Lögberg - 21.01.1915, Blaðsíða 3

LÖGBEBG, FIMTUDAGINN 21. JANÚAB 1915.
3

gerðar eru á íslandi, og mega þær
miklar heita og furbaniegar þeim
sem ekki eru gagnkunnugir land-
inu á síðari árum. Annarss'.aðar
í blaðinu er prentuö ritgertS um
jámbrautir er sýnir, hve hugmikil
sú kynslóð er, sem nú lætur mest
til sin taka á ættjörS vorri.

^p- * -
'■éh'*'"WSi'íí'Í" ' ■. ;*iv. - . ' i :
Hermcnn úr sjófota Breta, er börSust í Antwerp móti pjóSverjum
pessa er veriS aS flytja til lœkninga.
Bjarkir
Eftir Binar Helgason.
Þessi bók er í því skyni skrifuð
að leiðbeina þeim sem vilja prýða
heimili sín með því að rækta blóm
og tré í kringum hýbýlin, og er
ætluð bæöi skólum og aimenningi.
Er þar nákvæmlega sagt fyrir um
hvemig blóma og trjágörðum skuli
haga og hvemig þá skuli undirbúa;
þamæst er tilsögn um meðferð
trjáa, frá þvi sáð er til þeirra og
uppfrá því, og taldar upp nokkr-
ar tegundir, sem helzt mundu
vaxa á íslandi. Af þeim eru
nefndar: álmviður nálægt 14 feta
hár í Reykjavík, gróðursettur fyrir
um 20 árum af Dr. Þorv. Thor-
oddsen; askviður, 12 ára gamall,
vaxtarlitill, i gróðrarstöðinni í
Rvík; ösp, (popli) hetir fimdist
hjá Oarði i Fnjóskadal, ólík öðrum
að því leyti, að hún réttistj ekki
upp, heldur óx meö jörðinni;
hiynur (maple) hefir dafnað all-
vel, síðan farið var að rækta hann
á íslandi; heggviður, reyniviður og
selja (willow) vaxa öll vel á ís-
landi. Af barrtrjám hefir aðeins
ein tegund gefist vel, fumtegund
ein frá Siberiu, en hvít- og rauð-
greni og fjallafural hefir ekki vilj-
að hepnast vel að rækta, en þó
segir höf. að það megi, í góöu
skjóli. Eftir trén tekur höf. runn-
láksson fékk til áhöldin og setti
upp smiðju til aö smíða brúna og
sagði fyrir um alt verkið. Brúin
er nálega 300 feta löng jámbrú
og hvílir á tveim stöplum í ánni,
er steyptir voru ofan á sandberg í
árbotninum, en að visu þurfti að
ryðja burt ærið þykku sandlagi til
að komast aö því bergi. ,Til brú-
argerðarinnar vom veittar 45 þús.
króna úr landssjóði, en kostnaður-
inn við hana var alls rúm 39 þús-
und að meðtöldum þeim nýju
smíðatólum, sem til hennar vont
keypt, og kostuöu á 7.. þúsund kr.
Þau áhöld verða brúkuð héreftir
til brúðasmíða á Islandi.
3. Um bygginga samþykt handa
Reykjavik eftir Rögnvald Ólafs-
son, byggingameistara, all ýtarleg
ritgerð.
4. Motorar eftir M. E. Jessen,
vélatneistara.
5. Um íslenskt melkorn og
nokkra sceþörunga. Eftir Ásgeir
Torfason, efnafræðitig. Hann
skýrir frá rannsókn sinni á nær-
ingargildi melkomsins og kemst að
þessari niðurstöðu: “Er óhætt að
fullyrða, aö melkomið er ekki nær-
ingar minna en hveiti, rúgur hafr-
ar eða bygg, heldur þvert á móti”.
Um sæþömnga segir hann, að
þeir séu yfirleitt auðugir af nær-
ingar efnum, “sumir jafnvel nær-
ingarmeiri en beztu landjurtir”;
rneðal þeirra þörunga, sem hann
Hinsta stríðið.
Þeint ber margt hryllilegt og
einkennilegt fyrir augu, scm fara
um vígvöllinn eftir að orustur era
afstaðnar. Þeir sem bana ‘hafa
beðið Hggja og hanga með marg-
víslegu móti. Dauðann ber brá t
að, líkaminn stirðnar i þeimi stell-
ingum, sem hann var, þegar kúlan
eða kúlubrotið rændi hann lífi.
Um þetta ganga ma-gar sögur og
sumar næsta ótrúlegar.
Einu sinni kom læknir þar að
sem örendur hermaður sat inni í
tjaldi. I vinstri hendi hélt hann á
kjötbita, en i liægri hendi 'hafði
hann saltbauk. Hafði hann verið
að strá salti á bitann þegar dauð-
ann bar að og sat i þeim skorðum.
Annar var að fá sér að drekka. Sat
hann með ílátið fult af vatni rétt
við varir sér er hann fanst.
Eftir að orustan við Sedan var
af staðin, kom læknir þar að, sem
franskur hermaður hallaðist upp
að tré og miðaði byssu sinni.
Læknirinn furðaði á þessu. Þeg-
ar að var gætt, var maðurinn ör-
endur. J
Þýzkur læknir sem um þetta
hefir skrifað og byggir skoðun
sína á því sem 'hann sá og kyntist
í striöinu 1870, segir meðal annars
Það e,r einkennilegt, að líkami
margra þeirra sem falla fyrir kúl
um á vígvelli stirðnar svo fljótt,
að þeir virðast í fljótu bili ekki
vera örendir. Vegna þess hve
datiðann ber brátt að, stirðna lim-
irnir á svipstundu. Stun ’um er
eins og likin fómi höndum til
himins í bæn eða séu að benda
eitthvað, en stundum era sorg og
þjáningar markaðar á andlit
þeirra. Margir hvíla höfuðið
öðrtim handkggnum eins cg þeir
sofi værum svefni, en sumir
liggja á knjám með byssuna við
öxl sér og hendumar á lásnum.
Hann þekti skriftina
Maður nokkur sem átti heima
nálægt Kiel í Þýzkalandi haíði
gefið sig til herþjónuitu fyrir
mörgum árum, og verið sendur
heim aftur vegna þess aö hann
var ekki herfær^ Rétt eftir aö
striðið skall á, fékk hann boð að
koma og láta skoða sig á ný. Sá
•uinar tsiencltngur, þv( aö nann y 0m Pœiekrebs og pæleorm , •
heftr veitt forstöðu gróðrarstöð- og (]enm Forekomst veð Island. I 'U'"-
mnt t Reykjavik, frá því hún varl Rftir Tll Krahbe. Sú ritgerð eri f
og þegar búið var að skoða hann
var honum sagt að fara heim aftur,
því að hann mundi aldrei fær verða
til hernaðar. Þegar hann k m
ana fyrir og síðan blómjurtir, út- hefir rannsaka«, era söl, og er biIagi fór sem honum yar . -
lendar og mnlendar. skýrsla hans fróðleg ttm þessa ’ P 8
Einar Helgason er lærður garð- j h|ufi
yrkjttmaður og hefir sjálf agt 6 ' Traadlös Tclegrafi. Eftir
meiri reynslu fyrir sér en nokkurjp pmifh
?»»ar tslendtoíur, þvi hann: 7. 0„ Pœlekrebs oe P*leorm,>ar |m„„ „iminglaSur
við konu sína: “Vertu nú
, 1,.... — -------- ntgerð
stofnuð, en þaðan hefir breiðst útjum trjámaðk.
þekking og á'httgi á þvi að “klæðaj 8 Telegrafens og telefonens
^ndið”, gerum vér ráð fyrir., Anlæg 0(J Udvirkling paa Island.
a® ma ei8a vist- að alt sé áreið- j Eftir q.' Forberg. Þar er gefið
anlegt sem í bókinni stendur, jurt-1 vfirht yfir sogu símamálsins og er
um og rækt þeirra viðkomandi, og jlaö næsta frógleg skýrsla. Það
er hun sjálfsagt þort og hentugj fyrirtækij
sem var það stærsta, er
þeim sem rækttm blóma eða trjáa' |an(|iS liefir ráðist í fram að þeim
vt ja stumU. Rókin er tileinkuð, tima> hefir hepnast fram úr öllum
mmnmgu Schierbechs heitins land-l vonum vel 0r landssjóði hefir
læknis, sem mjög viStirkvæmi!egt
■■■■ mjog
er. því að hann var þarfur maður
landinti og ótrauður að brýna fyrir
almenninga, bæði með orðum og
eftirdæmi, umbætUT í garðrækt og
dlraunir til að rækta matjurtir.
t’ess duglega áhugamanns misti of
fljótt við á Islandi. Það hefði
'klega borgað sig vel, að gera hann
að ræktunarstjóra á landinu
gefa hontim til
launin.
a lanctmu og
þess landlæknis
_ Honum samhentur var ,u þúsund krónur, 9
amiar hattsettur embættismaður í
eykj^vík, Amii Thorsteinsson
andfógeti. sent var manna áhuga-
mestur og kunnugastur atvinnuveg-
um landsins. Ritgerðir hans eru
stonim læsilegri en mörg “skáld”-
safan, þótt um “súrhey” séu, fiski-
veiðar og önnur óskáldleg efni, af
hmum lipra stíl og haglega orða
vah hofundarins. Arna er minst
loflega i þessari bók.
verið lagt til símans ein miiljón og
160 þúsundir alls, til ársioka 1912,
og nýir símar gerðir fyrir nálega
160,000 kr. á hverju ári. Tekjúrn-
urinn 7,4 per cent síðasta ár, sem
skýrslan nær yfir. Um 140
manns hafa atvinnu við símann.
Þarnæst er yfirlit yfir helztu
mannvirki, gerð á íslandi 1913.
Það ár vora lagðir vegir fyrir rúm
brýr bygðar
úr steinsteypu fyrir samtals 44
þúsund krónur og tvær járnbrýr
fyrir 13,600 kr. Nýir símar hafa
vorið lagðir á sjö stööum og sim-
róleg og glöð'y hjartað mitt, eg fæ
að vera kyr hjá þér!” Ekki leið
á löngu, áður en bréf kom á ný
með tilkynning, að hann skyldi
koma og láta skoða sig til her-
þjónustu, og enn fór á sömu leið
að maðurinn var semun netm ait
ur, sem ófær til 'herþjónustu. Alt
er þegar þrent er. Eftir þrjár
vikur kom enn boð að koma og
láta skoða sig og enn var honum
forkastað.
Að aflokinni hinni þrið'ju skoð-
tm, dirfðist hann loksins að stynja
, r , .v , ,. „ pví upp. hvað til þess kæmi, að
ar hafa farið sivaxandi og var arð- 'honum var stefnt til
skoðunar, þó að öllum lýðum væri
ljóst, að hann gæti eklci þolað
Jirautir sem hernaði væru samfara.
Honum var svarað með þessari
spurningu: “Hvað kcmur til, að'
þtt ert altaf að bjóða þig til her-
þjónustu sem sjálfboða liði?” —
‘Egf Það er eitthvað bogið. Eg
hef aldrei gefið núg fram sem
sjálfboða liði.” — “Hvað? Víst er
svo — héma eru bréfin frá þér;
inn færður fra Smjorvatnsheiði tiljþar segistu vera fuuhraustur a ny
Hellisheiðar, vegna ísingar. og i 0„ biSur um leyfi til a.g h&, {
gerður mjog sterktir. Fimm nytr ir- ættjor8ina.” Honum vortt sýnd
þrjú bréfin og þekti hann hönd
kontt sinnar á öllum!
Ársrit Verkfræðingafélags íslands
1912-1913
heitir stór bók, sem oss netir verið
send af stjórn þess félags. Það'
var stofnað i apríl 1912 af 13
yerkfróðum mönnum í Reykjavík,
islenzkum og útlendum og er for-
inaður þess landsverkfræðingur
Jon Þorláksson.
Bokin inniheldur þau erindi,
sem meðlimir félagsins og ein-
stoku aí5rir hafa flutt á f j
þess;
x. Jœrnbeton eftir C. Bech
hafna verkfræðing.
2. Brúin á. Ytri-Rangá eftir
Jon Þorlaksson. Saga þeirrar
niar er allmerkileg vegna þess, að
hun er hin fyrsta stórbrú, er smíð-
uð hefir verið á Islandi og sett
upp af íslenzkum mönntnm!, er ó-
vanir voru því verki. Jón Þor-
vitar vortt reistir, á Bjargtanga,
Kálfshamri, Skagatá og Flatey,
svo og á Rrimnesi, á kostnað Seyð-
isfjarðar. Þessir vitar kostttðu
samtals rúmar 46 þús. kr. Þar að
auki var reist 48 feta hátt sjóroerki
og sæ'luhús í Máfabót á Hörgs-
lands fjörti og stikur reistar á
sandinum til bygðar. Byrjað var
á höfninni í Rvík á þessu ári,
garður hlaðinn frá landi til Effers-
eyjar og var til þess verks út-
borgað úr bæarsjóði 219 þús kr. I
arínan stað lét bærinn gera hol-
ræsi fyrir 29 þús. kr. og gang
stéttir fyrir r r þúsundir. Loks
voru tvær rafmagns stoWvar reist-
ar, önnur á Seyðisfirði fvrir
75>°°0 kr., °§f aflið tekið úr
T'jarðar á, hin á.Siglufirði fyrir
25 þús. og var aflið tekið þar úr
Hvanneyrar á.
Loks fylgja þýftmgar & helztu
ritgerðuntim, sitmar á ensku, aðr-
ar á þýzku.
Bók þessi er einkar fróðlcg
vegna þess, að þar er að finna
yfirlit vfir verklegar athafnir, sem
Vöggu-ljóð.
Eftir borskabit.
Skelfing er dimmt! eg skil ekki’ í því
skjótt hvað nú tekur að rökkva.
Þarna dregur upp austri i
illviðris b.iku dökkva.
Óðfluga linykla sig úlfgrá ský,
undan þeim leiptur stökkva.
Haglkorn úr loftinu hrökkva,
Hringiðustormar með hrinur og gný
himins á lömpunum slökkva.
Verður, þá skellur vcðrið á
voðaleg nottin lýðum.
Ógn er í huga sinn ástvin sjá
úti’ í þeim manndráps hríðum,
gott er að' eiga guðsljós þá
geislum með kæríeiks blíðum,
er logar í stormi strið.im,
og ljær honum yl og örvun frá
okkur sem heima bíöum.
Bí, Bí, litla barnið mitt
byrgðu þig of’n í rúmið þitt.
Láti drottinn ljósið sitt
ljóma um vöggu þína.
Biddu’ hann vora bæta þrá,
babba þínum vera hjá,
honum styrk og stuðn ng ljá
striðs þá ógnir hvína.
— Heimta’ ’ann aftur heim í Eden sína.
Elsku hjartans unginn minn!
Ó, hve hreinn er svipur þinn.
Milt skín broa um munn og kinn
málað himinvöldum.
Gott átt þú að sjá ei synd
sent nú drýgir kynslóð bhnd,
grimlegustu g’æpamynd
greipta’ á annáls spiökltnn
sem að heimur sá á liðnum öldum.
Já, hart er sín herspor að greiða
að heiman, frá bömum cg maka,
og verða sinn viljaþrótt neyða
mót vopnuðum skyldum að taka.
Með banvænu blýeitri deyða
sinn bróður, án nokkurra saka.
Og með sér í meðvitund reiða
svo morðingja nafnið til baka.
Það hart er, — en hvað skal þó segja
þá hemaðar ráðin er gáta?
Já, betra’ er á blóðvelli deyja
en boðorðum kúgarans játa.
Og sjálfstæði’ og f já'sræði fleygja,
svo flatur i duftinu gráta.
Nei! — bardaga 'heldur að heyja
en heiður og réttinn að láta.
Nú forlaga dómur er feldur,
sitt föðurland verja hver hlýtur,
og nöldra’ ei þó ne\ð \e ði se dur
því nauðsyn hér friðarl g brýtur.
En vei þeim sem striftinu veldur
og vébönd hin helgu'stu slítur.
Æi! gefðu þeim saklausa’ er geldur
ó, guð minn! þá hjá'p sem 'hann nýtur.
Nú er lokuð Ijúflings brá,
líður sál þín skuggum frá,
vængjum drauma engils á
út í hulda geima.
Fljúgðu til hans fööur þíns,
færðu’ honum ástblóm hjarta míns,
unaðsbrosið sonar síns
sofinn láttu’ liann dreyma.
Minntu’ ’ann líka á mömmu’ og bömin heima.
Sofðu, sofðu, sofðu rótt,
sælir englar vaki hljótt
sæng hjá vorri svo í nótt
svefn ei verði glaptur.
Hindrað mun, — eg hef þá trú —
hættan sem að skelfir nú.
Hjartað von skal hugga sú:
herrans; leiði kraftur,
heilan til vor ástvin okkar aftur.
fKOLog VIDUR
ALBERT G0UGH SUPPLY C0.
Skjót afgreiðsla. Lægsta veið.
TALSIMI: M. 1246
\T e • .. l • (V* timbur, fjalviður af öllum
Nyjar vorubirgðir tegundu«n , geirettur og als-
konar aðfir strikaðir tigJar, hurðir og gluggar með margvís-
legri tilbreytni. Komið og sjáið vörur vorar. Ætíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
Limited
HENRY AVE. EAST
WINMPEG
peim sem stnnda náni U8 Hemphill’s skóla borgað hátt kaup 1 allan
vetur. Elzti og stærsti rakarasKóli i landinu. Vér kennum rakara Iðn ttl
hlitar á tveggja m&naóa tima. Atvinna ótveguö að afloknu n&mi meB alt atS
$25.00 kaupi á viku; vér getum einnlg hj&lpað yöur að byrja rakara iBn upp
ö. eigin býti fyrir iftgt mftnaBargjald; ótal staBir ftr aB velja. Mjögr mikil eft-
irspurn eftir rökurum, sem tekiB hafa próf í Hemphill's skólum. VariB yBur
á eftir líklngum. KomiB eBa skrifiB eftlr vorum fagra verBlista. LitlB efUr
nafninu Hemphill, ftBur Moler Barber College, horni King St. og Paclflc
Ave., Winnipeg, eBa 1709 Broad St., Regina, Sask.
Plltar, Lvrlð að fara með bifreiðar og gas tractora. Ný stofnaBar n&ms-
déildir til þess aB geta fullnægt kröfunum þegar voriB kemur. örf&ar vikur
til náms. Nemendum vorum er kent til hlltar aS fara meB og gera viB bif-
reiBar, trucks, gas tractors og aðrar vjelar. sem notaBar eru á lftBi og legl.
Vér bftum yBur undir og hjftlpum yBur aB nft I góBar stöBur viB aBgerBir,
vagnstjórn, umsjón meB vélum, sýning þeirra og sölu. Komið eBa skrifiB
eftir vorum fagra verBiista. HemphllTs Schoo) of, Gasoiine Engineering,
483% Main Street, Winnipeg.
jUNIOH
Stórt. theilbrigt, kynbóta
ÚTSŒÐi 0G FRÆ
Beztu jurtafræBingar hafa ræktaB þaB og reynt
til hlltar I Vestur Canada.
tiRAS, SMÁItA, MATJURTA OG BLÓMFuJe
vandlega skoBaB og hreinsaB. Peningunum skilað aftur,
þaB reynist illa. — þetta er síðasta og bezta hjftlpin,
sem vér getum boBIB yður tii að bæta búskapinn.
þaB borgar sig aB skrifa tafarlaust eftlr tuttugu
Og fjiigra blaBsiðu verBllsta meB myndum.
ef
14
The
ÍT5
rairt G)_
Ltd.
Hvað gerzt hafi, þegar maður-
inn kom heim og hitti meðhjálp
sína, er svo fastlega sótti að koma
honum í stríðið, — um það þegirf
sagan.
einsog þýzkir gera, því að þvi var
liann vanastur. Herforinginn
svaraði kveðjunni — á þýzka vísu.
Nú rak soldátann í stans, hug'-
kvæmdist að segja lögreglumanni
til, er nærstaddur var, en sá vildi
sér ekki af skifta, kvað það ekki í
sínum verkahring. Soldátinn tók
það þá til bragðs að liann gekk hjá
foringjanum, lézt rasa, feldi glas
hans og setti í hann skæting. Út
úr því varð svo mikið uppistand,
að báðir voru handsamaöir. Var
þá rannsakað um liagi foringjans,
með þeim árangri að það sannaö-
ist, að hann var spæjari frá hálfu
þýzkara. Um forlög hans greinir
ekki, en soldátinn fékk lengd.m
sinn frítíma af þeirri ástæðu, að
liann hefði valdið því, að spæjari
var handsamaður.
Þektist af kveðjunni.
í frönsku blaði nokkra er sagt
frá þvi, að franskur maður frá
Lorraine, er neyddur var til aðl
berjast i þýzka hemum, strauk
þaðan og gekk í franska herinn og
fékk sár í fyrstu orastunni; er
hann barðizt í, Frakka megin. En
er hann var rólfær, fór hann til
Parisar. að hitta vini <ig frændúr
er hann átti þar, áður hann færi til
vígvallar í annað sinn. Nú er
I hann gekk eitt sinn um götur
bæjarins, sér liann livar herforingi
situr við glngga á veitingastað
með glas fyrir framan s:g, og
heilsar honum á 'hermanna vísu, en
varð það á, að taka 'hendtinni til
Foramenjar fundnar í Afríku
í Suður Afríku fundust nýlega
af tilviljun bein af ýmsum ú‘-dauð-
um spendýram, talsvert af stein-
áhöldum og viðarkolum eða sviðn-
um trjám.
Þessar forntnenjar fundust með
þeim hætti, að göng voru grafin
undir sandhæð fyrir vatnsleiðslu.
Verkamennirnir ætluðti ekkert að
skeyta um þetta “rusl”, en kona af
hollenskum ættum, sem bar þar að,
gerði vísindamönnum aðvart um
fundinn. Beinin vora úr flóð-
liestum, samkynja þeim semi enn
lifa. Ennfremur voru þar bein úr
nautategund, sem nú er fyrir
löngu útdauð; höfðu þau naut hom
svo stór, að oft vora tólf fet á
milli stikilenda og Öll var sktpnrm
stórvaxin að því skapi. Þar voru
SA KR A EFTIR TÍ.MANK.M. SEM NOTAR “WHITE PHOS-
PHOIUJS” EIiDSPÝTKR.
pA5» ER ÓIiöGEERT AI> BtA pESSAR EKDSl’ÝTKR TII. OG
Aö ARI IiIHNK VERÖUIl ÖI/ÖGI.EGT AO SK.Ii.TA p.K.R.
K.K pí:R ER ANT IJM AO lIliÝOA HER6PINK: MAOE IN
CANAOA” OG “SAFETY FIRST”, pA MKNTK ÁV VI.T NOTA
EDDY’S ‘SESQUI’ EITURLAUSU
ELDSPÝTUR
einnig bein af risavöxnum hestum,
sem nú eiga engan sinn líka, ýms-
um villidýram og smávaxinni
geitartegund, sem ekki hefir áðúr
verið kunn. Þá vora þar stein-
'hrífur og stórir spjótsoddar.
Það var að vísu alment álit vís-
indamanna, að fólk heföi dvalið í
Suður Afríku samtímis þeim stór-
vöxnu nautum sem áður getur, en
gildar sannanir fyrir þvi hafa
vantað þar til nú. Það kom einn-
ig í ljós, að þessum skepnum hatöi
verið slátrað, bein þeirra brotin og
kjötið soðið.
h.kki vita menn enn með vissu,
hvaða þjóðflokkur það hafi verið,
sem þarna hafa dvaliö og þessi dýr.
Þess er þó vert að gæta, að sams-
konar dýraleyfar og þær, sem hér
er um að ræða, 'hafa einnig fundist
í Algeria. Því er það ekki taliö
óhugsandi, að sú þjóð sem þar
bjó, hafi flutt eða flúið suður á
bóginn á síðustu ísöld. Og þess
er ennfremur getið til, að vel geti
þetta hafa verið' menn af hvítum
þjóðflokki og í ætt við Norðurálfu-
menn. En alt eru þetta ósannaðar
getgátur. Sýnishom af þessum
fornmenjum hafa veriö send til
Cape Town. \
Fréttir frá Austfjörðum.
fBréf úr Borgarfirði.J
“Af sumrinu, sem nú er gengið úr
garði, er ýmislegt að frétta héðan að
austan. Tíðarfar hefir verið óvenju
hagstætt, bæði til lands og sjávar.
Heyskapur niun víðast hvar hafa
verið með mesta og bezta móti, þrátt
fyrir vorharðindin og þær afleiðing-
ar þeirra, að sumstaðar var seinna
tekið til heyanna en ella. En úr slíku
bætti góð grasspr *fta, sem sumstaðar
var með afbrigðum, og þurkar nægir
og hagstæðir mjög. Því eru land-
bændur nú yfirleitt mjög ánægðir,
enda, sluppu þeir eiginlega mæta vel
frá hinu harða vori, þar sem þeir
biðu eigi venju fremur tjón á bú-
peningi sínum, — munu Austfirðing-
ar hafa sloppið einna bezt út úr
harðindum síðastliðins vetrar— og
nú eru afurðir allar i mjög góðu
verði, eftir þvi sem vér eigpim að
venjast — Fiskafli hefir aftur á
móti verið með lakara móti. Þó dá-
góður á árabáta i flestum fiskiver-
um, en þvarr fyr en vant er—sum-
staðar strax um miðjan Ágúst. A
v'élbáta hefir hann verið rýr. Fisk-
verð hefir verið sama og undanfarið
sumar og rná telja gott, þó kaupmenn
muni bera þar meiri hag úr býtum
en viðskiftavinir þeirra.
Þessi síðastliðin missiri hafa Aust-
firðingar unnið sig töluvert frain,
því að tíðarfar hefir verið mjög hag-
j stætt tvö seinastliðin sumur, og af-
urðir allar í háu verði. En margt er
það |k>, sem verið hefir almennu
gengi og framföruni til fyrirstöðu.
Bætulur hafa yfirleitt verið mjög illa
stæðir efnalega, og soknir í margra
ára skuldir, sem eiga rót sína að
rekja til hinnar illræmdu og rándýru
lánsverslunar, sem enn ríkir hér fyr-
ir austan og nnm gera fyrst um sinn,
því að svo eru hin erlendu auðkýf-
ingafélög búin að búa um sig hér,
i ekki sízt fyrir tilstilli hérlends manns,
að örðugt mun að ríða þau á slig,
nema að löggjafarvaldið eitt gripi
inn i, en slíkt mun ekki þykja tíma-
bært enn, og biður þá seinni tíma.
Jafnskjótt og hinar fyrstu fregnir
bárust af ófriðnum tóku kaupmenn
yfirleitt að alstaðat; höndum saman
og hækkuðu v'erð á allri nauðsynja-
vöru, svo að úr hófi keyrði, enda
þótt þeir hefðu keypt hana erlendis
meðan friður var og afleiðinga
stríðsins gat á engan hátt gætt.
Hvergi munu þeir hafa komið eins
lúalega fram, eins og á Noröfirði.
Þar hækkuðu kaupmenn flesta nauð-
synjavöru um 50 til 70%. Hafra-
mjölstunnan varð t.d. 74 kr. og lé-
legt smjörlíki kr. 2.20 kgr. o. s. frv.
Og auk þess er haft eftir skilríkum
niönnum, að fyrir tilstilli kaupmann-
anna þar hafi hafi atvinnurekendur
ney.ðst til að láta fólk frá sér fara á
miðjp sumri. Fyrir það biðu þeir
sjálfir tjón, og Sunnlendingar héldu
heimleiðis með sáralítið kaup, Enn
fremur voru seðlar teknir xneð af-
föllum. Sagt er. aö það hafi gert
niarga konuna svo hrædda, að hún
hafi þotið í búðimar og beðið kaup-
menn í guðs bænum að taka seðlana
með afföllum gegn úttekt í álnavöru,
|>ótt eigi væri annað, því að kaffi og
sykur, né annað jafn nauðsynlegt,
gátu þær ekki búist við að fá fyrir
seöla. — Hvergi annarsstaðar mun
nauðsynjav'ara, sem fyrirliggjandi
var þegar styrjaldarfregnimar bár-
ust, hafa verjð hækkuð eins gífur-
lega i verði. Víðast hvar annars-
staðar munu kaupmenn hafa hækkað
verðið á henni frá 20 til 30% Það
skal þó tekið frarn, að eitt verzlunar-
félag hér eystra — örum & Wullfs
—hækkaði alls.eigi verðið á fyrir-
liggjandi nauðsynjavörum þegar
stríðlð hófst. Var slíkt heiðarlegt
mjög, enda þótt sá böggull fylgdi
skammrifi, að þeir reyndu að láta
sem minst af nauðsynjavörunni
ganga úr greipum sér fyr en þeir
voru búnir að fá vörur frá útlöndum
á ný, svo aö þeir gætu hækkað verð-
ið á öllu í senn.—Ingólfur.
— Margir fá að kenna á strið-
inu og jafnvel sjávarbúar líka.
Nýlega rak hval á fjörar i Hol
tandi. Skotsár fundust á bonum
er stöfuðu frá fallbyssu kúlum og
þykir liklegt. að eitthvert herskip-
ið 'hafi tekið hann fyrir neöansjáv-
ar bát og ætíað að verjast honum.
— Sjúkur er sagötir Keir Har-
die, forsprakki verkamanna á
þingi um sttind, einbeittur maður
og næsta óorðvar. Hafði fengið
slag eða hálfvisnun.
— Á eynni Hawaii er el lfjall
að gjósa og sést reykurinn langt
utan af hafi. Eldfjall þetta gýs
reglulega sjöunda hvert ár, eftir
því sem eyjarbúar skýra frá.