Lögberg - 26.07.1917, Blaðsíða 5

LÖGBEKG, FIMTUDAGLNN 26. JúLí 1917
o
Eimskipafélag Islands
Sérlega • ánægjulegar hljóta þær
fregnir a8 vera öllum hluthöfum
Eimskipafélagsins og öörum sönnum
velunnendum þess, sem blaðiS ísa-
fold, dags. 23. júní s.l., flytur lesend-
um sínum um hag þess, eins og hann
var opinberaSur á aSalfundi félags-
ins í Reykjavík 22. júni síSastliSinn.
Skýrslu yfir starfrækslu og efnahag
félagsins hefir og hr. Árni Eggerts-
son sent hingaS vestur.
í fáum dráttum má segja, aS
skýrslan sýni hreinan ágóSa af starf-
semi félagsins á árinu 1916 aS vera
331,483 krónur og 58 aura, en þaS
jafngildir rúmlega 40 pcr cent af upp-
borguðum zaxtaþiggjandi höfuðstól
fclagsins. — 1 vara og endurnýjunar
sjóðinn var samþykt að leggja nálega
103 þúsund krónur, og aS borga 7%
á uppborguSum vaxtaþiggjandi höf-
uSstól félagsins, sem talinn er aS vera
824,101 krónur og 53 aurar.
Eignir félagsins umfram allar
skuldir teljast 681,349 kr. og 36 aurar.
GróSi af starfsemi skipsins- “Gull-
foss” varS, 168.247 kr. 98 au. GróSi
af starfsemi skipsins “GoSafoss” varS
165,398 kr. 38 au.
Fundurinn ákvaS, aS hœkka stofn-
fé félagsins upp í 3 miljón krónur. —
Leyft aS selja 25 þúsund krónu hluta-
bréf meSal Vestur-íslendinga um fram
þær 200,000 krónur, sem þegar hafa
veriS seldar og fullborgaSar.
John J. Bildfell kosinn í stjórnar-
nefnd félagsins fyrir hönd Vestur-
íslendinga meS 9264 atkvæSun^
Allar eignir félagsins taldar aS vera
2,398,185 kr. 52 au.
Allar skuldir félagsins, þar í taliS
alt borgaS hlutafé, 1,716,836 kr. 16
aurar.
Stjórnarnefnd félagsinS veitti leyfi
til þess aS kaupa 1 eSa 2 millilanda-
skip, auk strandferSaskipa þeirra, sem
áSur var ákveSiS aS kaupa.
Þetta eru í fám orSum aSal drætt-
irnir. sem sýna ástand Eimskipafé-
lagsins eins og þaS er viS siSustu ára-
mót, og virSast þeir benda til þess,
aS hluthafar allir mega hrósa happi
yfir fortiSar velgengni og framtíSar
útliti þess.
Til skýringar þeim, sem dýpra vilja
hnýsast inn i yfirlitsreikninga félags-
ins, birtist hér svolátandi tillaga frá
félagsstjórninni um skifting arSsins:
‘,Til ráSstöfunar upphæS þeirri.
sem ræSir um í gjaldliS IV. á aSal
reikningi:
1. Mismunur á vátrygging-
arupphæS e. s. “GoSa- kr. au.
fóss”...................... 349,865.78
2. ArSi af rekstri fél. 1916 331,483.58
Samtals kr. 681,349.36
AS frádregnum þeim .... 503,162.56
sem fél.stjórnin, samkv.
22. gr. fél.lag. hefir á-
kveSiS aS verja til frá-
dráttar á bókuSu eignav'.
félagsins.................. 178,186.80
Skal skift þannig:
1.1 endurnýj. og varasjóS
leggist ................ 102,990.60
2. Stjórnend. fél. sé greitt
í ómakslaun alls......... 4,500.00
3. EndurskoS. greiSist í ó-
makslaun alls ........... 1,000.00
4. Hluthöfum fél. greiSist
í arS 7% af hlutafé þvi,
kr. 824,101.53, sem rétt
hefir til arSs.......... 57,687.11
5. ÚtgerSarstjóra greiSist
sem ágóSa þóknun . . . 2,000.00
6. Til stofnunar eftirlauna
sjóSs Eimskipafélagsins
leggist................. 10.00p.00
Kr. 178,166.80
Til skýringar skal þess getiS, aS
þær 349,865 kr. 78 au., sem talinn er
mismunur á vátrvggingar upphæð e.s.
“GoSafoss”, er sú ábyrgSar fjárupp-
hæS, sem félaginu var greidd umfram
þaS sem skipiS meS áhöldum þess
kostaSi félagiS, og er þvi félaginu
hreinn gróSi þessi fjárupphæS lögS
viS starfshagnaS félagsins á árinu,
gerir þvi sannan gróSa þess 681,349.15
krkr. 36 au.; af þessari upphæS hefir
svo félagsstjórnin lagt i varasjóS
503,162 kr. 56 au. og aS auk 102,990
kr. 69 au., eSa alls 606 þús. krónur.
Þessi ánægjulegi starfshagnaSur
’nlýtur aS hafa þau áhrif aS auka verS
hluta í Eimskipafélaginu.
B. L. B.
Eimskipafélag íslands.
Skýrsla
félagsstjórnarinnar um hag félagsins
og framkvæmdir fl. starfsárinu 1916 og
starfstilhögunina & Vfirstandandi ári.
Stjórn Stjórn sú, sem kosin var á
félagsins aSalfundi 23. júní f. á.
skift meS sér störfum sem
hér segir:
FormaiSur: Sveinn Björnsson.
Varaform.: Halldór Daníelsson.
Ritari: Jón porláksson.
Gjaidkeri: Eggert Claessen.
Hefir sú skifting haldist slSan.
Starfræksla árið 1916.
1 skýrslu félagsstjórnarinnar til að-
alfundar 1916 er nokkuð vikiS aC
framkvæmdum félagsins fyrri hluta
ársins 1916 og þykir óþarft a8 endur-
taka þaS nú nema að því er vera kann
nauösynlegt að einhverju leyti sam-
hengis vegna.
pegar aSalfundur var haldinn 1
júnímánuSi 1916 var félagið komiö I
fulla starfrækslu, bætSi skip félagsins
höföu þá verið í förum h. u. b. eitt
ár og búiö að leggja áætlun fyrir
starfrækslu félagsins það ár með llku
sniði og fyrsta árið.
Síðastliðið starfsár var ófriðarár alt
árið, og stendur ófriðurinn enn svo
sem kunnugt er. Af því hafa störf
félagsins auðvitað verið háð ýmsum
kringumstæðum sem ófyrirsjáanlegar
eru og óumflýjanlegar vegna hernað-
arástandsins.
Ferðir. I>ó var hægt að láta skipin
skipanna sigla leiðir þær er áformað
hafði verið. Skipin héldu
uppi ferðum milli íslands, Leith o,f
Kaupmannahafnar, með siglingum hér
við land til uppbóta strandferðum
samkvæmt samningi við landsstjórn-
ina. Auk þess fóru bæði skipin eina
ferð til Amerlku á síðastliðnu hausti.
Auðvitað tókst ekki að halda áætlun
að öllu leyti. Erfiðleikarnir á því, 0-
friðarins vegna, munu öllum augljós-
ir og sameiginlegir fyrir öll skip, sem
I áætlunarferðum sigldu, svo eigi þarf
það frekari úrlausnar við.
l'eningu- Peningaárangur af sigling-
árang'ur. um félagsins má teljast
viðunanlegur þar sem rekst-
urshagnaðurinn á árinu hefir orðið
kr. 331,483.58. Hefði orðið þó nokkuö
mikið meiri, ef eigi hefði hent félagið
það hörmulega slys þegar einn mánuð
lifði ársins að missa Goðaðfoss.
I'lutninssttjcild Félagsstjórnin hefir
árið 1916. fylgt þeirri stefnu er
hún tók upp I fyrstu
og síðasti aðalfundur aðhyltist, að
hækka eigi flutningsgjöldin nema ríf-
iega það sem útgjaldahækkun á rekstri
félagsins nemur. en sjálfsagt hefii'
stjórnin talið að fara þann veg, að
örðugt^ væri um góðan hagnað. j? .'I
lað er félaginu auðvitað skilyrði. að
vera trygt efnalega.
Félagsstjórnin hyggur. að með þess-
ari stefnu hafi félagið ðtt þátt I að
iial la fiutningsgjöldum hér til lands-
íns 5 firleitt I skaplegu horfi árið 1916.
Strandferðir. það hafði komið I ijós,
að félaginu var ókleyft
að fullnægja kröfum landsmanna til
strandferða með þe'im tveim sklpum
einum, sem það hafði yfir að ráða,
jafnframt millilandaferðum, enda sklp-
in altoí stór og dýr til Þess að hafa
þau I slíkum ferðum. þess vegna
tjáði félagsstjórnin landsstjórninni á
slðastliðnu hausti, að það gæti eigl
haldið áfram þeim ferðum annað ár-
ið til og gerði þá uppástungu til lands-
stjórnarinnar að hún reyndi að afla
sér sérstaks skips til strandferða hér
við land meðan ástand það. sem nú
er, héldist. Var málið lagt fyrir auka-
þingið á síðastliðnum vetri og félst
það, svo sem kunnugt er, á þessa uppá-
stungu.
Hlutafjár- Síðasti aðalfundur heim-
aukning'. ilaði félagsstjórninnl að
hækka hlutaféð upp I
tvær miljónir króna. Var ætlast til
þess að hlutafjáraukningunni væri
varið til þess að bæta 1 til 2 skipum
við skipastói félags'ins, ef ástæður á
skipamarkaðinum leyfðu. Ákvað
stjórnin síðan að nota heimildina til
hlutafjáraukningarinnar og hélt jafn-
framt spurnum fyrir um hentug skip
fyrir félagið, ný . eða nýleg. — í
byrjun septembermánaðar innborgað-
ist að fullu hingað það, sem eftir stóð
af lofuðu hlutafé Vestur-fslendinga.
Ýnisar ráðstafanir í samræmi við á-
á rekstursárinu. lyktun síðasta að-
alfundar voru út-
gerðarstjóra greiddar 2,000 kr. I við-
urkenningarskyni fyrir vel unnið starf
fyrir félagið.
Félagið hefir talið sér skylt að
greiða lágt launuðum starfsmönnum
sínum dýrtíðaruppbót.
Stjórnin taldi nauðsynlegt að
tryggja félaginu lóð á góðum stað við
höfnina. Var þvl þegar á slðasta háusti
sótt til bæjarstjórnarinnar um sllka
lóð. En þvl máli er þó eigi ráðið til
lykta enn.
Goðafoss- 3. des. f. á. barst oss sú
strandið. harmfregn að Goðafoss
væri strandaður við
Straumnes norður við fsafjarðardjúp.
Útgerðarstjóri lagði þegar af stað
vestur að strandstaðnum með björg-
unarskipinu “Geir”, Voru þannig svo
fljótt sem þvl varð við komið gerðar
Þær tilraunir til að bjarga skiplnu sem
hægt var að gera. þvl miður brugð-
ust vonir um að ná þvl út, og “Geir’*
kom aftur við svo búið eftir að hafa
bjargað út skipinu þvl, sem hægt var
lauslegu. Voru nú hafðar góðar gæt-
ur á flakinu. Umboðsmaður vátryggj-
enda skipsins fór vestur I janúarmán-,
uði að skoða-flakið. Var síðan I sam-
ráði við hann gerð tilraun slmleiðis
að fá hingað stærra björgunarskip en
“Geir” honum til hjálpar með beztu
áhöldum, sem kostur er á. Meðan á
þeim undirbúningi stóð, breyttist að-
staðan á strandstaðnum svo að skemd-
irnar á skipinu jukust svo, að þelr
sem sérþekkingu höfðu, töidu ókleyft
að bjarga skipinu. þegar svo var kom-
ið, sá félagsstjórnin ekki annað fært,
en afsala úr hendi féiagsins rétti yfir
flakinu og krefjast greiðslu vátrygg-
ingarupphæðarinnar. Skipið var vá-
trygt fyrir 900 þús. kr. og er sú upp-
hæð nú að fullu greidd félaginu.
Sjóferðapróf voru haldin útaf
strandinn hér I Reykjavlk 13. des. f.á.
Hafa þau verið birt I blöðum og eru
almenningi kunn.
Nokkrar tölur. Flutningsgjöld og far-
gjöld með báðum
skipunum hafa numið samtals kr.
915,935.33.
Vátryggingargjöld hafa orðið kr.
175,691.24. |
Kolaeyðsla kr. 139,987.29.
í kaup og verkalaun, auk skrif-
stofukostnaðar I Reykjavlk og Khöfn,
hafa verið greiddar kr. 175,300.82.
Félagsstjórnin hefir slðan á aðal-
fundi 1916 átt 53 fundi með sér.
Frainkva'nulir á þrsau ári.
Keypt nýtt þegar það kom á daginn
skip. að “Goðafóss” yrði ekki
bjargað, lét stjórnin vera
sitt fyrsta verk að athuga hvernig
strandið yrði fylt. A stjórnarfundi
14. des. f. á. var samþykt að kaupa
skip I stað Goðafoss. Var þegar leit-
að tilboða I skip stmleiðis og útfarar-
stjóra falið að fara utan til skipa-
kaupa. Lauk þvl svo að félagið festi
kaup á skipinu “Profit”. Er félagið
tðk við skipinu I Khöfn 10. febrúar þ.
á. fékk það nafnið “Lagarfoss”. Kaup-
verð þess var 1,277,500 krónur; breyt-
ingar á þvl og viðgerðir, sem útgerðar-
stjóri taldi nauðsynlegar, kostuðu um
84,000 krónur. Stendur skipið félag-
inu þvl I hér um bil 1,360,000 krónum.
það er nú I Amerlku á 2. ferð sinni.
fór fyrstu ferðina hingað frá Kaup-
mannahöfn. Að dómi þéirra sem skoð-
uðu skipið áður en það var keypt og
skipasmlðastöðvarinnar Flydedokken I
Khöfn, sem annaðist breytinguna á þvl
og þeirri reynslu sem þegar er fengin,
er skipið mjög gott og hentugt fyrir
félagið eftir þvl, sem um var að ræða.
llaiikalán. Afráðið var að kaupa
Lagarfoss og kaupin fest
á skipinu áður en félagið hafði afsal-
að sér eignarréttindum á Goðafoss-
flakinu, átti þvl enn eigi kröfu á vá-
tryggingarupphæð “Goðafoss". þetta
gat þvl aðeins orðið að bankarnir hér
veittu félaginu þá peningaaðstoð sem
til þess þurfti. Lánuðu þeir félaglnu
til bráðabirgða 600 þúsund krónur.
sinn •helminginn hvor bankanna; eru
þau lán nú endurgreidd plðan vátrygg-
ingarupphæð Goðafoss greiddist.
þau skilyrði voru I samningi þeim,
sem gerður var við hollenzka bank-
ann er lánið var teklð til smlða á Gull-
fossi og Goðafossi, að ef skipin fær-
ust, annað eða bæði, væri bankanum
heimilt að segja upp öllu láninu. Ti,
þess að vera við sllku búin, sneri fé-
iagsstjðrnin sér til bankanna hér með
tilmælum um að þeir veittu félaginu
annað lán Jafnskjótt, er hollenzka lán
inu yrði sagt upp, og fékk stjórnin vll-
yrði fyrir sllku láni, ef svo færi.
Jafnframt var leitað til alþingis, sem
þá sat á aukafundi, um lagabreytingu
sem þurfti út af sllkri breytingu á
skipaveðláninu, ef yrði, og fékst hún.
Samtlmis var leitað samninga við
hollenzka bankann um að lánið mætti
standa óhaggað þannig, að veð I Lag-
arfossi kæmi í stað veðsins I Goðafossi.
Tókust þeir samningar þannig, að lánið
stendur óhreyft I hollenzka bankan-
um með nokkru betri kjörum en sllk
lán eru fáanleg hér á landi. Stjórnin
finnur enn sem fyr ástæðu til þess að
tjá bönkunum þakkir fyrir greiðvikni
þeirraog velviija við félagið.
að hafði verið — að bjóða út hlutafé
það sem enn vantaði á 2 milj. króna
og ennfremur, áð framangreind 240
þúsund krónur skyldu, frá 1. janúar
1917 að telja, takast upp I reglulega
hlutafjárfúlgu með rétti til hlutafjár-
arðs af hagnaði félagsins eftir 1. janú-
ar 1917. I>ó var þeim er Það kusu
heldur, ger kostur á því að láta féð
standa 1 félaginu með sparisjóðs-
vöxtum samkvæmt framangreindum
ákvæðum. pað kaus enginn.
Svo vel hafa landsmenn tekið I
hiutaútboðið frá þvl 1 vetur, að á hálfu
ári hefir safnast um 430 þúsund krón-
ur, og er það von stjórnarinanr, að
ekki llði á löngu áður en það, sem
vantar kemur. Vér teljum hag fé-
legsins, sem sjá má af reikningum
þess, nú svo góðan þrátt fyrir óhöppin.
að þeir, sem fé eiga handbært sjái hag
sinn I þvl að leggja það I félagið, og
áhættan ekki mikil nú orðið.
Aukaþingið og Er aukaþingið kom
saman I vetur tók
það til meðferðar
samgöngumálin. Sam-
samgöngumálanefnda
skipakaup
lnmlssjóðs.
kvæmt
ósk
unilan kvöð m.m. var keyptur, hvíldi
á honum sú kvöð
að flytja farm frá Danmörku til Bret-
lands áður en hann byrjaði siglingar
hingað. Með milligiingu landsstjórn-
arinnar og brezka ræðismannsins hér
fékst skipið losað undan þessari skuld-
bindingu. Svo nú geta bæði skipin
haldið uppi sigiingum milli fslands
og Ameríku, utan við .svæði það, sem
hætta stafar af kafbátum.
Landsstjórnin var mjög greið við
félagsstjórnina 1 málum þessum og
gerði alt sem félagsstjórnin fór fram
á og fært þðtti til að greiða fram úr
þeim. Viijum vér I þessu sambandi
tjá þingi og stjórn þakkir fyrir stöðuga
og óbreytta velvild við félagið.
Meðan skipin láu I Kaupmannaliöfn
fengu þau bæði góða aðgerð og breyt-
ingarnar voru þá gerðar á Lagarfossi.
Flutiilngsgjalda- Um nýárið hækkaði
liækkun. Sameinaða fél. farm-
gjöld og fargjöld á
skipum slnum I siglingpim til landsins
og frá þvl, að talsverðum mun. Fé-
lagsstjórnin taldi rétt að gera hið
Nýtt liluta- Hjutaútboð það sem gert
útboð. vár 4. september 1915
var gert tll þess að bæta
þriðja skipinu við skipastól félagsins.
I>egar Goðafoss strandaði höfðu menn
keypt hluti I félaginu samkvæmt þvl
fyrir h. u. b. 240 þúsund krónur.
Samkvæmt útboðsskilmálum skyldi fé
þessu haldið út af fyrir sig og félagið
greiða hlutakaupendum sparisjóðs-
vexti af framlögum þeirra, en þau
ekki taka þátt I venjulegum hlutafjár-
arði fvr en að þvl kæmi að þriðja skip-
íð yrði fengið. Nú ákvað félagsstjðrn-
in — til þess að hafa nægilegt fé fyrir
hendi til að kaupa skip I stað Goðafoss
og til þess að búa sig jafnframt undir
það að fá þriðja skipið, eins og áforu-
þingsins át.ti útgerðarstjóri og fulltrúi
ar félagsstjórnarinnar samræður við
nefndirnar um mál þessi. Voru þau
rædd með kringumstæðunum eins og
þær voru vegna ófriðarástands'ins fyr-
ir augum, hver ráð væru fyrir lands-
sjóð tii þess að bæta úr samgönguþörf
þeirri, er nú væri. Eins og kunnugt
er urðu þau málalok I þinginu, að
landsstjórninni var heimilað að kaupa
fyrir landssjóðs hönd éitt strandferða-
skip og skip til millilandaferða, eitt
eða fleiri. — Var gert ráð fyrir þvl,
að Eimskipafélaginu yrði falin út-
gerðarstjórn þessara skipa og jafn-
framt að landssjóður ræki útgerð
þessa að eins til bráðabirgða af nauð-
synjarástæðum, en stefna þingsins
væri óbreytt um það, að samgöngur á
sjó bæri að auka með þvi að efla
Eimskipafélagið. Ennfremur gerðu
samgöngunefndirnar ráð fyrir þvi, að
útgerðarstjóra félagsins væri falið að
annast skipakaupin fyrir landsstjórn-
ina.
Samkvæmt þessu hefir landsstjórnin
nú keypt skipið Themis (áður Sterling)
til strandferða og skipið Villemoes til
millilandaferða, bæði .fyrir miliigöngu'
útgerðarstjóra vors. En samningar
standa nú yíir við landsstjórónina um
að Eimskipafélagið hafi á hendi út-
gerðarstjðrn beggja skipanna.
Siglinga- Frá febrúarbyrjun þessa
tepjm. árs lýstu pjóðverjar Norð-
ursjóinn og mikið svæði af
Atlanzhafinu, kringum Stóra-Bret-
land hættusvæði. þannig, að öll skip,
sem inn á svæði þetta kæmu, mættu
eiga á hættu að vera skottn I kaf
fyrirvaralaust. Um það leyti voru
bæði skip Eimskipafélagsins stödd I
Danmörku; Gullfoss lá-1 Kaupmanna-
höfn, en við Lagarfossi átti að taka
þar 10. febrúar. Félagið var skuld-
bundið til Þess að láta skip sln koma
við I brezkri höfn á leiðum milli Dan-
merkur og Islands og gat auðvitað
ekki rofið þá skuldbindingu. Hins-
vegar var ófáanleg vátrygglng á skip
unum, ef þau kæmu við I brezkri höfn
og skipverjar eigi fáanlegir til að fara
þá leið. Auk þess hefði félagsstjórnin
ekki talið fært að leggja skipin I veru-
lega hættu, þótt hvorttveggja hefði
fengist, vátrygging, og ferðafýsi skip-
verja: eigi talið verjandi að tefla mjiig
I tvlsýni þessari litlu skipaeign félags-
ins.
Skipin losna. Var þegar hafist handa
að reyna að fá brezku
stjörnina til þess að losa skipin undan
skuldbindingunni um viðkomu
brezkri höfn. Var unntð að þessu héð
an fyrir milligöngu landsstjórnarinn
ar; að hinu leytinu vann útgerðar-
stjðri að hinu sama ytra, stóð meðal
annars I stöðugu slmasambandi við
Björn Sigurðsson I Lundúnum. Að
lokum tókst að koma þessum málum
fram, svo að Gullfoss gat farið hingað
beint, án viðkomu I brezkri höfn,
aprilbyrjun, en Lagarfoss I aprlllok.
Lngarfoss leystur þegar Lagarfoss
sama fyrir skip félagsins. Skulu
nefpdar tvær af ástæðum stjórnarinn-
ar fyrir þessu. Með því að halda við
lágum farmgjöldum þangað til hafði
Eimskipafélagið eigi gefið Sameinaða
félaginu tilefni til hækkunar og með
því átt þátt I að halda gjöldum þess-
um yfirleitt niðri, til hagsmuna fyrir
landsmenn. Út af fyirr sig var hækk-
unin eðlileg, vegna aukinna útgjalda.
Lltið var þó úr að hækkun þessi
kæmi til framkvæmda vegna þeirra
breyttu kringumstæða, sem urðu méð
kafbátahernaði I> jóðverja. þegar
skipin loks losnuðu úr læðingi I Kaup-
mannahöfn, höfðu aukist svo mjög öll
útgjöld við útgerð, að óumflýjanlegt
var að hækka enn að mun flutnings-
gjöldin. T. d. hafði ófriðarvátrygging
skipanna hækkað mjög. sömuleiðis
kolaverð, kaup skipshafnar, vátrygg-
ing skipshafnar o. s. irv. þó var
hækkunin eigi méiri en svo, að Gull-
foss gat flutt vörur hingað frá Khöfn
fyrir 100 krónur smálestina á sama
tlma sem flutningsgjaldið varð yfir
150 krónur fyrir smálestina fyrir
vörur þær er landsstjórnin fékk með
öðru skipi. í Amerlkuferðum skip-
anna bættist við hinar miklu hækkaniij
á framangreindum liðum afskapleJ
hækkun á kostnáði við skipin I Newj
York.
Afgreiðsla í Félagsstjórnin. . hafði
Neiv York. spurt hverjir erfiðleik-
ar væru á afgreiðslu
skipanna I New Ýork. Samkvæmt þeim
fregnum taldi hún óverjandi annað
en senda menn til New York tii þess
að greiða fyrir þeim málum. Tókst
henni að fá þann mann sem hún taldi
hæfastan til þeirrar ferðar þar sem út-
gerðarstjóri gat ekki farið, ólaf
Johnson konsúi, til þess að fara fyrir
sig. Hafði hann jafnframt með hönd-
um erindi fyrir landsstjórnina. Hefir
hann leyst störf sln fyrir félagsstjórn-
ina mjög vel af hendi.
það er nú áformað að skip félags-
ins haldi uppi Amerikuferðum fyrst
um sinn. þar sem Ól. Johnson hefir
verið ófáanlegur til að vera lengur I
New York en þar til Lagarfoss kemur
næst, fer útgerðarstjóri vestur með
Gullfossi nú, og samtlmis fer dugleg-
ur maður frá skrifstofu félagsins 1
Khöfn, Jón Guðbrandsson, þaðan til
New Ý’ork, og verður þar fyrst um
sinn. Mun útgerðarstjóri koma þar á
laggirnar sérstakri afgreiðslu fyrir
skipin undir umsjón Jóns.
Að öðru leyti er ekki hægt að segja
neitt áltveðið um starfsemi félagsins
og hag á þeim tímum, sem I hönd
fara, vegna ófriðaróvissunnar. þrátt
fyrir 2 mánaða töf Gullfoss 1 Khöfn
standa h. u. b. I járnum tekjur skips-
ins og gjöld fyrsta ársfjórðung ársins.
Vátrygglng Skipin eru nú vátrygð
skipanna. sem hér segir: Gulifoss
fyrir kr. 1,350,000, Lag-
arfoss fyrir kr. 1,400,000, bæði gegn
venjulegri hættu og strfðshættu.
útgerðar- Samningurinn við útgerð-
stjóri. arstjóra var útrunninn 1.
júll þ. á. Með þvl að
stjórnin hefir verið mjög vei ánægö
með störf núverandi útgerðarstjóra og
telur félagið eiga honum mikið að
þakka, hikaði hún eigi við að endur-
nýja samninginn til 5 ára frá 1. júll
þ. á. að telia með þeim kjörum, sem
um samdist.
Félagið hefir notið sama trausts og
hylli landsmanna sem fyr og er það
von vor og ósk að haldast megi.
Reykjavík 21. júní 1917.
v
1 stjórn H.f. Eimskipafélags Islands.
Sveinn Bjömsson. Eggert Claessen.
Hallilór Daníelsson. Ami Eggertsson.
Jón Gunnarssin. Jón Imrláksson.
O. Friðgeirsson. H. Kr. porsteinsson.
BÆNDUR
S P AR I D PENINGA
Með því að kaupa hreina olíu frá
þeim sem búa hana til. Eftirfylgjandi
verð gefur yður hugmynd um hvað þér
hvað þér getið sparað á beztu olíu og
vagna áburði.
Steam Cylinder Olía, gallónan..........(»5c
Gasvéla Olía “ ............. SOc
Rauð Harverster Olía " ...............50c
Áburður (Cup Grease) í 25 punda fötum.. $3.00
Vagna áburður í 25 punda fötum ........ $1.75
R. PHILLIPS, Olíu-umboðsmaður 567 Portaqe Ave.
WINNIPEQ, MANITOBA
Húðir, Ull
og . . . .
LDDSKINN
Ef þú 6skar eftir fljótri afgre.ðslu og haestaverði fyrirull og loðskinu, skrifið
Frank Massin, Brandon, Man.
Skrifið eftir verði og áritanaspjöldum.
J
• léLIIIN
held að allir litlir drengir og allar litlar stúlkur
vildu vera einbúaböm, svo þau gætu verið alveg
eins og þau vildu. pegar hún var búin að koma
öllu fyrir eins og henni líkaði bezt, settist hún við
litla borðið sitt og fór að klippa myndir úr ýrnsum
blöðum og bókum og festi þær á veggina. En
litlum stúlkum finst klukkutímarnir vera lengi að
líða og það fanst Margrétu í þetta sinn, og klukku-
tíma fyrir miðdegisverð var hún farin að undrast
yfir hvers vegna Nora kæmi ekki með eitthvað
handa henni að borða. Hún ætlaði að fara að
fara af stað til að vita um hvað tefði Noru, en þá
mundi hún eftir að hún var einbúabarn og að hún
mætti ekki fara út úr tjaldinu til nokkurs húss.
Hún settist því niður og beið, þangað til Nora
kom með fult fat af Öllu því' bezta af miðdegis-
borðinu. Margréti langaði að tala eitthvað við
Noru, en áður en hún gat sagt nokkurt orð var
Nora farin-
pegar Margrét var búin að borða, syfjaði hana,
svo hún lagðist upp í rúmið sitt og sofnaði. En
hún var ekki búin að sofa lengi er hún vaknaði
við hávaða í bömunum í nágrenninu. Fyrst datt
henni í hug að fara og leika sér við þau, en svo
mundi hún að hún var einbúabarn. Hún fór út að
dyrunum og horfði út. pað var margt fólk á
gangi úti á strætinu og það var alt að tala og
hlæja. Hún sá börain vera að leika sér og jafnvel
fuglamir voru í smáhópum og hoppuðu og sungu.
Aumingja Margrétu leiddist ósköp mikið. Hún
settist á gólfið og fór að klippa út myndir, en hún
varð fljótt leið á því, svo hún fór að reyna að
draga myndir, en þær urðu allar svo ljótar að hún
hætti við það. En hvað henni fanst dagurinn vera
lengi að líða, henni fanst kveldmatartími aldrei
ætla að koma. Rétt fyrir kveldverð sofnaði hún,
þegar hún vaknaði sá hún að Nora hafði komið
og skilið matinn hennar eftir á borðinu.
Á meðan Margrét borðaði rurtnu tvö stór tár
niður kinnar hennar. þegar dimt var orðið, fór
hún að hátta, eins og hún var alt af vön að gera
þegar dimt var orðið. En í kveld var hún samt
ekkert syfjuð. “Bara ef pabbi væri nú kominn”,
hugsaði Margrét, og svo vantaði líka mömmu til
að bjóða henni góða nótt. Margrét var ekki hrædd.
því hún var mjög hugrökk litil stúlka, en henni
bara leiddist svo mikið, hún var svo einmana.
Margrét hallaði sér út af á koddann og lygndi aft-
ur augunum. Hún lá þannig nokkra stund. Hún
sá stjörnumar, sem altaf voru að fjölga, þær
horfðu allar niður til hennar Ein stjaman, sem
var mikið stærri en nokkur hinna, var altaf að
koma nær og nær, þangað til alt í einu að hún var
komin inn í tjaldið til Margrétar. “Komdu litla
stúlka”, sagði stjaman, og hún tindraði öll sömun.
“Eg ætla að taka þig með mér upp í himininn, til
að leika við mig.” Og áður en Margrét vissi var
hún sezt á bak stjömunni og var á hraðri ferð
gegn um loftið. “Við skulum hafa mikið gaman
að leika okkur saman”, sagði stjaman. “En eg
má ekki leika mér við þig”, sagði Margrét, því nú
mundi hún að hún var einbúabarn, “eg er einbúa-
barn”. “Ó”, sagði stjaman, og það var auðheyrt
að hún var mjög reið, “eg hefi þá haft alla þessa
fyrirhöfn tll einskis”, og með það datt stjaman
öll í sundur. Og Margrét var að detta, detta
niður. Hún hefir líklega hljóðað, því þegar hún
vaknaði var hún í faðminum á mömmu sinni. “Er
litla stúlkan mín hrædd?” spurði mamma hennar.
“Eg veit ekki”, sagði Margrét. En eg vil aldrei
aftur vera einbúabam; það er miklu betra að vera
góð við fólk en vera ein.”
ÞEGAR ÞÚ ERT GESTUR. v-.-s
Hvernig- stendur á því þegar þú ert gestur einhvers
staöar þá ertu kurteis viö alla og hagar þér prúðlega.
Þegar þú ert gestur situröu grafkvr við borðið og
stendur ekki upp frá því fyr en hitt fólkið er búið að
borða.
Þegar þú ert gestur tekurðu við öllu sem þér er
fengið og finnur ekki að neinu.
Þegar þú ert gestur gætirðu þess að hella ekki niður
á borðdúkinn og óhreinka þig ekki.
Þegar þú ert gestur biðurðu um að rétta þér það
sem þig langar í, en tekur það ekki leyfislaust.
Þegar iþú ert gestur grettirðu þig aldrei framan í
fólkið við borðið.
Þegar þú ert gestur skilurðu aldrei eftir brauðskorp-
ur eða bita á diskinum þínum, heldur borðárðu alt af
honum og skilur við hann þokkalegan.
Þegar þú ert gestur kemurðu aldrei með óhreinar
hendur að borðinu.
Þegar þú ert gestur þakkar þú altaf fyrir matinn,
þegar þú ert búinn að borða.
Þegar þú ert gestur þurkar þú altaf af skónum þín-
um, ef þú ert óhreinn, áður en þú kemur inn.
Þegar þú ert gestur þegirðu altaf á meðan einhverjir
aðrir eru að tala saman.
Þegar þú ert gestur ertu altaf með gleðisvip og segir
aldrei önugt orð við neinn.
Þegar þú ert gestur blótarðu aldrei eða segir neitt
ljótt.
Þegar þú ert gestur stríðirðu aldrei öðrum börnum.
Þegar þú ert gestur kv'elurðu aldrei hundinn eða
köttinn.
Þegar þú ert gestur kemurðu altaf inn undir eins og
kallað er á þig og lætur ekki þurfa að biða lengi eftir þér.
Þegar þú ert gestur ferðu altaf að hátta með góðu,
ef þú ert nætursakir.
Hvernig stendur á þvi að þú hagar þér svona þegar
þú ert gestur, ef þú ert öðruvísi heima?
Kannske það sé fleira, sem þú manst eftir að þú sért
öðruvísi þegar þú ert gestur, en þegar þú ert heima ?
SOLSKIN
Barnablaö Lögbergs.
II. ÁR. WINNIPEG, MAN. 26. JÚLÍ 1917 NR. 42
Gamalmennaheimilið Betel
i
i
J
Betel.
pið hafið öll lesið um stað í biblíunni, sem kall-
aður er Betel; þið hafið víst ekki gleymt því að
það þýðir hvílustaður.
Hjá oss fslendingum er til einn staður, sem líka
heitir Betel; það er gamalmennaheimilið á Gimli.
íslendingar hafa verið yfir fjörutíu ár í þessu
landi og nú eru þeir sem ungir komu hingað fyrst;
eða þeir sem þá voru á bezta aldri, orðnir gamlir.
lúnir og þreyttir.
f Vesturheimi—Canada og Bandaríkjunum—
eru um 30,000 íslendingar; sumir þeirra em fá-
tækir einstæðingar, og þegar þeir verða gamlir
þurfa þeir að hafa einhvern samastað, þar sem
þeim geti liðið vel og þar sem þeir geti átt heima.
Oft var talað um það meðal fslendinga að nauð-
synlegt væri að stofna heimili handa þessu fólki
og reyna að láta því líða vel
Allir sýndust vilja gera eitthvað til þess, en
samt var ekkert gert. Loksins var stofnað gam-
almenna heimili og gekst kvenfélag í Winnipeg
fyrir því. pað kvenfélag heyrði til Fyrstu lút-
kirkjunni og því kirkjufélaginu. Peningum hafði
verið safnað í sjóð, og loks afhenti kvenfélagið
sjóðinn kirkjufélaginu. pá var leigt hús í Winni-
peg og byrjað að taka þangað gamalmenni, bæði
konur og menn, en tvær konur ráðnar til þess að
stjórna stofnuninni. pessar konur heita Elenóra
Júlíus systir þeirra Jóns og Bjöms Júlíus og
Kristjáns K.N. og Ástís Hinriksson, systir þeirra
Bardals-bræðra í Winnipeg.
Sólskin flytur mynd af báðum þessum konum
og hafa þær fengið sérstakt orð á sig fyrir það að
vera mjög góðar við gamla fólkið.
Svo varð húsið sem leigt var í Winnipeg langt
of lítið; þá var keypt stórt hús á Gimli á fallegum
stað þar sem sést út á vatnið. Sólskin flytur líka
mynd af þessu húsi. En nú er það hús líka orðið
of lítið.
Gamla fólkið hefir komið á þetta hæli úr öll-
um áttum; bæði frá Canada og Bandaríkjunum
og því fjölgar óðum. Nú hafa beðið um inngöngu