Lögberg - 18.01.1917, Blaðsíða 2

Lögberg - 18.01.1917, Blaðsíða 2
2 LÖGBEEG, FIMTUDAGINN 18. JANÚAR 1917 Til vina minna. pökk fyrir alt, eg er á förum í austurveg, að hermanns sið. Að taka þátt í köldum kjörum, sem koma öllum heimi við. pið beinduð yl á brautu mína, þá baráttan mér reyndist köld. pað ritar hver einn sögu sína, á sinnar eigin tíðar spjöld. Á þrautatímum þrekið prófast, er þyngjast skyldubyrðamar. “öndverðir þegar emir klóast” af vilj'a reitast fjaðrimar. Hvar sem minn banaboði springur, og bylta örlög mér um heim. Til eilífðar verð eg íslendingur, enginn fær svift mig rétti þeim. Gæfan um ykkur greipi mundir og greiði hvert spor til hagsældar. pað verða eflaust endurfundir, en enginn getur sagt mér — hvar. Bjöm Pétursson. Seattle, Wash. 2. janúar 1917. Eitt áriö er enn frá okkur fariö og kemur aldrei aftur, en endur- minningar um margt sem á því skeði lifa lengi í hugum manna, og verða 'mörgum ógleymanlegar. — Eg ætla ekki að fara aö skrifa sögu ársins sem út rann síðast, en fárra atriða mætti minnast héðan úr Seattle borg og hvemig árið fór með okkur hér yfirleitt. — Þrátt fyrir öll stríð og styrjaldir, nær og f jær, má þó heita að afkoma manna og atvinna hér á árinu alt í gegn, væri fult svo góð og verið hefði mörg árin undanfarandi. Ýmislegt hefir borið vott um á þessn ári, að breyting sé að verða til batnaðar í veriklegum skilningi og nýir vegir að opnast, og þó hægt fari í þeim efnum og mörgu sé ábótavant enn, þá stendur hugur margra hátt nú, að nú sé farið að rofa fyrir betri tímum en verið hafa lengi hér á vesturströndinni, og margir hér þykjast sjá framundán sér að þetta nýja ár verði mim betra fyrir Seattlie bæ, en árið sem leið. En hinir, sem sjá sikemur, óska að eins að sú framsýn reynist rétt f>g sönn. En eitt er víst, og nú þegar í ljós komrð, að nýir atvinnuvegir hafa ripnast til muna í borginni árið sem leið, sem vert er að minnast síðar. ' -* Heilsufar og veðrátta. Tíðin ihefir verið yfirleitt góð þetta 'haust og vetur, sem af er; nætifrfrost komu hér }>ó óvanalega snemma í haust, en þurviðri og hreinviðri fylgdu þeim fyrst. Síð- ustu tvo mánuði ársins var veðrið oft talsvert breytilegt og umhleyp- ingasamt. Skiftist á með bleytum og kulda, svo að oft fraus um næt- ur. Seint í des. s.l. komst frostið hér mest niður í 22 gráður fyrir ofan zero, sem J>ótti hart frost í Seattle! ! Fjögra þumlunga snjór féll hér í nóvember, en hvarf aftur eftir tvo daga. Seinni part desem- ber leit oft snjólega út, svo margir fóru að óttast að 'sama mundi dynja vfir oss ströndunga hér í vetur, og í fyrra vetur, þegar þriggja feta snjó lagði vfir alt i byrjun ársins. En snjó hafa menn ekkert not fvrir hér, nema að moka honum burt aftur, sem svo tiltölulega fáir hafa atvinnu við, af öllum þeim fjölda sem ]>á má hakla að sér höndum. Á ganilárskveld kom hér skæða- drífa, fáar minútur, en loftið_.yar l>á svo hlýtt að ekki festi. Nú er blíðviðri mesta, en ■sud'd’a veður, og ekkert útlit fyrir snjó eða kulda sem stendur. Regnfall i vetur, heldur minna en vanalega gerist hér, eftir veðurSkýrsluip borgarinn- ar að dæma. Kvef og influenza hefir verið mjög algengt hér á jæssum vetri og í haust, sem búist er við að stafað hafi af breytilegri veðráttu. Nokkr- ir urðu frá verkum um tima fyrir hið sama, en mikið er sú vesöld aft- ur að hverfa i fólki og nýtt fjör að koma í staðinn með nýju ári Samkontur og félagslíf. 1 21. desemberblaði Heimskr. siðasta árs stendur í fréttagrein héðan: “Félagslíf í Jx>lanlegtt lagi, }x> betur gæti farið” o.s.frv. — Þétta mun vera eins mikið og hægt er að s'egja islenzkum félagsskap hér til gildis nú sem stendur. Þó finst mér félagslífinu heldur förl- ast, ár frá ári, og ekkert nýtt kem- ur aftur, fyrir það sem gengur úr sér. Fyrir tveimur árum síðan sfeptum við haldi á kirkjulegum fé- lagsskap, og fyrir ekki ári siðan rann Goodtemplarafélagið úr greip- ttm akkar, og þáð sem verst er, að ökkert mót er á þvi, sem stendur. að hvorugt Jæssaja félaga komi til okkar aftur. Ef það væri ekki fyrir lestrarfélagið. “Vestri” og kvenfélagið “Eining”, sem eru einu ganghjólin nú i okkar félagslifi, þá værum við andlega dauðir menn, rnargt af okkur, sem ekki tökum neinn þátt í annara manna félags- skap. En einmitt fyrir hin áminstu félög ertim við i|>ó með félagslegu Báturinn fanst rekinn, en maðurinn lifsmarki enn. hefir ekki fundist. Talið er víst að Mestan og beztan þátt á “Vestri” í samkomum okkar hér, og þó }>ær séu strjálar, þá eru þær oftast góð- ar, því Vestri hefir mannval gott, manna og kvenna, og tekur ekki af verra endanum þegar hann er að stofna til samkvæma. Síðasta sam- koman sem Vestri stofnaði til, var áramótasamkoman, sem var nú í þetta sinn með talsvert breyttu sniði, sem eðlilegt var, þar sem gamlársdaginn bar upp á sunnudag. Fallegt og myndarlegt prógram byrjaði kl. 9 á gamlárskveld, sem forseti fél. Vestri stýrði, Séra J. A. Sigurðs'son, og að því loknu byrjaði aftansöngur, sem stóð yfir einn kluikkutima, frá kl. 11 til kl. 12. Þá var veitt kaffi og brauð og unga fólkið brá sér snöggvast i dans, eftir ikl. 12, en hefir víst fundist það á móti lögunum og hietti þvi fljótt. — Samkoma- Jæssi var ein af okkar fjölmennustu samkomum og uppbyggifegustu, J>ví Vestri kast- ar ekki hendinni til J>ess' sem hann gerir, Jægar hann vill vanda sig. Á jóladaginn messaði séra Jónas fyrir okkur kl. 3 e. h. í norskri kirkju; sjálfur bauð liann J>á }>jón- uistu sina, á nefndarfundi, litlu fyr- ir jólin, og var }>vi boði tekið þakk- samlega af öllum. Um 60 íslend- ingar sóttu kirkju í }>etta sinn, og hefðu orðið fleiri ef allir hefðu ver- ið frtskir og loftið dálitið hlýrra J>ann dag. — Við aftansönginn á gamlárskveld flutti séra Jónas einn- ig ræðu, langa og sköruglega; þar voru yfir hundrað manns viðstaddir. Nokkrir ísfendingar hafa koniið íhingað til bæjarins á síðastliðnum mánuði, sumir hafa sezt að og aðr- ir eru á ferð. Mrs. Þuríður Magn- ússon og synir hennar tvein Guð- inundur og Jón hafa sezt hér að. Mrs. Magnússon og Jón komu hingað frá Blaine laust fyrir jólin. en Guðmundur 'hefir verið hér í ‘kring um Seattle í nokkur ár. v—-• Miss Jónina Gunnlaugsson frá Clarkfield, Minnesota, er hér á ferð og dvelur um einhveni óá- kveðinn tíma hjá frændkonu sinni Mrs. A. P. Goödman. Mr. Jóliann Bjömsson frá Innisfeil, Alberta var hér á ferð um nýjárið, með dóttur sinni og stjúpdóttur, sem eiga heima hér vestur á strönd, og hann vár að heimsækja. Mr. Bjöm- son var með okkur á nýjárs sam- komunni, og liafði ]>ar laglega tölu fyrir okkur. Hann er maður hnig- inn á efra aldur, en skýr og gáfað- ur. — Mr. og Mrs. Skagfjörðs familían, sem flutti sig héðan sið- astliðið vor austur í Yacima dalinn á land sitt þar, kom aftur hingað laust fýrir jólin og verður hér i vetur í l>ænum, en hvort }>au fara afttrr á land sitt með næsta vori er óráðið enn. Margir fleiri fandar hafa komið hingað í haust og vetur, sem verið hafa á ferð, og fáir vita um, og sumir setjast að, }>ótt fáir yiti. Um miðjan ágúst s. 1. komu hingað vestur til strandarinnar séra 'afi menn eru af alvöru farnir Steingrimur Thorláksson og kona hans frá Selkirk, Manitoba. Einn- ig voru í för með þeim séra Octaví- us sonur Jæirra og kona hans, sem voru á leið til Japan, en forddram- ir komu að fylgja }>eim vestur að hafinu. Dvöldu þau hér til j>ess 8. sept. að séra Qctavíus og kona hans lögðu á skip, en eldri hjónin fóra samdægurs hdmleiðis. Lengst af timanum dvaldi alt Jætta fólk í Blaine, því kona séra Octavíusar veiktist og lá þar um tíma. Séra Steingrimur var að eins tvær vikur hér í Seattle og prédikaði hér einn sunnudag( Hann átti hér marga góða kunningja, og }>au bæði hjón- in, frá gamalli tíð, seih höfðu stóra ánægju af komu þeirra hingað vestur/. Fylgi }>eim hjónum ávalt hamingjan. Dauffsföll. Tveir íslendingar hafa dáið hér í bænum seint á árinu sem leið, Jón Jósefsson 26. nóv., 62 ára gamall, sem áður hefir verið getið í báðum blöðunum vestur-islenzku. Hinn er Sigurður Sigurðsson, sem hvarf af róðrarbáti Jxinn 20. des. hér á Seattle höfninni, 25 ára gamall. hann hafi druknað. — Maðurinn var einn á bátnum við fiskiveiðar, en fátt segir af einum á stundum. Sjálfsagt verður ]>essa manns get- ið nánar síðar, af einhverjum sem hann bezt þektu, ef sú frétt er ekki nú J>egar á leiðinni til blaðanna is- lenzku. —— Engar aðrar slysfarir hafa orðið meðal íslendinga hér, sem eg man eftir nú. Almenn líðan meðal íslendinga á árinu sem leið var heldur góð. Margir af ]>eim höfðu stöðuga at- vinnu mikinn part af árinu, og sum- ir þeirra halda henni enn. Útlitið er heldur gott nú, að nægilega vinnu verði að fá hér J>etta ár, fyrir alla sem vilja og geta borið sig eftir henni, því Seattle borg vex óðum og stígur stórt framfara-spor með ári hverju; leiðir það af sér mikið verkefni fyrir mikinn fjölda af fólki. Stærsta framfarasporið sem borgin steig á árinu var }>að, að ihenni bœttust 3—4 stórskipa verk- stæði, sem gáfu mörgum þúsund- um manna atvinnu af öllum stétt- um. Og eitt af Jæssum verkstæð- um færir nú bráðum svo út kvíarn- ar að það bœtir við sig fimtán hundruð manns, og annað um eitt ]>úsund. Nokkrum vöruflutninga- skipum, 8,000 smálestir að stærð og þar um, var hleypt af stokkunum hér árið s'etn leið, en fast að þrjá- tiu sikip hafa þessi verkstæði tekið að sér að smíða nú, af öllum tegundum, sum úr timbri, en fleiri þó úr járni. Eitt herskip hefir ver- ið samið um að smíða hér fyrir “Uncle Sam”, sem kostar nærfelt fimm miljónir dollara og annað fyrir 3^ miljón dollara fneðan- sjávar skip) fyrir sama. Skipa- garðar }>essir geta haft tvö eða fleiri skip í smíðum í dnu, eftir því Iwað þau eru stór, og géta þess vegna tékið á móti grúa af verka- mönnum hver. Svo mikið er gert út af viðaukning á tilbúning haf- færra skipa, að Seattle er talin að hafa bráðum skipasimiðastöð næst Jæirri stærstu í landinu,, sem er New York. En hvað sem hæft kann nú að vera i því, þá er það víst að J>essi atvimfugrein, sem má telja nýja fyrir fjöldan'n sem sækir }>angað vinnu, er strax orðinn á- þreifanlegur hagur fyrir yijgri sem eldri. Drengir frá 15 til 20 ára vinna þar í 'hundraða tali og fá upp til 4 dali á dag fyrir stykkjavinnu, eftir Jxví hvað mikið }>eir gera. Þetta er alt í miklu stærri stíl en fyrir einu ári síðan. Öll er J>essi vinna undir sambandsstjórn éUni- on). — Mörg smáfélög eru hér einn- ig, og fjölgar þeim stöðugt, sem smíða smá skip, fyrir fiskimenn og aðra; hafa þau flest stöðvar sínar í norðurenda bæjarins, Ballard. en hin 'eru öll i suður og vestur hlutan- unr. Sumarvertíð fiskimanna borgaði sig illa hér árið sem leið, fyrir flestum. en haustaflinn varð mikið betri. íslendingar héldu ekki úti bátum sínum nú til laxveiða, að undanteknum tveimur, Sveinbirni Guðjónseu og Ragnari Sigtryggs, og fengu J>eir talsverðan fisk á handfæri, úti í 'hafi, 'en hepnaðist illa með bát sinn, vélin bilaði hvað eftir annað, sem orsakaði þeim bæði kostnað f>g timatöf. Svo veikt- ist Sveinbjöm í auga, sem kvað svo mikið að, að hann varð að hætta og fara heim, en mun nú vera hér um bil jafngóður af þvi. En Ragnar hélt úti bátnum með öðrum manni nokkru lengur. — Hinir landamir leigðu báta sína alt sumarið til Norðmanna, fyrir sprökuveiðar, og fengti stóra eftirtekju, því spröku- afli var góður síðastliðið ár og bet- ur borgaður en nokkru sinni áður. Næsta sumar er stórgöngutími laxsins þ.e.a.s. viss tegund af laxi gengur þá uppað ströndinni hér, sem kallast Suckege, og er allra fiska dýrastur; búast margir íslend- ingar þá við að fara út á djúpið. Að endingu þakka eg Lögbergi -fyrir alla heilnæma fæðu, sem það flutti á árinu sem leið og jafnframt bví óska eg því heilla og hamingju á }>essu nýja ári, og að því bætist margir nýir vinir og velgerðamenn. H. Th. Dýrtíð. Verðhsökkunin, sem á þessurr síðustu og verstu tímum hefir át' sér stað á flestum, ef ekki öllurr nauðsynjavörum, hefir leitt til þess íhuga efni sín og ástæður, og vif 'iafa meiri nýtni og sparsemi er áður. Því er einu sinni svo varið að það þurfa allir á einhéerju að lifa, eitthvað að “éta”. Og það, aí J>urfa að “éta”, felur margt annaf í sér. Eins og allir vita, eru á hvterju heimili ótal margir hlutir, sem ekki verða “étnir” Visindin, siem gera þjóðunum mögulegt, að afla sér allra þessara hluta og lífsviðurværis síns rétt, og i samræmi við kröfur tímanna, err kölluð þjóðmegunar fræði. Þau fræði eru hinn nauðsynlegasti hlut- ur fyrir hvern borgara landsins, a? geta brugðið fyrir sig, og í raun réttri fyrsta lífsskilyrði hans, ekk 'siður en þjóðanna, en þó um leið eitt af því, sem hann lætur sig yfir- feitt minstu skifta. ViIIiþjóðir allar gera litlan serr engar kröfur, fram yfir það, sem þarf til þess að halda í þeim lifi. fáskrúðugu og fátæku eins og það er. Þarfir villi-Indíánanna voru aðeins fæði, klæðnaður 0g skýli yfir sig. Þeir gátu á mjög auðveldan hátt veitt sér þetta. Með ofur til- ‘ og Árni Garborg loemst að orði, mqnu komast að raun um, að “sú náttúrunnar þeim alt þetta í té. En eftir því sem menningin eykst og vex, eftir því aukast og marg- faldast þarfirnar. Þegar þjóðirn- ar þroskast, “fella stiklana — og hljóta með heilanum vinna”, en “með hornunum dálítið minna”, eins og skáldið St. G. St. segir, þá fjölga þarfirnar næstum i það óend- anlega. Fólkið heimtar: meira, meira. Það er menningin. Þetta auðkennir hana frá fáfræði og villu- dómi. Hivernig eigi að uppfylla allar þessar þarfir á vileigandi og skynsamlegan hátt, það er það sem færri kunna, en allir verða þó að læra, því það þurfa allir að kunna “listina að lifa”. En þrátt fyrir það, hve þörfin á þessu hlýtur að vera öllum ljós, láta þeir, er leið- togar lýðsins teljast, sér annara um að fræða fólkið um alla skapaða hluti aðra en þá, er að þessu lúta. Já, þeir láta sig jafnviel miklu meira skifta,- að fræða unga og gamla um það, hve marga fætur froskurinn hefir, eða hvemig fuglar, flugur eða flær lifa, heldur en um það hvemig maðurinn geti lifað sam- kvæmt auknum þörfum tímans og menningarinnar. Hann má ekkert um það vita. Það er forboðna epl- ið, sem ekki má éta af. Augu hans mundu þá, ef til vill, ljúkast upp, og feyndardómurinn, að geta lifað laus' við basl og hungur, verða öll- um ljós. En það er ætlað hinum háu og stóru einum, embættis-lýð vorum, lýðskrumurum og sjálf- boðnum spámyíinum. Þáð er svo óaðskiljanlegt stöðum .þeirra, að þær eru naumast til án þess. En stöður alþýðunnar og verkalýðsins eru ekki í þessu fólgnar. Það er því óþarfi, að þarfir þeirra, er þær s'kipa, séu eins miklar og eins ríku- Ilega uppfyltar og þarfir annara stétta manna. Með því er einnig strax nokkuð unnið í sparsemis- áttina. Hitt dettur þeim ekki í hug, að það geti valdið nokkru foreldri sársauka, þótt bamshnokkinn }>eirra litli yndislegi biðji þau um að gefa sér einu sinni epli að borða, og þau verði að segja við hann: “Góða barn. Við eigum lengin epli til í eigu okkar. Þau eru svo dýr, að við getum ekki keýpt þati”. — Vissulega ættu bænir barnanna okk- ar að koma okkur til þess að hugsa um þetta, ]>ó ekkert annað gerði það. Einn stærsti agnúinn sem er á þvi að koma mönnum í réttan skilning um þetta, er það, hve erf- itt ier að fá þá til þess að gæta þess og skilja ]>að, að peningar eru hvorki gulh silfur eða bréfsnuddur, heldur “rauði }>ráðurinn” í æðum allra starfandi manna. Þeir eru lífsblóðið sjálft. Það eru allir pen- ingar “blóðpeningar ’. Dollarinn í vasa okkar aflar oss svo eða svo mikiliar fæðu, svo eða svo mikils klæðnaðar, og svo eða svo mikils af einhverju af því er mannshöndin er lögð á eða framleiðir, Það má því siegja, að }>etta, eða afl þeirra hluta sem gera skal, sé æðaslög líkamans. Þtegar æðaslögin dvína eða hætta, þá er hvorki sáð né uppskorið, unn Ið né spunnið eða framleiðslan auk- in á neinn hátt. Á meðan oss rennur blóð í æðum, framleiðir líkaminn eitthvað eða aflar peninga, sem svo tákna flest, ef ekki alt ann- að ien vér þörfnumst. Llfandi, hugsandi, starfandi menn eru höf- undar framleiðslunnar. Peningar eða auðsmagn er því viðurkenning fyrir vinnu, vinnu sem kostað hef- ir einhvern svo eða svo marga blóð- dropa. Að vísu kostar dollarinn sem þú annaðhvort finnur á götu úti eða rignir til þín ofan úr skýjunum ekkert af sjálfs þins virði, en hann táknar erfiði lein'hvers. Þegar vér kaupum eitthvað, kaupum vér það ekki fyrir peningana sem vér höld- um á í hendinni, heldur fyrir vinnu sem mannshöndin hefir afkastað. Fyrsti kostnaður við alt sem fram- leitt er og aflað, er vinna. Ef ekk- ert er unnið, er ekkert framleitt. Hver einasti hlutur á sölutorginu, er til fyrir vinnu einnverra, fyrir það að einhverjir hafa “sveizt blóði” við að búa þá til. Upprun^ peninganna er því auðsær. Þeir sem leita uppi “gullsins lindir”, eins og prédikarar þeir er þegja um þetta! Er það svo fjarri kjarna kristindómsins, að launa hverjum eftir verkum hans, að ómögulega mégi á það minnast? Eg heyröi mann einu sinni segja, að prestarn- ir væru hættir að kenna, en væru í þess stað farnir að “prédika”! Hvaða skilning hann lagði í þetta, skal ekkert sagt um. En mjög nærri er mér að halda, að það sé, ástæðan fyrir því, að svo margir lita orðið á prédikanir prestanna, sem nokkurs konar áhrifa-lítið og bragðlaust lvfjagutl. Og afleiðing- in er svo sú, að fólkið veit eftir sem áður hvorki upp né niður um það mikla spursmál, hvernig það eigi að fara að þvi, að geta aflað sér þess, sem það þarf á að halda til þess að geta þó lekki sé nema ein- hvemveginn fleytt fram lífinu. Abraham Lincoln, einhver vitr- asti stjórnpiálamaður, sem uppi hefir verið, maður, sem manni ó- sjálfrátt finst likjast Kristi, því meira sem maður les’ um hann eða kynnist honum, sagði einu sinni þessi ógleymanlegu orð: “Hæðsta takmark hverrar góðrar stjórnar, ætti að vera iþað, að áfla hverjum ntanni, eins nákvæmlega og unt er, þess, er ‘hann vinnur fyrir”. Þessi mikli sannleikur um verkefni stjórnanma, er aldrei neíndur á nafn af leiðtogum lýðsins nú á tím- um. Niei. — Þeirra aform eru önnur. Ef þeir geta á ksotnað og fyrir blóðdropa annara aflað sér og vinum sínum fjár, eru þeir ánægðir. Vegimir standa þeim Kaupmannahafnar Þetta er tóbaks-asicjan sem hefir að innihalda heimsins bezta munntóbak. Munntóbak Búið til úr hin- um beztu, elstu, safa- mestu tó- baks blöðum, er ábyrgst að vera algjörlega hreint Hjá öllum tóbakssölum Œfisaga Benjamíns Franklins Rituð af honum sjálfum. Sig. Júl. Jóhannesson þýddi. fFramh.). Eg þóttist þess viss' að French hershöfðingi hefði komið með boð frá ríkisstjóranum og bréf hans, spurði eg J>ví skipstjórann eftir bréfum 'er eg ætti að taka við. Kjvað hann þau öll vera í einum pdka og væri ðkki ihægt að ná þeim sem stæði; en því hét hann, að áð- ur en við kæmum til Englands, slkýldi eg fá tækifæri til þes's að tína þau úr hrúgunni. Lét eg það gott heita í bráðina opnir til þess. Skatta álögurnar eru I og héldum við áfram ferðinni um lindin, er mannablóð”. Peningar eða auður í 'hyaða mynd sem er, eru framleiddir. með vinnu, en er útbýtt af hinum ýmsu stjóm- um stórum og smáum í þjóðfélag- inu þannig, að sumir borgaramir geta sér að meinalausu ausið út 35 þúsundum dollara fyrir hálsfesti eða annað prjál, en öðrum er alveg ofvakið og um megn að Veita sak — og eitt einasta epli ppp í litla munninn á þeim. Þet$a höfum vér laglega fyrir oss. Það fvlgir menn- ingunni. Á meðal villiþjóða sést það aldrei. Það er sárt að þurfa að segja það, en það er þó satt. Og það sem er enn verra en það, að þeir sem minst vinna, geta veitt sér< hálsfestina, en þeir sem mest erfiða og mestum þunga eru hlaðn- ;r og enga hvikl fá, þeir hafa ekki föng á að kaupa eplið. Hvílíkt 'iróplegt ranglæti! Hvílíkt stjórn- arfar! Hvílíkir menn og þeir er bjóðin trúir fyrir málum sínum að hlýðilegri vinnu lét nægtabrunnur láta þetta viðgangast! Og prestar leiðih til þess að koma höndunum ofan í vasa fólksins. Sveitarstjórn- in okkar með-hönd!ar svo þúsund- unm skiftir almenningsfé þetta yfirstandandi ár, fylkisstjórnin svo miljónum skiftir og sambands- stjýrnin svo tugum miljóna skiftir. Alt er }>etta lifsblóð borgaranna. En svo er þessari lífslind þannig út- ausið og deilt, að sumir borgaram- ir mega vel við því að fleygja 35 þúsund dollara út fyrir helberan ó- þarfa, en aðrir verða að vera án helztu lifsnauðsynja sinna. Þétta þarf öllum að skiljast. Á meðan ]>jóðin hefir enga 'hugmynd um þetta, er alt hennar raus um dýrtíð og háan lífeyrir tilgangslaust. Það er búið að masa um það svo árum skiftir, og það er ekki útlit fyrir að iþað hafi nokkurn árangur, eða ekkert ákjósanlegt i för með sér að minsta kosti. Þó Lincoln verði aðeins sex n^án- uðum af allri æfinni til skólagöngu, virðist hann vita meira en allir þessir háskóla menn vorra tima um ]>að, hvemig þjóðféíagið eigi að afla sér brauðs og lífsviðurværis, og hver afstaða stjórnanna er, eða eigi að vera í sambandi við það. Hann sá, að þrælahaldið, þessi við- urstygð, að fólk væri látið ganga kiaupum og söluni, sem skepnur, var semt ekki nema ein hlið á þrældómi, og að þrældómur og fátækt er eitt og hið sama. Því sagði hann ári áður en liann varð forseti Banda- rikjanna orð þau er hér fara á eftir og sem eiga svo vel við efnið sem hér um ræðir: “Stjóm vor var ekki skipuð til ]>es's, að hver og einn í henni gæti farið sínu fram og gert við aðra líka það sem honum sýnd- ist. Eg held, að ef það er nokkuð sem hægt er að benda á sem vilja hins æðsta, eftir því sem sá vilji hans opinberar sig í náttúrunni í kring um oss, sé það, að það sem einn maður vinnur fyrir með hönd- um og i sveita sins andlits, skuli sá maður neyta og gleðjast af í friði.” Þlar sem hver maður er nú gædd- ur einum munni til að neyta fæðu sinnar með, og tveim höndum til þass að afla sér fæðunnar, finst mér það alveg ótvirætt, að vilji hins æðsta hafi verið og sé sá, að þessi munnur skuli saddur vera af þess- um höndum. Að nokkur annar, sam einnig hefir munn að seðja og höndur að vinna með, seilist eftir að iseðja sig á annara sveita, er ekki réttu eðli eða lögmáli samkvæmt. Ef nokkurn tíma hafði verið ætlast til þess, að einn æti fyrir alla, hefði sá hinn sami verið skapaður með munn að eins, 'en ekki hendur. Og ef öðrum hefði verið ætlað að vinna og þræla fyrir alla, án þess að éta, hefðu þeir verið skapaðir allir hendur, en án munns. En svona kaus slcaparinn ekki að gera mann- :nn úr garði. Og hvað sannar það? Það sannar það, að hver og einn eigi að seðja munn sinn og maga með sinum eigin höndum, hindrun- aiilaust. Það er arfurinn, hinn ó- lausu litlu börnunum smum eins ,. , . ... , ,, . senanlegi rettur, gefinn mannmum mikið — eða ollu heldur eins litið , , V . r tvimælalaust af skapara hans og lif gjafa. Þegar fjöldanum skilst það, að stjómirnar, smáar og stórar, róa ö!lum árum að því, að koma fóturn undir það fyrirkomulag, sem heim- ilar fáum að lifa í vellystimnim og “bílífi” taumlaust, en fjöldinn á ekki málung matar i fórum sínum, þá fyrst erf ekki fyr, ier hugsanlegt, að ástand haús geti orðið ]>að, að hann megi einnig veita sér lífsnauð- synjar sínar í samræmi við fram- farir og meitningu og kröfur tím- ans. Þ órir-þursasprengir. hríð. Þeir sem með okkur voyu i skipsklefanum vom einstaklega skemtilegir og lifðu eins og auð- menn; -ihafði Hamilton lagt fram alls konar vistir og sælgæti, sem okkur var öllum heimilt. Á þeSs- ari ferð skapaðist vinátta milli okk- an Denhams, sem við héldum til dauðadagá. Að öðrú leyti var ferðin ekki slkemtileg, því við hrept- um andviðri og ill veður. Þégar við komum inn í enska sundið efndi skipstjórinn loforð sitt við mig og leyfði mér að Skoða í bréfapokann til }>ess ag taka bréf ríkisstjórans. En eg fann ekkert bréf, er mér væri falið á hendur. Eg týndi úr 6—7 sem mér virtust gelta verið þau bréf, er eg leitaði að, því þar sýndist mér vera hönd ríkisstjórans. Sérstaklega styrkti það þessa ætlun mína að utan á eitt bréfanna var skrifað til Basket konunglega prentarans og annað til einhvers pappírssala. Við Ikomum til London 24. des- ember 1774. Eg fór að finna pappírssalann, því hann var nær en prentarinn. Afhenti eg honum bréfið, sem eg hélt að væri frá Keith ríkisstjóra: '“Eg þekki engan mann með því nafni”, sagði hann. En þegar hann opnaði bréfið, sagði hann: “Já, hérna, þetta bréf er frá Riddles- dén. Eg hefi komist að því nýlega að hann er versti óþokki, og eg vil engin frekari skifti hafa við hann; ekki einu sinni fesa bréf frá hon- um.” Hann braut saman bréfið, laumaði ]>ví í lófann á mér og fór frá mér til þess að sinna einhverj- um viðskiftavini. Eg var steinhissa Iþegar eg komst að því að þetta voru ekki bréf frá ríkisstjóranum. Síðan velti eg því fyrir mér í huganum á allar lundir, og loksins fór eg að efast um að riikisstjórinn ihefði verið mér ein- lægur. Eg fór að finna Denham vin minn og sagði honum upp alla söguna. Hann lýsti því fyrir méf hvternig maður Keith væri. Kvað (hann ]>að langlí'klegast að hann hefði engin bréf sikrifað handa mér, og að enginn sem þekti hann léti sér koma til hugað að trevsta honum í smáu né stóru. Hló hann dátt að þeirri hugsun að Keith rí’k- iisstjóri hefði ætlað að gefa mér meðmælabréf til þess að veita mér ýraust, þar sem hann hefði hvergi neitt traust sjálfur. Eg ráðgaðist um það við hann hvað eg slkyldi gera og ráðlagði hann mér að reyna að fá mér at- vinnu við iðn mína. “Þú getur fullkomnað þig hér hjá prenturunum”, sagði hann. “Og þegar þú kemur svo seinna til Vesturheims, þá verður þú færari um að byrja á eiginn reikning en þú værir nú.” Svo vildi til að við vissum það báðir eins vel og pappírsisalinn að Riddlesden lögmaður var erkifant- ur. Hann hafði hálf-eyðilagt föð- ur ungfrú Read með þVi að narra hann til þess að ganga í ábyrgð fyrir sig. 1 þessu bréfi var svo að sjá sem eittihvert leynibrugg væri á seiði til þess að gera Hamilton tortryggilegan, en svo var ráð fyrir gert að hann kæmi á þessu skipi nieð okkur. Var svo að sjá s'ern Keith væri í þessu samsæri með Riddlesden. Það var því að nokkru leyti af vináttu við Ihann að eg heimsótti hann og afhenti honum bréfið. Hann þakkaði mér inniléga og taldi upplýsingarnar vera sér mikils verðar, og upp frá því var hann ávalt vinur minn, en það varð mér til stórrar htmingju síðar við mörg tæíkifæri. En hvað á eg að segja um ríkis- stjófann, að hann skyldi hegða sér þannig? Að bjóða saklausum, fá- tækum og fávísum unglingi aðstoð sína og svikja liann svo eins ómann- Idga og þetta; það var ekkert lítil- ræði. Þetta var siður sem hann hafði vanið sig á. Hann vildi geðj- Umboðsmenn Lögbergs. Jón Péturson, Gimli, Man. Albert Oliver, Grund, Man. Fr. Frederickson, Glenboro, Man. Ý. Maxon, Selkirk, Man. S. Einarson, Lundar, Man. G. ValdimarsoTf, Wild Oak, Man. Th. Gíslason, Brown, Man. Kr. Pjeturson, Hayland, Man. Oliver Johnson, Wpgosis, Man. A. J. Skagfeld, Hove, Man. Joseph Daviðson, Baldur, Man. Sv. Loptson, Churchbridge, Sask. A. A. Johnson, Mozart, Sask. Stefán Johnson, Wynyard, Sask. G. F. Gíslason, Elfros, Sask. Jón Ólafson, Leslie, Sask. Jónas Samson, Kristnes, Sask. Guðm. Johnson, Foam Lake, Sask. C. Paulson, Tantallon, Sask. O. Sigurdson, Burnt Lake, Alta. S. Mýrdal, Victoria, B.C. Guðbr. Erlendson, Hallson, N.D. Jónas S. Bergmann, Gardar, N.D. Sigurður Johnson, Bantry, N.D. Olafur Einarson, Milton, N.D. G. Leifur, Pembina, N.D. K. S. Askdal, Minniota, Minn. H. Thorlakson, Seattle, Wash. TJi. Símonarson, Blaine, Wash. Ý. /. Mýrdal, Pt. Roberts, Wash. ast öllum, og af því hann var þess ekki megnugur að veita mikla hjálp, gaf hann aðeins loforð og góðar vonir. Að öðru leyti var hann skynsamur og hygginn maður og ritaði allvel, var góður ríkisstjóri fyrir fólkið. Samt voru menn ekki sem ánægðastir m'eð hann í hans eigin kjördæmi; þótti ihann oft fara á móti vilja kjósenda sinna. Mörg af vorum beztu lögum voru samin af honum og öðluðust gildi í hans stjórnartíð. Við Ralph vorum saman öllum stundum. Við fengum okkur gististað saman á “Litla Bretlandi” fyrir þrjá sikildinga og sex peninga á vilku — var það einis hátt og við gátum borgað. Ralph fann nokkra ættingja isem hann átti þar, en þeir voru allir bláfátækir og gátu enga aðstoð veitt honum. Hann sagði mér nú frá því að hann ætlaði sér að ílengjast íLondon og að hann ætlaði aldrei aftur til Philadelphia. Hafði hann ekki haft með sér neina j>eninga; það litla sem hann gat dregið saman hrökk aðeins til borga fargjaldið. Eg átti $15.00 og lánaði eg ihonum dálítið öðru hvtoru þegar hann var í vandræð- urn, rétt til þess að kaupa sér fyrir mat á meðan íhann var að Ieita sér að atvinnu. ' Fyrst reyndi hann að komast að vinnu við leikhús, því hann hafði þá trú að hann væri gæddur hæfi- lei'kum til þess að leika. Maður- inn sem hann fór til hét Wilkes og ^ réði hann honum hreinskilnislega frá því að hugsa um þá stöðu, því það væri ómögulegt að honum tæk- ist að vinna sér það álit. Þá fór hann til manns er Roberts ihét; var hann bókaútgefandi og átti heima í “Paternoster Row”. Þessi maður gaf einnig út blöð, og vildi Ralph fá hann til Iþess að veita sér at- vinnu við það að stjóma viikublaði, svipuðu blaðinu “Sjæctator”. En Ralph vildi gera það með ýmsum slkilyfðum, sem Roberts gekk ekki að. Þá rteyndi hann að fá vinnu við það að endurrita skjöl fyrir lögmenn, en það fór á sömu íeið. Eg féklk tafarlaust vinnu hjá manni sem Palmer hét. Var hann eigandi nafnkunnrar prentsmiðju, sem var i “Bartholomew Close”, Þar var eg leitt ár. Eg var fremur iðinn, en lét Ralph hafa talsvert af því sem eg vann mér inn, til Iþess að eyða á leikhúsum og öðrum skemtistöðum. Við höfðum nú báðir eytt öllum fimtán dollurunum mínum og eftir það- hrökk kaupið aðeins fyrir því, sem við eyddum. Ralph virtist alveg gleyma kion- imrrhsinni og baminu, og eg gleymdi því liika smátt og smátt að eg var trúlofaður jmgfrú Read og skrif- aði eg henni aðeins eitt bréf, til • þess að láta hana vita að eg mundi ékki koma vesturaftur bráðlega. Þétta var önnur af hinum stærstu yfirsjónum mínum, sem eg feginn vildi leiðrétta ef eg mætti lifa æfi- ár mín upp aftur. Sannleikurinn var sá að það kostaði okkur svo mikið ao lifa að eg hafði aldrei nóg í fargjald vestur aftur.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.