Lögberg - 17.02.1916, Page 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 17. FEBRÚAR 1916.
TIL AKURYRKJU-BÆNDANNA!
SendiÖ oss korn yðar vér borgum yður fyrir-
fram peninga út í hönd fyrir það.
ÍSLENZKIR HVEITIKAUPMENN
The Columbia Grain Co., Limited
Talsími Main 1433. 243 Grain Exchange BuUdlng, Winnipeg.
Tuttugu og tveggja ára trú þjónusta í þarfir kornyrkju-
manna stendur á bak við nafnið:
Herbert H. Winearls
Aðal skrifstofa: Utibú:
237 Grain Exchange Union Bank Building
WINNIPEG BRANDON
Eins og að undahförnu er mér ant um að komast að sem beztum kjörum
fyrir mina gömlu viðskiftamenn og geta orðið mörgum nýjum að liði i ár.
SKRIFIÐ EFTIR WINEARLS: “HELPFUL HINTS TO GRAIN
SH PPERS”. NÝ ÚTKOMIÐ. KOSTAR lOc. VIÐSKIFTAMENN I
FÁ KVERIÐ ÓKEYPIS. ÞAÐ SPARAR YÐUR PENINGA.
Afengi eyðileggur verzlun og atvinnu.
Hér eru nokkur atriði úr síðustu ríkisskýrslum Canada.
3379 manns vinna aS því að búa Skýrslumar gefa sams konar
til áfenga drykki. 'Þeim er borgað skrá yfir annan iðnað og með
i kaup árlega $2,037,351. Það því að bera saman, sést það hversu
sem haft var til áfengisgerðar yfir margir menn hafa atvinnu við
árið kostaði $6,158,041. Höfuð- hverja iðnaðartegund, kaup sem
stsóll i þessum iðnaði er $38,125,- goldið er og verðaúka vörunnar
752.
Kaup,
sem
Afengi
Járn ogstál
Brauð
Skór.stígvél
Klæðnaður
]iegar hún er unnin.
goldið er fyrir hverja miljón dollara af höf-
uðstóli í iðnaðinum.
$53,438
$176,925
$217,491
$276,859
$522,399
Þetta sýnir að með sama höfuð-
stóli
1. er borgað kaup 3^2 'sinnum
meira fyrir vinnu við járn og
stál en áfengi.
Menn sem vinna í hlutfalli við
2. Fjórum sinnum meira fyrir
vinnu við brauðagerð.
Fyrir vinnu við skósmíði 5J/2
sinnum meira kaup en við
áfengi.
hverja miljón höfuðstóls
Afengi
Járn og stál
Brauðgerð
Skósmíði
P atagerð |
Með sama höfuðstóli
því að
iðnaðinum.
87 manns
302 “
523 “
684 “
1239 “
s'ést það (2. Við brauðgerð sex sinnum eins
margir.
Við skósmíði átta sinnum eins
margir og
iVið fatagerð fimtán sinnum
eins margir og við áfengi.
Við járn og stálgerð hafa 3ýá
sinnum eins margir atvinnu og
við áfengi. *
það sem verkamenn fá af ágóða af iðnaðinum.
Af áfeng ii
Af brauði
Af járrji, stáli
Af skófatnaði
Af klæðnaði
1 1 prc.
29 “ ’
38 “
43 “
48 “
Þetta sýnir það að af ágóða
fengu verkamenn.
i- Af brauðgerð 2^/2 sinnum eins
mikið og af áfengi.
2. Af stáli og járniðnaði 3^4 sinn-
um eins mikið.
3- Af skófatnaði 4 sinnum eins
mikiö og
4- Af klæðnaði 4ýj sinnum eins'
tnikið og af áfefngi.
Hvaða rétt hafa vínsalar til að-
stoðar frá verkafólkinu eða fólk-
irut yfir höfuð, þegar þetta er at-
hugað ?
Jiætið verzlunina og hjálpið
verkamanninum með því að greiða
atkvæði á móti brennivíninu og
með vinsölubanninu 13. marz.
Strengið þess heit.
slökkviáhöld'; nokkrum parti af
'■atnsleiðslukostnaði og peningum
þeim, sem Ixtrgaðir eru i elds-
•ibyrgðar iðgjöld til ábyrgðarfélaga
tramyfir það sem þau borga aftur
fyrir þær eignir sem brenna.
Þéssi upphæð — mismunurinn á
því sem menn borguðu fyrir elds-
ubyrgðir og hinu sem fél. greiddu
— nam $52,968,061 á siðastliðnum
5 urum (1910—1914, eða um fjöru-
tíu og fjórar miljónir á ári. Það
eru meira en sex dollarar á hvern
einasta mann í Canada, að börnum
meðtöldum.
Samkvæmt manntalsskýrslum
Canada eru 5 manns að meðaltali í
hverri f jölskyldu; verður þetta því
$3° á hvert heimili árlega.
hjártjón í Canada er að minsta
kosti fimm sinnum hærra en í
nokkru landi í allri Evrópu. Þegar
framleiðandinn í Canada á að keppa
við aðrar ]>jóðir á heimsmarkaðin-
um með vörur sínar, verður hann
fyrst að mæta þessum aukakostnaði
fram yfir allar aðrar þjóðir og
stendur þar af leiðandi þeiin mun
ver að vígi.
Canada þjóðin verður að vakna
af þeim andvaraleysis svefni, sem
hún hefir fallið í í þessu tilliti. Hún
verður að minka þessi óþörfu og
hættulegu gjöld.
Stofnfé fyrirtækja og vinnuafl
verkafólksins liér i landi er of dýrt
til þess að á það sé þannig bætt tug-
um miljóna árlega — af kæruleysi."
Bentina Walterson
fUndir nafni foretldrannaj
Þessi stúlka dó i Argyle í fyrra
á þann sorglega hátt að girðingar-
staurum var hlaðið upp i holo vörðu
og bjuggu börnin til dyr á vörðuna
og höfðu að leikhúsi. En varðan
féll saman og urðu börnin undir;
meiddust öll en stúlkan dó.‘ Var
þetta slys þeim mun sorglegra fyr-
ir þá sök að foreldrar liennar höfðu
mist dreng af slysurn 14 mánuðum
áður. En þrátt fyrir sogrina var
það kraftaverki næst að ekki skyldu
öll börnin biða bana og leggur sá er
kvæðið orkti áherzlu á það.
Um þetta slys er getið í Lögbergi
í fyrra. — Ritstj.
Ilér barst að garði sorgin sár
og sárt var fyrir okkar hjarta.
Já, hún er stærri en taki tár
sú tilhugsun. — En ei skal kvarta.
Við sjáurn hér guðs himnesk mildi
að hin oss börnin eftir skildi.
Þau léku öll vjð dauðans dyr,
en drottins hönd varð stjórn að taka
Ilann sýndi okkur eins og fyr
að yfir þeim hann gerði vaka
Þá guð í einu gefur, tekur,
hann guðdóm sinn í hug oss vekur.
Og eitt var barnið lx>rið lieim
á björtum vængjum éngla þinna,
Svo þraut og sorg í þessum heim
má ]>vi ei framar lifið vinna;
l>vi úthlutað af engluni ]>ínum
er eilíft lif með bróður sínum.
Þéi lof sé, drottins líknar hönd,
að lífi hinna lilifa vildir,
°g hjá þér okkar blessist bönd
og barnanna sem eftir skildir.
Það \æittu þeim á vegferðinni
að vaxa í náðar hendi þinni.
Björn Walterson.
FÁÐU ÞÉR BÚJÖRÐ í
MANITOBA
LDREI hefir verið betra að byrja
búskap í Manitoba, en einmitt -nú.
par er enn heil-
mikið af óteknu landi
til heimilisréttar,
með ágætum jarð-
vegi, þar sem regn
er mátulegt og á-
gætur markaður.
Sé Mani-
tobabóndinn
borinn sam-
an við þá
bændur, er
lengra leita |j
v e s t u r . á
bóginn, er
h i n n f yr-
.tfanitolm bvemliir, scm oiga kimliir. »lórKru*Iíti á ull OK lönibnm
n e f n d i
miklu betur staddur, að því er snertir
flutningsgjald á framleiddum afurðum.
Flutningsgjald á vagnhlassi af hveiti frá
Brandon til Fort William eða Port Arth-
ur, þar sem kornið er flutt á skip, er 18
cent á 100 pund, og frá Winnipeg er
flutningsgjaldið að eins 10 cent á 100
pund. Báðir þessir staðir eru miðdeplar
vöruflutninga í Manitoba. Frá Edmon-
ton, höfuðstað Alberta fylkis, er flutn-
ingsgjald á hveiti til Fort William 25 cent
á 100 pundin. Manitoba bóndinn, sem
að eins borgar 10 cent, græðir 15 cent á
hver 100 pund, eða 9 cent á hvern mæli.
pegar þetta er margfaldað með 17.6 mæl-
um á ekruna. sem er meðal hveiti upp-
.skera í Manitoba síðastlið-
in 10 ár, þá er það alls $1.59
á ekruna.
Manitoba er að taka
m i k 1 u m
framförum í
mjólkurbú-
um. Árið
1915 voru
framleidd
meira en 1,000,-
000 pund af
smjöri fram yfir
það sem var
1914; meira en
260,000 pund af
heimagerðu smjöri og yfir 75,000 pund af
osti, var þannig aukið gildi framleiðslu
yfir $427,000.
Mjólknr i'iiinileið.sla heinia Alanitoha 1915 f.vrir í
Aíurðir ,1 : | Pund ! VerS 1 Alls
Smjör (hcinia) ! 4,150,444 23.0 $ 958,185.76
Smjör (rjónmb.) 5,839,667 29.0 1.693,503.43
Östur [ 726,725 15.0 109,008.75
Alls 10,716,836 82,760,697.91
Mjólk 11,079.000 2.1 925.659.00
Rjóma-ipuntl 1
Smjörfita ] 496,334 32.0 158.826.88
$3,845,183.82
Tkl * • .. 1 • timbur, fialviður af öllum
Nxjar vorubirgðir tegundum, geirettur og ai.-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarin*.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumætíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
-------------- Limited ———————
HENRY AVE. EAST - WINNIPEG
SEGID EKKI
“EG GB7T EKltl BORGAB TAXNLÆRXI NÖ.“
Vér vltum, at5 nfl gengrur eRkl alt aB flskum og erfltt er atS eignaM
■kildlnga. Ef tll vill, er oss þatS fyrir beztu. patS kennir ou. ••rs
vertSum atS vinna fyrlr hverju centl. atS meta glldi penlnga.
MXNNTST þess, aC dalur sparatSur er dalur unninn.
MINNIST þess elnnig, at5 TENNUR eru oft meira virei en penlng&r.
HELLBRIGÐI er fyrsta spor U1 hamlngju. P vi ver616 þér a8 vernda
TENNCRNAR — N6 er tímlnn—hér er staSnrinn tU a6 l&ta gera vt8
tennnr yfiar.
Mikill sparnaður á vöuduðu tannverki
ELNSTAKAR TENNCR $5.00 HVER BESTA 22 KAR. 6CLL
$5.00, 22 KARAT Gliljl/I’KNNUH
Verfi vort ávalt óbreytt. Mörg hundrufi mannn nota sér hifi lága verfi.
HVERS VEGNA KKKI pts ?
Fara yðar tilbúnu tennur vel?
*8a ganga þœr lfiulega flr skorfium? Ef þær gera þ&8, flnnið þá. tann-
lækna, sem geta gert vel vi8 tennur y8ar fyrlr vægt verfi.
Efl slnni yður sj&lfur—Notlð firntán ára reynslu vora vifi tannlæknlngM
$8.00 HVAI.BEIN OPIB A KVÖLDUM
DE. PABSONS
McGREEW BIjOCK, PORTAGE AVE. Telefónn M. «90. Bppl jrflr
Grand Trunk farbréfa akrifntofu.
Albert Gough Supply Co.
Wall Street and Kildonan West
Uppskera í >ianltoba 1915
i Teguntl Ekrur MeS. Mirlar
ræktaðar upp.sk. 1 alls
Vorhveit i , 3,660,930 26.3 ( 96,559,031
Haustliveiti 3,351 1 31 | 103,881
Hveiti alls 3,664,281 26.4 | 06,662,912
Hafrar 2,121,845 1 47-7 1 101,077,991
Bygg 1,039,849 I 34. 35.423,495
Hör 64,863 1 11.4 i 739,808
Rúgur 16,699 ! 21.8 | 364,572
Baunir 3,803 1 17. 64,955
Alls 6,911,340 i ! 234,333,733 1
Allur peningur þrífst í Manitoba og
er arðsamur fyrir eigandann.
peir sem vilja fá landabréf af Mani-
toba, upplýsingar um heimilisréttarlönd
eða bæklinga um búnað, þurfa ekki annað
en skrifa auglýsingadeild stjómarinnar í
Manitoba, Winnipeg.
Hon. Valentine Winkler,
MiniSler of Agriculture and
Immigration,
Winnipeg, :: Manitoba
Upphlaup í Calgary.
Matreiösluhús í Calgary, sem
“White Lunch Company” heitir
liaföi látið fara úr þjónustu sinni
mann, sem kominn var heim aftur
úr stríöinu og tekiö i hans staö
þýzkan mann. Þessu reiddust
hermennirnir svo aS 500 þeirra
réöust á matreiösluliúsið klukkati
9 á fimtudagskveldiö og brutu þar
alt og eyöilögöu svo .ekkert var eft-
ir nema berir veggirnir og loftiö;
seinna réSust þeir einnig á vegg-
ina og ætluSu aS slétta alt viS
jörSu. Er skaSinn metinn á' $10,-
000. 20 manns meiddust og taliS
liklegt aS sumir deyi.
Rannsókn verSur hafin i mál-
inu, og lýsir hermálatsjórnin óá-
nægju siiyii og hrygS yfir þessu of-
beldisverki. Er henni legiS á hálsi
•fyrir þaS af sumum, en hún er þar
alls ékki um neitt sek.
Kœrur og ransókn.
Charlse Curtes, formaSur í fé-
laginu “Powers Westem Pawers i
Ltd.” hefir boriS kærur á T. R.
! Deacon fyrverandi bæjarstjóri í
I Winnipeg þess efnis aS hann hafi
notaS stöSu sina sem einn úr land-
veganefndinni, til þess aS fá verka-
samning fyrir félag sitt “Manitoba
Bridge & Iron Works” Út af
þessum ákærum hefir Deacon kraf-
ist þess aS stjórnin í fylkinu skip-
aSi rannsóknarnefnd og las Norris
upp bréf frá honum þess efnis á
föstudaginn í þinginu. Er liklegt
aS rannsókn fari fram innan
skamms.
í fréttum um giftingu Jóns
]sonar Björns Jónssonar frá
Churclibridge er móSir konu hans
sögS Pálsdóttir, en hún er Teits-
dóttir.
ALSKONAR BYGGINGAEFNI
Talsimar: Sher. 3089 og St. Jonn 2904
Columbia Press félagið
GEFUR KAUPBŒTIR SEM FYLGIR:
NÝIR KAUPENDUR fá 2 bœkur eða eina snotra borSklukku
eða vasaúr og sjálfbleking.
FYRIRFRAM B0RGUN. Þeir sem borga fyrírfram fyrir eitt
ár geta fengið 1 bók, úr eða penna.
Listi yfir bækurnar:
María
Svikamylnan
Hefnd Mariones
Kjördóttirin
Fanginn í Zenda
1 örvænting
Miljónir Brewters
Rupert Hentzau
Allan Quatermain
í herbúSum Napóleons
Hulda
Ólíkir erfingjar
Gulleyjan
Freistingin
LávarSarnir í norSrinu
Útlendingurinn
4 SðLSKIN.
BARNABLAÐ LÖGBERGS
I- AR. WINNIPEG, 17. FEBRtrAR 1916 NR. 20.
sem skrifar alveg eins og hann
pabbi minn.”
G. S. B.
A. — “Ég sá þig ekki í kirkju á
sunnudaginn var.”
B. — “ÞaS er ekki von. Eg var
sá, sem tók samskotin.”
Vegamót.
AS afstaSinni orustu í ameríska
stríSinu voru einu sinni mörg
hundruS særSir hermonn fluttir á
spítala og biSu nokkrir þeirra
dauSa sins, því ekki var sýnt aS
sár þeirra yrSu grædd. Þegar
Lindoln forseti heyrSi þetta, ásetti
hann sér aS heimsækja hina særðu
menn. Þegar hann kom inn í
dyrnar varS fyrst fyrir honum ung
lings maður, sem hafSi sýnt þrek
og hugrekki, lagt i stórhættu og
særst geigvænlega.
“Get eg hjálpaS þér nokkuS?”
spurSi forsetinn og nam staSar viS
hilS liins særSa manns.
“Já, mér þætti mjög vænt uni,
ef þér vikluS gera svo vel og skrifa
móSur minni.”
Lincoln settist niSur, skrifaSi
hréfiS og setti nafn sitt undir.
Þegar hinn deyjandi æskumaSur
sá nafnið, hnikti honum mjög við:
“EruS þér forsetinn?” spurSi
liann.
“Já, drengur minn. get eig nokk-
uð hjálpaS þér?"
“Já, en eg ’veit ekki hvort þér vilj-
iS gera þaS. ViljiS þér vera mér i
móSur staS og halda í hendina á
iner meSan eg dey, ]iess verSur
ekki langt aS bíSa?”
í tvær stundir sat forsetinn viS
hliS unglingsins og hélt í hönd
hans. . Þá varð höndin máttlaus
og smá kólnaði; stríðiS var á enda.
Börnimum þykir gaman aS lesa
þessa smásögu.
Sent af Jónasi Jónassyni,
Wynyard, Sask.
Ósk.
Ef eg ætti eina ósk, mundi eg
óska sólskins í sál hans bróSur míns,
sem er nú fangi á Þýskalandi.
Tíminn hlýtur aS vera langur fyrir
honum aS vera svona langt frá öll-
um sínum í ókunnu landi; eg veit
4ð hanu hugsar oft til okkar. GuS-
veri nieð honum elsku bróður mín-
u m.
S. Pio ára, Winnipeg.
Gátar.
1. Hvaö er þaS í húsinu, sem
heitir sama og niatur?
2. Hvert er þaS fult hús matar,
sem hvergi finnast djTnar á?
3. LíSur upp í loftiö lifandi og
rautt, sezt niSur aftur svart og
dautt.
4. Hvaö er þaS sem fækkar viS
fjölgunina?
5. Hvers' vegna éta hvítu kind-
urnar meira en þær svörtu?
6. t hvaða mániröi boröa menn
minst ?
7. Tveir menn gengu út méS á,
háru það með sér sem margir vissu
en enginn sá?
8. Hver gerir mest fyrir aðra?
9. HvaS gerir hver hlutur í
lieimi ?
ío. Fuglinn flaug fjaðralaus,
settist á vegginn beinlaus', þá kom
maður handalaus og skaut fuglinn
bogalaus.
Jólakertið hans Gríms
NiSurlag.
ÞaS komu þakklætis og gleSitár
í döpru augun hans Óla, er hann
rétti fram sína mögru og veiku
hendi. En Grímsi laut niður, kysti
hann á enniö og sagði: “GuS .gefi
þér góða nótt og gleöileg jól, Óli
minn”. Svo hljóp hann út og heim
til sín. En Óli fylgdi honum eftir
meS sínum stóru dökkgráu augum,
sem nærvera dauSans var búin aS
breiöa sína þokuhulu yfir.
Klukkan var átta um morguninn
er Grímsi litli vaknaði. ÞaS var
fariS aS birta af degi og pabbi hans
var kominn heim. ÞaS var fagnað-
arfundur þegar pabbi hans tók
liann í fang sér með þeirri hendinni
sem hann hélt ekki um hækjuna sína.
en Grírnsi fór aö gráta þegar hann
sá aS pahhi hans hafSi mist annan
fótinn, og hann þekti varla pabba
sinn, því hálft andlitiö var alt af-
mvndaS af stórum örum og svo
hvítum blettum, sem sýndust ann-
aS ídagiö vera bláir á lit. Litli
drengurinn varö hálf hræddur viö
pabba sinn, en þegar hann talaði.
þá kannaöist Grímsi viS hann, af
því röddin var óbreytt, og þá hýrn-
aöi aftur yfir honum. Alt i einu
segir hann vi'S mömmu sína og
])abba:
"Mig dreymdi aS hann Óli koni
inn ineð kertiS mitt í hendinni, og
þaö logaSi svo skært á því aö þaö
varS albjart í öllu húsinu og Óli
var klæddur í snjóhvít föt og var
svo glaSur og hlæjandi. Hann sagföi
mér aS nú væri sér batnaö og ]>essi
föt væru jóligjöfin sín og nú væri
hann líka hjá mömmu sinni og
pabba, eins og eg, og sér liöi svo
ósköp vel, og svo kysti hann mig og
sagði:
“En mér þykir þó lang vænst um
kertiS frá ]>ér, Grimsi minn, af þvi
þú gafst mér þaS þegar dimt var í
kringum mig og eg ætla altaf aS
eiga þaö hér eftir.” Svo hvarf
hann snögglega, en birtan af ljós-
inu frá kertinu var skir eftir og eg
vaknaöi viS þaö.
GóSa mamma flýttu þér aö
hjáílpa mér í fötin, eg þarf aö fara
til hans Óla.”
En foreldrar Grímsa kystu hann
Ixeöi meö tárin í augunum og sögöu
honum að nú gæti hann ekki séö
Óla, því liann heföi dáiö í nótt. Og
litla kertið hans Grímsa liafði lýst
liQnum inn í eilífSina.
Góöu jólaböm! Gleymiö ekki
aS bera ljós kærleikans inn í dimmu
húsin og gefið öSrum af þetrri
gleSi sem þið njótiS sjálf.
Ykkar einlæg
Yndó.
Kraftur bænarinnar.
LéftúSugur ungur maSur fór af
forvitni á bænasarnkomu. MeSal
annars sá hann þar unga stúlku, sem
kraup viS hliS móöur sinnar og
sagði: “GóSi guö, blessaöu hana
mömmu”. Hún bað fyrir því sem