Lögberg - 21.01.1915, Blaðsíða 4

4
LÖGBEBG, ELMTUDAGINN 21. JANÚAK 1915.
LÖGBERG
Gefl8 út hvern íimtudag af
The Columbla Press, I,td-
Cor. WiUlam Ave &
Sherbrooke Street.
Wlnnlpeg. - - Manitoba.
KRISTJÁN SIGURÐSSON
Editor
J. J. VOPNI.
Business Manager
Utanáskrift til blaSslns:
The COLUJIBIA PRESS, Ltd.
P.O. Box 3172 Winnipeg, Man.
Utanáskrift ritstjórans:
KDITOR LÖGBERG,
P.O. Box 3172, Wtantpeg,
Manitoba.
TALSIMI: GARRY 215«
Verð blaðsins : $2.00 mn árið
Liðsinnum drengjunum.
Þaö má vel vera, að mörgum
lesendum vorum liggi í léttu rumi,
sú fregn, aö “Falcons” leiki móti
“Strathconas” á mánudagskveldiö.
Þaö er aö vissu leyti eðlilegt.
Tiltölulega fáir af rosknu fólki
vor á meðal eru kunnugir “hockey”
leikjtim af sjón eöa raun og skoða
þá, sem aðra leiki, ungra manna
gaman, er þeim einum henti aö
stunda eðh sjá. En ungra manna
gaman er vissulega þess vert, aö
hinir eldri gefi því gaum, og örfi
þá til þess að stunda það ef það er
holt og farsaelt.
“Hockey” er eirin af hinum
karlntannlegti leikjum þessa lands
og margir af hinum ungu mönnum
sem nú eru frumvaxta, hafa sótt
knáleik sinn til þetrra Ieikja, sem
svo mjög reyna á fræknleik og
þol og skjótleik þeirra sem iðka
þá. Meðal jteirra mörgu leik-
flokka setn reyna sig hér árlega,
er einn skipaður íslenzkuijt piltum,
og er sá kallaður “Falcons” eða
“Haukar”. Þeir hafa í vetur
sigrað alla flokka, sem við þá
hafa reynt, þangað til á mánudag-
inn var, að einn flokkur, forkunn-
ar vel æfður, bar hærra hlut, þó
að Haukar hefðu áður sigrað þann
er þeir reyndu með sér. Þessi ó-
sigur íslenzku piltanna hefir kent
þeim sjálfum og öðrum, sem þeim
vilja vel, að þó að fræknir séu,
verða þeir aðf kosta kapps um að
æfa sig og fá til mann
að stjórna æfingum, sem
kann vel til slíks. Blöðunum hér
og öllum áhorfendum kemur sam-
an um, að leikur jæirra sé með
köflum svo góður, að yndi sé á
að horfa, en ekki er það nóg til
sigurs móti þaulæfðum mönnurn,
er notið hafa himiar beztu tilsagn-
ar. Nú stendur svo á, að Hauk-
ar hafa unnið fleiri sigra en nokk-
ur annar flokkur í því sandiandi
fLeague) seitt [»eir lieyra til, og ef
þeir halda þvi sæti, þá ná þeir því
að lokum að ganga á hóltri við
garpaflokk annars samhands, en
þeirri hólmgöngu fylgir bæði fé og
frami. Drengjunum er hugur á,
að láta ekki draga sig úri þeim
öndvegis sessi, sem . þeir hafa
haldið hingað til á þessum vetri.
Þeir eru viljugir að leggja fiart á
sig í þvi skyni, og j»að er. vel }>ess
vert. að styrkja }>á til þess. Flokk-
um j>eim, sem Haukar glíma við,
>er venjulega fyigt á Ieikvöll af
stórum vinahóp, sem eggja þá og
liðlsinna sem rnest. Vinasveit
Hauka hefir stundum verið þunn-
skipuð.
Leikmót verðti r ltaldið á mánu-
dags kveldið kemur, þarsem Hauk-
ar þreyta við einn flokk hérlendra
sveina. AHur ágóðinn af þeim
leikfundi rennur t félagssjóð ís-
lenzku piltanna. Þeinj liggur á að
hafa saman fé til nauðsynlegra
útgjalda. Þeim sem vilja veita ís-
lenzku drengjunum lið, er þarmeð
gefið gott tækifæri til að sýna það
í verkinu, með því að fjölmenna á
leikmótið og láta þá skilja, að þeir
eigi góðan bakhjall, ef á reynir.
Mál Þingvallasafnaðar
Dómur í málinu um eignarrétt
til kirkju Þingvalla safnaðar er upp
kveðinn í yfirrétti N. Dak. ríkis,
sem áður er gctið hér í blaðinu.
í yfirrétti þeim eru fimm dómend-
ur, þrír þeirra dæmdu þann úr-
skurð sem öllum er kunnur, en
tveir, og annar þeirra var háyfir-
dómarinn sjálfur, voru á öðru
máli. Með því að' mikill fjöldi af
lesendum Lögbergs er þessu máli
kunnugur og með því að dóminum
er á loft haldið fyrir almenningi,
þykir hlýða, að birta dómsatkvæði
Jteirra lögvitringa, er ganga svo
ákveðið móti dóminum.. í þessu
blaði birtum vér ágrip af dómsorði
Bruce yfirdómara; tilvitnunum í
dóma og upptalning á þeim, er
víðasthvar slept, svo og vitnis-
burðum útaf guðfræðilegum efn-
um, en reynt er, að 'halda þræðin-
um í hinni röksamlegu hugsun og
fella ekki neitt úr, sem máli skift-
ir. Dómarinn kveður svo á, í
stuttu máli sagt, að það- nái engri
átt, að borgaralegir dómstólar
skeri úr guðfræðilegpim ágreinings
efnum, heldur sé hér eingöngu um
rétt til eignar að ræða, er dæmast
beri þeim málsaðila, er viðurkend-
ur sé sem hinn rétti söfnuður af
viðkomandi kirkjuféiagi.
Dómsatkvœði Bruce’s.
Fylkisþing kvatt saman
Boð er út gengið að fylkisþing
skuli koma saman mánudaginn 9.
febrúar næstkomandi. Svo er
sagt, að lögin um frest á skulda-
greiðslu, (moratorium) verði að-
almálið, sem fyrir það verði lagt.
“Eg get ekki verið samþykkur
skoðun rrieiri hluta dómenda í
þessum rétti, Máím var sama eðl-
is og venjuleg Iögsókn til útburðar
af eign og þó að málið væri dæmt
af dómara en ekki kviðdómi, þá
hlýtur niðurstaða hans um vita-
gerðir (fact) að hafa sama gildi
og kraft eins og kviðdóms væri.
Sömuleiðis er ágreinings málið
ekki það, sem tilgreint er í áliti
meiri hluta dómenda, hvort stefndu
hafa horfið frá hinni upphaflegu
lútersku trú íslendinga, heldur
hvort þeir hafi horfið frá hinni
upphaflegu tm Þingvalla safnað-
ar eða ekki og brotið sín grund
vallar lög. Úrslit málsins virðast
vera komin undir því, hvernig þau
grundvallarlög ber að skilja. svo
og að lokmn og einkum og sér í
lagi, hvort söfnuðurinn hafi —
hver sem trú I.úters eða hinnar ís-
lenzku tkirkju hefir upphaBcga.
verið — með }>eim safnaðarlögum
viðurkent fyrir sitt leyti biblíuna
sem fullkomlega og algerlega inn-
blásna og gert þaö trúar atriöi
bindandi grundvailar atriði i sinni
trú.
Þessar spumingar áhræra “fact”
öllu fremur en “law”, (margar til-
vitnanir í lagastaði eða dómaj
eða í hæsta lagi hvorttveggja, og
eiga þá að koma undir kviðdóm
eða dómara með kviðdóms valdi
(margir lagastaöir til sönnunar)
og í málsskjölunum finnast full-
gild sönnunar gögn með niðurstöðu
undirdómsins, þá höfum vér ekk-
ert vald til að hrinda þeirri niður-
stöðu jafnvel j>ó mörg sönnunar-
gögn kunni að finnast og j>að jafn-
vel fult eins öflug, mótl henni.”
Þetta er fyrsta atriðið. Máls-
efnið er ummerkt og dæmt af und-
irdómara með kviðdóms valdi. og
því má ekki hagga, nema yfir-
gnæfandi gögn séu i móti. Hér
er bygt á enskum rétti um “ fact”
og “law”. Næst segir svo:
“Hinn lærði undirdómari dæmdi
á þessa leið: “Þingvalla söfn-
uður var stofnaður árið 1889,
sem lúterskur söfnuður, með1 kenn-
ingum og tniarjátningum hins lút.
kirkjufélags. Kenningin um al-
gerðan (plenary) innblástur b’blí-
unnar var ein aðalkenningin i trú-
arbrögðum Þingvalla safnað.ir,
}>egar hann var stofnaður, safn-
aðarlögin hafa alla tið gert ráð fyr-
ir jæirri kenningu og gera svo enn;
vamaraðilar i sökinni (c: meiri
hluti safnaðarins) viðurkenna ekki
algerðan innblástur biblíunnar,
heldur játuðu, þegar þetta mál var
byrjað, alt aðra konningu og gera
svo enn, þá sem sé: að hver og einn
megi fyrir sitt leyti velja og hafna
köflum úr ritningunni sem imi-
blásnum eða ekki innblásnum;
vamar aðilar hafa vikið stórlega
og gagngert (fundamentally) frá
þeirri trú scm söfnuðurinn játaði
þegar hann var stofnaður 1889, og
hann hefir síðan játað og játar
enn, að þeir hafa horfið frá kenn-
ingu og trúargreinum sem til-
greindar eru í lögum safnaðarins.
Þetta er málsefnið, og um það
á yfirdómurinn að fjalla og ber
ekki að fara þar út fyrir, segir
þessi dómari.
“Þó að vamarliðar hafi beitt
sér til að sýna með vitnisburðum,
hvemig Marteinn Lúter og hin
íslenzka kirkja hafi litið á kenn-
inguna um algerðan innblástur, þá
ber eingöngu að ákveða hvemig
Þingvalla sofnuður stóð í því efni,
þegar hann samdi lög sín árið
1889, hvort söfnuðurinn og það
kirkjufélag er hann heyrði til,
trúði j>á á algerðan innblástur og
áleit trúna á það atriði nauðsyn-
legt undirstöðuatriði.
Það eru mörg sönnunargögn í
málsskjölunum tii stuðnings þess-
ari niðurstöðu undirdómarans, þó
að vitnisburðir finnist þar henni
gagnstæðir, og með því að svo er,
þá getur þessi dómstóll, sem að-
eins er áfrýjunar réttur “in a law
case” ekki haggað henni.
ix. grein þeirra laga segir svo:
“að guðs orð, eins og það er opin-
berað i hinum kanónisku bókum
er hin sanna uppspretta og algild
lög safnaðarins um kenningu, tni
og siðu. 2. Söfnuðurinn viður-
kennir kenningar helgrar ritningar
samkvæmt játningarritum hinnar
lútersku kirkju á Islandi. 3. Söfn-
uðurinn skal tilheyra hinu lúterska,
íslenzka kirkjufélagi í Vesturheimi
sem viðurkennir hin sömu trúar-
brögð og söfnuðurinn.”
Árið 1889, tveim vikum eftir að
þessi lög vom samþykt, gekk
Þingvalla söfnuður í kirkjufélagið,
en lög þess tiltaka meðal annars
að “Kirkjufélagið trúir að heilög
ritning, það eru hinar kanónisku
bækur hins gamla og nýja sátt-
mála séu guð's opinberaða orð og
hin eina sanna og áreiðanlega
mælisnúra fyrir trú, kenningu og
breytni mannanna .... Hver lút-
erskur söfnuður íslendinga í
Vesturheimi, sem ganga vill í fé-
lagið, verður að hlíta lögum þess.”
Það var játað af málflytjanda
áfrýjanda undir meðferð málsins,
og vissulega em mörg sönnunar-
gögn fram komin, sem styðja það,
að áfrýjendur viðurkenna ekki
kenninguna um algerðan innblást-
ur. Sterk sönnunargögn em og
fram komin er sýna, að í lögum
kirkjufélagsins og í lögum Þing-
vailasafnaðar sé gengið út frá
þeirri kenningu.” Þamæst rekur
dómarinn framburð Dr. Halfyard,
en vísar honum frá vegna þess, að
hér sé ekki um skoðanir Lúters að
ræða, heldur bitt, hver merking
fylgi hinum umgetnu lagagreinum
kirkjufélagsins og ÞmgvaHa safn-
aðar, og sama máli sé að gegna um
vitnisburð Dr. Robertsons. Dóm-
arinn segir það fráleitt (absurd)
að halda því fram, að undirréttar
dómarinn "hafi ekki við næga vitn-
isburði að styðjast. Hann nefnir
þvínæst mörg vitni og rekur vitn-
isburði þeirra og segir svo:
“Eftir því sem eg lít á hin fram-
komnu sönnunargögn í málinu, Iét
meirihlutinn ser það ekki nægja að
hafna kenningunni um algerðán
innblástur vissra orða í hinum
viðurkendu bókum biblíunnar,
heldur hafnaði hann heilum setn-
ingum og jafnvel heilum bókum.”
Dómarinn nefndi því til sönnun-
ar framburð séra F. J. Bergmans,
og tilfærir ýms atriði úr honum.
Segir því næst;
Auk alls þessa er eg þeirrar
skoðunar, að alt sem Tcenningunni
viðkemur sé til lykta ráðiö og úr-
skurðað af hinu evangeliska lút.
kirkjufélagi í Amerílcu og að þess-
um dómstól beri að staðfesta þann
úrskurð. Úrskurður kirkjuþings
var á þessa leið: “Það virðist því
augljóst að meirihluti Þingvalla-
safnaðar (hér varnaraðilarý eru
sekir orðnir um beint brot á safn-
aðarlögum sínum og lögum kirkju-
félagsins og að þess vegna beri að
samþykkja beiðni þá sem minni-
hluti þess safnaðar hefir lagt fyrir
}>etta þing, og viðunkenna minni-
hlutann sem hinn rétta Þingvalla
söfnuð.”
“Þessi úrskurður (segir dómar-
inn) er ef til viU ekki fullnaðar
dómur í iagalegum skilningi, en
hann er og á að' vera sannfærandi
sönnunargagn (persuasive evi-
denoe), hið allra gildasta. Þegar
söfnuðurinn gekk í kirkjufélagið,
þá undirgekst hann með berum
orðum “að kirkjufélagið á sínum
árlega fundi hafi æzta úrskurðar-
vald í öllum kirkjulegum ágrein-
ingsmálum, er upp kunna að komaj
miili safnaða jiess innbyrðis eða
innan jæirra. (11. gr. í lögum
kirkjufélagsins).
“Söfnuðurinn samþykti sömu-
leiðis 13. gr. laga kirkjufélagsins,
er svo hljóðar: “Hver lúterskur
söfnuður íslendinga í Vesturheimi,
sem æskir upptöku í kirkjufélagið
verður að samþykkja grundvallar-
lög þess”. Ennfremur undirgekst
söfnuðurinn 3. grein laga kirkju-
félagsins, sem kveður svo á að
“Félagið trúir að hei'lög ritning,
það er hinar kanónisku bækur hins
gamla og nýja testamentis séu
guðs opinberaða orð og hin eina
sanna og vissa mælisnúra fyrir
trú, kenningu og breytni mann-
anna.”
“Með því að gerast meðlimur
kirkjufélagsins (segir dómarinn)
samþykti söfnuðurinn kenningu
(doctrine) þess, því að 2. grein
safnaðarlaganna tiltekur beinlínis
að “söfnuðurinn skal vera meðlim-
ur hins lúterska ísl. kirkjufélags í
Vesturheimi, sem hefir hina sömu
trúarskoðun og söfnuðurinn.” Að
vísu gerir félagið ekki út um mál-
ið fyr en 21. júní 1910, er það
samþykti nefndar álit fimm manna,
ei; kosnir voru til að íhuga málið
Að vísu hafði meiri hluta flokkur
Þingvalla safnaðar engan fulltrúa
á því þingi, og enga sérstaka til-
kynning um nefndarskipun eða um
að áiit hennar skyldi fyrir tek.ð.
Að visu hafði hinn neindi meiri-
hluti Þingvalla safnaðar tilkynt
kirkjufélaginu úrsögn sína fyrir
]»ann fund, eða þann 6. júní 1910.
En hitt er og augljóst, að ágrein-
ingurinn reis upp löngu áður en
söfnuðurinn gekk úr félaginu,
hann var tilefni til úrsagnarinnar
og þann 9. júní 1910, sendi forseti
félagsins vamaraðila og áfrýjanda
bréf um það að málið verði tekið
fyrir á kirkjuþingi eftir fáa daga,
og ráðið þar til lykta, og tilkynti
hann þetta til þess að “hlutaðeig-
endur hafi tækifæri til að skýra
þinginu frá málavöxtum ef þeir
vilji”.
Það er sömuleiðis sannað undir
málinu, að 11. gr. laga kirkjufé-
lagsins kveður svo á, að “hið árlega
þing félagsins hafi'æzta úrskurð-
arvald um kirkjuleg ágreinings
efni er rísa kunna meðal safnað-
anna eða innan þeirra.”
“Af öllu jæssu er augljóst, aðl
hinn rétti dómstóll til að skera úr
ágreinings efni útaf kenningunni
var kirkjuþingið, og jx> að enginn
fulltrúi meirihlutans væri viðstadd-
ur á þinginu, þá veikir það í engan
stað gildi úrskurðarins sem sönn-
unargagns. Að vísu var hann upp
kveðinn eftir að tilkynning um úr-
sögn kom fram, en hann var kveð-
inn upp meðan }>essi úrsögn var
tii meðferðar og áður en hún hafði
verið tekin gild. Lög félagsins
gera einmitt ráð fyrir að slík mál
skuli útkljáð á kirkjuþingum og
með því að úrsögn meirihlutans
kom að miklu leyti til af skoðana-
mun á kenningunni og með því að
söfnuðurinn var meðlimur félags-
ins, [>egar ágreiningurinn korm
upp, þá virðist tæplega- rétt að
álíta, að menn megi gera samning,
gangast 'undir dómstól sem úr-
skurðir viðvíkjandi ágreiningi út-
af þeim samningi heyra undir, og
skjóta sér svo undan úrskurði þess
dómstóls, eftir að samningurinn er
rofinn, með því að neita vaidi hanS
til úrskurðar. Vér vitum víst, að
hver dómstóll verður að leggja
dag og heyra sök, og að engin lög-
leg málsmeðferð getur farið fram
án j>ess. En lögleg málsmeðferð
ú(heimtir ekki æfinlega að til sé
tekin dggur og stund er mál skuli
fyrir tekin og þegar tilkynt er að
málið skudi tekið fyrir á fundí og
tækifæri gefið til að senda fulltrúa
á þann fund, þá virðist reglum um
löglega málssókn hæfilega full-
nægt.”
Þamæst segir dómarinn að þau
kenningar atriði, sem fyrir liggi í
málinu, eigi að útkljást fyrir
kirkjulegum dómstóli en ekki
borgaralegum og segir málið lög-
lega meðhöndlað af réttum kirkju-
legum dómstóli, c: á ársþingi hins
íslenzka kirkjufélags í Vestur-
heimi. Hann tilfærir skíran laga-
staf sem segir að borgaralegir
dómstólar skuli byggja dóma sína
í málum um rétt til safnaðar eigna
er rísa útaf ágreiningi um kirkju-
legt efni, á úrskurði viðkomandi
kirkjufélags, um það sama kirkju-
lega atriði, og hagga honum ekki.
Hann ákveður þamæst kirkjulegt
dómsvald með annari tilvitnun í
skíra lagagrein. Hann segir að til
mála geti komið, ef um augljóst
ranglæti sé að ræða, að borgara-
legur dómstóll rannsaki dómsgjörð
kirkjulegs félagsskapar, en i þessu
máli hafi lögdagur verið lagður
og færi' gefið til sóknar og varnar
í málinu, enda sé hver kirkjufund-
ur bær um að dæma hvort mál sá
þar réttilega upp borið eða ekki,
og eigi enginn borgaralegur dóm-
stóll “að ógilda, breyta né í nokk-
um máta hnekkja aðgerðum hans
í þvi sem aðeins varðar kirkjulcg
málefni”; þann lagastaf styður
hann með tilvitnunum í fjölda
marga dóma er dæmdir hafa verið
víðsvegar um Bandaríkin.
En jxi að því sé 'haldið fram,
að úrskurðir kirkjuþinga séu ekki
með öllu bindandi (res adjudicataý
fyrir borgaralega dómstóla, þá
séu jæir svo öflug sönnunargögn,
að borgaralegir dómstólar verði að
fara mestmegnis eftir þeim (con-
trolling influence). Hæstiréttur í
Indiana hefir kveðið svo á, að jæir
hljóti að hafa þann krapt, ef þeir
séu ekki beinlínis bindandi fyrir
borgaralega dómstóla. Og hæsti
réttur Bandaríkja byggir dóm
sinn á samskonar máli og þessu, á
þvi atriði, að kirkjuþing Baptista
hafði viðurkent söfnuð nokkurn
sem tilheyrandi kirkjufélagi þeirra
í Philadelphia; “sú viðurkenning
skar ekki úr rétti til eignar, en
það, að áfrýjendur sóttu um viður-
kenningu sem sérstakur söfnuður
og að kirkjufélag (Baptista) við-
urkendi þá sem söfnuð, er sann-
færandi sönnunargagn (persua-
sive evidence) fyrir því að þeir
hafa ekki gengið úr félagsskapn-
um (voru ekki “seceders”) og að
þeir hafa ekki fyrirgert rétti sín-
um.
Þarnæst segir i dómsatkvæðinu,
að málið hafi verið tvívegis með-
höndlað af kirkjuþingi, og sé þ.í
ekki haldið fram, að sóknaraöilar
né Þingvalla söfnuður í heild
sinni hafi þá staðið utan kirkju-
félagsins. “Þetta var i júní 1909
er samþykt var tillaga Friðriks-
sons, en með henni voru skírö lóg
félagsins og tiltekin aðstaða kirkju-
félagsins og meðflima þess eða
safnaða til þess deilumáls sem hér
er um að ræða, en lög Þingvalla
safnaðar óg kirkjufélagsins voru
i því tilfelli samhljóða. Satt er
það, að eftir að sú tillaga var sam-
þykt gengu fulltrúar Þingvalla
safnaðar af fundi. en ui staðar
voru þeir er tillagan var borin upp
og samþykt og tóku þátt í umræð-
um og atkvæðagreiðslu um hana
og ekki er því haldið fram, að
söfnuðurinn hafi gengið úr félag-
inu, sem söfnuður, eða að jafnvel
fulltrúarnir sjálfir hafi gengið úr
félaginu, sem félagi, fyr en löngu
eftir að klofningurinn í Þingvalla
söfnuði var upp kominn og sókn-
araðilar höfðu gengið af kirkju-
þingi, það er að segja 5. júní 1910.
Ályktun sú sem kend er við Frið-
rikson var þannig;
“Þingið lýsir yfir þvi, að stefna
sú. sem málgagn kirkjufélagsins,
Sameiningin, hefir haldið fram á
liðnu ári, sé réttmæt stefna kirkju-
félagsins, en mótmælir þeim árásum
á þá stefnu, sem komið hafa fram
innan kirkjufélagsins frá séra F. J.
Bergmann í tímariti hans. Breiðablik-
um. Og út af þeim árásum gerir
þingið eftirfylgjandi þingsályktanir:
1. Kirkjuþingið neitar, að trúar-
játningar kirkjufélagsins séu að eins
ráðleggjandi en ekki bindandi, eins og
haldið hefir verið fram af séra F. J.
Bergmann í Breiðablikum. Trúar-
játningar eru bindandi þar til þær eru
af numdar.
2. Kirkjuþingið neitar því, að
kennimenn kirkjufélagsins hafi rétt
til að kenna hvað sem þeim lízt, jafn-
vel þó þeir geti sagt að þeir séu að
kenna eftir beztu sannfæring. Þéir
hafa ekki leyfi til að kenna innan
kirkjufélagsins nokkuð er kemur í
bága við það, er- þeir hafa skuldbund-
ið sig til að kenna sem prestar kirkju-
félagsins.
3. Kirkjuþingið neitar, að trúar-
meðvitund mannsins hafi úrskurðar-
vald yfir heilagri ritningu, og inegi
hafna orði hennar eftir v'ild, og þeirri
niðnrstöðu, sem af þessu flýtur, að
biblían sé óáreiðanleg bók. Aftur á
móti lýsir kirkjuþingið yfir því, að
það haldi fast við þá játningu kirkju-
félagsins, að öll ritningin sé guðs orð,
áreiðanlegt og innblásið, og að hvað
eina beri þar að dæma eftir mæli-
kvarða biblíunnar sjálfrar.”
“í viðbót við það sönnunargildi
sem ályktun kirkjuþingsins veitir,
er vitnisburður allmargra merkra
presta, er styðja niöurstöðu undir-
réttardómsins og málstað vamar-
aðila. Við þetta bætist vitnisburð-
ur Sigurbjöms Guðmundssonar er
bar, að hann hefði verið einn af
stofnendum safnaðarins og með-
limur þeirrar nefndar sem samdi
lögin, að tilætlun þetrra sem lögin
sömdu, með 1. tölulið 11. greinar
laganna, væri “að söfnuðurinn skal
viðurkenna biblíuna alla í heild
sinni sem hið æzta lögmál og inn-
blásið guös orð og að hann geti
ekki hafnað neinum parti eða pört-
um biblíunnar sem ekki innblásn-
um.” Þessi vitnisburður var, að
minni hyggju, fullgildur og ábyggi-
legur.” (Tilvitnanir í lagastaði).
“Þvert ofan í öll j>essi sönnun-
argögn, sem fram eru konin í
málinu, get eg ekki álitið að undir-
réttar dómurinn sé ekki bygður á
lögmætum, gildum og sannfærandi
rökum og virðist mér þvi bera að
staðfesta hann. Alt málið er í
rauninni undir þvi komið, hver
skilningur er lagður í 3. grein
laga kirkjufélagsins og 1. og 2. lið
hinnar 11. laga greinar Þingvalla
safnaðar, er aldrei virðist hafa
breytt verið, og álitið er, að minsta
kosti af sumum vitnum að inni-
THE DOMiNION BANK
um«MD b. u6Lxii, m. e„ i‘m w. u. matthkws
C. A. BOGEKT, General Manuger.
nw-rra.
Borgaður liöfuðstóll..............$6,000,$0*
Varawjóður og óskiftur ábati . . . $7,300,000
SPARISJÓÐSDEILD
er ein deildin í öllum útiböum bankans. j>ar m& ávaxta
$1.00 eða meira. Vanalegir vextir greiddlr.
paS er óhultur og þægilegur geymslustaSur fyrir spari-
skildinga y8ar.
Xotre Dame Branch: W. M. HAMILTON, Manager,
SEI.KIKK BBANCH: J. OBINDALE. HuMa.
haldi kenninguna um algerðan inn-
blástur.” Það sem málsfærslu-
menn hafa sagt um vissar aðrar
sagngreinir og lagabreytingar er
viðurkenna játningarrit hinna ís-
lenzku og lútersku kirkna, hnekkir
í engan stað 2. og 3. grein laga fé-
lagsins og safnaðarins.
Þamæst vísar dómarinn frá
nokkrum réttarkröfum, útaf form-
göllum og segir þvínæst:
“Hin kænlega krata áfrýjanda,
að meirihlutinn, er lögskráði sig
eftir úrgönguna, hafi með því lög-
skráð minnihlutann, úr því safn-
aðarlög tiltaka að meirihlutinn
skuli ráða. Málið snýst um kirkju-
eignina og kirkjueignina eingöngu.
Það er játað, að lögskráning fór
ekki fram fyr en 12. ágúst 1910,
en þann 5. júní gekk meirihlutinn
úr félaginu og lýsti því að hann
hafnaði eða forkastaði kenninig-
unni um algerðan innblástur. All-
ar framkvæmdir til úrgöngu, ef
úrganga fór fram, voru fram-
kvæmdar áður en lögskráning fór
fram, og ef þessar athafnir voru
nægilegar til úrgöngu, einsog und-
irréttardómarinn réttilega áleit,
þá hvarf eignin undir sóknaraðila
(c: minnihluta safnaðarinsj sam-
kvæmt 11. grein laganna er svo
segir: “Ef söfnuöur klofnar, þá
skulu eignir hans til'heyra þeim
hlutanum, serfi heldur fast við lög
þessi”. Þessi regla hefði gilt, þó
að þessi lagastafur hefði ekki ver-
ið til. Það virðist sannarlega vera
gild og góð regla að “þó að nokk-
ur hluti safnaðar lima segi sig úr
söfnuði, þá er hann ekki afmáður
fyrir það, og ekki minkar réttur
þeirra, sem kyrrir eru í félags-
skapnum fyrir það, en þeir með-
Jimir sem úr söfnuði ganga, fyrir-
gera með því öllum rétti ftil
kirkjueigna, og ef til úrskurðs
borgaralegra dómstóla kemur, þá
skulu þeir dæma eignina og öll
þartil heyrandi réttindi, þeim sem
halda áfram að standa stöðugir
við kenninguna, fyrirmæli og regl-
ur kirkjunnar eins og þær voru
áður en til skilnaðarins kom, eðá
ef um kirkjufélag er að ræða, þá
skulu eignirnar dæmast }>eim sem
æzta úrskurðarvald kirkjufélags-
ins viðurkennir sem söfnuð.” Þessa
reglu stvður dómarinn með tilvitn-
unum í marga lagastaði. Þamæst
telur hann upp ýmsa flóma í
kirkjumálum er hnigu á annan
veg, og segir svo:
“í engum af }>essum málum var
til staðar lagagrein um hvert
kirkjueignir skyldu hverfa, ef til
sundrungar kæmi, en í þessu máli
var slík lagagrein fyrir hendi,
heldUr ekki fór fram lögskráning1
eftir úrgöngu án samþykkis og
aðstoðar hins reglulega safnaðar,
eða þeirra meðlima sem stöðugir
stóðu í honum.
Eg álít að nndirréttardóminn
beri að staðfesta.
Íí Á heljarslóðum.
Það er hvorki þytur fyrstu kúl-
unnar, né hvellurinn þegar fyrsta
sprengikúlan brotnar í ótal mola,
sem minnir á, að vér eigum i
styrjöld, heldur særðu 'hermenn
imir, sem fluttir eru dauðvona af
vígvellinum. Margir þeirra hafa
ekki staðið nema einn eða tvo daga
í éldrauninni, en liggja sárþjáðir
í margar vikur og ganga örkumla
alla sína æfi.
Sjúkravagnamir ganga stöðugt,
hlaðnir særðum nönnum, úr kúlna-
hríðinni til jámbrautarstöðvanna.
Þeir nema staðar við jámbrautar-
lestina, sem bíður þar alþúin.
Vagnarnir eru gripa eða flutn-
ingavagnar. En á báöúm hliðum
er málaður hvítur blettur fyr-
hymdur, skorinn sundur af rauð-
um krossi. Þessar lestir, eins og
öll önnur á'höld, menn og skepnur,
sem bera þetta merki, eru aS
minsta kosti í orði kveðnu frið-
helg.
Þegar sjúkravagnamir koma eru
hinir særðu menn fluttir úr þeim
og inn í jámbrautarVagnana, Oft
em rúmin sem þeir em lagðir í
ekki annað en hálmlag, sem jafnað
er um gólfið.
Á suma vagnana er skrifað með
krít “eldhús”, “umbúðir”, “vistir”.
í sumum lestum eru örfáir annárs
flokks vagnar. Þar er þeim ætlað
að vera, sem eru svo hressijy að
þeir geta setið uppi og þurfa ekki
mikils eftirlits með.
Þegar alt er tilbúið hvín í eim-
reiðinni, hart er kipt í og vagn-
amir rekast hart á. Alt þetta
veldur hinum særðu mönnum
hinna mestu þjáninga. Loks verða
hreyfingamar reglubundnari og
skarkalinn jafnari; lestin er kotnin
á jafna ferð.
Lestin nemur öSru hverju stað-
ir. Þá vitja læknar sjúklinganna.
laga umbúSir og hreinsa sár þeirra
sem lengst eru leiddir. Þá er og
sjúklingunum borið heitt te, kjöt-
flísar og braut, eða annað sem
fyrir henda kann að vera matar-
kyns. Ferðalag á jámbrautum er
sjaldan skemtilegt og síst fyrir þá,
sem verða að liggja á gólfinu í
gripavögnum, með kúlubrot í lík-
amanum og hlusta á iátlausar stun-
ttr og harmakvein hillna sem &
gólfinu liggja.
Með sjúkralest.
“En }>að sem mesta athygli
vektir”, segir einn fréttaritari, “em
skki kvalimar, sem hinir særðu
menn verða að líða, heldur hitt,
hve dásamlega er fyrir því séð, að
j>eir þjáist scm minst. Einu sinni
þegar staðar var numið, fór eg
af forvitni inn í eldhúsið, sem
ekki var annað en vöruflutninga-
vagn með eldstó í miðju og pottum
og pönnum og öðrum eldhúsgögn-
ttm hangandi á snögumi alt um
kring. Matreiðslumaðurinn stóð
á miðju gólfi með logheita pönnu
í hendinni og cg spuiði haim
hvemig þeim liði. Hann kvaðst
ekki hafa undan neinu að kvarta.
í fjóra daga hafði hann mtareitt
handa 500 manns í þessum vagni
og enginn hafði kvartað.
Lestin sem hér er um að ræða,
var á Frakklandi. Hjálpar fótk
sem býr í grend við jámbrautar-
stöðvar á allan hátt til að seðja
sjúkJingana sem um fara. Jafn-
vel í strjálbygðum útkjálkahérað-
um bíður fólk i stórhópum á
stöðvunum með diska fulla af
brauði og kjöti og körfur fullar af
ávöxtum, súkkulaði og vindlingum.

Jólakveðja Jólakveðja
[til Herdísar, húsfreyju í Flatey, á aðfangadagskvöld tu Herdísar húsfreyjn í Flatey, á aðfangadags-
1859.—J6n Thor. kvæ'Bi, bls. 177. Khöfn 1871.] kvöld 1859.
Sister, that hast in life so constantly Þú, sem um daga dúki hefir tíðum
Shed true love’s tears, that trembled like the dew, daggfögur strokið tár af sárum hvörmum
Whene’er dread death from thy dear bosom drew þegar að dauðinn dró úr þinum örmum
Thy darlings fair, at last from fevers free. dáfríðu börnin, sóttar örmædd hríðum,
On this good aften may’st thou gladden’d be,— á guma’ og engla gleðiaptni fríðum
Glad are the angels, glad is all mankind.— gleðstu nú, systirl—þreyttum fyrir anda
May the wide heavens, to thy wearied mind, ljósanna faðir láti opinn standa
Open théir portals, that thou mayest see himininn — sjá þar sjónum trúar blíðum
Thy soul’s sweet bevy ’neath the sacred boughs: hópinn þinn allan,*j helgum undir meiði:
Our fairest Yuletide tree on earth is sown jólatré því á jörð er fegurst runnið
Of Jesse’s seed, but blooms in heaven’s bower af Jesse rót, en himinblómgað stendur,
And there widebranching, wondrous shelter og dýrðlegar limar böm þín yfir breiðir;
shows. þá muntu segja: “á sorg eg hefi unnið
Then wilt thou say: “My sorrow’s overthrown; sigur, minn Guð! og fel mig þér á hendur.”
I bow, great Lord, before Thy gpiiding power.”
Skúli Johnson. *) pau Brynjólfur höf8u mist 11 böm sfn í æsku.
, J ■