Lögberg - 20.12.1917, Blaðsíða 6

Lögberg - 20.12.1917, Blaðsíða 6
6 JiöGBERG. FIMTUDAGINN 20. DESEMBER 1917 Saga Korniloffs hershöfðingja. Um J?að leyti sem Komiloff var gerður yfirhershöfðingi Rússa, birtist æfisaga hans í grein í franska blaðinu “Excel- sior”, og fer sú grein hér á eftir í lauslegri þýðingu: Allra augu mæna nú á Komi- loff hershöfðingja, því að honum er ætlað að leiða rússneska her- inn aftur á fomar frægðarbraut- ir. En hefir hann nú til að bera alla þessa fágætu eiginleika for- ingjans, hermannsins eða stjóm- málamannsins, sem hið ægilega hlutverk hans krefst af honum? Til þess að svara semjjezt þess- ari brennandi spumingu, er vís- ast að rekja hermenskuferil hans. pess er þá fyrst að geta, að Lavr Komiloff hershöfðingi er af lágum stigum, því að það er mikill kostur í augum lýðveldis, sem er tortryggið og enn í hvíta- voðum. Hann er sonur kósakka frá Síberíu og naut fyrst venju- legrar heimafræðslu, gekk því næst á skóla sjóliðsforingjaefna í Síberíu, þar næst í stórskota- liðsskólann í Pétursborg, var svo gerður að herforingja í Turkes- tan, komst loks fremstur allra í herráðskólan, sem er æðsti hern- aðarskóli, og fékk þar að lyktum silfurmedalíu hiná æðri. Var hann einn í herráðinu við útmæl- ingu Turkenstans, sakir knnn- áttu sinnar í austrænum tungum og ferðaðist þá dulklæddur sem Tyrki um Kínaveldi, Persaland, Indland — og jafnvel Afganist- an, en þar er Norðurálfumönn- um ekki leyft að koma. Kom það honum síðar vel, að hann vandist þessu ævintýra flakki, er hann flýði úr fangelsum pjóðverja. í ófriðnum milli Rússa og Jap- ana var hann fyrirliði og síðasta dag orustunnar miklu var hann staddur við Mukden og stýrði þar einni seinustu skothríðinni, tók við skellinum á undanhaldinu til varnar 2. herfylking og veitti óvinahemum þar viðnám í 11 stundir, en braust svo í gegn með byssustingnum og komst aftur til landa sinna með örfáa menn, er uppi stóðu. Fyrir þetta atvik fékk hann Sánkti-George- krossinn, er óbreyttir liðsmenn fá. f upphafi ófriðarins mikla var hann deildarforingi, var settur yfir hina nafnkunnu Sowarofs- deild 48, er frægust varð eftir að hún fékk nafnið “Komiloffs- deild”. En þetta sýnir, hversu mikillar hylli þessi ungi fyrirliði — hann er 41 árs — naut frá upphafi ófriðarins. Hann er góð- ur og alúðlegur við liðsmenn sína áv alt fremstur í flokki í orustum og töfrar þá með hreysti sinni og æðruleysi. Hermennimir hafa hið mesta dálæti á honum; næg- ir þeim eitt tillit hinna smáu augna hans til þess að “áræða alt og afreka alt”. Er Nikulás stórfursti lagði á flótta með öllu liði sínu í apríl- mánuði 1915, gerði Komiloff hina sömu tilraun og í Mandsjúr- íu forðum, að brjótast fram og veita þá viðnám, enda þótt að- staðan væri nú enn tilfinnanlegri en þá. Umkringdur var hann á allar hliðar, en héld þó í skefjum tveim herfylkjum Austurríkis- manna og pjóðverja í Karpata- fjöllum og með sinni einu her- deijfl varðist hann gegn 5—6 sinnum fleiri fjandmönnum, er ágætlega vom vopnum búnir, en hann svo að segja hlífðarlaus. Hin hugprúða herdeild lagði sjálfa sig í sölumar — en aðal- herinn komst undan. Nokkur hluti hermanna Korniloffs braust í gegn og náði til landa sinna, en sjálfur hélt hann bardagan- um áfram með afturhluta deild- arinnar, þar til er hann varð handtekin að lokum, yfirkominn af sárum. En að 15 mánuðum liðnum tókst þó Komilbff að flýja burtu, enda þótt sár hans væru illa gróin, aðbúnaður allur hinn versti og strangar gætur væru á honum hafðar. Segist honum sjálfum svo frá: “í lok júlímánaðar 1916 flýði eg úr fangaherbúðunum. Fór eg um þvert Ungverjaland, en ein- göngu á næturþeli, og voru þeir dagar margir, er eg var alveg matarlaus, að eins knúður áfram af lönguninni að ná takmarki mínu. Einhverju sinni var það, er eg var með (2) samföngum mínum í þéttum skógi, að ung- verskir hermenn réðust á okkur. Annar félaga minna féll og hinn var tekinn höndum, en eg komst einn undan. Ráfaði eg svo um fjöllin í beiningamanngerfi í 3 vikur til eg náði loks landamær- um Rúmeníu”. Flótti Komiloffs olli Austur- ríkismönnum og pjóðverjum mikillar gremju. Enda leið ekki á löngu, áður en fundum þeirra og K. bar aftur saman í hinum mannskæðu orustum í Volyníu; var hann þar fyrir með her manna og gerði þeim sama grikk og áður. Jafnskjótt og byltingin hófst í Rússlandi, fól bráðabirgðar- stjómin honum forystuna yfir setuliði Pétursborgar. purfti hann þar á öllum sínum yfirburð- um að halda til þess að halda uppi aga meðal hermanna höfuð- staðarins. Var starfi hans hinn vandasamasti. peir Lyof fursti og Kerensky, er svo auðveldlega höfðu unnið bug á keisaraveld- inu, þóttust hafa himin höndum tekið og hugðu aðalstyrkin fólg- in í vægðinni, enda kunnu ekki annað ráð betra til þess að stjóma, en sannfærandi fortöl- ur. En þeim eiginlega styrk — vopnuðu herliði — var haldið niðri af einskonar valdalausu ráði, hinu alkunna Soviet, er svo er nefnt. pað var nú í fyrsta sinn, að Komiloff fékk að spreyta sig á hinu hála sviði stjómmálaforyst- upnar. Varð hann þess brátt áskynja, að þar átti hann ekki heima og beiddist að mega aftur hverfa til vígstöðvanna. Var hann r.ú settur yfir 8 her- fylkinguna, en það var hún, sem í upphafi ófriðarins réðist inn í Galisíu undir forystu Brúsilofs og tók Heliez í fyrsta sinn. Enn hafði hún getið sér góðan orð- stír í Búkovina 1916, er Brúsilof hóf hina miklu árás. Og nú hef- ir hún í síðastliðnum júlímánuði undir forystu Korniloffs unníð það afreícsverk, að brjótast í gegnum sex raðir fjandmanna- hersins, ailar þéttskipaðar, og tóku 6000 fanga og 20 fallbyss- ur. En þá voru það Komiloffs- menn einir, með tilstyrk nokk- urs hluta hinnar hraustu 2. fylk- ingar, er fengust til að ber.jast. Allir aðrir neituðu að sækja fram og alstaðar annarsstaðar var alt á ringulreið, þrátt fyrir hið göf- uga fordæmi þeirra, er “af fús- um vilja gengu í dauðans greip- ar” og þrátt fyrír einlæga ósér- p’ægni foringjanna, er hvervetna voru í broddi fylkingar. En það var óheillaskipunin fyrsta frá Sovietinu í Pétursborg og hinn glæpsamlegi undirróður erinds- reka pjóðverja, dulklæddra sem maximalista, er þar hafði verið að verki. En Kerensky varð ekki með öllu vonlaus. Sumstaðar vöktu orð hans skyldutilfinningu hinna óstýrilátu hermanna. Liðsmenn Komiloffs voru trúir og hann skipaði Korniloff yfirforingja á öllu árásarsvæðinu. Jafnskjótt og K. hafði tekist þetta á hendur símaði hann öllum herforingjum svolátandi fyrirmæli: “par sem eg hlýt að líta svo á, að hersveitir þær, er hafa þverskallast við að gegna skyldu sinni og sækja fram, hafi með því gert sig sekar í landráðum, krefst eg þess stranglega af öll- um herforingjum, að þeir láti kúlurnar vægðarlaust dynja á óbótamönnunum. Sjálfur tek eg á mig ábyrgðina af þeim hroða- legu afleiðingum, er af þessari fyrirskipan kunna að verða. Ef foringjamir hika við að fram- kvæma þetta, teljast þeir hafa brugðist skyldu sinni og verður þeim stefnt fyrir herréttinn”. petta tilkynnir hann svo yfir- hershöfðingjanum Bruseloff og símar jafnframt til Kerensky á þessa leið: “Alstaðar á svæðinu, sem varla er hægt að nefna orustusvæði, ríkir hin argvítugasta svívirð- ing, meiri svívirðing en rúss- neski herinn hefir nokkru sinni áður þekt. Enn má þó bæta úr óhamingjunni og svívirðingunni, ef byltingarstjórnin vill það. En að öðmm kosti munu aðrir menn rísa upp, svo að ekki verði við ráðið, og um leið og þeir afmá smánarblettinn, munu þeir gera það að engu, er byltingarmönn- um hefir orðið ágengt, og verð- ur það landinu sízt til heilla. Eg, Komiloff hershöfðingi, sem frá því fyrsta að eg man eftir mér, hefi helgað alt mitt líf ættjörð- inni, fullyrði, að hún er á hraðri glötunarleið. Ástandið er nú svo ískyggilegt, að þegar í stað verð- ur að endurnýja dauðarefsing og herrétt á sviði ófriðarins. Hinar vægilegu ráðstafanir stjómarinnar hafa traðkað ag- anum, en örvað grimdaræði fjöld- ans, sem leikur lausum hala og svalar sér í allskonar ofbeldis- verkum, stigamensku og morð- um. En nóg um þetta! Eg lýsi yfir því, að ef stjómin felst ekki á uppástungur mínar og sviftir mig þann veg eina bjargráðinu til viðreisnar hernum, þá læt eg tafarlaust af yfirforystu hans”. Kerensky og Brusiloff létu ekki standa á því að fallast á til- mæli Korailoffs, en sjálfur hafði hann þegar látið til skarar skríða og samtímis sent út þá skipun, að viðlögðum áðumefndum refs- ingum, að engir liðsmannafundir mættu verða, að engar umræður um hergöngukvaðir skyldu eiga sér stað og að óhlýðni mætti alls ekki sýna í nokkru. Byltingagimi hermanna og hin mikla ábyrgð, er yfirforinginn tók á sig, voru þess valdandi, að Komiloff var skipaður yfirhers- höfðingi alls Rússahers. “Og heiftaræði Lenins og þeirra söku- dólga varð að hrökkva fyrir frægðarljóma hermannsins, hins sanna ættjarðarvinar”, segir franska blaðið að endingu, en það fór nú alt á aðra leið, eins og kunnugt er. —Vísir. Syndir annara. Venjulega eru leikdómar mjög tvískiftir og einhliða. Er þess ekki gætt hverjir hlut eiga að máli, og oftast miðað við þjóð- kunna listamenn. Sanngjam- lega má þó ekki búast við því sama frá líttæfðum mönnum og færustu leikurum. Á milli þeirra er djúp, sem þó mætti brúa — með samvinnu. f stað þess að sérstakir flokk- ar taki sig saman í það og það skiftið, ættu þeir beztu úr öll- um flokkunum að mynda reglu- legan leikflokk, sem t. d. léki 3 til 4 leiki á vetri. Ástæðan fyrir því, sem miður fór, hjá þeim, sem léku “Syndir annara” á miðvikudags- og fimtudagskveldið var, mun án efa, hafa verið æfingarleysi. porgeir ritstjóri var leikinn af Áma Sigurðssyni. Lék Ámi vel að vanda, sýndi góðar svip- breytingar, var eðlilegur í hreyf- ingum og allri framkomu, samt virtist okkur sem honum tækist ekki allskostar vel í fyrsta þætti, en því betur sem á leikinn leið og mjög vel í þriðja þætti. Frú Guðrúnu konu hans, lék frú Magnea Pálson. Á tveim stöðum sérstaklega virðist hún ekki skilja hlutverk sitt. Fyrst þegar frú Berg, amma hennar, segist hafa vitað um ástamál porgeirs. Guðrún er mjög æst í mik'.u sálarstríði, hefir við- bjóð á gerðum porgeirs, og ætti henni, án efa, að bregða mjög mikið við, að heyra að amma sín hefði vitað alt frá upphafi. Sef- ast svo aftur við útskýringar gömlu konunnar. Hitt skiftið þegar porgeir kemur inn til að kveðja hana, hún svarar út í hött, einsog á að vera, en svip- urinn er tómlegur, þegar hann átti að lýsa djúpu hugarstríði, því þá er Guðrún að berjast við sínar eigin hugsanir og fallast á siðferðiskenningar ömmu sinn- ar. Samt eru þetta smá atriði, borin saman við það, sem frú Pálson famaðist undur vel: enda á hún eínna mest þakkir skilið fyrir að gera leikinn eins aðlað- andi og hugljúfan, sem hann reyndist. Tryggvi Aðalsteinn lék Grím lögmann og skildi hlutverk sitt vel. Sama má segja um Stein- þór (G. Paulson), Pétur skrif- stofuþjón (M. Magnússon) og frú Beig (Miss Helgason. pórdís (Miss TÍannesson) lék mjög lag- lega á koflum. Hinir léku líta- lítið nema S. Johnson, sem ólafur sífulli, hann minti áhorf- enduma meira á Charlie Chaplin, en íslenzka drykkjumenn. pað eitt er víst að íslending- um vostan hafs, á seinni árum að minsta kosti, hefir ekki tek- ist betur að sýna systur sínar og bræður ; hugsunarhátt þeirra og lífsskoðanir, ástríður ’og áhugamál, séð í spegli bezta rit- höfundar þjóðarinnar, en í þetta skifti. Hér 1 landi er mikið rætt og ritað, á meðal íslendinga, um viðhald þjóðemisins, en fáir munu gera sér ljósa grein, fyrir því grettistaki, sem lyft er úr götu„ með því að leika há-islenzk leikrit, t. d. eins og það, sem nú hefir verið leikið. pví í raun og veru er aðal hættan ekki utan að, heldur inn- an frá. í sálum einstaklinganna. pað þarf að glæða þjóðemis til- finninguna, vekja löngunina til þess sem íslenzkt er. pessi leikur er spor í rétta átt, ef áfram er haldið, og von- andi er Vð íslendingar hér vestra komi á stofn sérstökum leik- flokk, með sameinuðum kröftum. S. S.—J. G. H. Mr. Jón Helgason, Glenboro, kom til bæjarins vestan frá Kandahar í vikunni, þar sem hann hefir stundað atvinnu um tíma. Hann var á heimleið. TiOÐSKINN IjOÐSKINN Bændur, Veiðimennn og Verslunarnienn A. & E. PIERCE & CO. (Mestu skinnakaupmenn í Canacla) 213 PACIFIC AVENCE..............WINNEPEG, MAN. Ilæsta verð borgað fyrir Gærur Húðir, Seneca ræiur. SENDIH OSS SKINNAVÖRC YBAR. AUKID — TIL SVÍNARŒKTINA ÞESS AÐ VINNA STRlÐIÐ -= Nú er það augljóst orðið að sérhver Canadamaður verður að gera sitt til þess að vinan stríðið. — Landher og floti, fjármálamenn og íram- ieiðendur. Rétt í þessari andránni hafa oss borist fréttir af þurð á fitu. Auðvitað snertir þetta enn sem komið er, minna herlið vort, heldur en fólkið heima fyrir; þó er því ekki að leyna að konur og böm á Frakklandi liggja við dauðans dyr vegna skorts á reyktu svínaketi. pess vegna verða kröfumar til Canada og Bandaríkjanna margar og miklar í þessu efni. Til Canadiskra bænda, sem nú fá meiri pæninga fyrir framleiðslu sína en nokkru sinni fyr, kemur hávær krafa um aukna framleiðslu. pörfin er mikil fyrir hveiti, nauta og svínakjöt, en þó einna brýnust fyrir hið síðast nefnda. Bændur, sem heima eiga, þar sem hveitirækt er ekki ýkja mikil, en uppskeran mestmegnis bygg og hafrar, ættu að leggja hundraðfalt meiri stund á svínarækt næsta ár. — pað er vegurinn til þess að vinna stríðið 32,425,000 of fá svín. Eins og stendur er hér um bil 32,425,00 miljónum svína of fátt í Evrópu. Svínarækt í Bandaríkjunum er 10% fyrir neðan meðaltal. Svína slátrun í Canada í september 1917 sýnir því sem næst 27% fækkun borið sama við sama mánuð 1916. Einnig hefir svínarækt í Danmörku farið mjög þverrandi sakir fóðurskorts, og búist er við útflutningsbanni þar, svo að segja á hverri stundu. Herinn þarfnast geysimikils af reyktu svínakjöti; er talið að í hin- um brezka her komi J4 punds á mann daglega. Og þegar svo við bætist hinn afskaplegi fjöldi Bandarískra hermanna, vex þörfin um allan helming Og hvaðan er forðans von ? Réttlátt traust. Trygging sú, sem framleiðandinn fær að því er snertir, hátt fram- halds/erð, og aukna kjötþörf, — réttlætir í alla staði traustið á aukinni svína framleiðslu. PAÐ ER KJÖTSKORTUR UM VÍÐA VERÖLD. Eftirfarandi skýrsla gefur nokkra hugmynd um neyzlu svínakjöts eftir að ófriðurinn hófst, samkvæmt hagskýrslum Breta: Árið 1913 var neyzlan....... 638,000,000 pund Árið 1914 var neyzlan.......# 664,000,000 pund Árið 1915 var neyzlan....... 896,000,000 pund Árið 1916 var neyzlan....... 1,006,000,000 pund Enginn aukning hefir verið á svínaframleiðslu veraldarinnar til þess að mæta hinni margauknu þörf. f Canada hefir framleiðslan verið 27% minni í síðastl. september, heldur en á sama tímt 1916. Og búist við útflutningsbanni frá Daiimörku á hverri stundu. SLÁTRIÐ EKKI UNGU GYLTUNUM. A—Á bændabýlum: 1. Akuryrkjumáladeild Saskatchewan, ætlar að kaupa góðar ungar gyltur, annaðhvort á Winnipeg markaðinum, eða annarsstaðai, og selja þær bændum hvar sem vera skal í Saskatchewan, geldar eða þungaðar, á innkaupsverð, fyrir peninga út í hönd. 2. Geldar gyltur, sem vega 170 pund, munu kosta sem næst $35, að viðbættum flutningskostnaði; og hinar þyngri verða að sama hlutfalli dýrari. punguð gylta mun kosta líklega 12 dölum meira, vegna mánaðar fóðurs og nákvæmari meðferðar. 3. Geldar gyltur, verða sendar jafnskjótt og pantanir koma; en þungaðar, eigi fyr en þrem til fjórum vikum síðar. 4. Kynbóta geltir verða hafðir sem allra víðast, að hugsanlegt er. 5. Gyltunum ætti að halda svo snemma að þær bæru um miðjan apríl, eða allra fyrst í maí. 6. Gyltumar verða sendar kaupanda í umbúðum, með hraðlest. 7. Kaupendur, sem eigi hafa nein svín fyrir, geta fengið allar upp- lýsingar um meðferð svína, hjá landbúnaðarháskólanum. 8. Peningar verða að fylgja pöntun hverri. Ofgreiddu fé verður endurskilað. ...... B—í borgum, bæjum og þorpum. ............................ 1. Fjölda af gyltum verður haldið svo snemma að þær beri fyrst í maí, og hefir stjómin umsjón með þeim, þangað til grísamir eru orðnir svo stórir, að hægt sé að selja þá til einstaklinganna. 2. Leiðbeiningar í meðferð fást ávalt hjá stjóminni. 3. Stjómir smábæja eru beðnar að liðka svo til um aukalög sín, að leyfi til svínahalds verði eigi útilokað. HVAÐ KAUPENDIJR SKULU GERA. Bændur, sem óska að fá kynbótagyltur frá stjóminni, eru beðnir að senda pantanir sínar undir eins til The Live Stock Commissioner, Depart- ment of Agriculture, Regina. Sérhver taki fram eftirfarandi atriði: 1. Hvað margar gyltur (ekki fleiri en tvær til sama manns). 2. Hvort gyltunni skuli haldið áður en hún verður send eða ekki. 3. Tegund kynbótagaltarins. 4. Fult nafn og heimilisfang kaupanda. 5. Nafn á jámbrautarstöð þeirri, sem senda skal til. 6. Fult andvirði fylgi pöntun hverri. Ofgreiddu fé skalað aftur. tafarlaust. Niðursuðuverksmiðjur, eru nú undir eftirliti stjómarínnar og ágóði þeirra takmarkaður. Framleiðandi svína, getur verið fullviss um réttlátan hagnað af framleiðslu sinni. Kjötkaupanefnd, annanst um öll innkaup sambandsþjóðanna, af þessari tegund, sem mun gera sitt til að verðlagið haldist sem jafnast. pessi vissa, ásamt kjötþörfinni í Evrópu, réttlætir vonina um marg- aukna svínaframleiðslu árið 1918. Með þetta alt fram undan, ætti hver einasti bóndi, sem nokkur möguleg ráð hefir, að rækta tveimur til þremur svínum fleira næsta ár. F. A. BREDT, Acting Live Stock Commissioner, REGINA, Sask.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.