Lögberg - 25.03.1915, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25. MARZ 1915.

Járnbrautir á íslandi.
• Eftir Jón Þorláksson.
Grettistak.
Allir höfum vér heyrt tala® um
Grettistökin, og margir okkar hafa
séC einhver þeirra. Þetta eru
heljarstórir steinar. sem liggja úti
á víöavangi einir síns 1 iíSs. Munn-
mælasögumar segja uml þa, aö
Grettir hinn sterki Asmundsson
liafi fengist vitS þá aC gamni sinu;
suma hafi hann boriö þangaö, sem
þeir nú eru, en suma hafi hann
tekiö upp til a« reyna afl sitt.
Allir eru þessir steinar svo stórir,
aö þeir virSast me« öllu óviöráð-
anlegir menskum mönnum.
Svo mun mörgum viroast, sem
þa« aiS ætla þessari fiátæku og fá-
mennu þjóö aö leggja járnbrautir
um land sílt sé líkt því, sem ein-
hverju væskilmenni vorra daga væri
skipaiS aö hefja Grettistak frá
jöröu.
HvatS mundi nú sá maCur gera,
sem fengi í fullri alvöru skipun um
aö lyfta einhverju Grettistakinu?
Eflaust yröu undirtektirnar mis-
jafnar, eftir þvi hvaöa kostum sá
maöur er búinn, sem fyrir skipun-
inni yröi. Til kann aö vera svo
heimskur maöiir, aö hann hlypi
þegar i bjargiö, tæki þaö fang-
brögöum og stritaöist við þaö uns
hann springi eöa örmagnaöist, og
þá vitanlega árangurslaust, en fá-
ir mundu slíkir. Margir mundu
sitja kyrrir, og svara því einu, aö
þaö þýddi ekkert aö reyna þetta,
þeir sæu það alveg meö vissu fyr-
ir fram, aö þaö væri ómögulegt
sem vér þorum ekki aö sinna sjálf-
ir, meö þeirri hugsun, aö ef rekst-
brautarinnar reynist tekjurýr,
ur
þá lendi hallinn á útlendingunum;
þeir létti þannig á landsmönnum'
nokkni af þeirri áhættu, sem slíku
stórvirki er samfara, en þeir sömu
menn leggja þó allajafna áherzlu
á þaö, aö svo veröi um aö búa, aö
vér getum náö fyrirtækinu í vorar
hendur hvenær sem vér viljum, þ.
e. ef þaö gengur svo vel, aö vér
viljum ekki láta útlendinga njóta
þess. Þeir gera sér meö öörum
oröum vonir um aö þeir geti hlunn-
fariö útlenda fjármálaimenn svo í
samningum, aö þeir taki á sig
hefir hækkaö svona í
aö, sem
verði.
Á Suðurláglendinu vestan Fúla-
lækjar eru nú um 15700 jarðar-
hundruö. Til þess aö borga allan
kostnaö við járnbraut frá Reykja-
vík austur aö Þjórsá og til Eyrar-
bakka og Hafnarfjaröar þarf hvert
jaröarhundraö aö hækka i verði
um eitthvað 250 kr. Eg held að
sem kostar brautina, verði eigandi
vei-öhækkunarinnar eöa nokkurs
hluta hennar. Er þá venjulega
farin sú leið, aö leggja á verðhækk-
unargjald, sem er árgjald í braut-
arsjóð, er nemur nokkrum hluta af
vöxtum þeim, sem verðhækkunin
gefur af sér, en stundum er líka
beinlínis .nokkur hluti veröhækk-
unar þeirrar, er fram kemur við
sölu á landinu (eigendaskiíti), lát- margt ólíklegra 'hafi skeö. A
in renna í brautarsjóð. Þriöja svæöinu eru um 237,200 hektarar
leiöin er sú, að brautareigandi eign- i af rfcktank gu landi og þarf þá
ast fyrirfram eitthvað af landinu, j hver þeirra að hækka í veröi lun
og á þá alla verðhækkun þess. i nál. 17 krónur.
En hvort sem meiri eða minni; Eg ætla ekki aö orölengja um
ráöstafanir em geröar til þess að þetta; verðhækkun landsins getur
áhættuna við færirtækið ef illa draga eitthvaö af veröhækkuninni orðiö meiri eða minni en menn
gengur, án þess aö tryggja sér arö- ' brautarsjóö, þá veröur fyrst og, ímynda sér, og hún getur útheimt
inn af þvi ef vel gengur. Það ent fremst aö lita á verðihækkun þá, i lengri eöa skemri tíma, en imdir
ekki miklar líkur til að slíku á- sem brautarlagningu er samfara,; öllum kringumstæðum er þar ein
formi fengist framgengt. og þótt ■ frá þjoðhagslegu sjonarmiöi. Vérjöflug lyftistöng, sem unt er^ að
það tækist, væri síður en svo að skulum þa hugsa oss að jarnbraut | nota til þess að letta undir jam-
landinu þar meö væri unnið þarft sé lögð fyrir t. d. 4 milj. kr. Og brautarlagningamar. ('Frh.J.
gerum svo ráð fyrir að landið á»
brautarsvæðinu hækki viö þetta í
verði um sömu upphætT; er hér >
talað um eðlilega og va'ranlega j
liækkun, sem fullir vextir fást af,
en ekki hitt, þó einhver blettur um —
stund komist x óeölilega hátt verð fyrri
í höndum braskara.
tennumar, en bæði ket og skinn er
venjulega svo úldið, aö ekki verö-
hirt.
Stjórn Bandarikja hefir sett
strangar reglur um rostunga veið-
ar, til hess aö varna því aö þeim
verði með öllu útrýmt. En þeir
sem veiðarnar stunda, em svo
kænir og kunnugir, aö þeir fara í
kringum þau lög, einsog þeir ætla
sér, segir sá sem um þetta efni
ritar í tímaritinu “Rod and Gvm”.
verk. Fátt spillir meira áliti lands
ins erlendis og lánstrausti heldur
en einmitt það, ef útlendingar em
gintir til aö láta fé í einhver fyrir-
tæki hér, sem þeir svo tapa á.
Laindinu er kent um tapið. Það
er slæmt þegar ábyrgðarlausir ein-
staklingar gerast til þess aö baka
TAgrétta.
Rostungaveiðar.
Rostungaveiöar voru áður
stundaðar í Bæringssundi og
Frá þjóð- ’ ishafinu, aöallega vegna lýsisins og
Iandinu álitshnejcki í eigin hags- !'agslegu sjónarmiði þýðir þetta beinsins, tannanna sem af^ þeim
munaskyni með sltkurn ginningum, l'a®> a® veröhækkun landsins ein
en út yfir tekur ef löggjafarvald horgar alt brautarverðið, svo þótt
landsins gengur að verki sínu með hrautin væri dæmd til þess aldrei
þeirri hugsun, aö þetta vilji þaS &e^a neitt afgangs rekstri sín-
líka gera.*) "m tipp í rentur af brautarverðinu,
HPP*'- •* þá er ekkert af lagningskostnaðin-
Sá einn gmndvöllur er heilbrigði- jim tapaö fyrir þjóöina. En þjóö-
ur, að áhættan viö hvert tækifæri félagið græðir þá allan þann hluta
óbeina arðsins, sem
hvíli á þeim, sem hagnaöarins nýt-
ur af þvi. Nú er hagnaður af
jámbrautum aö mestu eöá öllu
fyrir nokkum mann^ að gera þetta: fó]ginn i samgöngubót þeirri, er
einsamall og an hjalpar annara. ]>;t>r veita. og þar af leiðandi aukn
Það 'væri meira að segja mjög efa-
samt hvort mögulegt væri að lyfta
steimnum þó raðað værf kringum
hann svo mörgum
aö honum kæmust. En þetta aö
segja einum manni aö taka hann
upp, það' væri bara flónska. En ef
fyrir. skipuninni yröi niaður, sem
um arði atvinnuveganna. Þessi
hagnaöur lendir allur hjá lands-
mönnum. og þess vegna eiga þeir
sem líka aö bera áhættuna af þessu fyr-
irtæki.
Hins vegar nu’x ekki gleyma þvi,
að hjálpar útlendinga þurfum, vér
gæddur væri stillingu
seigju. og búinn væri
og þraut-
fullkominm
í öðmm skilningi til slíks fyrirtæk-
þekkingu nútímans í
efnum. þá mundi hann
ekki kemur
fram í veröhækkun lands eöa aukn-
um jarðarafgjöldum. heldur i
auknum aröi þeirra, er lanrnð
nota.
Þaö liggur þá fyrir að> athuga
hvort likur séu til þess, að landið
hér muni hækka í verði á þeim
svæöum, sem járnbrautir em lagð-
ar um.
fekst, en meö því að olia fæst af
svo mörgu ööru, nú á dögum, þá
eru rostungar ekki veiddir framar
þessa vegna. Áöur fyr sóktust
Eskimóar mjög eftir rostungs
tönnum í odda á örvar og í sleöá-
meiða, áður en járn var til þeirra
flutt. Rostunga ket er ekki lyst-
ugt, en þó eta Eskimóar það. Þeir
hafa þann siö, aö rista það í lengj-
ur, hengja það á stengur, og
geyma þaö þangað til aðrar mat-
arbirgðir eru upp gengnar. Skinn-
in hafa þeir í báta, svo og í kofa-
þök. Reipi af rostungshúð eru
allra strengja traustust. Húðunum
er flett, svo þykkar eru þær, og bjór
ristur af, hringinn í kring, þangað
is. Vér þurfum að fjá frá þeim
j bæði þekkingu. efni og fé til fyr-
verklegum 1 irtækisins, alt fyrir fulla borgun. I . ,
fyrst fara; ÞaS skiftir ekki )itll1 aS geta kom-1 1a-f..raktanle8u landi a SuSur~
og skoða steinmn, mæla stærö hans j ist aö góSllm kaupiim um þetta. ag. Iinu er nu sem stendur ekki
Og reikna út þyngd hans. Útvega ( og leisin til j)ess er sú> aS vinna j me,ra v,rði en 4 kr- °g 9» au., lík-
sér svo hæfilega sterkar trönur og sér traust og alit meS iipurS> orö- rifa ,'eldur minna- Kostnað viö
hentug lyftitæki, koma fyrir fest- heldni, áreiöanleik og kurteisi út á!'™ r;ekía tun telÍa l>e,r bændur> er
um utan um steininu, og að síð- vis gagnvart öllum og við öll 1 lct s!nn t um t)etta’ eugir hærri
( til ekkert er oröið eftir, — allur
í-g tel aö líkurnar séu mjög feklurinn kotninn í eina lengju.
miklar fyrir því, að ræktanlegt Strengurinn er síöan teygöur,
land í námunda viö brautarstööv- hráblautnr, eftir þaö þurkaöur,
ar hækki í verði. Eg hef á öörum Jnnyfli rostunga nota þeir í Alaska
stað leitt rök að þvi, að hver hékt- og Siberiu austantil, til þess aö
og
ustu mundi hann vinda bjargið 1 tækifæri) þ;\ fyrst
loft upp. Einn mundi hann gera gagnvart þeim, sem við höfum
alt aö þvi, ef áskilið væri, en nægi- mest saman viö að sælda. Slík
legan tíma mundi 'hafxn heimta til framkoma er mjög mikilsverður
l)ess- .... þáttur í undirbúningi þessa truils
Þegar nú er skotað á þjóðina að og annara franxfaramála, og væri
lyfta Grettistaki sínu — leggja j vel gert af stjómmálamönnum
járnbrautir um landið, má hugsa ]andsins a8 hafa þag jafnan hug.
fíæmst' en ^KK) kr' a kektar (nærri 200 kr.
hlífa sér í rigningu. Þær flíkur
eru ef til vill ekki eftir nýjasta
sniði, en þær duga, því að himn
urnar eru seigar, rnjög léttar og
vatn gengur ekki í þær, heldur en
t stál, eru þvi hentugar í því vota
hráslaga lofti.
Eftir sútuðum rostunga skinn
um er mikið sókst nú á dögum, af
silfur og gullsmiðum. Hrá rost
ungshúð er nálega þrír þuml.
F réttabréf.
Blaine, Wash.
Hér hefir verið mciærasta veö-j
urblíða í allan vetur, næstum því j
sem sumar væri. Snjór hefir ekki j
sést hér nema á f jallatindunum viö;
sjóndeildarhringinn, rigningar sama j
sem engvar, væg frost stöku sinn-
um; oftast sólskin. Nú er jöröj
farin að gróa og laufin farin aö
vaxa á trjánum.
Atvinna hefir verið fremur dauf
hér sem annarsstaöar í vetur, samt
hefir sögunarmilla og kassa-verk-
stæði Morrisons starfað stöðugt aö
undanteknum þriggja vikna tima,
sem það stansaði til að endurbæta
milluna fkringum hátíðarnar);
nokkrir Islendingar hafa þar at-
vinnu. Þrátt fyrir peningaleysi og
dýrtíð mun íslendingum hér líöaj
þolanlega. Félagsskapur Islendinga
hér er allgóður, þótt hann mætti
vera betri á sumum stööum. Lút-
erski söfn. sem séra Hjörtur Leó
stofnaði hér er i fi-amför og mun
það mest að þakka því hve vel
fólki hefir geðjast að framkomu
séra Sigurðar Ólafssonar, sem nú
þjónar söfnuðinum í fjarveru séra
Leós. Þann n. þ. m. hélt söfnuö-
urinn séra Ólafssyni lagnaöar sam-
sæti til minningar um víxlu hans.
Samsætiö var haldið þannig aö
ræöuhöld og söngur fór fram i
kirkjunni íslenzku, en veitingar i
SA EK A JBFTIR TfMANTJM. SEM NOTAR ‘WHITE PHOS-
l’HORCS" ELOSPÝTITR.
h T
I>A» ER ÓLðGLEGT AÐ BÚA pESSAR EliDSPÝTIJR TI1» OG
AÐ ARI LIÐNU VERÐUR ÓJjÖGJÆQT AÐ SELJA pÆR.
.
EF pÉR ER ANT llM AÐ HRÝÐA HEROPINI7: MAÐE IN
CANADA” OG “SAFETY FIRST”, pA MWHJ AVAT/T NOTA
EDDY’S ‘SESQUI’ EITURLAUSU
ELDSPÝTUR
1. t
Mr.
Andrés Daníelsson, Mr. F.
SEGID EKKI
“EG GET EKKI BORGAÐ TANNLÆKNI N<j.”
Vér vitum, a?S nú gengur ekkl alt atS óskum og erfitt er atS eignast
skildinga. Ef til vill, er oss þaí fyrir beztu. pa8 kennir oss, sem
veröum aS vinna fyrir hverju centi, a?5 meta gildi peninga.
MINNIST þess, atS dalur sparaCur er dalur unninn.
MINNIST þess einnig, aS TENNTJR eru oft meira virSi en peningar.
HEILBRIGÐI er fyrsta spor til hamingju. þvi vertSiC þér a6 vernda
TENNURNAR — Nú er tíminn—hér er staðurinn til að l&ta gera vt8
tennur yðar.
SMikill sparnaður á vönduðu tannverkii
EINSTAKAR TENNUR $5.00 HVER BESTA 22 KAR. GULL
$5.00, 22 KARAT GULLTENNCR
Verð vort ávalt óbreytt. Mörg hundruð manns nota sér hið lAga verð-
HVERS VEGNA EKKl pú ?
Fara yðar tilbúnu tennur vel?
eða ganga þær iðulega úr skorðum? Ef þær gera þaS, finnið Þ& tann-
lækna, sem geta gert vel viS tennur ySar fyrir vægt verð.
EG sinni yður sj&lfur—Notið fimtán ára reynsln vora við tannlækningar
$8.00 HVALBEIN OPIÐ A KVÖLDUM
I3DE. FAESONS
McGREEW BI.OCK, PORTAGE AVE Telefónn M. 699. Cppl yflr
Grand Trunk farbréfa skrifstofu.
sér að undirtektir hennar geti orð-
iö á þrjá vegu, líkt og inannanna,
sem um var getið. Það má hugsa
sér að þjóðin væri það flón að aina
xit í fyrirtækið unlirbúningslaust
og fyrirhyggjulaust, og tæki svo
stór lán til járnbrauta í einu, að
gjaldþol hennar brysti. Þetta ma
hugsa sér, en í rauninni er ekki
miklu meiri fuetta á að þetta verði
gert, heldur en að maður sprengi
sig á því að lyfta upp Grettistaki,
og enginn myndi kjósa aö þannig
yrði fariö aö. Hitt mundu sjálf-
sagt nokkuð margir vilja, alð þjóð-
in vísaði þessu máli frá sér, meö
þvi hún teldi sig ekld færa um að
lvfta slíku Grettistaki. Og fráleitt
verður sparað að telja henni trú
fast, og af kjósendum aö minna þá
á þaö, ef þeir gleyma því.
Þessu næst skal svo vikið að
ráðum þeim, sem í fljótu bragði
eru sjáanleg, til þess að létta imd-
ir framkvæmd þessa stórvirkis.
Nokkur úrræði.
i. Verðhækkun landsins. Þaö
er alkunnugt, að land hækkar í
veröi þar sem saimgöngufærin eru
bætt, og þá ekki sízt þar sem full-
komnustu samgöngutækin, járn-
brautimar, komast á. Það er al-
ment að nota þessa verðhækkun á
ýmsa lund til þess að greiða fyrir
jámbrautarlagningutium. V erð-
hækkunin á rót sina að rekja til
já vallardagsl.), en sumir telja hann
j talsvert ininni, og vitanlega er
| hann næsta misjafn. En ef vér
gerum ræktunarkostnaðinn 6oo kr.
að meðaltali, þá kostar hver hekt-
<ui ræktaður (»4 kr. 90 au. En eða nxeir, að súta liatia.
hvers virði er hann? Það er undir | Síöan menn komust að
a Mirðainarkaöinum komið. f ná-j hafa rostungsveiðar farið í vöxt á
grenni við Reykjavík er hann nú i
sem stendur fram undir
virði,
líkl
Jónsson. Um miðnætti fóm
heim til sín, mjög ánægðir. I
urnar sem störfuðu að veitingun-
um eiga miklar þakkir skilið fyrir
dyggikgt starf og ötula framgöngu.
— Það hefir verið mikið um heim-
sóknir (surprise parties) vina og
félaga í vetur á tneöál íslendinga
hér. Aö kveldi hins 6. þ. m. heim-
sóttu landar Mr. Sigurð Bárðarson
(hómópata), um 90 aö sögn. Sá
a er þetta ritar hafði því miður ekki
* 0 r 0 (TC VIDUR
ALBERT G0UGH SUPPLY C0. ‘Vu.Tilír*
[Skjót afgreiðsla. Lægsta verð.
TALSIMI: M. 1246
G, G. Grain Pickrel
Stjórnar »ér að öllu leytisjálfur, af-
kastar 125 bus. á kl.stund. Verð ..
þykt. og tekur vanalega heilt ár kringumstæður til aö vera þar viö
staddur og getur þess vegna ekk- j
þessu ert um samkomu ritaö.
Kvenfélagið Framsókn hélt veislu -
! ný og svo fast er nú sótt að drepa mikla, ]mnn 26. febrúar, þar haföi
ulur Iram undir 2000 kr. þessar skepnur, að til auðnar horf-j verig margt fólki flest þé úr oðrum
a Sixðurlaglendinu er hann ir á þeim slóðum sem þær hafa' bæjum.
ega ekki nenta itnx 600 kr. virði. helzt haldið sig á. Félag eitt i
Erfitt er að segja hvers virði hann London kaupir allar húðirnar
yrðt eftir að járnbraut væri kotnin, blautar. En silfursmiðum þykir
borgils Asmundsson.
$10.00
Voruskrá frá G. G. G. Co. Ltd. fyHr ári8 ‘1916
telur upp og lýsir sáCvélum, korn-vindum, herfum,
dráttarvélum, plógum, cullivators, taðvélum, vögn-
um, þungum og léttum, girðinga-efni, bygginga-efni,
mjöli, salti (verðið fer eftir væntaniegum tollabreyt-
ingum).
Sendið oss
korn yðar.
The
WIKNIPR.

. .’ , , ! þess, að'afurðir landsins verða arö-1, ,
umaðhunmum oftaka sig ef hun:meir; ^ águr vi?5 þag a„ bralltin tottar svo-
fer aö reynaað leggja jarnbrautir.jléttir at5f]utni leis til
En þaö hygg eg, að allir vitnrj ^ ^öUimárka8a en áSur_
menn og gætmr verðt satnmala utn, grdcir alment f ir ÖUum v{*_
aö rétt sé aö rannsaka >yngd skiftuin Veröhækkunin er því í
kostnaöinn við braut- flestum tilfellum nokkug . ^ur
í en tnenn geta hugsað sér eitthvaö,
t. d. tooo kr. Þu erxt afgangs
ræktunarkostnaði 400 kr. Látum
svo þann mann, sem gerir sér tún-
nekt að atvinnuvegi, fá helminginn
þar af sem gróöa af atvinnu sinni;
þá ent eftir 200 kr.
verð landsins
hefir með öðrum oröum fertitg-
faldast að verði. og ]>ó Vel það.
Þó þetta dætni sé ófullkomið, má
sjá af því, að ef samgöngumar eru
aö jarðrækt verði í
og
óræktaðis.
það er
Landið
bezt, að húðin sé sem þykkust, pá
er hún mjúkust og seigust og er
betri en alt annað til aö fægja með
mjúkan tnáltn, sem ekki rná risp-
ast. Enginn annar hlutur, hvorki
i ríki dýra né jurta, hefir fun iist
er við rostungshúð geti jafnast til
þessa verks. Úr þynstu pörtum
þeirra svo og úr skinnum áf rost- j
úngs kálfum eru 'gerðar töskur, j
sem á sölutorgum5
Trjónur á skipum.
Nafnið “dreki” á herskipum
stafar frá þeim siö fornmanna, aö
hafa gapandi drekahöfttð á fram-
stafni og sporö eða hala drekans á
skutstafni. Margar aðrar myndir lands,"einkum í Rhöfn og
voru hafðar framan á skipum, kunnugt. að faðir Alberts
sem kemur fram i nöfnum þeirra, valdsens var einn slíkur
svo sem
bjargsins
arlagningamar — og leita síðan
eftir, hvort þjóðin eigi í fómm
síijum nokkrar þær trönur og önn-
ur lyftitæki, sem nota megi til þess
aö létta svo undir, að ekki veröi
henni um megn að lyfta Grettis-
takinu.
Undirstöðuatriðið, hvað braut-
imar muni kosta, er að minstu
leyti upplýst enn þá, og er þegar af
þeirri ástæöu ekki unt aö segja
hverra lyftitækja muni með þurfa.
Svo er þaö ekki heldur neins eins
manns verk, að leggja á ráöin um
slíkt. Þess vegna mega menn ekki
búast við að' fá að sinni ákveðnar
tillögur frá mér um það, hverra
ráða skuli neytt til þess aö koma
þessu stórvirki í framkvæmd. Um
það veröa beztu menn lanlsins að
bera saman ráð sín, þegar þær
upplýsingar um kostnaðinn eni
fengnar, sem nú vantar. En, til
þess að greiða fyrir umræðum og
hugsun um máliö, vil eg reyna aö
benda á þær leiðir til framkvæmda,
sem helzt geta komiö til tals, og
þau ráö til aö létta fyrir sér fram-
kvæmdirnar, sem eg í fljótu bragði
hef komið auga á, án þess aö taka
ákveðna afstöðu um pað, Iiver
leiöin helzt skuli farm, eöa hverj-
um af ráðúnum helzt skuli beitt.
Fyrst ætla eg þá aö minnast á
eitt ráö, sem sumit- hafa talað um,
en í mínum atigum er ekkert ráö,
ekkert annaö en óráö. Þaö er
hjválp útlendinga. Hjálp þeirra í
þeim skilningi, að viö eigum aö
reyna aö fá þá til þess aö leggja
hér járnbrautir gegn þeim kjörum,
mælikvarði fyrir hinu óbeina gagni,
raun og veru ábatavænlegur at- mjúkt og af fallegri gerð.
vinnuvegur, þá eru miklar Iiku,r|
fvrir verö,t:'ekikttn lands, jafnvel; jngar af rostunga skinnum fr)á skorið. Þetta mun hafa veriö al
verðs ° Un ,nS lu,veranr,i j Nome, Alaska, til Ix>ndon. og voru , menn venja í fornöld, jafnvel í
; húðimar frá þrjú til ltmm hunar- hinum elztu íslenzku logum er
Iif til ‘ vill skýrist þetta nokkuð j uð pund á þyngd. Þær vom salt- j bannað að sigla aö landinu “meö
sömu skil
myndum og vel skomum, og hélzt j snuðra eftir sökudólg; sá hann þá
þaö fram eftir öldum, fram á hvar stúlka dansaöi, meö mörgum
vora daga. Þá var þaö verk sér- öörum, kornung og lagleg, svart-
stakrar stéttar, að skera í tré eöa klædd með hárautt band um mitt-
steypa slíkar myndir, gylla þær og iö, er fór henni mjög veL Lög-
gljáa. og þótti þeirra íþrótt engu reglumaðurinn bauö henni að dansa
við sig, settist svo hjá henni og
handlék banuiö. Þá sa tiann aö á
því stóð með máðu letri: “Hvildu
1 friði”. Hann tók stúlkuna með
sér til lögreglustööva og játaöi hún
að hún lieíði tekið hið
atriði skrautlega band ai nýju leiði í
kirkjugarði, til þess aö skarta meö.
, | síðri en annara myndasmiöa. ís-
iendingar stunduöu þá íþrótt utan-
er al-
Thor-
var emn shkur "bíld
hinar dýrustu, sem á sölutorgum: svo sem “Tranan” og nafnkend eru' höggvari”, og hjá honum mun Al- strax,
finnast. Þó er jafnvel J>eim húð- skip ólafs helga “Visundur” og bert hafa lært undirstöðu
um flett, og er skinniíS fxirðulega “Karlhöfði”, um hið siðara er ,istar sinnar.
sagt, að mannshöfuð var á fram- j Eitt hiö stærsta skip sem smíö-
\riö sem leiö fóru margar send- stafni, er konungur haföi sjálfur að var til hemaðar á Englandi á
17. öld, lét Jakob konungur smíða;
þaö var 1200 tons að stærð og
sem brautin gerir ibúum brautar- betur við samanburö á verði jarífa I aöar 1 Nome' gerð
svæðisins. 0—— —
fremst í stafni þess lét konungur
setja mynd af syni sinum. Karli,
er konungur varð og síðar háls-
— Brunniö er til kaldra kola
hótelið d’ Angleterre i Khöfn, einn
skrautlegasti gististaður þar, 200
gestir komust úr úr bnmanum
nauðulega.
Þaö er nú auðsætt, að jafnvel
þótt engar sér^takar ráðstafanir
séu gerðar til þéss að draga neitt
af þeim aukna arði, sem svæðið
gefur af sér, eðá af verðhækkun
Iandsins, í sjóð brautarinnar sjálfr-
ar, þá léttir þessi verðhækkun eða
aröaukning mjög undir framkvæmd
brautarlagningarinnar. Setjum svo
Þá fær1
þeirra, sem nú njóta markaðarins
í Reykjavík, og annara jarða. Al-
ment er álitið, aö hvert jarðar-
hundrað á Suðurláglendínu og í
öðrum landbúnaðarhéruöúm sé um
150 kr. virði. Nú hef eg upplýs-
ingar um síðasta söluverð og leigu-
mála 9 jaröa í nágrcnni Reykjavík-
ur, sem allar liggja svo langt frá
j bænum, aö byggingarlóðaverðið
getur alls engin áhrif haft á þær, en
á landinu. Þó hefir laxveiöi ver-
ið tekin undan öllum þeim jöröun-
um, er liggja að veiðiám, en henn-
ar hefir náttúrlega verið' gætt þcg-
var
að brautin sé þjóðateign
eigandi brautarinnar bæði skatt og þœr geta anar' nota'ð”markaðinn í
toHa af aröaukmngunm og af Reykjavík; fjarlægðín frá bænum
þeirri veltuaukning, sem þar meö j er 12—13 km. Í þessum jöröum
fylgir, og flutningsgjald af vörum telst mér aö hvert hundraö kosti
þeim, sem þróttefldir atvinnuvegir j „ú 775 kr. að meöaltali, eöa h. u.
svæðisins þurfa að flytja að sér og b. 4 sinnum meira en annarsstaöar
frá sér. En þó lendir mikill hluti
óbeina arðsins, eða verðhækkunar-
innar, hjá þeim mönnum, sem eiga
landiö þegar brautin er lögð. Sú
stefna hefir rutt sér mjög til rúms ar hundraðatalið var ákveðið.
á síðari árum, aö það sé ekki rétt- Mjólkurframleiðsla er aðalatvinnu-
látt, aö öll verðhækkunin, setn vegur þessara jaröa, en aö eins ein
biautin framleiðir, veröi eign ]>eirra miinrli véra ta.Hn annarsstaví-
nokkurra heppinna landei^enda, 1 ar é landinu vel fallin til naut-
heldur sé hitt sanngjarnt, aö sá,! gripahalds — þar er kýrgætt
---------- flæöiengjahey —, og í henni er
líka hvert hdr. talsvert á annað
þús. kr. virði. Á engri þessara
jarðia hafa veriö gerðar stórfeldar
húsabætur, sem hleypt hafi verö-
inu upp, og ekki heldur neinar
framúrskarandi jarðabætur fram
til þess tíma, er eg hef miðað verö-
ið viö ('sumstaöar miðaö við síð-
asta söluverð alt að 7 ára gamalt).
Þaö er landið sjálft, mestalt órækt-
ginandum höföum og gapandi
Seattle og enn saltaðar í New trjónum, svá at landvættir fældist | höggvinn, á hestbaki, miklu stærri
York og voru í góðu standi, þegar. viðr”. ; en menn eða hestar gerast, en ann-
kom til London. Þessi siður, að hafa útskomar ars voru flestar trjónur á skipum
^rá Islandi.
*) Enginn má skilja oriS mín svo,
sem þessi hafi verið hugsunin í frv.
þvi til laga um júrnbrautir, sem boriS
var upp á alhinKi 1913. Par var svo
um búið, a'S bæði íihættan og hagn-
aSurinn lenti hjá landssjðði, en hiS
sérkennileRa við frumvarpiC var það,
a8 stofnfé brautarinnar átti aS mega
standa afborgunarlaust bangaS til
hún væri farin að bera sig svo vel, að
landssjðíur vildi taka hana að sér til
reksturs, en þangaS til skyldi hún
rekin af félagi undir yfirráðum land-
stjðrnarinnar.
Til að fullnægja þessari eftir-
spurn, erxi margar vélaskútur
gerðar út frá Nome á hverju vori
til rostunga veiöa í Behringshafi og
í íshafinu. Hásetar eru Eskimó-
ar, ráðnir upp á hlut, fá í sinn
hlut tennur og bezta ketið af
skrokkunum, en útgerðarmenn
taka skinniö í sinn lilut.
Þó aö veiöimenn séu góðar
skyttur, þá nást ekki nema fáir
rostungar af þeim sem skotnir eru.
Rostungar eru afar skotnarör og
lífseigir. Ef þeir steindrepast ekki
viö fyrsta skot, velta þeir sér af ís-
jakanum sem þeir liggja á, i sjó-
inn og sökkva á svipstundu. Þaö
er oft að tiu til tuttugu kúlum er
skotiö í rostung, en hann næst ekki
fyrir því. Eini viðkvæmi blettur-
inn á þeim svo að segja, er heil-
inn, sem er 8 þml. fyrir jaftan augu
og þrjá þml. frá hæsta toppi haus-
kúpunnar. Því er erfitt að særa
rostunga til ólífis, einkanlega frá ó-
stöðugum bát«m. Þar að auki
halda þeir sig á smáum ísjökum,
svo aö þeir eiga sem hægast með
aö steypa sér i sjóinn. Meö þess-
ari heimskulegu veiði aðferð sær-
ast margir rostungar, sökkva í sjó
og deyja. engum til gagns. t
stórviörum rekur skrokkana svo
hundruiújm skiftir upp á fjörur í
Siberiu og Alaska. tbúamir hiröa
myndir á skipastöfnum, er svo | í þá daga ljóna myndir og dreka. ^réfl f™ ^^fferði-
gamáll, sem sögur ná lengst, eða| Nú á dögum eru þessar trjónu- . tíl "ÍsL,?.15’ e
jafnvel þjóösögur og munnmæii. | myndir aö mestu lágöar mður. vélabátuf S f b • J .<kútt5
Alkunnug er hin gríska sögn um Herskxpin héldu þeim einna lengst, ‘ * “tvístöfnunaar"
Wr °fhans íéJafar “ r í,ika T t, írr þéiA Tu Z <*
sigldu a til a* sækja gullre.t.t, ganja s,8. vegna þess M >a« þyk- trauslb s Er “ f*
h,nn trægasta kjorgrtp þetrraj.r hmdra sk.pverja , þe,rra storf- ^ véS,átafloti vi5 lan(f ,f.
f aóTui T, T. g“ einni verstöö. Aftnr er„ húsa-
annað en ítla hJalp fra trjonunm Tvö skip eru nefnd. sem bygö kynni hér helzt til lítil. Aflaföng
a mipi sinu- er smiðuö var ur tre eru ; Bandarikjum, æði stór, er hafa veriö ágæt> þ^ar gefi8 hefir
nokkru er hafði mannsmal, og ennþá hafa myndir í stafni, og eru Margir af bátunum þegar búnir að
hafði þa n æntuga sið að segja báöár myndimar af leikmeyjum. afia 4__y þúsund af góöum fiski.”
skipverjum hvað gera skyldi, hve- j?n eina stórskipið sem bygt er á
næi sem farartálma bar aö, sem síðustu ámm, er mynd hefir í stafni Úr Borgarfirði.
er hið þýzka skipsbákn Imperator.-----------Talsvert hefir orðið vart
Sú mvnd er af emi, með útþanda við lungnaveiki i sauðfé; á Hvann-
vængi, og svo stór er sá örn, að eyri eru dauðar um 20 sauðkindur
innan i honum situr varömaöur og og talið líklegt aö fleiri muni veikj-
heldur vörö gegnum glugga á ast. Veikin lýsir sér á þann hátt,
brjósti fuglsins. Sagt er, aö Þjóð-
verjar tíöki enn hinn fóma siö, að
hafa útskornar myndir á skipa-
stöfnum.
var æði oft:
Seinna meir vita menn nú af
sönnum sögum, að Egyptar til
foma höfðu trjónur á skipum sín-
um, einkum myndir af fuglum
peim er þeir héldu heilaga, svo sen
Ibis og Phonix, og trúðu á mátt
þeirra mynda til að bægja óþnni og
óhöppum frá skipum er þannig
voru skreytt. Sama gerðu Grikkir
að féð fær deyfð' og verður nær
bráðkvatt þegar ber á deyfðinni.
Þegar kindin ér skorin, kemur í
Ijós, að lungun eru full af ormum,
sem jafnvel em svo stórir, aö þeir
og Rómverjar og utn Fönildumenn — j einni sveitabygö i Noregi jem búnir aö éta sig gegnum lung
er sjón sógu ríkari í þessu efni, féll meiri snjór í vetur, en dæmi) un út í vöövana á bógnum. eftir aö
eru til. Á tveim bæjum í bygöinni' kindin er
því að trjóna af einu skipi þeirra
fanst á austurströnd Afríku. er brotnuðu fjósin undan snjóþung-
sannaði það, aö þeir ótrauðu sæ-. anum en oll onnur peningshús
gaipar hafa siglt suöur meö vest- sto8u. Fjósin vom nýlega bygð
urströnd álfunnar og austur um en hin ,husin, sem uppi stóöu.'frá
Góðrar vonar höföa. því að þá var tg ol(j
ekki Suez skuröurinn til^
A miööldunum voru herskip; — Leynilögreglumaöur kom í
prýdd meö griöarlega stórum! dansskála í Kaupmannahöfn, aði
dauð. Sumir þessara
orma em alt að alitt á lengd. — t
fyrra vetur kont veiki þessi fram í
fé hjá Einari bónda Hjdlmssyni í
Munaöamesi í Stafholtstungum og
drap hiin þar all-tnargar kindur.
Ekki hefir veikinnar orðiö vart á
fleiri bæjttm, svo að menn viti.
—Vísir.