Lögberg - 05.08.1915, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 5. ÁGÚST 1915.
LOGBERG
OeflS út hvern flmtudag af
Tlie Columbla Press, Ltd.
Car. WilUam Ave 4
Sherbrooke Street.
Winnipeg. - - Manitoba.
KRISTJAN SIGURÐSSON
Editor
J. J. VOPNI.
Bnsiness Manager
Utanásfcrift til blaSsins:
The COLUMBIA PRESS, Ltd.
P.O. Box 3172 Wiunipeg, Man.
Utanáskrlft ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG,
P.O. Box 3172, Winnipeg,
Manitoba.
TALSlMI: GARRY 215«
Verð blaðslns : <2.00 um árið
Kœrur Fullertons og
>eirra 14 dœmdar ó-
merkar og að engu
hafandi.
1«
Kgl. rannsóknarnefnd hefir
kveðið upp skýlausan ómerk-
ingardóm í einu hljóði. Segir
samsæri hafa átt sér stað til
að kom'a upp þeim orðróm, að
Norris væri viðriðinn mútu-
brask Howdens og Chambers.
Allir, sem voru við stjórnar-
skiftin riðnir, taldir hafa nnn-
ið í beztu meiningu, eftir beztu
samvizku og ekkert rangt gert
þegar stjórnarskiftin urðu.
Nú er það sannað með dómi,
sem almenningur hefir vitað
vel, af fram komnum vitnis-
burðum, að kærur þeirra
fjórtán, er Fullerton bar fram
og bað um tækifæri til að
sanna, voru á engu bygðar.
Þær voru fram settar í þeim
tilgangi að bletta mannorð og
álit pólitiskra mótstöðumanna,
með þeirri bíræfni og ósvífni,
sem fáir hafa til að bera, nema
hinir alþektu samherjar Rog-
ers, Nú er því slegið föstu,
með dómi þriggja valinkunnra
dómara, Perdues, Robsons og
Galts, að þessar kærur séu
staðlausir stafir, að engu haf-
andi, dauðar og marklausar.
Svo er nú komið, að kærur
þessar eru' orðnar til vansa,
ekki þeim, sem átti að skaða
með þeim, heldur þeim, sem
smíðuðu þær og komu á loft.
Kærurnar voru aðallega
þrjár og í stuttu máli á þessa
leið:
Sú fvrsta tók til, að Norris-
stjórnin hafi gengið að því, að
fella niður allar kosningakær-
ur gegn conservatívum þing-
mönnum fyrir $50,000 þóknun.
Önnur kæran var sú: :ið
stjórnarskiftin liefðu orðið
með l>eim hætti, að spjöll voru
í, þar á meðal, að umsamið
hafi verið að láta þá kgl. rann-
sóknarnefnd, sem Mathers er
fyrir, hætta störfum, að liber-
alar hefðu átt að fá $25,000 í
peningum, svo og komast að
þingsætum gagnsóknarlaust.
Kærur þingmannanna fjórtán
voi u þær að meðlimir hinnar
að- og fráfarandi stjórnar og
aðrir með þeim, hefðu gert
samsæri til að kæfa rannsókn-
ina, en fyrir það, svo og fvrir
peningaborgun, liafi hin fyrri
stjórn slept völdum í hendur
liinnar. Um kærur þessar
dæma dómararnir þannig:
“Vér álítum, að fyrsta kær-
an sé á engum rökum bygð, og
að ekkert samkomulag um
peninga borgun átti sér stað
milli hinnar fyrri stjórnar né
nokkurs af meðlimum hennar
og hinnar núverandi stjórnar
né nokkurs af hennar meðlim-
“Um aðra kæruna álítum ,ýPP^*®'n
vér, að hún sé á engum rökum
bygð og að enginn samningur
ha.fi verið gerður lútandi að ó-
sæmilegri peningaþóknun eða
öðru, til þess að fá stjórnina til
að segja af sér og núverandi
stjórn taka við.”
“Um kærur í bænarskrá
fyrv. þingmanna höfum vér
komist að þeirri niðurstöðu,
að þær séu á engum rökum
bvgðar.”
urnar í heild sinni, heldur aöeins
nokkur atriSi úr þeim, og skal
fyrst farið með niðurstööu dómar-
anna um kærur gegn Mr. Norris
og aðra útaf kosninga kærum.
Kœran gegn Norris.
"Engin sönnunargögn hafa kom-
ið fram um það að Winkler eða
nokkur annar úr þáverandi mót-
flokk stjórnarinnar á þingi hafi
gert það sem kært var yfir” fað
sleppa kosningakærum gegn þókn-
un). “Nerna sannað sé að Norris
hafi verið sekur um það sem hann
er kærður um, verður kæran að
álitast ómerk. Hvort hann var við
þetta riðinn eða ekki, er undir því
komið, hvorurn þeirra tveggja,
Iiowden eða Norris, ber að’ trúa
til þess, sem fór fram i viðtali
þeirra.
“Howden var þá dómsmálastjóri
í fylkinu og sem slíkur skyldur til
að sjá um að lögum og rétti væri
liæfilega stjórnað innan fylkisins;
hann játar fyrir réttinum, að hann
hafi gert samsæri með Newton og
Chambers til að kaupa því, fyrir
stórmikla peninga upphæð, að
kosninga kærur gegn honum og
öðrum meðlimum flokks hans,
væru feldur niður. Howden kann-
aðist við, að hann, í sínum póli-
tíska ferli, hafi lagt sig niður við
auðvirðilega aðferð, í meðferð
stjómmála og hafi vanið sig á að
segja til þess sem hann vildi, undir
rós með táknum eða bendingum,
fremur en orðum, og draga álykt-
anir af ákveðnum orðum eða að-
eins tilburðum. Hinsvegar talar
Sir Rodmond Roblin, þó sterkur
pólitískur mótstöðumaður sé, með
miklu lofi um Mr. Norris. Sir
Rodmond bar vitni fyrir réttinum
og sagði svo: “Eg hefi aldrei vit-
að Mr. Norris gera óærlegt viðvik
á æfinni né heldur ýta undir eða
mælast til að það væri gert. Og eg
hef átt við hann trúnaðarmál svo
mikil, sem tveir menn í okkar stöðu
geta haft hvorir við annan.
“Án þess tillit sé tekið til, hversu
ólikleg frásaga Howdens er, en af
þeirri ástæðu einni er hún mjög
vafasöm, þá tökum vér frásögn
Mr. Norris tráanlegri en Mr.
Howdens, vegna þess hvemig inn-
ræti (character) beggja1 hefir sýnt
sig í framkomnum sönnunargögn-
um fyrir réttinum. Meðlimir þess-
arar dómnefndar hika ekki við, að
taka frásögn Mr. Norris trúan-
lega um það sem fram fór i áður-
nefndu viðtali þessara manna.
Engir samningar um þókmm.
Um þá kæru að 25 þús. dalir
hefðu verið borgaðir til þess að fá
hina kgl. rannsóknarnefnd til að
hætta störfum, segir svo í dómin-
um.
“Vér höfum komiðt að| þeirri
niðurstöðu, að alls engin rök
finnast í því sem fram kom undir
rekstri málsins, er styrkti þá sdk-
argift, er i staflið (c) er fram-
borin. Þær 25 þúsundir dala, sem
þannig;
“Ástæðumar voru í stuttu máli
eins og hér segir;
(1) Roblinstjórnin f'conservativej
var við völd og hafði skjöl fylkis-
ins í vörzlum sínum og yfirráð
yfir öllum deildum stjórnarinnar,
þarmeð bréfum og samningum.
(2) Mr. A. B. Hudson (liberal
þingm. fyrir South Wpg), hafði
borið upp vissar kærur í þinginu
gegn stjórninni út af samningi eða
samningum er hún hafði gert við
Thos. Kelly & Sons um byggingu
á nýju þinghúsi.
(3) Þessar kærur höfðu verið
kannaðar af þingnefnd er stjómini
setti, og þeim vísað á bug.
(4) Rétt áður en þingi sleit,
þann t. april 1915, hafði fylkis
stjóri samkvæmt beiðni liberal
þingmanna og ráði ráðaneytisins,
fyrirskipað konungl. rannsóknar-
nefnd, er tók til starfa 19. apríl
I9IS-
(5) Þessi dómnefnd hafði hald
ið allmörg réttarhöld og ætlað sér
að yfirheyra Thos. Kelly, aðal
samningshafarm. Af hans hálfu
varði málið F. H. Phippen alþekt-
ur lagagarpur, nú til heimilis
Toronto.
(6) Þann 7. maí lagði Phippen.
fram nákvæmlega yfirvegað mál-
skjal, og hélt þvi fram, að nefnd-
in hefði enga lagaheimild til að
þvinga Kelly til vitnisburðar, og að
það væri ósanngjamt, að kveðja
hann til rannsóknar, þegar við
borð lægi að hefja annáð mál á
hendur honum, þeir hættu að mæta
fyrir nefndinni og næsta dag hóf
Kelly mál til að bægja nefndinni
frá að spyrja sig.
(7) Nefndin gaf þann úrskurð,
að hún hefði lög að mæla og fulla
heimild, unz dómbann væri upp-
kveðið. En Hudson sá, að krafa
Phippens var erfið viðureignar,
nefndarstörf, mundu verða að
hætta í langan tíma, ef til vill
marga mánuði og alla þá tíð hefði
Roblinstjórnin málskjölin á sínu
valdi og ráð yfir deildum og
verkamönnum stjórnarinnar.
(8) Það sem nú var fram kom-
ið fyrir rannsóknarnefndinni
sannfærði Sir Rodmond Roblin
um, að kærur Hudson væru yfir-
leitt á rökum bygðar, og að hann
gæti ekki haldið embættinu, held-
ur yrði hann að segja af sér eða
vera settur frá.”
Nú segir frá því, að Phippen
lofaðist til að láta Kelly bera vitni
í skaðabótamáli, svo og sýndi fram
á, að við stjómarskiftin mundu
libéralar fá ö!I skilríki í sínar
vörzlur, og stæðu þá sem bezt að
vígi til rannsóknar á málinu,
betur en konungl. rannsóknar-
nefnd er öll gögn þyrfti að sækja
í stjórnarinnar hendur. Nefndin
mundi þá verða óþörf og mætti
fresta eða hætta störfum. Þessí
uppástunga þótti Hudson sann-
sýnileg, en tvö atriði þótti honum
mest um vert: að Sir Rodmond
Mathers
störfum.”
um þeirrar aðferðar er Norris-
stjórnin hefir heitið að beita
við afnám vínsölu, sömu að-
ferðinni og Alberta fylki, með
almennri atkvæðagreiðslu, þá
eru allar líkur til að með því
komist vínsölubann á nokkrum
mánuðum seinna, en ef þeirri
aðferð væri beitt, sem con-
servativar heita og svo vel lít-
ur út á pappírnum í hinni nýju
stefnuskrá þeirra. En engar
líkur eru til þess að það verði
meira en eins árs munur. Eitt
ár, heilt ár og þó minna kynni
að verða, það er mikill mTinur
i munni þeirra.
Því ber ekki að neita, að því
fyr sem vér losnum við áfeng-
isfarganið, því betra. En bind-
indismenn verða vel að gæta
þess nú sem endranær, að þeir
eru annað og meira en bindind-
ismenn, þeir eru einnig borg-
arar landsins. Og þegar þeir
koma að atkvæðisborðinu 6.
ágúst, þá koma þeir þangað
lega viS, afi kærurnar væru rétt- ekki eingÖngu sem bindindis-
yfir, voru borgabar aftur til mætar °g samþykki hinnar kgl. tnenn, heldur sem borgarar.
impson fyrir 2. maí, um viku rannsóknarnefndar væri leitaS. Lífið er OSS dýrmætt Og því
orða, að
frá því þokast. Játningin átti að
standa í afsagnarskjali Roblins og
vera orðuð svo, að ekki orkaði !
THE DOMINION BANK
Htr UJMVND B. OSLXB, M. P„ Pre» W. D. MAÍ1UKW8
C. A. BOGERT. General Manager.
Borgaður höfuðstóU..............$6,000,000
Varasjóður og ósklítur ábatl .. .. $7,300,000
BYRJA MA SPARISJÓÐSREIKNING MEÐ $1.00
pað er ekki nauðsynlegt fyrir þig að biða þangað til þu
átt álitlega upphæS til þess að byrja sparisjóðsreikning við
þennan banka. Viðskifti má byrja með $1.00 eða meiru, og
eru rentur borgaðar tvisvar á ári.
Notre Dame Branch—W. M. HAMILTON, Manager.
Selkirk Branch—M. S. BURGER, Manager.
sé minst á þá byggjandi. Alykt-
anirnar og dómarnir verða þvi
einatt miður réttir og oft bein-
línis rangir.
Þetta vita afturhaldsmenn,
hamskiftingarnir, þeir, sem
halda að þeir geti þvegið af
sér margra ára gamlan saur í
augum almennings með örfá-
um fögrum orðum og fagur-
gala.
Síðan kosninga baráttan
hófst, hefir óhreini flokkurinn,
með nýjá liöfðingjann við
stýrið, lagt bindindismenn í
einelti. Kjaftakvarnirnar eru
látnar spúa bleki yfir hálfar og
heilar síður í málgögnum
þeiría og vindbelgirnir látnir
blása lituðum kenningum og
röngum skýringum á strætum
og gatnamótum og spúa eitr i i
mannamótum. Bindindismálið
talar ekki síður til tilfinning
anna en vitsins. Þeir hafa lag
á að nota sér það.
Afturhaldsflokkurinn segir,
fyrir munn foringja síns, að
bindindismálinu sé . borgið ef
conservativar komist aftur til
valda, þá verði öll áfengissala
í fylkinu afnumin samstundis.
Öðru máli sé að gegna um
Norrisstjórnina; hún geti lagt
bindindismálið á hylluna árum
saman ef henni þóknist.
Því skal ekki neitað, að sök-
um getum um það, hvernig
hreinlyndir og heilskygnir
bindindismenn svara þessum
spurningum. Þeir og allir
réttsýnir menn svara þeim á
einn og sama veg.
Vér höfum gert ráð fyrir, að
hinn “nýi” conservative flokk-
:>ar getur um, helmingur þeirrarje^a stjóm hans kanna?5ist opinber-
upphæðar, sem Newton hafðiÖeSr
hönd
Dr. Simpson fy
áður en nokkuð var ymprað á að j ^>cssu Ú’lgói hann fast og lét ekki
rannsóknarnefd hætti I
Samsærið.
Dómurinn kveður skýrlega á
er oft tekið svo til
vér elskum eitt eða annað, sem
lífið í brjóstum' vorum. Þó
>eir atburðir borið oss að
l geta
“Um kærur í bænarskrá fyrv.
þingmanna höfum vér komizt að
þeirri niðurstöðu, að þær eru á
engum rökum bygSar.”
Þessi dómsorð skýrSi svo nefnd-
ini í afarlöngu máli, meS fram-
komnum vitnisburSum. Hér gefst
ekki tækifæri til aS birta forsend-
um þaS, aS samsæri hafi átt sér
stað, til að skemma mannorð
lilæral foringja rneð orSasveim, á
þessa lund:
“Howden kannaðist við, eftir
miklar spurningar, að hann'hafi á-
litið það hentugra, aS láta pening-
ana vera þarsem þeir voru (\
vörzlum Chambers), heldur en ef
þeir væru í vörzlum sinna flokks-
manna. Howden kvað sinn flokk
hafa haft pólitískan hag af því og
þeim liagnaSi mðndu þeir tapa,
meS |>ví að taka við peningunum
aftur.
“Vér höfum nú, eftir nákvæma
yfirvegun, komizt aS þeirri niður-
stöðu, aS jafnvel þó aS Howden
hafi ætlað sér í upphafi, að bnúka
peningana til aS koma því fram
sem hann vildi, viðvikjandi kosn-
ingakærunum, og jafnvel þó að
hafi veriS fengin
Chambers til þess að hann gæti
gert tilraun til að fá kærumar
teknar til baka, þá kom svo, að
Howden og þeir sem voru í ráSum
með honum, brugguðu ráSagerð
um það, að koma Norris meö ein-
hverju móti í samband við Cham-
bers og láta hann verða riðinn við
móttöku peninganna. Þegar það
var álitið, aS tilgangi þessarar
ráðagerðar væri náð, þá var farið
að koma upp orðasvem um að
jieningar hefðu verið þegnir.”
Stjórnarskiftin.
Stjómarskiftin fóru fram án
nokkurrar borgunar, að dómi nefnd-
arinnar, svo sem fyr segir, dómar-
arnir rekja ýtarlega hverng á stóð,
og segja að alt sé undir því komiS.
Um þaS hljóSar dómui) þeirra
; tvímælis. Til þess aS fá samþykki Iiöndum, þó stöndum vér stund-
j hinnar kgl. nefndar var æðsti dóm
, ari fylkisins fenginn, er tjáði mála-
vexti og fékst þá samþykkið. BáS-
ir þessir dómarar segja svo, að al
drei hafi í sín eyru verið talað
um annaS en að fresta störfum
nefndarinnar, aldrei um að láta
hana hætta meS öllu.
En svo fór, að í afsagnarskjali
Roblins var játningin ekki eins og
umtalaS hafði veriS og ekki var
það borið undir hina kgl. rannsókn-
arnefnd, áður en birt var, einsog
Phippen hafði þó undirgengist.
Stjórnin sagði af sér, enda var
ekki unt hjá því aS komast, og
hún hafði áður ráðiS með sér að
éFramh. á 5. bls.J
Foringi ‘'nýja’’ flokksins
Það er gamall siður óhlut-
vandra þjóðmálaskúma, þeirra
sem ilt mál hafa að verja, að
grenja svo hátt að ekki heyr-
ist, eða sem minst hevrist til
þeirra, sem ekki gerast gólf-
þurkur og seppar þeirra, sem
hafa svo illa gert, að þeir
verða að hafa úti allar klær við
að róta yfir blygðunarlaust at-
hæfi sitt til að hylja það fyrir
augum almennings. Þegar
kosningar nálgast verður
mörgum órótt innanbrjósts;
þeir íhuga ekki og yfirvega með
þeirri gætni og stillingu og
| dómgreind, sem þeim annars
| kann að vera lagið. Þeir
leggja við hlustirnar, hlusta
eftir því sem fram fer, en gefa
sér ei nægan tíma til að skoða
málin frá öllum hliðum; það
verður efst í hugum þeirra sem
þeir segja er hæst gala, þó oft
um a þeim vegamótum, að það
er skylda vor, heilög skvlda vor
að leggja lífið í sölurnar.
Bindindismálið er eitt af
stórmálum hverrar þjóðar. En
stærri mál eru til og stærri mál
eru nú á dagskrá hér í fylkinu.
A síðasta áratug hefir stjórn
fylkisins, með fylgifiskum sín-
um að bakhjarli, sökt fylkinu
niður í liverja svívirðinguna
annari verri og krýnir æfiferil
sinn að lokum með hinum
svartasta bletti í allri sögu
fvlkisins, þinghúshneyxlinu.
Þeir menn sem stofnað hafa
fylkinu í fjárhagslegan háska
og atað það siðleysis auri eru
sömu mennirnir, sem nú þykj-
ast hafa tekið áhugamál bind-
indismanna upp á arma sína.
Spurningin verður því þessi
þegar að atkvæðisborðinu
kemur: A eg með atkvæði
mínu að samþykkja gerðir
gömlu Roblinstjórnarinnar og
lijálpa til að setja sömu, eða
samskonar svikara aftur við
stýrið? A eg að hjálpa til að
sópa út úr svínastíunni eða
fylla hana? Á eg að styrkja
svikara til að halda svikunum
áfram eða reyna að fá vand-
aða stjórn? Er ekki tilvinn-
andi að bíða eitt ár eftir vín-
sölubanni til þess að fá þá
menn, sem bera velferð lýðsins
og fylkisins fyrir brjósti, til að
ljúka við það þarfaverk, sem
þeir hafa svo rösklega byrjað?
Hvernig mundi fara ef skálk-
arnir og flokkur þeirra, sem
þinghúshneyxlinu ollu, fengju
aftur að bera stjórnarmerki
fylkisins? ,
Það er óþarft að leiða nein-
ur standi við þau loforð, er
liann hefir lieitið bindindis
mönnum. Það er gott og gleði
legt, að þeim fjölgi sem bind-
indi unna. En vér höfum fulla
ástæðu til að gruna hinn virðu
lega “nýja” flokk og ekki
hvað sízt foringja lians um
græzku.
Foringji flokksins, Sir Jam
es Aikins liefir hvað eftir ann-
að á opinberum fundum lýst
yfir velþóknun sinni á stefnu
Roblinstjórnarinnar sálugu, í
bindindis og vínsölumálum. Og
flokkurinn “nýi” og stefnu-
skrá hans er ekkert annað en
upphitaður grautur Roblin-
flokksins gamla, sangur
brendur með sykurögnum til
að ginna kjósendur.
Hinn 25. júní mánaðar á því
herrarns ári 1914, hélt Sir
.James pólitíska ræðu í Souris.
Einu af flokksblöðum hans
farast meðal annars orð á
þessa leið um fundinn:
“Sir James mintist á stefnu Rob-
linstjórnarinnar í bindindismálinu og
hélt þvi fram, að frá sjónarmiöi hóf-
sem og bindindissemi væri hún sú
bezta sem unt væri að bjóða.”
Getur nokkur maður bent á
nokkra sennilega ástæðu fyrir monnum
því, að hinn virðulegi flokks-
foringi hafi skift um skoðun
síðan, aðra en þá, að hugsan-
legt var, að með því að breyta
um stefnu, kynni flokknum að
takast að flækja fáeinar fáfróð-
ar og lítilsigldar sálir í net
sitt fram vfir kosningarnar?
En það hljóð verður ekki
lengi að breytast, þegar hann
er kominn í valda sessinn, sem
að vísu verður aldrei.
Fyrir ári síðan hafði Sir
James sára litla trú á allri
bindindislöggjöf. Hann hamr-
aði á því í tíma og ótíma að
menn batni ekki siðferðislega
við lagaboð, heldur fyrir innri
sannfæringu. Þetta er gamla
sagan, sömu mótmælin sem all-
ir mótstöðumenn siðgæðis og
umbóta hafa hamrað á frá því
mannkynð fyrst hóf göngu
sína. Einu af flokksblöðum
hans farast þannig orð um
fund er haldinn var í Virden 8.
júlí 1914:
“Mr. Aikins mintist á “abolish-the
bar” og kvað stjórnféndur (liberala)
skorta hugrekki og ráðvendni Mr.
Rowels; hann hefði ekki hopað og
hann hefði fallið eins og manni
sæmdi. Mr. Norris og flokkur hans
kærði sig ekki um að loka drykkju-
krám. Þeir vildu þóknast kjósend-
um, án þess að spilla fyrir áfengis*
sölunum. Menn yrðu ekki siðferðis-
lega betri við lagaboð, heldur fyrir
innri sannfæringu.”
Þannig talaði postulinn fyrir
ári síðan. Þannig talaði sá,
sem nú lofar að lögleiða það
frumvarp, sem hann ráðlagði
Roblin að hafna alla hans
stjórnartíð, í fimtán ár.
En ekki er alt liérmeð búið.
Fyrir ári síðan mátti Sir Jam-
es Aikins, maðurinn sem nú
lofar að útrýma öllu áfengi úr
fylkinu, jafnskjótt og hann
setjist í hásætið, — fyrir ári
síðan mátti liann ekki heyra
það nefnt, að drykkjukránum
yrði lokað. Hann áleit, að
bezta ráðið til að hafa hemil á
vínsölunni og styðja hófsemi
væri það, að lofa drykkjukrán-
um að standa opnum og breiða
faðminn á móti þeim sem um
gengju. Sir James hélt póli-
tíska ræðu í Brandon 25. júní
1914 og eitt af blöðum þeim er
fylla hans flokk, hefir þetta
eftir honum:
“Hann bað tilheyrendur að minn-
ast þess, að Mr. Norris hefði aldrei
lofað að loka drykkjukránum, heldur
ætlaði að kasta ábyrgðinni á hendur
annara. Hon. S. H. Blake, einhver
mesti bindindisfrömuður, sem
nokkru sinni hefði uppi verið, hefði
skömmu fyrir andlát sitt sagt, að
hann vildi heldur, að áfengi væri selt
í drykkjukrám, þar sem hægt væri,
að halda sölunni í hömlum, heldur en
einhversstaðr annarsstaðar, sem ekki
væri hægt að hafa hendur í hári
hennar.’l
Hvorki er veður lengi að

NORTHERN CROWN BANK
má
AÐALSKRIFSTOFA I WINNIPEG
Höfuðstóll (löggiitur)
Höfuðstóll (greiddur)
$6,000,000
$2,850.000
STJÓRNENDUR :
Formaður - -- -- -- - Slr D. H. McMILLAN, K.C.M.G.
Vara-formaður.............- - Capt. WM. ROBINSON
Sir D. C. CAMERON, K.C.M.G., J. H. ASHDOWN, H. T. CHAMPION
W. J. CHRISTIE, A. McTAVISH CAMPBELL, JOHN STOVEL
Allskonar bankastörf afgreidd. — Vrér byrjum reikninga við eln-
staklinga eða féiög og sanngjarnir skllmálar veittir. — Ávísanir seldar
til hvaða staðar sem er á fslandi. — Sérstakur gaumur geflnn spari-
sjóðs innlögum. sein byrja má með einum doliar. Rentur lagðar vlð
á liverjiini sex mánuðum.
T. E. THORSTEINSSON, Ráðsmaður
Cor. William Ave. og Sherbrooke St., Winnipeg, Man.
«;;ý»v'v4-\"?iv:ýévv«v:/sítí*v!y»v
breytast í lofti né Sir James
að skifta um skoðanir. Nú
stendur hann á háum palli og
hrópar: Komið til mín, eg
mun þurka fylkið. Hefir mað-
urinn skift um skoðanir? Hef-
ir hann vikið frá villu síns
vegar fyrir “innri sannfær-
ing” eða eru loforð hans póli-
tísk lirekkjabrögð ? Ef til vill
veitist kjósendum liægara að
ráða þá gátu, ef þeir vilja
nema staðar og íhuga litíu
nánar hinn pólitíska æfiferil
liöfðingjans. „
1 hinni nýju stefnuskrá con-
servativa, heita þeir að nema
úr gildi Coldwells breytingani-
ar á skólalögunum, tr\rggja
hverju barni góða undirbún-
ingsmentun, láta kenslu í
ensku verða aðal atriðið í
hverjum skóla o. s. frv.
Allir sem ekki ganga með
lokuðum augum og ejrrum
vita, að víða, einkum þar sem
útlendingar búa, eru annað-
hvort alls engir skólar eða
þeir eru svo illa úr garði gerð-
ir, að þeir eru verra en ekki
neitt og Roblinstjórnin lét sig
|>að engu skifta. Hallmælti Sir
James stjórninni og flokks-
sínum
fyrir það?
Hefir liann sýnt mikinn óliuga
í mentamálum alþýðunnar?
Látum liann sjálfan svara.
1 Virdenræðunni frá 8. júlí
s. 1. og áður liefir verið á minst
er í sama blaði sagt að
“Hann hafi haldið uppi drengi-
legri vöm fyrir stefnu stjórnarinnar
(Roblinstjórnarinnar) í mentamál-
um.”
Þessi frásögn fréttaritarans
hefir ekki verið hrakin, enda
var hann af sama sauðahúsinu
og því engin ástæða til að
rengja liann.
Það er kunnugra en frá
þurfi að segja að Roblinstjórn-
in styrkti og studdi skóla þar
sem annað tungumál en enska
átti að skipa og skipaði æðsta
sætið. Hefir hann nokkurn
tíma heyrst mótmæla því? Það
er óþörf spurning. Flokksblað
hans segir, að liann liafi liald-
ið uppi drengilegri vörn fyrir
stefnu stjórnarinnar í skóla-
málum.
Margir þykjast sannfærð-
ir um að Sir James Aikins
hafi átt drjúgan þátt í samning
breytingarlaga þeirra, sem við
Coldweií eru kend. Hvernig
sem ]>ví kann að vera varið, þá
er hitt víst, að hann hefir stutt
þau af fremsta megni og gerði
sitt ýtrasta til þess að þau
ynnu það sem þeim var ætlað
að vinna: að útiloka börn pró-
testanta úr vissuni skólum í
Winnipeg og víðar í fylkinu.
Sir James Aikins hefir sjálf-
sagt notið mentunar hinnar
beztu sem kostur er á. En ekki
hefir hann blygðast sín fvrir
að styrkja þá stjórn og þann
flokk, sem notar skólamálin
eins og öll önnur mál, til að
skara eld að sinni köku, en
skeytir ekkert um velferð al-
þýðunnar. Sir James liefir
sjálfur kannast við það. En
nú þykist hann hafa vikið frá
villu síns vegar, nú þykist
hann vera nýr og betri maður.
Stefnuskráin, flokkurinn, for-
inginn — “alt er orðið nýtt”.
Aður hefir allýtarlega verið
bent á hér í blaðinu, hve Sir
James Aikins væri þögnin lag-
in, þegar flokkur hans þykist
sjá sér leik á borði í því. Og
enn er lionum þögnin lagin eins
og áður, þegar á þarf að halda.
Hann hefir ekki liaft liátt um
undirróðnr sinn við fylkis-
stjórann, Sir Douglas Camer-
on, og annara sendla Rogers
klíkunnar.
Sir James Aikins hefir þrá-
faldlega verið borið það á brýn
opinberlega. að hann hafi oft-
ar en einu sinni gengið á fund
fylkisstjóra, til að reyna að
sannfæra hann um, að hann,
fylkisstjórinn, ætti að vera
verkfæri í hendi Roblins og
kumpána hans, segja já og
amen við öllu sem þeir vildu
vera láta og dansa eftir þeirra
pípu. Ekki hefir hann með
einu orði neitað þessum sakar-
áburði og er það vorkunn, því
með þögniuni játar liann á sig
sakaráburðinn. Ef hann að
hinu leytinu neitar því, bæri
það furðu ljósan vott um, að
hann liefði sýkst af gleymsku-
veiki, þeirri veiki, sem svo
víða hefir boiúð á meðal leið-
andi manna liins heiðarlega
t’lokks lians.
Ef Sir Douglas Cameron
hefði álitið verkaliring sinn
jafn takmarkaðan og Sir Jam-
es vildi fá hann til, hefði engin
rannsóknarnefnd verið skipuð.
Er nokkur lieilvita maður í
fylkinu svo forhertur og and-
lega blindur, að liann hrylli
ekki við þeirri hugsun? En
svo illa vildi til, að þegar Sir
James, með fullan kollinn af
lagaskýringum eða lagaflækj-
um, kom til fylkisstjóra, var
Sir Douglas Cameron þegar
búinn að neyða Roblinstjórn-
ina til að gefa út þá yfirlýs-
ingu opinberlega, að konung-
leg rannsóknarnefnd skyldi
skipuð. “Ma.rgur verður ein-
um deginum of seinn”.
Næsta krókabragð Roblin-
stjórnarinnar með hina virðu-
lega herra Mr. Aikins og Mr.
Rogers að bakhjöllum var það,
að skipa þá menn í rannsókn-
arnefndina er voru svo bundn-
ir á klafa pólitísks flokksfylg-
is, að fylkisbúar hefðu ekki
getað borið traust til þeirra,
að rannsóknin liefði aldrei orð-
ið annað en kák og liandaþvott-
nr til málamynda.
En ráðabruggið mistókst.
Sir Douglas Cameron varð
hvorki á tálar dreginn með
smjaðri né fögrum loforðum.
Hann vissi live mikið vald
honum var í hendur fengið og
liann þekti skyldu sína og
gerði hana éftir að hann hafði
kynt sér upplýsingar þær, er
frjálslynda hluta fjárlaga-
nefndarinnar á þingi hafði,
með eftirgangsmunum, telrist
að ná í. Hann lét fagurgala
fyrirliða óaldarflokksins, þess
flokks, sem um mörg ár liafði
leikið sér að fjárhirzlum fylk-
isins, eins og vind um evrun
þjóta.
Þrátt fyrir megnustu mót-
spyrnu Sir James Aikins og
Mr. Rogers, varð Roblin-
stjórnin, fyrir tilstilli fylkis-
stjóra, að sætta sig við að út-
nefna þá menn í rannsóknar-
nefndina, sem alþjóð mátti
treysta. En henni tókst að
takmarka svo verksvið lienn-
ar, að Norris-stjórnin, eftir að
hún tók við völdum, va.rð að
víkka starfsvið liennar. Þá
fyrst fékk nefndin alt það vald
er hún, lögum samkvæmt, gat
hlotið.
Sir James Aikins var liægri
hönd Roblin stjórnarinnar,
baiði í þvi að reyna að varna
því, að trúverðugum mönnum
væri falið starfið á liendur og
í því, að hefta nefndina svo
hún skyldi ekki geta unnið
vei-k sín til fullnustu. ,
Þegar svo var komið, að út-
séð var um, að tækist að hylja
yfir skálkapör Roblinstjóriiar-
innar, voru málgögn aftur-
haldsflokksins, málgögn þeirra
Mr. Rogers og Mr. Aikins, lát-
in rísa upp á afturfótunum oir
_ upp á afturfótunum og
ausii fylkisstjórann auri fyrir
að híinn hafði gert skyldu sína.
Honum voru valin hin mestu
smánaryrði, rægður og tor-
trygður. Þessum árásum er
enn haldið áfram og síðast
ii flokksþingi conservatíva. Sir
James Aikins þakkaði fvrir
skammirnar.
Kjósendur ættu að liafa það
hugfast, að kosningabarátta
conservatíva er engu síður
brátta gegn fylkisstjóranum
en liberala flokknum. Þeir
þurfa að hefna sín á Sir Doug-
las Cameron. Ef Sir James
Aikins ber sigur úr býttim við
kosningarnar fi. Agiist, mun