05
“ 2 til 5 ára.............. 18,95
“ 1 til 2 ára.............. 13-55
“ börn á 1. ári............. 2.70
Allar frekari upplýsingar um gufuskipaferðinuur, fmr-
bréf og fargjöld gefur umboðsmafiur ror, H, 8. BABDAL,
horni Sherbrooke og Elgin, Winnipeg, sem annast om far-
gjalda sendingar tU íslands fyrir þá sem tU hans leita.
W. R. ALLAN
344 Main St., Wlnnlpeg. AðalumboSsnmSur TMUnludi.

ST0FNSETT 1882
LÖGGILT 1914
D. D. W00D & S0NS,
---------LIMITED---------
verzla með beztu tegund ,af
= K O L U M =
Antracite og Bituminous.
Flutt heim til yðar hvar sem er í bænum.
Vér æskjum verzlunar yðar,
SKRIFST0FA:
904 Ross Avenue
horni Arlington
TALSÍMI:
Garry 2620
Private Exchange
Lófalestur
KARO
Hinn nýi lófalesari
EftirmaCur Crescentia og læri.
sveinn hins fræga Cheiro, frá
Regent St., London.
8 Stobart Block
290 Portage. F. Main 1821
ViSlátinn: 2 til 6 og 7 til 9
Gjald: $1.00 og $2.00

te.
,o

Dominion Hotel
S2& NI»lnS*.
Winnipes
TALS. M. 4021 328 SMITH ST.
Maple Leaf Wine Go. Ltd.
Alskonar áfengir
drykkir og bjór.
SÉRSTAKT:
Portvín $1.35 gallonið.
“ 40c. potturinn
Brennivín $1.00 flaskan.
Björn B. Halldórsson,
eigandi.
Bifreið fyrir gesti
Sfmi Main 1131. > Dagsíæði $1.25
bóndans: “Áfram, lengra, ofar,
hærra”! fSbr. Sýnishorn af skáld-
skap Þingeyinga, í Eimreiðinni frá
ar. En þegar hún koni ekki held-
ur, fór móðir þeirra að líta eftir
þeim. Fann hún þær báðar ör-
endar í einum fjósbásnum.
Maðurinn hefir gleymt mörgum
smá atvikumr er að morðinu lúta.
Stafar það bæði af því, að hann j Guðm. Friðjónssyni.J
var drukkinn, þegar liann framdi 8. Einar Hjörleifsson
það, og af því að liann hefir reynt
að gleyma því. En ódáðaverkið
hefir fylgt honum eins og skuggi.
Hann hefir forðast fólk og farið
einförum; verið hræddur um að
hann mundi ljósta upp leyndarmál-
inu. Hann leitaði þvi á náðir
Bakkusar, -drakk stöðugt meira og
meira. Nú liggur hann hættulega
finst mér
rnestur listamaður íslenzkra sagna-
skálda, en Guðmundur Magnússon
íslenzkasta sagnaskáldiðó.
9. Vandi að vara. Það er um að
velja nokkuð marga nillinga. Þor-
teinn Erlingson verður efstur á blað-
inu hjá mér sem Ijóðskáld flyrikerj.
Jón Jónsson,
frá Sleðbrjót.
bÖKK.
Þegar kona n.ín veiktist á ný í
iumar og varð að flytjast til sjúkra-
húss í Ninette, og eg sjálfur var frá
verkum í tvo mánuði, urðu nokkrar
góðar manneskjur í Árborg og bygð-
inni umhverfis, til þess að skjóta
saman fé til að létta undir með okk-
ur i þeim bágindum. Gefendur eru
þessir:
Mr. og Mrs. S. M. Sigurðsson $2,
Miss Guðrún Eiríksson $1, Miss S.
Bjarnason $1, A. Fjeldsted $1, A.
Pálsson $1, B. Wood $1, S.M.Brand-
, son $1, A. Bjarnason $1. B. Benja-
I mínsson $1. E. W. Webber $1, S.
, Pétursson $1, J. P. Pálsson $1, Sig-
urdson og Reykdal $10, Mr. og Mrs.
1 Finnson $2, Mrs. G. Ólafsson 25c,
F. Sigurðsson 25c, J. Hörnfjörð 50c,
Mrs. Guðrún Johnson 75c, Miss A.
Skaftason $1.
Við þökkum Jæssum veglyndu vin-
um hjartanlega góðvild þeirra.
Staddur í Winnipeg 28. ^Sep. ’14.
Jón J. Jónsson.
I