Lögberg - 03.06.1915, Blaðsíða 3

Lögberg - 03.06.1915, Blaðsíða 3
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 3. JÚNl 1915 3 Ónotað land í Vestur- Canada. i. JvJýlega er út komin stor bok meö nafninu "The Unexploited West”; hún hljóöar um lands- nytjar í þeim parti lands vors sem ókannað er, búloncf, skðga málrna, fiskiveiöi og veiöidýr og er útdráttur úr öllum þeim skýrsl- um og gögnum sem fyrir hendi eru, fomum og nýjum. Þaö er ætlun vor aö segja agrip af nokkr- um þáttum þessarar fróðlegu ból ar. Löndin sem sagt veröur hér frá, hggja frá Iludson flóa vestur aö Klettafjöllum, hið forna Kee- vatin land, sem nýlega var skift upp milli Manitoba og Ontario, þarmeð lika þá parta Saskat- chewan og Alberta Sem liggja fyrir noröan mælt land og mannabygö og allar óbygöir þar fyrir noröan, milli Mackenzie fljóts og Hudsons flóa. Bókin er eftir E. Chambers, og er gefin út meö styrk af landsfé. Höfundurinn byrjar á því, að árið 1867, þegar aðalfylkin eystra voru sameinuö með ‘‘British Uorth America Act”, þá voru ö'll lönd vestra undý* eignarhaldi og stjórn Hudson Bay félagsins. Á fyrsta fundi hins fyrsta Canadaþings var ályktaö aö byrja samninga viö félagiö um að láta lönd þessi hin miklu af hendi viö landstjórn- ina og þaö fór fram, með atbeina hinnar brezku stjórnar, að félagið afsalaði sér um 2,300,000 fer- milna landi i hendur Dominion stjórnarinnar, það sama ár. Fé- lagiö fékk í peningum fyrir lönd- in 300,000 pund sterling (um hálfa aöra miljón dala), eignarrétt á vissui landsvæö'i kringum útibú sin og rétt til þess aö helga sér alt að því tuttugasta part lands af öllu landi sem til mannabygðar væri lagt, fram að árinu 1920. Þessi lönd mátti það aöeins velja i liinu svonefnda “frjósama belti”, en svo voru lönd nefnd sem tak- markast aö vestan af fjöllunum, að sunnan af landamærumi, að austan af Winnipeg vatni og I .ake of the Woods og aö norðan af nyrðri kvisl .Saskatchewan fljóts. Félagiö diaföi öölast sín rétt indi árið 1670, af Breta stjórn, er tignir auðmenn þarlendir gerðu út skip til verzlunar viö Hudson flóann. T>aö félag hafði lengi vel bækistöð sína þar nyröra, keypti loöskinn af Indiánum og gerði lítið að því aö kanna landið, nema aö rannsaka sögusagnir Indíána um námur og önnur, landgæöi skamt á brott. Þaðl eru meira aö segja líkur til. að félagið hafi gert alt hvað i þess valdi stóð til að hnekkja landnámum og landkönn- unum, til þess aö geta verið eitt um hituna. Jafnvel á jæirra manna æfi, sem enn eru á lífi, ár- ið 1837, bar einn stjórnandi fé- lagsins þaö fvrir þingnefnd á Bretlandi, er hann var hvort nokkur líkindi væru til að suðurhluti landsins, norðan landa- mæra mundi byggjast: — “Elcki inun þaö veröa á dögum þass yngsta manns sem nú.er á 'lífi”. Annar frægur stjórnari félagsiss .Sir George Simpson, sagöi svo uni líkt leyti: — “Eg álít ekkert af löndum fé- 1 þau hin afarmiklu sem þar finn- '1 ast. Um 10. apríl byrjar aö þiöna, og hálfum mánuöi srðar er svörð- urinn, sex til átta þumlunga djúp- ur, alþiðnaöur. v í byrjun maí mánaðar er jörðin þið, tvö fet nið- ur, en klaki fer sjaldan eða aldrei með öllu úr jörðinni. í byrjun október byrjar veturinn. Af frásögum þeirra, sem farið hafa til landkönnunar frá Norway House, noröur af Winnipeg vatni, norður til Hudson Bay er svo að skilja, sem landiö sé yfirleitt lágt, hvergi hærra en 1000 fet yfir sjávarmál, meö óteljandi vötnum og víðum mýrum, afarblautum', út frá árbökkum. Austur af Nor- way House er sagt byggilegt land og allgott til akuryrkju, og þar er einhver mannabygð komin, þó lít- il sé. Norður af Winnipeg vatni og austur af Nelson fljóti eru fell og höföar og sumstaðar gott land á milli, loftslag þar sagt álíka og i Saskatohewan. ' Áriö 1869 fór maður að kanna landið norður af ósi Saskatuhew- an fljóts, Tvrrel aö nafni, og seg- ir_ svo í skýrslu hans: “Frá Nelson fljóti, vestur aö 100. lengdarbaug og tra norouremía Winnipeg vatns til 56. breiddar- stigs er “clay” yfir öllu landi, eitt lagið á öðru ofan, misþykt, sum- staðar aðeins fáein fet, víða upp að 60 fetum og jafnvel 'hundrað. Þetta “clay ’ er sörnu tégundar og í Rauöárdal, enda er par sami vatnsbotninn frá því eftir isöld, en þaö vatn tók þá yfir alt Winni- peg vatn og afar mikið svæði út frá þvi á alla vegu. Ámar hafa skorið sig niður úr þessu leirlagi niður á klöpp, en . óviða sést í grjót annars staðar en í árfarveg- um. Jarðvegur er mikill og frjó- samur á þessu svæði. Þar mundi mega rækta hinn sama jarðar- gróða sem nú vex í Manitoba, og gripalönd eru þar góð. Mikið af landinu er vel til jarðyrkju fallið. Eg sá fallegt barley við Norway House og þar hefir um mörg ár verið ræktaður hinn sami ga matijr, sem í Manitoba. Við Cross Lake sá eg væna kartöflugarða og kálgarða, með rófum, carrots, parsnips, radishes, cabbage, cauli- flowers, onions, lettuce, beans, peas, o. s. frv. Við Nelson Iíouse, sem nyrzt er á þessu svæði, sá eg kálgaröa allgóða hjá Tndiánum og búöamenn FÍudson Bay félagsins rækta þar allskonar garðamat með bezta árangri. Hveiti hefir þroskast vel á þess- um stöðvum en enginn hefir reynt það til nokkurrar hlítar í stórum stíl. — Við Footprint Lake hefir Hudson Bay félagið: lengi haft búð og Methodistar missión, þar voru stórir og vænir kálgarðar með öllurn' þeim garðamat, sem aö ofan var nefndur, þó norðarlega | sé. sem næst 56. breiddarstigi. j Indiánar sögðu mér, að hið frjóa j “clay” næði norður að Churchill fljóti, en þar fyrir norðan eru einu , a 1 sandar og grjót. A öllu þessu spuröut ^ svægj er mlRxll berjavöxtur, rasp- berries, gooseberries, currants, strawberries, blueberries, head- berries.” Eftir þessum sama manni er það haft/ í jarðfræðaskýrslum stjórnarinnar, að við norðurenda Winnipeg vatns vestantil1 þarsem heitir Limestone Bay, sé höfði lgasins vel fallið til Iniskapar; nokkur, fjörutíu feta hár, er neö- uppskera er ákaflega fallvölt.” j antil sé úr ísaldar leir. bláum, all- En um líkt leyti vom færir j hörtum, en ofantil úr mó, tilorðn- menn sendir af stjórninni til aö;11111 af mosa. Alíka leir tinst al- vex upp þarsem eldur hefir fariö vfir. Greni og tamrac vex til sjávarins og upp með Churchill á, svo og birki. Hvítgreni vex þar nyrzt allra. nála-trjáa á svæðinu frá flóanum vestur yfir hlackenzie •fljót. Tamrack eða rauðfura er alístór meðfram Nelson á en smækkar þegar norðar dregur, og sama er sagt um balsam-furu og balsam-ösp, skjálfta-ösp og hvít-birki, svo og cedar. Fmssi trjávöxtur er aðallega meöfram ám og vötnum. Útbreiddast allra er Banks fura (jaokpine eða scrub pine), hún vex nærri eingöngu i Canada og finst í New Brunswick og annars staðar austanlands, ekki síður en urn óbygðir vesturlands. Sum tré smækka eftir því sem lengra dregur frá þeim stað þar- sem þau ertv sprottin frá eða þar- sem hentugasti þroskastaður þeirra er, og eru dvergvaxin og krækluleg i útjöðrum þess svæðis, sem þau' finnást á. En Banks furan vex ’svo vel i óbygðum vestra, að hvergi hafa tré sést stærri af þeirri tegund en einmitt þar. Þessi “jackpine” er ekki í miklu verði né áliti hér í landi, líkist þó Florida furu, sem mikið er keypt á Englandx og höfö i kostbæran svefnherbergja búnað. Ef auðvelt væri að ná til hennar og korna henni til markaðar úr skógunum tiyrðra, þá mundi rnega gera hana að góðri verzlunar vöru. Úr henni má fá jámbrauta- bönd, símastaura og smiðarefni í marga hluti. Trén eru há, hundi'- að fet eöa meir og þráðbein þai'- setn trén standa í stóöi. Frá öll- um fljótum, sem til Hudson flóa renna að sunnan, má fá timbur til verzlunar, ekki stórvaxið, nema tamrakið, en þó til verzlunar hæfi- legt. Einn ferðamaður segir svo, aö hann sá tuttugu grenitrjáboli við St. Josephs Lake, átján til tuttugu þml. að þvermáli í gildari endann. Sex hinir stærstu höfðu veriö 107 til 112 ár aö vaxa, aö dæma eftir baugunum í trjánum. Iláan tam- rack stofn, átján þml.' breiöan í gildari endann, var veriö ab1 íæisa þar og skyldi hafður fyrir fána- stöng; á honum voru 242 árbaug- ar. Það sem verst er, segja allir, er þaö, hve- skógamir eru eyddir af eldi, en þaö sem eftir er, segja þeir sem bezt vita, að sé sæmileg- ur skógur, einkum kringum vötn og ár og einkum er í suöurhlut- anum góður skógur til pappírs gerðar. Á einum stað er getið um stór- an og afarfagi'ar greniskóg, ekki æfalangt frá bygð, en það er norð- austur af Winnipeg vatni, um- hverfis Gunisao á. Þar eru tré meir en alin að þvermáli, Eld- arnir koma yfirleitt up^ af völdJ um Indiána. en stundum af því, að eldingu lýstur niður i feyskiö tré. Skógarnir eru marga manns- aldra aö vaxa. svo aðl nýtilegir séu til sögunar. Skóga eftiríitsmaður stjórnarinnar, er sendur var 1910 til að kanna 'lönd fyrir Hudson Bay járnbrautina, segir svo, að í skógunum á báða bóga megi finna nóg efni í járnbrautabönd en að- eins litið brot af öllum skógi, sem liann kannaði þar nyrðra, sé hæft til annars en eldivjiðar, en sá við- ur sé þar nær óþrjótandi. Viður til pappirs geröar veröi þar næg- ur eftir tíu til tuttugu ár, þegar sá viður sem nú er þar í vexti, er full sprottinn. borgi fyrirhöfn. Kalk og mar- mari finst þar, hvort tveggja gott og litið eitt af gulli, silfri, kopar, galena, mica, svo og járni, á viö og dreif. Veiöidýr og loðskinn. Indiánar hafa léngi, lifaö á fiskiveiði á sumrin, gæsa og anda- veiðum, svo og hreindýra og bjarndýra keti. Viö Hudson fló- ann er afarmikiö fuglager, hin- ir sömu sem finnast annars staðar í þessari álfu, svo og i Evrópu: æðarfugl, endur, gæsir, álftir; álfta dúnn var áður hafður í bryddingar á kvenna búning og hamirnir voru áður fyrri verzlun- ar ' vara Hudson Bay félagsins. Hvítabirnir eru algengir norðan- til en skógarbirnir i syð'ri partin- um. Plóinn er sagður fullur af fiski, og einkum þorsk, þó ekki; sé eins góður og sá sem veiðist í Atlans hafi. Sjóbirtingur er mik- ill í öllum ám sem i flóann renna, upp að neðstu fossurn, en Iengra ekki, og fleiri tegundir silungs. Selategundir eru rnargar i fló- anum en sumar halda sig í ánum og sæta silungi og laxi og hvít- fiski. Ejn tegundin, ljósgrá með dökkum dílum, fer langt upp eftir flóanum, um 200 milur og heldur sig stundum í vötnum. Skinnin af þeim sel eru dýr, og eru höfð i kápur. Laxinn i flóanum er smár, og sjaldan yfir tíu pund1 en mjög góöur. Hvítfiskur heldur sig þar, bæði í söltu vatni og fersku og er stærri en sá sem i vötnunum) veiðist syðra. | í öllum 'hinum stærri vötnum 1 þessum óbygðum er sögð góö; veiöi 'af hvitfisk, styrju og pick- erel, {>æk og “doré”, en sucker er algengastur, álika i fiskafloklc eins og rabbítur meðal dýranna. Sum- staöar er vatna silungur. Moose dýr hafa fundist norður undir 52. breiddarbaug, þó miklu algengari séu sunnar, frá C. P. R. járnbraut og 150' tuilur norður af henni. Hreindýr (carilxm) finn- ast alstaðar, en “red deer” hvergi. Loðskinna dýr eru livergi nærri eins algeng og þau voru áður fyrri, einkum hefur otur og bjór (beaver) fækkað. Minks, mttsk- rats,. martens, bjai'ndýr og tóur eru algengar. Raccoon hefir veiðst nálægt 52 mælistigi en heldur sig vanalega sunnar. Úlf- ar finnast auövitað mjög víöa. Meðfrant Httdson flóa braut- inni eru fimm veiöíivötn. full af fiski og hvergi lengra að draga'en 40 mílur til járnbrautar. Þaöan og úr flóanum sjálfum er mikill- ar veiði að vænta, þegar sam- göngur hefjast. niöur og bygt upp á fátun klukku- stundum, en allir fjórir veggir þess eru sinn með hverjum lit og sá sem að eins hefir . séð suður- hliðina mundi ekki virðast þaðl sama húsið, ef hann sæi það síð- ar úr gagnstæðri átt. Þannig eru öll 'húsin i bænum, srnn Iitur á hverri hlið. Þetta er eitt af því, sem gerir það að verkum, að bœr- inn er einhver liinn einkennileg- asti undir sólinni. Erfitt er að giska á hve nær bærinn verður fuliger. Tvö ár eru liðin siðan byrjað var þar á byggingum og mörgu þarf enn að breyta og vi$ að bæta. Borgar- stjóra hafa íbúarnir fengið, lög- reglumenn, eldlið og skólaráð; stendur hann að því leyti ekki aö baki bæjunt af sömu stærð. Stræti eru steinlögð, gas og raf- ntagn er nýkomið og lokaðar skolprennur. Meðfram sex mil- um af strætum bæjarins, er plant- aö trjám. Göturnaj* eru af ýmsri gerð, ntjóar og breiðar, surnar með asfalt lagi en aðrar Iagðar höggnu grjóti tij þess að hafa nógu úr að velja eftir því sem sýna skal á myndunum. Dýragarður er þar mikill og fagur. Er sagt að það sé stærsti dýragarður er einstakir nienn eiga. Þar eru Ijón frá Afríku, leópardar, tigrisdýr, úlfar frá Síberíu, sjakalar, villihundar, snákar, krókódílar, úlfaldar bæöi með einum hnúð og tveimur, fíl- ar, tíu tegundir af fuglum með skrautfjaðrir, margar tegundir af verölaunahundum, alllskonar hús- dýr og stórir hópar af! nautum, kúm og hestum. Byggingarnar séín skepnumar eru í eru fyrir nokkru fullgerðar og myndir af þeim þegar flognar út um víða veröld. Ráðhúsið er stæi'sta öygging bæjarins og er til margra hluta nytsamlegt. Þar er stór samkomusalur, skrifstofur kvik- myndafélaga, bókasafn. Hafið þér séð nýjustu eldspítur frá oss? BIÐJIÐ UM- “The Buffalo 99 Sjáið mynd af Vísundi á hverjum Eldspítna kasssa SEGID EKKI “EG GET EKKI BOKGAÐ TANJiLÆKNI NÚ.” Vér vitum, aö nú gengur ekki alt aS óskum og erfitt er atS eignast skildinga. Ef til vill, er oss þaS fyrir beztu. pað kennir oss, sem verSum aS vinna fyrir hverju centi, aS meta gildi peninga. MINNIST þess, aS dalur sparaSur er dalur unninn. MINNIST þess einnig, aS .TENNTJR eru oft meira virSi en peningar. HEILBRIGÐI er fyrsta spor til hamingju. þ vi verSiS þér aS vernda TENNURNAR — Nú er tíminn—liór er sta'ðurinn til að láta gera við tennur yðar. ' Mikiil spamaöur á vönduðu tannverki EINSTAKAR TENNUR $5.00 HVER BESTA 22 KAR. GTJltLi $5.00, 22 KARAT GUUIjTENNUR Verð vort ávalt óbreytt. Mörg hundruð manns nota sér hið lága verð. HVERS VEGNA EKKI p<J ? Fara yðar tilbúnu tennur vel? eSa ganga þær iSulega úr skorSum? Ef þær gera þaS, finnlS þ& tann- lækna, sem geta gert vel vlS tennur ySar fyrir vægt verð. EG sinni yður sjálfur—Notið finitán ára reynslu vora við tannlæknlngar $8.00 HVALBEIN OPIÐ A KVÖUDUM DE. 3? -jA.UÖ SONS McGREEW BI.OCK, PORTAGE AVE. Telefónn M. 699. Uppi yflr Grand Trunk farbréfa skrifstofn. og ritsímastöð o. Jl. Þaðl kost- við túnið í Bjamarhöfn. Að austan myndast vogurinn af eyju, er nefnist Landeyja, og má ganga þurrum fóturn út í hana með fjöru. Að vestan myndast hann af klettarana grasivöxnum að of- talsima an, er nefnist Kaúpstaðartangi. aöi. $30.000 A einokunartíimmum var þarna verzlunarstaður, er nefndist Einliver einkennilegasti og Kumbaravogur (Commervaag merkilegasti partui4 bæjarins er nefndu Danir hann) og stóðu þá Tndíána hverfið. Þar búa Indi- húsin á' Kaupstaðartanganum. ánar eingöngu... Er þeirn Ieyft að| Verzlunarstaöur þessi stóö fram á fara eftir fornum venjumi sínum 18. öld, en ekki er nú kunnugt um og háttum og siðum hvítra manna hvaða ár hann var lagður niðui' bægt frá þeim eftir föngum. Tvö stór matsöluhús eru í bæn- standa á baki Fáséður bœr. um, er að ( hinna beztu borg er átta mílur norður af Universal City. Fatabúð hafa kvikmyndafélögin geysistóra, þar sem allskonar fatnaður er á boö- 1733 er hann í tölu kaupstaða á Snæfellsnesi, en 1774 cr hann lagður niöur, eöa aö niinsta kosti Eos Angeles; eni sú | er 'hann þá ekki talinn mleð verzl- unarstööum á Snæfellsnesi. Eigi veröur með vissu sagt, af hvaöa orsökum verzlun hefir lagst niöur i Bjarnarhöfn (Kumhara- skoðæ þetta land og segja álit sitt um það og var.það þeirra dómur, að; slétturnar væru frjósamar og vel til búskapar fallnar og leið þá ekki á löngu, áöur félagið seldi löndin af hendi. Sá Jarðargróði partur vesturlandsins sem hvítir menn fyrst stigu fæti sin- um á, var landið viö Hiwlson Bay, | staðar meðfram austurströnd | Winnipeg vatns, og er báran skell- : ur á hinum rneiru klöppum, fær ! vatniö þann lit, sem gefið hefir 1 því nafnið. Þessi lieir er merki- | legur, því að í stað þess aðl landið i.sé óbýggilegt grjót, þá er sann- | leikurinn sá, að það er mestmegn- ' i» hulið bláum ísaldar leir, sem er frjór. Þar eru stórir skógar at ösp og greni og afarmiklar safa- mýrar, þvi aö vatnm xemst ekki Eflaust er Universal City hver einkennilegasti bærinn til er i veröldinni. Hann stendur í San Femando dalnum i Cali- fornia. Það er eini bærinn í veröldinni, sem ekki hefir ibúum sínum aðra vinnu að bjóða en þá, sem á einhvem hátt lýtur aö kvikmynda gerö. Það eru tiltölu lega fáir mánuðir síðan byrjað j fólkiö var að byggja bæinn. Nú sem arbúar stólum, ekki til Jölu heldur fyrir vogi), en likindi eru til, aö aösókn aö verzluninni hafi veriö lítil, líkr lega sama sem ekkert annað en ']>aö, sem bjó á staðnum og sár- fáum bæjum þar í kring. Sjáv- arverzlunin hvarf undir Gfundar- fjörö og þó einkum Ólafsvík, en landverzlunin undir -Stykkishólm1. Eigi all-löngu seinna sætti Grund- arfjöröur sömu forlögum og hvarf leikendur. Auk þess eru fjöi- fróöir klæöskerar, sem geta búiö til allskonar fatnað, alt frá pálma- blaða mittisskýlum til fegursta konungsskrúða. Fimnx hundruðl herbergi eru leikendum ætluð til að klæöa sígt i. ein- sem | þeim 'herbergjum er heitt vatn og kalt, rafljós og gasljós ogt hit- uö meö gufu. Þá eru og margirj verzlun lxans jöfnum höndum sundpollar hlýir og kajdir, bæöL undir Stykkishólm og Ólafsvík. fyrir karla og konur. Verzlun meö landvöru hefir Tveir spítalar eru í bænum með j sjálfsagt aldrei verið mikil. Stað- nýtisku útbúnaði. Elru þeir j urinn er fremur afskektur og ' j sjaldan tómir, því oft meiðist leik Opinn aðgang hafa bæj- að leikvöllum. Þurfa stendur eru xbuarnir nalægt 1500. margir leikendur aö iðka íþróttir Það er sjónhverfinga og trú'ðara-, til þess aö geta leyst hlutverk sín borg tuttugustu aldar. Þcir sem sæmilega af liendi. komið hafa þar hafa oft rekið sigj úr Scientific American). á þaö', aö þeir 'hafa séð myndir í --------------- kvikmyndahúsum aíf atburðum „ . . sem þeir hafa veriö sjónarvottar j Djamarhöín. að ,í bænum. Menn og konur, j ___ milli Bjarnarhafnar og Helgafells- sveitar liggur Berserkjahraun. Þó telst Bjarnarhöfn til Helgafells- sveitar. Eigi hygg eg að Bjarnarhöfn sé vel fallin til verzlunar, en útgerö- arstaður hygg eg aö hún sé ein- hver hinn bezti, sem til er hér landi, ef á alt er litið. hefir svo mikiö landrými. aö hún et.ur sér aö meinlausu látið af landi iöio. 1 ni®ur lir leirlaginu- verða góö 1 ^ 1 I lönd bexrar vatmnu er veitt af og v 1 tinabygð þarjlon ’ v ________________ v}fj Mísí fyrir vestan flóann, er Sir Henry Hudson koro þar að Upp frá því liélzt mannabygð r„.. í búðum Hudson líay félagsins., niýrarnat þutkaðar. '1-,- 1 1 , , r I throat á býr fiskiveiða umsjónar- oslitin um margar alchr, helzt at|UlluaL , , ... , Jmaður og hefir rutt skog til ak- 1 urs,; hann / sagðist rækta allan unx margar OrknTyingum og Skotum, er félag ið sóttist eftir i sína þjónustu. Þeir, , höfðu snemma viðbttrði til a6 sama jarðargróða og t Ontano er rækta jörðina og reyna að látajgert. “Haim kvað svo að oröi i vaxa hinn sama jarðargróða og, slíýrsIu sinni til þings, ^llur frá Winnipeg og Spht votnum að landið sama jaroargroe- "" —--------- -------- þeir vöndust heima hjá sér. ----- garðamatur óx þar vel', svo og y,estnr :i« Churclull og Athabasca hafrar og bygg hjá þeim sem þaö! fllotum væn vej falhð til bygöar Teyndu. En til lamrframa 200 reynsla fékst engin °S akurgeröar; þaö væri um því efni því aðimilur fra norSri tl! suöurs> €n fra þó lnergi nærri sé kannað til hlít- ’ * I oiictrl fll , Ú-A -r vf .V'____ .. • . Vatnsafl. Milli Winnipeg og Split Vatna eru nálega 250 mílur, á því svfeði er hallinn um 275 fet. Nelson fljót fellur þar rneiðl stríðunx straumi milli vatna og á þessu svæði eru á milli tiu og tuttugu fossar og hávaðar í ánni. Sumir fossarnir eru afbragðs vel falfnir til nýtingar. A'atnsaflið rná kall- ast alveg óprjótandi, því að fljót- iö er afar vatnsmikið, sem skilja af því, að í það rennur alt sunnan fi'á upptökum ssouri norður aö Churchill og Athabasca fljótum og vestan frá fjöllum að upptökum Albany fljóts, alt til Superior vatns. Svo er um fleiri fljót þar nyrðra, sér- staklega Grass ána, aö fossar og hávaðar finnast þar viöa, héntug- ir til aflstöðva. • Málmar. Grjéit er víöa rnálmi blandaö í þessum óbygöum, eiskanlega járni, börn og unglingar eru áö vinnu Á feröum mínum um fiskiver. hendí svo aö hundmöum dagslátta hver sem lagöi sig fram til þess, fékk strengileg boð frá stjórnj félagsins, að hætta því. Hennþ var um að gera, aö bægja land-| nemum frá aö setjast hér aö, tili þess að ekki yrðu fleiri um verzl-j tm við Indiána og þann hagnaö sem þar af mátti hafa. Margir vitnisburöir eru til um það, aö eftirlegumönnum félagsins tókst aöi hafa blómíega garðarækt, bauna- og byggrækt, en allskonar her uxu þar ósáin, sem í görðumi vaxa á Bretlandi. Tleylönd ern þar mikil. og góö og mættu verða stórum meiri, ef þurkuð væni fen austri til vesturs I Nelson fljóti til nær það frá Saskatrhewan.” Stórimskogar eru-á þessu svæM. Timbur. Svo er að sjá, sem miklir skóg- ar séu suður og vestur af Hudson Bay, sem að notum megi verða. Meðfram ám og vötnum á. því svæðil sem kent er við Bumtwood fljót era víða skógar með há- vöxnum trjám. sem eldur hefir ekki kornist að. Það var siður Indiána þar, að kveikja í skógun- um, til þess að 'hæna að veiðidýr, sem sækja ákaft í þaðl gras, sem ar. Jarðfræðingar segja líklegt, að þar muni finnast bæði kopar og nickel, en ekki er það sannað enn til fullnustu. Meðfram Winni- peg vatni norðaustan til eru málmar sagðir líklegir en aöállega hafa menn fundið þar mó, enn sem komið er. Frá Cumberland House til Nelson fljóts er sams- konar grjót einsog 1 Untario norö- antil, en ekki hafa vonir manna ræzt ennþá um samskonar málma- fund og þar. Æðar hafa menn fundið í bergi norður af Winni- peg vatni, meðfram Nelson á til Burntwood, en ekki málma, sem En bærinn, frá einum enda annars, með húsum og götum og görðum er reglulegur undra blett- ur. Bærinn ér ekki stór og virð- ist fljótlegt að kynnast .honum. En þaö er ekki sjaldgæft, aö hann breytist svo á þriggja daga fresti, aö hann viröist vera annar bær. Stundum er það bær með vest- rænu nýtýsku sniði, stundum kín- verskur, indverskur eða tyrknesk- ur bær. Athenuborg, Róm, Paris, London og New York, hafa hver sín sérstöku einkenni, en ekkert er það í þessum borgum, sem ekki má sýna og er sýnt í Universal City og á einni viku tekur bærinn oft á sig gerfi allra þessara eða jafn ólíkra borga. Flest af því senx. fyrir augun ber er sjóxxhverf- ing. Það sem á myndum og i fljótu bili virðast vera hús úr höggnum eöa steyptum steini, eru hlerar sem krækja rná sanxan og losa i sundur á stuttum tíma. Þetta á viö um mestan hluta bæj- arins. Þaö er varla nokkurt hús, sem ekki má á einni nóttu breyta svo að^þar sem vonx kirkjur og ldaustur aö lcveldi séti drykkju- stofur og danssalir aö morgni. Trésmíöastofur og aðrar vinnu- stofur eru þannig gerðnr, aö' auö- velt er aö bi'eyta þeim í hermanna- skála, fangelsi eða fjárhús. Ráö- hús bæjarins, sem að vísu er hvorki stórt né skrautlegt hefir ekki meö öllu komist hjá þessu. Að vísu verður það ekki rifið til! sem sinni eða leikjum og verður ekki' landsins hef eg ætíö verið aö at-: skifti af graslendi og væri þaö ó- af athöfnum þeirra ráðið, að neitt huga hvort eg ekki fyndi neinu metanleg þægindi fvrir menn er óvanalegt sé á seiði. | stað, auk þeirra útgerðarstaða, hynnu ag setjast þar aft. nú eru notaðir, er sameinuðu j £n kæmist útgerö á fót í þá þrjá meginkosti, sem hvfert, Bjarnarhöfn, þá ætti það að vera fiskiver lxelzt þarf að hafa, sem annað hvort botnvörpungaútgexii sé: að liggja ^allnærri góðum :eða stórra vélabáta; smá vélabáta fiskimiðuni, að hafa góða höf» og, J ætti alls ekki að hafa þar. síðast en ekki síst, að hafa gras- Siðan eg sá Bjarnarhöfn, hef Iwidi til ræktunar fyrir sjómenn eg verið að gleðja mig við þá von, þá> er stunduðu sjó i fiskiverinu. ag ^ður en langt líði setjist þar Ljarnarhöfn í líreiðafirði er | einhver atorkumaður að og ko'mi eini staðurinn, ei eg hef komið þar upp kraftmiklum sjávarút- auga á, er sameinar þetta alt. vegi samfara blómlegum hús- Að öllutn jafnaði gengur fiskur, mannabúskap. Þá mundi þetta inn í svokallaðan Höskuldseyjar- fagra höfðingjásetur ná aftur flóa og mun þá um hálftíma til. fornri frægð og varpa af nýju einnar klukkustundar sigling á ljóma yfjr Breiðafjörð. vélbát út á miðið. En þótt fisk- sem reist eru upp á götum úti. Stundum er tjaldað yfir þau með þunnum dúkum, eða regnhlífar og sól'hlifar reistar upp til skýlis. Margir daglaunamenn neyta mál- tíða við þessi borð. Þá er matur seldur í mörguin húsum er standa á götumótum, einkum þar sem umrerö er mikil. Ilvilif framhlið húsanna á stólp- um en ekki veggjum. Standa eldavélarnar fram við gangstétt- amar til þess að matarlyktin leggi því betur út á göturnar og hænir hún margan manninn að sem ann- ars mundi ganga fram hjá. Inni fyrir er bekkjum og borðum rað- að á gólfið. Oftast nær bera mat- reiðslumenn sjálfir á borð, en í hinum vönduðustu em frammi- stöðumenn svo soðgreifarnir þurfi ekki að lireyfa sig frá eldavélun- um. Vönduðustu matsöluhús erul venjulega tvílyft og eru næsta skrautleg. ' Framhliðin er skréytt útskornum og máluðum myndum, er oft stinga mjög í stúf við1 liina skrautlausu veggi húsa þeirra er næst eru og, vekja þ\á atHygli fólks. Á neðra lofti er ekliiúsið og stundum matvörubúð. Breiö- ur stigi liggur luum oft skreyttur um fögrum málmum. Neyta flestir matar úti á svölxun þegar veöur leyfir. Þegar Kínverjar lijóöa vinutn ,a sínum til máltíðar, boröa þeir oft- Jöröin . . . , , . ast nær a matsoluhusum, en ekki heima hjá sér. Eru þá oft ótrú- lega margir réttir á boröum. Einkum eru matsöluhúsin fyrir ’ j karlmenn, en ]>ó er það enganveg- inn sjaldgæft, einkum í Shanghai, aö öll fjölskyldan neyti máltíða i matsöluhúsum. Hafa auðugir Kínverjar lært þennan siö af út- lendum ]>jóöum, einkum vestræn- um, og tekiö hann upp, en ekki fvlgja þeir honum alment. Venjulega halda flestar kínversk- ar konur sig heima og 'þó aö hús- feöurnir boröi oftar í matsöht'hús- um en heima, þá sitja konur þeirra og krakkar heima og mat- reiða þar handa sér. loftiö og er látúni og öör- a qr gangi ekki lengra inn en á mið Ólafsvíkinga, þá fer þaö naumastl fram úr 4 klst. siglingu, og get-; ur þaö ekki talist frágangssök. | Höfnin er einhver hín bezta, semi liugsast getur og innsigling auö- veld. Þó mundi þörf á vitum, en1 eigi mundu þeir þurfa aö vera stórir o^ gætu ]>ess utan komiö fleirum að gagni en þeim einufti. er sjó sækja úr Bjarnarhöfn t. d. Hólmverjum. Bjarnarhöfn lig'gur undir Bjarn- arlia fnarf jalli norðaustanverðu. Undirlendi er þar talsvert milli fjalls og sjávar og alt vafið grasi fram að sjávarmiáli. \ íöa ganga klettar fram i sjóinn, er mynda voga milli sín; er þar hver höfnin annari betri, og sumstaðar er svo aðdjúpt, að leggja inætti 'hafskipi upp að klettunum. Svo er það t. d. í Kumbaravogi, sem liggur rétt —Lögrétta. M. O. Kínversk matsöluhús. S,Is á íámbraut. Líklega er hvergi í veröldinni jafn stutt á milli matsölustaða og sumstaðar í Kína. Má meö sanni segja aö þar verður viöa varla liverfótaö fyrir matsölustööum. Einfaldastir eru þeir er hanga sitt á hvorum enda á barobus- stöng er menn bera um herðar sér. líkt og vatnsfötur í létta. Ganga hálfnaktir nienn um götumar .nieö þessa byröi og bjóöa þeim hress- ing er um fara. Fátt er á boö- stólum, en margir stansa til aö kveikja i píptt sinni, því kola eld hafa ]>eir jafnan á glæðurn. Þá er matur seldur við borð .Þrjár járnbrautarfestir er fluttu hermenn stranda á milli í Eng- landi, rákust á; fórust ^iar 158 manns en tvö hundruð meiddust mikið. Eldur varð laus i hinum brotnu vögnuiu og varð mcjrgum meidduni að bana. Þetta slys er ]iað stórkostlegasta sem hent hef- ir á járnbrautum á Bretlandi. — Talið er víst, að ekki muni færri en 10,000 menn af ítölskum ættum leggja á stað frá Chicago innan skamms til að berjast við hlið bræðra sinna og fyrir föðlur- landið.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.