Lögberg - 31.01.1918, Side 6

6
IjÖGBERG. fimtudaginn
31. JANÚAR 1918
ÞRIFNAÐUR er einn í
bezti eiginlegleiki c
œtti að tíðkast í mei
ferð fœðutegunda.
Verií þrífioa. Þegar þér bakið, brákið
PURITV FLOUR
. Mare Bread and Better Bread
Ferð upp á Akrafjall.
Eftir Guðmund Magnússon.
(Niðurlagr).
Fjaliið.
Akrafjall ihefir breytt útliti
þegar komið er upp á Akranes.
Héðan er lögun þess þannig, að
það minnir á hamarshaua, en frá
Akranesi séð er það eiginlega
orðið að tveim hvössum hymum.
sem ávaiar bungur samtengja.
J?á hefir opnast dalur mikili, sem
skerst inn í fjallið að vestan,
beint upp af Skaganum, en nær
ekki austur úr því. Dalur þessi
heitir Berjadalur. Reggja meg-
in við nann að norðan og sunnan
ganga fram háir og hömróttir
kambar; snarbrattir að norðan
og sunnan, en ekki eins brattir
ofan í dalinn. Vegna þess, að
beint sér framan á raðimar á
kömbunutm, frá Akranesi iíta
þeir út sem hvassar hymur, sem
hvessa brúnimar, önnur suður
en hin norður, og snúa bökunum
saman. — í jarðfræðislegu til-
liti er fjailið einkennilegur skapn
aður, og v^erður sjálfsagt ein-
hverrrtíma notað til að skýra hug
myndir manna um myndanir blá-
grýtiefjalla og land-sig, eða eitt
af þvi ótafmarga, sem þar getur
komið fyrir.- Fjallið hefir stað-
ið eftir, eins og Esjan og fleiri
fjöll, þegar Faxaflóa-undirlendið
seig í sjó. Hamrarnir að norð-
an og sunnan em brúnir jarð-
sprungunnar. En síðan hefir
miðhluti fjallsins að vestan sig
ið niður, en brúnimar staðið eft-
ir — skorðaðir af 'því, sem áður
var sigið, eða hafa kannske lyfst
upp. þar er nú Berjadalurinn.
Eftir alt þetta hefir jökull geng
ið yfir fjallið, og hefir hann kom-
ið að aiístan, ofan af landinu
Merki hans sjást skýrt á klöpp-
unum á Akranesi, t. d. fram á
Breiðinni. Hann hefir sorfið af
fjaUinu landmegin allar hvassar
brúnir og síðan steyptst fram
mn Berjadalinn. Kambamir
beggja vegna dalsins hafa stað-
ið upp úr. pannig hefir nú litið
út á Akranesi á ísöldinni. pá
hefir Akrafjallið einnig verið
eyja i sjó og breitt sund til lands
þar sem nú er Skilamannahrepp-
ur og Leirársveit. Gríðarlegir
beggja megin við f jallið í líkingu
við það, sem nú er að gerast víða
á Grænlandi. Eftir ísöldina hef-
ir landið hækkað og risið úr sjó,
og nú eru líklega um 100,000 ár
síðan allur jékull hvarf af fjall-
inu. pað er ekki langt tímabil í
sögu jarðarinnar. — Fjallið er
blágrýtiafjall, stuðlabergslögin
því mjög fögur og regluleg, og
hallast þau öll austur á við og
jafnframt inn að Berjadalnum.
BlágrýtLsraðimar, sem em til og
frá um nesið og kring um það
— skerin —, em brúnir á sams-
konar jarðiögum, sem sigin eru
niður. Milli blágrýtislaganna í
fjallinu er víða rautt móberg,
sem eg hefi tekið eftir í Esjunni
Bendir það á, að blágrýtisgosið
hafi komið upp í fjallinu sjálfu
eða mjög nákegt því, og ef til
viíl er það þess vegna, sem mið
hiuti fjallsins að vestan hefir
sigið niður — gígurinn verið þar
sem nú er Berjadalurinn. En
þetta em jarðfræðisgátur, sem
eg fæst ekki meira við að ráða.
Ekki er það ósenniegt að surt-
arbrandslög kunni að vera í f jall-
inu eða undir því, eins og ýmsum
öðrum blágrýtisfjöllum, en ekki
er mér kunnugt um að þau hafi
fundist enn.
Um fjallgöngu mína get eg
verið fáerður, eg gekk upp
mynni Berjadalsins, fylgdi síðan
eftir hamrabrúninni að norðan,
austur á mitt fjailið. Er þar
hvergi bratt, en hækkar þó jafnt
og stöðugt. par er á brúninni
tindur, sem nefndur er Geir-
mundartindur, og er bannsett
klur*gur I kringum hann. Yfir-
leitt er meiri urð í fjallinu að
norðan en sunnan. Af háf jallinu
að norðan er mikið útsýn yfir
Borgarfjörðinn og Mýramar. pó
sést skamt inn í Borgarfjarðar
héraðið, því að Hamarfjöllin
skyggja á. En Snæfeilsness-
fjallgarðurinn biasir allur við,
an er ljómandi útsýni yfir Hval-
fjörð, Kjósina og Innnesin með
eyjum og vogum. Eg gekk vest-
ur eftir f jallinu alt vestur á svo-
nefndan Háahnúk. par stendur
dálítil mælingarvarða. par lét
eg staðar numið um stund.
f ferðabók porv. Thoroddsen
er Akrafjall talið 1160 fet og
Scheel borinn fyrir mælingu. Nú
hafa mælingarmennimir dönsku
mælt það og fundið þessar hæðir:
Norðurbrúnin .. 643 m.(1929 f)
Háhnúkurinn. .. 555 —(1665 f)
Miðbungan að s. 520—(1560 f)
Berjadalur (í m.) 170—( 510 f)
Líklega er prentvilla í einhvem
af þessum tölum. pað getur
varla verið að hæðarmunurinn á
norður og suðurbrúninni sé nærri
því 300 fet. En eldri mælingin
nær aftur engri átt.
Við vörðuna dvaldi eg dálitla
stund og naut hins dýrðlega út-
sýnig. Eg hefi að vísu oft séð
meira viðsýni en af Akrafjalli,
en sjaldan fríðara. pað var veðr
inu að þakka. Að standa á f jalls
tindi frammi við sjó—fjalli, sem
raunar er eyja — og það í slíku
veðri, það mun engum gleymast
sem eitt sinn hefir notið þess.
Hehningur þess, sem yfir sá, var
sjór, en það er mikill munur að
sjá yfir sjóinn af háum fjölliím
eða lágri strönd — að sjá þenna
mikla, bláa flöt, sem nær — að
því er manni finst — inn undir
fætur manna, og út að hafsbrún,
sem nú er komin *vo miklu
lengra burtu, en maður hefir
vanist. Yfir þennan feiknaflöt
líða vindkviðumar eins og skugg
ar; á honum eru skipin eins og
pöddur á stóru bláu gleri. Manni
finst þau skríða og ekkert mjak-
ast áfram. Lengi verður þessi
litla mýfluga, sem þama er —
vélbátur undir seglum — að
mjaka sér alla leið vestur að
Snæfellsnesi; mann svimar nærri
því að mæia með augunum alla
þá óraleið, sem hún á eftir, í hlut
faili við hana sjálfa. — Og þó
veit maður að hún kemst þangað
og það undir eins í kvöld, ef ekk-
ert ber óvænt að höndum. Hún
hefir komist lengri leið — alla
leið yfir hafið. Hún er iðin, þótt
hún sé lítil. Fjarlægðimar vaxa
manni í augum, þegar maður sér
ofmikið af þeim í einu. Sjávar-
flöturinn vex manni í augum,
þótt varla sjáist yfir meira en
Faxaflóan. Maður er orðin því
vanur að líta yfir hann á litlum
landsuppdrætti; nú er landabréf-
ið, sem maður hefir fyrir sér
stærra en maður hefir vanist. —
Að vísu sá eg ekkert af Akra-
Fagraskógarfj. Múlamir, Baulalfjalli, sem eg hafði ekki séð áð-
o. s. frv. alt austur á heiðar.
Síðan gekk eg yfir instu drög
Berjadalsins og suður á syðri
hluta fjallin^. par var nægð af
góðu uppsprettuvtttni í giljum
og dýjum. Um syðra fjallið er
miklu greiðfærara, melamir eru
þar harðbarðir og talsverður
skriðjöklar hafa þá þokast fram gróður alveg upp á fjallinu. pað-
ur. Samt fanst mér mikið til um
það. öll þau héruð, sem eg sá
til, hafði eg ferðast um og kann-
aðist við hvað eina, sem nú bar
fyrir mig, þótt ekki þekti eg það
alt með nöfnum. Snæfellsnesið
var alt komjð upp úr sjó; af lág-
lendinu vatnar yfir það upp í mif.
fjölL Lóndrangar urðu varla
greindir með berum augum, en í
sjónaukanum sáust þeir, af því
eg vissi hvar þeirra var að leita.
Stapafeli, Knarrarklettamir,
Búðaklettur og öxlin sáust mjög
ve'. Eldborgin inni á Mýrunum
sást mjög skýrt og eins Rauðu-
melamir suður af ölkeldunni.
meira að regja kfettabeltið fagra
og einkennilega milli Rauðamels
og pverár, — fegursta stuðla-
bergsbeltið, sem eg hef séð —
varð greint sem dálítil dökk rák.
í svipstundo rifjuðust upp fyvir
mér endurminningamar frá ferð
um þessi héruð fyrir nokkrum
arum og eg heilsaði í huganum
upp á marga góða kunningja
meðal hæða og dala, sem eg hafði
þá lært að þekkja deili á. — í
austrinu gnæfði Skjaldbreið upp
yfir fjöllin og heiðamar austur
af HvalfirðL Norður af henni
suðurendinn af Langajökli með
hinn sagnaríka pórisdal leyndan
milli ískaldra jökulbungnanna—
sunnar gnæfðu Botnsúlur eins og
turnar, og síðan tók Esjan fyrir
alla fjarsýn á löngu svæði. En
Esjan sjálf bætir það upp að
nokkru, sem hún tekur frá manni
Hún er fögur og tilbreytingarík
að norðan. par skerast inn í
hana þrír dalir, sem allir blasa
beint við Akrafjallinu. 1 tveim-
ur af þessum dölum er Kjósin,
en sá þriðji, Bleiksdalur er óbygð
ur. Fremri hluti Reykjanesfjall
garðsins sást prýðilega og Inn-
nesin voru sem breidd út, með
eyjum og sundum, víkum og vog-
' um, rétt við fæturaar á manni.
Reykjavík var að sjá eitfS og grá
urð, þakin reyk og svælu, minti
helzt á brunarústir eða nýrunnið
hraun, sem enn þá rýkur úr.
Hafnargarðamir sáust vel og
skipin beggja megin við þá, em í
bænum sjálfum varð varla hvað
frá öðru greint. pó mátti þekkja
Landsbókasafns-húsið, því að
það snýr við manni hvítri hlið-
inni. — En hrollur fór um mig,
er eg leit ofan í hamrana rétt við
fætuma á mér. peir stallar og
gaddar voru ægilegir, og ekki
yrðu þeir mjúkir viðkomu, ef
maður slengdist á milli þeirra.
Engan dauðdaga get eg hugsað
mér skelfilegri en að hrapa.
Já —það er inndælt að njóta
víðsýnisins af háu fjalli í góðu
skygni, en það var þó ekki það
eitt, sem dró mig upp á Akra-
fjall. pörfin til þess að komast
við og við úr kaupstaðarerlinum,
frá öllum þessum skjölum og
skræðum, reikningum og ryki, og
vera einn með ósnortinni fjalla-
náttúrunni, þótt ekki væri nema
stutta stund, blundar ætíð í
brjósti mér, og verður stundum
svo sterk, að eg fæ varla við
hana ráðið. Lífið, sem við lifum
í þessum blessuðum höfuðstað,
er fult af áhyggjum, striti pg
stríði, sífeldum erfiðleikumrsem
menn sjá aldrei út yfir. pað get
ur ekki öðruvísi verið. pótt
manni tækist sjáLfum að hrista
\f x • •• 1 • *•• timbur, fjalviður af öllum
Wyjar vorubirgðir tegundum, geirettur og ala-
konar aðrír strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumaetíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
Limited
HENIY AVE. EAST
WINNIPEG
='
a
5
W-
=:
(
^pWBWBWWWWWKWIIIIIIiBWIIillllllliIUWBIIIIIIIIII' Hli II WlMHIWl I WlWWIWWIIIBWWWWWWWIMIWWUWWIIIIlllllMWIIIIIIillllllllllWili WWIIWWf^
Nýárið 1918. |
-
Sem barn frá mildum móður-barm / B
á mannbraut fetar sig,
sem þekkir engan æfi-harm
um óframgenginn stig.
Svo gengur nýja árið inn
úr öldum frtim; í mannheiminn
með æfiskjöl sín ólesin
en eilífð sambundin. |
1
ó kom sem bam, þú blessað ár
með blíða engils-hönd
og græddu harms og saknaðs-sár
og sundurslitin bönd
og þerðu’ af augum eldheit tár
og ógna stríðsins léttu fár
og bentu hönd í hæð um frið
og heimsins eilíf grið.
Og grynn þú sjálfs vors syndaflóð
er svellur Heiströnd við
þar’s stöðugt flytur báran blóð
- í brimsins-þunga-nið,
og sýndu okkur leið til lands
sem lifir andi kærleikans
er lyrftir oss 1 hæð til hans
sem hjarta þekkir manns.
p
Vér heilsum þér af hug og sál.
með hjörtu af vonum full
að þú oss flytjir friðar-mál
og færir sannleiks-gull,
sem bömin vor oss erfi að
og ávöxt góðan beri það
í marga liði’ um langa tíð 5
og lýsi ár og síð. .
= N
Vér óskum þess, en enginn veit
hver æfin reynist þín.
Vér vonum það. Hver heilög heit
við hjarta leggur, sín.
Vér biðjum, og vér þráum það
af þörf og neyð í hverjum stað
og knýjum þungt á himins-hlið
að hvelfing skelfur við.
SS
Jón Jónatansson.
___ ^
iiaiiiiiiiiiiiiwiiiiiiiiiiiiiiiiiiiPiniTírri—i'nniiBinrirTrwiiiiriiiwiiiiiwiiiwiiiiiwnwiiiiiininiiuiiiiiiii iiniiiiwiwr
af sér ofurlitla stund í einu, sér
maður aðra stynja undir þung-
anum alt í kring um sig, og á
meðan líður manni ekki vel. Og
hvert er fróunar að leita? pað
er gott og blessað að loka sig
inni hjá bókum sínum og leita
sér hvíldar í fræðum eða hugs-
unum, sem fjarlægt er veruleik-
anum, sem menn lifa í, en það er
ekki nema stundar friður. Hve-
nær sem maður lítur upp, starir
alt umhverfið á mann með misk-
unnarlausri harðýðgi, og hvenær
sem maður opnar gættina,
streymir hversdagslíifið inn til
manns aftur. Og þessar sífeldu
innisetur gera mann að hálf-
gerðri mannleysu, háifgerðum
mannlegum vanskapnaði. Fölur
hrollkaldur og hálf-loppinn —
þótt árstíðin sé kölluð sumar —
húkir maður í einhverju legu-
bekks-homi, geispandi yfir bók-
jnni — eða þá við skrifborðið, ís*
kaldur á fótunum og í illu skapi.
Svo þverrar fjörið og lífsþrótt-
urinn, matarlystin fer veg allrar
veraldar og ýmsir kvillar fara að
gera vart við sig. Læknirinn
ráðleggur meiri hreyfingu, já,
það er elskulegt — hreyfingu um
forugar höfuðstaðargötumar eða
kannske knattspymu í moldrok-
inu á Melunum! Og hvenær hef-
ir maður svo eiginlega tíma til
að njóta þessara gæða? Flestir
eru sí-starfandi fpá því þeir fara
á fætur og þangað til þeir hátta
— oftast kaílar eitthvað að, og
menn, sem þrá að lesa og þurfa
að lesa, þurfa líka tíma til þess.
Rieykjavík er ekki komin enn á
það menningarstig, að eiga fim-
leikahús með góðum áhöldum,
sem sé við allra hæfi, þar sem
menn gætu hvarflað að, þegar
þeim gengi bezt, fengið sér holla
hreyfingu og erfiðað sig sveitta.
— En það —. að þramma í brött-
um fjöllum veitir manni hreyf-
inguna í ríkum mæli og það í
hreinna og betra lofti en bæjim-
ir hafa upp á að bjóða. f fjalla-
loftinu er það hættulaust að
þenja lungun eins og þau frekast
þola.
Annað, sem dregur mig að
heiman og til fjallanna, er víð-
sýnið. Eg er skapaður með ein-
hverri undarlegri og ósjálfráðri
þrá eftir víðsýni — eftir því að
komast hærra og hærra og sjó
yfir meira og meira í einu. Eg
held þetta sé máttarþátturinn í
öllu lífi mínu og striti. Víðsýni,
bæði í tíma og rúmi. Fróðleiks-
þrá mín fékk svölunina af skom-
um skamti á uppvaxtarárunum.
Kanske það sé því að þakka að
hun endist enn. Mér finst að
minsta kosti við hvert spor opn-
ast nýir og nýir heimar, sem eg
þurfi að kanna betur, um leið og
eg sé betur yfir þó, sem þegar
em kannaðir. — En hvað sem
þessu líður: Víðsýnið er mér
eðlisþörf í bókstaflegum skiln-
ingi. Eg hef aldrei getað fundið
til þessa yndis skóganna, —
“hinna skuggsælu skóga—hinna
friðsælu lunda” — sem skáldin
hafa svo mjög dásamað. í skóg-
unum finst mér eg ætla að kafna
Eg er ekki í rónni fyr en eg
kemst út úr þeirn, út á víðavang,
þar sem eg sé langt burtu frá
mér, sé sjóinn, sé mikinn himin
og blá fjöll í fjarska. Og eg uni
mér illa í húsi, þar sem ekkert
sést annað úr gluggunum en yfir
í hliðina á næsta húsi. Mér líður
illa í þröngum borgarstrætum
eða djúpum dölum, því að mig
skortir þar víð3ýni. "Eg þrái
mikla jörð og f jariæga, en enn þá
meiri himin og hann nálægan.
Eg tþrái mikið sólskin, mikla
birtu um'hverfis mig, þunt loft,
tært og svalt. Mollan og þykk-
viðrið ætla að gera út af við mig.
— Og mér þykir ísland fegurst
allra landa meðal annars fyrir
það, að þar er víðast hvar víð-
sýni — víðsýni með óþrotlegum
tilbreytingum.
þetta. þú vilt ekki vinna”, sagði hrafinn aftur.
“Lati drengur, þú ert verri en fuglamir. Held-
urðu að eg sé iðjulaus? Horfðu á hróiðmitt;
hvemig lízt þér á það?”
“Eg þori að segja að það er dáfallegt” sagði
Tómaa, “en eg vildi ekki eiga að búa í því”.
“Nei, af því þú ert bara drengur og ekki eins
hygginn og hrafn” sagði þessi nýi vinur hans, og
voru í grendinni fóru að segja krá, krá, krá, eins
þeir hugsuðu það sama. “Veistu hversvegna
hrafninn er vitrari en latur drengur ?” spurði hrafn
, inn, vék höfðinu til annarar hliðar og horfði niður
á Tómas með sínum tinnusvörtu augum.
“Nei,” sagði Tómas. “Eg hélt að drengimir
væru vitrari en hmfnar”.
“pað hélztu”, sagði hrafninn, “en veistu nokk-
uð um það. Geburðu bygt hús handa þér?”
“Nei”, sagði Tómas, “en þegar eg verð stór,
get eg það”.
“Og hvers vegna geturðu ekki gert það
strax ?” og horfði til hinnar hliðarinnar og horfði
á Tómas með hinu auganu.
“Af því eg hefi ekki lært það”, svaraði dreng-
urinn.
“Hæ, hæ”, sagði hrafninn, baðaði vængjunum
og hoppaði upp. “Hann veraur að læra að byggja
húsið sitt, þessi vitri drengur. petta er faHegur
drengur; þetta er gáfaður drengur”. pegar hinir
hrafnamir heyrðu þetta, böðuðu þeir út vængun-
um lika, og hrópuðu krá, krá, krá, hærra er fyr.
“Enginn hefir kent mér að byggja húsið mitt”,
sagði hrafninn þegar þeir voru aftur orðnir róleg-
ir. “Eg kunni undir eins að gera það, og sjáðu
hversu fallegt húsið mitt er. Eg kom sjálfur með
allar spítumar, sem eru í því, eg flaug með þær
í nefinu, og sumar af þeim voru mjög þungar; en
eg hlífði mér ekki við að vinna. Eg er ekki líkur
lötum dreng”, og hrafninn hristi höfuðið og leit
svo biturlega til Tómasar að honum fanst eins og
^ð skólakennarinn horfði á sig, og hann varð
hræddur.
“En það eru fleiri hlutir í heiminum en hús”,
sagði Tómas.
“Já, vissulega”, sagði hrafninn, “eg var ein-
mitt að hugsa urií það, þú þarft klæða eins og húss”
• “pað þurfum við”, sagði Tómas, “og oft ný
föt; en þið fuglamir getið ekki klætt ykkur í föt”.
“Hver sagði þér það”, sagði hrafninn mjög
önugur. “Skoðaðu klæðnaðinn minn og segðu mér
hvort þú hefir nokkum tíma séð failegri svartan
klæðnað. Getur þú búið þér til annan eina?”
“Nei", svaraði Tómas, “en eg get lært það”.
“Já, þú getur lært; það er viðkvæði, ykkar
lötu drengjanna. pið verðið að læra alla hluti, og
samt eruð þið of latir til þess”.
Tómas sá að hrafninn hafði rétt að mæla.
Hamingjan hjálpi mér sagði hann við sjálfan sig,
mér datt aldrei í hug, að hrafnar væru svo vitri*1
og fjöihæfir. “pað er alveg satt, sem þú segir”,
svaraði hrafninn og hoppaði niður á aðra grein
nær Tómasi. “En það er enn þá fleira, sem þú
þarft að læra, en að afla þér fæðunnar, sem þú
borðar, herra Tómas. Hver gefur þér hana?”
“Mamma gefur mér hana”, svaraði Tómas.
“Pú ert enn þá bam”, svaraði hrafninn.
"Nei, eg er ekkert bam, og eg skal kasta
steini í þig ef þú kallar mig bara”.
“Drengir ættu aldrei að kasta steinum” svaraði
hrafninn alvarlegur, “við köstum aldrei steinum,
það er mjög heimskulegt athæfi. Eg spurði ein-
ungis að hvort þú værir bam, af því, að undir eins
•og hrafninn getur gengið einsamall, þá aflar hann
sér fæðu”.
“pað skal eg h'ka gera, þegar eg er orðin stór,
sagði Tómas, “eg skal þá læra hvemig eg á að fara
að því”.
“F.g er alveg hissa”, sagði hrafninn. “pú
þarft að læra mikið áóur en þú verður eins vitur og
hrafn.
“pað er satt”, sagði Tómas og draup höfði
niður í bringuna. “En nógur er tíminn”.
“pað er eg ekki viss um”, sagði hrafninn.
“pú ert eins stór og 20 hrafnar, og þó hefir þú
ekki vit á við einn þeirra. pað er fallegt að liggja
svona í grasinu alían daginn. En sá heimskingi
Farðu í skólann! Farðu í skólann! Farðu í skól-
ann!” AUir hrafnamir tóku undir með honum
og gerðu svo mikinn hávaða að Tómas tók bækur
sínar til að henda í þá. En þeir flugu hærra upp
í tréð og hrópuðu krá, krá, krá, þangað til að Tóm-
as vildi ékki heyra meira, tók um eyrun og hljóp
heim að skóianum, eins fljótt og hann gat. Hann
kom nógu snemma og kunni vel, það sem hann
átti að læra, og fór svo heim ánægður, af því að
skólakennarinn sagði að hann hefði verið góður
drengur. pegar hann gekk fram hjá sama trénu,
sat gamli hrafninn í því, en leit ekki á Tómas.
“Komdu, komdn”, sagði Tómaa, “vertu ekki í
iilu skapi gamli vinur, eg kastaði bókunum mínum
í þig af því eg var reiður við sjálfan mig fyrir að
vera iðjulaus heimskingi”.
En hrafninn lét eins og hano hefði ekki sagt

l
✓
I
IIIilXIS •
eitt einasta orð og hefði aldrei séð Tómas fyr.
Svo fór litli drengurinn heim og sagði móður sinni
frá þessu, en hún sagði að fuglar töluðu aldrei og
hann hefði hlotið að dreyma það. Tómas trúði því
samt ekki og þegar hann langar til að slóra, þá
segir hann æfinlega við sjálfan sig; Komdu,
komdu, herra Tómas! pú verður að vinna mikið.
því þú ert ekki enn þá eins hvgginn og gamli svarti
hrafninn.
GAMLI SKÓGARMAÐURINN.
Einu sinni var lítill, fátækur drengur, sonur
ekkju nokkurrar, sem gekk út á engið til að tína
jarðarber. Hann þekti alla þá sitaði, þar sem ber-
in voru þroskuð og uxu þéttast. Og meðan hann
var að tína söng hann glaða söngva.
Nú var eirfatið orðið fult, og hann hélt heim-
leiðis. pegar hann var að ganga þröngan stíg í
skóginum heyrði hann skyndilega rödd sem sagði:
Gefðu mér berin þín.
Drengurinn sneri sér við óttasleginn og sá
gamlan mann með langt, grátt skegg, og var harn
í slitnum, upplituðum fötum. Maðurinn leit á
hann mjög vinsamlega og sagði aftur:
Eg bið þig að gefa mér berin þín.
En, — sagði drengurinn, eg verð að fara með
berin heim til móður minnar; hún er mjög fátæk
og selur berin fyrir brauð handa mér og litlu syat,-
ur minni.
Eg á einnig, svaraði gamlimaðurinn, veikt
bam heima, sem þætti vænt um að fá berin þín,
já, hún gæti orðið heilbrigð, ef hún fengi að eins
nokkur af þeim til að borða.
Drengurinn kendi í brjósti um gamla manninn
og veika barnið, og hugsaði með sjálfum sér: Eg
ætla að gefa honum berin mín, og ef eg verð iðinn,
get eg fylt fatið fyrir kveldið aftur. Og s^o sagði
hann við gamla manninn: Já, þú, fær þau; á eg
að hella þeim í tóma fatið, sem þú hefir með þér?
Nei, eg vil fá fatið þitt með berjunum í, og
svo getur þú fengið mitt í staðinn, svaraði gamli
maðurinn.
Fatið þitt er gamalt en mitt er nýtt, en það
gerir ekkert tií. Og svo gaf drengurinn gamla
manninum berin sín, og tók nýja fatið. Grá-
skeggjaði maðurinn þakkaði honum fyrir með bros
á vörum og gekk hratt leið sína.
Drengurinn sneri aftur til þess staðar þar
sem berin voru, en aidrei hefði honum fundist að
berin væm svo stór og sæt eins og nú. Hann
flýtti sér mikið, og það leið ekki á löngu fyr en
hann hafði tínt enn þá fleiri ber en hann hafði
haft í fyrra skiftið. pegar hann kom heim, sagði
hann móður sinni frá fátæka manninum, sem hann
hafði gefið berin, og hann sýndi henni nýja fatið
sitt.
ó, bamið mitt, sagði móðir hans, nú erum við
hamingjusöm, því fatið, sem gamli maðurinn hefir
gefið þér er úr hreinu gulli, — sjáðu hvað það er
fagurt! Hann gaf þér þetta fat sökum þíns góða
hjartalags.
pökk á hann skilið fyrir; nú þörfum við aldrei
að sakna brauðs framar, og við skulum aldrei
gleyma að hjálpa þeirn fátæku, veiku og hryggu.
—Ungi hermaðurinn.
Davið.
pegar Davíð litli var tólf ára gamall misti
hann föður sinn. Eitt kvöld skömmn eftir að búið
var að jarða föður Davíðs, var drengurinn staddur
í eldhúsinu hjá móður sinni, þá segir hann:
“Mamma, *g kann að keyra hestana og eg ætla að
læra að sá, og þegar eg er búinn að því, þá get eg
gjört verk'n sem hann pabbi minn gerði”. “íTelcl-
urðu það, bamið mitt? pú ert ungur enn þá, aðeins
tólf ára”, sagði móðir hans. “Já. en eg er sterkur
og stór, og eg skal sýna þér á morgun mamma að
eg get gjört þetta”. Næsta morgun var Davíð
snemma á fótum, og fór strax út í fjós til þess að
gefa hestunum og leggja á þá aktýgin, og undir
eins eftir morgunverð fór hann út á akur með
hesta og plóg. Akurinn var ekki stór, að eins tólf
ekrur, og í honum var Davíð allan daginn og þegar
hanfi kom heim á kveldin, — var búinn að gefa
hestunum og kljúfa í eldinn fyrir mömmu sína,
fékk hann sér kom í hönd og fór út í girðinguna,
sem hænsnin voru geymd í og fór að æfa sig að sá.
Og þégar mamma hans var búin með húsverkin,
gékk hún hægt út að girðingunni og horfði á dreng
inn sinn litla, þar sem hann stóð, og litlu handlegg-
imir gengu fram og til baka með jöfnum hraða og
komið úr litlu hendinni hans féll með jöfnu milli-
bili niður á jörðina. Móðir Davíðs sneri heimleiðis
með tár í augum sér, og Guð blessi drenginn minn
voru bæmarorðin, sem stigu upp frá hjarta hennar
og vömm.
Að síðustu var verkinu lokið, — allur blettur-
inn plægður og herfaður, og þó Davíð væri þreytt-